KONKURS PRZEDMIOTOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

Transkrypt

1 ... kod pracy ucznia... pieczątka WKK KONKURS PRZEDMIOTOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W poszukiwaniu sensu życia ETAP WOJEWÓDZKI Drogi Uczniu Witaj na II etapie konkursu przedmiotowego z języka polskiego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 12 stron i zawiera 25 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. W przypadku testu wyboru (A,B,C,D) zaznacz prawidłową odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Pracuj samodzielnie. Czas pracy: 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 69 Powodzenia! Strona 1 z 12

2 Tekst I Człowiek jest najwyższą wartością dla innego człowieka! Ta deklaracja jest wygłaszana często przez filozofów szczycących się swoim humanizmem. Istnieje swoisty nacisk wzniosłości, stwarzanej wokół tej deklaracji, i każde sceptyczne pytanie czy też odwołanie się do rzeczywistości dziejowej ludzkich zachowań i traktowania człowieka przez człowieka jest uważane za podważanie humanizmu, jako wystąpienie antyludzkie lub jako cynizm niegodny w pełni rozwiniętego człowieka. Lecz wierzący chrześcijanin także ma pewne wątpliwości, bo wie, że człowiek jest stworzeniem słabym i grzesznym, a wartością najwyższą może być tylko wartość doskonała, i dlatego jest skłonny widzieć tę wartość w Stwórcy, którego człowiek jest tylko niedoskonałym odbiciem. Na poziomie rozważań naukowych, np. dla antropologii fizycznej i dla zoologii, człowiek jest wprawdzie gatunkiem o wysoko rozwiniętym mózgu i wielu sprawnościach, ale w porównaniu z innymi gatunkami jest on beznadziejnie słaby, niesprawny i bezradny w sytuacjach, które każda mrówka czy kot rozwiązuje bez trudu. Czyżby wartość człowieka pojawiała się tylko na niektórych poziomach egzystencji czy też w niektórych wymiarach jego istnienia? I co właściwie ma na myśli Kowalski (albo Szczepański) mówiący, że inny człowiek jest dla niego wartością najwyższą. [...] Odkrywamy przede wszystkim siebie jako wartość samoistną, rozwiązując problemy zarówno osobiste, jak i innych ludzi, sytuacje tragiczne czy dramatyczne, kiedy nie mogę się odwołać do nikogo i niczego i muszę w sobie znaleźć siłę, wiedzę i umiejętność poradzenia sobie z tą sytuacją. Gdy cierpi ktoś bliski, gdy wali się nagle to, co budowałem z trudem, gdy zawodzą ludzie i idee, w które wierzyłem, gdy okazuje się, że ideologie osłaniają rzeczywistość, której nie mogę akceptować, gdy okazuje się, że wiara nie może poruszać ani gór, ani ludzi, gdy nagle odkrywam, że Bóg jest daleko i że go nie rozumiem co mogę zrobić? Wejść w siebie, w swój świat najbardziej osobisty, gdzie poza mną nie ma nikogo i niczego, i z tego świata zaczerpnąć siły i wiedzę. [...] Wartość świata wewnętrznego przejawia się także w walce z cierpieniem, którego nie uniknie nikt, a które wszystkich ludzi sprowadza na jedną płaszczyznę; zarówno królów i mędrców, jak żebraków i głupców jednakowo boli złamana ręka czy wyrostek robaczkowy w stanie zapalnym, jednakowo odczuwają rozgoryczenie i ból straty bliskich, jednakowo ból lęku wobec śmierci. Cierpienie tworzy człowieka, Strona 2 z 12

