Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy I gimnazjum Słowa na czasie cz. 1. Uczeń:

Transkrypt

1 Plan wynikowy z polskiego dla klasy I gimnazjum Słowa na czasie cz. 1 Numer i temat lekcji 1. i 2. W starożytnym świecie 3. Powstanie świata według Biblii 4. Symboliczny wymiar przypowieści Środki dydaktyczne W starożytnym świecie s W starożytnym świecie s W starożytnym świecie s Teksty i materiał ilustracyjny - Dlaczego starożytność? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - Jak ukazać piękno? - Świat stworzony przez Boga - Przypowieść o synu marnotrawnym - Rembrandt, Powrót syna marnotrawnego Zagadnienia pojęcie starożytności, filozofia i sztuka antyczna, postacie Sokratesa, Platona i Arystotelesa Biblia, powstanie świata, werset, notatka przypowieść (parabola), alegoria, symbol, sens symboliczny i metaforyczny, przenośnia, frazeologizmy biblijne, opowiadanie Wymagania podstawowe Uczeń: - ogólnie charakteryzuje epokę antyczną - wymienia główne etapy rozwoju filozofii starożytnej - podaje charakterystyczne cechy sztuki antycznej - we wskazanych przez nauczyciela źródłach odszukuje informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - wymienia dzieła Boga i zadania wyznaczone poszczególnym stworzeniom - próbuje wyjaśnić, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - wskazuje zdanie, które wielokrotnie pojawia się w tekście - zapisuje określenia charakteryzujące Boga, świat i człowieka - na podstawie zamieszczonej w podręczniku notatki tworzy mapę myśli dotyczącą Biblii - redaguje spójną wypowiedź na temat wizji idealnego świata - opowiada krótko o losach młodszego syna - wymienia określenia charakteryzujące bohaterów - formułuje opinię na temat zachowania ojca - odczytuje dosłowny sens przypowieści - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - określa, jakie znaczenie ma antyk dla kultury europejskiej - odszukuje w różnych źródłach informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - ocenia słuszność myśli Sokratesa, uzasadniając swoje zdanie - uzasadnia istnienie harmonii i porządku w procesie stwarzania świata - wyjaśnia, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - tłumaczy celowość zastosowania powtórzenia w tekście - - redaguje spójną i poprawną językowo wypowiedź na temat wizji idealnego świata - wyjaśnia termin: werset - przygotowuje dłuższą wypowiedź o losach młodszego syna z zachowaniem zasad poprawnej kompozycji - ocenia, w jaki sposób ojciec traktuje marnotrawnego syna - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat zachowania ojca - wyjaśnia terminy: przypowieść, alegoria, symbol Liczba godzin 2 I.1.1 I.1.2 I.2.1 II.2.11 Odniesienia do podstawy programowej II.1.2 II.2.4 III I.1.1 I.1.2 I.3.2 II.2.1 II.2.7 II.3.1 II.4.2

2 5. Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest... biblijna pieśń pochwalna 6. i 7. O skutecznym porozumiewaniu się W starożytnym świecie s : - Hymn o miłości hymn, agape, środki stylistyczne, dyskusja komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja wypowiedzi syna marnotrawnego - spośród podanych cech wybiera te, które są charakterystyczne dla Biblii - wskazuje na obrazie Rembrandta elementy, o których jest mowa w przypowieści - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii i tworzy krótkie opowiadanie, które tytułuje jednym ze związków frazeologicznych - wymienia czyny i umiejętności, które bez miłości byłyby bezwartościowe - wyszukuje w tekście środki stylistyczne, za których pomocą została opisana miłość - wymienia określenia miłości występujące w hymnie - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia przenośne znaczenie danego cytatu - podaje różnice między zachowaniem dziecka i osoby dorosłej - zabiera głos w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - podaje przyczyny nieskutecznej komunikacji - ustala, kto jest nadawcą i odbiorcą danej sytuacji komunikacyjnej - wymienia uczestników komunikacji językowej, określa, jaki istnieje - odczytuje symboliczny sens przypowieści - samodzielnie wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - omawia sposób przedstawienia postaci, tła oraz kolorystyki na obrazie Rembrandta - udowadnia, że przeczytany tekst jest parabolą - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii i tworzy krótkie opowiadanie, poprawne pod względem ortograficznym i gramatycznym, które tytułuje jednym ze związków frazeologicznych - wyjaśnia, dlaczego zdaniem św. Pawła miłość jest najważniejsza - wymienia cechy miłości, które nie są wyrażone wprost w hymnie, i wyjaśnia, jak je rozumie - omawia przenośne znaczenie danego cytatu - określa, co symbolizują dzieciństwo i dorosłość - tłumaczy terminy: hymn, agape - udowadnia, że pieśń św. Pawła jest hymnem - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - wyjaśnia terminy: komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja - podaje trzy cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny III.2.4 I.3.2 II.2.4 II.2.7 II I.1.3 I.1.7 III.1.7 III.2.5

3 8. i 9. Powstanie świata według mitologii Temat: Mówiąc między nami o komunikacji s W starożytnym świecie s Słownik frazeologiczny Słownik polskiego Słownik mitów i tradycji kultury - Jan Parandowski, Narodziny świata - Peter Paul Rubens, Prometeusz skowany postać Jana Parandowskiego, mitologia, mit, bogowie greccy, związki frazeologiczne między nimi kontakt i jakim kodem się posługują - zapisuje komunikaty przekazywane przez poszczególne emotikony - układa i zapisuje jednozdaniowe wypowiedzi, zgodne z podanymi intencjami - rozpoznaje intencje nadawców podanych wypowiedzi - wymienia utwory Jana Parandowskiego - łączy w pary imiona postaci z mitologii - na podstawie drzewa genealogicznego bogów greckich opowiada mit o początkach świata - opisuje stosunki panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - odszukuje w słowniku znaczenia podanych frazeologizmów związanych z mitologią i z każdym z nich układa zdanie - porównuje mit o powstaniu świata z biblijną wizją stworzenia - opowiada, jak ukazano w micie świat antycznych bogów - wyjaśnia hasła podane w krzyżówce, odczytuje rozwiązanie i wyjaśnia jego znaczenie - wyjaśnia różne znaczenia słowa mit, korzystając ze słownika polskiego - odpowiada na pytania quizowe dotyczące narodzin świata według mitologii - określa pochodzenie wymienionych piktogram - omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w komunikacji językowej - układa wypowiedzi zgodne ze wskazanymi intencjami - wymienia zasady savoir-vivre'u związane z komunikacją językową - układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji komunikacyjnych, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - krótko omawia postać Jana Parandowskiego - ocenia relacje panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - podaje wydarzenia, z którymi związane jest pochodzenie danych frazeologizmów - wyjaśnia terminy: mit, mitologia - wyszukuje w tekście cytaty, które budują nastrój - redaguje zdania z różnymi znaczeniami słowa mit - samodzielnie przygotowuje quiz sprawdzający wiedzę na temat narodzin świata według mitologii 2 I.1.2 I.2.3 II.2.11 II.4.3 III.2.4

