OKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO-ROLNICZA WE WROCŁAWIU BADANIA PUNKTOWE POZIOMU SKAŻENIA GLEB NA TERENIE POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO
|
|
- Sylwia Stefaniak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 OKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO-ROLNICZA WE WROCŁAWIU BADANIA PUNKTOWE POZIOMU SKAŻENIA GLEB NA TERENIE POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO WROCŁAW, 2011
2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 3 2. CHARAKTERYSTYKA GLEB POWIATU Typy gleb Bonitacja gleb Przydatność rolnicza gleb Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej 8 3. ZAWARTOŚĆ MAKRO I MIKROELEMENTÓW W GLEBACH NA TERENIE GMIN CEL I ZAKRES OPRACOWANIA POBÓR PRÓB DO BADAŃ ZAKRES ANALITYCZNY I METODYKA BADAŃ LABORATORYJNYCH KRYTERIA OCENY WYNIKÓW BADAŃ Odczyn Metale ciężkie i benzo(a)piren Siarka siarczanowa (S-SO 4 ) OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ Gmina Dzierżoniów Gmina Łagiewniki Gmina Niemcza Gmina Pieszyce Ogrody działkowe - Bielawa Teren wokół oczyszczalni ścieków w Dzierżoniowie Trasa komunikacyjna droga krajowa Wrocław Kudowa Zdrój Teren przy składowisku odpadów Gilów - Byszów Teren wokół Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ WNIOSKI LITERATURA SPIS TABEL TABELE SPIS MAP MAPY 16. KOMENTARZ DO MAPY STAN ZAWARTOŚCI METALI CIĘŻKICH W GLEBACH POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO W 2010 ROKU 17. LOKALIZACJA PUNKTÓW BADAWCZYCH NA MAPACH EWIDENCYJNYCH 2
3 1. WSTĘP Przedmiotem zamówienia Badania punktowe skażenia gleb na terenie powiatu dzierżoniowskiego było wykonanie badań zanieczyszczenia gleb na terenach użytkowanych rolniczo w wybranych obrębach, położonych na terenie gmin miejskich i wiejskich powiatu dzierżoniowskiego (zgodnie z Umową nr 1/10 z dnia ). W ostatnich latach przeprowadzano wiele badań gleb na terenie województwa dolnośląskiego, lecz powiat dzierżoniowski badany był fragmentarycznie. Badania przeprowadzone w 2010 roku przez OSCHR obejmują m.in. określenie podstawowych właściwości gleb oraz zawartości metali ciężkich. Badania te pozwolą na wskazanie ewentualnych obszarów, gdzie przekroczone zostały standardy jakości gleby i standardy jakości ziemi. Możliwe będzie wówczas podjęcie działań naprawczych. 3
4 2. CHARAKTERYSTYKA GLEB POWIATU Charakterystykę gleb powiatu przedstawiono na podstawie opracowań Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach pt.: Warunki przyrodnicze produkcji rolnej woj. wałbrzyskie [Puławy 1986], Warunki przyrodnicze produkcji rolnej woj. wrocławskie [Puławy 1986], suplementu Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin [IUNG Puławy 1993] oraz pracy pt.: Stan i zmiany właściwości gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach [Puławy Wrocław 2007] Typy gleb Dominującym typem gleb w powiecie dzierżoniowskim są gleby brunatne i płowe 70,0 % powierzchni użytków rolnych (UR), powstałe ze skał macierzystych różnego pochodzenia, stosunkowo mało przeobrażonych w procesie glebotwórczym. Zakres tego przeobrażenia z punktu widzenia wartości użytkowo-rolniczej dla gleb brunatnych oraz płowych jest bardzo podobny, dlatego w zestawieniu ujęto je wspólnie. Ich procentowy udział na UR w gminach powiatu waha się od 54,0 % (gmina Łagiewniki) do 93,0 % (gminy miejskie Bielawa i Piława Górna). Kolejnym pod względem udziału procentowego typem gleb występującym na znacznych powierzchniach UR powiatu są czarne ziemie (19,5 %), które charakteryzują się potencjalnie najwyższą żyznością z typów gleb występujących w powiecie. Większość gleb tego typu jest skoncentrowanych na terenie gminy Łagiewniki, gdzie ich odsetek wśród gleb na użytkach rolnych wynosi 35 %. Trzecim typem gleb występującym na terenie powiatu dzierżoniowskiego są mady, powstałe w wyniku akumulacji wód rzecznych oraz stokowych. W porównaniu do gleb brunatnych i płowych, mady są zasobniejsze w próchnicę oraz składniki pokarmowe. Wśród gleb na UR stanowią one 10,5 %. Najwyższy odsetek gleb tego typu występuje na terenie gmin wiejskiej i miejskiej Dzierżoniów (14,3 %), natomiast najniższy na terenie gminy gminy Niemcza (3,0 %). Występujące na terenie powiatu gleby zostały wykształcone z utworów czwartorzędowych, głównie z glin zwałowych i deluwialnych średnich i lekkich, utworów lessowatych i pyłów wodnego pochodzenia. Utwory pyłowe wodnego pochodzenia i lessowate wykazują skład granulometryczny pyłów ilastych. Dominują wśród nich utwory pyłowe niecałkowite, zalegające na pyłach na żwirach, piaskach i glinach. Na terenie m. Pieszyce występują także mursze płytkie. 4
5 Tabela 1. Typy gleb w gminach powiatu dzierżoniowskiego w % powierzchni użytków rolnych Gmina Typy gleb Brunatne i płowe Czarne ziemie Mady Mursze płytkie Bielawa m. 93,0 0,0 7,0 0,0 Dzierżoniów m. i gm. 81,3 4,3 14,3 0,0 Łagiewniki 54,0 35,3 10,7 0,0 Niemcza 90,0 7,0 3,0 0,0 Pieszyce m. 89,9 0,0 10,0 0,1 Piława Górna m. 93,0 0,0 7,0 0,0 Powiat 70,0 19,5 10,5 0, Bonitacja gleb Wartość bonitacyjną gleb powiatu dzierżoniowskiego, która opiera się na cechach jakościowych gleb, przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 2. Bonitacja gruntów ornych na terenie powiatu dzierżoniowskiego Klasy bonitacyjne (w % % powierzchni) gruntów ornych Gmina (łącznie z sadami) I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VI Z Razem GO % [w stos do pow. gminy] Bielawa m. 0,0 0,0 29,1 32,6 19,9 13,6 4,6 0,2 0,0 35,3 Dzierżoniów m. 0,0 1,2 30,2 40,2 19,6 6,6 2,0 0,1 0,1 58,4 Dzierżoniów 0,0 4,9 27,9 31,4 23,8 8,6 3,1 0,3 0,1 64,0 Łagiewniki 8,7 25,7 32,1 16,4 10,4 4,2 2,3 0,2 0,0 65,3 Niemcza 1,8 30,9 27,7 20,0 11,1 4,7 2,9 0,9 0,1 60,0 Pieszyce m. 0,0 0,2 9,1 41,6 37,5 8,6 3,0 0,1 0,0 34,7 Piława Górna m. 0,0 8,6 31,4 29,9 18,1 8,9 3,0 0,1 0,0 76,5 Powiat 2,8 14,3 28,1 26,1 18,7 6,8 2,8 0,4 0,0 58,6 Na terenie powiatu na gruntach ornych (GO) występują głównie gleby dobrej (klasa IIIa) i średnio dobrej jakości (klasa IIIb). Łącznie gleby tych klas w powiecie mają ponad 50 % udział. Znaczny udział procentowy mają także gleby klas: IVa (18,7 %) oraz II (14,3 %). Najniższy udział procentowy mają gleby najniższej jakości klasy VI (0,4 %). W gminach Łagiewniki i Niemcza zdecydowanie dominują gleby bardzo dobre i dobre (klasy I IIIa). Tylko w tych gminach występują gleby klasy I, a udział procentowy gleb klasy II jest znaczny (gm. Łagiewniki 25,7 %, gm. Niemcza 30,9 %). W gminach miejskich Bielawa, Dzierżoniów i Piława Górna oraz wiejskiej Dzierżoniów przeważają gleby dobre i średnio 5
6 dobre (klasy IIIa i IIIb). W gminie miejskiej Pieszyce dominują gleby średnio dobrej i średniej jakości (klasy IIIb i IVa). Bonitację użytków zielonych (UZ) na terenie powiatu przedstawiono w tabeli nr 3. Powierzchnia UZ na terenie powiatu dzierżoniowskiego wynosi 11,5 % całkowitej powierzchni powiatu. Najwyższy odsetek powierzchni użytków zielonych w stosunku do powierzchni gminy występuje w gminie miejskiej Pieszyce (15,2%), najniższy w gminie miejskiej Dzierżoniów (5,9 %). Na UZ w większości gmin powiatu zdecydowanie przeważają gleby zaliczone do klasy III (54,0 %). Na drugim miejscu pod względem udziału procentowego znajdują się gleby klasy IV (27,4 %). W gminie miejskiej Pieszyce na UZ najwyższy udział procentowy mają gleby klasy V (38,0 %) i IV (37,9 %). Tabela 3. Bonitacja użytków zielonych na terenie powiatu dzierżoniowskiego Klasy bonitacyjne (w % % powierzchni) użytków Razem UZ % Gmina zielonych [w stos. do I II III IV V VI VI Z pow. gminy] Bielawa m. 0,0 0,0 61,2 27,9 9,1 1,6 0,2 12,0 Dzierżoniów m. 0,0 0,0 80,7 16,0 2,5 0,8 0,0 5,9 Dzierżoniów 0,0 1,4 63,4 27,8 6,2 1,0 0,2 12,4 Łagiewniki 0,0 17,1 54,1 20,7 6,7 1,4 0,0 7,8 Niemcza 0,0 9,5 55,3 25,4 6,7 1,8 1,3 10,6 Pieszyce m. 0,0 0,1 21,7 37,9 38,0 2,4 0,0 15,2 Piława Górna m. 0,0 2,3 69,0 26,4 1,9 0,5 0,0 10,6 Powiat 0,0 4,7 54,0 27,4 11,4 2,5 0,1 11, Przydatność rolnicza gleb Podstawą racjonalnego wykorzystania gruntów jest podział gleb na kompleksy przydatności rolniczej gleb, które określają przydatność gleb do uprawy określonych roślin. Na terenie powiatu dzierżoniowskiego na GO występuje 11 różnych siedlisk naturalnych (kompleksów) o odmiennych warunkach dla produkcji polowej (tabela na następnej stronie). W powiecie dzierżoniowskim przeważają gleby kompleksu pszennego dobrego (58,7 %), duże powierzchnie zajmują także gleby kompleksów: pszennego bardzo dobrego (18,8 %), pszennego wadliwego (10,1 %) oraz żytniego dobrego (7,9 %). Najwięcej najlepszych gleb zaliczonych do kompleksów pszennego bardzo dobrego i dobrego znajduje się na terenie gmin Łagiewniki i Niemcza. Wymienione kompleksy w tych gminach łącznie zajmują odpowiednio 85,9 % i 87 %. Najniższy odsetek gleby tych kompleksów stanowią w gminie miejskiej Bielawa (58,2 %). Gleby 6
