Instrukcja obsługi Dokument A

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi Dokument A SymptoTherm-Foundation Wstęp Program sympto w całości wykorzystuje dorobek naukowy metod objawowo-termicznych. W celu wyznaczenia płodnych i niepłodnych faz kobiecego cyklu stosowane są w nich obserwacje dwóch kluczowych objawów płodności. Są nimi wzrost temperatury, oznaczany pełnymi gwiazdkami, który wyznaczają trzy wysokie pomiary, świadczące o zakończeniu owulacji, oraz eliksir życia (śluz szyjki macicy), dzięki któremu można wyznaczyć kilka najbardziej płodnych dni cyklu oraz najbardziej płodny dzień,, czyli Dzień Szczytu (DS). Aby móc w pełni skorzystać z poniższej instrukcji, należy spojrzeć na cykl kobiety z perspektywy metod objawowo-termicznych. Szczególnie polecamy lekturę książki prof. Jozefa Rötzera Sztuka planowania rodziny, która ukazała się nakładem wydawnictwa Vocatio. Można ją nabyć lub zamówić w każdej księgarni. W Sztuce planowania rodziny znajduje się wnikliwa analiza objawu płodności, jakim jest eliksir życia. Niniejsza instrukcja obsługi dostarczy dodatkowo niezbędnych informacji dotyczących obserwacji płodności w okresie karmienia oraz premenopauzy. Ułatwi ona również notowanie własnych obserwacji za pomocą ikon sympto. Dzięki wprowadzaniu tych danych program rysuje wykresy cykli, będące najlepszym odzwierciedleniem zdrowia i samopoczucia kobiety. Sposób dokonywania pomiarów temperatury i związane z tym sytuacje wyjątkowe, które mogą wymagać wprowadzania korekt przez samych użytkowników, są opisane jedynie w instrukcji obsługi. Niniejszy tekst jest czymś więcej niż instrukcją obsługi. Rozwija on treści przedstawione w książce prof. Rötzera i ułatwia ich zastosowanie w praktyce. Od momentu poznania teorii do precyzyjnego prowadzenia notatek w sympto mijają zwykle dwa, trzy miesiące okresu nauki. Aby rozszyfrować działanie sympto, prosimy przeczytać zakładkę sympto easy na naszej stronie internetowej! Okres nauki należy potraktować poważnie tak, jakby się przygotowywało do egzaminu na prawo jazdy. Należy pamiętać, że zdanie takiego egzaminu jest dużo trudniejsze i dużo droższe od prowadzenia obserwacji własnego organizmu. Niemniej nasze ciało zasługuje na o wiele większą uwagę niż umiejętność prowadzenia pojazdu! Zachęcamy również do kontaktu z konsultantkami sympto, których adresy elektroniczne można znaleźć na stronie Fundacji Nic nie zastąpi bezpośredniego kontaktu. 2. Spis ekranów w kolejności wyświetlania się w telefonach komórkowych 2.1. Okna powitalne Okna powitalne wyświetlają się zaraz po otworzeniu konta sympto. Informują o aktualnej fazie cyklu oraz zawierają poradę dnia: wskazują, na co w danym dniu należy zwrócić uwagę lub czego nie trzeba już obserwować. Zmieniają się one automatycznie, z dnia na dzień, zgodnie z aktualną fazą płodności. Więcej Karta obserwacji: wykres cyklu Karta początkowo pusta zaczyna się wypełniać z chwilą rozpoczęcia notowania obserwacji. Ekran ten umożliwia wgląd do uprzednio zaobserwowanych cyklów, pozwala powrócić do minionych dni, edytować je i w razie potrzeby uściślić wprowadzone dane. Dla bezpieczeństwa proponujemy wydrukować wypełnioną kartę obserwacji po rozpoczęciu kolejnego cyklu. Przykładową, wypełnioną kartę znajdziesz w tym rozdziale. Inna, uproszczona, znajduje się w LOVE GAME i w sympto easy. Więcej Tabela wskaźników Tabela wskaźników to prawdziwe centrum zarządzania: wprowadza się tam codzienne obserwacje, notuje wszelkie zaburzenia i dokonuje zmian w ustawieniach cykli (szczegóły w kolejnym podpunkcie). Jest to najważniejsze i najczęściej otwierane okno sympto. Tabela analizuje notowane informacje, dzięki czemu program odtwarza indywidualny profil cyklu danej kobiety. Aby wejść do menu tabeli wskaźników, wystarczy kliknąć konkretny dzień karty obserwacji. Więcej Ustawienia W tym podmenu, dostępnym w tabeli wskaźników oraz w profilu konta na stronie internetowej, można zmieniać parametry, co dostosowuje aplikację do indywidualnych potrzeb i możliwości użytkownika. Weryfikacja ustawień ogólnych jest obowiązkowa na początku każdego cyklu. Obejmuje ona wybór celu, według którego program ma analizować cykl. Należy wtedy wybrać jedną z opcji: Odłożenie poczęcia (antykoncepcja), Poczęcie, Zwiększenie świadomości własnej kobiecości (Obserwacja płodności) lub Akceptuję, co przyniesie los. Ustawienia dowolne można natomiast zmieniać wtedy, kiedy uzna się to za stosowne lub potrzebne. Na przykład w fazie płodnej można dokonać wyboru między ikonami, które będą tę fazę oznaczały: (dziecko możliwe nawet przy ustawieniu ogólnym innym niż Poczęcie) lub (prezerwatywa). Można również wybrać opcję Karmienie instrukcja przedstawia szczegóły 1

2 dotyczące sposobu karmienia. Więcej Synchronizacja Synchronizacja kont sympto na komputerze i w telefonie możliwa jest zaraz po ściągnięciu i zainstalowaniu sympto. Dzięki niej obserwacje zanotowane w telefonie komórkowym są przesyłane na konto internetowe sympto.ch i na odwrót dane wpisane na komputerze są automatycznie przesyłane do aplikacji w telefonie. Niektóre modele telefonów umożliwiają synchronizację tylko w jedną stronę: dane są przesyłane jedynie z konta internetowego na telefon. Dane z telefonu można wtedy przesłać na konto internetowe w postaci wiadomości SMS. Więcej Zaproszenia Wysyłanie zaproszeń zachęcających innych do korzystania z sympto możliwe jest jedynie w przypadku korzystania z aplikacji w telefonie komórkowym. Więcej Pomoc Jako pomoc oferowane są porady dnia i bieżący kontakt mailowy z konsultantką. Więcej Ciąża Jeśli kobieta zdecyduje się przedłużyć abonament sympto w czasie ciąży, otrzyma dodatkowe darmowe miesiące dające jej możliwość prowadzenia obserwacji po porodzie. Więcej Reguły analizy cyklów Zasady, według których sympto.ch analizuje cykle, przedstawione są w ostatnim rozdziale instrukcji obsługi. Więcej Okna powitalne Objaś nienia ikon Okna te za pomocą ikon i odpowiadających im kolorów informują o aktualnej fazie cyklu. Wystarczy kliknąć ikonę wykresu, aby poznać szczegóły przebiegu cyklu: 3) Błękitny + dziecko migające Płodność okołoowulacyjna Faza bardzo płodna (ok. 4-5 dni) 4) Błękitny + dziecko Osłabienie płodności (2-5 dni) 5) Błękitno-żółty: dzień przejściowy Niepłodność od godziny x (12 godzin po pomiarze temperatury) 6) Żółty + słońce Niepłodność poowulacyjna (ok. 12 dni, z wyjątkiem ciąży po zapłodnieniu faza ta trwa aż do przewidywanego dnia porodu) Długość kolejnych faz zależy od indywidualnego przebiegu cyklu i od danych wprowadzanych do Tabeli wskaźników. Wynik analizy cyklu jest zatem wynikiem odpowiednim dla danej kobiety i tylko dla niej. W każdym oknie powitalnym wyświetla się porada dnia, wskazująca, na jakich objawach płodności należy się skupić. Według ustawień automatycznych w fazie błękitnej wyświetla się dziecko. Jednak jeśli ktoś nie zachowuje wstrzemięźliwości w okresie płodnym, można w każdej chwili zmienić tę ikonę na prezerwatywę. Migająca prezerwatywa w fazie płodności okołoowulacyjnej nie oznacza, że użycie jej jest wtedy bardziej zalecane niż fazie błękitnej, oznaczanej zwykłą prezerwatywą. Prezerwatywa miga, ponieważ w fazie wysokiej płodności, trwającej ok. czterech dni, jest ona równie zawodna, jak w fazie poprzedniej. Ponieważ może się one zsunąć z członka i zostać w pochwie, zalecamy powstrzymać się od współżycia w okresie płodnym. Migająca ikona dziecka oznacza z kolei dni wyższej płodności. Podczas karmienia i premenopauzy ikona fazy niepłodnej jest wyświetlana na różowym tle przez kilka miesięcy, a nawet lat cykl pozostaje bowiem w fazie przedowulacyjnej, przerywanej fazami płodności. Pomiar temperatury nie jest wówczas konieczny, ponieważ objawy płodności i tak najczęściej są analizowane według zasad metody Billingsów. W typowym cyklu przechodzi się kolejno przez następujące fazy: 1) Różowy + słońce Niepłodność przedowulacyjna (ok. 4-9 dni) 2) Błękitny + dziecko Wysoka lub niska płodność (ok. 7 dni) 2

3 W oknie powitalnym nadal pojawia się informacja o fazie cyklu, numer dnia oraz porada (w języku polskim!), jak na przykładzie obok. 4. Karta obserwacji w telefonie komórkowym lub na koncie sympto.ch Po ściągnięciu aplikacji na telefon (lub po założeniu konta internetowego na komputerze) karta obserwacji jest pusta. Karta dostępna w telefonie jest tą samą, tyle że zmniejszoną kartą, co ta wyświetlającą się na ekranie komputera na koncie sympto.ch. Karta może być wygenerowana przez aplikację sympto w telefonie, a następnie przesłana (podczas synchronizacji) na konto sympto.ch. Może być ona również stworzona bezpośrednio na komputerze. Poniższy przykład wypełnionej karty obserwacji pokazuje, jak można korygować za wysokie wyniki pomiarów temperatury 11 i 12 dzień cyklu. Dokładne informacje o tym, jak to robić, są zawarte w podrozdziale oraz w książce Sztuka planowania rodziny. Pustą kartę, przeznaczoną do wypełniania ręcznego, można pobrać ze strony gdzie umieszczono ją w formacie pdf. 3

