Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Transkrypt

1 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Kierunek studiów: Prawo Forma studiów: Stacjonarne Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: bez specjalności Kryminologia Profil: Ogólnoakademicki Kod kierunku: PR 1 Przedmiot Nazwa przedmiotu Prawo karne Kod przedmiotu WPAISM PRAJednolite magisterskies A3 15/16 Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe - obligatoryjne Liczba punktów ECTS 10 Język wykładowy polski 2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I Legenda: W WykładC Ćwiczenia/ JęzykiK KonwersatoriumS SeminariumL LabolatoriumI Inne

2 3 Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel 1 Dostarczenie studentom wiadomości o podstawowych materialnoprawnych zasadach odpowiedzialności karnej, strukturze instytucji prawa karnego, karach i środkach karnych, podstawowych typach czynów zabronionych. Efektem ma być wiedza o przedstawianej gałęzi prawa, rozumienie jej specyfiki, umiejętność konfrontowania z norma prostych stanów faktycznych. Ponadto nabywanie umiejętności odczytywania i interpretacji znaczenia jednostek tekstu ustawy karnej. Wymagania wstępne 1 Zaliczenie wymogów programowych I roku studiów na kierunku prawo 5 Modułowe efekty kształcenia MW1 Wiedza: Wie jaki jest przedmiot i cechy wyróżniające prawa karnego. Potrafi określić specyfikę prawa karnego wśród innych dyscyplin prawa. Zna zasadnicze etapy kształtowania się prawa karnego Polski odrodzonej. Potrafi scharakteryzować kodeks karny z 1932, 1969 i 1997 r. Zna podstawowe cechy współczesnego prawa karnego. Zna zmiany wprowadzone do kk nowelizacją z 20 lutego 2015 r. Wie jakie są szkoły i kierunki prawa karnego. Zna podział prawa karnego na prawo karne powszechne i wyspecjalizowane działy prawa karnego, potrafi je opisać. Wie co oznacza europeizacja i internacjonalizacja współczesnego prawa karnego. Rozróżnia przepis i normę. Wie co to norma sankcjonowana i sankcjonująca. Zna pojecie zródeł prawa karnego MW2 Zna konstytucyjne zasady odpowiedzialności karnej. Posiada pogłębioną wiedze o funkcjach prawa karnego. Zna metody wykładni. Rozumie specyfikę wykładni norm prawa karnego, wie co to zakaz analogii na niekorzyść. Wie co to zakaz retroakcji. Rozumie wykładnie językową, systemową, funkcjonalną. Rozumie co to moc obowiązywania wykładni. Zna role doktryny i orzecznictwa w procesie ustalania treści i zasad stosowania norm prawa karnego. Zna dyrektywy interpretacyjne, w tym reguły kolizyjne, intertemporalne i interlokalne. Zna zasady odpowiedzialności za czyny popełnione poza granicami kraju. Rozumie komplementarność nauk penalnych oraz subsydiarność nauk pomocniczych. MW3 Zna pojęcie przestępstwa, potrafi określić jego strukturę. Rozróżnia typologie czynów karalnych. Szczegółowo opisuje wszystkie elementy struktury przestępstwa. Wie szczegółowo czym jest czym zabroniony, kara, odpowiedzialność karna, przesłanki odpowiedzialności karnej. Określa podmiot przestępstwa, jego cechy, specyfikę odpowiedzialności nieletnich i młodocianych. Wie o odrębności zasad odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Zna teorie czynu, teorie winy, koncepcje obiektywnego przypisania skutku, funkcje społecznej szkodliwości czynu. Rozróżnia stronę podmiotowa i przedmiotowa czynu zabronionego. Potrafi opisać typologie dóbr chronionych prawem oraz sposobny ochrony tych dóbr w ustawodawstwie karnym. Posiada szczegółowa wiedze o formach stadialnych popełnienia przestępstwa: przygotowanie, usiłowanie i dokonanie przestępstwa. Charakteryzuje usiłowanie nieudolne. Rozróżnia odstąpienie od czynnego żalu, zna składniki instytucji czynnego żalu i jego odmiany we współczesnym polskim prawie karnym (świadek koronny i mały świadek koronny, zadośćuczynienie) Posiada szczegółowa wiedze o formach sprawstwa, a nadto o tak zwanych postaciach zjawiskowych. Zna koncepcje istoty współsprawstwa. Wie co to współdziałanie przestępne i jakie są zasady odpowiedzialności osób współdziałających. MW Zna katalog kar, środków karnych, środków kompensacyjnych, środków probacyjnych, środków zabezpieczających. Wie na czym zasadza się istota kary sądowej i co ja odróżnia od pozostałych środków reakcji prawnokarnej na czyn zabroniony. Posiada wiedze o poszczególnych typach kar, środkach karnych, kompensacyjnych, probacyjnych i zabezpieczających oraz innych środkach reakcji prawnokarnej. Zna zasady wymiaru kary. Zna ogólne, szczególne i szczegółowe dyrektywy wymiaru kary i innych środków reakcji karnej na czyn zabroniony. Wie co to okoliczności rzutujące na wymiar kary. Zna instytucje tzw. sędziowskiego wymiaru kary, oraz generalną instytucję czynu małej wagi oraz istotę instytucji z art. 59a kk. Rozróżnia zwykły i nadzwyczajny wymiar kary. Potrafi szczegółowo wskazać przesłanki nadzwyczajnego złagodzenia i nadzwyczajnego obostrzenia kary. Wie co to powrót do przestępstwa, przestępstwo terrorystyczne, czyn o charakterze chuligańskim. Zna instytucje odstąpienia od wymierzenia kary. Zna instytucje amnestii i abolicji oraz przedawnienia. Rozróżnia rodzaje immunitetów. Wie co to probacja, jakie są jej cechy charakterystyczne i uzasadnienie umiejscowienia w ramach środków reakcji prawnokarnej. Potrafi szczegółowo opisać przesłanki stosowania każdej przewidzianej kodeksem instytucji probacyjnej: warunkowego umorzenia postepowania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, Strona 2/7

