Badania stratygraficzne tynków w Domu Mehoffera przy ul.krupniczej 26 w Krakowie

Transkrypt

1 Badania stratygraficzne tynków w Domu Mehoffera przy ul.krupniczej 26 w Krakowie oprac.konserwator dzieł sztuki mgr Agata Mamoń Kraków, maj 2016

2 Zawartość I. Wstęp II. Wyniki badań III. Wnioski konserwatorskie IV. Schemat stratygrafii... 6 BUDYNEK GŁÓWNY... 6 PARTER... 6 Pomieszczenie nr 0/1 (sień przelotowa):... 6 ściana południowa... 6 sklepienie... 7 Pomieszczenie nr 0/2:... 8 ściana wschodnia... 8 Pomieszczenie nr 0/3:... 9 sklepienie Pomieszczenie nr 0/ sufit Pomieszczenie nr 0/12: sufit Pomieszczenie nr 0/13: sufit Pomieszczenie nr 0/14: sufit Pomieszczenie K1 (klatka schodowa) ściana południowa PIĘTRO Pomieszczenie K1 (klatka schodowa) ściana południowa ściana zachodnia SKRZYDŁO PARTER

3 Pomieszczenie nr K2 (klatka schodowa): ściana południowa Pomieszczenie nr 0/ ściana południowa Pomieszczenie nr 0/ sufit PIĘTRO Pomieszczenie nr 1/ ściana południowa Pomieszczenie nr K2 (klatka schodowa) ściana południowa

4 I. Wstęp. Badania stratygraficzne tynków wewnętrznych Domu Mehoffera przy ul.krupniczej 26 w Krakowie (oddział Muzeum Narodowego) wykonano w związku z planowaną modernizacją systemu sygnalizacji przeciwpożarowej. Dla nowego systemu sygnalizacji konieczne jest poprowadzenie przewodów i montaż czujek. Zakres badań i wybór miejsc wykonania odkrywek wynikał wyłącznie z projektowanego przebiegu instalacji. Celem badań było ustalenie stratygrafii tynków i nawarstwień barwnych w miejscach planowanych instalacji oraz opracowanie wniosków konserwatorskich dopuszczających lub wykluczających poprowadzenie nowych instalacji ze względu na ujawnione historyczne. Konserwatorskimi pracami badawczymi objęto pomieszczenia w budynku głównym (parter, klatka schodowa) i skrzydle (parter, piętro, klatka schodowa). Zrezygnowano z badań w wielokrotnie remontowanych pomieszczeniach sanitarnych oraz w pomieszczeniach piętra ze względu na możliwość poprowadzenia instalacji od strony strychu. Prace badawcze polegały na wykonaniu metodami mechanicznymi (za pomocą szpachli, skalpeli, dłut, itp.) odkrywek pasowych. Przebadano łącznie dwanaście pomieszczeń wykonując szesnaście odkrywek. II. Wyniki badań. W ramach przeprowadzonych badań nie stwierdzono w żadnym z pomieszczeń występowania dekoracji malarskich i pierwotnych monochromatycznych warstw barwnych mogących stanowić wystrój wnętrz. Zarówno na sufitach, jak i na ścianach warstw technologicznych jest stosunkowo niewiele od Są to typowe tynki wapienno-piaskowe z dodatkiem cementu lub cementowe uzupełniane zaprawami, a także szarym gipsem budowlanym, pokrywane białymi szpachlówkami gipsowymi i malowane farbami klejowymi lub emulsyjnymi. Podobnie w przypadku warstw gicznych, których wyróżniono od 3-6, a najczęściej występowało ich 4. Tynki na ścianach klatki schodowej budynku głównego, sieni i pomieszczenia 0/2 wymieniono lub/i wielokrotnie uzupełniano. Stropy nad parterem budynku głównego są drewniane, tynkowane na trzcinie. Wszystkie stwierdzone na nich malarskie miały kolor biały, różniący się odcieniami. Ostatnią z powłok położono na sufitach budynku głównego i ścianach klatki schodowej położono na tapecie flizelinowej z 4

