Gimnazjum w Jordanowie

Transkrypt

1 Gimnazjum w Jordanowie Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z języka polskiego w klasie 1 wynikające z realizowanego programu nauczania Czytanie różnych tekstów kultury Ocena dopuszczająca: - czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu umożliwiającym wykorzystanie zawartych informacji w tekście na poziomie podstawowym, - czyta głośno z trudnościami w zakresie dykcji, tempa, intonacji, - przeczytał przynajmniej dwie pozycje z listy lektur obowiązujących w klasie I, - wykazuje ogólną znajomość tekstów kultury omawianych na zajęciach na poziomie podstawowym, - zna pojęcia z zakresu kształcenia językowego oraz terminy literackokulturowe. Ocena dostateczna: - czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie z informacji na poziomie podstawowym, - czyta głośno z niewielkimi trudnościami w zakresie dykcji, tempa, intonacji, - wykazał się znajomością treści przynajmniej trzech pozycji z listy lektur obowiązujących w klasie I, - odróżnia w tekście ujęcia realistyczne, groteskowe i fantastyczne, - wyróżnia w utworze postaci i zdarzenia, określa czas i miejsce akcji, - odróżnia prozę od wiersza, - z pomocą nauczyciela odnajduje w tekstach istotne w analizie fragmenty, wskazuje znaczące elementy tekstu niewerbalnego, - zna i rozumie pojęcia z zakresu kształcenia językowego oraz terminy literacko- kulturowe. Ocena dobra: - czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na korzystanie z informacji w nich zawartych, - podczas czytania głośnego teksty odczytuje poprawnie, zachowuje płynność czytania, - zna treść przynajmniej czterech utworów z listy lektur obowiązkowych, - wykazuje chęć prezentacji ulubionych utworów na zajęciach, próbuje odczytywać metafory w tekstach kultury, - wyszukuje w tekście odpowiednie fragmenty, próbuje je interpretować, - odróżnia przekazy artystyczne od dokumentalnych, - w tekstach kultury niewerbalnych potrafi wskazać\ wyszukać istotne proste elementy, stara się odnaleźć i zinterpretować związki przyczynowo- skutkowe, - dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, - dobrze zna i rozumie pojęcia z zakresu kształcenia językowego oraz terminy literacko- kulturowe, stosuje je w praktyce. Ocena bardzo dobra: - czyta cicho ze zrozumieniem w stopniu pozwalającym na poprawne odczytanie sensu utworu oraz wykorzystanie informacji w nim zawartych, - wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach), - wykazuje się umiejętnością odnajdywania i interpretowania związków przyczynowo- skutkowych, - dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny, - czyta głośno, zachowuje właściwą intonację i artykulację, - wykazuje się znajomością treści wszystkich lektur obowiązkowych, - prezentuje na lekcjach jeden lub dwa utwory wybrane z listy lektur dodatkowych, - potrafi wskazać sens utworu, jego wymowę, przesłanie, - odróżnia przekazy artystyczne od dokumentalnych, - odczytuje metaforykę i symbolikę w tekstach, - zna i rozumie pojęcia z zakresu kształcenia językowego oraz terminy literacko- kulturowe, swobodnie stosuje je w działaniach praktycznych. Ocena celująca: - doskonale czyta ze zrozumieniem, odczytuje sens utworu oraz wykorzystuje informacji w nim zawarte, - wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach), - wykazuje się umiejętnością odnajdywania i interpretowania związków przyczynowo- skutkowych, - dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny, - czyta głośno, prawidłowo artykułuje, zachowuje poprawną intonację, wprowadza modulację głosową, - wykazuje się znajomością treści wszystkich lektur obowiązkowych, - prezentuje na lekcjach dwa lub trzy utwory wybrane z listy lektur dodatkowych, - dokonuje prezentacji lektur nadobowiązkowych zgodnie z własnym gustem czytelniczym, - odróżnia ujęcia metaforyczne od dosłownych, - wskazuje przesłanie i sens utworu, rozumie wymowę tekstu, - doskonale interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy, - dostrzega perswazję, manipulację i wartościowanie.

