Opis sytuacji w zakresie wdrażania kontraktu

Transkrypt

1 Opis sytuacji w zakresie wdrażania kontraktu 1. Analiza stopnia realizacji Kontraktu W ramach Kontraktu dla Województwa Małopolskiego na 2004 rok realizowanych było ogółem 89 projektów, w tym: - 86 z puli środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie jednostek samorządu terytorialnego, - 2 w ramach programu przeciwdziałania negatywnym skutkom restrukturyzacji w sektorze górnictwa (tzw. Program Górniczy), - 1 ze środków przeznaczonych na inwestycje w środki trwałe w zakresie regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych. Zakończono realizację oraz rozliczono w całości 74 zadań. W przypadku 15 projektów całość lub część planowanych do wydatkowania środków z Programu Wsparcia zakwalifikowana została do wydatków niewygasających z końcem roku budżetowego. Przeniesienie realizacji wydatków na rok 2005 w całości dotyczy następujących zadań: 1. Droga lokalna łącząca ul. Wita Stwosza z Regionalnym Dworcem Autobusowym w Krakowie zł, 2. Instalacja wind w budynkach Domu Pomocy Społecznej im. Chmielowskiego w Łyszkowicach zł, 3. Modernizacja Domu Pomocy Społecznej Wadowice ul. Parkowa zł, 4. Zakup autobusów szynowych zł (z terminem realizacji do r.). ZMIANY KONTRAKTU W ciągu roku plan finansowy Kontraktu był trzykrotnie modyfikowany: Oświadczenia Stron Kontraktu dotyczące zmian w Kontrakcie Wojewódzkim podpisywano 19 sierpnia, 15 października i 22 listopada. I) Zmiany wprowadzone Oświadczeniem Stron z 19 sierpnia dotyczyły 3 obszarów, a realokowana kwota wyniosła zł: a) wycofano 4 zadania i wprowadzono 4 nowe, wybrane z list rezerwowych, b) w świetle zastrzeżeń Ministerstwa Gospodarki i Pracy co do kwalifikowania środków z funduszy celowych (m. in. PFRON, SKOZK, WFOŚiGW) oraz środków ministrów właściwych jako środków gwarantowanych przez stronę samorządową zaistniała konieczność dokonania zmian w sposobie obliczania poziomu współfinansowania gwarantowanego przez stronę samorządową oraz procentowego udziału środków samorządowych w całości Kontraktu. Zmiany montażu finansowego objęły 9 zadań, c) zł z Programu Wsparcia zapisano w pozycji Rezerwa w ramach Priorytetu I, Działanie 5. II) Kolejne Oświadczenie Stron..., podpisane 15 października 2004 r., dotyczyło realokacji kwoty zł. Podstawę dla jego sporządzenia stanowiły pozyskane od beneficjentów informacje na

2 temat rozstrzygnięć przetargowych i potencjalnych oszczędności z Programu Wsparcia. Dokument wprowadzał następujące zmiany: a) wycofano 1 zadanie, zagospodarowano oszczędności poprzetargowe pochodzące z 7 zadań oraz kwotę zł zapisaną dotychczas w pozycji Rezerwa, b) wprowadzono 5 nowych zadań. III) Oświadczenie Stron z dnia 22 listopada sankcjonowało zmiany na kwotę zł. Środki te pojawiły się w wyniku rezygnacji jednego z beneficjentów z realizacji projektu i wobec niemożności dokonywania zmian w klasyfikacji budżetowej zostały rozdysponowane pomiędzy 2 zadania w obrębie tej samej klasyfikacji budżetowej. WYKONANIE FINANSOWE KONTRAKTU Ostateczne rozliczenie zdecydowanej większości zadań Kontraktu nastąpiło w IV kwartale 2004 r. Do końca III kwartału zakończono i rozliczono w całości jedynie realizację zadania Budowa obiektu Gimnazjum w Wysiołku Luborzyckim. Ponadto w grudniu na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wydatków budżetu państwa, które w 2004 r. nie wygasają z upływem roku budżetowego przyznane zostały środki niewygasające w łącznej kwocie zł. Należy przy tym zaznaczyć, że zasadniczej części Kontraktu tj. zadań własnych i inwestycji wieloletnich jednostek samorządu terytorialnego dotyczy kwota zł, natomiast zł pochodzi ze środków