7 kompleksów żytnich, szczególnie żytniego dobrego (kompleks 5) znaczny udział procentowy mają w gminach: miejskiej Bielawa (10,7 %) oraz wiejskiej Dzierżoniów (15,9 %). Niewielkie powierzchnie kompleksów górskich (kompleksy 10, 11 i 12) znajdują się na terenie gmin: wiejskiej Dzierżoniów (kompleks 10 2,4 %) i miejskiej Pieszyce (kompleksy 11 i 12 łącznie 5,4 %). Na UZ na terenie powiatu dzierżoniowskiego zdecydowanie przeważa kompleks 2z (użytki zielone średnie), jego udział procentowy waha się od 50,2 % w gminie Łagiewniki, do 94,0 % w gminie miejskiej Dzierżoniów. Użytki zielone bardzo dobre i dobre (kompleks 1z) występują w powiecie na niewielkiej powierzchni (6,3 %). Najwyższy ich odsetek znajduje się na terenie gminy Łagiewniki (43,2 %). Użytki zielone słabe (kompleks 3z) również mają niewielki udział procentowy (7,6 % w skali powiatu); najwyższy ich odsetek znajduje się w gminie miejskiej Pieszyce (25,0 %). Tabela 4. Kompleksy przydatności rolniczej gleb na terenie powiatu dzierżoniowskiego Gmina Kompleksy przydatności rolniczej gleb (w % % powierzchni) Grunty orne Użytki zielone 1* z 2 z 3 z Bielawa m. 0,2 58,0 25,6 2,5 10,7 3,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 83,3 16,7 Dzierżoniów m. Dzierżoniów 4,2 74,0 15,1 0,9 4,0 1,1 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 94,0 6,0 4,9 64,7 7,4 0,4 15,9 3,5 0,2 0,6 2,4 0,0 0,0 0,4 93,7 5,9 Łagiewniki 43,0 42,9 7,9 0,8 3,9 1,1 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 43,2 50,2 6,6 Niemcza 36,9 50,1 7,5 0,0 3,4 2,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,8 87,7 7,5 Pieszyce m. 0,0 71,0 15,5 1,1 3,5 0,0 0,0 3,4 0,0 2,3 3,1 0,0 75,0 25,0 Piława Górna m. 12,0 57,0 22,5 0,0 2,8 5,6 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 6,0 92,3 1,7 Powiat 18,8 58,7 10,1 0,4 7,9 2,0 0,1 0,7 0,9 0,1 0,2 6,3 86,1 7,6 * kompleks 1 pszenny bardzo dobry kompleks 2 pszenny dobry, kompleks 3 pszenny wadliwy, kompleks 4 żytni bardzo dobry, kompleks 5 żytni dobry, kompleks 6 żytni słaby, kompleks 7 żytni bardzo słaby, kompleks 8 zbożowo pastewny mocny, kompleks 10 pszenny górski, 7
8 kompleks 11 zbożowy górski, kompleks 12 zbożowo ziemniaczany górski, kompleks 1 z użytki zielone bardzo dobre i dobre, kompleks 2 z użytki zielone średnie, kompleks 3 z użytki zielone słabe i bardzo słabe Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Gleba jest najważniejszym, ale nie jedynym czynnikiem wpływającym na produkcję rolniczą. O wielkości plonów roślin uprawnych decydują także: agroklimat, rzeźba terenu i stosunki wodne. Kompleksowa ocena współdziałania wszystkich wymienionych czynników, została określona jako waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Polega ona na punktowej ocenie podstawowych czynników środowiska przyrodniczego. Suma tych punktów daje wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (WWRPP). Wskaźnik waloryzacji ma charakter ilościowy i jest zwykle wysoce skorelowany z plonami głównych roślin uprawnych, uzyskiwanych w poszczególnych gminach danego regionu. Wskaźnik ten bardzo dobrze odzwierciedla potencjał rolniczej przestrzeni produkcyjnej. WWRPP jest wskaźnikiem kompleksowym, obejmującym oceny parametrów szczegółowych, takich jak jakość gleby, klimatu, rzeźby terenu i stosunków wodnych. Przedziały wartości WWRPP przedstawia tabela poniżej. Tabela 5. Przedziały wartości WWRPP i wskaźników cząstkowych Wskaźnik cząstkowy Zakres punktów Jakości i przydatności rolniczej Agroklimatu 1 15 Rzeźby terenu 0 5 Warunków wodnych 0,5 5 Razem WWRPP 19,5 120 Na podstawie WWRPP została sporządzona mapa waloryzacji warunków przyrodniczych rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski w skali 1 : , syntetyczną wycenę wyrażono w skali 100 punktowej. Ponieważ w praktyce uzyskano najwyższą wartość waloryzacji 111 pkt., przyjęto je za 100 i w podobnym stosunku zredukowano wartość wskaźnika dla innych obszarów. Na terenie kraju wydzielono następujące obszary do produkcji rolniczej: wyjątkowo korzystne (100 90,1 pkt.), bardzo korzystne (90 80,1 pkt.), korzystne (80 70,1 pkt.), średnio korzystne (70 60,1 pkt.), mało korzystne (60 50,1 pkt.), niekorzystne (50 40,1 pkt.), wyjątkowo niekorzystne (< 40,1 pkt.) 8
9 W powiecie dzierżoniowskim najmniej korzystnie pod względem jakości gleb wypada gmina miejska Pieszyce (60,2 pkt). Najwyższy wskaźnik jakości i przydatności rolniczej posiada gmina Łagiewniki (78,6 pkt.), a na drugim miejscu znajduje się gmina Niemcza (75,3 pkt.). Warunki klimatyczne (wskaźnik bonitacji agroklimatu), których ocenę przeprowadza się na podstawie wzniesienia użytków rolnych nad poziom morza, w większości gmin powiatu są zbliżone. Spośród gmin wyróżniają się gminy: Łagiewniki (13,4 pkt.) i Dzierżoniów miasto (12,0 pkt.), gdzie warunki klimatyczne są znacznie korzystniejsze niż w pozostałych gminach powiatu. Na terenie powiatu dzierżoniowskiego wskaźnik bonitacji rzeźby terenu jest nieznacznie zróżnicowany i mieści się w granicach 3,1 3,8 pkt. Wartość tego wskaźnika wskazuje, że teren obszaru powiatu dzierżoniowskiego pod względem rzeźby terenu jest korzystny do produkcji rolnej. W powiecie dzierżoniowskim wskaźnik bonitacji warunków wodnych waha się w granicach 3,8 4,6 pkt. W gminach rolniczych: Dzierżoniów, Łagiewniki i Niemcza warunki wodne do produkcji rolnej są bardzo korzystne, w pozostałych gminach warunki te są korzystne. Najwyższym wskaźnikiem waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej w powiecie charakteryzuje się gmina Łagiewniki (100,1 pkt.), natomiast najniższym gmina miejska Pieszyce (70,3 pkt.). Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej w większości gmin powiatu, oprócz gminy Pieszyce, jest wyższy niż średni wskaźnik dla obszaru województwa dolnośląskiego (73,2 pkt.). Obszar powiatu dzierżoniowskiego jest zróżnicowany pod względem warunków do produkcji rolniczej. Wyróżnia się gmina Łagiewniki, której obszar jest wyjątkowo korzystny do produkcji rolniczej oraz miasto Dzierżoniów gdzie warunki są bardzo korzystne. Korzystne warunki do produkcji rolniczej występują w gminach Dzierżoniów, Niemcza i Piława Górna miasto, natomiast w gminach miejskich Pieszyce i Bielawa warunki są średnio korzystne (Góry Sowie). 9
10 Tabela 6. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej na terenie powiatu dzierżoniowskiego i województwa dolnośląskiego Wskaźnik bonitacji Wskaźnik waloryzacji Syntetyczny wskaźnik Jakości i rolniczej waloryzacji Gmina Agroklimatu terenu wodnych Rzeźby Warunków przydatności przestrzeni rolniczej rolniczej produkcyjnej przestrzeni produkcyjnej Bielawa m. 63,4 3,0 3,1 3,8 73,3 66,0 Dzierżoniów m. 70,7 12,0 3,8 4,1 90,6 81,6 Dzierżoniów 67,4 3,0 3,8 4,6 78,8 70,1 Łagiewniki 78,6 13,4 3,6 4,5 100,1 90,2 Niemcza 75,3 3,0 3,2 4,5 86,0 77,5 Pieszyce m. 60,2 3,0 3,1 4,0 70,3 63,3 Piława Górna m. 69,8 3,0 3,3 3,8 79,9 72,0 Powiat 71,1 6,1 2,7 3,7 83,6 75,3 Województwo dolnośląskie 57,0 10,1 3,0 3,0 73,2 65,9 3. ZAWARTOŚĆ MAKRO I MIKROELEMENTÓW W GLEBACH NA TERENIE GMIN POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO (na podstawie badań OSChR we Wrocławiu). Na terenie powiatu dzierżoniowskiego w latach zostało pobranych do badań w OSChR we Wrocławiu 3535 prób glebowych. Próby glebowe zostały pobrane na użytkach rolnych z łącznej powierzchni hektarów. Badania były prowadzone przede wszystkim na terenie gmin: Łagiewniki, Dzierżoniów i Niemcza. We wszystkich pobranych próbach glebowych oznaczono odczyn (ph), zawartość przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu oraz wyznaczono potrzeby wapnowania. W niewielkiej części z prób, pobranych na terenie gmin Łagiewniki i Niemcza (66 szt.) oznaczono zawartość mikroelementów (bor, mangan, miedź, cynk, żelazo). 10