3 warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zna instytucje kary łącznej, oraz szczegółowo potrafi opisać przesłanki jej stosowania. Wie co to ciąg przestępstw. Zna pojęcia przestępstwa ciągłego, przestępstwa trwałego, czynu ciągłego, przestępstwa wieloczynowego. Zna instytucje zbiegu przestępstw i zbiegu przepisów ustawy. Zna konstrukcje idealnego zbiegu przestępstw. Zna pojęcia: funkcjonariusza publicznego, osoby pełniącej funkcje publiczna, przestępstwa podobnego, osoby najbliższej, mienia znacznej i wielkiej wartości, dokumentu, stanu nietrzeźwości oraz groźby bezprawnej. Potrafi wymienić i scharakteryzować znamiona następujących grup przestępstw: przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko mieniu, przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji oraz wolności, w tym seksualnej, a także czci i godności. MU5 Potrafi opisać czynniki które decydują o kształcie współczesnego prawa karnego oraz głównych kierunkach jego współczesnych przemian. Potrafi posługiwać się ze zrozumieniem terminologią prawa karnego. Potrafi wyjaśniać czym jest przestępstwo, kiedy ono zachodzi, a kiedy nie możemy stwierdzić jego zaistnienia. Potrafi rozróżnić przestępstwo od wykroczenia, a także innych form bezprawia. Potrafi określić kiedy zachodzić może odpowiedzialność karna a kiedy inna forma odpowiedzialności prawnej. Potrafi zgłębiać istotę przestępstwa. Potrafi wyjaśniać znaczenie i używać takich pojęć jak: wina, bezprawność, społeczna szkodliwość, karalność, karygodność. Zna podziały przestępstw i potrafi je stosować poprzez charakteryzowanie określonych typów czynów zabronionych z punktu widzenia różnych typów klasyfikacji. Potrafi na przykładach wskazywać czym jest umyślność albo nieumyślność. MU6 Potrafi rozstrzygać na gruncie reguł kolizyjnych sytuacje faktyczne dotyczące popełnienia przestępstw poza granicami kraju i w różnych okresach czasu. Potrafi dokonywać kwalifikacji prawnej określonego zdarzenia faktycznego. Potrafi nazywać konkretne zachowanie z punktu widzenia kryteriów jedności i wielości czynów. Potrafi kwalifikować określone zdarzenia faktyczne z punktu widzenia realizacji znamion różnych forma popełnienia przestępstwa. Potrafi opisywać sytuacje, w których zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność lub winę. Rozumie podstawowe zasady funkcjonowania środków reakcji prawnokarnej i potrafi je analizować. Potrafi rozstrzygać o zasadności stosowania zwykłego lub nadzwyczajnego wymiaru kary. Potrafi stosować instytucje zbiegu przepisów, zbiegu przestępstw, kary łącznej oraz przedawnienia - do rozstrzygania konkretnych stanów faktycznych. Potrafi analizować i opisywać znamiona wybranych typów czynów zabronionych. MK7 Potrafi wyjaśniać znaczenie i funkcjonowanie norm prawa karnego w życiu społeczny. Potrafi rozróżniać naganne zachowania objęte odpowiedzialnością karną od zachowań objętych innymi sferami odpowiedzialności prawnej. Posiada elementarną umiejętność rozumienia tekstu prawnego i dostrzega zasadnicze funkcje prawa w regulowaniu stosunków społecznych. Widzi generalne ramy wyznaczające zespół dóbr chronionych prawem i odczytuje implikacje społeczne wyznaczników katalogu tych dóbr. MK8 Rozróżniając normę sankcjonowaną i sankcjonującą dostrzega podstawowe płaszczyzny funkcjonowania prawa, a w szczególności odrębności prawa materialnego i procesowego. Potrafi, sięgając po instytucje prawa materialnego, opisywać potencjalne wyznaczniki odpowiedzialności karnej osób uczestniczących w zdarzeniach będących przedmiotem debaty medialnej, jak również publikowanych orzeczeń sądowych. Może uczestniczyć ze zrozumieniem w debacie poświęconej zagadnieniom współczesnych przejawów przestępczości i patologii społecznej. Posiadł zdolność udzielania prostych porad z zakresu prawa karnego materialnego w nieskomplikowanych kazusach życia codziennego. 6 Treści programowe Wykład Lp Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Liczba godzin W1 Przedmiot i ogólna charakterystyka prawa karnego. 2 W2 Źródła prawa karnego. Budowa normy i przepisu. Specyfika wykładni. 3 W3 Fundamentalne (Konstytucyjne) zasady odpowiedzialności karnej. Podstawowe funkcje prawa karnego. Szkoły teoretyczne i kierunki rozwoju prawa karnego.prawo karne polski 3 W odrodzonej (kodeksy karne z 1932, 1969 i 1997). Kierunki nowelizacji kodeksu karnego. Zjawisko kryminalizacji i dekryminalizacji. Europejskie 3 i międzynarodowe prawo karne. W5 Zasady obowiązywania ustawy karnej w czasie, miejscu i przestrzeni. Reguły kolizyjne 2 Strona 3/7