przeznaczonych na inwestycje w środki trwałe w zakresie regionalnych przewozów pasażerskich. Analiza wydatkowania środków finansowych przeprowadzona została osobno dla każdej objętej sprawozdawczością części składowej Kontraktu (tj. z wyłączeniem środków przeznaczonych na współfinansowanie ZPORR i INTERREG III), przy czym dla części obejmującej zadania własne i inwestycje wieloletnie jednostek samorządu terytorialnego dodatkowo w dwóch wariantach: z uwzględnieniem i bez uwzględnienia przyznanych środków niewygasających: I) Środki przeznaczone na zadania własne i inwestycje wieloletnie jednostek samorządu terytorialnego 1. Wariant I wydatkowanie z uwzględnieniem środków niewygasających tj. potraktowaniem środków niewygasających jako środków planowanych i niewykorzystanych: Wydatkowanie wszystkich środków finansowych ogółem przeznaczonych na realizację zadań zapisanych w priorytetach Kontraktu łącznie wyniosło 95,5% w stosunku do planu rocznego (planowano do wydatkowania zł, wydano zł). Rozkład wydatków wg poszczególnych źródeł finansowania prezentuje się następująco: 1. środki udostępnione przez stronę rządową - realizacja na poziomie 95,1% (planowano: zł, wydatkowano: zł) 2. środki udostępnione przez stronę samorządową- realizacja na poziomie 96,1% (planowano: zł, wydatkowano: zł) 2. Wariant II wydatkowanie bez uwzględnienia środków niewygasających w planie finansowym tj. z obniżeniem planu o kwotę przyznanych środków niewygasających (Środki niewygasające strony samorządowej oszacowano na podstawie montażu finansowego poszczególnych zadań):

3 Wydatkowanie wszystkich środków finansowych ogółem przeznaczonych na realizację zadań zapisanych w priorytetach Kontraktu łącznie wyniosło 100,4% w stosunku do planu rocznego (planowano do wydatkowania zł, wydano zł). Rozkład wydatków wg poszczególnych źródeł finansowania prezentuje się następująco: 1. środki udostępnione przez stronę rządową - realizacja na poziomie 99,6% (planowano: zł, wydatkowano: zł) 2. środki udostępnione przez stronę samorządową- realizacja na poziomie 101,4% (planowano: zł, wydatkowano: zł) II) Środki programu przeciwdziałania negatywnym skutkom restrukturyzacji w sektorze górnictwa - Program Górniczy Program Górniczy realizowany był wyłącznie ze środków strony rządowej. Wydatkowanie przedmiotowych środków finansowych wyniosło 100% w stosunku do planu rocznego (planowano do wydatkowania zł, wydano zł). III) Środki przeznaczone na inwestycje w środki trwałe w zakresie regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych Środki strony rządowej w wysokości zł przeznaczone zostały w całości na zakup autobusów szynowych, a następnie, również w całości, ujęte w wykazie środków, które niewygasają z upływem roku budżetowego. Termin ich wykorzystania został wydłużony do r. Ogółem procent wykorzystania wszystkich środków kontraktowych dla wszystkich 3 części składowych łącznie wyniósł: 86,8% z uwzględnieniem środków niewygasajacych jako niewykorzystanych (plan zł, wykonanie zł) oraz 100,3% bez uwzględnienia tych środków w planie (plan zł, wykonanie zł). Wartości dla Programu Wsparcia kształtują się odpowiednio na poziomie 82,2% (plan zł, wykonanie zł) oraz 99,7% (plan zł, wykonanie zł). 2. Oddziaływanie kontraktu OSIĄGANIE CELÓW ZAPISANYCH W STRATEGII I PROGRAMIE WOJEWÓDZKIM W ramach Kontraktu dla Województwa Małopolskiego na 2004 rok w roku 2004 wydatkowana została kwota zł z Programu Wsparcia. W kwocie tej mieści się zł wydatkowanych w ramach Programu Górniczego i przeznaczonych na utworzenie 4 funduszy pożyczkowych: dla małych i średnich przedsiębiorstw (2 fundusze) oraz dla wspólnot mieszkaniowych (2 fundusze). Pozostałe projekty, wybrane do dofinansowania w ramach priorytetów i działań Kontraktu, koncentrowały się przede wszystkim na realizacji celów związanych z edukacją, ochroną zdrowia oraz promocją kultury i ochroną dziedzictwa narodowego. W szczególności realizowane były następujące cele zdefiniowane w strategii oraz uszczegółowione w działaniach Programu Wojewódzkiego:

