Oscylacyjne eksperymenty neutrinowe najnowsze wyniki oraz perspektywy
|
|
- Milena Jakubowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Oscylacyjne eksperymenty neutrinowe najnowsze wyniki oraz perspektywy Anna Dąbrowska
2 Co wiemy o neutrinach? Postulowane przez W. Pauliego w 1930 roku Znamy trzy stany zapachowe: e odkryte w 1956 r.w reaktorowym eksperymencie F. Reinesa i C. Cowana - odkryte w 1962 r w eksp. M.Schwartza, L. Ledermana, J. Steinbergera (Brookhaven) - odkryte w 2000r. w eksperymencie DONUT w Fermilabie Obserwacje oscylacji neutrin neutrina mają masę z rozpadu trytu pionu taonu
3 Oddziaływania neutrin Neutrina oddziaływują wyłącznie słabo poprzez wymianę bozonów pośredniczących W+- oraz Z 0 prądy neutralne : NC prądy naładowane : CC
4 Detekcja czyli jak wykryć neutrino? N oddz. = σ ν x N ν x T Liczba oddziaływań przekrój czynny strumień liczba centrów oddziałujących neutrin na oddziaływanie neutrin w detektorze Przekrój czynny σ ν na oddziaływanie neutrin z materią jest niewyobrażalnie mały! Dla neutrin o energii rzedu 1 MeV : σ νn ~ cm 2 Odpowiada to średniej drodze swobodnej w materii rzedu grubości Galaktyki!!! Badanie oddziaływań neutrin możliwe jest tylko w oparciu o bardzo intensywne zródła neutrin ze Słońca, atmosfery, z reaktorów jądrowych, akceleratorów oraz detektory o ogromnej masie czynnej np. det. SuperKamiokande: 50 kt wody, MINOS FD:5.4kt stali i scyntylatora
5 Czym są oscylacje? Oscylacje neutrin są efektem czysto kwantowym, nieznanym w świecie makroskopowym Przyjmując, że obserwowane neutrina o zapachach :, e są mieszankami stanów masowych : 1, 2 Macierz mieszania transformacja obrotu pozwala przejść od stanów ν 1, ν 2 do ν e, ν μ
6 Prawdopodobieństwo oscylacji
7 Mieszanie 3 zapachów neutrin Dla neutrin macierz mieszania U (Maki-Nkagava-Sakata-Pontecorvo) U MNSP ve cos 23 sin 23 cos atmosferyczne/akceler. SK, K2K, MINOS, T2K, OPERA, ICARUS 0 sin cos 13 0 sin 13e akceler./reaktorowe CHOOZ, MINOS,T2K, Double Chooz., RENO, Daya Bay 4 parametry mieszania : kąty θ 12, θ 23, θ 13 oraz faza δ i sin e 13 0 cos i 13 cos sin sin cos 0 słoneczne/reaktorowe SNO, KamLand, Borexino v 0 v 1 v 1 2 3
8 Prawdopodobieństwa oscylacji PPrzykład: człon atm. CP człon słon. Człony interferencyjne gdzie Δm 2 i j = m 2 i m 2 j, S ij = sinθ ij, C ij =cosθ ij Efekt łamania CP ~ sinδ sinθ 12 sinθ 23 sinθ 13 nie jest jeszcze znany (sinθ 12 = 0.5, sinθ 23 = 0.7, sinθ 13 < 0.2 ) Wartość θ 13 zadecyduje o przyszłych eksperymentach badających oscylacje neutrin!!
9 Parametry oscylacyjne przed wynikami opublikowanymi w 2011 roku Parametr δ nieznany 0.2 <0.2 o Ograniczenie z Chooz o hierarchia mas słoneczne/reaktor. SNO, KamLand atm./akcelerat. SK, K2K, MINOS
10 Parametry doświadczalne : L, E, E - energia neutrina, L- tzw. długość bazy tj. odległość zródło -detektor E vs L dla różnych eksperymentów oscylacyjnych Obecne przyszłe
11 Jak można wyznaczyć wartość parametru 13? Przy użyciu neutrin akceleratorowych,<e > ~kilku GeV pojawianie się e Niska statystyka, skomplikowana zależność od wielu parametrów P( e ) sin 2 sin sin 1.27 m L / Eksperymenty: Minos (2005), T2K (2009), NOvA (2014) E +dod. c. Przy użyciu neutrin reaktorowych anty e,<e > ~kilku MeV zanikanie anty e Praktycznie czysty pomiar kąta θ 13, wystarcza niewielki niedobór sygnału dominują błędy systematyczne Eksperymenty: Double Chooz (2011), RENO (2011), Daya Bay (2012)
12 Układ detektorów Bliski detektor (ND) - widmo energii niezakłócone przez oscylacje ( bada strumień i widmo neutrin) Daleki detektor (FD) poszukiwanie oscylacji ND FD
13 Eksperymenty akceleratorowe: T2K Minos NOvA
14 Eksperyment T2K
15 Wiązka neutrin pozaosiowa: (2.5 ) T2K o energii w max. rozkładu 600 MeV dopasowanej do max oscylacji Docelowo intensywna:750kw (50kW w 2010,145kW w 2011) czysta Dane: POT Run1 ( ) Run2 ( ) Wszystkie zebrane dane zostały przeanalizowane
16 Detektory w T2K Detektory na osi wiązki (Muon Monitor, INGRID) badają profil, stabilność i kierunek wiązki neutrin Bliski pozaosiowy det(nd280) służy do pomiaru liczby oddz. oraz zapachu neutrin przed oscylacjami Daleki pozaosiowy det. (SK) mierzy liczbę oddz. neutrin oraz ich zapach po przeoscylowaniu.