4 5. Tabela wskaźników Aby wprowadzić aktualne dane do karty obserwacji lub skorygować dane z dni wcześniejszych, należy wejść w Tryb edycji karty i kliknąć na dowolny dzień. Ukaże się wtedy Tabela wskaźników. Stanowi ona centrum zarządzania, w którym można wybrać odpowiednie Ustawienia obserwacji cyklu i zaznaczyć zaburzenia, które w nim wystąpiły. Oto lista danych możliwych do zanotowania na karcie obserwacji: 5.1. Krwawienie możliwe jedynie po kliknięciu trzech kropli, o ile podczas poprzedniego cyklu wystąpiły objawy owulacji i faza poowulacyjna (żółty + słońce). Jeśli nie doszło do owulacji, kobieta może zaobserwować krwawienie śródcykliczne, które stanowi część cyklu bieżącego (nawet 3 krople nie generują nowego cyklu). W takim przypadku sympto kontynuuje analizę cyklu, który wciąż trwa. Średnie krwawienie Średnie krwawienie również jest pojęciem względnym. Nie świadczy ono o rozpoczęciu się nowego cyklu. Występuje zwykle przed miesiączką lub na jej końcu. Może pojawić się również w trakcie cyklu (np. krwawienie okołoowulacyjne). sympto pozwala więc na notowanie zarówno typowych, jak i wyjątkowych objawów występujących w kobiecym cyklu. Plamienie Krwawienie najmniej intensywne, występujące często przed miesiączką lub na jej końcu. Może też wystąpić w trakcie cyklu, nie generując nowej karty obserwacji. W tym polu można dokonać wyboru między trzema ikonami oznaczającymi krwawienie:, i. Należy kliknąć odpowiednią ikonę w zależności od intensywności krwawienia. Jedynie ikona powoduje wygenerowanie przez aplikację nowego cyklu. W czasie miesiączki w pierwszym obserwowanym cyklu sympto wyświetla błękitną fazę płodną, ponieważ różowa faza niepłodna może wystąpić tylko po żółtej fazie niepłodności poowulacyjnej. Intensywne krwawienie, początek cyklu Intensywne krwawienie jest pojęciem względnym chodzi o krwawienie najbardziej intensywne u danej kobiety. Ponadto rozpoczęcie nowego cyklu jest Uwaga Kiedy, znajdując się w żółtej fazie poowulacyjnej, kobieta kliknie ikonę symbolizującą intensywne krwawienie, sympto rozpocznie nowy cykl. Trzeba wówczas odpowiedzieć na dwa pytania dotyczące ustawień ogólnych sympto. Należy wybrać cel obserwacji cyklu: Odłożenie poczęcia (antykoncepcja), Poczęcie, Zwiększenie świadomości własnej kobiecości (Obserwacja płodności) lub t Akceptuję, co przyniesie los. Następnie trzeba określić miejsce pomiaru temperatury: usta, odbyt lub pochwa. Określenie tych ustawień konieczne jest w ciągu cyklu tylko raz (patrz opis ustawień ogólnych w rozdziale 6). Ewentualne dodatkowe notatki (np. markę termometru) można wpisywać na komputerze w zielonym polu lub w telefonie po kliknięciu ikony Temperatura W pierwszych dwunastu obserwowanych cyklach zaleca się mierzenie temperatury od szóstego dnia cyklu. Od trzynastego cyklu sympto wyznacza dzień rozpoczęcia pomiarów indywidualnie dla danej kobiety w zależności od jej modelu płodności. Może to wówczas być siódmy, dziesiąty lub jeszcze późniejszy dzień, o ile cykle kobiety nie są bardzo krótkie. Jeżeli cykle kobiety są krótkie, sympto zaleca rozpoczęcie pomiarów przed szóstym dniem już od drugiego obserwowanego cyklu! 1)... C Pomiar temperatury zmierzonej po przebudzeniu notuje się z dwoma miejscami po przecinku, z kropką oddzielającą 4

5 całości od setnych części stopnia (np ). Wynik jest automatycznie zaokrąglany przez sympto do 0,05 stopnia (w tym przypadku do 36.35). Do pomiarów temperatury polecamy termometr Cyclotest Lady, stworzony specjalnie do obserwowania cyklu. 2) Zanotować należy również godzinę pomiaru temperatury. Jest to koniczne, aby sympto prawidłowo zinterpretował cykl. W Ustawieniach Dowolnych można określić stałą godzinę pomiaru. Ex.: 7.30 Jak i kiedy poprawnie mierzyć temperaturę? Trzy pomiary temperatury decydujące o początku żółtej fazy niepłodności są oznaczane trzema pełnymi gwiazdkami. Wzrost temperatury, do którego dochodzi przed Dniem Szczytu (podrozdział ) lub w nim samym, wyświetla się jako puste gwiazdki. Jeśli kobieta nie obserwuje eliksiru życia, sympto wyświetla żółtą fazę niepłodności od piątego wieczora wyższych temperatur. Zarówno typowe zasady analizowania wzrostu temperatury, jak i sposoby ich analizy w sytuacjach wyjątkowych zostały przedstawione w rozdziale Ile razy? plateau niskie Dziennie dokonuje się oczywiście tylko jednego pomiaru temperatury. Trwa to zaledwie 30 sekund! Ponadto sympto informuje, w których dniach należy tego dokonać. Pierwszy dzień pomiaru temperatury wypada zwykle pierwszego dnia fazy płodnej (niebieski + dziecko). Ostatni natomiast jest pierwszym dniem niepłodności poowulacyjnej (żółty + słońce). Sympto analizuje dane, nawet jeśli w plateau niskim brakuje jednego czy dwóch pomiarów temperatury. Aby wyznaczyć plateau, trzeba wprowadzić sześć lub minimum cztery niezaburzone pomiary w ciągu sześciu kolejnych dni. Plateau niskie oznaczone jest zieloną linią, która rozciąga się przez sześć kolejnych dni, przechodząc przez najwyższą z 4-6 temperatur (poniżej na wykresie jest to pięć pomiarów). W czasie wzrostu temperatury można nie dokonać pomiaru tylko jednego dnia. Sympto wymaga pewnej dyscypliny w ciągu dni, zwłaszcza w czasie zwyżki temperatur. Po zaobserwowaniu dwunastu cykli ilość dni, w które należy mierzyć temperaturę, zmniejszy się do 7-11, o ile tylko cykle będę w miarę regularne (czyli, że wahania długości cyklu w roku nie będą większe niż sześć dni) Kiedy? Godzina, o której dokonuje się pomiaru, jest ważnym czynnikiem przy porównywaniu wyników pomiarów temperatury z różnych dni. Aby szybko i dokładnie wyznaczyć 0,05-0,2-stopniowy ( C) wzrost temperatury występujący po sześciu dniach temperatur niższych (patrz Sztuka planowania rodziny i rozdział 11 instrukcji), temperaturę trzeba mierzyć zawsze po przebudzeniu specjalnie do tego przeznaczonym termometrem. Wystarczy wykonać tylko jeden pomiar. Kiedy mierzy się temperaturę drugi raz zaraz po pierwszym pomiarze ( żeby się upewnić ), wynik ze względów technicznych nie będzie dokładni taki sam. Po przebudzeniu znaczy: po najdłuższym śnie, zwykle rano (wczesnym popołudniem, jeśli kobieta pracuje w nocy). Wstawanie do karmienia dziecka czy pieszczoty partnera nie mają wpływu na wynik pomiaru. Temperaturę należy jednak zmierzyć przed pójściem do toalety. Jeśli kobieta chce poleżakować, powinna zachować zwykła godzinę mierzenia temperatury dopuszczalne są 2 godziny różnicy. Pomiar powinien być wykonany w przedziale godzin np. 6:00-8:00 lub 7:00-9:00. Należy przy tym pamiętać, że im później dokonuje się pomiaru, tym wyższy może być jego wynik! Zależy to jednak od wrażliwości kobiety. U niektórych kobiet po zmianie godziny mierzenia temperatury różnica w wysokości pomiarów jest duża, a u innych nieznaczna Z jaką dokładnością? Dokładność termometru musi wynosić 0,05 C (połowa kratki na karcie obserwacji). Taką dokładność mają termometry zawierające gal (wcześniejsze termometry rtęciowe zakazane w UE). Termometry elektroniczne wyświetlają najczęściej tylko jedno miejsce po przecinku, przez co ich dokładność jest ograniczona do 0,1 C. Według zasad metod objawowo-termicznych termometr, nawet elektroniczny, musi mierzyć temperaturę z dokładnością do 0,05 C. Dokładność do 0,01 C jest niepotrzebna do prawidłowego wyznaczenia wzrostu temperatury. Setne części stopnia wprowadzone do sympto są automatycznie zaokrąglane do 0,05 C. W opisie termometru musi się znajdować sformułowanie, że jest on przeznaczony do mierzenia podstawowej temperatury ciała, PTC (jest to termin związany z metodami temperaturowymi; termin używany w metodach objawowo-termicznych to temperatura poprzebudzeniowa). Termometr bez takiego zapisu nie jest wiarygodny. Polecamy do użytku niemiecki termometr Cyclotest Lady (do kupienia na stronie Fundacji SymptoTherm) oraz szwajcarski Microlife MT-1622 (dostępny w polskiej księgarni Rubikon). 5

6 Gdzie? Pod językiem, w pochwie lub w odbycie. Dla większości kobiet najwygodniejszy jest pomiar pod językiem. Należy go jednak dokonywać poprawnie zawsze w tym samym miejscu pod językiem, nie dotykając zębów i nie otwierając ust! Najdokładniejszy jest pomiar w odbycie. Jeśli pomiary w ustach nie dają zadowalających wyników (temperatury zbyt niskie lub wykres zygzakowaty), nie należy zmieniać miejsca pomiaru w czasie trwania cyklu, ponieważ wyniki nie będą porównywalne. Trzeba poczekać, aż rozpocznie się nowy cykl i wtedy zaznaczyć w Ustawieniach Ogólnych zmianę miejsca pomiaru temperatury. Okno Ustawień Ogólnych wyświetla się automatycznie na początku każdego cyklu. W przypadku popsucia lub zgubienia termometru dopuszcza się jego wymianę na nowy, ale informację o tym należy nanieść w Tabeli Wskaźników, w zielonym polu na Notatki Wzrosty nietypowe zaburzenia Wiele czynników może zaburzyć wynik pomiaru temperatury wynik zaburzony zwykle jest za wysoki. Takim czynnikami mogą być np. zły lub krótki sen, obfity posiłek wieczorny, impreza czy alkohol spożyty w przeddzień pomiaru, stres, urlop (nowe sytuacje, podróż, zmiana klimatu lub strefy czasowej), leki, wyziębienie, itp. Wskutek działania tych czynników temperatura poprzebudzeniowa może ulec podwyższeniu. Sympto nie uwzględnia jednak na karcie obserwacji temperatur wyższych niż 37,5 C (gorączka) ani niższych niż 35,8 C (problemy z tarczycą). Jeśli dana kobieta zawsze ma temperaturę bardzo niską, której karta sympto nie uwzględnia, powinna ona zmienić miejsce dokonywania pomiarów lub dodawać do swoich wyników stałą wartość. Przykład: wynik na termometrze wskazuje 35,45 C. Można wówczas zanotować na karcie 35,95 C i do każdego następnego pomiaru również dodać wartość 0,5 C. Zaburzone wyniki są najczęściej powodowane zbyt późną godziną pomiaru temperatury, np. zmierzeniem temperatury dwie godziny po stałej porze dokonywania pomiaru. W niektórych metodach analizowania cyklów przyjmuje się, że co godzinę temperatura ciała podwyższa się o 0,1 C. Jednak nie u wszystkich kobiet zachodzi taki automatyczny wzrost. Jedynie sama kobieta może go u siebie zaobserwować, ponieważ zależy to od indywidualnej wrażliwości. Niezależnie od wszystkiego należy w Karcie Obserwacji zaznaczyć typową godzinę pomiarów z dokładnością do 30 minut, aby później móc stwierdzić, czy dana temperatura jest zaburzona, czy nie. Po wejściu w Zaburzenia pojawi się tabela z sytuacjami, mogącymi wpływać na przebieg cyklu (w języku polskim!). W zaburzeniach można również zaznaczyć występowanie subiektywnych objawów płodności, tzn. takich, które mogą, ale nie muszą wystąpić u danej kobiety (napięcie w piersiach, ból w podbrzuszu, itp.). Te dodatkowe objawy nie mają wpływu na temperaturę Korekta wyniku pomiaru temperatury Przede wszystkim należy pamiętać, że typowa dla danej kobiety zwyżka temperatury może być wyznaczona dopiero po ustaleniu sześciu kolejnych dni niższych temperatur (minimum cztery pomiary). Jeśli w fazie niskiego plateau pojawią się temperatury zaburzone, ani sympto, ani najbardziej doświadczona konsultantka nie będą w stanie wyznaczyć wzrostu temperatury. Korzystając z metod objawowotermicznych, należy z dużą uwagą śledzić przebieg temperatury, aby zauważyć jej zwyżkę. Dobrą wskazówką do tego jest wystąpienie Dnia Szczytu (DS) patrz rozdział Dzień ten jest mniej lub bardziej bliski dniowi wystąpienia pierwszej wyższej temperatury. Po przyjrzeniu się pomiarom z dni wcześniejszych można stwierdzić, która z niskich temperatur była zaburzona (pod warunkiem, że znana jest przyczyna zaburzenia). Przykładowe przyczyny opisane są w Tabeli Wskaźników (w Zaburzeniach ) i zostały wyjaśnione w poprzednim paragrafie Należy zatem zidentyfikować zbyt wysoką temperaturę, kliknąć dany dzień, aby wejść do Tabeli Wskaźników, i wprowadzić niższą wartość pomiaru, odpowiadającą pozostałym niskim temperaturom, lub usunąć wpis dotyczący wysokości temperatury. W obu przypadkach należy zaznaczyć interwencję w zakładce Zaburzenia i wedle potrzeby wprowadzić Notatkę, np. zm. temp. (zmiana temperatury). Każda kobieta może używać własnych skrótów. Zmiana temperatury może być dokonana tylko wtedy, gdy kobieta wie, co mogło zaburzyć pomiar. W przeciwnym wypadku będzie ona okłamywała samą siebie. To właśnie z tego powodu sympto nie jest narzędziem medycznym, a dydaktycznym. W czasie nauki prowadzenia obserwacji zaleca się zgłaszanie konsultantce sympto każdej zmiany temperatury, która wynika z jakiegoś wcześniejszego wystąpienia zaburzenia. 6