4 1. Działanie 1.1 Elastyczny, łatwo dostosowujący się do zmian społeczno-gospodarczych system edukacji. Główny cel działania to podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców Małopolski poprzez m. in. wzmocnienie roli szkół wyższych mieszczących się na obszarze Małopolski oraz wyposażenie szkół i placówek działających w systemie oświaty. Działanie realizowane było przez 29 projektów zgrupowanych w działaniu I.5 Kontraktu. Łącznie przeznaczono na nie zł z Programu Wsparcia (23% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Istotną pozycję w tej grupie tworzyły projekty wybrane w drodze konkursu grantowego Gimnazjum, których zakres rzeczowy obejmował budowy, rozbudowy i dokończenia budów (wraz z pierwszym wyposażeniem) nowych gimnazjalnych obiektów dydaktycznych i sal gimnastycznych, a także modernizacje obiektów już istniejących. Tego typu prace prowadzone były w 24 gimnazjach, przy czym w 11 przypadkach dotyczyły budowy/dokończenia budowy obiektu, w 5 jego rozbudowy, natomiast w 8 modernizacji. Ponadto wśród 24 projektów 7 związanych było z budową/dokończeniem budowy sali gimnastycznej. Inwestycje zlokalizowane były w 24 gminach w 13 powiatach Małopolski. Dofinansowanie otrzymała także Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu. Funkcjonowanie tej uczelni jest ważnym czynnikiem wyrównywania szans edukacyjnych młodzieży mieszkającej w znacznym oddaleniu od dużego ośrodka akademickiego, w małych miastach i na obszarach wiejskich. Szkoła stwarza możliwość uzyskania przez absolwentów szkół średnich z Nowego Targu i okolicznych powiatów kwalifikacji zawodowych na poziomie wyższym, a prowadzone przez PPWSZ specjalności znajdują się pod opieką naukowo-dydaktyczną krakowskich uczelni wyższych: UJ, AGH AWF i Politechniki Krakowskiej. Dzięki przekazaniu na inwestycję w PPWSZ środków Kontraktu oraz środków MENiS możliwe było zakończenie realizowanego od 2001 r. projektu. 2. Działanie 1.3 Spójne, solidarne i bezpieczne społeczności. Celem głównym działania jest podnoszenie jakości świadczonych usług w zakresie polityki społecznej poprzez m. in. powiększenie bazy opieki społecznej oraz zapewnienie opieki nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie oraz osobom starszym i niepełnosprawnym. W ramach Kontraktu działanie realizowane było przez 18 projektów wybranych w drodze konkursu grantowego Pomoc społeczna. Przeznaczono na nie środki z Programu Wsparcia w wysokości zł (12,5% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Główny nacisk położono na projekty, których realizacja prowadziła do osiągnięcia standardów określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000 r. w sprawie domów pomocy społecznej. Spośród 18 projektów połowa dotyczyła budowy/dokończenia budowy nowych obiektów (względnie rozbudowy obiektów istniejących) w celu spełnienia wymogów Rozporządzenia w zakresie rozgęszczenia. W pozostałych 9 przypadkach wystarczała modernizacja obiektów istniejących. Inwestycje prowadzone były w 12 powiatach Małopolski. 3. Działanie 1.4 Sprawny i przyjazny pacjentowi system ochrony zdrowia. Głównym celem działania jest podniesienie poziomu życia poprzez poprawę jakości infrastruktury ochrony zdrowia oraz podniesienie jakości usług medycznych w regionach zł ze środków Programu Wsparcia (25,9% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T) przeznaczono na inwestycje w 7 szpitalach. Obok inwestycji wieloletniej w Nowym Targu (