4 10. Miłość Orfeusza i Eurydyki 11. Sztuka sądzenia 12. Historia Edypa W starożytnym świecie s W starożytnym świecie s Słownik frazeologiczny W starożytnym świecie s Jan Parandowski, Orfeusz i Eurydyka - Nicolas Poussin, Krajobraz z Orfeuszem i Eurydyką - Jan Parandowski, Sąd Parysa - Claude Lorrain, Sąd Parysa - Jan Parandowski, Edyp - Antoni Brodowski, Edyp i Antygona mitologia, mit, atrybut, pantomima, bogowie greccy, plan wydarzeń, notatka mitologia, mit, bogowie greccy, ocena wyboru bohatera, burza mózgów, drama mitologia, mit, prawo greckie, fatum, dyskusja, plakat związków frazeologicznych - redaguje plan wydarzeń, a następnie przekształca punkty planu w streszczenie - wyjaśnia, jak muzyka Orfeusza działała na otoczenie - charakteryzuje bohatera utworu - odpowiada, dlaczego skargi Orfeusza zostały wysłuchane - podaje przestrogę zawartą w micie - określa, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina - wymienia swoje skojarzenia z wyrażeniem bezgraniczna miłość - podaje okoliczności i przyczynę sporu pomiędzy boginiami - wyjaśnia pochodzenie Parysa i podaje przyczynę porzucenia go w górach - przedstawia wybór Parysa - podaje przedstawione w tekście cechy bogów i z pomocą nauczyciela określa, o czym one mogą świadczyć - wyjaśnia wyrażenie jabłko niezgody, korzystając w razie potrzeby ze słownika frazeologicznego - bierze udział w klasowej dyskusji nad wartościami oraz w scence obrazującej wybraną wartość - redaguje plan wydarzeń - wymienia działania poszczególnych postaci i ocenia ich wpływ na przebieg zdarzeń - wymienia uniwersalne prawdy i wartości zawarte w micie o Edypie - określa, które zdarzenie z mitu zostało przedstawione na obrazie Antoniego Brodowskiego - przygotowuje argumenty do dyskusji na temat, czy we współczesnym świecie dochodzi do konfliktów - wyjaśnia terminy: atrybut, pantomima - uzasadnia, czy przestroga zawarta w micie jest nadal aktualna - wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina - przedstawia w formie pantomimy losy Orfeusza - formułuje uzasadnienie wyboru Parysa oraz jego ocenę - uzasadnia swoją ocenę wyboru Parysa - określa, o czym mogą świadczyć cechy bogów przedstawione w tekście - aktywnie bierze udział w klasowej dyskusji nad wartościami oraz w scence obrazującej wybraną wartość - uzasadnia, że prawdy i wartości przedstawione w micie o Edypie są uniwersalne i aktualne także w dzisiejszym świecie - wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Antoniego Brodowskiego - rozważa, czego mogą dotyczyć konflikty między prawem boskim i ludzkim we współczesnym świecie - przygotowuje plakat do wybranej II.2.11 II.4.2 III.1.3 II.1.2 II.3.1 I.2.3 II.2.1 II.2.11 II.3.1 III.1.3 III.1.7 III.2.1 III.2.11

5 13. i 14. Achilles i Hektor bohaterowie wojny trojańskiej 15. Trudny powrót W starożytnym świecie s W - Homer, Iliada - fotosy filmowe: Brad Pitt w roli Achillesa, Eric Bana jako Hektor - Homer, Odyseja postać Homera, epos, porównanie homeryckie, epitet, rodzaje literackie: epika, liryka, dramat, nastrój utworu epos, mit, mitologia, nadawca, adresat między prawem boskim i ludzkim - rozważa problem, czy człowiek ma zawsze wpływ na wydarzenia w jego życiu oraz jak wiedza o przyszłości mogłaby zmienić jego decyzje - wymienia utwory Homera - podaje przyczyny wojny trojańskiej - dokonuje podziału bohaterów na walczących po stronie Greków oraz Trojan- wskazuje w tekście porównania dotyczące działań bohaterów i podaje nazwę tego rodzaju porównań - wyjaśnia, w jaki sposób została napisana Iliada i wskazuje narratora - określa nastrój utworu - przedstawia przebieg pojedynku pomiędzy Hektorem i Achillesem - wypisuje z tekstu epitety i wyrażenia określające Hektora i Achillesa - podaje co najmniej pięć nazw emocji towarzyszących uczestnikom pojedynku i z każdym z rzeczowników układa zdania odnoszące się do treści Iliady - bierze udział w pracy grupowej, zastanawiając się nad sposobami niedopuszczenia do konfliktu zbrojnego pomiędzy Grekami i Trojanami - wyjaśnia, kim w mitologii greckiej był Tejrezjasz - podaje nadawcę i adresata tekstu - wyjaśnia, dlaczego Odyseusz nie mógł bez przeszkód dotrzeć do domu - referuje, co Tejrezjasz przykazał bohaterowi sentencji - rzeczowo uzasadnia swoje stanowisko w dyskusji na temat, czy człowiek ma zawsze wpływ na wydarzenia w jego życiu oraz jak wiedza o przyszłości mogłaby zmienić jego decyzje - krótko omawia postać Homera - określa, w jaki sposób przedstawiony został każdy z bohaterów - wyjaśnia terminy: epos, porównanie homeryckie, epika, liryka, dramat - podaje odpowiednie przykłady porównania homeryckiego z fragmentu Iliady - wyjaśnia, do czego w Iliadzie porównane zostały działania postaci - zestawia własne wyobrażenia dotyczące homeryckich bohaterów z wizerunkami aktorów grających role Achillesa i Hektora - bierze aktywny udział w pracy grupowej, przedstawiając rzeczowo uargumentowane propozycje sposobów niedopuszczenia do konfliktu zbrojnego pomiędzy Grekami i Trojanami - udowadnia, że Odyseja jest eposem - wymienia utwory literackie lub filmy, w których pojawia się motyw wędrówki, i podaje zakończenia wymienionych dzieł 2 I.1.2 II.2.4 II.2.6 II I.1.3 II.2.2 II.2.10 II.4.2

