systemem oceniania. (P),

Transkrypt

1 H2GN s. 20 DZIAŁ TEMAT LICZBA GODZ. OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA W UJĘCIU OPERACYJNYM ŚCIEŻKI ZAPAMIĘTYWANIE ROZUMIENIE UMIEJĘTNOŚCI MIĘDZYPRZEDMIOTOWE Czego będziemy się uczyć w klasie II gimnazjum? 1 Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć, przedmiotowym Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. systemem oceniania. POLSKA U SCHYŁKU ŚREDNIOWIECZA Unia z Litwą Cz. I. Pod berłem Andegawenów Cz. II. Unia Polski z Litwą daty: 1374, treść przywileju koszyckiego postanowienia unii polsko- -litewskiej Wielka wojna daty: , 1411, 1414 postacie: Władysława Jagiełły, Ulricha von Jungingena, Witolda, Pawła Włodkowica postanowienia I pokoju toruńskiego przebieg bitwy pod Grunwaldem różne źródła informacji o bitwie grunwaldzkiej pojęcia: unia personalna, przywilej, poradlne genezę przejęcia tronu polskiego przez Andegawenów pojęcia: kontrybucja, sobór, tolerancja polonizacja przedstawić przyczyny i konsekwencje wydania przywileju koszyckiego wskazać na mapie państwo polsko-węgierskie powstałe w wyniku unii wymienić przyczyny unii polsko-litewskiej wskazać na mapie miejsce zawarcia unii oraz państwo polsko-litewskie i jego sąsiadów rozpoznać na ilustracjach postacie Ludwika Andegaweńskiego i Jadwigi wyjaśnić okoliczności przejęcia władzy w Polsce przez Andegawenów omówić okoliczności koronacji Jadwigi na króla Polski podać skutki unii dla obydwu narodów i Europy omówić przyczyny konfliktu polsko-krzyżackiego za panowania Władysława Jagiełły wyjaśnić ponadczasową wartość zwycięstwa grunwaldzkiego jako źródła tradycji i umacniania tożsamości narodowej Polaków sytuować na mapie miejsca związane z wojną i postanowieniami I pokoju toruńskiego zanalizować dysproporcje między zwycięstwem grunwaldzkim a postanowieniami I pokoju toruńskiego ocenić wystąpienie Pawła Włodkowica na soborze w Konstancji jako zapowiedź tworzenia idei praw człowieka państwami w przeszłości. Wartość informacyjna dokumentów gromadzonych w bibliotece. Formy komunikatów medialnych film. Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Synowie Jagiełły Cz. I. Początki panowania synów Władysława Jagiełły Cz. II. Wojna trzynastoletnia iodzyskanie przez Polskę Pomorza Gdańskiego daty: 1444, postacie: Władysława Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka pojęcia: monarchia elekcyjna, dynastia Jagiellonów, inkorporacja, lenno, pospolite ruszenie wojsko zaciężne omówić przebieg wojny trzynastoletniej wyjaśnić znaczenie odzyskania Pomorza Gdańskiego i ujścia Wisły dla dalszego rozwoju Polski wskazać na mapie tereny odzyskane przez Polskę w wyniku wojny trzynastoletniej i tereny pozostawione poza granicami Królestwa ocenić postacie Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. państwami w przeszłości

2 H2GN s. 22 lokalizować na mapie imperium Turków Osmańskich oraz państwa zagrożone ich najazdem analizować przyczyny i skutki wystąpienia Związku Pruskiego przeciwko Krzyżakom POLSKA U SCHYŁKU ŚREDNIOWIECZA Ku demokracji szlacheckiej Cz. I. Ku demokracji szlacheckiej Cz. II. Wenecja Północy wędrówka po XVI-wiecznym Gdańsku Ku ojczyzny chlubie iozdobie treść przywilejów szlacheckich: jedlneńsko-krakowskiego, cerekwicko-nieszawskiego cechy charakterystyczne gospodarki folwarczno- -pańszczyźnianej proces przekształcania się rycerstwa w szlachtę przyczyny słabości miast i mieszczaństwa w Polsce rolę Gdańska w Polsce wxv XVIw. podać cechy charakterystyczne stanu szlacheckiego scharakteryzować organizację i sposób funkcjonowania folwarku szlacheckiego dostrzec różnicę między życiem codziennym nawsiiwmieście wymienić najważniejsze zabytki Gdańska wskazać przyczyny i przejawy dominacji szlachty w polityce i gospodarce wskazać czynniki, które zadecydowały o znaczącej roli i potędze Gdańska dostrzec różnicę między życiem codziennym nawsiiwmieście 1 wskazać cechy charakterystyczne społeczeństwa polskiego w XV XVI w. określić rolę Kościoła w XV XVI w. rozpoznać i wskazać zabytki architektury i sztuki gotyckiej w Polsce przedstawić etapy edukacji w Polsce późnego średniowiecza omówić rolę Akademii Krakowskiej państwami w przeszłości. Zasady ładu europejskiego, opartego na wspólnej, historycznej podstawie. Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionu. KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie. Wartość informacyjna dokumentów gromadzonych w bibliotece. Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. Główne zabytki architektury w regionie. Polska pierwszych Jagiellonów (lekcja powtórzeniowa) przełomowe wydarzenia polityczne i militarne zdziejówpolskiilitwy wxvw. powiązania między przemianami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi oraz ich skutki dla wizerunku Polski weuropiewxv XVIw. przedstawić cechy charakterystyczne gospodarki, kultury i polityki państwa pierwszych Jagiellonów Odkrycie świata iczłowieka datę wynalezienia druku pojęcia: renesans, humanizm, teoria wskazać cechy charakterystyczne nowej epoki EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra

3 H2GN s. 24 Cz. I. Jestem człowiekiem... Cz. II. Odkrycie świata i człowieka głównych twórców europejskiego renesansu heliocentryczna schizma zachodnia genezę renesansu przyczyny kryzysu ideologii średniowiecza wymienić i scharakteryzować najważniejsze osiągnięcia renesansu w dziedzinie sztuki Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa. Ziemia! Ziemia! daty: 1453, 1492, 1497, pojęcia: karawela, kompas, Stary i Nowy Świat, kolonie, handel trójkątny wymienić wielkich XVI-wiecznych podróżników podać przyczyny i skutki odkryć geograficznych dla Europy i nowo odkrytych terytoriów wskazać na mapie trasy wielkich podróżników i objaśniać ich dokonania porównać wiedzę ludzi o otaczającym świecie przed odkryciami i po nich KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie. państwami w przeszłości. EUROPA W XVI XVII WIEKU Korzenie kapitalizmu 1 pojęcia: rada miejska, patrycjat, pospólstwo, cech, plebs, system nakładczy, manufaktura, bank, gospodarka towarowo-pieniężna i folwarczno-pańszczyźniana, rewolucja cen, kapitalizm weksel, inflacja, popyt sposób funkcjonowania cechu, systemu nakładczego i manufaktury rolę pieniądza i systemu bankowego w rozwoju kapitalizmu porównać dwa odrębne systemy ekonomiczne: na wschód i na zachód od Łaby dostrzec różnorodne formy aktywizacji ekonomicznej szlachty i mieszczaństwa wyjaśnić procesy ekonomiczne wywołane rewolucją cen państwami w przeszłości. Podzielony Kościół daty: 1517, 1534, 1555, 1572 postacie reformatorów i ich programy religijne pojęcia: reformacja, protestanci, luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, wojny religijne, pokój religijny, ekumenizm hugenoci omówićprzyczynyiskutkireformacji wskazać na mapie państwa objęte reformacją wymienić różnice między nowymi wyznaniami a katolicyzmem EDUKACJA FILOZOFICZNA Klasyczna definicja prawdy. Poszukiwanie prawdy przez stulecia. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa. Odnowić Kościół daty: , 1542 reformy soboru trydenckiego pojęcia: sobór, kontrreformacja, inkwizycja, barok rolę Kościoła w dobie kontrreformacji omówić cele działalności jezuitów i Świętej Inkwizycji wskazać przyczyny wydania indeksu ksiąg zakazanych podać cechy charakterystyczne stylu barokowego w architekturze i sztuce EDUKACJA FILOZOFICZNA Starożytne wezwanie Poznaj samego siebie a zawsze aktualne pytania Kim jestem? Skąd przychodzę? Dokąd zmierzam? 24 25

4 H2GN s. 26 ocenić działalność Kościoła w dobie kontrreformacji wymienić najsłynniejsze zabytki architektury barokowej EUROPA W XVI XVII WIEKU Trzeci Rzym datę 1480 postać Iwana IV Groźnego kolejne etapy rozwoju państwa moskiewskiego Państwo to ja! daty: 1598, 1685 postacie: kardynała A. Richelieu, Ludwika XIV Ludwika XIII, Jana B. Colberta pojęcia: chan, car, samowładztwo, sobór (świątynia prawosławna), Kreml opricznina rolę religii prawosławnej wumacnianiupaństwa moskiewskiego pojęcia: monarchia absolutna, racja stanu, stała armia merkantylizm, podatek pośredni, etykieta proces budowania monarchii absolutnej na przykładzie Francji rolę jednostki w dziejach państw i narodów wskazać cele