5 włókna szklanego. Sklepienia pomieszczeń 0/1 i 0/3 są ceglane, tynkowane i malowane monochromatycznie. Stropy nad skrzydłem wykonano z żelbetu. III. Wnioski konserwatorskie. Dom przy ul.krupniczej 26 obecny kształt zawdzięcza przebudowie z lat (I faza giczna). Zdewastowany w latach dom nabył Józef Mehoffer w 1932 i przeprowadził generalny remont. Z tym okresem są zapewne związane stropy nad parterem budynku głównego (II faza giczna). W roku 1986, zgodnie z wolą rodziny artysty, dom wraz z parcelą przeszedł na własność Skarbu Państwa i został przekazany Muzeum Narodowemu w Krakowie z przeznaczeniem na oddział poświęcony temu twórcy. Po kolejnych remontach i pracach aranżacyjnych otwarty został dla publiczności w roku Z tych lat pochodzą zapewne żelbetowe stropy skrzydła. Niewielka ilość nawarstwień malarskich - wyłącznie monochromatycznych, a na sufitach jednie białych, również pozwala przypuszczać, że powstały one głównie w związku z adaptacją na potrzeby oddziału Muzeum Narodowego w Krakowie - w końcu lat 90-tych - i później - w ramach bieżących remontów. W rejonach planowanych instalacji nie stwierdzono występowania dekoracji malarskich lub powłok barwnych mających większe znaczenie historyczne. Dopuszcza się poprowadzenie instalacji podtynkowo i wykonanie montażu czujek w zakresie objętych projektem. 5

6 IV. Schemat stratygrafii. BUDYNEK GŁÓWNY. PARTER Pomieszczenie nr 0/1 (sień przelotowa): ściana południowa 1 V monochromatyczna warstwa farby emulsyjnej białej o odcieniu zielonym 2 biała szpachlówka gipsowa 3 IV monochromatyczna warstwa szarej farby 4 szary gips budowlany 5 III 6 II 7 tynk cementowy z domieszką żwiru, grub.4-5 cm.. 8 I wątek ceglany Fot. nr 1. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, sień, ściana 6

7 sklepienie 1 III monochromatyczna warstwa farby emulsyjnej białej o odcieniu zielonym 2 II XX/XXI w. 3 I o ciepłym odcieniu 4 tynk cementowy z domieszką żwiru, grub.4-5 cm.. Fot. nr 2. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, sień, sklepienie 7

8 Pomieszczenie nr 0/2: ściana wschodnia 1 VI 2 monochromatyczna warstwa jasnoszarej farby 3 V kity z gipsu budowlanego 4 IV 5 tynk maszynowy, cementowy, jasnoszary, 6 III tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, ok.3,5-4 cm 7 II biała szpachlówka gipsowa 8 tynk jasnoszary 9 I wątek ceglany Fot. nr 3. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/2. 8

9 Pomieszczenie nr 0/3: sklepienie 1 VI 2 V monochromatyczna warstwa farby - rozbielony ugier o chłodnym odcieniu 3 IV II monochromatyczna warstwa żółtawej farby 4 zatarcie tynkiem o ciepłym odcieniu 5 III resztki białej farby (?) 6 zatarcie tynkiem 7 tynk cementowy jasnoszary, grub. 2 cm II 8 I wątek ceglany Fot. nr 4. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/3, sklepienie. 9

10 Pomieszczenie nr 0/9: sufit 1 III 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 II 4 II I o ciepłym odcieniu 5 tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, ok.3,5-4 cm 6 trzcinowanie 7 deskowanie stropu Fot. nr 5. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/9, sufit. 10

11 Pomieszczenie nr 0/12: sufit 1 IV 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 III monochromatyczna warstwa białej farby o ciepłym odcieniu 4 II z dodatkiem ugru 5 tynk z drobnymi wtrąceniami ciemnego żwirku, o grub.1,5-2cm 6 I gruba, monochromatyczna warstwa białej farby 7 tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, ok.3,5-4 cm 8 trzcinowanie 9 deskowanie stropu Fot. nr 6. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/12, sufit. 11

12 Pomieszczenie nr 0/13: sufit 1 IV 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 III monochromatyczna warstwa jasnoszarej farby 4 II 5 biała szpachlówka gipsowa położona w cienkiej warstwie 6 I tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, ok.3,5-4 cm 7 trzcinowanie 8 deskowanie stropu Fot. nr 7. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/13, sufit. 12

13 Pomieszczenie nr 0/14: sufit 1 IV 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 III o chłodnym, niebieskawym odcieniu 4 II o ciepłym odcieniu, z domieszką ugru 5 biała szpachlówka gipsowa położona w cienkiej warstwie 6 I tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, ok.3,5-4 cm. 7 trzcinowanie 8 deskowanie stropu Fot. nr 8. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/14,sufit. 13