6 starożytnym świecie s Encyklopedia - układa pytania skierowane do bohatera utworu - przedstawia w formie komiksu wybrane zdarzenie z wędrówki Odyseusza 16. Motywy mitologiczne natchnieniem dla artystów 17. Biblia księga nad księgami 18. Historia biblijnych braci Współcześnie o Biblii i antyku s Współcześnie o Biblii i antyku s Dzieła sztuki pod lupą: - Salvador Dali, Space Venus - Wenus z Milo - Roman Brandstaetter, Biblio, ojczyzno moja - Bertha Herkomer, Mól książkowy - Kazimiera Iłłakowiczówna, Kain i Abel - Marc Chagall, Kain i Abel mity jako źródło inspiracji kulturowych, faktura, notatka postać Romana Brandstaettera, liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, uosobienie, anafora, sentencja postać Kazimiery Iłłakowiczówny, interpretacja, osoba mówiąca w wierszu, porównanie tekstów, - podaje temat każdego z dzieł - omawia sposób przedstawienia postaci - określa, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - wyjaśnia w dwóch zdaniach, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji ze wskazanych źródeł - wymienia utwory Romana Brandstaettera - określa, czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z autorem - wyjaśnia, do kogo i z jakiego powodu zwraca się podmiot liryczny - omawia znaczenie Biblii w życiu podmiotu lirycznego - wskazuje w tekście uosobienie - określa, jaki charakternadają rozważaniom podmiotu mówiącego, wskazane słowa tekstu - wyjaśnia, do jakiego rodzaju liryki pośredniej czy bezpośredniej należy utwór Brandstaettera - opisuje obraz Berthy Herkomer - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji - wymienia podstawowe informacje biograficzne z życia Kazimiery Iłłakowiczówny - określa, kim jest podmiot mówiący w wierszu - określa, uzasadniając swoje zdanie, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - tłumaczy termin: faktura - wyjaśnia wyczerpująco, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji z różnych źródeł - podaje elementy biografii poety oraz wskazuje fragmenty wiersza świadczące o tym, że podmiot liryczny jest tożsamy z autorem - tłumaczy terminy: anafora, liryka pośrednia i bezpośrednia - określa funkcję anafory w przeczytanym tekście - odnajduje odpowiedni fragment wskazujący na to, że wiersz Brandstaettera jest przykładem liryki bezpośredniej - wyjaśnia związek dzieła Berthy Herkomer z treścią wiersza - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji i zawierającą odpowiedź na pytanie, czy wiara pomaga w życiu - wyjaśnia wpływ konstrukcji podmiotu mówiącego na interpretację wydarzeń - interpretuje znaczenie inicjalnych wersów zwrotek w kontekście prawdy 1 II.1.2 II.2.11 III.2.11 II.2.2 II.2.4 II.2.6 II.3.1 II.4.2 II I.1.1 II.2.2 II.2.3 II.3.1

7 19. Spotkanie z poezją Jana od biedronki 20. i 21. Redagujemy opis Współcześnie o Biblii i antyku s Słownik frazeologiczny Współcześnie o Biblii i antyku s Słownik frazeologiczny : Temat: Opis s Jan Twardowski, Zdjęcie z krzyża obrazy, litografia postać Jana Twardowskiego, interpretacja, motywy biblijne, homonim, liryka, związki frazeologiczne rodzaje opisu (przedmiotu, postaci, sytuacji, przeżyć, krajobrazu, dzieła sztuki, scenografii teatralnej), związki frazeologiczne - porównuje biblijną historię Kaina i Abla z wersją ukazaną w wierszu Kazimiery Iłłakowiczówny - wskazuje słabość i siłę bohaterów tekstu - intepretuje zakończenie wiersza - wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego piętno kainowe - układa z wyjaśnionym frazeologizmem zdanie odnoszące się do czasów współczesnych - opisuje uczucia, jakie wywołała w nim litografia Marca Chagalla - wymienia utwory Jana Twardowskiego - wyjaśnia znaczenie podanych związków frazeologicznych, korzystając ze słownika frazeologicznego - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia zwroty i wyrażenia występujące w tekście - wypowiada się na temat znaczenia ostatnich wersów utworu - określa, w jaki sposób utwór opisuje życie ludzkie - podaje przykład osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - wymienia wszystkie rodzaje opisu - rozpoznaje rodzaj opisu dominujący w tekście - redaguje opis przedmiotu na podstawie reprodukcji - odwołując się do zamieszczonego fragmentu Biblii, opisuje przeżycia wewnętrzne Adama - zapisuje określenia przydatne do redagowania podanych rodzajów opisu - wciela się w jedną z zaproponowanych postaci i opisuje o świecie i ludziach - odnajduje w albumach sztuki obrazy nawiązujące do tematyki biblijnej i ocenia, na ile obrazy te są wierne tekstowi - zapisuje w pięciu zdaniach wnioski dotyczące analizy obrazów - krótko omawia postać Jana Twardowskiego - odpowiada na pytania dotyczące motywów biblijnych, do których odwołuje się utwór Jana Twardowskiego - wyjaśnia terminy: interpretować, homonim - używa odpowiednich argumentów na potwierdzenie własnego zdania - podaje różne znaczenia wyrazu zdjęcie - przygotowuje prezentację osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - podaje cechy poszczególnych rodzajów opisu - wyjaśnia różnice między opisem obiektywnym i subiektywnym oraz statycznym i dynamicznym - redaguje opis przedmiotu lub dzieła sztuki zgodnie z instrukcją II.3.1 II.4.2 2

8 ustnie wybrany przedmiot lub dzieło sztuki 22. Symbolika jaskini Platona Współcześnie o Biblii i antyku s Encyklopedia Słownik filozofii - Jostein Gaarder, Świat Zofii postać Josteina Gaardera, filozofia, jaskinia platońska, idea, przenośnia, opis sytuacji, notatka - wymienia utwory Josteina Gaardera - tworzy notatkę na temat życia oraz myśli filozoficznej Sokratesa i Platona - krótko opowiada o życiu w jaskini i poza nią - wyjaśnia, dlaczego mieszkańcy jaskini zabili człowieka, których chciał im wyjawić prawdę o lepszym świecie - przy pomocy nauczyciela określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje własną opinię na temat koncepcji Platona - uczestniczy w zabawie: Jaka to sentencja?, odgadując myśli znanych filozofów na podstawie ilustracji - krótko omawia postać Josteina Gaardera - wyczerpująco opisuje życie w jaskini i poza nią - uzasadnia swoje zdanie na temat, dlaczego mieszkańcy jaskini zabili człowieka, których chciał im wyjawić prawdę o lepszym świecie - samodzielnie określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje i uzasadnia własną opinię na temat koncepcji Platona - przygotowuje zabawę: Jaka to sentencja? I.3.2 II.1.2 II i 24. O czasowniku : Temat: Czasownik z każdej strony s czasownik osobowy i nieosobowy, odmiana czasownika, czasowniki kłopotliwe, strona czynna i bierna, czasownik przechodni i nieprzechodni, pisownia przeczenia nie i cząstki by z różnymi formami czasownika, notatka, instrukcja, opis - odróżnia formy nieosobowe czasownika od osobowych - przy pomocy nauczyciela określa formy gramatyczne czasownika - redaguje zdania z czasownikami w trybie rozkazującym - tworzy formy nieosobowe czasownika zakończone na -no, -to - przepisuje podane zdania do zeszytu, uzupełniając je cząstką by pisaną łącznie lub rozdzielnie - przepisuje podane zdania do zeszytu, uzupełniając je czasownikami w odpowiedniej formie - podaje przykłady czasowników kłopotliwych - przekształca zdania, zmieniając formy strony biernej na stronę czynną - stosuje w zdaniach czasowniki w stronie biernej - wyjaśnia znaczenie czasownika jako części mowy - redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym - sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika - określa formy gramatyczne czasownika - odmienia czasowniki kłopotliwe - wymienia sytuacje, w których używa się strony biernej - wyjaśnia różnicę między stroną czynną a bierną oraz czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi - redaguje opis, używając czasowników w stronie czynnej i biernej - przekształca wypowiedzenia, aby 2 I.3.8 III.2.4 III.2.7 III.2.10

