Rozpoczęto wdrażanie programu odbudowy szkolnictwa zawodowego we współpracy z przedsiębiorcami.

Transkrypt

1 BO-WP KSG Warszawa, 01 lipca 2015 r. Sz. P. Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowna Pani Marszałek, odpowiadając na interpelację 1 Pana Tadeusza Tomaszewskiego, Posła na Sejm RP, w sprawie realizacji programu rządu ogłoszonego w exposé premier Ewy Kopacz w ramach poprawy warunków edukacji w polskich szkołach, przedstawiam odpowiedzi na zawarte w niej pytania. 1. Jakie działania programowe i legislacyjne podjął rząd RP w celu realizacji spraw wymienionych w exposé w ramach poprawy warunków edukacji w polskich szkołach? Bezpłatny dostęp do podręczników 8 lipca 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która stanowi realizację rządowego planu systemowych zmian w sferze dotyczącej podręczników szkolnych. Celem wprowadzanych zmian jest zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym, tj. uczniom szkół podstawowych i gimnazjów, dostępu do bezpłatnych podręczników. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą bezpłatne podręczniki, zarówno te udostępniane przez Ministra Edukacji Narodowej, jak i finansowane z dotacji celowej mają być użytkowane przez trzy kolejne roczniki uczniów. Szkolnictwo zawodowe Rozpoczęto wdrażanie programu odbudowy szkolnictwa zawodowego we współpracy z przedsiębiorcami. 31 października 2014 r. zakończyły się konsultacje społeczne programu zmian w szkolnictwie zawodowym. 1 nr 33022

2 Konsultacje zostały podsumowane i szczegółowo omówione, a ich efekty opublikowane na stronie MEN w zakładce Rok szkoły zawodowców. Propozycje i uwagi zgłaszane podczas tych konsultacji są i będą wykorzystywane do optymalizacji działań podejmowanych w latach w ramach bieżącej działalności MEN oraz współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; 20 stycznia 2015 r. Minister Edukacji Narodowej powołała Zespół opiniodawczo-doradczy do spraw kształcenia zawodowego. W jego skład wchodzą: przedstawiciele ministrów właściwych dla zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, przedstawiciele reprezentatywnych organizacji pracodawców, przedstawiciele największych oświatowych związków zawodowych. Do zadań Zespołu należy opiniowanie lub proponowanie działań na rzecz aktywizowania pracodawców do włączenia się w proces kształcenia zawodowego, w tym zwłaszcza działań współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, działań służących upowszechnianiu dobrych praktyk z zakresu kształcenia zawodowego, w szczególności dobrych praktyk współpracy szkół z pracodawcami; 23 stycznia 2015 r. podpisane zostało Porozumienie czterech ministrów (Ministra Gospodarki, Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministra Skarbu Państwa), na rzecz wzmocnienia i usprawnienia działań sprzyjających szkolnictwu zawodowemu. Współpraca międzyresortowa w ramach Porozumienia ma na celu zapewnienie spójnych, wzajemnie uzupełniających się działań na szczeblu krajowym, wspierających rozwój kształcenia zawodowego dostosowanego do potrzeb pracodawców, lokalnych rynków pracy oraz nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki, jak również upowszechnianie i rozwój współpracy szkół zawodowych z pracodawcami na poziomie regionalnym i lokalnym, w tym zwiększenie zaangażowania pracodawców w organizację kształcenia praktycznego dla uczniów szkół zawodowych; Na bieżąco opracowywane są podstawy programowe kształcenia dla zawodów nowo wprowadzanych do klasyfikacji zawodów. Rozwój postaw prozdrowotnych 17 grudnia 2014 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 września 2015 r. Jej celem jest wzmocnienie ochrony zdrowia dzieci w wieku szkolnym przez ograniczenie dostępu na terenie szkół i placówek systemu oświaty do środków spożywczych zawierających znaczne ilości składników niezalecanych dla ich rozwoju. Ustawa zakłada wprowadzenie dodatkowych wymagań ograniczeń 2