2 Tworzenie własnego tekstu - z pomocą nauczyciela redaguje pisemne formy wypowiedzi objęte programem oraz pozostałe formy wypowiedzi i teksty użytkowe, które poznał we wcześniejszych etapach kształcenia. - samodzielnie redaguje pisemne formy wypowiedzi objęte programem oraz pozostałe formy wypowiedzi i teksty użytkowe, które poznał we wcześniejszych etapach kształcenia, popełniając błędy w zakresie formy, - dba o komunikatywność przekazu, poprawne słownictwo, - zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst w znacznej mierze na zadany temat, dąży do osiągnięcia spójności pod względem logicznym i składniowym, - tworzy teksty dostosowane do sytuacji komunikacyjnej. - samodzielnie redaguje pisemne formy wypowiedzi objęte programem oraz pozostałe formy wypowiedzi i teksty użytkowe, które poznał we wcześniejszych etapach kształcenia, popełniając błędy w zakresie formy, - dba o komunikatywność przekazu, poprawne słownictwo, - zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst w znacznej mierze na zadany temat, dąży do osiągnięcia spójności pod względem logicznym i składniowym, - tworzy teksty dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, ponadto: - uwzględnia wszystkie elementy tematu, - dokonuje selekcji materiału, - poprawnie zaznacza akapity, - tworzy tekst logiczny i komunikatywny, - tworzy tekst czytelny, - nie popełnia błędów rzeczowych, - popełnia nieliczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne, - bezbłędnie redaguje pisemne formy wypowiedzi objęte programem oraz pozostałe formy wypowiedzi i teksty użytkowe, które poznał we wcześniejszych etapach kształcenia, popełniając błędy w zakresie formy, - tworzy teksty komunikatywne, stosuje poprawne i bogate słownictwo, - zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy wypracowanie na zadany temat, spójne od względem logicznym i składniowym, - tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, - dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie, - formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze, - posługuje się kategoriami pojęciowymi swoistymi dla przedmiotów humanistycznych, ponadto: - wnikliwie analizuje temat i stara się go ująć w sposób twórczy i oryginalny, pisze z dbałością o poprawność stylistyczną, językową, ortograficzną, interpunkcyjną, praca jest czytelna i estetyczna. - bezbłędnie i twórczo redaguje pisemne formy wypowiedzi objęte programem oraz pozostałe formy wypowiedzi i teksty użytkowe, które poznał we wcześniejszych etapach kształcenia, popełniając błędy w zakresie formy, - tworzy teksty komunikatywne, stosuje poprawne i bogate słownictwo, - zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy wypracowanie na zadany temat, spójne od względem logicznym i składniowym, - tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, - dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie, - formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze, - posługuje się kategoriami pojęciowymi swoistymi dla przedmiotów humanistycznych, - analizuje, porównuje, porządkuje i syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury, ponadto: - jest uzdolniony literacko, publikuje własne teksty w czasopismach szkolnych lub lokalnych, - wykazuje się oryginalnością i samodzielnością myślenia, wnioskowania, uogólniania, formułowania sądów, argumentów, - posługuje się barwnym i bogatym językiem, pisze bezbłędnie, pisze czytelnie, dba o estetykę pracy, - odwołuje się do kontekstów.