9 25. Co rządzi życiem człowieka przypadek czy przeznaczenie? Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s ilustracja wprowadzająca w tematykę bloku - Krystyna Janda, Różowe tabletki na uspokojenie przypadek, przeznaczenie, fatum, związki frazeologiczne, postać Krystyny Jandy, puenta, talizman, notatka, cechy tekstu, wyjaśnianie zwrotów - odnajduje w tekście osobowe i nieosobowe formy czasownika - układa zdania z czasownikami w stronie czynnej i biernej oraz z formami zakończonymi na -no, -to - pisze poprawnie przeczenie nie oraz cząstkę by z czasownikiem - opisuje w czterech zdaniach zamieszczoną fotografię, wykorzystując czasowniki w stronie czynnej i biernej - określa swoją postawę wobec życia, wskazując wybrane wypowiedzi - odpowiada, co przynosi mu więcej satysfakcji zdarzenia będące wynikiem szczęśliwego zbiegu okoliczności czy ciężkiej pracy - określa rolę wróżb, horoskopów i przesądów w swoim życiu - pisze notatkę na temat Krystyny Jandy, korzystając z dostępnych źródeł- wypisuje nazwy przedmiotów, z którymi wiążą się różne przesądy, określa funkcje poszczególnych talizmanów - porównuje puentę opowiadania z jego początkiem i formułuje wniosek - wymienia cechy charakteru bohaterki tekstu i formułuje kilkuzdaniową odpowiedź na pytanie, czy przypadkowo zgromadziła ona wokół siebie przedmioty o magicznym znaczeniu - określa stosunek bohaterki tekstu do samej siebie - przy pomocy nauczyciela, korzystając z podanych określeń, nazywa cechy tekstu - wyjaśnia, jaki charakter ma tekst i sytuuje go w odpowiedniej odmianie uniknąć dwuznaczności - redaguje notatkę prasową, używając form zakończonych na -no, -to - wyjaśnia zasady pisowni przeczenia nie oraz cząstki by z różnymi formami czasownika - opisuje w czterech zdaniach fotografię, wykorzystując czasowniki w stronie czynnej i biernej i przestrzegając zasad językowych - wypowiada się na temat roli przypadku i przeznaczenia w swoim życiu - prezentuje postać Krystyny Jandy i wymienia jej najważniejsze role teatralne i filmowe - nazywa cechy tekstu, korzystając z podanych określeń -wyjaśnia, jaki charakter ma tekst i sytuuje go w odpowiedniej odmianie - przedstawia swoje zdanie na temat wróżb i horoskopów - aktywnie dyskutuje na temat przesądów i przeznaczenia, argumentuje swoją wypowiedź - tworzy opowiadanie na temat sytuacji, w której przedstawiony talizman okazał się pomocny - podaje definicję puenty I.1.2 II.3.1 II.4.2 III.2.3 III.2.3 III.2.4

10 26. Fortuna kołem się toczy prawda czy fałsz? 27. i 28. O spójności wypowiedzi 29. Fatum Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s Słownik frazeologiczny : Temat: Budowa tekstu s Leszek Kołakowski, Mini-wykłady o maxi-sprawach - Bill Watterson, Calvin i Hobbes. Coś ślini się pod łóżkiem postać Leszka Kołakowskiego, fortuna, fatum, hazard, łut szczęścia, związki frazeologiczne, opowiadanie akapit, budowa akapitu, spójność wypowiedzi, budowa tekstu, opowiadanie list, manipulacja, porównanie współczesnych działań handlowych ze schematem działania łańcuszka - odwołując się do tekstu, wyjaśnia znaczenie podanych zwrotów - odpowiada na pytanie, dlaczego ludzie wierzą we wróżby i horoskopy - prezentuje klasie swój talizman - bierze udział w dyskusji na temat przesądów - wymienia tytuły utworów Leszka Kołakowskiego - tłumaczy sens zwrotu fortuna kołem się toczy - przedstawia swoje zdanie na określony temat - poszukuje we wskazanych źródłach informacji o symbolice liczb - wyjaśnia znaczenie słowa psychokineza, korzystając z internetu -nawiązując do przytoczonych słów tekstu, podaje przykłady sytuacji ryzykownych i ekscytujących oraz takich, które są bezpieczne - bierze udział w dyskusji na temat gier hazardowych - układa wydarzenia w kolejności chronologicznej, odpowiadającej akapitom - zapisuje w zeszycie podane zdania w ten sposób, aby stworzyły spójny tekst - uzupełnia zdania tak, aby powstał spójny tekst - podaje cel listownego łańcuszka szczęścia, który otrzymuje bohater komiksu - przedstawia stosunek drugiego bohatera do łańcuszka szczęścia - rozpoznaje w tekście listu zabieg - krótko omawia postać Leszka Kołakowskiego - wyjaśnia, w jaki sposób podany związek frazeologiczny odnosi się do treści utworu - na podstawie tekstu wnioskuje na temat prawdopodobieństwa wygranej - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji o symbolice liczb - opowiada o sytuacji podjęcia ryzyka w swoim życiu, odwołując się do swoich uczuć i stosując zwroty i wyrażenia przyciągające uwagę odbiorcy - rzeczowo argumentuje swoje zdanie na temat gier hazardowych - wyjaśnia terminy: akapit, spójność wypowiedzi - podkreśla w poszczególnych akapitach zdania zawierające najważniejsze informacje - tworzy spójną wypowiedź na określony temat na podstawie podanego planu, stosując synonimy, omówienia i zaimki - bierze aktywny udział w dyskusji - samodzielnie poszukuje informacji na temat łańcuszka św. Antoniego 1 I.2.1 II.1.2 III.1.8 III II I.1.1 I.1.5 I.1.6 I.2.1 II.1.2 II.2.5