3 dotyczących sprzedaży, podawania, reklamy i prezentacji środków spożywczych w szkołach i placówkach systemu oświaty. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów w zakresie sprzedaży lub podawania określonych środków spożywczych, ustawa wprowadza możliwość rozwiązania, bez zachowania terminu wypowiedzenia, umów łączących daną szkołę lub placówkę systemu oświaty z podmiotem naruszającym te przepisy (bez odszkodowania). W trakcie przygotowania jest projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 2. Projektowane rozporządzenie m.in.: określa formy działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej i ich zakres, czyli wskazania merytoryczne dotyczące obszarów działań podejmowanych przez szkoły i placówki systemu oświaty w zakresie przeciwdziałania narkomanii. Ponadto, zgodnie z projektowanymi zapisami, odbiorcami działań realizowanych w szkole czy placówce obok uczniów i wychowanków są także nauczyciele, wychowawcy i rodzice. Skuteczna profilaktyka wymaga bowiem zaangażowania nie tylko dzieci i młodzieży, ale całej społeczności szkolnej. Oddziaływania selektywne, skoncentrowane wyłącznie na jednej grupie, zwykle uczniach, są mniej skuteczne. Bezpieczeństwo w szkołach i placówkach W dniu 23 czerwca br. Rada Ministrów przyjęła Rządowy program wspomagania w latach organów prowadzących szkoły w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach Bezpieczna+. Program zakłada szereg działań związanych z podnoszeniem poziomu bezpieczeństwa wszystkich grup tworzących środowisko szkolne w czterech kluczowych obszarach, stanowiących następujące cele szczegółowe programu: 1) bezpieczne korzystanie z cyberprzestrzeni, 2) kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły, 3) poprawę bezpieczeństwa fizycznego w szkołach, 4) tworzenie warunków do prowadzenia przez powiatowe i miejskie jednostki Państwowej Straży Pożarnej praktycznych zajęć dla dzieci z zakresu bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Planowane na 2016 r. działania dotyczące wdrażania i efektywnego wykorzystania monitoringu szkolnego zostały uzależnione od wprowadzenia 2 Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 oraz z 2015 r. poz. 28 i 875) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 875). 3

4 niezbędnych regulacji systemowych w zakresie stosowania monitoringu wizyjnego, o co wnioskował Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Biblioteki szkolne Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizować będą w latach Wieloletni Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa". Na jego realizację, w okresie pięciu lat, przeznaczono 455 milionów zł: 2016 r zł w tym zł MEN; 2017 r zł w tym zł MEN; 2018 r zł w tym zł MEN; 2019 r zł w tym zł MEN; 2020 r zł w tym zł MEN. Komponent MEN to w sumie 150 mln z budżetu państwa. Główne cele programu to: zapobieganie negatywnej tendencji niskiego poziomu czytelnictwa, podniesienie standardów infrastrukturalnych i zaktywizowanie bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych, które są ważnym źródłem książek dla czytelników, ułatwienie potencjalnym czytelnikom dostępu do książek dzięki wzbogacaniu i urozmaicaniu księgozbiorów bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych. Pogram został podzielony na trzy priorytety. MEN będzie realizował jeden z nich Priorytet III Zakup nowości wydawniczych do bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Dnia 26 maja 2015 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę o realizacji w roku szkolnym 2015/2016 rządowego programu Książki naszych marzeń. Umożliwi on zakup książek do bibliotek szkolnych w celu promocji czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży oraz rozwijania ich kompetencji i zainteresowań czytelniczych. Program obejmie ponad 13 tysięcy szkół. Na zakupy nowości wydawniczych dla bibliotek MEN jeszcze w tym roku przeznaczy 20 mln zł. Na stronie internetowej Ministerstwa znajduje się harmonogram działań programu: 2. Na jakim etapie znajduje się proces realizacji programu rządu RP w zakresie zapowiedzi poprawy warunków edukacji w polskich szkołach? Bezpłatny dostęp do podręczników W roku szkolnym 2014/2015 minister właściwy do spraw oświaty i wychowania zapewnił bezpłatny podręcznik (części I-IV) do zajęć 4