polityki wewnętrznej i zagranicznej władców Moskwy omówić życie codzienne w państwie moskiewskim ocenić panowanie cara Iwana IV Groźnego dostrzec rosnącą potęgę państwa leżącego na peryferiach Europy wskazać podstawy państwa absolutnego: centralizację władzy, merkantylizm, silną armię dostrzec w monarchii Ludwika XIV realizację renesansowej myśli absolutnej zinterpretować powiedzenie Państwo to ja! dostrzec kulturotwórczą rolę Francji w XVII w. ocenić stosunek Ludwika XIV do hugenotów EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów. Zasady ładu europejskiego, opartego na wspólnej, historycznej podstawie. Europa w XVI i XVII wieku (lekcja powtórzeniowa) przełomowe wydarzenia polityczne oraz przemiany gospodarcze, społeczne i kulturalne Europy w XVI XVII w. powiązania między przemianami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi oraz ich skutki dla Europy w XVI XVII w. przedstawić cechy charakterystyczne ważnych momentów w dziejach Europy, takich jak: odkrycia geograficzne, renesans, reformacja i kontrreformacja, narodziny kapitalizmu, kształtowanie się monarchii absolutnej, wzrost potęgi państwa moskiewskiego RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA Demokracja szlachecka Cz. I. Szlachta polska i jej państwo Cz. II. Demokracja szlachecka daty: 1493, 1505 pojęcia: sejmik ziemski, sejm walny, senat, izba poselska, marszałek, kadencja, sesja, demokracja szlachecka, konstytucja (jako ustawa sejmowa), Rzeczpospolita zasada jedności, zasada jednomyślności rolę i znaczenie szlachty wkształtowaniu ustroju demokracji szlacheckiej przedstawić stosunek szlachty do innych stanów opisać organizację, zasady działania i uprawnienia sejmu walnego podać uprawnienia trzech stanów sejmujących omówić zadania i sposób funkcjonowania sejmików szlacheckich scharakteryzować proces tworzenia się sejmu walnego (PP) wskazać różnice między sejmem dawnej Rzeczypospolitej a współczesnym KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Obecność wartości świata starożytnego w średniowiecznej i nowożytnej Europie

5 H2GN s. 28 relacje między instytucjami sprawującymi władzę wrzeczypospolitej szlacheckiej RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA Wspólna Rzeczpospolita Cz. I. Polityka zagraniczna Zygmunta Starego Cz. II. Rzeczpospolita Obojga Narodów A niechaj narodowie wżdy postronni znają... Cz. I. Perły polskiego renesansu Cz. II. A niechaj narodowie wżdy postronni znają... daty: 1525, 1569 postacie: Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta, Albrechta Hohenzollerna postanowienia: traktatu krakowskiego i unii lubelskiej postacie: Bony, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Jana Zamoyskiego Marcina Kromera, Bartolomea Berrecciego pojęcia: unia realna, ruch egzekucyjny, złoty wiek wojsko kwarciane związek między programem ruchu egzekucyjnego i jego realizacją a rozwojem demokracji szlacheckiej pojęcia: arrasy, arkady, ratusz urbanistyka wkład Zygmunta Starego i królowej Bony wupowszechnienie renesansu w Polsce omówić przyczyny i następstwa konfliktu polsko-krzyżackiego ocenić znaczenie hołdu pruskiego opisać różnice między unią personalną a unią realną wymienić konsekwencje unii lubelskiej oraz wyjaśnić wynikające z niej korzyści i zagrożenia wskazać na mapie terytoria obu połączonych państw wyjaśnić przyczyny tolerancji wyznaniowej wpolsce scharakteryzować program ruchu egzekucyjnego i jego realizację porównać sytuację społeczno-religijną państw Europy Zachodniej z sytuacją w Rzeczypospolitej Obojga Narodów wskazać wpływ renesansu na polską oświatę, literaturę i sztukę rozpoznać i wymienić zabytki architektury i sztuki renesansowej w Polsce opisać życie codzienne mieszkańców Rzeczypospolitej w XVI w. scharakteryzować położenie ludności żydowskiej w Rzeczypospolitej w XVI w. porównać osiągnięcia renesansu polskiego zeuropejskim Kody ikoniczne i symboliczne. państwami w przeszłości. KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze Polski. Główne zabytki architektury w regionie. EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Pierwsi królowie elekcyjni daty: postacie: Henryka Walezego, Stefana Batorego postanowienia artykułów henrykowskich, pacta conventa, konfederacji warszawskiej pojęcia: artykuły henrykowskie, pacta conventa, konfederacja, sejm elekcyjny, interrex, wolna elekcja sądy kapturowe, piechota wybraniecka opisać przebieg pierwszej wolnej elekcji na przykładzie roku 1573 wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń związanych z wojną o Inflanty za Stefana Batorego omówić cele polityki zagranicznej Stefana Batorego i skutki ich realizacji 28 29