11 30. i 31. Pogodzić się z losem i 33. Jak rozpoznać imiesłowy? Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s. 46 Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s Artur Maciak, Na wózku szczęścia język potoczny, artykuł prasowy, dyskusja, plakat imiesłów przymiotnikowy czynny i bierny, odmiana imiesłowów manipulacji - formułuje własną opinię na temat łańcuszków szczęścia - bierze udział w dyskusji na temat podobieństwa działań handlowych do schematu działania łańcuszka szczęścia - opowiada o emocjach wywołanych lekturą artykułu - wskazuje narratora i rodzaj narracji - nazywa uczucia, których doznawała bohaterka po wypadku - z pomocą nauczyciela interpretuje ostatnie zdanie tekstu - wyszukuje w tekście informacje związane z zachowaniem bohaterki wobec rodziców - z pomocą nauczyciela interpretuje wskazane wypowiedzi bohaterki - redaguje krótką wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - wyraża opinię na określony temat - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne - nadaje inny tytuł całemu artykułowi Artura Maciaka oraz każdemu z wyróżnionych fragmentów - zabiera głos w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym - przygotowuje plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw - zabiera głos w dyskusji na temat wypadków samochodowych, które zna z relacji w mediach - podaje czasowniki, od których powstały wymienione imiesłowy - w podanych sformułowaniach przekształca imiesłowy na czasowniki - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - uzasadnia swoją opinię na określony temat, podając odpowiednie argumenty - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne i określa ich funkcję - aktywnie uczestniczy w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym i wyciąga wnioski końcowe - przygotowuje pomysłowy plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw, dbając o estetykę wykonania - wyjaśnia terminy: imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny, imiesłów przysłówkowy współczesny, imiesłów II I.1.2 II.1.1 II I.3.8 II.2.2 III.2.3 III.2.4

12 34. Jak powstał teatr? 35. Groteskowa rzeczywistość przedstawiona w Teatrzyku Zielona Gęś : Temat: Imiesłów dla chcącego nic trudnego s Teatr świat widza i aktora s Teatr świat widza i aktora - Antyczny rodowód teatru - Jak wyglądał teatr w starożytnej Grecji? - Jak wygląda dzisiejszy teatr? - Konstanty Ildefons Gałczyński, Żarłoczna Ewa przymiotnikowych, funkcja imiesłowów przymiotnikowych w zdaniu, imiesłów przysłówkowy współczesny i uprzedni, funkcja imiesłowów przysłówkowych w zdaniu, pisownia nie z imiesłowami, instrukcja, związki frazeologiczne, oficjalna odmiana Dionizje, budowa starożytnego teatru (skene, proskenion, orchestra, widownia), katharsis, aktorzy starożytni, koryfeusz, chór, współczesny teatr tradycyjny, medium nonsens, humor, dramat, streszczenie - przy pomocy nauczyciela przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń - spośród podanych zwrotów dobiera po dwa sformułowania do przedstawionych scenek - wypisuje z tekstu imiesłowy przysłówkowe współczesne i dopisuje do nich bezokoliczniki, od których zostały utworzone - tworzy imiesłowy przysłówkowe od czasowników występujących w podanych związkach frazeologicznych - przy pomocy nauczyciela przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy przysłówkowe - pisze poprawnie imiesłowy z przeczeniem nie - uzupełnia frazeologizmy odpowiednimi imiesłowami oraz tworzy tabelę według podanego wzoru - omawia na podstawie tekstu okoliczności powstania i rozwoju teatru w starożytnej Grecji - wymienia elementy budowy teatru greckiego i współczesnego - wyjaśnia, czym różni się teatr od innych mediów - streszcza w dziesięciu zdaniach biblijną historię o upadku pierwszych ludzi - odnajduje w utworze nawiązania do tekstu biblijnego - wymienia charakterystyczne cechy, którym napisany jest tekst Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego - porównuje postacie biblijne z ich przysłówkowy uprzedni - przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń - samodzielnie przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy przysłówkowe oraz wyjaśnia, dlaczego w niektórych przypadkach takie przekształcenie jest niemożliwe - wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów, z których składał się teatr grecki - omawia różnice między budową teatru antycznego i współczesnego - wskazuje nowe kierunki rozwoju dzisiejszego teatru - tłumaczy terminy: katharsis, medium - wymienia charakterystyczne cechy, którym napisany jest utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz tekst biblijny - wyjaśnia, na czym polega humor utworu, przytaczając odpowiednie fragmenty - uzasadnia rolę tekstu głównego i pobocznego w dramacie III.2.5 III.2.7 III I.1.1 I.1.2 III.2.11 II.2.6 II.2.9

13 36. Za kulisami teatru Magia teatru s. 52 odpowiednikami z utworu Żarłoczna Ewa - odnajduje w utworze tekst główny i poboczny - wykonuje rekwizyty i dekoracje potrzebne do odegrania scenki - odgrywa scenkę, starając się wczuć w rolę postaci Teatr świat widza i aktora s W starożytnym świecie s Wisława Szymborska, Wrażenia z teatru - Agnieszka Bresler, Magia teatru - O plakacie teatralnym postać Wisławy Szymborskiej, akt, podmiot liryczny, rzeczownik odczasownikowy, opowiadanie, mapa myśli spektakl teatralny, właściwości teatru, opinia autorki, zabiegi teatralne ciekawe dla odbiorcy, plakat teatralny i jego funkcje, opis plakatu - wymienia utwory Wisławy Szymborskiej - wskazuje w tekście fragmenty mówiące o uczuciach towarzyszących podmiotowi lirycznemu podczas wizyty w teatrze - wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu - tłumaczy, co dla osoby mówiącej oznacza wyrażenie akt szósty - odszukuje informacje o zachowaniach aktorów - odnajduje w tekście rzeczowniki pochodzące od czasowników - określa, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - odpowiada, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - wybiera z podanego słownictwa, wyrażenia dotyczące teatru - wymienia na podstawie tekstu najważniejsze cechy spektaklu teatralnego - określa, czym według autorki jest magia teatru - podaje trzy najistotniejsze właściwości teatru i krótko omawia każdą z nich - ustosunkowuje się do opinii autorki tekstu: Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni - wymienia elementy, z których składa - odgrywa scenkę, ukazując poszczególne postacie w przekonujący sposób - krótko omawia postać Wisławy Szymborskiej - tworzy mapę myśli związaną z teatrem - określa źródło wrażeń podmiotu lirycznego - określa, jaką funkcję pełnią w utworze rzeczowniki pochodzące od czasowników - przedstawia i uzasadnia swoją opinię na temat, w którym świecie żyje się łatwiej opisanym w wierszu czy rzeczywistym - argumentuje i uzasadnia swoje zdanie na temat opiniiautorki tekstu: Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni, - na podstawie przeczytanej Ciekawostki wyjaśnia, jakie zabiegi teatralne mogą być ciekawe dla odbiorcy i dlaczego teatr jest dla niektórych osób bardziej angażujący niż kino - wyjaśnia, jaką funkcję pełni plakat teatralny - redaguje wyczerpujący opis plakatu teatralnego, dbając o spójność tekstu II.2.4 II.2.5 II I.1.1 II.3.1 II.2.11