4 Wykład Lp Tematyka zajęć Liczba godzin Opis szczegółowy bloków tematycznych Przestępstwo i jego struktura. Społeczna szkodliwość. Karalność i karygodność. W6 Podziały czynów i przestępstw. Prawo karne powszechne, wyspecjalizowane działy prawa karnego (prawo wykroczeń, prawo karne skarbowe, prawo karne wojskowe, prawo karne gospodarcze) Czyn zabroniony i jego znamiona. Jedność i wielość czynów i przestępstw. W7 Zagadnienia związku przyczynowego zasad przypisania skutku. Strona podmiotowa czynu zabronionego. Umyślność. Nieumyślność. Szczególne W8 postacie zamiaru. Wina. Okoliczności wyłączające lub umniejszające winę. Nieletniość. Zasady W9 odpowiedzialności nieletnich i młodocianych. W10 Bezprawność. Okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy) Formy stadialne popełnienia przestępstwa. Usiłowanie nieudolne. Odstąpienie W11 i czynny żal. Sprawstwo i jego odmiany. Współdziałanie przestępne. Postacie zjawiskowe W12 przestępstwa. Katalog środków reakcji prawnokarnej (kary, środki karne, środki W13 kompensacyjne, środki probacyjne, środki zabezpieczające, środki resocjalizacyjne). Zasady i dyrektywy wymiaru kary i środków reakcji prawnokarnej. W1 Instytucje wymiaru kary (sędziowski wymiar kary, nadzwyczajne złagodzenie, nadzwyczajne obostrzenie, odstąpienie od wymierzenia kary, przypadek małej wagi). Przedawnienie, immunitet, amnestia, abolicja. W15 Probacja, środki probacyjne (warunkowe umorzenie postepowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary, warunkowe przedterminowe 3 zwolnienie) W16 Powrót do przestępstwa. Kara łączna. 3 W17 Odpowiedzialność osób prawnych za czyny zabronione popełnione przez ich funkcjonariuszy (tzw. odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych). 1 W18 Charakterystyka znamion wybranych grup czynów zabronionych. Razem 60 Ćwiczenia/ Języki Lp Tematyka zajęć Liczba godzin Opis szczegółowy bloków tematycznych Zagadnienia wstępne. Wybór podręcznika i innych materiałów do nauki. C1 2 Wymogi zaliczenia przedmiotu. C2 Zasady obowiązywania ustawy karnej w miejscu, czasie i przestrzeni. 6 C3 Przestępstwo i jego struktura 8 C Czyn zabroniony i jego znamiona 6 C5 Strona podmiotowa. Umyślność. Nieumyślność. 7 C6 Bezprawność i okoliczności wyłączające bezprawność. 7 C7 Formy stadialne popełnienia przestepstwa 7 C8 Sprawcze i niesprawcze formy współdziałania przestępnego. 7 C9 Zbiegi przestępstw i przepisów. Kara łączna 7 C10 Charakterystyka znamion wybranych grup czynów zabronionych. 3 Razem 60 Strona /7