5 z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej dla uczniów klas I szkoły podstawowej; Podręcznik został zaadaptowany także do potrzeb uczniów niewidomych (adaptacja w systemie Braille a), słabowidzących (adaptacja w druku powiększonym), niesłyszących i słabosłyszących (adaptacja z nagraniem w Polskim Języku Migowym), oraz mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się w tym niesłyszących, słabosłyszących, z upośledzeniem umysłowym, autyzmem i afazją; Wszystkie szkoły otrzymały dla klas I dotację celową na podręcznik do języka obcego w kwocie 25 zł na jednego ucznia oraz na materiały ćwiczeniowe w kwocie 50 zł na jednego ucznia; Obecnie przygotowywany jest podręcznik dla klasy II szkoły podstawowej do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej oraz jego adaptacje dla uczniów niewidomych, słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących oraz mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się w tym niesłyszących, słabosłyszących, z upośledzeniem umysłowym, autyzmem i afazją; W roku szkolnym 2015/2016 : bezpłatne podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, zapewnione przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, otrzymają uczniowie klas I i II szkoły podstawowej. Szkoły otrzymają także dotację celową dla klas I i II na podręcznik do języka obcego w kwocie 25 zł na jednego ucznia oraz na materiały ćwiczeniowe w kwocie 50 zł na jednego ucznia. W przypadku klasy IV szkoły podstawowej szkoły otrzymają dotację celową na podręczniki w wysokości 140 zł na jednego ucznia oraz na materiały ćwiczeniowe w wysokości 25 zł na jednego ucznia. W przypadku klasy I gimnazjum szkoły otrzymają dotację na podręczniki w wysokości 250 zł na jednego ucznia oraz na materiały ćwiczeniowe w wysokości 25 zł na jednego ucznia; W roku szkolnym 2016/2017 dostęp do bezpłatnych podręczników i materiałów ćwiczeniowych otrzymają uczniowie klas I-V szkoły podstawowej oraz klas I i II gimnazjum; W roku szkolnym 2017/2018 dostęp do bezpłatnych podręczników i materiałów ćwiczeniowych otrzymają wszyscy uczniowie szkoły podstawowej oraz gimnazjum. 5 Szkolnictwo zawodowe Podjęte zostały działania mające na celu poprawę warunków realizacji doradztwa zawodowego w polskich szkołach. W grudniu 2014 r. został opublikowany poradnik Doradztwo edukacyjnozawodowe. Przykładowe rozwiązania, który przekazano bezpłatnie do wszystkich gimnazjów w kraju. W poradniku zostały zaprezentowane

6 6 dobre praktyki realizacji doradztwa zawodowego w szkołach oraz omówione dostępne narzędzia do diagnozy predyspozycji zawodowych uczniów; Od października 2014 r. do lipca br. trwa przygotowanie doradców, którzy będą wspierać uczniów w planowaniu ścieżki edukacyjnej i zawodowej; W ramach projektu systemowego Edukacja dla Pracy etap II, realizowanego przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, prowadzone są szkolenia dla osób realizujących doradztwo zawodowe w gimnazjach. W szkoleniach biorą udział również dyrektorzy szkół; 1 marca 2015 r. została umieszczona na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej Mapa szkół prowadzących kształcenie zawodowe, uwzględniająca zawody, w których te szkoły kształcą obecnie oraz nowe zawody, w których zamierzają uruchomić kształcenie od 1 września Mapa ta jest adresowana przede wszystkim do gimnazjalistów i ich rodziców. W związku z uruchomieniem przez MEN mapy szkół zawodowych pracodawcy ze specjalnych stref ekonomicznych zaoferowali uczniom szkół zawodowych ok miejsc realizacji kształcenia praktycznego; W marcu 2015 r. został uruchomiony portal doradztwa edukacyjnozawodowego, zawierający informacje dla uczniów, rodziców, nauczycieli. Wyszukiwarki zawodów w poszczególnych województwach, instytucji wsparcia dla poszukujących doradztwa edukacyjno-zawodowego, a także szkół to tylko niektóre narzędzia, które można znaleźć na portalu. Każdy zainteresowany znajdzie też na nim informacje, które mogą pomóc w wyborze drogi kształcenia oraz w wyborze lub zmianie drogi zawodowej. Mapa zamieszczona na portalu prowadzi do 16 portali wojewódzkich, gdzie znajdują się informacje na poziomie regionalnym; Od lutego do czerwca br. prowadzone są również działania informacyjnopromocyjne na poziomie regionalnym. Efektem podpisanego przez MEN z trzema resortami Porozumienia na rzecz wzmocnienia i usprawnienia działań sprzyjających szkolnictwu zawodowemu jest m.in. zaangażowanie pracodawców funkcjonujących w tych strefach we współpracę ze szkolnictwem zawodowym. Kuratorzy oświaty w poszczególnych województwach współpracują z Zarządami specjalnych stref ekonomicznych w ramach promocji kształcenia zawodowego wśród gimnazjalistów. Przygotowane zostały założenia i rekomendacje do wykorzystania środków europejskich na lata ; W Kryteriach podziału 0,4% rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2015 uwzględniono dofinansowanie w zakresie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne pomieszczeń do przeprowadzania egzaminów praktycznych potwierdzających kwalifikacje w szkołach rozpoczynających kształcenie w zawodach, w których szkoły te dotychczas nie prowadziły takiego kształcenia; Usprawniony został proces wpisywania nowych zawodów do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego poprzez wdrożenie procedury