5 zł) wsparcie uzyskały szpitale w Nowym Sączu, Tarnowie, Krakowie, Krzeszowicach i Jaroszowcu. Wykonane zostały prace modernizacyjne i adaptacyjne podnoszące standard placówek i świadczonych przez nie usług medycznych. 4. Działanie 2.1 Zlikwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska. Realizacja działania ma na celu ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do wód, powietrza i gleb, a przez to m. in. podniesienie jakości wód powierzchniowych oraz dostarczenie mieszkańcom odpowiedniej jakości wody do picia. W ramach Kontraktu na działanie to przeznaczono zł ze środków Programu Wsparcia (7,7% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Całość wydatkowana została na kontynuację inwestycji wieloletniej Ochrona Zlewni Rzeki Raby i Zbiornika Dobczyckiego. Wykonany w 2004 roku zakres rzeczowy to 25 km nowej sieci kanalizacyjnej oraz mb przyłączeń do sieci istniejącej w 19 lokalizacjach na terenie Związku Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa. 5. Działanie 3.2 Rozwinięte przemysły regionalnej szansy. Cel główny działania to wzrost znaczenia kultury i turystyki jako czynnika stymulującego rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Działanie realizowane było przez 28 projektów zgrupowanych w działaniach I.5 oraz II.2 Kontraktu. Łącznie przeznaczono na nie zł z Programu Wsparcia (14,8% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Wśród zrealizowanych projektów znalazły się: - zadania związane z rozbudową i modernizacją infrastruktury związanej z kulturą i ochroną dziedzictwa kulturowego. Modernizacją objęto 6 obiektów instytucji kultury. Prace dotyczyły przede wszystkim modernizacji sal widowiskowych (nowa sala wielofunkcyjna w Małopolskim Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu oraz odnowiona sala widowiskowo-kinowa Mościckiej Fundacji Kultury w Tarnowie-Mościcach), elewacji (budynek Filharmonii im. K. Szymanowskiego w Krakowie) i dachów (budynek baletu Opery Krakowskiej w Krakowie oraz siedziba Teatru im. S. Witkiewicza w Zakopanem). Wspierane były także inwestycje w małopolskich skansenach: Sądeckim Parku Etnograficznym oraz Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie-Lipowcu, mające na celu ich rozbudowę oraz wzbogacenie oferty kulturalno-turystycznej (nowe obiekty, poprawa dostępności, zabezpieczenie przed zagrożeniami). Dofinansowanie uzyskał kolejny etap rozbudowy Lotniczego Parku Kulturowego w Krakowie polegający na rekultywacji terenu (4 ha) oraz pozyskaniu hangarów lotniczych. Modernizacja infrastruktury związanej z kulturą i ochroną dziedzictwa kulturowego objęła również renowację płyty Rynku Głównego w Krakowie (4 800 m2) oraz placu przed dworcem PKP w Rabce- Zdroju (500 m2). - zadania związane z promowaniem regionu oraz środowisk lokalnych z wykorzystaniem miejscowych zasobów dziedzictwa kulturowego. W ramach Kontraktu wsparcie uzyskała organizacja 8 imprez kulturalno-turystycznych (m. in. premiera Halki na krakowskim Zakrzówku, VI Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, Festiwal Dzieci Gór, seria imprez w ramach Sezonu Polski we Francji). Powstały 3 nowe ekspozycje muzealne w muzeach Etnograficznym, Tatrzańskim, Archeologicznym oraz interaktywna wystawa Świat zmysłów w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ponadto wydane zostały dwa albumy: Skarby Muzeów Małopolski prezentujący wybrane eksponaty znajdujące się w zbiorach placówek muzealnych z terenu Małopolski (z wyłączeniem Krakowa) oraz 50-lecie Opery Krakowskiej Z dziejów Teatru.