7 Nigdy nie należy zmieniać wyniku pomiaru temperatury na wyższy! Dawałoby to wrażenie, że wystąpiła już owulacja, której tak naprawdę jeszcze nie było! Dokonywanie korekty temperatury jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy najprawdopodobniej owulacja już się odbyła, a sympto tego nie zauważył. Nawet najbardziej inteligentny komputer nie jest w stanie właściwie zareagować w takiej sytuacji. W tych rzadkich przypadkach (które zależą od stylu życia i wrażliwości). Sympto potrzebuje, by kobieta obserwująca swój cykl posiadała odpowiednią wiedzę i umiejętności. Na początku nauki, przy poszanowaniu anonimowości i tajemnicy obserwacji cyklu, konsultantka śledzi dane wprowadzane przez kobietę, żeby pomóc jej w razie wystąpienia zaburzeń. Należy pamiętać, że cykl zwykle staje się bardziej regularny od samego prowadzenia obserwacji! A jeśli zapomnę o pomiarze? Na karcie obserwacji może brakować jednej, najwyżej dwóch temperatur bez zakłócania pracy sympto. Jeśli brakuje trzech pomiarów, sympto czeka jeden dzień dłużej na wyznaczenie niepłodności. Kobieta może oczywiście wprowadzić fikcyjną wartość pomiaru, jeżeli jest bardzo pewna co do przebiegu swojego cyklu, ale musi to zaznaczyć w Zaburzeniach i Notatkach! Dla jasności: w przypadku, gdy w ciągu weekendu kobieta jest w fazie płodnej i nie ma możliwości zanotowania temperatury, jej cykl zostanie dobrze i szybko zanalizowany. Korzystanie z aplikacji w telefonie pozwala na wprowadzanie rezultatów obserwacji nawet, kiedy nie ma się dostępu do Internetu lub jest się w podróży. To kobieta decyduje o tym, z jaką częstotliwością będzie mierzyła temperaturę. Powinna ona również nauczyć się postępować w nietypowych sytuacjach, które mogą powodować niepotrzebny wzrost temperatury możliwe, że w kolejnym cyklu należałoby dokonywać pomiarów w odbycie lub pochwie, żeby wychwyć źródło zaburzeń. Można również skorzystać z konsultacji. Dyscyplina w pomiarach temperatury jest ważna przez cały czas, gdy pozostaje się w fazie niskiego plateau. Kiedy zaczyna sie zwyżka temperatury, sympto potrzebuje co najmniej trzech lub czterech wysokich pomiarów po Dniu Szczytu, przy czym brakować może tylko jednej temperatury. W przeciwnym wypadku trzeba dłużej czekać na wyznaczenie fazy wyższych temperatur. Doświadczona konsultantka może dopisać brakujący pomiar na podstawie rezultatów obserwacji w poprzednim cyklu, i zostawić w tym dniu notatkę Gorączka: co robić? Jeśli wysoka gorączka utrzymuje się przez kilka kolejnych dni w fazie przedowulacyjnej, kobieta ma wakacje od prowadzenia obserwacji! Jest to normalna praktyka, ponieważ organizm walczący z gorączką nie zajmuje się owulacją i odsuwa ją na czas późniejszy. W fazie poowulacyjnej problem gorączki również nie istnieje, o ile występuje ona po wymaganych trzech wyższych temperaturach i utrzymuje się nawet podczas miesiączki i kolejnej błękitnej fazy płodnej. Prowadzenie obserwacji wznawia się, kiedy kobieta wyzdrowieje i będzie na to gotowa. Sympto nie przyjmuje wysokich wartości, takich jak 38,54 C. Jeśli mimo choroby dojdzie do owulacji, a pierwsze trzy wyższe temperatury przypadną na czas gorączki, sympto nie będzie mógł ich zinterpretować i potraktuje taki cykl jako potencjalnie nieowulacyjny. Dla bezpieczeństwa sympto przedłuży czas potencjalnej płodności aż do kolejnej owulacji, nawet jeśli wcześniej kobieta wprowadzi na kartę krwawienie! Na Karcie Obserwacji można notować wartości od 35,8 C do 37,6 C, wychodząc z założenia, że wyższe temperatury są gorączką. Zbyt niskie pomiary osiągane w odbycie (pomiary w ustach zwykle mają niższe wartości) świadczą o ogólnych problemach ze zdrowiem (np. o niedoczynności tarczycy) Chęć poczęcia dziecka Jak napisano wyżej, aby poznać przebieg cyklu, trzeba wykonać co najmniej siedem do jedenastu pomiarów temperatury w dniach wskazywanych przez sympto według zasad wyjaśnionych w sympto easy. Jednak kiedy para współżyje w okresie płodnym, ważne jest, aby mierzyć temperaturę jak najczęściej, zwłaszcza podczas fazy wyższych temperatur. Poza gabinetem lekarskim tylko w ten sposób można sprawdzić, czy ciałko żółte wytwarza odpowiednią dla przeżycia dziecka ilość progesteronu. Niepotrzebne stają się wówczas testy ciążowe! Jeśli kobieta jest w ciąży, jej temperatura poprzebudzeniowa nie spadnie, jak to się dzieje w przeddzień miesiączki. W skrócie Sympto potrzebuje od czterech do sześciu pomiarów temperatury wykonanych w ciągu sześciu kolejnych dni, aby najpierw wyznaczyć zieloną linię plateau niskiego, a następnie zwyżkę temperatury. W plateau niskim może zatem brakować maksymalnie dwóch pomiarów, występujących kolejno po sobie lub nie. Natomiast w fazie wyższych temperatur sympto potrzebuje minimum trzech pomiarów dokonanych w czterech kolejnych dniach. Jeśli nie da się wyznaczyć zwyżki temperatury, cykl zostanie potraktowany jako potencjalnie nieowulacyjny i dla bezpieczeństwa błękitna faza płodności przedowulacyjnej potrwa aż do najbliższej owulacji. Oznaczenie nigdy nie jest uznawane za początek nowego cyklu, jeżeli występuje w błękitnej fazie płodnej! Kobieta o wysokim poziomie stresu może mieć cykl o długości 100 dni lub dłuższy, w którym krwawienie (nie miesiączka) wystąpi kilka razy. 7

8 5.3. Eliksir Informacje podstawowe Eliksir życia co to jest i jak go rozpoznawać? Eliksirem życia nazywamy śluz wydzielany przez krypty znajdujące się w szyjce macicy. Do dziś śluz ten jest często mylony z upławami, a zatem czymś brudnym i negatywnie kojarzonym, podczas gdy jego właściwości są zachwycające plemniki, aby przeżyć w pochwie i dostać się do szyjki macicy, bardzo potrzebują być zanurzone w tym magicznym napoju, który je odżywia i umożliwia im ich szalony wyścig do jajowodów. Stąd nazwa eliksir życia! Więcej informacji jego temat znajduje się w książce Josefa Rötzera Sztuka planowania rodziny. Przed pojawieniem się śluzu sympto mimo wszystko zaleca prowadzenie notatek i zaznaczanie na karcie obserwacji. Wybierając ikonę, kobieta potwierdza, że dokonała obserwacji, ale nie zauważyła ani nie poczuła śluzu (w podrozdziale jest wyjaśnione, że znak jest potrzebny do wyznaczenia Dnia Szczytu, czyli końca wydzielania śluzu). Kiedy śluz zaczyna być wydzielany, należy wybrać między oznaczeniami:, lub. Płodność Wydzielany śluz jest białawy, żółty, gęsty, lepki, kremisty lub posiada każdą wymienioną cechę, w zależności od indywidualnego modelu płodności kobiety. Można wtedy również odczuwać wilgotność w pochwie. Klikając tę ikonę, potwierdza się, że trwa faza płodna. Objaw ten może wyjątkowo wystąpić już podczas różowej fazy, domyślnie niepłodnej! Należy wtedy zanotować tę obserwację, żeby sympto zmienił dany dzień na płodny. Zrobi to również z kolejnymi dniami bieżącego cyklu. Raz rozpoczęta faza płodna będzie trwać, nawet jeśli żadne kolejne obserwacje nie zostaną wprowadzone. Wysoka płodność Eliksir jest przezroczysty, płynny, rozciągliwy, ciągnący, przypominający surowe białko jaja i przyjmuje różną barwę w zależności od modelu płodności kobiety. Dodatkowo można niekiedy zaobserwować zwiększone libido, powiększenie się piersi, bardzo dobre samopoczucie psychiczne, ból w dole brzucha itp. Często przed owulacją lub w jej trakcie zwiększa się ilość śluzu, ale nawet wtedy bardziej liczy się jego jakość. Niepłodność* Ta biaława, czasem żółta, gęsta, lepka lub rwąca (w przeciwieństwie do śluzu ciągnącego się) wydzielina pojawia się po owulacji i nie należy jej mylić z, czyli śluzem o niskiej płodności, który otwiera fazę płodną, a więc występuje przed owulacją, a który również może czasem przybrać żółtawy kolor. Natomiast oznacza śluz niepłodny. Kilka dni po odnotowaniu płodnego lub bardzo płodnego eliksiru życia, generującego Dzień szczytu (patrz: ), sympto dla bezpieczeństwa, według zasad metod objawowotermicznych, wyświetla jeszcze błękitną fazę płodną. W fazie poowulacyjnej można obserwować dodatkowo objaw piersiowy, czyli napięcie w piersiach. W żółtej fazie niepłodnej, zwłaszcza przed miesiączką, może się zdarzyć, że wystąpi niewielka ilość śluzu nawet bardzo płodnego. Oznacza to wówczas jedynie, że miał miejsce chwilowy, kilkugodzinny pik estrogenów, który w żadnym wypadku nie oznacza powrotu płodności. * Ten śluz niepłodny nie jest eliksirem życia! Jest on wynikiem działania coraz większej ilości progesteronu (wytwarzanego przez ciałko żółte). U niektórych kobiet śluz ten występuje każdego dnia fazy poowulacyjnej lub tylko przez kilka dni po Dniu Szczytu (5.3.2.). Inne kobiety wcale nie obserwują tego śluzu lub mogą go pobrać jedynie przy samobadaniu szyjki macicy (5.3.3.). Jeśli obserwuje się wspomniany żółty śluz przed owulacją, należy skontaktować się z konsultantką lub ginekologiem. Stała żółta wydzielina przed owulacją jest bowiem objawem infekcji lub choroby. Niemniej niektóre kobiety w fazie płodnej w sposób naturalny obserwują eliksir koloru jasnożółtego, brązowego lub różowawego! Ta ikona oznacza stan, w którym żaden rodzaj śluzu nie jest wydzielany ani przed owulacją, ani po niej. Zdarza się to bardzo często. Bardzo ważne jest, żeby za pomocą odpowiednich ikon oznaczyć na Karcie Obserwacji przejście z fazy wysokiej do fazy niskiej płodności. W przeciwnym wypadku sympto uzna, że płodność trwa, wskutek czego analiza cyklu będzie zaburzona. Obserwacja eliksiru jest więc drugim po zwyżce temperatury ważnym wskaźnikiem płodności. Te dwa wskaźniki nakładają się w sposób mniej lub bardziej ścisły, ale można je też obserwować każdy 8