3 a więc także sprawdza jego wartość, i to w dwóch wymiarach: własnym, mierzonym tym, jak dalece jednostka nie pozwala cierpieniu zmieniać jej celów i aspiracji życiowych, jak umie przeciwstawić się cierpieniom i lękom przed cierpieniem, aby kontynuować swoje dzieło oraz w społecznym, mierzonym miarami ulgi przynoszonej w cierpieniach innych i zmniejszaniu ich cierpień. Szczepański J., Wartość człowieka (frag.), [w:] Sprawy ludzkie, Warszawa Zadanie 1. (0 1pkt.) Tekst J. Szczepańskiego ma charakter A. informacyjny, czyli powiadamiający. B. dyskursywny, czyli refleksyjny. C. perswazyjny, czyli namawiający. D. moralistyczny, czyli pouczający. Zadanie 2. (0 1pkt.) Autor tekstu w 1 akapicie A. podważa wartość człowieka. B. potwierdza wartość człowieka. C. zastanawia się nad wartością człowieka. D. udowadnia wartość człowieka. Zadanie 3. (0 1 pkt.) Zwrot wejść w siebie z 2 akapitu oznacza dla autora A. poznać swoje mocne i słabe strony. B. poszukać w sobie siły do pokonywania trudności. C. poznać wartość cierpienia. D. poznawać Boga. Strona 3 z 12

4 Zadanie 4. (0 1 pkt.) Pojęcie cierpienia w akapicie 3 autor przedstawia jako A. sprawiedliwość. B. sprawiedliwość i sprawdzian wartości człowieka. C. sprawdzian wartości człowieka. D. żadna z tych odpowiedzi nie jest prawdziwa. Zadanie 5. (0 1 pkt.) Cynizm to A. otwarte, wyzywające lekceważenie wartości. B. wybiórcze traktowanie wartości. C. lekceważenie zasad kultury osobistej. D. gwałtowne zaprzeczanie czyimś poglądom. Zadanie 6. (0 1 pkt.) Tragizm jest pojęciem wywodzącym się z A. kultury starożytnego Egiptu. B. kultury starożytnych Greków. C. kultury mezopotamskiej. D. kultury rzymskiej. Zadanie 7. (0 3 pkt.) Trzy wielkie próby wartości człowieka według autora eseju to: Strona 4 z 12

5 Zadanie 8. (0 4 pkt.) Sformułuj hipotezę do tekstu I, wypisz dwa uzasadniające ją argumenty oraz zredaguj wniosek. hipoteza:... argumenty: wniosek:... Zadanie 9. (0 1 pkt.) Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń, wpisując w wolną kratkę literę P (prawda) lub F (fałsz). A. Filozofia to inaczej umiłowanie piękna. B. Antropologia jest jednym z działów filozofii. C. W centrum zainteresowań humanistów znajduje się Bóg. D. Kartezjusz powiedział: Jestem człowiekiem i nic, co ludzkie nie jest mi obce. Zadanie 10. (0 4 pkt.) Podaj imię i nazwisko autorów oraz tytuły utworów, z których pochodzą zacytowane fragmenty. A. Dobrze mi szło powtórzył słabym głosem. Szło mi dobrze.... B. Obecnie ma się znakomicie, utył, pieniędzy worek uczciwy nazbijał.... Strona 5 z 12

6 C. Potem odwrócił się i powoli wyszedł, zostawiając za sobą niczym nie zmąconą, uroczystą ciszę.... D. Jakim cudem może człowiek wiedzieć, co zrobi, póki nie przyjdzie co do czego. Nie sposób z góry przewidzieć.... Zadanie 11. (0 4 pkt.) Za pomocą 3 przymiotników nazwij cechy wskazanych postaci. A. Paweł Obarecki... B. Miguele Retana... C. Gale Nolan... D. Robert Ackley... Zadanie 12. (0 1 pkt.) Wskaż szereg zawierający terminy związane z epiką. A. akcja, intryga, epilog, prolog, zdarzenie. B. intryga, akcja, prolog, epilog, odsłona. C. prolog, intryga, akcja, epilog, wers. D. epilog, prolog, intryga, akcja, scena. Zadanie 13. (0 3 pkt.) Wśród zaproponowanych na konkurs lektur znalazły się następujące pozycje: Siłaczka, Niepokonany, Buszujący w zbożu, Stowarzyszenie Umarłych Poetów. Co łączy te utwory. Podaj co najmniej trzy wspólne cechy. A.... B.... C.... Strona 6 z 12