11 bardzo kwaśny Kwaśny lekko kwaśny obojętny zasadowy konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne 3.1 Odczyn gleb Gleby na użytkach rolnych powiatu są w znacznym stopniu zakwaszone. Na objętym badaniami obszarze przeważają gleby o odczynie lekko kwaśnym 38 %, odczyn kwaśny stwierdzono w 30 % zbadanych prób, bardzo kwaśny w 9 %, obojętny w 15 %, a zasadowy w 8 % prób. Tabela 7. Odczyn oraz potrzeby wapnowania gleb użytkowanych rolniczo w gminach powiatu dzierżoniowskiego w latach (w % powierzchni użytków rolnych) Odczyn - ph P o t r z e b y w a p n o w a n i a do 4,5 4,6-5,5 5,6-6,5 6,6-7,2 pow.7,2 Gminy % % % % % % % % % % Bielawa m Dzierżoniów m Dzierżoniów Łagiewniki Niemcza Pieszyce m Piława Górna m Powiat Wykres 1. Odczyn w glebach powiatu dzierżoniowskiego (w % powierzchni użytków rolnych) 50 % ph < 4,5 ph 4,6-5,5 ph 5,6-6,6 ph 6,6-7,2 ph > 7,
12 3.2 Potrzeby wapnowania gleb Potrzeby wapnowania gleb określane są na podstawie stwierdzonego w glebie odczynu (ph) oraz zwięzłości gleb (kategorii agronomicznej gleb KAG). Gleby zwięźlejsze przy podobnym odczynie wymagają znacznie wyższych dawek środków wapnujących niż gleby lżejsze. Potrzeby wapnowania gleb na terenie powiatu dzierżoniowskiego są bardzo duże, bo w aż 51 % przebadanych prób glebowych potrzeby wapnowania określono jako konieczne lub potrzebne. Dla dalszych 18 % prób potrzeby określono jako wskazane. Potrzeby wapnowania ograniczone lub zbędne stwierdzono w 31 % zbadanych prób. Z uwagi na to, że na terenie powiatu dzierżoniowskiego zasadniczo występują gleby o kategorii agronomicznej Wykres 2. Potrzeby wapnowania w glebach powiatu dzierżoniowskiego (w % powierzchni użytków rolnych) % konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne ciężkiej i średniej, zalecane dawki wapna są wysokie 33 % objętych badaniami gleb (potrzeby wapnowania konieczne) wymaga wapnowania w dawkach 4,5 6 ton czystego CaO na hektar, dalsze 18 % (potrzeby wapnowania potrzebne) w dawce 3 ton CaO na hektar. 3.3 Zawartość fosforu Na przebadanym obszarze UR na terenie powiatu zawartość fosforu jest znacznie zróżnicowana. Największy udział procentowy mają gleby z bardzo wysoką zawartością fosforu (32 %). Znaczny udział procentowy mają gleby z niską zawartością (24 %) oraz średnią (21 %) fosforu. Gleby bardzo ubogie w fosfor (zawartość bardzo niska) mają tylko 9 % udziału. 12
13 b. niska niska średnia wysoka b. wysoka b. niska niska średnia wysoka b. wysoka b. niska Niska średnia wysoka b. wysoka Wykres 3. Zawartość przyswajalnego fosforu w glebach powiatu dzierżoniowskiego (w % powierzchni użytków rolnych) 40 % b.niska niska średnia wysoka b.wysoka Tabela 8. Zawartość przyswajalnego fosforu, potasu i magnezu w glebach użytkowanych rolniczo w gminach powiatu dzierżoniowskiego w latach (w % powierzchni użytków rolnych) Zawartość fosforu Zawartość potasu Zawartość magnezu Gminy % % % % % % % % % % % % % % % Bielawa m Dzierżoniów m Dzierżoniów Łagiewniki Niemcza Pieszyce m Piława Górna m Powiat Zawartość potasu Stan zasobności gleb użytkowanych rolniczo w potas przedstawia się korzystnie. Przeważają gleby o bardzo wysokiej zawartości potasu (34 %), nieznacznie niższy udział procentowy mają gleby ze średnią zawartością potasu (33 %). Gleby o niskiej i bardzo niskiej zawartości potasu stwierdzono w 17 % zbadanych gleb. 13
14 Wykres 4. Zawartość przyswajalnego potasu w glebach powiatu dzierżoniowskiego (w % powierzchni użytków rolnych) 40 % b.niska niska srednia wysoka b.wysoka Zawartość magnezu Zasobność w magnez gleb użytków rolnych na terenie powiatu dzierżoniowskiego również w miarę korzystna gleby zubożone w ten składnik (zawartość niska i bardzo niska) mają 21 % udział. Przeważają gleby bardzo zasobne w magnez (31 %), duży udział mają gleby ze średnią (27 %) i wysoką zwartością magnezu. Gleby zubożone w magnez (zawartości niska i bardzo niska) wymagają pilnego nawożenia magnezowego albo poprzez wapnowanie wapnem magnezowym (jeśli ph gleby jest zbyt niskie) lub stosowanie innych nawozów zawierających w swoim składzie magnez (tam gdzie wapnowanie nie jest potrzebne). Wykres 5. Zawartość przyswajalnego magnezu w glebach powiatu dzierżoniowskiego (w % powierzchni użytków rolnych) 40 % b.niska niska srednia wysoka b.wysoka
15 niska średnia wysoka niska średnia wysoka niska średnia wysoka niska średnia wysoka niska średnia Wysoka 3.6 Zawartość mikroelementów Na obszarze powiatu dzierżoniowskiego w gminach Łagiewniki i Niemcza przeważają gleby ze średnią zawartością mikroelementów: boru (60 %), manganu (100 %), miedzi (58 %), żelaza (90 %) i cynku (67 %). Największy odsetek gleb z niedoborem badanych makroskładników stwierdzono w odniesieniu do boru (40 %), cynku (30 %) i miedzi (27 %). W powiecie dzierżoniowskim jest niewielki odsetek gleb z wysoką zawartością mikroelementów, na których nie ma ryzyka wystąpienia objawów ich niedoboru na roślinach; dotyczy to głównie miedzi wysoką zawartość miedzi stwierdzono w 15 % badanych prób. Tabela 9. Zawartość przyswajalnego boru, manganu, miedzi, cynku i żelaza w glebach użytkowanych rolniczo w gminach powiatu dzierżoniowskiego w latach (w % powierzchni użytków rolnych) Bor Mangan Miedź Cynk Żelaza Gminy % % % % % % % % % % % % % % % Bielawa m Dzierżoniów m Dzierżoniów Łagiewniki Niemcza Pieszyce m Piława Górna m Powiat Wykres 6. Zawartość mikroelementów na terenie powiatu dzierżoniowskiego w latach (w % powierzchni użytków rolnych) 100% 75% 50% 25% 0% bor mangan miedź cynk żelazo wysoka średnia niska 15
16 4. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem zamówienia było wykonanie badań zanieczyszczenia gleb na terenach użytkowanych rolniczo w wybranych obrębach, położonych na terenie gmin powiatu dzierżoniowskiego. Celem przeprowadzonych badań było ustalenie aktualnego poziomu zawartości metali ciężkich, siarki siarczanowej oraz benzo(a)pirenu w glebach na gruntach rolnych w wytypowanych punktach badawczych, położonych na terenie gmin powiatu dzierżoniowskiego. 5. POBÓR PRÓB Badania zostały przeprowadzone w powiecie dzierżoniowskim na terenie gmin: Dzierżoniów, Łagiewniki, Niemcza oraz gmin miejskich Bielawa, Dzierżoniów i Pieszyce w wytypowanych obrębach. Próby do badań zostały pobrany na gruntach rolnych nie objętych wpływem zanieczyszczeń oraz położonych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami w zakresie wynikającym z charakteru emisji na tych obszarach. Próby glebowe do badań, pobrano zgodnie z Polskimi Normami: PN-R-04031:1997, PN-ISO oraz z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z zapisów w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. Próby pobierano w wytypowanych obrębach na terenie gmin powiatu dzierżoniowskiego na wskazanych przez Zleceniodawcę działkach ewidencyjnych, usytuowanych na gruntach użytkowanych rolniczo i ogródkach działkowych. Przy poborze prób uwzględniono potencjalne źródła zanieczyszczeń. Próby z wybranych obrębów pobrano ze wskazanych przez Zleceniodawcę działek ewidencyjnych na wyznaczonych obszarach o powierzchni 1 ara, z warstwy 0 30 cm, jako średnie z nakłuć laską glebową idąc po przekątnej albo zygzakiem na wyznaczonej powierzchni pola. Pobrane próby pierwotne zostały dokładnie wymieszane w celu otrzymania próby średniej reprezentującej dany punkt badawczy. Próby glebowe wzdłuż trasy komunikacyjnej Wrocław Kudowa Zdrój zostały pobrane na polach, w odległości około 10 metrów od krawędzi drogi, z pasów długości 50 metrów za pomocą laski glebowej (15 20 nakłuć), z warstwy 0 30 cm. Próby pierwotne zostały wymieszane i uśrednione. Współrzędne geograficzne miejsc poboru prób zostały oznaczone za pomocą urządzenia do nawigacji satelitarnej GARMIN GPS 12. Zestawienie ilości pobranych prób glebowych w obrębach przedstawiono w tabelach poniżej. 16