9 z osobna. Jedynie kobiety, które dobrze poznały swoje objawy płodności i zgadzają się na pewne ryzyko w ich analizie, mogą wybrać jedną z dwóch metod jednowskaźnikowych. Są to: metoda Billingsów (patrz: Ustawienia), polegająca na obserwacji eliksiru życia, oraz metoda termiczna (ścisła lub najlepiej rozszerzona), odpowiednia dla kobiet, którym kultura nie pozwala dotykać eliksiru i badać jego jakości. Aby precyzyjnie wyznaczyć okno płodności oraz osiągnąć bezpieczeństwo w odkładaniu poczęcia, sympto analizuje oba wskaźniki zarówno osobno, jak i w korelacji. Kiedy tylko sympto wyznaczy Dzień Szczytu (5.3.2.), czyli ostatni dzień wydzielania eliksiru życia najlepszej jakości, od razu dokonuje podwójnej kontroli, zaczynając analizować temperaturę. Zasada podwójnej kontroli jest kluczowa we wszystkich metodach objawowotermicznych, a jej wyjaśnienie można znaleźć w Sztuce planowania rodziny. sympto oznacza tę zasadę ikoną wyświetlaną przy wchodzeniu do Karty obserwacji. Co robić, gdy jakość śluzu zmienia się w ciągu dnia? Należy wówczas zanotować na karcie symbol śluzu najlepszej jakości, jaki pojawił się w danym dniu. Wieczorem należy zmienić wybraną rano ikonę ze śluzem o średniej płodności na ikonę ze śluzem bardzo płodnym. Można tego dokonać tego samego dnia lub nazajutrz po zmieniającym się śluzie, kiedy to będzie się notowało bieżącą jakość śluzu. Można wtedy również dodać Notatkę o zmianie ikony Wczoraj Dzień szczytu! Komunikat ten oznacza, że poprzedni dzień był najprawdopodobniej najbardziej płodnym dniem cyklu (80% według badań medycznych). Jeżeli zdarzy się, że rano wystąpi spora ilość śluzu bardzo dobrej jakości, a wieczorem kobieta zaobserwuje, że jest go znacznie mniej, na karcie należy zanotować wystąpienie śluzu bardzo płodnego jakość śluzu jest zawsze ważniejsza od jego ilości. By mieć pewność, że jakość śluzu spadła do, co dokonuje się szybko poprzez zauważalne i nagłe osuszenie się ścianek pochwy, trzeba odczekać jedną noc (czas przeznaczony na sen). Następnego dnia należy zwrócić uwagę, czy występowanie śluzu niepłodnego utrzymuje się. Jeśli tak, poprzedni dzień na pewno był Dniem Szczytu bieżącego cyklu. Zmniejszenie jakości wydzielanego śluzu może przebiegać u różnych na kobiet na różne sposoby, które według oznaczeń sympto sprowadzają się do czterech kombinacji: 1) od do 2) od do 3) od do 4) od do W premenopauzie i w czasie karmienia niepełnego jest jeszcze jedno przejście, oznaczające wystąpienie DS: 5) od, lub do Sympto komunikuje wtedy Wczoraj Dzień Szczytu!. Jeśli kobieta jednego dnia zanotuje na karcie i, a następnego dnia nie wpisze nic i nie wybierze żadnej ikony, sympto nie będzie wiedział, jak to potraktować i uzna, że płodność nadal trwa! Innym przykładem wartym uwagi jest zanotowanie kolejno i. W przeciwieństwie do tego, czego można by się spodziewać, takie następowanie po sobie ikon nie powoduje wyznaczenia Dnia Szczytu. Oznacza to co prawda, że rozciągliwość czy ogólnie jakość eliksiru zmniejszyła się, ale widocznie nie stało się to w sposób na tyle nagły, żeby móc stwierdzić początek niepłodności. Należy nauczyć się zauważać nagłe zmiany jakości śluzu wyrażane przez cztery wcześniej opisane kombinacje generowania Dnia Szczytu. W dostrzeżeniu takich zmian mogą pomóc odczucia wewnętrzne (w przedsionku pochwy; rozdział ). Zasada jest prosta: tylko przejście od bardzo lub średnio płodnego eliksiru do śluzu niepłodnego lub wręcz braku śluzu powoduje wyznaczenie Dnia Szczytu. Wówczas na wykresie pojawia się znak Wczoraj Dzień Szczytu. Jak sympto wyznacza Dzień Szczytu? Dzień Szczytu jest wyznaczany w dniu, który po nim następuje (retrospektywnie), ponieważ dokonuje się to na podstawie doświadczalnego potwierdzenia wyników obserwacji zanotowanych w sympto. Możliwe jest, że wyznaczonych zostanie kilka Dni Szczytu. Dzieje się tak, gdy obserwacje nie były wystarczająco dokładne lub gdy w cyklu pojawiło się kilka prób doprowadzenia do owulacji. W ostatnim przypadku prawdziwym Dniem Szczytu jest ostatni z nich i to po nim powinna wystąpić zwyżka temperatury. Kiedy Dzień szczytu może być wyznaczony ręcznie? U niektórych kobiet po objawie występuje kilka dni, zanim zaobserwują one lub. Jeśli zatem nie obserwuje się nagłej zmiany jakości śluzu, można zmienić wcześniej wprowadzone dane w zależności od przebiegu zmian temperatury, doświadczenia kobiety oraz odczucia wewnętrznego (5.3.4.). Można więc zmienić na, żeby wyznaczyć Dzień Szczytu wcześniej niż zrobiłby to sympto. Zmiana taka, przypominająca korektę zbyt wysokich, zaburzonych temperatur, musi być przedyskutowana z konsultantką. Zanim wyjaśniony zostanie objaw odczucia wewnętrznego (kolejna pozycja z Tabeli wskaźników, który jest objawem specyficznym, zaskakującym dla 9

10 kobiety zaczynającej obserwacje i jeszcze bardziej tajemniczym niż eliksir życia), trzeba odpowiedzieć na ważne pytanie: Co zrobić, jeśli po dwóch lub trzech kolejnych cyklach kobieta nadal ma trudności z dojrzeniem swojego eliksiru życia? Przykładem takiej sytuacji może być występowanie śluzu tylko przez kilka godzin w całym cyklu, dodatkowo w niewielkiej ilości. Należy wtedy spróbować samobadania szyjki macicy i obserwacji odczuć wewnętrznych Samobadanie szyjki macicy Eliksir życia może być pobierany u źródła, czyli na szyjce macicy, w czasie jej samobadania. Żeby ikony samobadania szyjki stały się widoczne, wystarczy włączyć opcję samobadania w Ustawieniach, które są dostępne w Tabeli wskaźników. W metodach objawowo-termicznych samobadanie szyjki macicy jest niezależnym od innych, pełnoprawnym objawem płodności. W sympto jest on traktowany jako element pomocniczy w określaniu jakości eliksiru. Według ustawień domyślnych sympto aktywna jest opcja odczucie wewnętrzne (5.3.4.). Opcja szyjki przeznaczona jest w szczególności dla kobiet czujących się swobodnie w kontakcie z własnym ciałem. Wymagane jest oczywiście zachowanie higieny czyste dłonie i krótkie paznokcie. Technika samobadania szyjki macicy jest dokładnie opisana w Sztuce planowania rodziny. Kiedy opcja samobadania zostanie włączona, jej ikony, i pojawią się na tej samej linii, na której wyświetlają się ikony odczucia wewnętrznego. Szyjka niska, niepłodność Szyjka położona nisko, zamknięta, twarda jak czubek nosa. Brak eliksiru. Szyjka średnia, płodność Szyjka lekko uniesiona, trochę rozchylona i nieco miękka. Brak eliksiru lub niewielkie jego ilości. Szyjka wysoka, duża płodność Szyjka położona bardzo wysoko, otwarta, miękka jak górna warga ust. Trochę lub dużo eliksiru. Tak długo, jak szyjka jest średnia lub wysoka, tak długo trwa płodność, nawet jeśli w ciągu dnia eliksir nie pojawia się w przedsionku pochwy. Niemniej nawet jeśli jest go mało, powinno się go zaobserwować bezpośrednio na szyjce macicy. Uwaga! Jeżeli dokonuje się samobadania szyjki, na karcie obserwacji należy notować jakość eliksiru, który zostaje na palcach. W jednym cyklu nie wolno bowiem mieszać wyników pochodzących z różnych sposobów obserwacji eliksiru z obserwacji eliksiru widocznego w przedsionku pochwy i z badania dokonywanego na szyjce macicy! W obu przypadkach jest to obserwacja zewnętrzna: albo, jeśli to wystarcza, obserwuje się przedsionek pochwy, albo, w razie kłopotów, ucieka się do samobadania szyjki macicy. Niektóre kobiety nie są w stanie regularnie prowadzić obserwacji eliksiru, ponieważ jest on u nich wydzielany sporadycznie. Dzień Szczytu można wtedy wyznaczyć na podstawie przejścia szyjki macicy z pozycji wysokiej lub średniej do pozycji niskiej. Oznaczenia Dnia Szczytu musi w takich sytuacjach dokonać sama kobieta (5.3.4.). W metodzie Billingsów, opartej jedynie na obserwacji eliksiru w przedsionku pochwy, nie dopuszcza się samobadania szyjki macicy pod pretekstem, iż jest to działanie niestosowne lub równoważne masturbacji. W metodach objawowotermicznych docenia się natomiast zmiany w szyjce i traktuje się je jako jedno ze źródeł wiedzy na temat płodności. Nauka obserwacji szyjki macicy trwa zwykle trzy miesiące. Oprócz dostarczenia informacji na temat przebiegu cyklu samobadanie szyjki może zmniejszyć u niektórych kobiet odrazę odczuwaną wobec własnej seksualności i ukazać im ją jako coś naturalnego i prostego Samobadanie szyjki macicy i premenopauza Niektóre kobiety w premenopauzie lub o kryptach szyjkowych w zaniku nie są w stanie wyznaczyć Dnia Szczytu nawet po samobadaniu szyjki macicy. Eliksir życia pojawia się u nich bardzo nieregularnie. Co robić w takich sytuacjach? Wystarczy uznać zamknięcie się, obniżenie i stwardnienie szyjki za zmianę decydującą o wyznaczeniu Dnia Szczytu. Żeby program wygenerował owy Dzień Szczytu, kobieta musi wpisać w sympto fikcyjną zmianę jakości eliksiru. Zatem zmiana z na (nie ma innej możliwości) jest traktowana jak przejście od do w obserwacji eliksiru u przedsionka pochwy. Trzeba zatem przypisać te dwie ikony do odpowiednich dni cyklu. Kobiet, które niemal nie mają objawu śluzu, a które miesiączkują, jest bardzo mało. Zwykle są to kobiety starsze lub takie które miały operację na szyjce. Mogą to być również kobiety, których krypty szyjki macicy są w zaniku z powodu długoletniego zażywania pigułek antykoncepcyjnych. Przedstawiona wyżej zasada równoważności zmian objawów płodności nie działa w obie strony. Znaczy to, że nagłemu wyschnięciu eliksiru pobieranego bezpośrednio z szyjki macicy może towarzyszyć przejście od do lub od do. W takich sytuacjach ważniejsza jest obserwacja eliksiru! Podczas typowych cykli, w których eliksir da się zaobserwować w przedsionku pochwy, zaleca się, żeby kobieta nauczyła się korzystać z odczucia wewnętrznego, które pomoże jej precyzyjnie potwierdzić, że wyznaczony Dzień Szczytu faktycznie nim był. 10