14 się plakat teatralny - opisuje w kilku zdaniach zaprezentowany plakat teatralny oraz przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych - odpowiada, w jaki sposób plakat teatralny nawiązuje do określonego utworu 38. Frazeologia w naszym języku : Temat: Z frazeologią za pan brat s łączliwość wyrazów, typy związków frazeologicznych (zwroty, frazy, wyrażenia), opowiadanie, reklama - łączy wyrazy, tworząc poprawne związki frazeologiczne - wypisuje z tekstu frazeologizmy i dopisuje do nich sformułowania o podobnym znaczeniu - uzupełnia podane zwroty odpowiednimi wyrazami, tak aby powstały frazeologizmy - wskazuje wyrażenia, zwroty i frazy - wybiera z tekstu trzy frazeologizmy i układa po jednym zdaniu z każdym z nich - tłumaczy terminy: zwrot, fraza, wyrażenie - pisze krótki tekst reklamowy odznaczający się pomysłowością - określa funkcję frazeologizmów w podanych zdaniach 1 I.2.3 III Dziedzictwo starożytności powtórzenie wiadomości 40. i 41. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa Słownik frazeologiczny Słownik poprawnej polszczyzny s Śladami epoki historia kalendarza, osiągnięcia starożytności przypowieść (parabola), alegoria, tragizm, katharsis, tragedia antyczna, zasada trzech - czyta tekst na poziomie dosłownym - z pomocą nauczyciela formułuje ideę tekstu - wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytności - wskazuje zjawiska ze świata antycznego, do których nawiązują przedstawione znaki graficzne - opowiada o związku greckich igrzysk olimpijskich ze współczesnymi - określa na podstawie tekstu, kim są bohaterowie przypowieści, i podaje miejsce zdarzeń - wypisuje z tekstu dany argument - nazywa gatunek utworu - samodzielnie odkrywa przesłanie tekstu - ocenia przeczytany tekst - wyjaśnia, czym jest demokracja i jakie są jej korzenie - uzasadnia, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do antycznych budowli - określa, jakich filozofów dotyczą zamieszczone biogramy - podaje przenośne znaczenie słowa faryzeusz - określa sposób narracji w tekście - tłumaczy terminy: katharsis, zasada trzech jedności, tragedia, tragizm I.2.2 II.1.2 III I.1.2 I.3.2 II.2.3 II.2.4 II.2.6

15 42. Piszę poprawnie błędy frazeologiczne 43. i 44. W kręgu Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s : Temat: Błędy frazeologiczne s Słownik frazeologiczny W kręgu s Słownik polskiego - Dlaczego średniowiecze? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - W służbie Bogu - Znani i podziwiani - Piękno dużych form - Hans Memling, Sąd Ostateczny - Hieronim Bosch, jedności, środki stylistyczne (homonim, porównanie homeryckie, anafora), liryka pośrednia i bezpośrednia, epos, pieśń, hymn, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa błąd frazeologiczny, związek frazeologiczny, hasło słownikowe filozofia chrześcijańska, postacie św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu, średniowiecze, uniwersalizm, tryptyk, iluminacja, styl romański, styl gotycki, notatka, opis - rozpoznaje parabolę - odnajduje w wierszu anaforę - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów - wymienia najczęstsze błędy frazeologiczne - uzupełnia związki frazeologiczne brakującymi wyrazami - przy pomocy nauczyciela analizuje budowę hasła w słowniku frazeologicznym - odnajduje w słowniku frazeologicznym potrzebne informacje - przeredagowuje tekst, usuwając z niego związki frazeologiczne - stosuje związki frazeologiczne w odpowiednim kontekście znaczeniowym - charakteryzuje epokę - wyjaśnia, na czym polega uniwersalny charakter kultury - określa, co wyróżniało filozofię - opisuje budowle romańskie i gotyckie - odszukuje w słowniku znaczenie słowa iluminacja - redaguje notatkę zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego - wyjaśnia alegoryczne znaczenie przeczytanego utworu - omawia na podstawie tekstu rolę tragedii antycznej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - omawia rodzaje błędów frazeologicznych - analizuje budowę hasła w słowniku frazeologicznym - wskazuje frazeologizmy, które należą do potocznego - przeredagowuje tekst, usuwając z niego związki frazeologiczne i dbając o poprawność językową - podaje różnice między architekturą romańską i gotycką - uzasadnia, dlaczego średniowiecze nazywane jest czasem katedr - redaguje wyczerpującą wypowiedź zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego, wykorzystując opis wybranego obrazu z tego okresu II I.2.3 III.2.3 III I.1.1 I.1.2 I.2.3 III.2.11

16 45. i 46. O dawnych ascetach Legenda o świętym Aleksym 47. O czym Mistrz W kręgu s Słownik wyrazów bliskoznacznyc h Piekło - Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfini - Wit Stwosz, ołtarz mariacki - katedra Notre Dame w Paryżu - Kościół Świętych Piotra i Pawła w Kruszwicy - Legenda o świętym Aleksym - ilustracja - Rozmowa Mistrza Polikarpa asceza, asceta, żywoty świętych, legenda, wzorzec osobowy, kanonizacja, beatyfikacja, plan wydarzeń, charakterystyka motyw śmierci, poradniki dobrego - wyjaśnia, z jakich powodów współcześnie ludzie podejmują wyrzeczenia - wymienia elementy ważne dla utworów opisujących życie świętych - układa plan wydarzeń przedstawionych w legendzie - podaje co najmniej dwa argumenty przekonujące o świętości Aleksego - wyjaśnia, w jaki sposób ludzie poznali historię życia św. Aleksego - odpowiada, kto wyjął list z dłoni Aleksego i wyjaśnia, dlaczego nikt inny nie mógł tego uczynić - udziela odpowiedzi na pytania związane z tekstem - wypisuje z tekstu cztery przykłady archaizmów - dopisuje synonimy do podanych wyrazów, korzystając ze słownika wyrazów bliskoznacznych - opisuje ilustrację ukazującą św. Aleksego - sporządza listę przyjemności, których trudno sobie odmówić - charakteryzuje postać św. Aleksego - opowiada, jak mogłaby wyglądać upersonifikowana śmierć - wyjaśnia terminy: asceza, asceta - znajduje w tekście sposoby umartwiania się stosowane przez bohatera utworu - wyjaśnia, dlaczego bohater utworu postanowił wyznać prawdę o sobie i co chciał przez to osiągnąć - wymienia wszystkie argumenty przekonujące o świętości Aleksego - charakteryzuje średniowiecznego ascetę - przygotowuje krótkie wystąpienie na temat wybranego świętego i nadaje mu formę legendy - wyczerpująco opisuje wygląd Śmierci z utworu, wykorzystując 2 I.1.1 I.1.2 I.2.3 II.2.4 II.4.1 III.1.3 II.1.2