3 Mówienie Przestrzeganie zasad ortograficznych i interpunkcyjnych - słucha uważnie krótkiej wypowiedzi i dokumentuje to odpowiedzią na pytanie, - rozumie mowę ciała (język niewerbalny), - samodzielnie buduje jedno lub dwuzdaniowe wypowiedzenia na temat lektur, zjawisk kulturowych i zainteresowań, - zna problematykę lektur i dokumentuje to, odpowiadając na pytania, - przy pomocy nauczyciela tworzy wypowiedzenia wielozdaniowe. - zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, stara się pisać poprawnie, - potrafi korzystać ze słownika ortograficznego, - stara się poprawnie przenosić wyrazy. - słucha uważnie wypowiedzi i dokumentuje to, wskazując główną myśl i odpowiadając na pytania, - zna treść lektur, umie odtworzyć najważniejsze wydarzenia, - buduje krótkie, logiczne wypowiedzi na temat lektury, filmu, różnych problemów, posługuje się pojęciami literackimi i kulturowymi, - potrafi określić swoje stanowisko i uzasadnić je, - odróżnia fakty od opinii, - mówi w sposób zgodny z ogólnopolską normą wymowy. - zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, stara się pisać poprawnie, w wypowiedziach dopuszcza się nieliczne błędy ortograficzne, - potrafi korzystać ze słownika ortograficznego, - poprawnie przenosi wyrazy. - słucha uważnie wypowiedzi i potrafi dokonać selekcji przekazywanych informacji, - tworzy poprawne składniowo i merytorycznie wypowiedzi wielozdaniowe, - bierze udział w dyskusji, popiera własne zdanie trafnie dobranymi argumentami, - poprawnie posługuje się wymaganymi programowo formami wypowiedzi, - dobrze zna treść lektur, umie przedstawić zdarzenia i określić przesłanie utworu, wykorzystuje konteksty niezbędne do ich interpretacji, - zna zasady ortograficzne i interpunkcyjne, pisze poprawnie, dopuszcza się nieliczne błędy ortograficzne II stopnia lub 1-2 błędy ortograficzne I stopnia, - korzysta ze słownika ortograficznego. - buduje logiczne, spójne i poprawne składniowo i merytorycznie wypowiedzi na określone tematy, - dyskutuje, polemizuje, przytacza trafne argumenty uzasadniające własne stanowisko, - dostrzega problem, zgłasza propozycje rozwiązania, wyciąga wnioski, - wykazuje się bardzo dobrą znajomością wszystkich lektur obowiązkowych, - sprawnie posługuje się wymaganymi programowo formami wypowiedzi, - stosownie do sytuacji buduje wypowiedzenia mające charakter perswazji, parafrazy, komentarza. - stara się nie popełniać błędów ortograficznych (w pracach pisemnych dopuszczalne są nieliczne błędy ortograficzne II stopnia), - korzysta ze słownika ortograficznego, stara się poszerzać wiedzę z zakresu ortografii. - uczeń potrafi w trakcie zajęć zbudować i wygłosić kilkuminutową wypowiedź poprawną językowo i charakteryzującą się wysokim poziomem merytorycznym, - celnie argumentuje, wykazując się erudycją interdyscyplinarną, - jest laureatem szkolnych lub zewnętrznych konkursów recytatorskich, - wykazuje się umiejętnością głosowej interpretacji tekstu w ramach konkursów zewnętrznych: recytatorskich, krasomówczych. - pisze poprawnie pod względem ortograficznym, umiejętnie stosuje w praktyce poznane zasady ortograficzne, - samodzielnie poszerza wiedzę z zakresu ortografii. Recytacja - słabo zna tekst i recytując go popełnia błędy, korzysta z podpowiedzi nauczyciela, - stara się mówić w sposób wyraźny tak, aby być słyszanym i rozumianym. - słabo zna tekst i recytując go sporadycznie popełnia błędy lub korzysta z pomocy nauczyciela, - mówi w sposób wyraźny tak, aby być słyszanym i rozumianym, - stara się dostosować tempo mówienia do sytuacji ukazanej w wierszu czy fragmencie prozy, - stara się przestrzegać znaków interpunkcyjnych i przerzutni. - recytując tekst nie popełnia błędów i nie korzysta z pomocy nauczyciela, - stara się w sposób świadomy dbać o poprawną dykcję, - dostosowuje tempo mówienia do sytuacji ukazanej w wierszu czy fragmencie prozy, - przestrzega znaków interpunkcyjnych i przerzutni, - dąży do modulowania głosu tak, by wyrażać uczucia, zaciekawiać i wzruszać. - dba o poprawną dykcję, - recytuje w sposób wyrazisty, modelując głos i dostosowując sposób mówienia do sytuacji ukazanej w wierszu czy fragmencie prozy, - dba o zachowanie zasad kultury żywego słowa, - w sposób logiczny odtwarza słowa autora, opierając się na rozumieniu utworu. - umiejętnie wydobywa myśl przewodnią tekstu, - zachowuje prostotę i naturalność wygłaszania, - stosuje umiarkowaną gestykulację i mimikę, zachowuje swobodną postawę, - dba o zachowanie zasad kultury żywego słowa, - jest laureatem szkolnych lub zewnętrznych konkursów recytatorskich.