11 5.4. Odczucie wewnętrzne element ustawień domyślnych w czasie nauki obserwacji Informacje podstawowe Normalną rzeczą jest, że czasem, ucząc się prowadzenia obserwacji, kobieta nie stwierdza odczucia wewnętrznego. Nie należy się tym martwić. Jeśli odczucie to nie jest zauważane na początku cyklu, trzeba skupić się na temperaturze i eliksirze widocznym u przedsionka pochwy. Pozostaje zatem zastosować się do Porad dnia wyświetlanych w oknie powitalnym sympto. Nauka obserwacji odczucia wewnętrznego i wszystko, co może ją ułatwić, jest opisana w Sztuce planowania rodziny Josefa Rötzera. Odczucie to, tak jak samobadanie szyjki macicy, nie może być jedynym wskaźnikiem, służącym do wyznaczenia Dnia Szczytu, ale również, tak jak samobadanie, może przyczynić się do otwarcia okna płodności. Wróćmy do następującej sytuacji: kobieta ma możliwość i potrafi obserwować eliksir życia. Dopóki kobieta jest początkująca, nie ma potrzeby wchodzenia do Ustawień i aktywowania opcji Samobadanie. Oto różne możliwości odczucia wewnętrznego: Kiedy kobieta obserwuje odczucie wewnętrzne, ma wybór między:,,. Uwaga: odczucie wewnętrzne Nic nie czuję jest równoważne zewnętrznej obserwacji Nie nie widzę. Nie należy mylić tego odczucia z, które oznacza: Odczucie wewnętrzne: czuję sucho Ikona ta oznacza wewnętrzne odczucie suchości, nie jest to zatem Nic nie czuję. Czuje się wtedy suchość, której może towarzyszyć lekkie kłucie lub swędzenie dużych warg. Nie oznacza to, że w pochwie jest sucho w pochwie zawsze jest trochę wilgotno. Chodzi tu tylko o odczucie kobiety: oprzeć należy się zatem tylko na odczuciu, bez dotykania ani oglądania czegokolwiek. Odczucie suchości pojawia się często zaraz po ustaniu miesiączki. Kobieta doświadczona, czyli taka, która obserwuje swój trzynasty lub późniejszy cykl, klikając ikonę może się uważać za niepłodną, nawet jeśli suchość występuje w szóstym i każdym późniejszym dniu cyklu. Płodność zacznie się u niej z dniem wystąpienia odczucia wilgotności. Do dwunastego cyklu włącznie, kiedy kobieta jest początkująca, sympto dla bezpieczeństwa daje maksymalnie sześć dni niepłodnych na początku cyklu zgodnie z zasadami NFP (Natural Family Planning, Nauka obserwacji odczucia wewnętrznego może potrwać kilka miesięcy i pozwala kobiecie poczuć się jeszcze pewniej we własnym ciele! W pierwszych cyklach sympto dorzuca automatycznie do ikony. Wyklucza to popełnienie błędu przez kobietę początkującą. Nie można bowiem jednocześnie stwierdzić obecności eliksiru i czuć suchości! Zdarza się natomiast często, że kobieta nie widzi eliksiru, ale odczuwa wilgotność. Odczucie wewnętrzne: czuję wilgotność Przypływ eliksiru najbardziej charakterystyczny objaw w metodach objawowo-termicznych. To odczucie wewnętrzne jest pierwszym objawem, otwierającym okno płodności. Jest ono również często ostatnim objawem płodności w cyklu. Ponadto właśnie je jako pierwsze obserwuje dojrzewająca dziewczynka zanim zacznie miesiączkować. Kobieta w premenopauzie obserwuje natomiast ten objaw jako ostatni objaw płodności w jej życiu! Wewnętrznemu odczuciu wilgotności wcale nie musi towarzyszyć obecność śluzu w przedsionku pochwy. Zdarza się to bardzo często. Wilgotność pojawia się jeden lub dwa dni przed wystąpieniem śluzu na zewnętrznych narządach płciowych i rozpoczyna fazę płodną. Odczucie wewnętrzne otwiera okno płodności tak, jak robi to objaw samobadania szyjki macicy! Jeżeli kobieta wybierze ikonę z błękitną kroplą, będąc w fazie niepłodnej, nawet gdy nie będzie widzieć eliksiru, sympto od razu zacznie wyświetlać błękitną fazę płodną ( lub ). Warto zwrócić uwagę, że u kobiety początkującej taka sytuacja niemal nie występuje w pierwszych pięciu dniach cyklu, na które przypada krwawienie. Może ją zaobserwować raczej kobieta doświadczona, która ma dodatkowych pięć różowych dni niepłodności przedowulacyjnej. Jeśli cykle danej kobiety są bardzo krótkie, sympto nie daje jej nawet pięciu dni niepłodnych, licząc od pierwszego dnia miesiączki. Jest ich mniej z zależności od dnia, w którym pierwsza wyższa temperatura we wszystkich obserwowanych cyklach wystąpiła najwcześniej. Zwykle to właśnie sympto otwiera okno płodności na podstawie przebiegu temperatury w poprzednich cyklach (duży Döring ). Wyjątkowo początek fazy płodności może zostać wyznaczony w dniu wystąpienia odczucia wewnętrznego (lub na podstawie obserwacji szyjki macicy), które zacznie być odczuwane przez kobietę w fazie, która według dużego Döringa będzie uznana za niepłodną. Dlatego tak ważne jest, aby w pierwszych dwunastu obserwowanych cyklach korzystać jedynie z pięciu pierwszych dni cyklu jako niepłodnych. Odczucie wewnętrzne: czuję mokro Ta ikona oznacza, że kobieta czuje mokrość lub naoliwienie narządów płciowych. Jest to uczucie podobne do tego, które pojawia się przy podnieceniu seksualnym. Zazwyczaj gdy obserwuje się płodność, powinno się również móc zaobserwować eliksir życia w przedsionku pochwy. W Trybie szkoleniowym sympto uniemożliwia wprowadzenie tego samego dnia sprzecznych danych, jak np. odczucia suchości i eliksiru. Jest to fizjologicznie 11

12 niemożliwe. Można za to z powodzeniem wprowadzić tego samego dnia błękitną kroplę odczucia wewnętrznego i zewnętrznej obserwacji. Oto jedna z ważnych zasad sympto: nie ma bezpośredniej korelacji między dwoma poziomami obserwacji. Poziom zewnętrzny jest decydujący przy stwierdzaniu zamknięcia się okna płodności. Poziom wewnętrzny służy rozjaśnianiu i potwierdzaniu obserwacji zewnętrznych Dzień szczytu miał miejsce 18 dnia Korelacja między poziomem wewnętrznym i zewnętrznym Żeby w Trybie szkoleniowym ułatwić wprowadzanie odpowiednich kombinacji danych i jednocześnie uniknąć pomyłki lub dwuznaczności, sympto wyświetla ściśle ograniczoną ilość możliwości jednoczesnego występowania objawów. Potwierdzenie Dnia Szczytu przy wykorzystaniu odczucia wewnętrznego Zauważyć należy, że kombinacja objawów zanotowana w 16 dniu cyklu jest możliwa tylko w Trybie zaawansowanym. Korygując notatki z dni 17 i 18 przez wprowadzenie dzięki zmianie odczucia wewnętrznego (brak jakiejkolwiek obserwacji), kobieta może przenieść Dzień Szczytu z dnia 18 na 16 (Tryb zaawansowany) lub 15 (Tryb szkoleniowy): Od lewej do prawej: (zewnętrzny) może wystąpić sam lub w towarzystwie objawów takich jak (wewnętrzne) lub (wewnętrzna). sympto uniemożliwia połączenie z. Odczucie mokrości występuje jedynie w czasie wydzielania eliksiru oznaczanego ikonami i. Umiejętność obserwowania odczucia mokrości bywa bardzo przydatna parom, starającym się o dziecko, umożliwiając wyznaczenie najbardziej płodnych dni cyklu. Odczucie wilgotności może być obserwowane w dniu wydzielania śluzu dowolnej jakości:, lub. Ponieważ nie jest ono kluczowym objawem, musi być wybrane do zanotowania przez samą kobietę. Kobieta doświadczona może zacząć korzystać z Trybu zaawansowanego, który daje więcej możliwości kombinacji objawów Oczywiście podobnego przeniesienia Dnia Szczytu należy dokonywać zawsze z uwzględnieniem przebiegu temperatury! Oto fragment karty kobiety w premenopauzie, u której odczucie wilgotności jest ostatnim objawem płodności w cyklu: Użytkowniczki doświadczone Dzień Szczytu i odczucie wewnętrzne: Jak z większą pewnością wyznaczyć Dzień Szczytu dzięki obserwacjom odczucia wewnętrznego? Rozwój odczucia wewnętrznego może bowiem towarzyszyć rozwojom eliksiru opisanym w podrozdziale Na przykład obserwacja zewnętrzna, po której występuje, może być potwierdzona przez wystąpienie odczucia, a po nim. Po nabraniu przez kobietę doświadczenia zmiana odczucia wewnętrznego może więc być pomocna w sytuacjach, w których obserwacje zewnętrzne nie są jasne. Np. kiedy po występuje kilka dni z. Który dzień z pozornym będzie zatem tak naprawdę pierwszym dniem z? Ten, w którym nie wystąpi uczucie wilgotności ani mokrości. W kolejnym cyklu zaleca się kobietom z powyższymi objawami włączenie opcji Samobadanie szyjki macicy, która pomoże potwierdzić zmianę stanu płodności. Bez tego kobieta musi dorzucić dwie fikcyjne obserwacje, aby sympto wyznaczył Dzień Szczytu: dzień cyklu stał się zatem Dniem szczytu. 12