17 Wyniki analizy T2K Analiza przeprowadzona na wszystkich zebranych danych ( POT) co stanowi 2% zaplanowanych POT Po wszystkich cięciach wyselekcjonowano próbkę 41 przypadków 8 pochodzących od oddziaływania neutrina elektronowego i 33 pochodzące od oddziaływania neutrina mionowego Po kolejnych cieciach eliminujących tło: Pozostalo 6 przypadków pochodzących od elektronu oraz 31 pochodzące od mionu W oparciu o MC przewidywano przypadków ν μ w przypadku braku oscylacji oraz ν e.
18 Pojawianie się ν e w wiązce ν μ pomiar kąta θ 13 Prawdopodobieństwo zaobserwowania 6 ν e przy zał. sin 2 (2θ 13 ) = 0 wynosi 0.7%, sin 2 (2θ 13 ) = 0.1 wyznaczony z dokładnością do 2.5 σ. θ 13 jest różne od zera! Chooz 90%CL upper bound Dla 90% C.L. : Najlepsze dopasowanie : Publikacja Phys.Rev.Lett. 107,041801(2011), arxiv: [hep-ex] :193 cytowania
19 Trzęsienie ziemi Ogromne trzęsienie ziemi u wybrzeży Japonii wraz z tsunami 11 marca zeszłego rok było wielką tragedią dla ludzi. JPARC nie ucierpiał z powodu tsunami Zniszczenia w infrastrukturze zostały usunięte Bliski detektor praktycznie nie ucierpiał Największe zniszczenia były w Liniaku usunięte,w grudniu 2011 uruchomiony Plany: rozpoczęcie zbierania danych w marcu 2012
20 MINOS Protony o energii 120 GeV z akceleratora Main Injector w Fermilabie - produkcja i anty Możliwość zmiany energii neutrin (ruchome rożki magnetyczne ) Detektory ND i FD : oba zbudowane są z naprzemiennych segmentów namagnesowanej stali i scyntylatora (masy 1kt i 5.4 kt odpowiednio ) Dane zbierane ponad 6 lat ( POT)
21 Najnowsze wyniki w MINOSie : 13 Dla LEM >0.7 Spodziewane tło: 49.5 ± 2.8(syst) ± 7.0(stat) W FD zaobserwano : 62 przypadki co stanowi 1.7σ nadwyżki ponad tło Przy zał.δ CP = 0 dozwolone są następujące wartości 2sin 2 (2θ 13 )sin 2 (θ 23 ) na poziomie 90% CL (normalna hierarchia) centralna wartość : (odwrócona hierarchia) centralna wartość : 0.08 Phys.Rev.Lett. 107 (2011) ,arXiv: [hep-ex] : 58 cytowań
22 Eksperyment NOvA Wiązka NuMi pozaosiowa (3.3 ) Wzrost mocy wiązki akceleratora z 320kW do 700kW Dwa detektory: bliski w Fermilabie o masie 222 tony i daleki (810km) w Minnesocie o masie 15kt z ciekłym scyntylatorem, o wysokiej granulacji Daleki detetektor rozpocznie prace w 2014 r. Celem pomiar kąta 13 i rozwikłanie problemu hierarchii mas
23 Eksperymenty reaktorowe : Double Chooz (2011), RENO (2011), Daya Bay (2012)
24 Jak zmierzyć 13 przy pomocy ν reaktorowych
25 Double Chooz
26 Rejestracja neutrin reaktorowych Ciekły scyntylator Antyneutrina powstają w rozpadach β produktów rozszczepienia jądrowego Całkowity strumień dla reaktora o mocy 3GW
27 Analiza oscylacyjna Całkowite tło : przypadków Sygnał :4121 przypadków sin 2 13 = ± (syst.) ± (stat.) Brak oscylacji wykluczono na poziomie 94.6 % CL
28 Łączne wyniki Łączny wynik z Double Chooz, T2K i Minosa : (0.027) < sin 2 13 < 0.16 (0.17) dla 95 % CL
29 Eksperyment DAYA BAY Shenzhen na południu Chin; ~55 km od HK Kilka elektrowni jądrowych dużej mocy: Daya Bay NPP(elektrownia jądrowa) Ling Ao NPP Ling Ao II NPP (start w 2010) Wykorzystane górzyste otoczenie: 4 spośród 8 detektorów już pracują. Po 3 latach zbierania danych oczekuje się wyznaczenia θ 13 z dokł. do 1% 29
30
31 Eksperyment RENO w Korei Usytuowany w południowo-zachodniej części Korei, 400 km od Seulu 6 reaktorów praktycznie w tej samej odległości od siebie ( szer. 1.3 km) 2-ga największa na świecie siłownia jądrowa- całkowita średnia moc wynosi 16.4 GW 31
