Rok akademicki: 2013/2014 Kod: HSO s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Podstawy ekonomii Rok akademicki: 2013/2014 Kod: HSO s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Socjologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Mamak-Zdanecka Marzena (mamak@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr Mamak-Zdanecka Marzena (mamak@agh.edu.pl) mgr Kulpa Anna (akulpa@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Ma podstawową wiedzę o ekonomii jako nauce społecznej oraz o relacjach między ekonomią a socjologią. SO1A_W02 Egzamin, Kolokwium M_W002 Rozumie ekonomiczne uwarunkowania społeczeństwa informacyjnego, organizacji systemów medialnych i funkcjonowania różnych typów mediów. SO1A_W14, SO1A_W15, SO1A_W16 Egzamin, Kolokwium Umiejętności M_U001 Poprawnie stosuje poznaną terminologię z zakresu podstaw ekonomii. Potrafi zastosować, na postawie krytycznej analizy przydatności, właściwe teorie, koncepcje i pojęcia do analizy zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w Polsce. Potrafi ocenić jakość i rzetelność przekazów medialnych dotyczących zjawisk i procesów gospodarczych. SO1A_U01, SO1A_U03, SO1A_U08, SO1A_U10 Aktywność na zajęciach, Esej, Referat 1 / 7

2 M_U002 Posiada umiejętność uwzględniania kontekstu ekonomicznego przy analizie zjawisk społecznych charakterystyczych dla społeczeństwa ponowoczesnego. Potrafi krytycznie oceniać aktywność związaną z wykorzystywaniem nowych technologii w gospodarce. SO1A_U02, SO1A_U06, SO1A_U10 Aktywność na zajęciach Kompetencje społeczne M_K001 Samodzielnie podejmuje poszukiwania w zakresie analizy wybranego zjawiska lub procesu gospodarczego. SO1A_K03 Esej, Referat M_K002 Ma świadomość znaczenia analizy socjologicznej dla rozumienia współczesnych procesów społecznych, politycznych gospodarczych. SO1A_K07 Aktywność na zajęciach Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne Inne terenowe E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 Ma podstawową wiedzę o ekonomii jako nauce społecznej oraz o relacjach między ekonomią a socjologią. Rozumie ekonomiczne uwarunkowania społeczeństwa informacyjnego, organizacji systemów medialnych i funkcjonowania różnych typów mediów. Poprawnie stosuje poznaną terminologię z zakresu podstaw ekonomii. Potrafi zastosować, na postawie krytycznej analizy przydatności, właściwe teorie, koncepcje i pojęcia do analizy zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w Polsce. Potrafi ocenić jakość i rzetelność przekazów medialnych dotyczących zjawisk i procesów gospodarczych. 2 / 7

3 M_U002 Posiada umiejętność uwzględniania kontekstu ekonomicznego przy analizie zjawisk społecznych charakterystyczych dla społeczeństwa ponowoczesnego. Potrafi krytycznie oceniać aktywność związaną z wykorzystywaniem nowych technologii w gospodarce. Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 Samodzielnie podejmuje poszukiwania w zakresie analizy wybranego zjawiska lub procesu gospodarczego. Ma świadomość znaczenia analizy socjologicznej dla rozumienia współczesnych procesów społecznych, politycznych gospodarczych. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Dlaczego ważna jest znajomość ekonomii? Wiedza na temat zjawisk, zdarzeń i procesów społeczno-gospodarczych pomaga nam w życiu codziennym oraz zawodowym. Wiedza na temat gospodarki jest tak istotna, że zajmuje się nią osobna nauka społeczna ekonomia. Przejawy ekonomii można dostrzec zawsze i wszędzie a zrozumienie ich będzie tym łatwiejsze, im bogatsza będzie nasza wiedza o pojęciach i procesach ekonomicznych, a mniej intuicyjnym dokonywaniem wyborów w kwestii rzeczy i pieniędzy. Student po zakończeniu kursu przedmiotu Podstawy ekonomii posiada wiedzę na temat funkcjonowanie gospodarki jako całości, także w odniesieniu do warunków geopolitycznych i historycznych Polski. Nabywa również wiedzę w ekonomii międzynarodowej i typów gospodarek w różnych krajach (m.in. gospodarki