13 5.5. Stosunki płciowe W dniu, w którym odbyto stosunek płciowy należy wybrać ikonę lub. Stosunek płciowy niezabezpieczony Stosunek płciowy odbyty bez użycia środków antykoncepcyjnych. Penetracja nie doprowadzająca do orgazmu (stosunek przerywany, seks tantryczny) jest uznawana za stosunek niezabezpieczony (patrz: dalej). Stosunek płciowy zabezpieczony Pełny stosunek odbyty przy użyciu prezerwatywy, diafragmy, środka plemnikobójczego itp. Jeżeli para stosuje inny środek antykoncepcyjny niż prezerwatywę, należy wpisać to w zielonym polu Notatek. Stosunek przerywany, wysoce odradzany, jest uznawany za stosunek niezabezpieczony! Twórców programu nie interesuje, z jaką częstotliwością ani w jaki sposób współżyją użytkownicy. Podobne statystyki, mniej lub bardziej poważne, tworzą inne instytucje. W przypadku nieplanowanego poczęcia, twórcy nie biorą bowiem odpowiedzialności za używanie przez pary środków antykoncepcyjnych, np. prezerwatywy, w czasie wyznaczonym przez sympto jako płodny. Przypominamy, że żaden środek antykoncepcyjny nie jest w 100% skuteczny. Ponadto skuteczność laboratoryjna podawana na opakowaniach środków jest zwykle wyższa niż ich skuteczność praktyczna. Nie wszystkim parom udaje się zawsze użyć owych środków w sposób zgodny z instrukcją. Zapisywanie wszystkich stosunków i świadome działania w sferze seksualnej zwiększają skuteczność odkładania poczęcia. Gdy para stara się o dziecko, odnotowane stosunki pomagają w wyznaczeniu możliwego dnia zapłodnienia, a następnie w obliczeniu daty porodu. Aby uczciwie korzystać z sympto, należy zaznaczać w Notatkach ewentualne używanie środków antykoncepcyjnych i opcję Odłożenie poczęcia (antykoncepcja) zamienić na Akceptuję, co przyniesie los. Wiąże się to z poszanowaniem działań użytkowników sympto. Nie wolno nigdy zapominać, że osoby używające środków antykoncepcyjnych nie są osobami, które naprawdę chcą odłożyć poczęcie. Anna Flynn (Wielka Brytania) uważa, że kobieta doświadczona współżyjąca w błękitnej fazie cyklu bierze na siebie pewno ryzyko związane z możliwością poczęcia, nawet gdy w dniu cyklu odnotowano objawy niepłodności, takie jak kombinacja i lub i. Niemniej według niemieckiego Natürliche Familienplanung kobieta korzystająca ze wspomnianej zasady nie jest idealną użytkowniczką metod naturalnego planowania rodziny, z czym my, twórcy sympto, się zgadzamy. Co ze stosunkiem przerywanym i seksem tantrycznym? (penetracja pochwy bez dopuszczenia do orgazmu) Aby zachować skuteczność sympto, tego rodzaju stosunki płciowe powinny być odbywane w fazie niepłodnej. Jeśli są one odbywane w fazie płodnej bez użycia mechanicznych środków antykoncepcyjny, tym bardziej należy je odnotować. U większości mężczyzn część nasienia może bowiem wydobyć się z członka jeszcze przed orgazmem, co stanowi ryzyko dla par chcących odłożyć poczęcie Notatki i Zaburzenia Otwiera się puste pole. Osobiste notatki można zapisać bezpośrednio w aplikacji za pomocą telefonu komórkowego lub w SMS-ie; mogą one liczyć maksymalnie 50 znaków. Czynniki, które mogą mieć wpływ na wynik pomiaru temperatury (katar, stres, krótki sen, alkohol, późna godzina pomiaru temperatury) należy odznaczyć w Zaburzeniach. Jeśli kobieta ręcznie generuje Dzień szczytu, powinna zaznaczyć to w Notatkach, aby ułatwić analizę cyklu. W Notatkach można również zapisywać dodatkowe objawy płodności. Np. kobieta korzystająca z opcji samobadania szyjki macicy może notować objawy dotyczące odczucie wewnętrznego. Przypominamy jednak, że użytkowniczki, które z łatwością obserwują odczucie wewnętrzne, powinny na nim poprzestać i nie włączać opcji samobadania szyjki macicy! Na ekranach sympto używanego na telefonie osobiste komentarze są widoczne dopiero po kliknięciu na wybrany dzień, a następnie po kliknięciu w Tabeli wskaźników na Notatki lub Zaburzenia. 6. Ustawienia 6.1. Ustawienia konieczne do określenia na początku każdego cyklu Kiedy po żółtej fazie niepłodności i kliknięciu na trzy krople krwi kobieta rozpoczyna nowy cykl, konieczne jest, aby określiła cel dalszej obserwacji. Cel obserwacji należy określić również zaraz po założeniu konta sympto, kiedy to wyświetla się błękitna faza płodna. Poniżej opisane są opcje do wyboru Cel obserwacji płodności Zwiększenie świadomości własnej kobiecości (celem obserwacji jest sprawdzenie, czy kobieta owuluje). Jest to ustawienie domyślne sympto. Użytkowniczka zakłada wówczas: W trakcie tego cyklu chcę przyjrzeć się jego przebiegowi i sprawdzić, czy jajeczkuję. Ustawienie to jest adresowane do wszystkich kobiet: zarówno nastolatek, jak i kobiet nie podejmujących współżycia, które chcą poznać swój organizm i poczuć się lepiej we własnym ciele. 13

14 Poczęcie W trakcie tego cyklu chciałabym począć dziecko. Odłożenie poczęcia (antykoncepcja) W trakcie tego cyklu nie chcę zajść w ciążę. Akceptuję, co przyniesie los W trakcie tego cyklu jestem otwarta na poczęcie dziecka, ale nie musi do tego dojść. Niech natura działa wedle własnego uznania. Cel obserwacji cyklu wyświetla się na karcie obserwacji konta internetowego oraz w specjalnym menu aplikacji na telefonie. Trzy powody, dla których warto jasno określić cel obserwacji płodności: 1) Konieczność wyznaczenia celu obserwacji cyklu skłania do świadomego zadecydowania o tym, czego naprawdę się chce. Z psychologicznego punktu widzenia dokonanie wyboru stabilizuje zarówno kobietę, jak i parę. Z tego też powodu sympto nie dopuszcza możliwości zmiany celu obserwacji w ciągu cyklu. Wybór ustawienia Odłożenie poczęcia (antykoncepcja) pozytywnie wpływa na związek oraz zwiększa wzajemne zaufanie tylko wtedy, gry partner jest świadomy tego, jak przebiega kobiecy cykl. Kiedy mężczyzna jest odpowiednio poinformowany na temat obserwacji prowadzonych przez kobietę, można liczyć na jego wsparcie w chwilach, gdy cykl będzie skomplikowany. 2) Określenie celu obserwacji płodności jest też bardzo ważne, gdy trzeba udać się do konsultantki lub ginekologa. 3) Ponadto pomaga to w tworzeniu wiarygodnych statystyk na temat skuteczności naturalnych, objawowo-termicznych metod planowania rodziny. Po wybraniu celu obserwacji płodności należy określić sposób pomiaru temperatury Sposób pomiaru temperatury pomiar temperatury w ustach (ustawienie domyślne) pomiar temperatury w odbycie pomiar temperatury w pochwie Dla wygody można zacząć od dokonywania pomiarów w ustach (ustawienie domyślne). W danym cyklu temperaturę mierzy się zawsze w tym samym miejscu. Nie wolno zmieniać termometru podczas cyklu, chyba, że się go zgubiło. W takim wypadku należy wpisać odpowiednią notatkę na karcie obserwacji. Sympto zawsze na początku cyklu wymaga wybrania miejsca pomiaru temperatury (5.2.4.). Jeśli kobieta nie dokona wyboru, sympto ustawi automatycznie pomiar w ustach lub w miejscu wskazanym przez kobietę przed poprzednim cyklem. W aplikacji na telefonie wybrane miejsce pomiaru wyświetla się zaraz po zanotowaniu pierwszej obserwacji Ustawienia dodatkowe, podlegające zmianom w ciągu cyklu Samobadanie szyjki macicy lub Odczucie wewnętrzne Według ustawień domyślnych Trybu szkoleniowego sympto już od pierwszego cyklu jest gotowy do analizowania odczucia wewnętrznego. Jeśli kobieta ma trudności w obserwowaniu eliksiru życia, powinna spróbować obserwować szyjkę macicy przynajmniej przez jeden cykl. Ustawienia te są opisane w rozdziale 5 i Ikona dziecka lub ikona prezerwatywy Wybór między ikonami umożliwia zmianę sposobu oznaczania fazy płodnej. Ustawieniem domyślnym jest ikona dziecka. Przypominamy, że używanie prezerwatywy w czasie płodnym zawsze jest decyzją pary i nie jest uwzględniane przy podawaniu skuteczności objawowo-termicznych metod planowania rodziny Ręczne wprowadzenie dnia Döringa/Rötzera Döring 0 Oznaczenie to mówi, że dzień Döringa/Rötzera nie był zmieniony przez użytkowniczkę. Jest on wtedy ustawiony na szósty dzień cyklu zgodnie z zasadami metod objawowo-termicznych dla pierwszych dwunastu cykli, czyli dla kobiet początkujących. Kobiety doświadczone, czyli takie, które mają już za sobą obserwacje dwunastu pierwszych cykli (niekoniecznie zapisanych w sympto) i dobrze wiedzą, kiedy może wypaść ich dzień Döringa/Rötzera, mogą już od pierwszego cyklu obserwowanego z sympto skrócić swoje okno płodności i wydłużyć różową fazę niepłodności. Po kliknięciu ikony pojawia się pole, w którym można samemu wpisać dzień Döringa/Rötzera. Kobiety początkujące muszą najpierw zaobserwować dwanaście cykli, aby mieć możliwość ręcznego ustawienia dnia Döringa/Rötzera odpowiedniego dla ich modelu płodności. Przykład: z obserwacji wynika, że dniem Döringa/Rötzera jest 17-7=10. Zatem w kolejnym cyklu w polu pojawiające się po kliknięciu ikony należy wpisać wartość 10, co oznacza, że faza niepłodności może potrwać aż do dziewiątego dnia cyklu włącznie, o ile wcześniej nie wystąpi eliksir życia. W takich rzadkich wypadkach okno płodności w danym cyklu otwiera się tylko w dniu wystąpienia eliksiru lub odczucia wilgotności. Dzień Döringa/Rötzera pozostaje niezmieniony. 14