6 H2GN s. 30 wpływ wolnej elekcji na przemiany ustrojowe Rzeczypospolitej podłoże polityczne tolerancji wyznaniowej w Polsce Srebrny wiek daty: 1605, 1610, 1620, 1621, 1627, , 1629 postacie: Zygmunta III Wazy, Jana Karola Chodkiewicza, Stanisława Żółkiewskiego Dymitra Samozwańca, Michała Romanowa pojęcia: husaria, dymitriada, srebrny wiek, Kozacy Zaporoże, wielka smuta podać przyczyny i skutki wojen Polski ze Szwecją, Rosją i Turcją za panowania Zygmunta III Wazy wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew tych wojen wyjaśnić okoliczności, w których dynastia Wazów znalazła się na tronie polskim wymienić dobre i złe strony panowania Zygmunta III Wazy Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. Opis i spis bibliograficzny; zestawienie tematyczne. Słowo, gest i ruch jako forma wypowiedzi w życiu i w teatrze, gry dramatyczne, inscenizacje, teatr szkolny. RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA Początek niedoli Królestwa daty: 1648, 1649, 1654, , 1667 postacie: Władysława IV, Bohdana Chmielnickiego, Jana Kazimierza pojęcia: rejestr, rebelia złożoność (ekonomiczną, religijną i narodowościową) przyczyn wystąpień kozackich na Ukrainie wpływ powstania Chmielnickiego na stosunki z Rosją i Turcją przesłanki tworzenia się narodu ukraińskiego opisać wydarzenia na Ukrainie w latach ocenić skutki powstania Chmielnickiego dla późniejszej sytuacji społeczno-politycznej Polski wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń powstania Chmielnickiego omówić przyczyny i skutki buntów kozackich Media jako środki poznania historii i współczesności. Potop daty: 1655, 1657, 1660 postacie: Karola X Gustawa, Stefana Czarnieckiego Hieronima Radziejowskiego, Janusza Radziwiłła Ku anarchii daty: , 1665, 1666, 1669 pojęcia: potop szwedzki, abdykacja wojna szarpana, dewaluacja pojęcia: liberum veto, rokosz, sarmatyzm omówić przyczyny, przebieg i skutki potopu szwedzkiego oraz jego wpływ na późniejszą sytuację gospodarczo-społeczną Polski wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń z czasów potopu szwedzkiego scharakteryzować ewolucję postaw Polaków w czasie trwania tej wojny i wymienić jej przyczyny opisać przejawy anarchizacji życia politycznego Polski w XVII w. Formy komunikatów medialnych: słownych, pisemnych, obrazowych, dźwiękowych, filmowych i multimedialnych. Media jako środki poznania historii i współczesności

7 H2GN s. 32 RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA postacie: Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Janusza Radziwiłła, Piotra Skargi Mikołaja Zebrzydowskiego, Jerzego Lubomirskiego Dni chwały daty: 1673, postacie: Jana Sobieskiego Kara Mustafy Czasy saskie daty: , 1732 postacie: Augusta II, Stanisława Leszczyńskiego, Augusta III, Stanisława Konarskiego pojęcia: lew Lechistanu, haracz, giaur znaczenie wiktorii wiedeńskiej dla losów EuropywIIpoł.XVIIw. określenia: sejm niemy karczma zajezdna wpływ wydarzeń politycznych na życie społeczno-gospodarcze kraju w czasach saskich cele polityczne Rosji, Prus i Austrii względem państwa polskiego zinterpretować ideę złotej wolności szlacheckiej scharakteryzować ideologię polskiego sarmatyzmu wymienić cechy charakterystyczne kultury polskiego baroku omówić przyczyny wzrostu znaczenia magnaterii w państwie polskim ocenić skutki dominacji magnatów w Rzeczypospolitej XVII w. wskazać cele, do których dążyła magnateria polska w XVII w. omówić przebieg konfliktów polsko-tureckich w II poł. XVIII w. ocenić znaczenie zwycięstw pod Chocimiem w 1673 r. i pod Wiedniem