17 W punktach badawczych na gruntach rolnych nie objętych wpływem zanieczyszczeń, badania przeprowadzono w dwóch zakresach w połowie punktów w zakresie podstawowym (skład granulometryczny, ph odczyn, zawartość C-org. zawartość Zn, Pb, Cd, Cu i S-SO 4 ), w drugiej połowie punktów w zakresie rozszerzonym (skład granulometryczny, ph odczyn, zawartość C-org. zawartość Zn, Pb, Cd, Cu Cr, Ni, As, Hg i S-SO 4 ). Tabela 10. Zestawienie ilości prób glebowych pobranych na użytkach rolnych na obszarach nie objętych wpływem zanieczyszczeń na terenie powiatu dzierżoniowskiego Zakres badań Gmina Obręb podstawowy skład granulometryczny, ph, zawartość C-org. zawartość metali ciężkich: Zn, Pb, Cd, Cu i siarki siarczanowej rozszerzony skład granulometryczny, ph, zawartość C-org., zawartość metali ciężkich: Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, As, Hg i siarki siarczanowej Dobrocin 1 1 Nowizna Kiełczyn 1 1 Książnica 1 1 Mościsko 1 1 Dzierżoniów Ostroszowice 1 1 Piława Dolna 1 1 Owiesno 1 1 Roztocznik 1 1 Uciechów 1 1 Włóki 1 1 Łagiewniki Jaźwina Ligota Wielka Łagiewniki 1 1 Młynica 1 1 Oleszna 1 1 Radzików 1 1 Ratajno 1 1 Sieniawka 1 1 Sienice 1 1 Sokolniki 1 1 Trzebnik 1 1 Gilów 1 1 Nowa Wieś 1 1 Niemcza Przerzeczyn Zdrój 1 1 Wilków Wielki 1 1 Kietlin 1 1 Podlesie 1 1 Pieszyce Bratoszów 1 1 Piskorzów 1 1 Ogółem
18 Zakres analiz w próbach glebowych z obszarów bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami także był zróżnicowany i został przedstawiony w tabeli poniżej. Tabela 11. Zestawienie ilości prób glebowych pobranych na użytkach rolnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniem na terenie powiatu dzierżoniowskiego Obiekt Obręb Ilość punktów badawczych Ogrody działkowe Miasto Bielawa 6 Teren wokół oczyszczalni ścieków w Dzierżoniowie Trasa komunikacyjna droga krajowa Wrocław-Kudowa Zdrój Teren przy składowisku odpadów Gilów - Byszów Teren wokół Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Zakres badań Odczyn, skład granulometryczny, zawartość C-org., zawartość Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, As, Hg i S-SO 4 Miasto Dzierżoniów 2 Odczyn, skład granulometryczny, Nowizna gm. Dzierżoniów 2 zawartość C-org., zawartość Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, As, Hg i S-SO 4 Trzebnik gm. Łagiewniki 1 Radzików gm. Łagiewniki 1 Odczyn, skład Łagiewniki gm. Łagiewniki 1 granulometryczny, Przystronie gm. Łagiewniki 1 zawartość C-org., Nowa Wieś Niemczańska 1 zawartość Zn, Pb, Cd, gm. Niemcza S-SO 4 i B(a)P Przerzeczyn Zdrój gm. 1 Niemcza Gilów gm. Niemcza 2 Odczyn, skład granulometryczny, Roztocznik gm. Dzierżoniów 2 zawartość C-org., zawartość Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, S-SO 4 i B(a)P Miasto Dzierżoniów 2 Odczyn, skład Miasto Pieszyce 2 Nowizna gm. Dzierżoniów 2 granulometryczny, zawartość C-org., zawartość Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, S-SO 4 i B(a)P 18
19 6. ZAKRES ANALITYCZNY i METODYKA BADAŃ LABORATO- RYJNYCH Badania wykonano w Laboratorium Akredytowanym (certyfikat NR AB 779) Okręgowej Stacji Chemiczno Rolniczej we Wrocławiu; zawartość benzo(a)pirenu oznaczono w Laboratorium Badań Chemicznych Ochrony Środowiska, Mechaniki Gruntów, Kruszyw i Skał Przedsiębiorstwa Geologicznego we Wrocławiu PROXIMA S.A. (certyfikat NR AB 432). W pobranych próbach glebowych oznaczono następujące właściwości fizyczne i chemiczne: skład granulometryczny metodą dyspersji laserowej [86 prób], ph (odczyn) potencjometrycznie w 1N KCl [86 prób], zawartość siarki siarczanowej nefelometrycznie po ekstrakcji roztworem octanu amonu z 80 % kwasem octowym [86 prób], zawartość węgla organicznego metodą Tiurina [86 prób] zawartość całkowitą metali ciężkich: cynku, ołowiu, kadmu [86 prób], miedzi [80 prób], chromu i niklu [50 prób] metodą absorpcji atomowej (AAS) po mineralizacji wodą królewską; zawartość rtęci [50 prób] metodą absorpcji atomowej (AAS) z amalgamacją zimnych par rtęci na złocie, zawartość arsenu [50 prób] metodą wodorkowania (FAAS). zawartość benzo(a)pirenu [16 prób] metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detekcją fluoroscencyjną. 19
20 7. KRYTERIA OCENY WYNIKÓW BADAŃ 7.1. Odczyn Ocenę wyników badań odczynu gleb, wykonano na podstawie opracowanych przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) zaleceń nawozowych, Część I Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro- i mikroelementów, Seria P (44), Puławy Tabela 12. Przedziały odczynu gleb oznaczonego w 1 N KCl Klasa odczynu Ocena odczynu gleb Zakres ph V Bardzo kwaśny 4,5 IV Kwaśny 4,6 5,5 III Lekko kwaśny 5,6 6,5 II Obojętny 6,6 7,2 I Zasadowy > 7, Metale ciężkie i benzo(a)piren Ocenę zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi (MC): cynkiem, ołowiem, kadmem, miedzią, chromem, niklem, arsenem, rtęcią oraz benzo(a)pirenem wykonano na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165 Poz. 1359). Według tego rozporządzenia glebę lub ziemię uznaje się za zanieczyszczoną, gdy stężenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość dopuszczalną, z zastrzeżeniem, że jeśli przekroczenie dopuszczalnego stężenia substancji w badanej glebie lub ziemi wynika z jej naturalnie wysokiej zawartości, to uważa się, że przekroczenie dopuszczalnej wartości stężeń w glebie lub ziemi nie nastąpiło. Rozporządzenie uwzględnia 3 grupy gruntów do których się odnosi: Grupa A: a) nieruchomości gruntowe wchodzące w skład obszaru poddanego ochronie na podstawie przepisów ustawy Prawo Wodne, b) obszary poddane ochronie na podstawie przepisów o ochronie przyrody; Grupa B grunty zaliczone do użytków rolnych z wyłączeniem gruntów pod stawami i gruntów pod rowami, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, a także grunty zabudowane i zurbanizowane; Grupa C tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny komunikacyjne. 20
21 Tabela 13. Wartości dopuszczalne stężeń metali ciężkich i benzo(a)pirenu w glebie lub ziemi [mg/kg suchej masy] Grupa B Głębokość[ m ppt] 0-0,3 0,3-15,0 >15 Zanieczyszczenie wodoprzepuszczalność gruntów[m/s] do poniżej do poniżej 1*10-7 1*10-7 Arsen Chrom Cynk Kadm Miedź Nikiel Ołów Rtęć Benzo(a)piren 0, Oceniono również stopień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi (Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni) posługując się wydaną przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska i Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach pracą pt. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA, Warszawa Ocena ta uwzględnia procentową zawartość frakcji spławialnej (<0,02 mm) w glebie oraz jej odczyn, który znacząco wpływa na mobilność i intensywność pobierania metali ciężkich przez rośliny. Wyznaczono zatem stopnie zanieczyszczenia gleb, a w obrębie każdego z nich wyróżniono trzy oddzielne grupy: AG, BG, CG, dla których stężenia MC są różne (tabela). Tab. 14. Podział na grupy gleb mineralnych (wg zawartości frakcji spławialnej i ph w 1 N KCl) i organicznych (wg zawartości substancji organicznej) Odczyn (ph) < 4,5 4,6 5,5 5,6 6,5 > 6,5 Frakcja spławialna [%] Substancja organiczna* [%] < 10 AG AG AG AG AG AG AG BG BG BG CG CG BG BG CG CG 6 10 BG BG BG BG > 10 CG CG CG CG * - w glebach organicznych nie uwzględnia się wpływu ph 21
22 Tabela 15. Ocena zawartości metali ciężkich (mg/kg suchej masy) w powierzchniowej warstwie gleb uprawnych (wartości zweryfikowane) Grupa Stopień zanieczyszczenia gleb Metal gleby 0 I II III IV V Cd, kadm Cu, miedź Cr, chrom Pb, ołów Zn, cynk Ni, nikiel AG BG CG AG BG CG AG BG CG AG BG CG AG BG CG AG BG CG 0,3 0,5 1, ,0 1,5 3, >5 >10 >20 >300 >500 >750 >300 >500 >1000 >2500 >5000 >7000 >1500 >3000 >5000 >400 >600 >1000 Wyróżniono następujące stopnie zanieczyszczenia gleb: Stopień 0 gleby nie zanieczyszczone o naturalnych zawartościach metali ciężkich. Gleby nadają się pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, a zwłaszcza pod uprawy roślin przeznaczonych dla dzieci i niemowląt. Stopień I gleby o podwyższonej zawartości MC mogą być przeznaczone do pełnego wykorzystania rolniczego, z wyłączeniem upraw roślin do produkcji żywności o szczególnie małej zawartości pierwiastków i substancji szkodliwych. Stopień II gleby słabo zanieczyszczone. Rośliny uprawiane na takich glebach mogą zawierać nadmierne ilości MC z punktu widzenia toksykologicznego. Szczególnie wykluczyć należy uprawę warzyw, jak np. sałata, szpinak, kalafior, marchew. Dozwolona jest uprawa roślin zbożowych, okopowych i pastewnych oraz użytkowanie pastwiskowe. 22
