patomorfologia.lublin.pl - zaczerwienienie - podwyższona temperatura - guz (obrzmienie) - upośledzenie czynności

Transkrypt

1 Łacińsko-polski słowniczek pojęć dla studentów II roku Wydziału Lekarskiego ZAPALENIA Rubor Calor Dolor Tumor Functio laesa - zaczerwienienie - podwyższona temperatura - ból - guz (obrzmienie) - upośledzenie czynności Inflammatio - zapalenie Inflammatio focalis - z. ogniskowe Inflammatio circumscripta - z. ograniczone Inflammatio diffusa - z. rozlane, rozległe Inflammatio superficialis - z. powierzchniowe Inflammatio profunda - z. głębokie Inflammatio interstitialis - zapalenie śródmiąższowe Inflammatio parenchymatosa - zapalenie miąższowe I. non specifica/specifica - zapalenie nieswoiste/ swoiste Inflammatio acuta - zapalenie ostre Inflammatio subacuta - zapalenie podostre Inflammatio chronica - zapalenie przewlekłe Inflammatio chronica exacerbata - zapalenie przewlekłe zaostrzone Resolutio - rozejście Ulcus, ulceratio - wrzód, owrzodzenie Fistula - przetoka Inflammatio exsudativa - zapalenie wysiękowe Exsudatio - wysiękanie Exsudatum - wysięk Transsudatum - przesięk Inflammatio serosa - zapalenie surowicze Inflammatio catarrhalis - zapalenie nieżytowe Catarrhus - nieżyt 1

2 Inflammatio fibrinosa - zapalenie włóknikowe I. pseudomembranosa - zapalenie rzekomobłoniaste (diphteroides) (błonicowate) Inflammatio escharotica - zapalenie zestrupiające Inflammatio purulenta - zapalenie ropne Pus - ropa Suppuratio - ropienie Empyema - ropniak Empyema pleurae - ropniak opłucnej (pyothorax) Pyoarthrosis - ropniak stawu Pyometra - ropniak jamy macicy Pyosalpinx - ropniak jajowodu Pyonephrosis - roponercze Pyocephalus internus - obecność ropy w układzie komorowym mózgu Pyorrhoea - ropotok Abscessus - ropień Abscessus immaturus - ropień niedojrzały Abscessus maturus - ropień dojrzały A. metastaticus - ropień przerzutowy Furunculus - czyrak Carbunculus - czyrak mnogi, karbunkuł Hordeolum - jęczmień Phlegmone - ropowica Panaritium - zastrzał Paronychia - zanokcica Inflammatio gangraenosa - zapalenie zgorzelinowe (ichorosa) (posokowate) Gangraena - zgorzel Ichor - posoka Inflammatio haemorrhagica - zapalenie krwotoczne Inflammatio alterativa - zapalenie uszkadzające Alteratio - uszkodzenie 2

3 Inflammatio proliferativa - zapalenie rozplemowe (productiva) (wytwórcze) Proliferatio - rozplem Granulatio - ziarnina, ziarninowanie Granulatio non specifica - ziarnina nieswoista Fibrosis - włóknienie Organisatio - organizacja Cicatrix - blizna Adhaesiones (synechiae) - zrosty Adhaesiones funiculares - zrosty powrózkowate Adhaesiones planiformes - zrosty płaszczyznowe Obliteratio - zarośnięcie Cirrhosis hepatis - marskość wątroby Inflammatio granulomatosa - zapalenie ziarniniakowe Granuloma - ziarniniak Tuberculosis - gruźlica Sarcoidosis - sarcoidoza 3