32 Podsumowanie I Oscylacje e pierwsze wskazania na niezerową wartości kąta θ 13! w eksperymentach: T2K zarejestrowano 6 przypadków w stosunku do 1.5±0.3 oczekiwanych z tła. Prawdopodobieństwo, że sinθ 13 = 0 dla tych 6 przypadków wynosi 0.7% Na poziomie 90 % CL 0.03 (0.04) < sin 2 (2θ 13 ) < 0.28 (0.34) dla normalnej i (odwróconej ) hierarchii przy założeniu δ cp =0 MINOS Wyniki spójne z T2K ( nadwyżka przypadków ponad tło jedynie na poziomie 1.7 σ przy 5.7 razy wyższej statystyce) Oscylacje anty e anty e Double Chooz sin 2 (2θ 13 )= ± (syst.) ± (stat.) i znów zgodność z poprzednimi wynikami W oparciu o zebraną statystykę najlepsze dopasowanie daje
33 Podsumowanie II Łączny fit z trzech eksperymentów : (0.027) < sin 2 13 < 0.16 (0.17) na 95% CL odpowiednio dla normalnej (odwróconej) hierarchii. W najbliższym roku należy oczekiwać kolejnych publikacji z nowych eksperymentów reaktorowych RENO, Daya Bay oraz z Double Chooz i T2K a za kilka lat można spodziewać się, że wartość kąta θ 13 wyznaczona zostanie bardzo precyzyjnie. Niezerowa, odpowiednio duża wartość kąta θ 13 daje szanse na badanie łamania symetrii CP w sektorze leptonowym przy zastosowaniu intensywnych wiązek neutrin oraz ogromnych, o wysokiej czułości detektorów.
34 Pomiar kąta 13 w T2K został zaliczony do 10 najciekawszych wyników z fizyki w 2011 roku przez czasopismo Physics World
35 Backup
36
37 Oscylacje neutrin Przyjmijmy, że w chwili t=0 i x=0 dysponujemy wyłącznie e = e > Po pewnym czasie w wyniku ewolucji stanów otrzymamy : Jeżeli wówczas względna faza stanów 1, 2 zmienia się w czasie ( neutrina poruszają się z różną prędkością) To oznacza, że Nowy stan znów możemy rozłożyć na składowe: Co można sprowadzić do: Prawdopodobieństwo, że po czasie t początkowe e oddziała jako e Podobne rozważanie możemy przeprowadzić jeśli na początku dysponujemy czystą wiązką
38 Czym są oscylacje? Oscylacje neutrin są efektem czysto kwantowym, nieznanym w świecie makroskopowym. Obrazowo możemy je porównać do obserwowanych na ulicy samochodów.
39 Nowe wartości parametrów dla antyneutrin
40 Wyniki MINOSA w 2010 Najlepszy do tej pory pomiar największej różnicy kwadratów mas dla neutrin i antyneutrin Postanowiono zwiększyć statystykę dla antyneutrin
41 Porównanie z Minosem i SK Wartości najlepszego dopasowania dla T2K: sin 2 (2θ 23 )=0.99(0.98) Δm 2 23 = ev 2 Są zgodne z wyznaczonymi w SK oraz Minosie
42
43 Statystyki
44 Podsumowanie wyników w Double Chooz
Metamorfozy neutrin. Katarzyna Grzelak. Sympozjum IFD Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW. K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23
Metamorfozy neutrin Katarzyna Grzelak Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW Sympozjum IFD 2008 6.12.2008 K.Grzelak (UW ZCiOF) 1 / 23 PLAN Wprowadzenie Oscylacje neutrin Eksperyment MINOS
Tajemnicze neutrina Agnieszka Zalewska
Tajemnicze neutrina Agnieszka Zalewska Dzień otwarty IFJ, Polecam: Krzysztof Fiałkowski: Opowieści o neutrinach, wydawnictwo Zamiast korepetycji http://wwwlapp.in2p3.fr/neutrinos/aneut.html i strony tam
Rozdział 6 Oscylacje neutrin słonecznych i atmosferycznych. Eksperymenty Superkamiokande, SNO i inne. Macierz mieszania Maki-Nakagawy- Sakaty (MNS)
Rozdział 6 Oscylacje neutrin słonecznych i atmosferycznych. Eksperymenty Superkamiokande, SNO i inne. Macierz mieszania Maki-Nakagawy- Sakaty (MNS) Kilka interesujących faktów Każdy człowiek wysyła dziennie
Czy neutrina mogą nam coś powiedzieć na temat asymetrii między materią i antymaterią we Wszechświecie?