4 Wykonanie określonych projektów - z pomocą nauczyciela lub kolegów przygotowuje projekty w znacznej mierze realizujące temat, - z pomocą nauczyciela dokonuje prezentacji projektu. - samodzielnie tworzy projekty, które realizują temat, - dba o estetykę wykonania, - samodzielnie dokonuje prezentacji projektu. - tworzy projekty, które realizują temat, - dba o estetykę wykonania, zamieszcza ilustracje, wykresy, itp., - stara się przedstawić zgromadzoną wiedzę w ciekawy sposób, stosując, np. metodę notatki graficznej, - w czasie prezentacji wykazuje się dobrą znajomością projektu, mówi w sposób poprawny językowo, potrafi wyeksponować rezultaty swej pracy. - tworzy oryginalne i ciekawe projekty, które realizują temat, - nie popełnia błędów merytorycznych, zamieszcza informacje trudniej dostępne, przygotowane w oparciu o samodzielne poszukiwania i lekturę, - w czasie prezentacji nie popełnia błędów językowych, przyciąga uwagę słuchaczy dzięki odpowiedniej ekspresji wypowiedzi i zaangażowaniu, - potrafi wyeksponować założone cele i osiągnięte rezultaty. - wyraża treści w sposób oryginalny i twórczy, - wzbogaca warstwę merytoryczną projektu o zdolności zdobyte na podstawie własnych lektur, odbytych rozmów, wysłuchanych wykładów, - stosuje oryginalne techniki lub technologie wykonania, - dostosowuje sposób prezentacji projektu do jego zawartości. Realizacja zadań w grupie - stara się wykonywać powierzone zadania, - nawiązuje współpracę z innymi członkami grupy. - poprawnie wykonuje powierzone zadania, - współpracuje z innymi członkami grupy, - jest zaangażowany w pracę grupy. - w pełni wywiązuje się z powierzonych mu zadań, - przyjmuje rolę lidera grupy, - wywiązuje się z roli koordynatora grupy. - w sposób twórczy angażuje się w pracę grupy, - umiejętnie koordynuje działania grupy, - przyjmuje rolę rzecznika prasowego grupy, - pełniąc rolę lidera, stwarza dobrą atmosferę pracy. - podsuwa członkom grupy twórcze sposoby rozwiązania problemów, - dba o oryginalne, ambitne przedstawienie efektów pracy grupy, - w czasie prezentacji efektów pracy nie popełnia błędów językowych, przyciąga uwagę słuchaczy dzięki odpowiedniej ekspresji wypowiedzi i zaangażowaniu, - potrafi wyeksponować założone cele i osiągnięte rezultaty.

5 Nauka o języku i komunikacja w wypowiedzi rozpoznaje: rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki, zaimki, spójniki, przyimki, czasowniki, prawidłowo odmienia rzeczowniki przez przypadki, rozpoznaje rzeczowniki pospolite i własne, zna podstawowe reguły ortograficzne związane z rzeczownikiem, wie, co to jest akt komunikacji, - wie, że przymiotnik łączy się z rzeczownikiem, wie, że przymiotniki podlegają stopniowaniu, zna reguły pisowni nie z przymiotnikiem, rozpoznaje nadawcę w akcie komunikacji, rozpoznaje formy gramatyczne rozpoznaje formy czasu, zna tryby zna strony przekształca stronę czynną na bierną i odwrotnie, wie, że nadawca w komunikacie może wyrażać różne intencje, zna różne formy nieosobowe rozpoznaje imiesłów przymiotnikowy wśród innych części rozpoznaje imiesłów czynny i bierny, wie, że imiesłów przymiotnikowy łączy się z rzeczownikiem, zna zasadę pisowni nie z imiesłowem przymiotnikowym, rozpoznaje imiesłów przysłówkowy, wie, że komunikat może realizować różne cele, wymienia cechy rzeczownika jako części określa prawidłowo formy gramatyczne rzeczowników, rozpoznaje rzeczowniki