5 7 Metody dydaktyczne M9. Praca z podręcznikiem M8. Praca w grupach M13. Studium przypadku M5. Dyskusja M16. Wykłady M15. Zadania tablicowe 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: godzin na zrealizowanie aktywności Godziny wynikające z planu studiów 120 Konsultacje przedmiotowe 0 Egzaminy i zaliczenia w sesji 0 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 100 Opracowanie wyników 0 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 30 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z 250 całego nakładu pracy studenta Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 10 9 Metody oceny Ocena podsumowująca P1. Egzamin pisemny P8. Zaliczenie pisemne P11. Aktywność na zajęciach Warunki zaliczenia przedmiotu 1 Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń i uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu 2 Warunkiem zaliczenia cwiczen z przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia pismenego. Warunki Kryteria oceny Na ocenę 3 Na ocenę 3.5 Na ocenę Na ocenę.5 Uzyskanie przez studenta z obu części egzaminu co najmniej połowy możliwych do otrzymania punktów co oznacza otrzymanie z każdej części egzaminu co najmniej oceny dostatecznej Uzyskanie przez studenta więcej niż połowy możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę plus dostateczna (średnia arytmetyczna) Uzyskanie przez studenta z obu części egzaminu co najmniej połowy możliwych do otrzymania punktów co oznacza otrzymanie z każdej części egzaminu co najmniej oceny dobrej (średnia arytmetyczna) Uzyskanie przez studenta z obu części egzaminu co najmniej 2/3 możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę plus dobra (średnia arytmetyczna) Strona 5/7

6 Na ocenę 5 Uzyskanie przez studenta z obu części egzaminu co najmniej 2/3 możliwych do otrzymania punktów oraz średniej ocen części pierwszej i drugiej egzaminu opiewającej na ocenę bardzo dobra (średnia arytmetyczna) 10 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW1 MW2 MW3 MW MU1 MU2 MK1 MK2 Odniesienie do efektów kierunkowych K_U01, K_U07, K_U10, K_U02, K_U11, K_U05, K_U1, K_U15 K_U01, K_U07, K_U10, K_U02, K_U11, K_U05, K_U1, K_U15 K_K02, K_K01, K_K03, K_K0, K_K07 K_K02, K_K01, K_K03, K_K0, K_K07 Treści programowe Metody dydaktyczne Sposoby oceny W1, W2, W M9, M16 P1 W3, W, W5, C2 W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, C3, C, C5, C6, C7, C8, C9 W13, W1, W15, W16, W17, W18, C10 W3, W, W5, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W1, W15, C, C5, C6, C7, C8, C9 W3, W, W5, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W1, W15, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10 W1, W2, W3, W, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, W1, W15, C3, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10 W1, W2, W3, W, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, W1, W15, C3, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10 M9, M13, M16, M15 M5, M16, M15 M9, M5, M16, M15 M16 M16 M5, M16, M15 M5, M16, M15 P1 P1 Strona 6/7

7 11 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [1] W. Wróbel, A. Zoll Polskie prawe karne, Kraków, 2012, Znak [wyd. 2 lub nowsze] [2] L. Gardocki Prawo karne, Warszawa, 2015, CH Beck [wyd. 19] [3] A. Grześkowiak, K. Wiak Prawo karne, Warszawa, 2015, CH Beck [wyd. 5] [] M. Królikowski, R. Zawłocki Prawo karne, Warszawa, 2015, CH Beck Literatura uzupełniająca: [1] Nowelizacja prawa karnego Komentarz W. Wróbel (red), Kraków, 2015, Krakowski Instytut Prawa Karnego [2] Kodeks karny. Komentarz R. Stefański (red), Warszawa, 2015, CH Beck [wyd. 2] Akty prawne: [1] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Ustawa Kodeks karny z dnia Dz.U. Dz U nr 88, poz. 553 [2] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary z dnia Dz.U. Dz U nr 197, poz Informacje o nauczycielach akademickich Oboba odpowiedzialna za kartę prof. nadzw. dr hab. Marek Lubelski (kontakt: astrzelec@afm.edu.pl) Oboby prowadzące przedmiot dr hab. Marek Lubelski (kontakt: astrzelec@afm.edu.pl) dr Renata Pawlik (kontakt: rpawlik@afm.edu.pl) mgr Adam Strzelec (kontakt: astrzelec@afm.edu.pl) Strona 7/7