7 Zadanie 14. (0 2 pkt.) Sformułuj 2 pytania filozoficzne odnoszące się do myśli wspólnej dla wszystkich 4 utworów Zadanie 15. (0 1 pkt.) Zakreśl pojęcie, które nie pojawiło się w żadnej z książek przeczytanych przez Ciebie do konkursu. humanizm, fatum, optymizm, godność, powołanie. Tekst II Śpieszmy się Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą zostaną po nich buty i telefon głuchy tylko co nieważne jak krowa się wlecze najważniejsze tak prędkie że nagle się staje potem cisza normalna więc całkiem nieznośna jak czystość urodzona najprościej z rozpaczy kiedy myślimy o kimś zostając bez niego Nie bądź pewny że czas masz bo pewność niepewna zabiera nam wrażliwość tak jak każde szczęście przychodzi jednocześnie jak patos i humor jak dwie namiętności wciąż słabsze od jednej tak szybko stąd odchodzą jak drozd milkną w lipcu jak dźwięk trochę niezgrabny lub jak suchy ukłon żeby widzieć naprawdę zamykają oczy chociaż większym ryzykiem rodzić się niż umrzeć kochamy wciąż za mało i stale za późno Strona 7 z 12

8 Nie pisz o tym zbyt często lecz pisz raz na zawsze a będziesz tak jak delfin łagodny i mocny Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą i ci co nie odchodzą nie zawsze powrócą i nigdy nie wiadomo mówiąc o miłości czy pierwsza jest ostatnią czy ostatnia pierwszą ks. Jan Twardowski Zadanie 16. (0 1 pkt.) Tematem utworu lirycznego są A. emocje, przeżycia podmiotu lirycznego. B. refleksje o samotności. C. uczucie ludzkiego niespełnienia. D. lęk przed ostatecznością (przemijaniem). Zadanie 17. (0 1 pkt.) Stosowane przez poetę powtórzenia nadają utworowi charakter A. prośby. B. perswazji. C. modlitwy. D. litanii. Zadanie 18. (0 1 pkt.) Wiersz Spieszmy się nazywamy wierszem białym, ponieważ A. brak w nim granicy zdania. B. brak w nim rymu. C. brak w nim interpunkcji. D. brak w nim przenośni. Strona 8 z 12

9 Zadanie 19. (0 1 pkt.) Pojęcie liryka wywodzi się od nazwy A. jednostki monetarnej. B. wędrownego poety śpiewaka. C. instrumentu muzycznego dętego. D. instrumentu muzycznego strunowego. Zadanie 20. (0 4 pkt.) Wyjaśnij znaczenie podanych zwrotów i wyrażeń odnoszących się do ludzkich postaw. A. niebieski ptak B. być ślepym narzędziem w czyichś rękach C. urodzony w niedzielę D. mydlić komuś oczy Zadanie 21. (0 4 pkt.) Do podanych wyrazów dopisz antonimy. A. altruista... B. patos... C. szowinista... D. hedonista... Strona 9 z 12

10 Zadanie 22. (0 1 pkt.) W którym podpunkcie przedstawiony jest właściwy wykres wypowiedzenia: Gdyby tam zostawał choćby godzinę dłużej, doszedłby do tego szczytu łańcucha gór, na którym siedzi szaleństwo. A. B. C. D. Zadanie 23. (0 2 pkt.) Uzupełnij zapis w tabeli. wyraz podstawowy wyraz pochodny formant zazielenić czcigodny Zadanie 24. (0 4 pkt.) Popraw błędy w zdaniach. Rozpoznałem dzieci, ponieważ widziałem ich wcześniej.... Porozmawiajmy z naszymi miłymi gościami.... Długo spieraliśmy się o tą powieść.... Po wypiciu kakaa poszedłem spać.... Strona 10 z 12

11 Zadanie 25. (0-21 pkt.) Wciąż kochamy za mało. Rozważ w formie eseju różnorodność ludzkich postaw wobec życia, wykorzystując lektury przeczytane do konkursu. Swoim rozważaniom nadaj tytuł. Strona 11 z 12

12 Strona 12 z 12