pospolite, własne, konkretne, abstrakcyjne, zna i stosuje w praktyce podstawowe reguły ortograficzne związane z rzeczownikiem, wymienia składniki aktu komunikacji, wyjaśnia, czym cechuje się przymiotnik jako część określa formy gramatyczne przymiotników, tworzy poprawne związki przymiotnika z rzeczownikiem, stopniuje przymiotniki, zna reguły pisowni nie z przymiotnikiem i pisowni przymiotników złożonych, stara się je stosować w praktyce, wie, jaką rolę odgrywa nadawca w akcie komunikacji, wyjaśnia, czym cechuje się czasownik jako część tworzy poprawne formy gramatyczne stosuje odpowiednie formy czasu, trybu i strony, rozpoznaje czasowniki dokonane i niedokonane, stara się stosować je w praktyce, rozpoznaje przykładowe intencje nadawcy w komunikacie, stosuje różne formy nieosobowe wyjaśnia, czym cechuje się imiesłów przymiotnikowy, tworzy formy imiesłowu czynnego i biernego, tworzy związki imiesłowu przymiotnikowego z rzeczownikiem, i uprzedni wyjaśnia, po czym odróżnić rzeczowniki od innych części używa rzeczowników w prawidłowych formach gramatycznych, rozpoznaje różne typy rzeczowników, zna wszystkie reguły ortograficzne związane z rzeczownikiem, wskazuje podstawowe związki między składnikami aktu komunikacji, wyjaśnia, czym odróżnia się przymiotnik od innych części używa przymiotników w prawidłowych formach gramatycznych, uzgadnia formy przymiotnika z określanym rzeczownikiem, stopniuje przymiotniki w sposób prosty i opisowy, zna reguły pisowni nie z przymiotnikiem i pisowni przymiotników złożonych, stosuje je w praktyce, omawia rolę nadawcy w akcie komunikacji, wyjaśnia, czym odróżnia się czasownik od innych części mowy tworzy poprawne, różnorodne formy stosuje formy czasu, trybu i strony, wyjaśnia, czym różnią się od siebie czasowniki dokonane i niedokonane, zna trudne formy stosuje w praktyce reguły ortograficzne dotyczące rozpoznaje intencje nadawcy w komunikacie, wyjaśnia, czym wyróżniają się formy nieosobowe imiesłów przymiotnikowy wśród innych części bezbłędnie tworzy formy imiesłowu czynnego i biernego, wyjaśnia, czemu służą rzeczowniki w wypowiedzi, prawidłowo odmienia rzeczowniki o osobliwej odmianie, rozpoznaje wszystkie typy rzeczowników, stosuje wszystkie reguły ortograficzne dotyczące rzeczownika, omawia wszystkie relacje między poszczególnymi składnikami aktu komunikacji, wyjaśnia, czemu służą przymiotniki w wypowiedzi, świadomie i celowo dobiera formy przymiotników w swoich wypowiedziach, stosuje poprawne formy przymiotników trudnych, swobodnie posługuje się związkami przymiotnika z rzeczownikiem, stopniuje w różnorodny sposób przymiotniki, stosuje prawidłowo zasady pisowni nie z przymiotnikiem i pisowni przymiotników złożonych, omawia relacje nadawcy z innymi elementami aktu komunikacji, wyjaśnia, czemu służą czasowniki w wypowiedzi, używa w wypowiedzi różnych form gramatycznych czasownika dla osiągnięcia zamierzonych celów, stosuje bezbłędnie formy czasu, trybu i strony, wyjaśnia, kiedy czasowniki są dokonane, a kiedy niedokonane, stosuje poprawnie trudne formy stosuje w praktyce wszystkie reguły ortograficzne dotyczące rozpoznaje różnorodne intencje w komunikacie, Uczeń opanował wszystkie wiadomości i umiejętności określone w kryteriach na ocenę bardzo dobrą, ponadto samodzielnie rozwija swe kompetencje gramatyczne i bierze udział w różnego rodzaju konkursach, odnosząc w nich sukcesy.

