Macica perłowa - serwis jubilerski - biżuteria, zegarki,gemmologia. Macica perłowa

Transkrypt

1 Macica perłowa Macica (inaczej "masa") perłowa może być wytworem struktury nabłonkowej płaszcza wielu mięczaków (Mollusca). Jedną z najbardziej atrakcyjnych wytwarzają uchowce (Haliotis). Należą one do morskich ślimaków. Haliotis bytują w wodach przybrzeżnych tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej strefy klimatycznej oceanów. Ostatnio są także intensywnie hodowane, zwłaszcza w Nowej Zelandii i USA. Materiał budulcowy ich masy perłowej stanowią: -węglan wapnia, substancja mineralna występująca w postaci aragonitu (rombowy polimorf węglanu wapnia) bądź w postaci kalcytu (trygonalny polimorf węglanu wapnia). Jako izostrukturalne domieszki obecne są zmienne ilości jonów sodu, magnezu, strontu i siarki; bywają obecne także śladowe ilości innych pierwiastków. Zależnie od warunków wzrostu kryształy węglanowe mogą mieć postać płytkową (aragonit) bądź pryzmatyczną (kalcyt), - substancja organiczna o złożonej naturze, zwana przeważnie konchioliną, rzadziej konchiną, zbudowana w przeważającej części z białek i wielocukrów, (głównie grupy aminowe, amidowe i karboksylowe). Konchiolina jest substancją nierozpuszczalną w wodzie, etanolu i eterze, o właściwościach fizycznych podobnych do rogu, o przybliżonym średnim stechiometrycznym wzorze chemicznym C32H48O11N2 i o własnościach, i strukturze chemicznej zbliżonej do chityny; należy sądzić, że chityna jest w niej bardzo ważnym składnikiem. Konchiolina ma przeważnie budowę warstewkową lub blaszkową; oprócz chityny zawiera też liczne białka oraz pigmenty nadające jej przeważnie brunatną, rzadziej inną barwę. Masa perłowa (hipostracum) ma przeważnie budowę warstewkową. Jej głównym tworzywem jest aragonit. 1 / 5

2 Muszla Haliotis rufescens z licznymi nieregularnościami i deformacjami kolejnych stref przyrostu; zauważalna zmiana barwy kolejnych stref przyrostu muszli 95% jej objętości. Zazwyczaj ma postać pseudoheksagonalnych płytek o długości od 5 jm do 10 jm i grubości od 0,2 jm do 0,6 jm.. Podrzędnie, w zmiennej ilości towarzyszy mu konchiolina, tworząc spoinę (10 nm szerokości) pomiędzy płytkami oraz cienkie warstewki (0,005-0,5 mm grubości). Warstewkom konchiolinowym, w spągu i stropie, towarzyszą warstewki kalcytowe. Złożone są one z pseudoheksagonalnych kryształów kolumnowych. Warstewki aragonitowe tworzone są przez ściśle dopasowane, sześcioboczne płytki leżące jedna za drugą. Miewają także jednocześnie uporządkowanie drugiego rodzaju, np. kolumnowe; polega to na układaniu się pseudoheksagonalnych płytek aragonitu nie tylko jedna za drugą, ale także w stosy, jedna ponad drugą. Miewają także jednocześnie uporządkowanie drugiego rodzaju, np. kolumnowe; polega to na układaniu się pseudoheksagonalnych płytek aragonitu nie tylko jedna za drugą, ale także w stosy, jedna ponad drugą. W strukturze muszli mięczaków trwale zapisują się ślady różnych zmian i wydarzeń zachodzących w środowisku ich bytowania, zdolnych skutecznie oddziaływać na te ośrodki w ciele mięczaka, które odpowiedzialne są za biomineralizację. Zmiany te, zależnie od rangi wydarzenia, przybierają postać różnej skali defektów i zakłóceń przyrostu poszczególnych 2 / 5