17 Polikarp rozmawiał ze Śmiercią? 48. i 49. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 50. i 51. Co warto wiedzieć o charakterystyce? W kręgu s : Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s. 81 : Temat: ze Śmiercią umierania, opis postaci, personifikacja, dance macabre, notatka budowa tekstu, spójność, opis, komunikacja, związki frazeologiczne, błędy frazeologiczne, czasownik, imiesłów charakterystyka pośrednia i bezpośrednia, autocharakterystyka, charakterystyka statyczna i dynamiczna - opisuje krótko wygląd Śmierci z tekstu, wykorzystując elementy wybrane spośród podanych - określa, jakie emocje wywołuje obraz Śmierci z utworu - wskazuje w tekście przykłady uosobienia - wyjaśnia sposób widzenia świata przez ludzi - bierze udział w przygotowaniu inscenizacji utworu - redaguje w trzech zdaniach treść każdego z podanych początków akapitu, dbając o spójność tekstu - porządkuje podane fragmenty akapitu, tak aby stworzyły spójny tekst - wskazuje, jaki kontakt zachodzi pomiędzy rozmówcami w trakcie rozmowy telefonicznej - układa dziewięć związków frazeologicznych z podanych wyrazów - wskazuje szereg czasowników dokonanych przechodnich - rozpoznaje zakończenie czasownika zacząć w 3 os. lm. cz. przeszłego - przekształca podane bezokoliczniki na imiesłowy przysłówkowe uprzednie - redaguje opis przeżyć na podany temat - wymienia rodzaje charakterystyki - wypisuje z tekstu cechy charakteru bohatera odpowiadające przykładom jego zachowań i postaw - redaguje trzyzdaniową charakterystykę siebie, przeznaczoną do zamieszczenia na portalu internetowym - bierze udział w quizie klasowym podane elementy - określa i uzasadnia charakter przeczytanego utworu oraz określa funkcję, jaką mógł on pełnić w średniowieczu - przygotowuje inscenizację utworu, wykazując się zaangażowaniem i pomysłowością - przedstawia charakter i znaczenie motywu śmierci w średniowieczu - redaguje treść akapitów, dbając o spójność oraz poprawność językową tekstów - określa zależność czasową pomiędzy podanymi bezokolicznikami i utworzonymi od nich imiesłowami przysłówkowymi uprzednimi - redaguje spójny opis przeżyć na podany temat, poprawny pod względem ortograficznym i gramatycznym - wyjaśnia różnicę między charakterystyką pośrednią i bezpośrednią - przekształca fragment tekstu na charakterystykę bezpośrednią - charakteryzuje postać chłopca na podstawie sytuacji przedstawionych na ilustracjach - wyjaśnia, na czym polegała II.2.4 II.4.2 I.1.7 I.3.8 II.2.1 III.1.7 III.2.4 III.2.5 III.2.7 III I.1.2 III.2.3

18 Charakterystyk a s przepisuje do zeszytu podane zdania i uzupełnia w nich frazeologizmy - charakteryzuje bohatera ilustracji - opisuje wygląd postaci pojawiającej się na każdej ilustracji, określa jej cechy charakteru, zainteresowania i osobowość - redaguje charakterystykę wybranej postaci literackiej - wypisuje z tekstu zachowania bohaterki, które ilustrują jej cechy charakteru - podaje cechy bohaterki na podstawie określonych fragmentów powieści - wymienia podobieństwa i różnice między postaciami - redaguje krótką autocharakterystykę, zawierającą co najmniej 10 zdań przemiana postaci w charakterystyce dynamicznej, i tworzy odpowiednie zakończenie tekstu - redaguje charakterystykę porównawczą wybranych postaci - redaguje autocharakterystykę zawierającą więcej niż 10 zdań, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną 52. Średniowieczny władca 53. Średniowieczny W kręgu s Pieśń o Rolandzie - Gall Anonim, Kronika polska - Pieśń o Rolandzie Karol Wielki, Bolesław Chrobry, średniowieczny władca, archaizmy rycerz jako średniowieczny - podaje krótką informację o Pieśni o Rolandzie - określa jednym zdaniem nastrój przeczytanego utworu - wskazuje w tekście wyrazy, które uwydatniają cechy Karola Wielkiego - wylicza łupy zdobyte przez rycerzy w bitwie - wymienia rozrywki rycerzy opisane w tekście - dzieli archaizmy występujące w tekście na czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki i przysłówki - opisuje sytuację ukazaną w przeczytanym fragmencie - przekształca przeczytany tekst, stosując współczesną polszczyznę - na podstawie fragmentu Kroniki polskiej wymienia co najmniej osiem zalet Bolesława Chrobrego - nadaje tytuły poszczególnym akapitom przeczytanego fragmentu - wymienia osiągnięcia Karola Wielkiego, korzystając z dostępnych źródeł informacji - na podstawie tekstu i innych źródeł opowiada o tym, jak rycerze spędzali wolny czas - porównuje opis Bolesława Chrobrego zamieszczony w Kronice polskiej Galla Anonima z wizerunkiem Karola Wielkiego ukazanym w Pieśni o Rolandzie - pisze krótki, humorystyczny tekst o sobie i przedstawia w nim jedną ze swoich zalet - omawia postać rycerza jako średniowieczny wzorzec osobowy 1 I.1.1 I.1.2 I.2.1 II I.1.1 I.1.3

19 rycerz 54. Legenda o królu Arturze 55. i 56. Jak dzielimy rzeczowniki? W kręgu s Słownik frazeologiczny W kręgu s Słownik postaci literackich Słownik symboli Słownik mitów i tradycji kultury - Loiset Lyédet, Bitwa pod Poitiers - Sigrid Undset, Galahad przybywa do Camelotu - Jan Długosz, Roczniki - Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem wzorzec osobowy, kodeks, patos, elementy świata rycerskiego, symbolika stroju rycerskiego, epitet, czytanie na głos, interpretacja reprodukcji obrazu Okrągły Stół, Graal, plan wydarzeń, charakterystyka podział rzeczowników, odmiana rzeczowników, tekstu - referuje, co wydarzyło się podczas ostatnich chwil życia Rolanda - na podstawie tekstu wymienia elementy świata rycerskiego - wskazuje elementy patosu w przeczytanym tekście - wskazuje w utworze epitety wraz z określanymi rzeczownikami - poprawnie czyta tekst na głos, zwracając uwagę na intonację - tłumaczy, czym jest kodeks - układa kodeks współczesnego rycerza - układa kodeks idealnego ucznia - korzystając ze słowników, wyjaśnia znaczenie haseł: król Artur, Merlin, Okrągły Stół, Graal - tłumaczy, jakie znaczenie miało w średniowieczu pochodzenie rycerza - opisuje wygląd Galahada - porządkuje chronologicznie podane zdania, tak aby powstał plan wydarzeń - wskazuje w utworze elementy cudowności i magii - ocenia atmosferę przeczytanego fragmentu powieści - odróżnia rzeczowniki żywotne od nieżywotnych, osobowe od nieosobowych, własne od pospolitych - wypisuje rzeczowniki we - przytacza legendę Durendala - ocenia, w jaki sposób epitety wraz z określanymi rzeczownikami wpływają na charakter wypowiedzi - czyta tekst na głos, stosując intonację odpowiadającą nastrojowi poszczególnych części - uzupełnia związki frazeologiczne podanymi wyrazami w odpowiedniej formie, a następnie układa z nimi krzyżówkę, której hasło tworzą litery tworzące wyrażenie związane z rycerstwem - na podstawie reprodukcji obrazu Loiseta Lyédeta oraz innych źródeł odpowiada na pytanie, w jaki sposób walczyli średniowieczni rycerze oraz jakimi cechami musieli się odznaczać, aby móc uczestniczyć w bitwie - tłumaczy, czym jest patos - znajduje w tekście nawiązanie do postaci biblijnej i wyjaśnia, kim jest ona w Biblii - podaje odpowiednie argumentyuzasadniające własną ocenę atmosfery tekstu - odpowiada i uzasadnia, czy współcześnie istnieją wzorce osobowe - redaguje charakterystykę Zawiszy Czarnego, korzystając z fragmentu Roczników Jana Długosza i Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki - wyjaśnia różnice między rzeczownikami pospolitymi a własnymi, żywotnymi a nieżywotnymi, osobowymi II.2.1 II.3.3 II.4.3 I.2.3 II.2.1 II III.2.10