Czy neutrina mogą nam coś powiedzieć na temat asymetrii między materią i antymaterią we Wszechświecie? Tomasz Wąchała Zakład Neutrin i Ciemnej Materii (NZ16) Seminarium IFJ PAN, Kraków, 05.12.2013 Plan
Analiza oscylacji oraz weryfikacje eksperymentalne
Analiza oscylacji oraz weryfikacje eksperymentalne Formalizm oscylacji 3 zapachy Analiza oscylacji neutrin atmosferycznych Analiza oscylacji neutrin słonecznych Weryfikacja oscylacji neutrin słonecznych
Przyszłość polskiej fizyki neutrin
Przyszłość polskiej fizyki neutrin Agnieszka Zalewska Instytut Fizyki Jądrowej PAN im. H.Niewodniczańskiego W imieniu Polskiej Grupy Neutrinowej (Katowice, Kraków, Warszawa, Wrocław) (D.Kiełczewska, J.Kisiel,
Masywne neutrina w teorii i praktyce
Instytut Fizyki Teoretycznej Uniwersytet Wrocławski Wrocław, 20 czerwca 2008 1 Wstęp 2 3 4 Gdzie znikają neutrina słoneczne (elektronowe)? 4p 4 2He + 2e + + 2ν e 100 miliardów neutrin przez paznokieć kciuka
Neutrina. Źródła neutrin: NATURALNE Wielki Wybuch gwiazdy atmosfera Ziemska skorupa Ziemska
Neutrina X Źródła neutrin.. Zagadki neutrinowe. Neutrina słoneczne. Neutrina atmosferyczne. Eksperymenty neutrinowe. Interpretacja pomiarów. Oscylacje neutrin. 1 Neutrina Źródła neutrin: NATURALNE Wielki
Konferencja NEUTRINO 2012
Konferencja NEUTRINO 01 s e i n a d z o w a r p Justyna Łagoda NCBJ 5. International Conference on Neutrino Physics and Astrophysics najważniejsza z konferencji dotyczących neutrin program: Neutrina reaktorowe
Title. Tajemnice neutrin. Justyna Łagoda. obecny stan wiedzy o neutrinach eksperymenty neutrinowe dalszy kierunek badań
Title Tajemnice neutrin Justyna Łagoda obecny stan wiedzy o neutrinach eksperymenty neutrinowe dalszy kierunek badań Cząstki i oddziaływania 3 generacje cząstek 2/3-1/3 u d c s t b kwarki -1 0 e νe µ νµ
Neutrina (2) Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład IX
Neutrina (2) Wykład IX Elementy fizyki czastek elementarnych Oscylacje neutrin atmosferycznych i słonecznych Eksperyment K2K Eksperyment Minos Eksperyment Kamland Perspektywy badań neutrin Neutrina atmosferyczne
cząstki, które trudno złapać Justyna Łagoda
NEUTRINA cząstki, które trudno złapać Justyna Łagoda Plan Historia Jak wykrywać neutrina? Źródła neutrin Oscylacje neutrin Eksperymenty neutrinowe z długą bazą udział grup polskich Co dalej? Historia 3
Eksperymenty reaktorowe drugiej generacji wyznaczenie ϑ 13
Eksperymenty reaktorowe drugiej generacji wyznaczenie ϑ 13 v Przypomnienie wyniku eksperymentu KamLAND - weryfikującego oscylacje neutrin słonecznych v Formuły na prawdopodobieństwo disappearance antyneutrin
Neutrina najbardziej tajemnicze cząstki we Wszechświecie
Neutrina najbardziej tajemnicze cząstki we Wszechświecie Katarzyna Grzelak i Magdalena Posiadała-Zezula Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Wydział Fizyki UW Kampus Ochota 18.06.2016 Wstęp Część
Neutrina (2) Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład VIII
Neutrina (2) Wykład VIII Neutrina słoneczne Wyniki Super-Kamiokande Eksperyment SNO Eksperyment Kamland Podsumowanie Elementy fizyki czastek elementarnych Przypomnienie Wyniki LSND Zmierzono przypadki
Dlaczego pomiar kąta θ13 jest ważny dla planów fizyki neutrin. Wyniki i plany T2K.