6 Nauka o języku i komunikacja rozpoznaje liczebnik wśród innych części tworzy prawidłowe formy gramatyczne liczebników, rozróżnia podstawowe typy liczebników, wie, że w wypowiedzi można stosować zaimki liczebne, liczebnika, wie, że w akcie komunikacji zachodzi interakcja między nadawcą i odbiorcą, rozpoznaje przysłówek wśród innych części wie, że przysłówek łączy się z czasownikiem, wie, że przysłówek podlega stopniowaniu, wie, że przysłówek może być zastępowany zaimkiem przysłownym, zna regułę pisowni nie z przysłówkiem, wie, że odbiorca może wpływać na akt komunikacji, - rozpoznaje przyimek i spójnik wśród innych części wie, co to jest wyrażenie przyimkowe, stosuje prawidłowo spójniki, pisowni przyimków i reguły interpunkcyjne dotyczące spójników, określa sytuację komunikacyjną, ma świadomość kontekstu wypowiedzi, rozpoznaje partykułę i wykrzyknik wśród innych części zna różne rodzaje partykuł, pisowni partykuł, wie, że istnieją różne kody komunikacyjne, wie, że komunikat powinien być udany, stara się stosować zasadę pisowni nie z imiesłowem przymiotnikowym, wyjaśnia, czym cechuje się imiesłów przysłówkowy, rozróżnia imiesłów współczesny, rozpoznaje podstawowe cele komunikatu, wyjaśnia, czym cechuje się liczebnik jako część stara się stosować prawidłowe formy gramatyczne liczebników, rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe, rozpoznaje zaimki liczebne, stara się stosować reguły ortograficzne dotyczące liczebnika, wie, na czym polega interakcja między nadawcą i odbiorcą, wyjaśnia, czym cechuje się przysłówek jako część czasownikiem, prawidłowo stopniuje przysłówki, rozpoznaje zaimki przysłowne, stara się przestrzegać w praktyce reguły pisowni nie z przysłówkiem, wie, jak odbiorca może wpływać na akt komunikacji, wyjaśnia, czym cechują się przyimek i spójnik jako części tworzy poprawne wyrażenia przyimkowe, rozpoznaje stosunek łączności, rozłączności, przeciwstawności i wynikania oraz dobiera do nich właściwe spójniki, stara się stosować reguły ortograficzne dotyczące pisowni przyimków i reguły interpunkcyjne dotyczące spójników, określa sytuację komunikacyjną i dostrzega jej wpływ na jakość komunikatu, dostrzega kontekst wypowiedzi, bezbłędnie tworzy związki imiesłowu przymiotnikowego z rzeczownikiem, stosuje regułę pisowni nie z imiesłowem, imiesłów przysłówkowy, wyjaśnia, kiedy stosuje się imiesłów współczesny, a kiedy uprzedni, rozpoznaje i formułuje podstawowe cele komunikatu, liczebnik spośród innych części stosuje prawidłowe formy gramatyczne liczebników, stosuje rożne rodzaje liczebników, używa w wypowiedzi zaimków liczebnych, stosuje prawidłowo reguły ortograficzne dotyczące liczebnika, wyjaśnia, jak jest możliwa interakcja między nadawcą i odbiorcą w akcie komunikacji, przysłówek spośród innych części czasownikiem, przymiotnikiem i drugim przysłówkiem, poprawnie stopniuje przysłówki w różny sposób, stosuje zaimki przysłowne, stosuje zasadę pisowni nie z przysłówkiem, wyjaśnia, jak odbiorca może wpływać na akt komunikacji, wyjaśnia, czym wyróżniają się przyimek i spójnik spośród innych części stosuje w wypowiedzi wyrażenia przyimkowe, wyjaśnia, czemu służą formy nieosobowe w wypowiedzi, wyjaśnia, czemu służą imiesłowy przymiotnikowe w wypowiedzi, używa funkcjonalnie form imiesłowu czynnego i biernego, uzgadnia formy imiesłowu przymiotnikowego z określanym rzeczownikiem, stosuje bezbłędnie regułę pisowni nie z imiesłowem, wyjaśnia, czemu służą imiesłowy przysłówkowe w wypowiedzi, prawidłowo stosuje imiesłów współczesny i uprzedni, rozpoznaje cele cudzej wypowiedzi, dobiera środki do wyrażania celów we własnej wypowiedzi, wyjaśnia, w jakim celu używa się liczebników w wypowiedzi, stosuje