20 57. Malarskie powroty do 58. Co czuła żona świętego Aleksego? : Temat: Nazwać rzecz po imieniu, czyli o rzeczowniku s Powroty do s Dzieła sztuki pod lupą: - Frans Masereel, Kalwaria - Martin Schongauer, Chrystus na krzyżu - Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego pisownia nie z rzeczownikami, rzeczowniki o nieregularnej odmianie, pisownia rzeczowników wielką i małą literą, opowiadanie grafika, kalwaria, pierwszy plan, drugi plan, tło, opis, kompozycja, notatka podmiot liryczny, liryka bezpośrednia, powtórzenie, wywiad, asceta wskazanych formach - odmienia rzeczowniki przez przypadki - odnajduje w tekście rzeczowniki pospolite w liczbie mnogiej i z trzema z nich układa zdania - tworzy zdania z podanymi rzeczownikami, zapisując je w podanej formie - wypisuje rzeczowniki o nieregularnej odmianie i łączy je z odpowiednią cechą odmiany- pisze poprawnie rzeczowniki z przeczeniem nie - poprawnie zapisuje rzeczowniki wielką lub małą literą - deklinuje rzeczowniki o osobliwej odmianie - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników - odpowiada, co znajduje się na pierwszym i drugim planie oraz w tle każdego z dzieł - określa kompozycję przedstawionych prac - nazywa uczucia ukazane na twarzach postaci - porównuje sposób ukazania postaci na obu grafikach - poszukuje we wskazanych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - opisuje poszczególne grafiki, korzystając z podanego słownictwa - opowiada dzieje św. Aleksego - wskazuje w wierszu fragmenty, w których ujawnia się podmiot literacki - wymienia emocje, których doznaje żona św. Aleksego - na podstawie tekstu określa wiek a nieosobowymi - wymienia osobliwości w odmianie rzeczowników - przekształca wypowiedzenia, zamieniając rzeczowniki na inne części mowy - określa, w jakich tekstach stosuje się rzeczowniki odczasownikowe - stosuje w wypowiedziach poprawne formy rzeczowników o osobliwej odmianie - wyjaśnia, kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w zapisie rzeczowników - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wskazuje różnice między analizowanymi dziełami malarskimi - wyjaśnia wpływ kompozycji na odbiór dzieła - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - ocenia, które dzieło wywiera większe wrażenie i uzasadnia swoją opinię - wyjaśnia, co oznacza słowo kalwaria i wskazuje jego związek z dziełem Fransa Masereela - opisuje własne uczucia wywołane postacią żony św. Aleksego - tłumaczy, dlaczego po każdej zwrotce pojawia się wyraz w wołaczu - wyjaśnia obecność powtórzeń w wierszu 1 I.2.1 II.2.11 III.1.8 I.1.10 II.1.2 II.2.1 II.2.2 II.2.4

21 59. Gość Mistrza Mirona 60. Życie codzienne w średniowieczu Powroty do s Powroty do s Powroty do s Słownik - Miron Białoszewski, Wywiad - Wisława Szymborska, Miniatura średniowieczna - Bracia Paul, Jean, Herman de Limbourg, Sierpień postać Mirona Białoszewskiego, ironia, wywiad, rodzaj literacki postać Wisławy Szymborskiej, różne znaczenia słowa miniatura, idealizacja, funkcja przymiotników, idealizacja rzeczywistości bohaterki - odszukuje w tekście powtórzenia - podaje przykłady osób, które podporządkowały swoje życie ważnej sprawie - formułuje własną opinię na dany temat - redaguje pytania do wywiadu ze współczesnym ascetą - wymienia utwory Mirona Białoszewskiego - wypowiada się na temat przedstawiania poważnych zagadnień w niepoważny sposób - tłumaczy, dla jakiego rodzaju literackiego typowa jest budowa utworu Wywiad - zapisuje w punktach wydarzenia zaprezentowane w tekście - wyjaśnia tytuł przeczytanego wiersza - wyciąga wnioski dotyczące wyglądu śmierci na podstawie tekstu - wskazuje fragmenty tekstu ujawniające dystans poety do siebie samego oraz świata - uczestniczy w przygotowaniu scenografii i kostiumów do inscenizacji - bierze udział w inscenizacji - krótko prezentuje postać Wisławy Szymborskiej - na podstawie słownika polskiego wyjaśnia różne znaczenia słowa miniatura - opisuje scenę przedstawioną w wierszu i porównuje ją ze zdarzeniem ukazanym na średniowiecznej ilustracji braci de Limbourg - wyjaśnia, jakie elementy rzeczywistości pominięto w utworze - formułuje tezę do danego tematu i uzasadnia ją odpowiednimi argumentami- redaguje wywiad ze współczesnym ascetą - krótko omawia postać Mirona Białoszewskiego - wyjaśnia termin: ironia - tłumaczy, dlaczego słowa Mistrza Mirona można odczytać jako łagodną ironię - uzasadnia powiązania wiersza Mirona Białoszewskiego z Rozmową Mistrza Polikarpa ze Śmiercią - interpretuje słowa zapisane na kartce, która wysunęła się z kieszeni Mirona - ocenia sposób ukazania rzeczywistości przez autora utworu - przygotowuje spektakl na podstawie utworu Wywiad - tłumaczy, czemu służy niepełny obraz świata w wierszu - określa, jaką funkcję pełnią w tekście neologizmy - wyjaśnia, czemu służy we współczesnym świecie idealizacja rzeczywistości - formułuje i uzasadnia swoje stanowisko na temat idealizacji rzeczywistości we współczesnym świecie - przedstawia argumenty II.2.6 I.1.10 II.2.1 II.2.5 II I.1.1 I.1.5 I.2.3 I.3.2 II.3.1