Dlaczego pomiar kąta θ13 jest ważny dla planów fizyki neutrin. Wyniki i plany T2K. Justyna Łagoda NCBJ Oddziaływania i oscylacje neutrin oddziaływania słabe prądy naładowane (charged current, CC) νe (νμ,
Oddziaływania elektrosłabe
Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz
Neutrina takie lekkie, a takie ważne
Neutrina takie lekkie, a takie ważne Agnieszka Zalewska Instytut Fizyki Jądrowej PAN im. H.Niewodniczańskiego Colloquium w Toruniu, 19.01.2006 Średnio 3 prace dziennie ze słowem neutrino w tytule Czym
Podstawy fizyki cząstek III. Eksperymenty nieakceleratorowe Krzysztof Fiałkowski
Podstawy fizyki cząstek III Eksperymenty nieakceleratorowe Krzysztof Fiałkowski Zakres fizyki cząstek a eksperymenty nieakceleratorowe Z relacji nieoznaczoności przestrzenna zdolność rozdzielcza r 0.5fm
Neutrina. Wszechświat Czastek Elementarnych. Wykład 12. prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki
Neutrina Wykład 12 Neutrina i ich własności Źródła neutrin Pomiary neutrin Oscylacje neutrin prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Wszechświat Czastek Elementarnych Neutrina Promieniotwórczość Odkryta
Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Neutrina i ich mieszanie
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 12 21.12.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Neutrina i ich mieszanie Neutrinos: Ghost Particles of the Universe F. Close polecam wideo i audio
wyniki eksperymentu OPERA Ewa Rondio Narodowe Centrum Badań Jądrowych
wyniki eksperymentu OPERA Ewa Rondio Narodowe Centrum Badań Jądrowych RADA DO SPRAW ATOMISTYKI Warszawa, 1.12.2011 Ú istnienie ν zaproponowano aby uratować zasadę zachowania energii w rozpadzie beta Ú
Neutrino cząstka, która nie miała być nigdy odkryta
Aneks 2 Agnieszka Zalewska Neutrino cząstka, która nie miała być nigdy odkryta Neutrino hipotetyczna cząstka Pauliego Historia neutrina sięga odkrycia radioaktywnych rozpadów β jąder atomowych, w których
Neutrina mają masę - Nagroda Nobla 2015 z fizyki. Tomasz Wąchała Zakład Neutrin i Ciemnej Materii (NZ16)
Neutrina mają masę - Nagroda Nobla 2015 z fizyki Tomasz Wąchała Zakład Neutrin i Ciemnej Materii (NZ16) Plan Laureaci: T. Kajita i A. B. McDonald oraz nagrodzone publikacje Krótka historia neutrina i hipoteza
Neutrina i ich oscylacje. Neutrina we Wszechświecie Oscylacje neutrin Masy neutrin
Neutrina i ich oscylacje Neutrina we Wszechświecie Oscylacje neutrin Masy neutrin Neutrina wokół nas n n n γ ν ν 410 cm 340 cm 10 10 nbaryon 3 3 Pozostałe z wielkiego wybuchu: Słoneczne Już obserwowano
Zderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia nieelastyczne Zderzenia elastyczne - czastki
Neutrina. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład VII. Historia neutrin Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne
Neutrina Wykład VII Historia neutrin Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne Elementy fizyki czastek elementarnych Eksperyment Super-Kamiokande Oscylacje neutrin Neutrino elektronowe Zaproponowane
r. akad. 2008/2009 V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC
V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC 1 V.1 WYNIKI LEP 2 e + e - Z 0 Calkowity przekroj czynny 3 4 r. akad. 2008/2009 s Q N 3 4 s M s N Q I M 12 s ) M (s s s 2 f C 2 Z C f f
Tajemnice neutrin Jan Kisiel Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, Katowice Katowice,
Tajemnice neutrin Jan Kisiel Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, Katowice (Jan.Kisiel@us.edu.pl) Katowice, 20.05.2015 Plan prezentacji: Narodziny neutrin: pomysł, teoria, eksperyment Hipoteza oscylacji
Jak się tego dowiedzieliśmy? Przykład: neutrino
Jak się tego dowiedzieliśmy? Przykład: neutrino Przypomnienie: hipoteza neutrina Pauli 30 Przesłanki: a) w rozpadzie β widmo energii elektronu ciągłe od 0 do E max (dla α, γ dyskretne) b) jądra przed-
Neutrina. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład VII. Historia neutrin Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne
Neutrina Wykład VII Historia neutrin Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne Elementy fizyki czastek elementarnych Eksperyment Super-Kamiokande Oscylacje neutrin Neutrino elektronowe Zaproponowane
Fizyka neutrin. Źródła neutrin Neutrina reliktowe Geoneutrina Neutrina z wybuchu Supernowych Neutrina słoneczne. Deficyt neutrin słonecznych
Fizyka neutrin Źródła neutrin Neutrina reliktowe Geoneutrina Neutrina z wybuchu Supernowych Neutrina słoneczne - reakcje termojądrowe źródłem neutrin słonecznych - widmo energetyczne - metody detekcji
Wskazanie na pojawienie się neutrina elektronowego w eksperymencie T2K
[Release information] Permission of publication is granted at 13:00 on Wednesday June 15, 2011 (Japan Standard Time) Distributed to: Ibaraki Prefectural Government Press Club, Tsukuba Science City Press
Fizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak
Fizyka cząstek elementarnych Tadeusz Lesiak 1 WYKŁAD IX Oddziaływania słabe T.Lesiak Fizyka cząstek elementarnych 2 Rola oddziaływań słabych w przyrodzie Oddziaływania słabe są odpowiedzialne (m.in.) za:
Neutrina. Fizyka I (B+C) Wykład XXIV:
Neutrina Fizyka I (B+C) Wykład XXIV: Budowa materii - przypomnienie Deficyt neutrin słonecznych Zagadka neutrin atmosferycznych z SuperKamiokande Model bryłowy neutrin Oscylacje neutrin Wyniki SNO i KamLand
Neutrina. Elementy fizyki czastek elementarnych. Wykład VIII. Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne
Neutrina Wykład VIII Oddziaływania neutrin Neutrina atmosferyczne Elementy fizyki czastek elementarnych Eksperyment Super-Kamiokande Oscylacje neutrin Neutrina słoneczne Eksperyment SNO Neutrino elektronowe
Naturalne źródła neutrin, czyli neutrina sa
Naturalne źródła neutrin, czyli neutrina sa wszędzie Tomasz Früboes Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych 16 stycznia 2006 Proseminarium fizyki jadra atomowego i czastek elementarnych Tomasz Früboes
Neutrina. Fizyka I (B+C) Wykład XXVII:
Neutrina Fizyka I (B+C) Wykład XXVII: Budowa materii - przypomnienie Deficyt neutrin słonecznych Zagadka neutrin atmosferycznych z SuperKamiokande Model bryłowy neutrin Oscylacje neutrin Wyniki SNO i KamLand
Badanie oddziaływań neutrin za pomocą komory TPC wypełnionej ciekłym
Badanie oddziaływań neutrin za pomocą komory TPC wypełnionej ciekłym argonem Justyna Łagoda 21.10.2005 Plan obecny stan wiedzy o oscylacjach neutrin krótkie przypomnienie komora projekcji czasowej wypełniona
Cząstki elementarne. Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków.