w 1683 r. dla dalszych losów Rzeczypospolitej ocenić wkład Polski w zwycięstwo chrześcijaństwa nad islamem w Europie w XVII w. dostrzegać związek między wydarzeniami historycznymi a literaturą polską omówićokoliczności zawarcia unii polsko-saskiej dostrzec różne postawy społeczeństwa polskiego w czasach saskich uzasadnić potrzebę naprawy Rzeczypospolitej w II poł. XVIII w. podać przyczyny i skutki konfliktów związanych z walką o polski tron za panowania Sasów wyjaśnić okoliczności ingerencji państw ościennych w wewnętrzne sprawy Polski ocenić panowanie Sasów Zasady ładu europejskiego opartego na wspólnej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: filozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii. WIEK OŚWIECENIA Wiek rozumu postacie: Immanuela Kanta, Isaaca Newtona, Denisa Diderota, Jeana Jacques a Rousseau, Monteskiusza, Woltera pojęcia: oświecenie, prawa człowieka, racjonalizm, trójpodział władzy, deizm, encyklopedyści proces przemian cywilizacyjnych, które zaszły w epoce oświecenia umiejscowićepokę oświecenia w czasie i przestrzeni przedstawić osiągnięcia wybitnych myślicieli oświeceniowych wskazać te idee oświecenia, które przetrwały do czasów współczesnych omówić nowe idee polityczne epoki oświecenia dostrzec rodzącą się ideę praw człowieka Dokumenty gromadzone w bibliotece i ich wartość informacyjna

8 H2GN s. 34 porównać renesansowy i oświeceniowy pogląd na świat i człowieka jako element postępu cywilizacyjnego Nowe potęgi weuropie daty: 1701, 1721, postacie: Piotra I Wielkiego, Katarzyny II, Fryderyka I, Fryderyka II Wielkiego, Marii Teresy, Józefa II pojęcia: absolutyzm oświecony germanizacja, militaryzm wpływ idei oświeceniowych na przemiany ustrojowe w XVIII w. proces przemian cywilizacyjnych, które zaszły w Rosji, Austrii i Prusach umiejscowić omawiane państwa na mapie i wskazać kierunki ich ekspansji dostrzec rosnącą potęgę sąsiadów Polski i wynikające stąd zagrożenia ocenić wpływ reform władców Rosji, Prus i Austrii na życie ludzi tamtej epoki ocenić absolutyzm oświecony z punktu widzenia interesów państwa i społeczeństwa WIEK OŚWIECENIA My, naród Stanów Zjednoczonych... daty: 1776, 1783, , 1777, 1781 postacie: Jerzego Waszyngtona, Thomasa Jeffersona, Beniamina Franklina, Kazimierza Pułaskiego, Tadeusza Kościuszki podstawowe zasady zawarte w Deklaracji Niepodległości pojęcia: konstytucja, system prezydencki Dzień Dziękczynienia, bostońska herbatka wpływ idei oświeceniowych na kształtowanie się systemu ustrojowego Stanów Zjednoczonych wskazać na mapie zasięg kolonii angielskich wamerycepółnocnej dostrzec realizację oświeceniowej idei praw człowieka w Deklaracji Niepodległości i Konstytucji Stanów Zjednoczonych omówić przyczyny wojny kolonii o niepodległość opisać stosunki między koloniami a Wielką Brytanią przedstawić ustrój Stanów Zjednoczonych wyjaśnić, jakie znaczenie dla Amerykanów ma dzień 4 lipca Wolność, równość, braterstwo! daty: 1789, 1791 postacie: Ludwika XVI Emmanuela Sieyèsa podstawowe zasady zawarte w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela strukturę społeczeństwa francuskiego przed rewolucją pojęcia: stan trzeci, burżuazja, Stany Generalne, Zgromadzenie Narodowe, monarchia konstytucyjna stary ład, czynne i bierne prawo wyborcze wpływ idei oświeceniowych na wybuch rewolucji francuskiej oraz na treść Deklaracji Praw Człowieka iobywatelaikonstytucji z 1791 r. wyjaśnić przyczyny wybuchu rewolucji omówić pierwszy jej etap scharakteryzować zmiany ustrojowe, które zaszły podczas rewolucji Rewolucja pożera własne dzieci daty: pojęcia: jakobini, sankiuloci, republi- ocenić postawy społeczne w warunkach zagrożenia 34 35