14 Pomieszczenie K1 (klatka schodowa): ściana południowa 1 V emulsyjnej 2 warstwa gipsu budowlanego 3 zatarcie zaprawą 4 IV reszt białej farby o ciepłym odcieniu 5 biała szpachlówka gipsowa (w dolnej części ściany) 6 III monochromatyczna warstwa farby w kolorze rozbielonego ugru złotego 7 II o ciepłym odcieniu (pobiałka?) 8 tynk wapienno-piaskowy z dodatkiem cementu, grub.2,5-3 cm 9 I wątek ceglany Fot. nr 9. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr K1 (klatka schodowa), ściana południowa. 14

15 PIĘTRO. Pomieszczenie K1 (klatka schodowa): ściana południowa 1 IV 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 III monochromatyczna warstwa ciemnozielonej farby 4 szary gips budowlany 5 tynk - uzupełnienia przekuć pod instalacje 6 peszle instalacji elektrycznej 7 II warstwa w kolorze białym (pobiałka?) 8 tynk cementowy z dużymi wtrąceniami nieroztartego wapna, ok.3 cm. 9 papier falisty - otulina przewodów 10 I wątek ceglany Fot. nr 10. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, piętro, pomieszczenie nr K1 (klatka schodowa), ściana południowa 15

16 ściana zachodnia 1 IV 2 tapeta flizelinowa z włókna szklanego 3 III monochromatyczna warstwa ciemnozielonej farby 4 szary gips budowlany 5 II resztki w kolorze ciepłej bieli (pobiałka?) 6 tynk cementowy z dużymi wtrąceniami nieroztartego wapna, ok.3 cm.. 7 I wątek ceglany Fot. nr 11. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, piętro, pomieszczenie nr K1 (klatka schodowa), ściana zachodnia. 16

17 SKRZYDŁO. PARTER. Pomieszczenie nr K2 (klatka schodowa): ściana południowa 1 V monochromatyczna warstwa jasnożółtej farby 2 IV szpachlówka gipsowa 3 zatarcie tynkiem cementowym 4 III resztki farby w kolorze rozbielonego ugru złotego 5 II monochromatyczna warstwa bladoróżowej farby 6 tynk cementowy z domieszką żwiru, ok.2,5 cm.. 7 I wątek ceglany Fot. nr 12. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr K2 (klatka schodowa), ściana południowa. 17

18 Pomieszczenie nr 0/20: ściana południowa 1 VI monochromatyczna bladozielonej farby emulsyjnej 2 biała szpachlówka gipsowa warstwa 3 V monochromatyczna warstwa szarej farby 4 IV monochromatyczna warstwa szarej farby 5 III 6 II monochromatyczna warstwa szarej farby 7 II 8 tynk cementowy z domieszką żwiru, ok.3-3,5 cm.. 9 I wątek ceglany Fot. nr 13. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, parter, pomieszczenie nr 0/20, ściana południowa. 18

19 Pomieszczenie nr 0/23: sufit 1 III 2 II monochromatyczna warstwa farby białej XX/XXI w. 3 I 4 tynk cementowy o brunatnej barwie, 2 cm.grub. 5 strop żelbetowy Fot. nr 14. Kraków, Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, piętro, pomieszczenie nr 0/23, sufit. 19

20 PIĘTRO. Pomieszczenie nr 1/23: ściana południowa 1 V monochromatyczna warstwa szarej farby emulsyjnej 2 biała szpachlówka gipsowa 3 IV monochromatyczna warstwa szarej farby 4 szary gips budowlany 5 III monochromatyczna warstwa farby białej z dodatkiem ugru 6 II monochromatyczna warstwa farby ciemnego ugru 7 tynk cementowy z domieszką żwiru, ok.1,5-2 cm.. 8 I wątek ceglany Fot. nr 15. Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, piętro, pomieszczenie nr piętro 1/23, ściana południowa. 20

21 Pomieszczenie nr K2 (klatka schodowa): ściana południowa 1 V monochromatyczna warstwa jasnożółtej farby 2 IV szpachlówka gipsowa 3 zatarcie tynkiem cementowym 4 III resztki farby w kolorze rozbielonego ugru złotego 5 II monochromatyczna warstwa bladoróżowej farby 6 tynk cementowy z domieszką żwiru, ok.2,5 cm.. 7 I wątek ceglany Fot. nr 16. Dom Mehoffera przy ul.krupniczej 26, piętro, pomieszczenie nr K2, ściana południowa. 21