23 Stopień III gleby średnio zanieczyszczone. Wszystkie uprawy na takich glebach mogą ulec skażeniu MC. Dopuszczalna jest uprawa roślin zbożowych, okopowych i pastewnych, pod warunkiem okresowej kontroli poziomu metali w konsumpcyjnych częściach roślin. Zalecane są uprawy roślin przemysłowych i traw nasiennych. Wody gruntowe mogą być narażone na zanieczyszczenia MC, w tym szczególnie kadmem, cynkiem i niklem. W przypadku pastwisk należy także kontrolować pobieranie MC przez zwierzęta. Stopień IV gleby silnie zanieczyszczone. Gleby takie, a zwłaszcza gleby lekkie, powinny być wyłączone z produkcji rolniczej oraz zadarnione lub zadrzewione. Na glebach lepszych należy uprawiać rośliny przemysłowe (len, konopie, wiklina), w zależności od ich wymagań siedliskowych. Dopuszcza się także produkcję materiału siewnego zbóż i traw oraz ziemniaków dla przemysłu spirytusowego (spirytus energetyczny) i rzepaku na olej techniczny. Wykorzystanie na pastwiska należy ograniczać. Zaleca się zabiegi rekultywacyjne, a przede wszystkim wapnowanie i wprowadzanie substancji organicznej. Stopień V gleby bardzo silnie zanieczyszczone. Powinny być wyłączone z produkcji rolniczej i użytkowania pastwiskowego. Należy liczyć się z potrzebą zabiegów rekultywacyjnych. Konieczne jest zadarnienie i zadrzewienie takich gleb, między innymi ze względu na zagrożenie przenoszenia zanieczyszczeń wraz z pyłami glebowymi. Na odpowiednich glebach można uprawiać rośliny przemysłowe. 23
24 7.3. Siarka siarczanowa (S-SO 4 ) Ocenę zawartości siarki siarczanowej (S-SO 4 ) w glebie wykonano posługując się wydaną przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska i Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach pracą pt. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA, Warszawa Tabela 16. Stopień zawartości Gatunek I II III gleby S-SO 4 (mg/100 g gleby) IV gbl i gl 1,5 1,6 2,5 2,6 3,5 > 3,5 gs 2 2,1 3,0 3,1 4,0 > 4,0 gc 2,5 2,6 3,5 3,6 5,0 > 5,0 gmo 3,0 3,1 5,0 5,1 10,0 > 10 go 5,0 5,1 10,0 10,1 15 > 15 Stopnie zawartości: I zawartość niska, II średnia, III wysoka, IV podwyższona antropogenicznie gbl gleby bardzo lekkie, gl gleby lekkie, gs gleby średnie, gc gleby ciężkie, gmo gleby mineralnoorganiczne, go gleby organiczne. 24
25 8. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ Wyniki badań przedstawiono w tabelach nr 3a 8a oraz na mapach nr 1 9, zamieszczonych w końcowej części opracowania. A. Grunty rolne 8.1. Gmina Dzierżoniów Na terenie gminy Dzierżoniów przeważają gleby o składzie granulometrycznym glin lekkich i średnich pylastych (68,2 %); również gleby wytworzone z pyłów ilastych mają znaczny udział procentowy (27,3 %). Badane gleby charakteryzują się znacznym zakwaszeniem. Zakres ph wahał się od 4,1 do 6,9. W 68 % badanych prób stwierdzono odczyn kwaśny bądź bardzo kwaśny, w 27,3 % odczyn lekko kwaśny. Tylko w jednej z badanych prób stwierdzono odczyn obojętny. Potrzeby wapnowania w gminie są bardzo duże i pilne. Zawartość próchnicy w badanych glebach była zróżnicowana i wahała się od 0,50 % do 1,89 %. Zawartość metali ciężkich Cynk zawartość cynku mieściła się w przedziale wartości 27,7 71,3 mg/kg. Najniższe stężenie cynku stwierdzono w punkcie pomiarowym (pb) nr 8 (Książnica), najwyższe w pb nr 11 (Ostroszowice). Badane gleby z obszaru gminy charakteryzowały się naturalną zawartością cynku; a zawartość podwyższoną (st. zanieczyszczenia I) wg kryteriów IUNG stwierdzono w pb nr 11. Ołów zawartość ołowiu w badanych próbach glebowych była niska i wahała się od 8,7 (pb nr 6, Kiełczyn) do 17,2 mg/kg (pb nr 14, Piława Dolna). We wszystkich próbach stwierdzono naturalną zawartość ołowiu (stopień 0). Kadm badane gleby charakteryzowały się naturalną zawartością kadmu. Najniższe stężenie kadmu 0,11 mg/kg stwierdzono w pb nr 18; natomiast najwyższe 0,42 mg/kg w pb nr 12 (Ostroszowice). Miedź zawartość miedzi wahała się od 6,8 mg/kg (pb nr 21, Włóki) do 21,1 mg/kg (pb nr 14, Piława Dolna). Zawartość podwyższoną miedzi (st. I zanieczyszczenia) stwierdzono w pb nr 11 (Ostroszowice) i nr 14 (Piława Dolna). 25
26 Chrom stężenie chromu w badanych glebach wahało się w przedziale 12,9 38,0 mg/kg; najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 2 (Dobrocin); najwyższe w pb nr 8 (Książnica). Zawartość podwyższoną stwierdzono tylko w pb nr 8 (Książnica). Nikiel zawartość niklu w badanych glebach oscylowała w granicach 9,2 (pb nr 22, Włóki) do 83,4 mg/kg (pb nr 8, Książnica). Przekroczenie zawartości naturalnej niklu stwierdzono w punktach badawczych nr: 6 (Kiełczyn) i 18 (Roztocznik) w stopniu I (zawartość podwyższona) oraz w pb nr 8 (Książnica) w stopniu III (średnie zanieczyszczenie). Rtęć zawartość rtęci w badanych glebach była niska i wahała się w granicach 0,022 0,098 mg/kg. Najniższe stężenie rtęci stwierdzono w pb nr 6 (Kiełczyn), natomiast najwyższe w pb nr 14 (Piława Dolna). Arsen zawartość arsenu mieściła się w przedziale wartości od 4,83 do 7,98 mg/kg.. Najniższą zawartość stwierdzono w pb nr 2 (Dobrocin), najwyższą natomiast w pb nr 22 w obrębie wsi Włóki. Siarka siarczanowa badane gleby charakteryzowały się niską zawartością siarki siarczanowej, jej zawartość wahała się w granicach 0,23 1,34 mg/100 g. Najniższe stężenie siarki siarczanowej stwierdzono w pb nr 1 (Dobrocin), najwyższe w pb nr 22 (Włóki). Na terenie gminy Dzierżoniów nie stwierdzono przekroczenia standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi (Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r, Dz. U. Nr 165 Poz. 1359) Gmina Łagiewniki Gleby na terenie gminy miejskiej Lubań są wytworzone głównie z utworów gliniastych oraz pylastych zaliczonych do ciężkiej i średniej kategorii agronomicznej gleb. Objęte badaniami gleby charakteryzowały się zróżnicowanym odczynem, od bardzo kwaśnego do zasadowego. Najwyższy odsetek zajmują gleby o odczynie kwaśnym i bardzo kwaśnym (40,9 %), znaczny odsetek stanowią gleby o odczynie lekko kwaśnym (22,7 %) i zasadowym (22,7 %). Zakres wartości ph wahał się w szerokim zakresie 4,4 7,4. Zawartość próchnicy w badanych glebach była nieznacznie zróżnicowana i wahała się w zakresie 0,90 1,89 %. 26
27 Zawartość metali ciężkich Cynk zawartość cynku w badanych próbach wahała się w zakresie 25,4 47,9 mg/kg. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 37 (Sieniawka), najwyższe w pb nr 39 (Sienice). W 100 % prób zawartość cynku mieściła się w zakresie zawartości naturalnej. Ołów zawartość ołowiu w badanych próbach mieściła się w przedziale 9,7 21,0 mg/kg. Najniższą zawartość ołowiu stwierdzono w pb nr 37 (Sieniawka), natomiast najwyższą w pb nr 38 (Sieniawka). We wszystkich próbach pobranych na terenie gminy zawartość ołowiu kształtowała się na poziomie naturalnym. Kadm zawartość kadmu mieściła się w zakresie zawartości naturalnej i wahała się w granicach 0,13 0,36 mg/kg. Najniższe stężenie odnotowano w pb nr 42 (Sokolniki), a najwyższe w pb nr 26 (Ligota Wielka). Miedź zawartość miedzi oscylowała w zakresie 7,8 19,4 mg/kg. Najniższe stężenie miedzi stwierdzono w pb nr 37 (Sieniawka), najwyższe w pb nr 31 i 32 (Oleszna). We wszystkich badanych próbach stwierdzono naturalną zawartość miedzi. Chrom badania wykazały naturalny poziom zawartości chromu. Najniższe stężenie chromu stwierdzono w pb nr 34 Radzików (17,0 mg/kg), natomiast najwyższe w pb nr 24 Jaźwina (48,2 mg/kg). Nikiel zawartość niklu mieściła się w dość szerokim zakresie: 14,5 71,9 mg/kg. Najniższe stężenie niklu stwierdzono w pb nr 38 (Sieniawka), najwyższe w pb nr 32 (Oleszna). W punktach badawczych nr 24 (Jaźwina), 32 (Oleszna) i 44 (Trzebnik) stwierdzono podwyższoną zawartość niklu (I st. zanieczyszczenia). Rtęć zawartość rtęci wahała się od 0,045 do 0,072 mg/kg. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 34 (Radzików), najwyższe w pb nr 30 (Młynica). Arsen zawartość arsenu mieściła się w zakresie 6,10 9,49 mg/kg. Najniższą zawartość odnotowano w pb nr 30 (Młynica), natomiast najwyższą w pb nr 26 (Ligota Wielka). Siarka siarczanowa zawartość S-SO 4 mieściła się w przedziale wartości 0,34 4,58 mg/100g. Najniższą zawartość stwierdzono w pb nr 28 (Łagiewniki), najwyższą w pb nr 36 (Ratajno). W większości prób glebowych badania wykazały niską zawartość siarki siarczanowej. Zawartość średnią S-SO 4 stwierdzono w pb nr 42 (Sokolniki), a zawartość wysoką w punktach nr 36 (Ratajno) i 39 (Sienice). 27