3 warstw i warstewek muszli, np. nietypowych zmarszczek, nieciągłości i komplikacji przyrostu, zmian wielkości, pokroju oraz składu mineralnego i chemicznego kryształów tworzących poszczególne warstwy i warstewki muszli, jak też zmian miąższości, budowy i składu mineralnego owych warstw bądź ich barwy. Najbardziej wrażliwą pod tym względem jest bez wątpienia masa perłowa, przyrastająca przez całe życie mięczaka. Wśród czynników ekologicznych mających istotny wpływ na przebieg formowania się masy perłowej i kształtowanie się jej mikrobudowy, za najważniejsze uznaje się: - poziom i zakres wahań temperatury wód panującej w środowisku bytowania mięczaka - skład i poziom zasolenia wód tego środowiska, - ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie, 3 / 5

4 -dynamikę środowiska, np. huragany, silne pływy, - dostępność węglanu wapnia, - dostępność, jakość i skład gatunkowy pożywienia. Mikrobudowa muszli mięczaków była badana początkowo mikroskopem optycznym. Dopiero jednak użycie mikroskopu elektronowego, dyfrakcji rentgenowskiej i cyklotronu umożliwiło znaczący postęp w tej dziedzinie. Na przykład analiza mikro- budowy muszli niektórych mięczaków wykazała, że orientacja osi krystalograficznych kryształów węglanowych, tworzących poszczególne warstwy muszli, wcale nie jest przypadkowa. Kryształy te wykazują bowiem określone uporządkowanie wyrażające się jednym z kilku rodzajów symetrii opisujących to uporządkowanie. Bywa ono charakterystyczne dla określonego rodzaju lub nawet gatunku mięczaków. Prac dotyczących tych zagadnień jest bardzo niewiele, ledwie kilkanaście. Natura procesów biomineralizacji prowadzących do wytworzenia muszli węglanowej pozostaje nadal nierozpoznana, mimo pewnego postępu w tym zakresie, jaki się dokonał w ostatnich latach, a polegającego między innymi na stwierdzeniu istnienia licznych związków między substratem organicznym i nieorganicznym wytwarzanym przez mięczaka (konchiolina, aragonit, kal- cyt) w procesie formowania muszli. Dużo uwagi poświęca się zwłaszcza szczególnej strukturze organicznej tworzonej w tym celu w nabłonku płaszczowym mięczaka, której emanacją wydaje się być muszla. Z materiałowego punktu widzenia masa perłowa zaliczana jest do tzw. biokompozytów (nanobiokompozytów). Wynika to z jej budowy. Polega ona na powiązaniu drobnych, sztywnych, regularnie uszeregowanych, mikronowych kryształów aragonitu, podrzędnie także kalcytu (postacie płytkowe i kolumnowe) elastyczną substancją organiczną (konchioliną), przy czym powierzchnia przylegających do siebie płytek i kolumn krystalicznych nigdy nie jest zupełnie równa, a jej nierówności tworzą specyficzne struktury zazębiania się. W rezultacie materiał taki uzyskuje nowe własności, różne od własności materiałów składowych, np. wytrzymałość masy perłowej na rozerwanie jest dziesięciokrotnie większa od betonu; jednocześnie jest to materiał podatny, o wysokiej elastyczności. Elastyczność zapewnia mu konchiolinowa spoina. W warunkach tensji kompensuje ona powstające naprężenia poprzez wytworzenie swoistych mostków i pasm dylatacyjnych. 4 / 5