9 H2GN s. 36 WIEK OŚWIECENIA Cz. I. Francja republiką Cz. II. Wielki terror Wiek oświecenia (lekcja powtórzeniowa) postacie: Maksymiliana Robespierre a Jeana Paula Marata, Georges a Dantona 1 Uczeń: utrwala wiedzę i pojęcia związane z wydarzeniami epoki ka wielki terror różnorodność postaw społecznych w warunkach zagrożenia proces przemian świadomości Francuzów w dobie rewolucji wpływ idei oświecenia na przemiany polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturalne w omawianym okresie dostrzec ponadczasowe wartości, które przyniosła rewolucja francuska opisać kolejne etapy rewolucji francuskiej omówić wpływ wojny z Austrią i Prusami na przemiany polityczne we Francji wskazać dobre i złe strony rewolucji francuskiej dostrzec, że rewolucja oznacza postęp, ale i niesie ze sobą zagrożenia hierarchizować fakty i wydarzenia historyczne oraz je ocenić porównać drogi rozwoju wybranych państw Europy i świata UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ Ostatni król Polski Wiwat 3maja! Cz. I. Czasy stanisławowskie Cz. II. Wiwat 3maja! daty: 1768, postać Stanisława Augusta Poniatowskiego wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny słabości Rzeczypospolitej okoliczności wstąpienia na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego pierwsze reformy daty: 1773, , postacie: Hugona Kołłątaja, Ignacego Potockiego, Stanisława Małachowskiego Tadeusza Rejtana, Stanisława Staszica, Juliana Ursyna Niemcewicza, Ignacego Krasickiego, Marcella Bacciarellego, Canaletta najważniejsze reformy Komisji Edukacji Narodowej i Sejmu Wielkiego najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja stronnictwa Sejmu Wielkiego pojęcia: prawa kardynalne, dysydenci, Familia wpływ idei oświeceniowych na przemiany świadomości Polaków w II poł. XVIII w. znaczenie Konstytucji 3 maja jako próby ratowania państwa polskiego w XVIII w. wpływ wydarzeń politycznych na zmiany postaw Polaków w II poł. XVIII w. przyczyny i okoliczności zwołania Sejmu Wielkiego wymienić działania sąsiadów Polski, zmierzające do upadku państwa polskiego łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wydarzenia związane z konfederacja barską i I rozbiorem Polski przedstawić skutki I rozbioru wskazać na mapie terytoria oderwane od Polski w I rozbiorze Polski uzasadnić niejednoznaczność ocen konfederacji barskiej wskazać osiągnięcia kultury polskiego oświecenia wymienić jej twórców i ich osiągnięcia wskazać, które z idei oświeceniowych zostały zrealizowane w Konstytucji 3 maja ocenić dorobek polskiej myśli oświeceniowej w tworzeniu nowego modelu państwa i społeczeństwa ocenić reformy Sejmu Wielkiego i znaczenie Konstytucji 3 maja dla ówczesnych Polaków dostrzec złożoność okoliczności, w których Polska weszła w okres oświecenia Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych postaci). EDUKACJA FILOZOFICZNA Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. Zasady ładu europejskiego opartego na wspólnej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: filozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii

10 H2GN s. 38 UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ WOJNY NAPOLEOŃSKIE Koniec Polski? Cz. I. Targowica i insurekcja kościuszkowska Cz. II. Koniec Polski? Najjaśniejsza Rzeczpospolita (lekcja powtórzeniowa) Niech żyje cesarz! daty: 1792, 1793, , 1794, 1795 postacie: Wojciecha Bartosza, Jana Kilińskiego, Aleksandra Suworowa Ksawerego Branickiego, Szczęsnego Potockiego, Seweryna Rzewuskiego, Antoniego Madalińskiego pojęcia: targowica, insurekcja, kosynierzy, Uniwersał połaniecki cele i skutki działalności targowiczan, (P) okoliczności wybuchu powstania kościuszkowskiego wyjaśnić stosunek państw ościennych do reform Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja ocenić targowicę jako symbol zdrady narodowej ocenić postępowanie targowiczan ocenićpostawękościuszki w powstaniu wyjaśnić okoliczności wydania Uniwersału połanieckiego i jego znaczenie wskazać na mapie ziemie utracone przez Polskę w wyniku II i III rozbioru omówić stosunek społeczeństwa polskiego do reform Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja ocenić postawę króla Stanisława Augusta wobec konfederacji targowickiej i wojny polsko-rosyjskiej opisać przebieg powstania kościuszkowskiego przedstawić stosunek chłopów i mieszczan do zrywu narodowego dostrzec znaczenie insurekcji kościuszkowskiej jako pierwszego powstania narodowego wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja oraz powstania kościuszkowskiego 