4 Przykłady nazw zapaleń w różnych lokalizacjach Uwaga: studentów obowiązuje znajomość ogólnych zasad nomenklatury łacińskiej zapaleń i umiejętność tworzenia nazw zapaleń od nazw określonych narządów lub struktur. Podano głównie przykłady tych nazw, które nie wywodzą się od łacińskich nazw narządów lub struktur. Cholangitis Cholecystitis Cholecystitis calculosa/ acalculosa Colitis Cystitis (urocystitis) Dermatitis Encephalitis - zapalenie dróg żółciowych - zapalenie pęcherzyka żółciowego - kamicze/bezkamicze z. pęcherzyka żółciowego - zapalenie jelita grubego (okrężnicy) - z. pęcherza moczowego - zapalenie skóry - zapalenie mózgu Encephalomyelitis Endocarditis Enteritis Gastritis Leptomeningitis Lymphadenitis (lymphonodulitis) Lymphangitis Myocarditis Nephritis Glomerulonephritis Pyelonephritis Pancarditis Pericarditis Pericarditis constrictiva Cor villosum (cor hirsutum) Pneumonia - zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego - zapalenie wsierdzia - zapalenie jelita cienkiego - zapalenie żołądka - zapalenie opon miękkich - zapalenie węzłów chłonnych - zapalenie naczyń chłonnych - z. mięśnia sercowego - zapalenie nerek - kłębuszkowe z. nerek - odmiedniczkowe z. nerek - z. osierdzia, mięśnia sercowego i wsierdzia - zapalenie osierdzia - zaciskające z. osierdzia - serce kosmate - zapalenie płuc 4

5 Pneumonia lobaris (p. fibrinosa, - zapalenie płuc płatowe p. crouposa, pleuropneumonia) (włóknikowe, krupowe, zapalenie płuc i opłucnej) Carnificatio pulmonis - zmięsowacenie płuca Bronchopneumonia (pneumonia - z. płuc odoskrzelowe lobularis, p. multifocalis) (płacikowe,wieloogniskowe) Pneumonia interstitialis - z. płuc śródmiąższowe Proctitis - zapalenie odbytnicy Proctocolitis - zapalenie jelita grubego Rhinitis - zap. błony śluzowej nosa Stomatitis - zapalenie jamy ustnej Choroby zakaźne i pasożytnicze Infectio Infectio ascendens Infectio descendens Infectio haematogenes Bacteriaemia Sepsis, septicaemia Sepsis cryptogenes Pyaemia Toxaemia - zakażenie - zakażenie wstępujące - zakażenie zstępujące - zakażenie krwiopochodne - obecność bakterii we krwi - posocznica - p. o nieznanym punkcie wyjścia - ropnica - obecność toksyn (bakteryjnych) we krwi Actinomycosis - promienica Amoebiasis - czerwonka pełzakowa Angina - ostre paciorkowcowe z. migdałków podniebiennych i gardła Anthrax - wąglik Brucellosis - brucelloza Cholera - cholera Condyloma acuminatum - kłykcina kończysta Cytomegalia - cytomegalia 5

6 Diphtheria Myocarditis diphtherica Dysenteria Influenza Lepra Lepra tuberculoides Lepra lepromatosa Lues (syphilis) Endarteriolitis obliterans Lues congenita Pneumonia alba Pemphigus lueticus - błonica - błonicze zapalenie mięśnia sercowego - czerwonka - grypa - trąd - postać trądu o charakterze zapalenia ziarniniakowego - postać trądu bez tworzenia ziarniniaków - kiła - zarostowe zapalenie tętniczek - kiła wrodzona - (kiłowe) białe zapalenie płuc - pęcherzyca kiłowa Osteochondritis luetica - kiłowe zapalenie kości i chrząstki Nasus sellaris - nos siodełkowaty Lues acquisita - kiła nabyta Lues primaria - kiła pierwszorzędowa Affectio primaria - objaw pierwotny Sclerosis primaria - stwardnienie pierwotne Ulcus durum - wrzód twardy Lues secundaria - kiła drugorzędowa Exanthema luetica - osutka kiłowa skóry Enanthema luetica - osutka kiłowa błon śluzowych Condyloma latum - kłykcina płaska Alopecia luetica - wyłysienie kiłowe Lues tertiaria - kiła trzeciorzędowa Gumma - kilak Mesoaortitis luetica - kiłowe zapalenie błony środkowej aorty 6