prawidłowe formy różnych rodzajów liczebników (w tym liczebników wielowyrazowych), stosuje w wypowiedzi prawidłowo zaimki liczebne, stosuje bezbłędnie reguły ortograficzne dotyczące liczebnika, wyjaśnia, czym jest, na czym polega i jak może przebiegać interakcja między nadawcą a odbiorcą w akcie komunikacji, wyjaśnia, w jakim celu używa się przysłówków w wypowiedzi, używa w praktyce poprawnych związków z czasownikiem, przymiotnikiem i drugim przysłówkiem, stosuje wszystkie rodzaje stopniowania przysłówka, stosuje różne rodzaje zaimków przysłownych, stosuje bezbłędnie zasadę pisowni nie z przysłówkiem, wyjaśnia rolę odbiorcy w akcie komunikacji,

7 Nauka o języku i komunikacja rozpoznaje różne typy wypowiedzeń, zna pojęcie leksyka, wie, że łączy się ono z komunikatem, rozpoznaje orzeczenie wśród innych części zna orzeczenie czasownikowe, imienne, wyrażone związkiem frazeologicznym, rozpoznaje odmianę mówioną języka, rozpoznaje podmiot wśród innych części zna różne rodzaje podmiotu, rozpoznaje odmianę pisaną języka, rozpoznaje przydawkę wśród innych części zna różne rodzaje przydawek, wie, że przydawka łączy się z rzeczownikiem, ma świadomość odmienności perswazji i manipulacji, wie, że nie należy ulegać manipulacji językowej, rozpoznaje dopełnienie wśród innych części tworzy dopełnienie, wie, na czym polega agresja i prowokacja językowa, rozpoznaje okolicznik wśród innych części zna różne rodzaje okolicznika, wie, że okolicznik łączy się z czasownikiem, wie, na czym polega etyka językowa, wie, po czym poznać związek główny i związki poboczne, zna najważniejsze rodzaje słowników, rozpoznaje i tworzy związki wyrazów w zdaniu, tworzy wykresy prostych zdań pojedynczych, wie, że użyciem języka rządzą reguły gramatyczne. wyjaśnia, czym cechują się partykuła i wykrzyknik jako części podaje przykłady różnych partykuł, stara się stosować reguły ortograficzne dotyczące pisowni partykuł, zna różne kody komunikacyjne, wie, kiedy komunikat jest udany, tworzy różne typy wypowiedzeń, wie, że leksyka ma wpływ na jakość komunikatu, stara się stosować odpowiednią leksykę w tworzonych przez siebie wypowiedziach, wyjaśnia, czym cechuje się orzeczenie, zna, rozpoznaje i stosuje orzeczenie czasownikowe, imienne, wyrażone związkiem frazeologicznym, zna cechy języka mówionego, wyjaśnia, czym cechuje się podmiot, zna, rozpoznaje i stosuje różne rodzaje podmiotu, odróżnia język pisany od mówionego, wyjaśnia, czym cechuje się przydawka, zna i stosuje kilka rodzajów przydawek, rzeczownikiem, odróżnia perswazję od manipulacji językowej, stara się nie ulegać manipulacji językowej, wyjaśnia, czym cechuje się dopełnienie jako część używa w zdaniach dopełnień, rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji i prowokacji językowej, rozpoznaje stosunek łączności, rozłączności, przeciwstawności i wynikania oraz dobiera do nich właściwe spójniki, stosuje w praktyce reguły ortograficzne dotyczące przyimka i reguły interpunkcyjne dotyczące spójnika, omawia różne sytuacje komunikacyjne, wskazuje kontekst wypowiedzi, wyjaśnia, czym wyróżniają się partykuła i wykrzyknik spośród innych części stosuje reguły ortograficzne dotyczące pisowni partykuł, podaje kilka przykładów kodów komunikacyjnych, wyjaśnia, kiedy komunikat jest udany, wyjaśnia różnice między różnymi typami wypowiedzeń, dostrzega i próbuje wyjaśnić wpływ leksyki na jakość komunikatu, stosuje w miarę możliwości odpowiednią leksykę w swoich wypowiedziach, orzeczenie spośród innych części wyjaśnia, czym cechują się różne rodzaje orzeczeń, omawia cechy języka mówionego, podmiot spośród innych części wyjaśnia, czym cechują się różne rodzaje podmiotu, wyjaśnia różnice między