15 Obserwacje prowadzone pomiarów temperatury lub bez obserwacji eliksiru życia Billings Metodę Billingsów mogą stosować tylko doświadczone użytkowniczki o regularnych cyklach, które potrafią doskonale obserwować eliksir życia i u których długość cykli w ciągu roku nie waha się w granicach więcej niż sześciu dni. Jeśli warunki te są spełnione, metoda Billingsów jest bardzo skuteczna, a sympto z łatwością będzie mógł wyznaczyć dni żółtej fazy niepłodności poowulacyjnej. Aby włączyć analizę cyklów według metody Billingsów, trzeba kliknąć TAK. Jeśli różnica długości cyklów w ciągu roku wynosi więcej niż sześć dni, nie powinno się stosować tej metody, ponieważ istnieje ryzyko uznania krwawienia śródcyklicznego za początek nowego cyklu. Metoda Billingsów polega na wyznaczeniu Dnia Szczytu, a następnie na odczekaniu czterech dni. Jeśli w ciągu tych dni nie wystąpił żaden objaw płodności, to czwartego dnia wieczorem zaczyna się żółta faza niepłodności. W kolejnym cyklu płodność trwa od dnia, w którym wystąpi pierwszy objaw płodności. Według ustawienia domyślnego Billings NIE należy mierzyć temperaturę. W przeciwnym wypadku sympto nie będzie w stanie wyznaczyć fazy niepłodności poowulacyjnej, przez co nie będzie przydatny. Czy możliwe jest obserwowanie jedynie zmian temperatury? Tak. Opcja ta jest w pewnym sensie ustawieniem domyślnym. U każdej użytkowniczki, która nie ma objawu eliksiru życia lub nie chce go obserwować (np. z powodów kulturowych), sympto analizuje cykle na podstawie samych pomiarów temperatury. W takim wypadku za dni niepłodności przedowulacyjnej (występującej przed dniem Döringa/Rötzera) uważa się jedynie dni, w których występuje odczucie suchości. Ten sposób analizy cyklów jest zalecany kobietom, które dobrze znają swój cykl i które miesiączkują regularnie (nie więcej niż sześć dni różnicy w długościach cyklów w ciągu roku). Niepłodność poowulacyjna zaczyna się wówczas dopiero wieczorem piątego dnia zwyżki temperatury, czyli po zebraniu pięciu pustych gwiazdek Karmienie pełne, Karmienie niepełne i premenopauza Warunki karmienia pełnego i niepełnego oraz zasady prowadzenia obserwacji i analizy cyklów po porodzie są opisane w broszurze dotyczącej karmienia piersią i naturalnej niepłodności w tym szczególnym czasie Premenopauza Ostatnim ustawieniem jest opcja umożliwiająca obserwowanie własnego organizmu w czasie premenopauzy, czyli wtedy, gdy owulacja występuje coraz rzadziej. Po kliknięciu na sympto wyznacza więcej dni niepłodnych niż w czasie karmienia niepełnego i wyświetla inne, odpowiednie dla premenopauzy porady dnia! Okres premenopauzy to czas bezpowrotnego zanikania płodności (przypadający zwykle między 40. a 50. rokiem życia kobiety), kończący się menopauzą. Menopauza to zaś miesiączka, po której przez rok nie wystąpił kolejny okres. Objawy premenopauzy są następujące: 1) zwyżka temperatury następuje coraz później po Dniu szczytu, nawet 5 dni po nim; 2) pierwsza faza cyklu ulega skróceniu; 3) temperatury w drugiej fazie cyklu osiągają coraz niższe wartości, a ilość dni fazy niepłodności jest coraz mniej regularna; 4) faza niepłodności ulega skróceniu; 5) od czasu do czasu nie dochodzi do wykształcenia się zwyżki temperatury, co świadczy o braku owulacji. Premenopauzę można zdiagnozować, jeżeli u kobiety występuje kilka z wymienionych objawów. Okres ten może trwać kilka lat! Z biologicznego punktu widzenia sympto traktuje cały okras premenopauzy jako jeden cykl. W czasie tego cyklu nie trzeba już mierzyć temperatury. Ale jeśli kobieta decyduje się mierzyć temperaturę regularnie, od czasu do czasu obserwacja tego wskaźnika może potwierdzić wystąpienie owulacji lub chociaż próbę doprowadzenia do niej. Gdy użytkowniczka decyduje się nie mierzyć temperatury, sympto nie wyświetla już kolejnych cykli ani tym samym żółtej fazy niepłodności. Naprzemiennie występują wówczas błękitna faza płodności i różowa faza niepłodności. W premenopauzie coraz częściej Dzień Szczytu generowany jest sekwencją, lub i. W premenopauzie ważne są: umiejętność relaksowania się, dbanie o dietę i zapewnianie sobie odpowiedniej ilości ruchu. Kobieta musi w tym czasie dokładnie obserwować eliksir życia i, jeśli trzeba, prowadzić samobadanie szyjki macicy. Komunikaty sympto ułatwiają te obserwacje! Po wyznaczeniu Dnia Szczytu niepłodność zaczyna się już trzeciego dnia wieczorem (a nie czwartego, jak w metodzie Billingsów czy przy ustawieniu Karmienie piersią), o ile w ciągu tych trzech dni nie wystąpił żaden objaw płodności! Jest to dobra wiadomość! Tryb szkoleniowy i Tryb zaawansowany W sympto nauka metody obserwacji i analizy cyklu odbywa się przez korzystanie z Trybu szkoleniowego, będącego ustawieniem domyślnym. W tym Trybie pojawiają się komunikaty o błędach popełnianych przez kobietę, niedopatrzeniach czy niespójnościach notowanych obserwacji. Wyświetlają się również wyjaśnienia tych sytuacji. Korzystając z Trybu szkoleniowego, można opanować 15

16 maksimum zasad obowiązujących w metodach objawowo-termicznych, co zapewnia, że wyniki analizy kart obserwacji będą jak najbardziej miarodajne. W Trybie zaawansowanym sympto wymaga minimalnej ilości obserwacji. Szczegóły dotyczące Trybu zaawansowanego znajdują się w na stronie programu w zakładce sympto easy: 1) rozpoczęcie cyklu (trzy krople), 2) co najmniej siedem pomiarów temperatury potrzebnych do wyznaczenia zwyżki temperatury i 3) dwie ikony potrzebne do wyznaczenia Dnia Szczytu. Łącząc temperaturę z eliksirem życia, sympto może stosować zasadę podwójnego sprawdzania. Mimo, że ilość informacji wprowadzana w Trybie zaawansowanym jest minimalna, wystarczają one do stwierdzenia, czy cykl przebiega prawidłowo, czy nie. 7. Synchronizacja, zgubienie telefonu i opłaty 7.1. Synchronizacja (dotyczy aplikacji na telefon) Aplikację ściąga się w dwóch etapach: najpierw użytkowniczka dostaje wiadomość na skrzynkę usług (WAP push). Po kliknięciu tej wiadomości i udzieleniu pozytywnych odpowiedzi na pojawiające się pytania następuje instalacja sympto i zapisanie go w folderach Aplikacje lub Programy Java. Producent aparatu i operator sieci nie przewidzieli instalowania w telefonie sympto, w związku z czym na telefonie pojawią się ostrzeżenia, które należy zignorować. Po zainstalowaniu i aktywowaniu sympto dokonuje automatycznej synchronizacji kontrolnej. Aby utrzymać kompatybilność obserwacji zapisanych na koncie internetowym i w telefonie, sympto sugeruje dokonywanie synchronizacji zawsze, gdy wprowadza się nowe dane. Jeśli jest się poza zasięgiem sieci, nie trzeba się martwić o brak synchronizacji. Kiedy kobieta jest na przykład w zagranicznej podróży, wystarczy, że będzie wprowadzała obserwacje w telefonie. Aplikacja sympto będzie wówczas analizowała cykl na bieżąco, a synchronizacji można dokonać po powrocie do domu. Z aplikacji na telefonie można korzystać przez taki okres czasu, za jaki zapłaciło się przy zakładaniu konta przez Internet. Inna możliwość synchronizacji W razie kłopotów sympto umożliwia przesłanie danych z telefonu na konto internetowe za pomocą SMS-a Zgubienie telefonu, zmiana numeru telefonu lub a W razie zgubienia lub kradzieży telefonu należy bezzwłocznie powiadomić nasze centrum. Zostanie wtedy wysłany nowy kod dostępu do naszych usług. Stary kod, znajdujący się w straconym telefonie, zostanie zdezaktywowany i nikt nie będzie miał dostępu do zaobserwowanych cykli. Dzięki indywidualnemu kodowi dostępu użytkowniczka może w zakładce Twój profil zmienić hasło dostępu do konta internetowego, numer telefonu oraz Opłaty Zawsze czy to w aplikacji na telefonie, czy na koncie internetowym pojawia się komunikat o tym, że konto sympto straciło ważność. Konto nie przestaje jednak istnieć i kobieta zawsze ma dostęp do zaobserwowanych cykli. Zaprzestanie prowadzenia obserwacji Jeżeli z powodu ciąży lub z innego dowolnego powodu kobieta przestanie prowadzić obserwacje, okres ważności konta pozostaje taki, jaki został wyznaczony po uiszczeniu ostatniej opłaty. By dowiedzieć się więcej o ważności konta kobiety, która zaszła w ciążę lub karmi piersią, należy przeczytać zakładkę Legal notice (Ogólne warunki świadczenia usług) na stronie Jeśli zaś kobieta przestaje korzystać z konta z powodu innego niż ciąża czy karmienie i nie wprowadza żadnych obserwacji przez rok lub więcej czasu, sympto.org wysyła prośbę o uiszczenie opłaty za dalsze przechowywanie danych lub sugeruje usunięcie konta. Konta o nieograniczonym czasie dostępu nie można samemu przekazać innej osobie sympto.org usuwa konta, na których zmieniono dane dotyczące zamieszkania użytkowniczki bez zgody centrum. Ze względów bezpieczeństwa użytkowniczka nie można sama usunąć swojego konta; musi zgłosić chęć usunięcia konta do centrum. W związku z powyższym ważna jest bieżące drukowanie zakończonych cykli lub zachowywanie ich w formie plików pdf Pierwsze ściągnięcie aplikacji i ściąganie aktualizacji Program sympto działa niezależnie od marki aparatu telefonicznego i operatora sieci. Jest zatem zupełnie normalne, że telefon nie rozpoznaje tej aplikacji. Sympto nie współpracuje z żadną marką ani z żadnym operatorem. Po ściągnięciu sympto ze strony internetowej do Skrzynki usług trafia wiadomość WAP. Wiadomość może trafić w inne miejsce w telefonie, o czym kobieta zostanie poinformowana. Następnie należy kliknąć wskazany link i odpowiedzieć pozytywnie na wszystkie pytania, aby zainstalować aplikację. Zostanie ona umieszczona w Kolekcji lub w Aplikacjach Java. Aplikację zaleca się zapisać w pamięci telefonu, a nie na karcie pamięci. Komunikat o wydaniu przez Fundację SymptoTherm nowej wersji sympto zostanie wyświetlony automatycznie po dokonaniu synchronizacji. Należy 16