tradycyjnej, rynkowej, centralnie kierowanej, mieszanej). Wiedza studenta uczestniczącego w kursie przedmiotu obejmuje znajomość sfery makroekonomii (problematyki inflacji, wzrostu cen, wskaźników bezrobocia, wzrost gospodarcze, fluktuacji i cyklu koniunkturalnego) oraz mikroekonomii (problematyki gospodarstw domowych, firm i polityki finansowej rządu, wytwarzania i produktów). Student po zakończeniu kursu posiada umiejętności w sferze ekonomii normatywnej dokonywania oceny co jest prawidłowe w sferze zachowań społeczno gospodarczych. Nabywa umiejętności formułowania opinii o polityce monetarnej i fiskalnej, funkcjonowaniu pieniądza i banków, rynku kapitałowym i giełdzie, rynku konkurencji monopolistycznej i oligopolistycznej, równowagi na rynku ziemi oraz zależności pomiędzy równowagą energii i surowców energetycznych a rozwojem gospodarczym kraju. Student nabywa umiejętności analizy i twórczego poszukiwania rozwiązań w zakresie własnej pozycji na rynku pracy w oparciu o pozyskaną wiedzę na temat rynku pracy i jego struktury, podaży pracy i krzywej popytu na pracę. Ekonomia związana jest ze wszystkim w co ludzie są zaangażowani. Student nabywa kompetencje społeczne i ekonomiczne w zakresie planowania własnych zasobów finansowych, racjonalnych decyzji dotyczących zarządzania czasem, wiedzą i rzeczami (zasobami i konsumpcją). 3 / 7

4 <strong>1. Czym zajmuje się ekonomia? Podstawowe pojęcia ekonomiczne.</strong> Co warto wiedzieć na początku? Dlaczego socjologowi potrzebna jest wiedza na temat gospodarki? Ekonomia, gospodarka, gospodarowanie, produkcja, przedsiębiorczość. Obszar zainteresowań mikro i makroekonomii. Ekonomia a wykresy. <strong>2. Homo oeconomicus czy homo sociologicus?</strong> Racjonalność ekonomiczna i społeczna. Role społeczne konsumenta, sprzedającego i producenta. <strong>3. Funkcjonowanie gospodarki jako całości. Mikroekonomia i makroekonomia</strong> Podstawowe definicje i koncepcje teoretyczne. Typy gospodarek w różnych krajach. Rynek gospodarczy i jego instytucje. Uczestnicy gospodarki: państwo, przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe. Produkt krajowy brutto (PKB) i produkt narodowy brutto (PNB). Społeczne znaczenie ekonomii i instytucji ekonomicznych. <strong>4. Polityka monetarna, pieniądz, banki.</strong> Polityka monetarna w Polsce. Bank centralny i jego funkcje. Ogłoszenia banku centralnego na temat stóp procentowych, jak korzystać z informacji? Rynek pieniężny i definiowanie funkcji pieniądza. Rynek walutowy. Przychodzimy do banku składanie własnego portfela finansowego. <strong>5. Polityka fiskalna. Rodzaj podatków w Polsce.</strong> Podstawowe pojęcia i definicje. Polityka wydatków rządowych. Struktura podatków w Polsce (dla przedsiębiorców i osób fizycznych). Deficyt budżetowy, co grozi statystycznemu Kowalskiemu? <strong>6. Budżet gospodarstwa domowego.</strong> Polityka finansowa gospodarstwa domowego Kowalskich. Równowaga popytu na konsumpcję produktów i usług a podaż pieniądza w gospodarstwie domowym. Cash flow gospodarstwa domowego. Obciążenia fiskalne i deficyt budżetu gospodarstwa domowego. <strong>7. Popyt i podaż. Kto jest stroną popytu a kto podaży na rynku.</strong> Podstawowe definicje i pojęcia. Cena jako czynnik kształtujący popyt i podaż. Elastyczność i efektywność mechanizmów rynkowych. Cena i koszt a zmiany podaży i popytu. <strong>8. Konkurencja doskonała i niedoskonała.</strong> Podstawowe definicje i pojęcia. Wolny rynek gospodarczy. Konkurencja monopolistyczna i oligopolistyczna. Rola czasu na rynku monopolistycznym. Regulatorzy. Konkurencja lokalna i globalna. <strong>9. Rynek kapitałowy i giełda papierów wartościowych.</strong> Podstawowe definicje i pojęcia. Kapitał rzeczowy i inwestycyjny. Funkcjonowanie giełdy (indeksy giełdowe, rodzaje papierów wartościowych). Rynek kapitałowy i giełda papierów wartościowych w Polsce. <strong>10. Rozwój gospodarczy a rynek surowców naturalnych i energetycznych. Ochrona środowiska.