7 Tabes dorsalis - wiąd rdzenia Paralysis progressiva- porażenie postępujące Morbilli - odra Mycosis - grzybica Aspergillosis - grzybica kropidlakowa, aspergiloza A. bronchopulmonalis - aspergiloza oskrzelowo- (allergica) płucna (alergiczna) Aspergillosis invasiva - aspergiloza inwazyjna Aspergilloma - grzybniak kropidlakowy Candidiasis - bielnica Aphta - pleśniawka Cryptococcosis (torulosis) - kryptokokoza (toruloza) Pneumocystosis - pneumocystoza, zakażenie Pneumocystis jiroveci Pneumonia pneumocystica - pneumocystozowe (plasmacellularis) (plasmatycznokomórkowe) zapalenie płuc Pertussis - krztusiec Poliomyelitis anterior acuta - ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego (choroba Heinego-Medina) Rhinoscleroma - twardziel Toxoplasmosis - toksoplazmoza 14 Tuberculosis - gruźlica Tuberculum - gruzełek Focus tuberculosus primarius - gruźlicze ognisko pierwotne Complexus tuberculosus - gruźliczy zespół pierwotny primarius Tuberculosis miliaris - gruźlica prosowata Tuberculosis cavernosa - gruźlica jamista Caverna tuberculosa - jama gruźlicza Tuberculosis fibrosa - gruźlica włóknista Tuberculosis acinosa - gruźlica groniasta 7

8 Tuberculosis nodosa Tuberculosis caseosa Pneumonia gelatinosa Pneumonia caseosa Abscesus frigidus (hypostaticus) Tularaemia Typhus abdominalis Typhus exanthematicus Variola vera - gruźlica guzkowa - gruźlica serowata - gruźlicze galaretowate zapalenie płuc - gruźlicze serowate zapalenie płuc - ropień zimny (opadowy) - tularemia - dur brzuszny - dur plamisty - ospa prawdziwa Oxyuriasis - owsica Schistosomiasis - schistosomatoza Taeniasis - tasiemczyca Cysticercosis - wągrzyca Trichinosis, trichinellosis - włośnica Choroby związane z zaburzeniami immunologicznymi Amyloidosis - skrobiawica Amyloidosis circumscripta lienis s. ograniczona śledziony ( śledziona sagowata ) Amyloidosis diffusa lienis - s. rozlana śledziony ( śledziona sadłowata Anaemia perniciosa - niedokrwistość złośliwa Arthritis rheumatoidea - reumatoidalne zapalenie (morbus rheumatoideus) stawów (choroba reumatoidalna) Nodulus rheumatoideus - guzek reumatoidalny Dermatomyositis - zapalenie skórnomięśniowe Lupus erythematosus disseminatus - toczeń (liszaj) rumieniowaty układowy (trzewny) Glomerulonephritis luposa - toczniowe kłębuszkowe 8

9 Melasma suprarenale Morbus rheumaticus Endocarditis rheumatica Myocarditis rheumatica Pericarditis theumatica Pancarditis rheumatica Chorea minor Myasthenia gravis Pemphigus vulgaris Periarteriitis (polyarteriitis, panarteriitis) nodosa Polymyositis Scleroderma Sclerosis multiplex Struma parenchymatosa (diffusa) toxica Thyreoiditis lymphocytica (thyreoiditis Hashimoto) zapalenie nerek - pierwotna przewlekła niewydolność kory nadnerczy - choroba reumatyczna - reumatyczne z. wsierdzia - reumatyczne zapalenie mięśnia sercowego - reumatyczne z. osierdzia - reumatyczne zapalenie całego serca - pląsawica mała (Sydenhama) - miastenia, męczliwość (nużliwość) mięśni - pęcherzyca zwykła - guzkowe zapalenie tętnic - zapalenie wielomięśniowe - twardzina - stwardnienie rozsiane - wole miąższowe (rozlane) nadczynne (choroba Gravesa-Basedowa - zapalenie limfocytowe tarczycy (choroba Hashimoto) 9