7 szybszego wprowadzania nowych zawodów do klasyfikacji na wniosek ministrów właściwych dla zawodów; Od 1 września 2014 r. w klasyfikacji ujęto trzy nowe zawody: mechanik motocyklowy, technik chłodnictwa i klimatyzacji oraz technik urządzeń dźwigowych; Od 1 września 2015 r. wprowadzono możliwość kształcenia w kolejnych trzech zawodach: przetwórca ryb, technik lotniskowych służb operacyjnych oraz technik przemysłu mody; W bieżącym roku MEN planuje utworzyć na poziomie centralnym zespoły partnerów społecznych reprezentatywnych dla zawodów szkolnictwa zawodowego. Zidentyfikują one potrzeby kwalifikacyjno-zawodowe na rynku pracy w poszczególnych branżach/zawodach szkolnictwa zawodowego oraz dokonają przeglądu klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego i podstaw programowych kształcenia w zawodach. Pozwoli to na lepsze dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku pracy. W kolejnych latach MEN planuje dalsze wspieranie procesu kształcenia praktycznego w rzeczywistych warunkach pracy, w szczególności w odniesieniu do uczniów technikum. Na ten cel zostaną przeznaczone odpowiednie środki w regionach w ramach nowej perspektywy finansowej na lata Współpraca szkół zawodowych z ich otoczeniem społeczno-gospodarczym, a zwłaszcza z pracodawcami jest, obok doposażenia szkół w nowoczesny sprzęt i materiały oraz rozwoju doradztwa zawodowego, najważniejszym priorytetem dla wspierania kształcenia zawodowego ze środków europejskich w okresie kolejnych siedmiu lat. Priorytety te, określone przez MEN, zostały uwzględnione w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie realizacji przedsięwzięć finansowanych z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata Na wsparcie kształcenia zawodowego i współpracy z pracodawcami ze środków europejskich na poziomie centralnym (w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój) zaplanowano ok. 120 mln euro, podczas gdy w regionach (w Regionalnych Programach Operacyjnych), tj. najbliżej potrzeb szkół zawodowych, na ten cel będzie do dyspozycji 930 mln euro. Rozwój postaw prozdrowotnych W Kryteriach podziału 0,4% rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2015 uwzględniono m.in. dofinansowanie w zakresie: doposażenia gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w tych szkołach/placówkach, które mają zagwarantowane godziny płatne przez NFZ dla pielęgniarek bądź lekarzy; stołówek w szkołach podstawowych i gimnazjach prowadzonych przez gminy otrzymujące w roku 2015 kwotę podstawową części wyrównawczej subwencji ogólnej. 7

8 Bezpieczeństwo w szkołach i placówkach. Rada Ministrów w lipcu 2014 r. przyjęła Rządowy program na lata Bezpieczna i przyjazna szkoła, który jest realizowany w roku szkolnym 2014/2015. Program stanowi narzędzie inicjowania i koordynowania na szczeblu centralnym i wojewódzkim działań na rzecz podnoszenia poziomu bezpieczeństwa w szkołach i placówkach oświatowych. MEN przyjęło model osiągania efektów w postaci poprawy szeroko rozumianego bezpieczeństwa oparty głównie na wzmocnieniu pozytywnych zasobów szkoły, placówki i ich społeczności. Jako cel główny przyjęto zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych, m.in. poprzez kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły, zapobieganie problemom i niewłaściwym zachowaniom dzieci i młodzieży oraz promowanie zdrowego stylu życia. Ponadto, trwają prace wdrożeniowe związane z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 23 czerwca br. rządowym programem Bezpieczna+, w ramach którego od września będą w szkołach prowadzone działania związane z bezpieczeństwem w cyberprzestrzeni, przeciwdziałaniem agresji szkolnej, podnoszeniem bezpieczeństwa fizycznego w szkołach oraz działaniami profilaktycznymi i prewencyjnymi dotyczącymi bezpieczeństwa przeciwpożarowego prowadzonymi we współpracy z jednostkami Państwowej Straży Pożarnej. Biblioteki szkolne Dnia 18 czerwca 2015 r. rozpoczęły się konsultacje społeczne Wieloletniego Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa". Potrwają one do 23 lipca 2015 r. Na stronie internetowej Ministerstwa znajduje się harmonogram działań rządowego programu Książki naszych marzeń : Do dnia 24 czerwca 2015 r. dyrektorzy szkół składali do organów prowadzących wnioski o wsparcie finansowe na zakup książek do bibliotek szkolnych. Do dnia 8 lipca 2015 r. organy prowadzące szkoły składają wnioski o udzielenie wsparcia finansowego do wojewodów. Z poważaniem Joanna Kluzik-Rostkowska Minister Edukacji Narodowej / podpisany cyfrowo/ 8