28 Na terenie gminy Łagiewniki nie stwierdzono przekroczenia standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi Gmina Niemcza Na terenie gminy wiejskiej Niemcza występują głównie gleby wytworzone z utworów pyłowych (66,7 %) oraz gliniastych (25 %) zaliczonych do ciężkiej kategorii agronomicznej gleb. Zakres wartości ph badanych gleb wahał się od 5,5 do 6,9. Największy udział procentowy miały gleby o odczynie lekko kwaśnym (41,7 %), następnie gleby o odczynie obojętnym (33,3 %), w reszcie prób glebowych (25 %) stwierdzono odczyn kwaśny. Zawartość próchnicy w badanych glebach wahała się zakresie wartości 0,69 2,20 %. Najniższą zawartość próchnicy stwierdzono w pb nr 51 (Wilków Wielki), a najwyższą w pb nr 49 (Przerzeczyn Zdrój). Zawartość metali ciężkich Cynk zawartość cynku mieściła się w przedziale wartości 33,6 59,7 mg/kg. Najniższe stężenie cynku stwierdzono w pb nr 53 (Kietlin), najwyższe w pb nr 50 (Przerzeczyn Zdrój). Badane gleby z obszaru gminy charakteryzowały się naturalną zawartością cynku. Ołów zawartość ołowiu w badanych próbach glebowych wahała się od 9,7 (pb nr 51, Wilków Wielki) do 25,8 mg/kg (pb nr 50, Przerzeczyn Zdrój). We wszystkich próbach stwierdzono naturalną zawartość ołowiu. Kadm badane gleby charakteryzowały się naturalną zawartością kadmu. Najniższe stężenie kadmu 0,11 mg/kg stwierdzono w pb nr 51 (Wilków Wielki); natomiast najwyższe 0,30 mg/kg w pb nr 50 (Przerzeczyn Zdrój). Miedź zawartość miedzi wahała się w wąskim zakresie od 10,5 mg/kg (pb nr 53, Kietlin) do 16,2 mg/kg (pb nr 50, Przeczeczyn Zdrój). We wszystkich zbadanych próbach glebowych z obszaru gminu stwierdzono naturalną zawartość miedzi. Chrom stężenie chromu w badanych glebach było nieznacznie zróżnicowane, wahało się w przedziale 17,8 20,5 mg/kg i mieściło w przedziale zawartości naturalnej. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 48 (Nowa Wieś Niemczańska); najwyższe w pb nr 46 (Gilów). 28
29 Nikiel zawartość niklu w badanych glebach oscylowała w granicach 18,5 (pb nr 46, Gilów) do 26,0 mg/kg (pb nr 50, Przerzeczyn Zdrój). W większości prób stężenie niklu kształtowało się na poziomie naturalnym, w pb nr 50 stwierdzono zawartość podwyższoną niklu (st. I). Rtęć zawartość rtęci w badanych glebach była niska i wahała się w granicach 0,049 0,094 mg/kg. Najniższe stężenie rtęci stwierdzono w pb nr 54 (Kietlin), natomiast najwyższe w pb nr 50 (Przerzeczyn Zdrój). Arsen zawartość arsenu mieściła się w przedziale wartości 6,62 8,70 mg/kg.. Najniższą zawartość stwierdzono w pb nr 56 (Podlesie), najwyższą natomiast w pb nr 48 w obrębie wsi Nowa Wieś Niemczańska. Siarka siarczanowa badane gleby charakteryzowały się niską zawartością siarki siarczanowej, jej zawartość wahała się w granicach 0,53 1,08 mg/100 g. Najniższe stężenie siarki siarczanowej stwierdzono w pb nr 55 (Podlesie), najwyższe w pb nr 49 (Przerzeczyn Zdrój). Na terenie gminy Niemcza nie stwierdzono przekroczenia standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi Gmina Pieszyce Gleby na terenie gminy miejskiej Pieszyce wykazują skład granulometryczny glin lekkich i średnich pylastych zaliczonych do średniej i ciężkiej kategorii agronomicznej gleb. Badane gleby wykazują głównie odczyn kwaśny (75 % prób). Najniższą wartością ph charakteryzowały się gleby w pb nr 59 - (ph 4,6), najwyższą gleba w pb nr 58 - (ph 5,9). Zawartość próchnicy w badanych glebach była zbliżona i wahała się w zakresie 1,53 1,75 %. Zawartość metali ciężkich Cynk zawartość cynku w badanych próbach wahała się w zakresie 43,0 62,5 mg/kg. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 57 (Bratoszów), najwyższe w pb nr 59 (Piskorzów). We wszystkich badanych próbach zawartość cynku mieściła się w zakresie zawartości naturalnej. Ołów zawartość ołowiu w badanych próbach mieściła się w przedziale 14,3 21,9 mg/kg. Najniższą zawartość ołowiu stwierdzono w pb nr 57, natomiast najwyższą w pb nr 59 29
30 (Piskorzów). We wszystkich próbach z terenu gminy stwierdzono naturalną zawartość ołowiu. Kadm zawartość kadmu mieściła się w zakresie zawartości naturalnej i wahała się w granicach 0,14 0,24 mg/kg. Najniższe stężenie odnotowano w pb nr 57, a najwyższe w pb nr 60 (Piskorzów). Miedź zawartość miedzi była w niewielkim stopniu zróżnicowana i oscylowała w zakresie 11,2 17,3 mg/kg. Najniższe stężenie miedzi stwierdzono w pb nr 58 (Bratoszów), najwyższe w pb nr 59 (Piskorzów). We wszystkich badanych próbach stwierdzono zawartość naturalną miedzi. Chrom badania wykazały naturalny poziom zawartości chromu. Najniższe stężenie chromu stwierdzono w pb nr 58 (16,4 mg/kg), natomiast najwyższe w pb nr 60 (17,3 mg/kg). Nikiel zawartość niklu była nieznacznie zróżnicowana i mieściła się w przedziale zawartości naturalnej. Najniższe stężenie niklu stwierdzono w pb nr 58 (11,6 mg/kg), najwyższe w pb nr 60 (14,3 mg/kg). Rtęć zawartość rtęci była niska wahała się od 0,055 do 0,068 mg/kg. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 60 (Piskorzów), najwyższe w pb nr 58 (Bratoszów). Arsen zawartość arsenu w badanych glebach była zbliżona i oscylowała w zakresie 6,56 6,68 mg/kg. Najniższą zawartość odnotowano w pb nr 60 (Piskorzów), natomiast najwyższą w pb nr 58 (Bratoszów). Siarka siarczanowa badania wykazały niską zawartość siarki siarczanowej w badanych glebach. Zawartość S-SO 4 była w małym stopniu zróżnicowana i mieściła się w przedziale wartości 0,67 0,87 mg/100g. Najniższą zawartość stwierdzono w pb nr 58, najwyższą w pb nr 57 (Bratoszów). Na terenie gminy Pieszyce nie stwierdzono przekroczenia standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi. 30
31 B. TERENY BEZPOŚREDNIO ZAGROZONE ZANIECZYSZCZENIAMI 8.5. Gmina Bielawa miasto ogrody działkowe Na terenie ogrodów działkowych w Bielawie znajdują się gleby wytworzone z glin średnich i lekkich pylastych, zaliczonych głównie do ciężkiej kategorii agronomicznej. Gleby na terenie ogrodów w większości charakteryzują się niekorzystnym odczynem. W badanych próbach stwierdzono zróżnicowany odczyn od bardzo kwaśnego (50 % prób), przez kwaśny (16,7 %), lekko kwaśny (16,7 %) do obojętnego (16,7 %). Zakres wartości ph w badanych glebach wahał się od 4,2 do 6,7. Zawartość próchnicy w badanych glebach wahała się w zakresie wartości 1,22 1,95 %. Najniższą zawartość próchnicy stwierdzono w pb nr 66 (dz. 74/3), a najwyższą w pb nr 62 (dz. 157). Zawartość metali ciężkich Cynk zawartość cynku mieściła się w przedziale wartości 51,3 205,5 mg/kg. Najniższe stężenie cynku stwierdzono w pb nr 64 (dz. 117/2), najwyższe w pb nr 62 (dz.157). W większości prób stwierdzono naturalną zawartość cynku, tylko w pb nr 62 badania wykazały słabe zanieczyszczenie gleb (st. II). Ołów zawartość ołowiu w badanych próbach glebowych wahała się od 19,1 (pb nr 63 ) do 67,5 mg/kg (pb nr 66). W pb nr 66 stwierdzono podwyższoną zawartość ołowiu (stopień I), natomiast w pozostałych zawartość naturalną. Kadm badane gleby charakteryzowały się naturalną zawartością kadmu, za wyjątkiem gleby w pb nr 62 (dz. 157) gdzie badania wykazały zawartość podwyższoną kadmu. Najniższe stężenie kadmu 0,15 mg/kg stwierdzono w pb nr 65; natomiast najwyższe 1,60 mg/kg w pb nr 62. Miedź zawartość miedzi w glebach ogrodów działkowych wahała się od 13,3 mg/kg (pb nr 63, dz. 158/2) do 26,7 mg/kg (pb nr 62, dz. 157). W większości (67 %) zbadanych prób glebowych stwierdzono podwyższoną zawartość miedzi (pb nr 61, 62, 65, 66). Chrom stężenie chromu w badanych glebach wahało się w przedziale 18,1 52,1 mg/kg. Najniższe stężenie stwierdzono w pb nr 63 (dz. 158/2); najwyższe w pb nr 62 (dz. 157). W połowie objętych badaniami prób stwierdzono podwyższoną zawartość chromu (pb nr 61, 62 i 65). 31