Cząstki elementarne Składnikami materii są leptony, mezony i bariony. Leptony są niepodzielne. Mezony i bariony składają się z kwarków. Cząstki elementarne Leptony i kwarki są fermionami mają spin połówkowy
Zderzenia relatywistyczne
Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak
Neutrina. Wstęp do Fizyki I (B+C) Wykład XXII:
Neutrina Wstęp do Fizyki I (B+C) Wykład XXII: Budowa materii - przypomnienie Neutrina atmosferyczne Neutrina słoneczne Model bryłowy neutrin Oscylacje neutrin i Budowa materii Świat codzienny zbudowany
Pomiary prędkości neutrin
Pomiary prędkości neutrin Katarzyna Grzelak Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytet Warszawski Seminarium w Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Toruń 5.03.2012 K.Grzelak (Uniwersytet
Wszechświata. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa
Ciemna Strona Wszechświata Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Ciemna strona Wszechświata 2)Z czego składa się ciemna materia 3)Poszukiwanie ciemnej materii 2 Ciemna Strona Wszechświata 3 Z czego składa
Tomasz Szumlak WFiIS AGH 03/03/2017, Kraków
Oddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią Tomasz Szumlak WFiIS AGH 03/03/2017, Kraków Labs Prowadzący Tomasz Szumlak, D11, p. 111 Konsultacje Do uzgodnienia??? szumlak@agh.edu.pl Opis przedmiotu
1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.
Weronika Biela 1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Obliczenie przekroju czynnego 8. Porównanie
Badanie oscylacji neutrin w eksperymentach akceleratorowych
Badanie oscylacji neutrin w eksperymentach akceleratorowych Ewa Rondio, IPJ Kilka słów na temat opisu oscylacji neutrin Co się zmieniło w tej wiedzy ostatnio Plany na najbliższą przyszłość (Udział grup
Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy?
Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Standardowy model cząstek elementarnych Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami
Struktura porotonu cd.
Struktura porotonu cd. Funkcje struktury Łamanie skalowania QCD Spinowa struktura protonu Ewa Rondio, 2 kwietnia 2007 wykład 7 informacja Termin egzaminu 21 czerwca, godz.9.00 Wiemy już jak wygląda nukleon???