1 dostrzegać mocne i słabe strony wielonarodowościowej Rzeczypospolitej, jej szanse izagrożenia porównać sytuację Rzeczypospolitej w XVI XVII i XVIII w. ocenić stan państwa polskiego w XVII i XVIII w. wyjaśnić przyczyny zachodzących zmian podjąć próbę oceny przyczyn upadku państwa polskiego w XVIII w. porządkować i selekcjonować wiedzę w związki przyczynowo-skutkowe, wyciągać wnioski, budować tezy daty: , , 1805, 1806 postacie: Napoleona Bonaparte, Aleksandra I pojęcia: konkordat, kodeks cywilny, blokada kontynentalna Dyrektoriat, Konsulat scharakteryzować rządy Dyrektoriatu i Konsulatu omówić rolę Napoleona w czasie ich trwania ocenić postać Napoleona 38 39

11 H2GN s. 40 Horacego Nelsona, Józefiny proces przemian ustrojowych we Francji w latach przyczyny, dla których państwa europejskie za wszelką cenę walczyły znapoleonem znaczenie Kodeksu Napoleona dla ówczesnych i przyszłych pokoleń przyczyny przywiązania Francuzów do Napoleona ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla rozprzestrzenienia się idei wolnościowych w Europie opisać przebieg wojen napoleońskich dostrzec okrucieństwo wojny dla walczących stron dostrzec wpływ jednostki na dzieje wskazać przyczyny sukcesów politycznych i militarnych Francji w okresie wojen napoleońskich WOJNY NAPOLEOŃSKIE Jeszcze Polska nie umarła... Cz. I. Jeszcze Polska nie umarła... Cz. II. Namiastka państwa Księstwo Warszawskie daty: 1797, , 1809 postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, Fryderyka Augusta postanowienia pokoju wtylży okoliczności powstania Legionów Polskich we Włoszech zasady ustrojowe Księstwa Warszawskiego pojęcie: Legiony Polskie wolne miasto wpływ dążeń niepodległościowych Polaków na powstanie Legionów i Księstwa Warszawskiego wpływ ich istnienia na ugruntowanie tradycji narodowowyzwoleńczych narodu polskiego wskazać na mapie zasięg terytorialny Księstwa Warszawskiego uzasadnić ponadczasową wartość pieśni legionowej Jeszcze Polska nie umarła... wskazać na mapie miejsca związane z powstaniem Legionów i walką Polaków u boku Napoleona omówić organizację Legionów dostrzec złożoność sprawy polskiej na tle polityki zagranicznej Napoleona ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla rozprzestrzenienia się idei wolnościowych w Europie Upadek Napoleona daty: 1812, , 1814 postać Ludwika XVIII pojęcia: nacjonalizm, sto dni Napoleona, uwłaszczenie Wielka Armia, bitwa narodów złożoność przyczyn upadku Napoleona ocenić znaczenie okresu napoleońskiego dla EuropyiPolski dostrzec wpływ wydarzeń historycznych na polski dorobek literacki okresu romantyzmu (na przykładzie Pana Tadeusza A. Mickiewicza) omówić przebieg działań wojennych w latach i ich skutki wskazać na mapie zasięg podbojów francuskich i miejsca największych bitew EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH Europa Świętego Przymierza daty: , postacie: Aleksandra I, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma III, Napoleona III Karola X, Ludwika Filipa I pojęcia: legitymizm, równowaga sił, konserwatyzm, świadomość narodowa, ruchy narodowe, Święte Przymierze, Wiosna Ludów, zamach stanu wskazać na mapie zmiany terytorialne po kongresie wiedeńskim omówić przebieg i skutki rewolucji 1830 i 1848 r. wskazać na mapie państwa ogarnięte ruchami narodowymi w I poł. XIX w

12 H2GN s. 42 polityczne i terytorialne postanowienia kongresu wiedeńskiego wydarzenia związane zwalkąnarodów o niepodległość w I poł. XIX w. przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego i jego konsekwencje doraźne i dalekosiężne ponadczasową wartość idei wolności wpływ wielkich mocarstw na sytuację narodów ipaństw przyczyny powołania Świętego Przymierza i jego cele przyczyny i skutki ruchów narodowych w I poł. XIX w. ocenić postawy narodów wobec ładu powiedeńskiego scharakteryzować wpływ Wiosny Ludów na sytuację polityczno-społeczną Europy EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH Rewolucja przemysłowa WEuropieXIX stulecia postacie: Jamesa Watta George a Stephensona najważniejsze wynalazki z II poł. XVIII i I poł. XIX w. oraz ich zastosowanie