32 Nikiel zawartość niklu w badanych glebach mieściła się w przedziale wartości 13,2 (pb nr 63) do 35,3 mg/kg (pb nr 65). W punktach badawczych nr 61 i 65 stwierdzono podwyższoną zawartość niklu (stopień I). Rtęć zawartość rtęci w badanych glebach wahała się w granicach 0,084 0,144 mg/kg. Najniższe stężenie rtęci stwierdzono w pb nr 64 (dz. 117/2), natomiast najwyższe w pb nr 61 (dz. 1005). Arsen zawartość arsenu mieściła się w przedziale wartości 6,95 9,35 mg/kg. Najniższą zawartość stwierdzono w pb nr 65 (dz.118/2), najwyższą natomiast w pb nr 62 (dz. 157). Siarka siarczanowa badane gleby charakteryzowały się niską zawartością siarki siarczanowej, jedynie w pb nr 63 badania wykazały podwyższoną antropogenicznie zawartość S-SO 4. Zawartość siarki siarczanowej wahała się w granicach 0,52 6,09 mg/100g. Najniższe stężenie siarki siarczanowej stwierdzono w pb nr 64 (dz. 117/2), najwyższe w pb nr 63 (dz. 158/2). Na terenie ogrodów działkowych w Bielawie nie stwierdzono przekroczenia standardów jakości gleby i standardów jakości ziemi Teren wokół oczyszczalni ścieków w Dzierżoniowie Gleby wokół oczyszczalni ścieków w Dzierżoniowie charakteryzują się zróżnicowanym składem granulometrycznym, występują tu gleby wytworzone z glin lekkich i średnich oraz z utworów pyłowych zwykłych i ilastych. Zróżnicowane są również kategorie agronomiczne gleb od lekkiej przez średnią do ciężkiej. Badane gleby charakteryzują się zróżnicowanym odczynem w 50 % prób stwierdzono odczyn kwaśny, w drugiej połowie odczyn zasadowy. Badania wykazały znaczną rozpiętość zakresu wartości ph w analizowanych próbach glebowych, tj. od 4,9 do 7,3. Najniższym ph charakteryzowały się gleby w pb nr 68 (Dzierżoniów). Najwyższą wartość ph stwierdzono w punktach badawczych nr 69 i 70 (obręb Nowizna). Zawartość próchnicy w badanych glebach wahała się w zakresie 1,65 3,10 %. Najniższą zawartość próchnicy stwierdzono w pb nr 67 (Dzierżoniów), a najwyższą w pb nr 70 (Nowizna). 32
Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO-ROLNICZA WE WROCŁAWIU BADANIE SKAŻENIA GLEB GRUNTÓW ROLNYCH METALAMI CIĘŻKIMI NA TERENIE POWIATU LUBAŃSKIEGO
OKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO-ROLNICZA WE WROCŁAWIU BADANIE SKAŻENIA GLEB GRUNTÓW ROLNYCH METALAMI CIĘŻKIMI NA TERENIE POWIATU LUBAŃSKIEGO WROCŁAW 2010 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 3 2. CHARAKTERYSTYKA GLEB POWIATU
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoBADANIA PUNKTOWE POZIOMU SKAŻENIA GLEB NA TERENIE POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO
BADANIA PUNKTOWE POZIOMU SKAŻENIA GLEB NA TERENIE POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO KOREFERAT (OPINIA) Zleceniodawca: Powiat Dzierżoniowski Rynek 27 58-200 Dzierżoniów Autor koreferatu: dr inż. Beata Meinhardt
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE RUDNIK Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoArs Vitae. PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71)
PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, 50-061 Wrocław, tel. (0-71) 3435300 tel./fax: (0-71) 3429804 Opracowanie nr AV-715 BADANIA JAKOŚCI GLEB NA TERENIE POWIATU OŁAWSKIEGO W
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZANOWICE.
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoZADANIE NR 1 Wykaz nieruchomości stanowiących własność SP oddanych w użytkowanie wieczyste w celu aktualizacji opłat rocznych
ZAŁACZNIK NR 1 ZADANIE NR 1 Wykaz nieruchomości stanowiących własność SP oddanych w użytkowanie wieczyste w celu aktualizacji opłat rocznych DZIERŻONIÓW- MIASTO L.P LP. NAZWA GMINY NAZWA OBRĘBU NR POW.
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ GLEB Soil quality
VI. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Monitoring gleb jest częścią Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Na poziomie krajowym monitoring gleb obejmuje badania
Bardziej szczegółowoII 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.)
V. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Ochrona zasobów i jakości gleb, a w szczególności gleb użytkowanych rolniczo, stanowi istotny element działań w zakresie polityki środowiskowej oraz rolnej. Rodzaj gleb, ich
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowowapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4, Data wydania: 25 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 13 listopada 2018 r. AB 787 Nazwa i adres
Bardziej szczegółowo10,10 do doradztwa nawozowego 0-60 cm /2 próbki/ 275. 20,20 Badanie azotu mineralnego 0-90 cm. 26,80 C /+ Egner/
1 Cennik 2008 GLEBA MAKROELEMENTY Badania pełnopłatne Pozycja cennika Kwota w zł Preparatyka ( 2 mm) 2 2,20 Oznaczenie ph 5 4,50 Ekstrakcja przysw. form fosforu i potasu 18 4,50 Oznaczenie przyswajalnego
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoStan zagrożenia gleb Polski podstawowymi ksenobiotykami mineralnymi i organicznymi
Stan zagrożenia gleb Polski podstawowymi ksenobiotykami mineralnymi i organicznymi Andrzej Mocek Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Gleba jako układ trójfazowy
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoTab Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski (WRPP), wg województw [10]
Raport o stanie środowiska w 21 r. 4. GLEBY 4.1. JAKOŚĆ GLEB UŻYTKOWANYCH ROLNICZO (Okręgowa Stacja Chemiczno- Rolnicza w Rzeszowie) Wbrew potocznej opinii, że gleby Podkarpacia są złe, potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoPODSTAWY KLASYFIKACJI GLEB GLEBOWE KLASYFIKACJE UŻYTKOWE W POLSCE
PODSTAWY KLASYFIKACJI GLEB GLEBOWE KLASYFIKACJE UŻYTKOWE W POLSCE KATEGORIE KLASYFIKACJI GLEB Główne kryteria klasyfikacji gleb: produktywność, urodzajność, funkcjonalność, geneza. Kryteria genetyczne
Bardziej szczegółowoWYSOKOŚĆ OPŁAT POBIERANYCH ZA ZADANIA WYKONYWANE PRZEZ OKRĘGOWE STACJE CHEMICZNO-ROLNICZE
WYSOKOŚĆ OPŁAT POBIERANYCH ZA ZADANIA WYKONYWANE PRZEZ OKRĘGOWE STACJE CHEMICZNO-ROLNICZE Lp. Nazwa zadania Jednostka Kwota w zł I. Analizy fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne gleb mineralnych oraz organicznych
Bardziej szczegółowo"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.
Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowoKomunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r.
Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r. Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Białymstoku dotyczący badań agrochemicznych w drugim półroczu 2010 roku I. Opracowywanie i opiniowanie planów nawożenia dla dużych
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA STACJA CHRMICZNO- ROLNICZA W POZNANIU KWASOWOŚĆ GLEB W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
OKRĘGOWA STACJA CHRMICZNO- ROLNICZA W POZNANIU KWASOWOŚĆ GLEB W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM BADANIA GLEB GWARANTUJĄ PRODUKCJĘ ZDROWEJ ŻYWNOŚCI Badania zasobności gleb w makroelementy Prawidłowe nawożenie
Bardziej szczegółowoDz.U. 199 Nr 72 poz. 813
Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO - ROLNICZA W RZESZOWE ul. Prof. L. Chmaja 3 tel. (017) fax (017)
OKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO - ROLNICZA W RZESZOWE ul. Prof. L. Chmaja 3 tel. (017) 854 27 16 fax (017) 854 27 76 e-mail:rzeszow@schr.gov.pl Temat: Stan agrochemiczny gleb po ustąpieniu wód powodziowych mgr
Bardziej szczegółowoArs Vitae PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71)
PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, 50-061 Wrocław, tel. (0-71) 3435300 tel./fax: (0-71) 3429804 Opracowanie nr AV 392 BADANIA JAKOŚCI GLEB NA TERENIE POWIATU OŁAWSKIEGO W
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)
Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia
Bardziej szczegółowoDyrektywa o osadach ściekowych
Dyrektywa o osadach ściekowych 03.10.2006..:: Dopłaty i Fundusze - Portal Informacyjny ::. Dyrektywa 86/278/EWG w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystania osadów ściekowych
Bardziej szczegółowoZleceniodawca: Starostwo Powiatowe w Polkowicach ul. Górna Polkowice. Opracowanie: SGS EKO-PROJEKT Sp. z o.o. mgr inż.