6 6. Działanie 3.3 Rozwinięte otoczenie biznesu. Głównym celem działania jest zwiększenie zatrudnienia poprzez stymulowanie powstawania firm działających poza sektorami tradycyjnymi. W ramach Kontraktu działanie realizowane było przez projekt pn. Dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego Tarnowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., na które przeznaczono zł z Programu Wsparcia (1,8% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Fundusz rozpoczął działalność pożyczkową, udziela pożyczek wyłącznie na cele bezpośrednio związane z podejmowaniem, prowadzeniem i rozwijaniem działalności gospodarczej przez małych i średnich przedsiębiorców, w tym tworzeniem nowych miejsc pracy. Realizacji ww. działania służyć będą także utworzone w ramach Programu Górniczego fundusze pożyczkowe dla wspólnot mieszkaniowych (2) oraz fundusze pożyczkowe restrukturyzacyjne (2). 7. Działanie 4.2 Sprawny system transportu wewnętrznego. Podstawowe cele działania to m. in. poprawa wewnętrznej spójności regionu oraz likwidacja barier transportowych na obszarach wiejskich i małych miast. Działanie realizowane było poprzez 2 zadania, na które w sumie przeznaczono kwotę zł z Programu Wsparcia (14,3% środków przeznaczonych na zadania własne i inwestycje wieloletnie J.S.T). Zasadnicza część tej kwoty (ponad 6,5 mln zł) przypadła na zadanie pn. Budowa i przebudowa chodników wraz z odwodnieniem w ciągu dróg wojewódzkich realizowana przy współudziale samorządów lokalnych. Prace prowadzone były w podziale na 45 podprojektów, w realizacji których uczestniczyło 36 gmin z terenu 18 powiatów Małopolski. Łącznie wybudowano/przebudowano m. in. prawie 27 km chodników, 6 km kanalizacji oraz 9 zatok autobusowych. Realizacja drugiego z zadań w tej grupie przesunięta została na rok 2005 (całość środków umieszczona została w wykazie środków niewygasających z upływem roku budżetowego). SKUTKI ODDZIAŁYWANIA KONTRAKTU NA SYTUACJĘ SPOŁECZNO-GOSPODARCZĄ REGIONU ORAZ OSIĄGANIE SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ, GOSPODARCZEJ I PRZESTRZENNEJ Z KRAJAMI I REGIONAMI WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ Wykonanie całościowej oceny wpływu kontraktu, po zakończeniu jego realizacji, zarówno na sytuację społeczno - gospodarczą regionu jak i na osiąganie spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej z krajami i regionami Wspólnoty Europejskiej jest trudne do zrealizowania ze względu na brak możliwości jednoznacznego rozgraniczenia wpływu makroekonomicznych czynników zewnętrznych takich jak np.: ogólna kondycja gospodarcza państwa, od skutków działań realizowanych w ramach kontraktu. Fakt ten podkreśla dodatkowo niewielka pula środków finansowych przeznaczonych na realizację kontraktów wojewódzkich w 2004 roku. Kwota z Programu Wsparcia przypadająca na Województwo Małopolskie ( zł) była prawie dwukrotnie niższa od środków przyznanych zarówno w roku 2002 jak i 2003 (po zł). Dzięki przyjęciu zasady, że wkład z Programu Wsparcia mógł stanowić max. 50% kosztów realizacji poszczególnych projektów ( z wyjątkiem inwestycji wieloletniej Budowa Szpitala im. Jana Pawła II w Nowym Targu ), całkowita wartość środków przeznaczonych na zadania w ramach priorytetów Kontraktu wyniosła w 2004 roku zł.

7 Wpływ Kontraktu na osiąganie spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej z krajami i regionami Wspólnoty Europejskiej w sposób najbardziej istotny zaznaczył się w przypadku dwóch grup projektów: - zadania zgrupowane w działaniu I.6 Kontraktu Modernizacja bazy i podnoszenie standardu instrumentów pomocy społecznej, wybrane w ramach konkursu grantowego Pomoc społeczna. Środki przyznane zostały na prace inwestycyjne w 18 domach pomocy społecznej. Placówki te osiągnęły bądź zbliżyły się do osiągnięcia standardów określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000 r. w sprawie domów pomocy społecznej. - projekty realizowane w ramach zadania pn. Budowa i przebudowa chodników wraz z odwodnieniem w ciągu dróg wojewódzkich realizowana przy współudziale samorządów lokalnych. Zadanie realizowane było w 45 lokalizacjach w 18 z 19 ziemskich powiatów Małopolski i miało na celu poprawę systemu komunikacji i dostępności Województwa Małopolskiego. W miejscowościach objętych zadaniem wykonano prace związane z budową i przebudową chodników wraz z odwodnieniem, budową kładek dla pieszych, zatok autobusowych, przebudową skrzyżowań. Efektem była likwidacja najważniejszych istniejących tam barier komunikacyjnych, usprawnienie ruchu kołowego a jednocześnie wzrost poziomu bezpieczeństwa.