postacie: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Fryderyka Chopina, Ludwiga van Beethovena George a Byrona, Francisca de Goi, Aleksandra Puszkina, królowej Wiktorii pojęcia: rewolucja agrarna, maszyna parowa, rewolucja przemysłowa, płodozmian, klasa społeczna, związek zawodowy, liberalizm wiek pary i żelaza przyczyny rewolucji przemysłowej przemiany społeczne i gospodarcze, które nastąpiły w wyniku rozwoju kapitalizmu pojęcia: romantyzm, neogotyk styl wiktoriański, biedermeier dostrzec dalekosiężne skutki rewolucji przemysłowej ocenić wpływ osiągnięć rewolucji przemysłowej na powstanie nowego podziału społeczeństwa dostrzec powiązania między rewolucją przemysłową, przemianami społecznymi a wykształceniem się nowej ideologii liberalizmu opisać warunki życia różnych klas społecznych w XIX w. wymienić głównych twórców epoki romantyzmu i ich osiągnięcia wymienić cechy charakterystyczne romantyzmu uzasadnić przyczyny różnic społecznych wyjaśnić genezę romantyzmu Oto dziśdzień krwiichwały... Cz. I. Królestwo Polskie w latach Cz. II. Oto dziś dzieńkrwi i chwały... daty: 1815, postacie: wielkiego księcia Konstantego, Waleriana Łukasińskiego, Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego, Jana Skrzyneckiego pojęcia: autonomia, noc listopadowa, dyktator, ziemianie Kongresówka zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny wybuchu powstania listopadowego opisać przebieg powstania omówić przyczyny klęski powstania wyjaśnić związki polskiej literatury romantycznej z historią narodu ocenić różne postawy Polaków w czasie powstania wskazać na mapie zmiany terytorialne na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim 42 43

13 H2GN s. 44 Adama Czartoryskiego, Ksawerego Druckiego- -Lubeckiego, Józefa Sowińskiego, Emilii Plater zasady ustrojowe Królestwa Polskiego kalendarium wydarzeń powstania listopadowego związek umów międzynarodowych z sytuacją Polaków po kongresie wiedeńskim ocenić postawę różnych grup ludności podczas nocy listopadowej ocenić znaczenie powstania listopadowego dla trwania idei niepodległościowej dostrzec wpływ idei romantycznych na postawę Polaków w omawianym okresie wskazać na mapie miejsca ważniejszych wydarzeń związanych z powstaniem listopadowym EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOŃSKICH Po klęsce Cz. I. Po klęsce Cz. II. Pod władzą Jego Królewskiej i Jego Cesarskiej Mości Powstanie styczniowe daty: 1846, 1848 postacie: Zygmunta Krasińskiego, Jakuba Szeli daty: 22/ , , postacie: Aleksandra II, Aleksandra Wielopolskiego, Romualda Traugutta Mariana Langiewicza, Artura Grottgera, Michała Murawiewa pojęcia: Wielka Emigracja, mesjanizm, gubernia, rabacja przyczyny emigracji Polaków znaczenie, jakie dla walki narodowowyzwoleńczej Polaków miała literatura, muzyka i sztuka romantyzmu złożoność przyczyn wystąpień chłopskich w Galicji w 1846 r. pojęcia: odwilż, czerwoni, biali, branka rewolucja moralna złożoność przyczyn wybuchu powstania styczniowego postawę chłopów wobec powstania omówić sytuacjęwkrólestwiepolskimpo upadku powstania listopadowego porównać programy ugrupowań politycznych Wielkiej Emigracji wskazać skutki wystąpień szlacheckich oraz chłopskich w latach porównać poziom rozwoju gospodarczego ziem polskich pod zaborami porównać program białych i czerwonych opisać przebieg powstania omówić sytuację w Królestwie Polskim przed powstaniem styczniowym i ocenić jej wpływ na decyzję o wybuchu powstania przedstawić problem chłopski w powstaniu styczniowym i sposoby jego rozwiązania wskazać skutki powstania styczniowego oraz ocenić jego miejsce w polskiej tradycji narodowowyzwoleńczej interpretować symbole powstańcze Rola regionu i jego związki z innymi regionami Polski. Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi przedstawiciele. Europa i ziemie polskie w XIX wieku (lekcja powtórzeniowa) 1 Uczeń: utrwala wiedzę i pojęcia związane z wydarzeniami omawianej epoki łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wydarzenia z historii Polski z historią powszechną hierarchizować fakty historyczne i dokonywać ich oceny 44 45