Klasyfikacja tradycyjna Klasyfikacja Zygmunta Saloniego Przykład analizy. Części mowy. Anna Kozłowska. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Transkrypt

1 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

2 1 Klasyfikacja tradycyjna 2 3

3 Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne znaczenie leksemu, fleksyjne (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe funkcje w zdaniu.

4 Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne znaczenie leksemu, fleksyjne (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe funkcje w zdaniu.

5 Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne znaczenie leksemu, fleksyjne (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe funkcje w zdaniu.

6 Pojęcie części mowy. Kryteria klasyfikacji Cześć mowy klasa leksemów o wspólnych cechach semantycznych / fleksyjnych / składniowych. Kryteria klasyfikacji: semantyczne znaczenie leksemu, fleksyjne (nie)odmienność i ewentualny zestaw kategorii gramatycznych, składniowe funkcje w zdaniu.

7 Odmienne części mowy część mowy semantyka fleksja składnia rzeczownik nazwa osób, rzeczy itp. fleks. przyp., l., klas. rodz. podmiot, dopełnienie przymiotnik nazwa cech fleks. przyp., l., określenie rzeczownika obiektów rodz. liczebnik nazwa relacji klasa niejednorodnrodna klasa niejedno- liczbowych czasownik nazwa czynności, fleks. czas, tryb orzeczenie stanów, pro- cesów zaimek f. deiktyczna, klasa niejednorodna klasa niejednorodna substytucyjność

8 Nieodmienne części mowy część mowy semantyka fleksja składnia przysłówek nazwa cech nieodmienny określenie czasownika czynności lub lub stanów przymiotnika wykrzyknik klasa zróżnicowana nieodmienny samodzielny spójnik wyraża relacje nieodmienny f. łącząca logiczne przyimek wyraża relacje nieodmienny rządzi rzeczownikiem partykuła wyraża modalność nieodmienna może stać przy każdej części mowy

9 Binarna klasyfikacja Zygmunta Saloniego LEKSEMY ODMIENNE NIEODMIENNE + PRZYPADEK - PRZYPADEK SAMODZIELNE NIESAMODZIELNE WYKRZYKNIK - RODZAJ + RODZAJ RZECZOWNIK + OSOBA - OSOBA CZASOWNIK WŁAŚCIWY CZASOWNIK NIEWŁAŚCIWY ŁĄCZĄCE NIEŁĄCZĄCE PARTYKUŁO- PRZYSŁÓWEK + LICZBA - LICZBA PRZYMIOTNIK LICZEBNIK BEZ RZĄDU SPÓJNIK Z RZĄDEM PRZYIMEK

10 Problem zaimków leksemy klasyfikacja tradycyjnniego klasyfikacja Salo- ktoś, coś, on... zaimki rzeczowne rzeczowniki jakiś, który, zaimki przymiotne przymiotniki ten... kilka, ile, wiele. zaimki liczebne liczebniki.. tu, gdzie, kiedyś. zaimki przysłowne partykuło-przysłówki..

11 Nowe części mowy w klasyfikacji Saloniego 1. Czasowniki właściwe. Przykłady: być, jeść, czytać, wykonywać. 2. Czasowniki niewłaściwe. Przykłady: trzeba, można, dnieje, świta, widać, czuć, pora, szkoda.

12 Nowe części mowy w klasyfikacji Saloniego cd. 3. Partykuło-przysłówki. leksemy klasyfikacja tradycyjna partykułoprzysłówki partykułoprzysłówki partykułoprzysłówki tu, gdzie, kiedyś... może, chyba, tylko... wczoraj, teraz, niemal... miło, dobrze, ostatnio, dużo... zaimki przysłowne partykuły przysłówki przysłówki klasyfikacja Saloniego przymiotniki (w formie przysłówkowej)

13 inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego 1. Rzeczowniki. leksemy klasyfikacja tradycyjna koń, człowiek, bieg, zieleń... ktoś, coś, on... rzeczowniki zaimki rzeczowne klasyfikacja Saloniego rzeczowniki rzeczowniki

14 inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego cd. 2. Przymiotniki. leksemy klasyfikacja tradycyjna wysoki, jasny, młody... jakiś, który, ten... pierwszy, dwojaki, dwukrotny... jaśniejący, wymagany, zajmujący... przymiotniki zaimki przymiotne liczebniki (porządkowe, wielorakie, wielokrotne) czasowniki (w formie imiesłowu) klasyfikacja Saloniego przymiotniki przymiotniki przymiotniki przymiotniki

15 inaczej rozumiane w klasyfikacji Saloniego cd. 3. Liczebniki. leksemy dwa, pięć, osiem... półtora, pół, ćwierć dwoje, pięcioro, ośmioro... kilka, ile, wiele... pierwszy, dwojaki, dwukrotny... klasyfikacja niego liczebniki liczebniki liczebniki liczebniki przymiotniki liczebniki (ułamkowe) liczebniki (zbiorowe) zaimki liczebne liczebniki (porządkowe, wielorakie, wielokrotne) Salo- klasyfikacja tradycyjna liczebniki (główne)

16 Teraz, po przeprowadzeniu wielu interesujących doświadczeń, trzeba się będzie zająć interpretacją ich wyników, które ogromnie nas zaskoczyły. leksem wg Saloniego teraz przeprowadzenie wiele forma gramatyczna leksem wg część modycji tradycji wy wg tra- teraz teraz zaimek przysłowny przeprowadzenidzenie przeprowa- rzeczownik wielu wiele zaimek liczebny interesujących interesować czasownik interesujący część mowy wg Saloniego partykułoprzysłówek rzeczownik liczebnik przymiotnik

17 Teraz, po przeprowadzeniu wielu interesujących doświadczeń, trzeba się będzie zająć interpretacją ich wyników, które ogromnie nas zaskoczyły. forma gramatyczna leksem wg część mo- leksem wg część mowy tradycji wy wg tra- dycji Saloniego wg Sadycji loniego trzeba będzie trzeba czasownik trzeba czasownik niewłaściwy zająć się zająć się czasownik zająć się czasownik właściwy które który zaimek który przymiotnik przymiotny ogromnie ogromnie przysłówek ogromny przymiotnik

18 Dziękuję za uwagę :) Temat następnego wykładu: Budowa i typy form wyrazowych. Zapraszam!