Fizyka cząstek elementarnych II Neutrina
Fizyka cząstek elementarnych II Neutrina Prof. dr hab. Danuta Kiełczewska Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych IFD UW http://www.fuw.edu.pl/~danka/ Plan wykładu: Trochę historii neutrin Źródła
Słońce obserwowane z kopalni Kamioka, Toyama w Japonii
Jak zobaczyć Słońce zkopalni? Ewa Rondio, CERN/IPJ Warsaw CERN, 16 kwietnia 2010. plan wykladu co chcemy zobaczyć, jakie cząstki mają szanse jaką metodą należy patrzeć patrzeć dlaczego takie eksperymenty
Rozszyfrowywanie struktury protonu
Rozszyfrowywanie struktury protonu Metody pomiaru struktury obiektów złożonych v Rozpraszanie elektronów na nukleonie czy na jego składnikach v Składniki punktowe wewnątrz nukleonu to kwarki v Definicja
Projekt SOX w poszukiwaniu neutrin sterylnych i nowych oddziaływań
Projekt SOX w poszukiwaniu neutrin sterylnych i nowych oddziaływań Marcin Misiaszek Instytut Fizyki UJ 28/03/2014 Seminarium IFD UW Warszawa BOREXINO detektor i osiągnięcia Oscylacje neutrin czy wszystko
Projekt poszukiwania neutrin sterylnych w eksperymencie z krótką bazą przy użyciu detektora BOREXINO
Projekt poszukiwania neutrin sterylnych w eksperymencie z krótką bazą przy użyciu detektora BOREXINO Marcin Misiaszek Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński Astrofizyka Cząstek w Polsce, 3-6 Marca,
Oscylacje neutrin. Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande
Oscylacje neutrin Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande Deficyt neutrin słonecznych - w eksperymentach radiochemicznych - w wodnych detektorach Czerenkowa Super-Kamiokande, SNO
Zagadki neutrinowe. Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande
Zagadki neutrinowe Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande Deficyt neutrin słonecznych - w eksperymentach radiochemicznych - w wodnych detektorach Czerenkowa Super-Kamiokande,
V.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania
V.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania 1. Ogólne wyrażenia na aberrację światła. Rozpad cząstki o masie M na dwie cząstki o masach m 1 i m 3. Rozpraszanie fotonów z lasera GaAs
Symetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Widmo elektronów z rozpadu beta
Widmo elektronów z rozpadu beta Beta minus i plus są procesami trzyciałowymi (jądro końcowe, elektron/pozyton, antyneutrino/neutrino) widmo ciągłe modyfikowane przez kulombowskie efekty Podstawy fizyki
Pomiary prędkości neutrin
Pomiary prędkości neutrin Katarzyna Grzelak Instytut Fizyki Doświadczalnej Seminarium Zakładu Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych 7.10.2011 K.Grzelak (Instytut Fizyki Doświadczalnej) 1 / 53 Wstęp Wynik
Rozpad alfa. albo od stanów wzbudzonych (np. po rozpadzie beta) są to tzw. długozasięgowe cząstki alfa
Rozpad alfa Samorzutny rozpad jądra (Z,A) na cząstkę α i jądro (Z-2,A-4) tj. rozpad 2-ciałowy, stąd Widmo cząstek α jest dyskretne bo przejścia zachodzą między określonymi stanami jądra początkowego i
Theory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Skad się bierze masa Festiwal Nauki, Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 A.F.Żarnecki p.1/39
Skad się bierze masa Festiwal Nauki Wydział Fizyki U.W. 25 września 2005 dr hab. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Skad się bierze masa Festiwal Nauki,
Funkcje odpowiedzi dla CCQE i wiązek MiniBooNE (cz. I)
Funkcje odpowiedzi dla CCQE i wiązek MiniBooNE (cz. I) Marcin Gonera Instytut Fizyki Teoretycznej Uniwersytet Wrocławski 23.05.2011 Oddziaływanie EM Rozpraszanie elastyczne elektron-nukleon Foton opisany
Symetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych
Bozon Higgsa oraz SUSY
Bozon Higgsa oraz SUSY Bozon Higgsa Poszukiwania bozonu Higgsa w LEP i Tevatronie - otrzymane ograniczenia na masę H Plany poszukiwań w LHC Supersymetria (SUSY) Zagadkowe wyniki CDF Masy cząstek cząstki
Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV
Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV Eksperyment CMS, CERN 4 lipca 2012 Streszczenie Na wspólnym seminarium w CERN i na konferencji ICHEP 2012 [1] odbywającej się w Melbourne, naukowcy pracujący przy
Badania neutrin nie tylko w IFJ
Badania neutrin nie tylko w IFJ Agnieszka Zalewska Seminarium IFJ PAN, 28.04.2005 Oscylacje neutrin: solidnie ugruntowany fakt doświadczalny w oparciu o pomiary z eksperymentów SuperKamiokande, K2K, SNO
Podstawy fizyki wykład 5
Podstawy fizyki wykład 5 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, Wydział Podstawowych Problemów Techniki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 5, PWN,
Zagadki neutrinowe. Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande
Zagadki neutrinowe Deficyt neutrin atmosferycznych w eksperymencie Super-Kamiokande Deficyt neutrin słonecznych - w eksperymentach radiochemicznych - w wodnych detektorach Czerenkowa Super-Kamiokande,
2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
WYKŁAD 3. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Masy i czasy życia cząstek elementarnych. Kwarki: zapach i kolor. Prawa zachowania i liczby kwantowe:
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Masy i czasy życia cząstek elementarnych Kwarki: zapach i kolor Prawa zachowania i liczby kwantowe: liczba barionowa i liczby
Podstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Nowa fizyka a oscylacja neutrin. Pałac Młodzieży Katowice 29 listopad 2006
Nowa fizyka a oscylacja neutrin Pałac Młodzieży Katowice 29 listopad 2006 Nowa fizyka a oscylacja neutrin Ostatnie lata przyniosły wielkie zmiany w fizyce neutrin. Wiele różnych eksperymentów pokazało,
Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe
Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe Spotkanie 3 Porównanie modeli rozpraszania do pomiarów na Wielkim Zderzaczu Hadronów LHC i przyszłość fizyki cząstek Rafał Staszewski Maciej Trzebiński
Na tropach czastki Higgsa
Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005 A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Na tropach czastki Higgsa Wykład inauguracyjny 2004/2005
WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Współczesne eksperymenty Wprowadzenie Akceleratory Zderzacze Detektory LHC Mapa drogowa Współczesne
26.IV.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Mieszanie kwarków i nie tylko Neutrina mieszanie i oscylacje
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 26.IV.2010 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Mieszanie kwarków i nie tylko Neutrina mieszanie i oscylacje Mieszanie Mieszanie jest naturalne
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp
Wykorzystanie symetrii przy pomiarze rozkładu kąta rozproszenia w procesie pp pp M. Barej 1 K. Wójcik 2 1 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 2 Uniwersytet Śląski w Katowicach 16 września 2016 M. Barej,
Wszechświat czastek elementarnych
Wykład 2: prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2: Detekcja Czastek 27 lutego 2008 p.1/36 Wprowadzenie Istota obserwacji w świecie czastek
Badanie oddziaływań quasi-elastycznych neutrin z wiązki T2K w detektorze ND280
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Wojciech Oryszczak Nr albumu: 24825 Badanie oddziaływań quasi-elastycznych neutrin z wiązki T2K w detektorze ND28 Praca magisterska na kierunku Fizyka w zakresie Fizyka
Interesujące fazy ewolucji masywnej gwiazdy:
1/26 Asymetria ν ν w widmie pre-supernowej A. Odrzywołek Asymetria ν ν w (termicznym) widmie pre-supernowej IDEA: Przewidzieć wybuch supernowej opierając się na detekcji neutrin z pre-supernowej Interesujące
WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-
Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe 4.IV.2012
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 8sem.letni.2011-12 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Oddziaływania słabe Cztery podstawowe siły Oddziaływanie grawitacyjne Działa między wszystkimi cząstkami, jest
Badanie wysokoenergetycznych mionów kosmicznych w detektorze ICARUS.
Badanie wysokoenergetycznych mionów kosmicznych w detektorze ICARUS. Tomasz Palczewski Promotor: Prof. dr hab. Joanna Stepaniak. Warszawska Grupa Neutrinowa. Seminarium Doktoranckie IPJ 21.11.2006. Warszawa.
M. Krawczyk, Wydział Fizyki UW
Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 M. Krawczyk, Wydział Fizyki UW Zoo cząstek elementarnych 6.III.2013 Masy, czasy życia cząstek elementarnych Liczby kwantowe kwarków (zapach i kolor) Prawa zachowania
Energetyka Jądrowa. Wykład 3 14 marca Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Energetyka Jądrowa Wykład 3 14 marca 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Henri Becquerel 1896 Promieniotwórczość 14.III.2017 EJ
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 8-27.XI.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Wykład 8 Energia atomowa i jądrowa
Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego
Wykład 5 Widmo rotacyjne dwuatomowego rotatora sztywnego W5. Energia molekuł Przemieszczanie się całych molekuł w przestrzeni - Ruch translacyjny - Odbywa się w fazie gazowej i ciekłej, w fazie stałej
VI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego
VI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Jan Królikowski Fizyka IBC 1 Przekrój czynny Jan Królikowski Fizyka IBC Zderzenia Oddziaływania dwóch (lub więcej)
Atomowa budowa materii
Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól
Symetrie. D. Kiełczewska, wykład9
Symetrie Symetrie a prawa zachowania Zachowanie momentu pędu (niezachowanie spinu) Parzystość, sprzężenie ładunkowe Symetria CP Skrętność (eksperyment Goldhabera) Zależność spinowa oddziaływań słabych
Analiza oscylacji oraz weryfikacje eksperymentalne
Analiza oscylacji oraz weryfikacje eksperymentalne!! Formalizm oscylacji 3 zapachy!! Analiza oscylacji neutrin atmosferycznych!! Analiza oscylacji neutrin s!onecznych!! Weryfikacja oscylacji neutrin s!onecznych
Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej
ZAKŁAD AD FIZYKI JĄDROWEJ Paweł Moskal, p. 344, p.moskal@fz-juelich.de Współczesna eksperymentalna fizyka fizyka jądrowaj jądrowa poszukiwanie jąder jąder mezonowych Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek
Podstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej
VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki
r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.
Detekcja cząstek elementarnych. w eksperymencie MINOS. Krzysztof Wojciech Fornalski Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej 2006
Detekcja cząstek elementarnych w eksperymencie MINOS Krzysztof Wojciech Fornalski Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej 2006 Wstęp detektory budowa i typ scyntylatorów światłowody fotopowielacze kalibracja
IV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne
r. akad. 005/ 006 IV.4.4 Ruch w polach elektrycznym i magnetycznym. Siła Lorentza. Spektrometry magnetyczne Jan Królikowski Fizyka IBC 1 r. akad. 005/ 006 Pole elektryczne i magnetyczne Pole elektryczne
Niezachowanie CP najnowsze wyniki
Niezachowanie CP najnowsze wyniki Dlaczego łamanie CP jest ważne asymetria barionowa we Wszechświecie Łamanie CP w sektorze mezonów dziwnych Łamanie CP w sektorze mezonów pięknych Asymetria barionowa we