</strong> Zasoby surowcowe i ich wykorzystanie. Podaż ziemi. Podaż energii. Zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny. <strong>11. Rynek pracy zatrudnionych i poszukujących zatrudnienia.</strong> Podstawowe definicje i pojęcia. Uwarunkowania podaży i popytu na pracę. Rynek pracy pracodawców czy pracobiorców? Bezrobocie jego rodzaje i programy przeciwdziałania bezrobociu. <strong>12. Ekonomia międzynarodowa.</strong> Klasycy myśli ekonomicznej. Handel międzynarodowy. Gospodarka państw UE. Międzynarodowe organizacje około gospodarcze. Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. 4 / 7

5 Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia towarzyszą wykładowi prowadzonemu przez dr hab. Marzenę Mamak- Zdanecką. Ćwiczenia ukażą funkcjonowanie gospodarki i indywidualne zachowania uczestników rynków. Studenci poznają ekonomię jako jedną z nauk społecznych. Zapoznają się z koncepcjami, które nie budują murów między ekonomią a socjologią i psychologią kurs eksponował będzie raczej wspólne niż oddzielne dzieje tych nauk. Celem kursu jest zapoznanie studentów z logiką wnioskowania ekonomicznego, ale argumenty ekonomiczne zestawiane będą z innymi. W toku kursu analizowane będą rozwiązania konkretnych problemów ekonomicznych. 1. Spotkanie organizacyjne. Kalkulacje ekonomiczne. Założenia racjonalności i maksymalizowania użyteczności oraz ich korekty. (Flynn 2007: roz.2 Lody czy ciastka? Śledzenie wyborów konsumenckich s , Dzik 2004, Chmielewski 2011: załącznik 1 Homo oeconomicus model ekonomia klasyczna i neoklasyczna i załącznik 2. Homo oeconomicus model). (Levitt, Dubner 2006, Swedberg 1990: s. 3-23) 2. Popyt, podaż. Malejąca użyteczność krańcowa. Dobra: normalne, poślednie, Giffena. Efekt owczego pędu, efekt snobizmu, efekt veblenowski. (Leibenstein 1988: s , Flynn 2007: roz. 8 Podaż i popyt łatwo i przyjemnie s ) (Surowiecki 2010: s ) 3. Asymetria informacji. Dobra publiczne. Efekty zewnętrzne (Flynn 2007: frag. roz. 14 Prawa własności i ich defekty i rozdział 15 Zawodność rynku asymetria informacji i dobra publiczne s ), (Thurow, Heilbroner 2006: s ). 4. Konkurencja doskonała. Monopol. Oligopol. (Flynn 2007: roz. 12 Monopole jak źle Ty byś się zachował, gdybyś nie miał konkurencji? i 13 Oligopol i konkurencja monopolistyczna wariant pośredni s ), (Ingham 2011 Część II rozdział 2. Wymiana rynkowa s ). (Smith, 2007: s , Thurow, Heilbroner 2006: s , Becker, Nashat Becker 2006: s ). 5. PKB, wzrost gospodarczy. Oszczędzanie i inwestowanie. Bilans handlowy (płatniczy), przewaga komparatywna. (Flynn 2007: roz. 4 Pomiar w ekonomii w jaki sposób ekonomiści śledzą niemal wszystko s ). (Thurow, Heilbroner 2006: s ), (Smith 2007: s ). 6. Pieniądz. Złoty standard. Kredyt. System bankowy. Inflacja. (Thurow, Heilbroner 2006: s , Flynn 2007: roz. 5 Frustracja inflacyjna dlaczego większa ilość pieniędzy nie zawsze jest dobra? s ), (Ingham 2011: część II rozdział 1 Pieniądz s ). (Shafir, Diamond, Tversky 1997, Ferguson 2010) 7. Państwo a gospodarka. Polityka fiskalna i monetarna. Koncepcja racjonalnych oczekiwań. (Flynn 2007: roz. 7 Zwalczanie recesji za pomocą polityki monetarnej i fiskalnej s ). (Smith 2007: s , ), (Kowalik 2009), (Ingham 2011: część II rozdział 8. Państwo s ). 5 / 7

6 8. Podsumowanie kursu. Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa będzie średnią ważoną z oceny z ćwiczeń (1/3) i oceny z egzaminu (2/3). Wymagania wstępne i dodatkowe Warunkiem przystąpienie do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych przynajmniej na ocenę dst. Wymagania wykład: końcowy test wiadomości z zakresu wykładów i materiałów dla studentów ocena aktywności w czasie pracy w zespołach nad studiami przypadków ocena podsumowująca: od 50% ocena 3.0, od 60% ocena 3.5, od 70% ocena 4.0, od 80% ocena 4.5, od 90% ocena 5.0 Wymagania ćwiczenia audytoryjne: obecność na zajęciach (drugą i kolejne nieobecności należy odrobić na dyżurze) przygotowanie analizy z wykorzystaniem wskaźników, terminów i koncepcji wprowadzonych na zajęciach (max 10 pkt), konspekt analizy należy złożyć w połowie semestru; dodatkowe 5 pkt można zdobyć, jeśli student lub grupa studentów zaprezentuje swoje analizy w toku kursu na zajęciach (możliwość tę będzie miała ograniczona liczba studentów zgłoszenia gotowości do prezentacji najpóźniej przy składaniu konspektu) aktywność (max 10 pkt), wysoko punktowany będzie zwłaszcza udział w dyskusji oparty o znajomość lektury uzupełniającej 6 sprawdzianów cząstkowych (max 30 pkt) Skala ocen: dst, dst plus, db, db plus, bdb. Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa do wykładów: Begg, D., Fisher S., Dornbusch R., Ekonomia. Mikroekonomia, Warszawa: PWE Beksiak, J., Ekonomia. Kurs podstawowy, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, Masaki F.S., Ekonomia dla bystrzaków, Gliwice: Wydawnictwo Helion, Ingham, Geoffrey, Kapitalizm, Warszawa: Wydawnictwo Sic!, Milewski R. Kwiatkowski E. (red.) Podstawy ekonomii, Warszawa: PWN, Morawski W. Konfiguracje globalne: struktury, agencje, instytucje, Warszawa: PWN, Literatura uzupełniające do wykładów: Aldridge A. Rynek, Warszawa: Wydawnictwo Sic!, Anderson, Ch., Długi ogon. Ekonomia przyszłości każdy konsument ma głos, Poznań: Media Rodzina, Cieślik J. Przedsiębiorczość dla ambitnych. Jak uruchomić własny biznes, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2006 Chmielewski P., Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Warszawa: Poltext, Ekonomista, czasopismo poświęcone nauce i potrzebom życia założone w roku 1900, Wydawnictwo Key Text. Gąciarz B., Mamak-Zdanecka M., Rynek pracy i organizacje w gospodarce wiedzy, Łódź: Printpap, Mises L., Teoria a historia. Interpretacja procesów społeczno-gospodarczych, Warszawa: PWN, Morawski W., Socjologia ekonomiczna, Warszawa: PWN, Morris Stephen, Devlin Nancy, Parkin David, Ekonomia w ochronie zdrowia, Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Polska, Free Lunch D.S., Ekonomia dobrze przyrządzona, Gliwice: Wydawnictwo Helion, Thurow L., Robert L. Heilbroner R.L., Ekonomia od podstaw. Wszystko co powinieneś wiedzieć o gospodarce, Gliwice: Wydawnictwo Helion, Wrona J. Słownik geografii społeczno-ekonomicznej, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Literatura do ćwiczeń (podział na obowiązkową i uzupełniającą oznaczony w opisie ćwiczeń) Becker, Gary S. i Guity Nashat Becker Ekonomia życia. Od baseballu do akcji afirmatywnej i imigracji, czyli w jaki sposób sprawy realnego świata wpływają na nasze codzienne życie. Gliwice: Onepress. Dzik, Bartłomiej i Tadeusz Tyszka Problem racjonalności podmiotów ekonomicznych, W: Tadeusz Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna, Gdańsk: GWP, s / 7

7 Chmielewski, Piotr Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Warszawa: Poltex. Ferguson, Niall Potęga pieniądza. Finansowa historia świata. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Flynn, Sean Masaki Ekonomia dla bystrzaków. Gliwice: Wydawnictwo Helion Ingham, Geoffrey Kapitalizm. Warszawa: Wydawnictwo Sic! Kowalik, Tadeusz Kapitalizm kasyna. W: Kryzys, Warszawa: Wydawnictwo KP, s Leibenstein, Harvey Poza schematem homo oeconomicus, Warszawa: PWN. Levitt, Steven i Stephen J. Dubner Freakonomia. Świat od podszewki. Gliwice: Helion. Surowiecki, James Mądrość tłumu. Większość ma rację w ekonomii, biznesie i polityce. Gliwice: Onepress. Swedberg, Richard Economics and Sociology. Redefining their Boundaries: Conversations with Economists and Sociologists, Prinston: Prinston University Press. Thurow, Lester i Robert Heilbroner Ekonomia od podstaw, Gliwice: Helion Smith, David Free lunch. Ekonomia dobrze przyrządzona, Gliwice: Helion. Shafir, Eldar, Diamond, Peter and Amos Tversky Money illusion. W: The Quarterly Jornal of Economics Vol. CXIII Issue 2, s Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 30 godz 15 godz 2 godz 15 godz 15 godz 30 godz 3 godz 110 godz 4 ECTS 7 / 7