5 Zupełnie szczególności hodowlanych, różniących Przykładem bądź Podobne uczestniczących Choroba aminowych odpowiedniej mięczaków, znacząco wzrostu biomi- określonych powstanie Mikroskopowe uzyskanie neralizację. działających powoduje otwartym wnioski większego się konchioliny; może które jakości i polegające własnościach jej znacząco kształtowanie określonej, w wynikają zostały być i budowie bowiem niezbadanym stymulująco muszli. tempa powiększenie poprawa niewątpliwie własnościami dotknięte na także oczekiwanej optycznych. przeważnie przyrostu konchioliny lub Dowodzi uzyskiwaniu się jakości poprzez niektórych z zagadnieniem porównania chorobą. struktury masy tego optycznymi znaczące pobranej Że jej to stworzenie od degeneracja także barwy własności taki perłowej Innym mięczaków organiczne rozkładu masy istnieje, pozostaje wpływ z poprzez zmiany zależnie muszli przykładem określonych wskutek perłowej fizycznych (poprzez na dowodzą udziału masy tego odpowiedzialne stosunków mięczaków zastosowanie natomiast zdolność samego użycia perłowej może modyfikacje grup warunków warstwy wyniki mięczaka chemicznych aminowych ilościowych nadal być zdrowych gatunku i deformacja wielu perłowej, i uzyskiwanie w przebiegu ich bytowania. wpływ ciele jej eksperymentów hodowli mas mikrobudowy) i komponentów chorych. mięczaka generowania konchioliny inhibitorów a perłowych muszli whodowli. żywienia za Ostatnio perłorodnych obarczono wąskim barwy zagrożeń muszli doby szczególnie odkładania Nukleacja, mięczaka miejsce stopień najmłodszych. krystalizacji. wzrasta; przez gładka płaskie charakterystyczne (krawędzie najlepiej Najczęściej masy kontrastowo skazy całej wystarczy wygląd, gdyż głębiej Źródło: W obserwacji najbardziej w może perłowej mogą zdaje masy uchowca położonych, i nierówności, miejsce "Zegarki zaawansowania przedziale jednocześnie w nawet około zwiększa wykryto powierzchnia. zdrowotnych, odbywa usunięcie innych a odpowiedzialnością tarasików masy się są sprzyjających perłowej, być W odmienną następnie binokularnej, obecność Obserwuje poprzez utworzyć kolejnych, usuniętych korelować średnio i skupione w plamki perłowej - Biżuteria" masy się dla nawet brzegowych a najlepszej niewielu tzw. mają różnorakie w stopniowo. np. także niektórych barwą, rozrost ograniczenie perłowej. obfitość razy. niezwykłych Wskutek kilku w rozwoju. i masa tarasiki" skazy z coraz się okolicznościach znacząco tym mm, tempie przy najwyżej pojawiają białej 9/2005 średnia jednym usunięciu Natomiast wierzchnich w zmianą jej np. perłowa równie płytek za korzystnym różnej partiach węglanu nieprzyjemne rodzajów Ich tego jakości Proces Najmniej 2-4 jest formowanie brudno lub starszych, wielkość kilka nanostruktur miejscu nieliczne, złocistą. zasięg wyrazistości aragonitowych szerokości nieprzyjemnie w tarasy", powierzchnia wielkości, sporej nawet już obniża; stanie coraz płytek zawsze rozrostu wapnia mikronów warstewkach warstewek brunatną, około zaawansowany lub okiem oświetleniu wgłębny lub (korzystna płytek głębiej części o gatunków się pojedyncze, defekty, spowodować których grubości może przeciwnie, 0,5 w owych obecne kształtu płytek nowe konchiolinowo-aragonitowych, efektu barwy nieuzbrojonym kształtowania roztworze wysokości), rdzawo wyglądające masy położonych, mm. bywa ulec warstwie morfologia nabłonka. plamy i powstałe nanostruktur. pora optycznego odpowiednio. uchowców. około są i W Z barwy, różny. jest też perłowej, luźno obserwacji genetycznie żółtawą dość niekorzystnych znaczącą roku, itp.) i masy czasowo 1-1,5 skazy, że nabłonkowej jeszcze płytek udział można rozrzucone jak równomiernie W znacząco Każda masa w i stają oraz obfitość nigdy rysunek - czy niektórych perłowej warstewkach Są by i um, poprawa wcześniej Choć jego dużym należące jakościowo tych aragonitowych znacząco substancji wstrzymaniu. one zajmowana perłowa mętnie się uwarunkowane z dostrzec a w dobę, nich zakłócenie w fazie pożywienia, oscyluje bywają widoczne obniżające porach wynika, jest powiększeniu, ośrodki skali płaszcza niektórych przypadkach wykazuje usunięte. tyle białą. rozproszone które czyli przyrasta wzrostu. zupełnie polepszyć następuje, w roku, mineralnej zmianę warstewek drobne łącznie że wierzchniej w Plamki dopiero dość ma zmiana jakość ciągu brak wmałży tempo drobne różny w jej na i 5 / 5