Zleceniodawca: Starostwo Powiatowe w Polkowicach ul. Górna 2 59-100 Polkowice 2013 BADANIA GLEB I PŁODÓW ROLNYCH, ZLOKALIZOWANYCH NA OBSZARZE POWIATU POLKOWICKIEGO, OBEJMUJĄCE BADANIA MONITORINGOWE SKAŻENIA
Bardziej szczegółowoGrava. żwir szary 8/16 mm 20 kg ±5%
Grava żwir szary 8/16 mm kod produktu: CX-KR1-A/G01 Grava żwir szary 8/16 mm 10 kg ±5% kod produktu: CX-KR1-B/G11 De colores żwir kolorowy 8/16 mm kod produktu: CX-KR1-A/G02 De colores żwir kolorowy 8/16
Bardziej szczegółowoBADANIE I OCENA STANU ZANIECZYSZCZENIA GRUNTU
GEOTEST Sp. z o.o. ul. Wita Stwosza 23 02-661 Warszawa tel. 22 844 39 66 e-mail: geotest@geotest.pl www.geotest.pl Nr dokumentacji: 6150 BADANIE I OCENA STANU ZANIECZYSZCZENIA GRUNTU NA TERENIE ZLOKALIZOWANYM
Bardziej szczegółowoAktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach
Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy żywienia roślin Potrzeby pokarmowe
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /
PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę
Bardziej szczegółowoWprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki
Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Jacek Antonkiewicz 1, Marcin Pietrzykowski 2, Tomasz Czech 3 1Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoSpis treści - autorzy
Przedmowa Chemia rolna jest odrębną dyscypliną nauki utworzoną w połowie XIX w., która ukształtowała się wraz z opublikowaniem pierwszych podręczników z zakresu nawożenia oraz rozpoczęciem eksploatacji
Bardziej szczegółowoWYZNACZENIE ZASIĘGU TERYTORIALNEGO ZANIECZYSZCZENIA GLEB I ROŚLIN NA OBSZARACH UŻYTKOWANYCH ROLNICZO NA TERENIE TRZECH GMIN POWIATU GŁOGOWSKIEGO
WYZNACZENIE ZASIĘGU TERYTORIALNEGO ZANIECZYSZCZENIA GLEB I ROŚLIN NA OBSZARACH UŻYTKOWANYCH ROLNICZO NA TERENIE TRZECH GMIN POWIATU GŁOGOWSKIEGO Wykonawca: SGS EKO-PROJEKT Sp. z o.o. dr hab. Tomasz Stuczyński
Bardziej szczegółowoKIELECKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE
KIELECKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCENA ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W KIELCACH W 2011 ROKU NA PODSTAWIE BIOMONITORINGU JAKO ELEMENTU MONITORINGU PRZYRODNICZEGO W REALIZACJI EKOROZWOJU ORAZ ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM
Bardziej szczegółowoBadanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych. Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp.
Badanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp. Rola azotu w roślinach: materiał budulcowy białek i kwasów nukleinowych większy
Bardziej szczegółowoSaletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%
Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 11 września 2014 r. Poz. 1210. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 8 sierpnia 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 11 września 2014 r. Poz. 1210 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 8 sierpnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoWykorzystanie archiwalnej mapy glebowo-rolniczej w analizach przestrzennych. Jan Jadczyszyn
Wykorzystanie archiwalnej mapy glebowo-rolniczej w analizach przestrzennych Jan Jadczyszyn Informacje podstawowe o tworzeniu mapy glebowo-rolniczej 1) Koncepcja mapy glebowo-rolniczej i jej dopasowanie
Bardziej szczegółowoNawożenie borówka amerykańska
Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych Na podstawie
Bardziej szczegółowoRolniku, pamiętaj o analizie gleby!
.pl https://www..pl Rolniku, pamiętaj o analizie gleby! Autor: Anita Musialska Data: 6 września 2016 Czas tuż po żniwach, to dobry moment na sprawdzenie gleby, szczególnie jeżeli w planach mamy nawożenie
Bardziej szczegółowoINSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW OCENA ZMIAN UŻYTKOWANIA GRUNTÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH 40-50 LAT W OPARCIU O OPRACOWANY
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoniezbędny składnik pokarmowy zbóż
POTAS niezbędny składnik pokarmowy zbóż kształtujący wielkość i jakość plonu ziarna Dostępność glebowych zasobów potasu dla roślin zbożowych Gleby zawierają duże zasoby potasu (K), nawet do 50 t/ha w warstwie
Bardziej szczegółowoWskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej
https://www. Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 27 września 2017 Rolnicy z krajów Unii Europejskiej posiadający gospodarstwa na terenach o niekorzystnych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 15
Spis treści Przedmowa 15 Rozdział 1. Teoretyczne podstawy żywienia roślin (Andrzej Komosa) 19 1.1. Żywienie roślin przedmiot badań i związek z innymi naukami 19 1.2. Żywienie roślin czy nawożenie roślin
Bardziej szczegółowoArs Vitae. PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71)
PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, 50-061 Wrocław, tel. (0-71) 3435300 tel./fax: (0-71) 3429804 Opracowanie nr AV 661 BADANIA MONITORINGOWE SKAśENIA GLEB I ROŚLIN NA TERENACH
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r.
Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Założenia projektu w zakresie
Bardziej szczegółowoMAPY KLASYFIKACYJNE Opracowanie: Bożena Lemkowska
MAPY KLASYFIKACYJNE Opracowanie: Bożena Lemkowska Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4.06.1956 roku (Dz.U. 1956 nr 19 poz. 97) http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu19560190097 dotyczącego
Bardziej szczegółowood ,48 zł 37,49 zł 7,01 zł
Dz.U. 2014 poz 1210 Rozporzadzenie MRiRW z dnia 08.08.2014 zmieniające rozporzadzenie w sprawie wysokości i sposobu uiszczania opłat za zadania wykonane przez okregowe stacje chemiczno-rolnicze WYSOKOŚĆ
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE FUNKCJI ROZMYTYCH I ANALIZ WIELOKRYTERIALNYCH DO OPRACOWANIA CYFROWYCH MAP GLEBOWOROLNICZYCH
WYKORZYSTANIE FUNKCJI ROZMYTYCH I ANALIZ WIELOKRYTERIALNYCH DO OPRACOWANIA CYFROWYCH MAP GLEBOWO-ROLNICZYCH GLEBOWOROLNICZYCH Anna Bielska, Joanna Jaroszewicz Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o
Bardziej szczegółowoTabelaryczne zestawienie obiektów do załącznika mapowego nr 2. Powiat Dzierżoniowski
Tabelaryczne zestawienie obiektów do załącznika mapowego nr 2 Powiat Dzierżoniowski Tabela 1. Zestawienie złóż surowców mineralnych Nr Obiekt Gmina 1 Książnica Wschód Dzierżoniów 2 Książnica III Dzierżoniów
Bardziej szczegółowoPrzykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim. Zygmunt Piotr Adrianek
Przykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim Zygmunt Piotr Adrianek Powierzchnia województwa śląskiego - 12,3 tys. km 2 Użytki rolne - 490 tys. ha Województwo
Bardziej szczegółowoNawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa
Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu
Bardziej szczegółowoSkutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoNawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!
.pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych
Bardziej szczegółowoVI. Ochrona powierzchni ziemi
VI. Ochrona powierzchni ziemi Gleby Istotne presje środowiskowe Depozycja mokra Opad atmosferyczny jest istotnym elementem meteorologicznym gromadzącym i przenoszącym zanieczyszczenia kumulowane w atmosferze.
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych Wprowadzenie Kryteria podziału nawozów
Przedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp 13 1. Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych 14 1.1. Wprowadzenie 14 1.2. Kryteria podziału nawozów mineralnych 14 1.3. Cechy nawozów mineralnych 17 2. Nawozy
Bardziej szczegółowoRaport o stanie środowiska w 2011 r.
3. GLEBY (Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie) 3.1. JAKOŚĆ GLEB UŻYTKOWANYCH ROLNICZO Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Rzeszowie jest państwową jednostką budżetową podległą Ministrowi Rolnictwa
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 24 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres: AB 325
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU Badania wód podziemnych w sieci krajowej prowadzi od 1991 roku Państwowy Instytut Geologiczny. Badania obejmują wody podziemne różnych użytkowych poziomów
Bardziej szczegółowoOkręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Białymstoku ul. Ogrodowa 10 15-027 Białystok tel./fax. (85) - 7435841, tel. (85) - 7435457
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Białymstoku ul. Ogrodowa 10 15-027 Białystok tel./fax. (85) - 7435841, tel. (85) - 7435457 www.oschrbialystok.internetdsl.pl e-mail: bialystok@schr.gov.pl Raport Wyniki
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody poziomowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 439
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 439 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 20 lipca 2016 r. Nazwa i adres AB 439 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoGleboznawcza klasyfikacja gruntów na terenie powiatu jeleniogórskiego w roku 1957 Dariusz Gregolioski
Gleboznawcza klasyfikacja gruntów na terenie powiatu jeleniogórskiego w roku 1957 Dariusz Gregolioski Polskie Stowarzyszenie Klasyfikatorów Gruntów, Jelenia Góra 1. Położenie powiatu Powiat zlokalizowany
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 ROKU W roku 2016 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były badania: w monitoringu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 006
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 006 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12, Data wydania: 27 kwietnia 2016 r. Nazwa i adres POLSKIE
Bardziej szczegółowoOpinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie
Gdynia, dnia 08 sierpnia 2015 roku Opinia dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie ZLECAJĄCY: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor
Bardziej szczegółowoOpłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych Podstawa prawna: 1. rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie określenia
Bardziej szczegółowow 3 próbkach stwierdzono wysoką zawartość P 2 O 5 w 31 próbkach stwierdzono bardzo wysoką zawartość P 2 O 5 Wyniki badań na zawartość potasu (K 2 O) w
WYKAZ stanu gleb oraz zanieczyszczeń metalami ciężkimi gruntów BĘDZIN 1. Nieruchomość przy Al. Kołłątaja 74, działki nr 23/1, 24/4, 25/1, 12/5, 18/6, 22/5, 13/5, 14/3, 24/6, 26/1, 18/8. 2. Nieruchomość
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul. Szczotkarska 42
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 30 lipca 2018 r. Nazwa i adres: AB 832 GRUPOWA
Bardziej szczegółowoAnaliza gleby w sadzie - skuteczna uprawa
https://www. Analiza gleby w sadzie - skuteczna uprawa Autor: Tomasz Kodłubański Data: 31 lipca 2017 Analiza chemiczna gleby jest niezbędna po zakończeniu prac polowych warto jeszcze przed zimą. Takie
Bardziej szczegółowo