17 wtedy zastąpić starszą wersję nowszą poprzez udzielenie pozytywnych odpowiedzi na pojawiające się pytania. Ostatnim pytaniem będzie: Czy chcesz zachować zawartość? Trzeba kliknąć tak, aby zachować wcześniej zaobserwowane cykle Koszt ściągnięcia aplikacji i dokonywania synchronizacji W Polsce w zależności od operatora za każde 10 KB danych przesyłanych w systemie WAP należy zapłacić około 25 gr. Jednorazowa synchronizacja to konieczność przesłania nie więcej niż 10 KB. Ściągnięcie aplikacji na telefon to ściągnięcie 125 KB danych Usunięcie danych z konta Z dowolnego powodu kobieta może chcieć usunąć dane ze swojego konta i rozpocząć obserwacje od nowa. Należy wtedy wejść na swoje konto internetowe i wybrać opcję Skasuj moje wszystkie cykle. Aby usunąć dane z aplikacji w telefonie, należy otworzyć sympto, wybrać Synchro etc. i kliknąć Usuń wszystko. 8. Zaproszenia Funkcja wysyłania zaproszeń działa zarówno na koncie internetowym, jak i w aplikacji na telefonie. Zaproszenie przez telefon: link do ściągnięcia sympto można wysłać z telefonu do wszystkich znajomych, do których kontakty ma się zapisane na karcie SIM. Wedle uznania można uprzedzić znajome w zwykłym SMS-ie, że wysyła im się aplikację i zachęcić je do ściągnięcia i wypróbowania sympto. Można również wysłać znajomym zachwalający program oraz zachęcający do wykorzystania 40 darmowych dni, podczas których sama klientka wprowadza swoje znajome w tajniki obserwacji. Po upływie tego czasu zaproszone kobiety chcące kontynuować obserwacje powinny zapisać się na stronie sympto i wykupić abonament na minimum sześć miesięcy. System sympto odnotuje, że nowe użytkowniczki zapisały się dzięki poleceniu aplikacji przez ich znajomą. Zaproszenie przez komputer: wystarczy zalogować się na koncie pocztowym i wysłać do znajomych zawierający odpowiedni link. Gdy znajoma założy swoje konto, sympto rozpoznana, że robi dzięki otrzymanemu linkowi-zaproszeniu. Jeżeli znajoma użytkowniczki wykupi sześciomiesięczny lub dłuższy abonament (nieważne kiedy to zrobi), użytkowniczka otrzyma darmowe miesiące obserwacji. Użytkowniczki wysyłające zaproszenia znajomym mogą po ukończeniu odpowiedniego szkolenia zostać ich konsultantkami i zarabiać na udzielanych poradach. Karty konsultuje się przez Internet lub na spotkaniach indywidualnych w zależności od możliwości konsultantki. Aby otrzymać szczegółowe informacje, jak można zostać konsultantką, należy zgłosić się bezpośrednio do Fundacji SymptoTherm na adres info@symptotherm.ch, obsługiwany w języku angielskim, niemieckim i francuskim, lub za pośrednictwem polskiej konsultantki na adres symptotherm.pl@gmail.com. 9. Pomoc i kontakt z konsultantką Komunikaty pomocnicze są skuteczną i przyjemną formą pomocy w nauce obserwacji płodności. Aby jednak pozostawić wolność kobiecie, wyświetlony komunikat błędu może zostać przez nią zignorowany i może ona wprowadzić do sympto dowolne dane. Dzięki temu można później samemu zanalizować zaistniałą sytuację lub omówić ją z konsultantką. Istnieją również komunikaty motywacyjne, pojawiające się jeszcze przed wejściem do Tabeli wskaźników, oraz porady dnia, wyświetlane na górze Tabeli wskaźników, które zawierają najważniejsze informacje na temat metod objawowo-termicznych. Te trzy rodzaje komunikatów są ciągle ulepszane. Czekamy na sugestie użytkowniczek! Czwarty rodzaj komunikatów to objaśnienia ikon i Ustawień, które są dostępne po kliknięciu krzyżyka #, o ile taki pojawia się na dole ekranu. Sympto dysponuje również wewnętrzną siecią, zapewniającą kontakt z konsultantką, dzięki czemu nie trzeba pisać do centrum i. Wystarczy zalogować się koncie lub otworzyć aplikację na telefonie i wysłana stamtąd wiadomość trafi bezpośrednio do przydzielonej danej użytkowniczce konsultantki. 10. Ciąża Po szesnastu dniach żółtej fazy niepłodnej sympto zadaje pytanie Jesteś w ciąży? W dwudziestym dniu fazy wyższych temperatur na ekranie powitalnym pojawia się przybliżona data porodu. Aby wyznać termin porodu, sympto dodaje 266 dni, czyli czas trwania zdrowej ciąży, do dnia pierwszej wyższej temperatury, będącego najbardziej prawdopodobnym dniem poczęcia. Obliczenie daty porodu przedstawiane przez ginekologów kobietom, które nie prowadziły obserwacji cyklu, jest zwykle mniej precyzyjne, ponieważ opiera się na założeniu, że faza płodności u każdej kobiety trwa 14 dni. Po zdiagnozowaniu ciąży zaleca się kontynuowanie pomiarów temperatury w celu sprawdzenia, czy temperatura utrzymuje się na wyższym poziomie przez całe 2-3 miesiące. W tym czasie to ciałko żółte utrzymuje ciążę; łożysko, które przejmie funkcję wydzielania progesteronu, dopiero się kształtuje. Kontynuowanie pomiarów temperatury jest sposobem na upewnienie się, że dziecko się zagnieździło i nadal żyje. Nie trzeba już wykonywać testu ciążowego. Sympto traktuje cały okres ciąży jako żółtą fazę niepłodności, a więc jako jeden długi cykl! Można oczywiście wprowadzać dane dotyczące objawów występujących w czasie ciąży i sukcesywnie je drukować. Dzień porodu należy na karcie zaznaczyć jako dzień 17

18 wystąpienia miesiączki (trzy krople), co powoduje rozpoczęcie nowego cyklu: cyklu karmienia, który może trwać dłużej niż ciąża! Przypomnienie Legal notice (Ogólnych warunków świadczenia usług): aby zapoznać się z zasadami przedłużania ważności konta sympto u kobiet w ciąży, po porodzie i karmiących, należy przeczytać zakładkę Legal notice (Ogólne warunki świadczenia usług) na stronie Zasady analizy cyklów Opisanej poniżej zasady analizy kobiecych cyklów zostały wpisane do sympto przez ID-Mobile z siedzibą w St-Légier (Szwajcaria). Działanie programu zostało przetestowane i sprawdza się w analizie dowolnego cyklu. Zasady te wskazują po części, na czym polegała praca informatyków i podsumowują wkład sympto w rozwój metod objawowo-termicznych. 1) Plateau niskie Może być ono wygenerowane przez 16 sekwencji: a) sześć temperatur zmierzonych w sześciu kolejnych dniach: jedna możliwość; b) pięć temperatur zmierzonych w sześciu kolejnych dniach: sześć możliwości; c) cztery temperatury zmierzone w sześciu kolejnych dniach, w tym dwa braki pomiaru w dwóch kolejnych dniach: pięć możliwości; d) cztery temperatury zmierzone w sześciu kolejnych dniach, w tym dwa braki pomiaru w dwóch nie następujących po sobie dniach: cztery możliwości. 2) Linia podstawowa Linia wyznaczana na wysokości najwyższej z 4-6 temperatur niższych od temperatury w dzisiejszym, siódmym dniu. Ten siódmy dzień jest najprawdopodobniej pierwszym dniem zwyżki temperatury. 3) Pierwsza wyższa temperatura Pierwsza temperatura znajdująca się ponad poziomem linii podstawowej (czyli ponad uprzednimi 4-6 niższymi temperaturami) o co najmniej 0,05 C. Program na bieżąco analizuje owe siedem temperatur, żeby jak najszybciej wyznaczyć pierwszy wzrost temperatury. Zasady wyświetlania pustych i pełnych gwiazdek: temperatury wyższe od plateau niskiego, występujące w DS lub przed nim, są oznaczane pustą gwiazdką. Natomiast temperatury wyższe od plateau niskiego występujące po DS, są oznaczane pełną gwiazdką. Zasady wyznaczania zwyżki temperatury. a) Zasada Rötzera: zwyżką temperatury nazywa się ciąg trzech temperatur wyższych od sześciu poprzedzających je niższych temperatur (linii podstawowej), występujący po Dniu Szczytu. Temperatury te są w sympto oznaczane pełnymi gwiazdkami. Puste gwiazdki oznaczają w sympto temperatury wyższe występujące w Dniu Szczytu lub przed nim. b) Najkrótsza zwyżka temperatury: trzy wyższe temperatury odnotowane w trzech kolejnych dniach. Trzecia temperatura musi być o 0,2 C wyższa od linii podstawowej. W przeciwnym wypadku zwyżkę zamyka czwarta wyższa temperatura. c) Kiedy z powodu zakłócenia zwyżkę temperatury zamyka czwarty wyższy pomiar (a nie trzeci), wystarczy, że będzie on wyższy od linii podstawowej o 0,05 C, co daje: trzy pełne gwiazdki w ciągu czterech kolejnych dniach; 1 4 pustych gwiazdek i trzy pełne gwiazdki występujące w ciągu maksymalnie ośmiu kolejnych dni. d) Zakłócenie zwyżki temperatury: podczas wyznaczania zwyżki temperatury jedynie jeden dzień może być zakłócony. Zakłócony może być drugi lub trzeci dzień sekwencji pełnych gwiazdek, albo drugi, trzeci, czwarty lub piąty dzień w sekwencji pustych gwiazdek. Zakłóceniem może być brak pomiaru, wynik pomiaru równy wysokości linii podstawowej lub wynik pomiaru niższy od linii podstawowej. e) Wyznaczanie zwyżki temperatury w danym cyklu zostaje anulowane, jeśli wystąpią jeden po drugim dwa zakłócenia, lub jeśli w dniu, gdy kobieta spodziewa się wystąpienia ostatniej wyższej temperatury, zaobserwowany zostanie eliksir życia lub odczucie wilgotności czy mokrości. DS jest wtedy anulowany i czeka się na wyznaczenie nowej linii podstawowej. f) Problem z obserwacją eliksiru życia: kiedy kobieta nie obserwuje eliksiru lub kiedy jego obserwacje nie są spójne, sympto uznaje za zwyżkę temperatur ciąg pięciu wyższych temperatur (oznaczonych pustymi gwiazdkami) występujący na przestrzeni sześciu kolejnych dni. Również w przypadku anulowania DS sympto zaczyna analizować temperatury w celu wyznaczenia pięciu pustych gwiazdek. Jeśli więc w potencjalnym ostatnim dniu zwyżki temperatury wystąpi objaw płodności, DS zostaje anulowany, a razem z nim linia podstawowa. Natomiast gdy objaw płodności wystąpi w przeddzień ostatniego dnia zwyżki temperatury, DS nie zostaje anulowany i linia podstawowa również jest utrzymana. g) Problem zbyt wielu sytuacji wyjątkowych opisywanych przez niemiecki Natürliche Familienplanung, został w sympto rozwiązany w następujący sposób: nie istnieją już jednoznacznie określone wyjątki A lub B; istnieje przyzwolenie na jednorazowe zakłócenie temperatury (brak pomiaru lub zbyt 18

19 niski wynik pomiaru). h) Zakłócenia w dniach zwyżki temperatury: sympto zachowuje puste gwiazdki, z których pierwsza oznacza pierwszy dzień wzrostu temperatury. Może dojść do nagromadzenia maksymalnie czterech pustych i trzech pełnych gwiazdek, występujących w ośmiu kolejnych dniach. Na brak pomiaru lub pomiar zbyt niski przyjmuje się zatem nie więcej niż jeden dzień (dzień zakłócony). DS może wówczas wystąpić pierwszego, drugiego, trzeciego lub czwartego dnia zwyżki temperatury. DS nie może wystąpić piątego dnia zwyżki, ponieważ obecność eliksiru spowodowałaby anulowanie linii podstawowej, a zarazem samej zwyżki temperatury! Teoretycznie DS może zostać wygenerowany piątego dnia zwyżki temperatury, jeśli będzie to pierwszy dzień żółtej fazy. Ale to oznaczałoby, że kobieta zaobserwowała eliksir tylko w tym jednym dniu cyklu (po uzyskaniu piątego wysokiego pomiaru temperatury), co jest niemal niemożliwe. Zdarza się to bardzo rzadko i oznacza, że u kobiety wystąpił pik estrogenowy. i) W cyklu tylko raz dochodzi do wzrostu temperatury. Kilkukrotne próby wyznaczenia plateau niskiego są sukcesywnie weryfikowane i, jeśli trzeba, anulowane. Po wyznaczeniu DS kobieta doświadczona w zasadzie nie musi już niczego notować. Wprowadzanie obserwacji służy potem tylko informacji o tym, jak przebiegał cykl, a nie jego analizie. Kobieta początkująca powinna natomiast wprowadzić jak najwięcej danych do sympto choćby miał to być brak śluzu lub śluz niepłodny. j) Opóźniony wzrost temperatury: wzrost temperatury powinien wystąpić najpóźniej piątego dnia po Dniu Szczytu. Jeśli pierwsza wyższa temperatura występuje szóstego dnia po DS, sympto oznacza zwyżkę pustymi gwiazdkami. 19