językiem mówionym i pisanym, przydawka spośród innych części stosuje w wypowiedziach różne rodzaje przydawek, wyjaśnia, w jakim celu stosuje się przyimki i spójniki w wypowiedzi, stosuje w wypowiedzi poprawne wyrażenia przyimkowe, stosuje odpowiednie spójniki w zależności od stosunku między spajanymi elementami, stosuje bezbłędnie reguły ortograficzne dotyczące przyimka i reguły interpunkcyjne dotyczące spójnika, omawia różnorodne sytuacje komunikacyjne i wyjaśnia ich wpływ na językowy kształt komunikatu, omawia kontekst wypowiedzi, wyjaśnia, w jakim celu używa się partykuł i wykrzykników w wypowiedzi, stosuje różne rodzaje partykuł, zapisuje partykuły zgodnie z regułami ortograficznymi, wymienia przykłady różnych kodów komunikacyjnych, wyjaśnia, od czego zależy fortunność komunikatu, wyjaśnia, na czym polegają i z czego wynikają różnice w różnych rodzajach wypowiedzeń, stosuje pojęcie leksem, wyjaśnia, jaki wpływ ma leksyka na jakość komunikatu, stosuje odpowiednią leksykę w swoich wypowiedziach, wyjaśnia, jaką funkcję pełni orzeczenie w zdaniu, stosuje różne rodzaje orzeczeń w praktyce, wyjaśnia, czym cechuje się język mówiony, wyjaśnia, jaką funkcję pełni podmiot w zdaniu, stosuje w praktyce różne rodzaje podmiotu, ma świadomość zależności języka pisanego od stylu,

8 wyjaśnia, czym cechuje się okolicznik jako część tworzy różne rodzaje okolicznika, czasownikiem, zna zasady etyki językowej, rozpoznaje związek główny, grupę podmiotu i grupę orzeczenia, wie, w jakim celu sięgać do różnych rodzajów słowników, wyjaśnia, co to jest związek wyrazowy, tworzy wykresy zdań pojedynczych, stara się stosować reguły gramatyczne poznane do tej pory. rzeczownikiem, wie, czym się różnią perswazja i manipulacja językowa, wyjaśnia, czym dopełnienie wyróżnia się spośród innych części używa w wypowiedziach różnych rodzajów dopełnień, rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji i prowokacji językowej, stara się im przeciwstawiać, okolicznik spośród innych części stosuje kilka rodzajów okolicznika, tworzy związki różnych okoliczników z czasownikiem, stara się stosować zasady etyki językowej w swoich wypowiedziach, wyodrębnia związek główny, grupę podmiotu, grupę orzeczenia, rozbudowuje te grupy, zna różne rodzaje słowników, korzysta z nich, nazywa związki wyrazów i omawia ich składniki, tworzy wykresy rozwiniętych zdań pojedynczych, stosuje większość poznanych do tej pory reguł gramatycznych. wyjaśnia, jaką funkcję pełni przydawka w zdaniu, stosuje w swoich wypowiedziach wszystkie rodzaje przydawek, używa poprawnych związków przydawki z rzeczownikiem, wyjaśnia, czym różni się perswazja od manipulacji językowej, wyjaśnia, jakie funkcje pełni dopełnienie w zdaniu, wykorzystuje w wypowiedzeniach dopełnienia wyrażone różnymi częściami rozpoznaje w wypowiedzi przejawy agresji i prowokacji językowej, przeciwstawia się im, wyjaśnia, jaką funkcję pełni okolicznik w zdaniu, stosuje wszystkie rodzaje okolicznika, posługuje się poprawnymi związkami okolicznika z czasownikiem, konsekwentnie przestrzega w wypowiedziach zasad etyki językowej, określa relacje między sobą wszystkich części systematycznie korzysta z różnego rodzaju słowników, tworzy poprawne związki, wyjaśnia, kiedy mamy do czynienia ze związkiem zgody, rządu i przynależności, bezbłędnie tworzy wykresy rozwiniętych zdań pojedynczych, przestrzega wszystkich poznanych do tej pory reguł gramatycznych. Sposoby sprawdzania wiedzy i umiejętności: W związku z tym, że ocenianie jest wielopłaszczyznowym procesem, uczniowie na zajęciach języka polskiego są oceniani na wielu obszarach aktywności polonistycznej. 1. Umiejętności oceniane na lekcjach języka polskiego: czytanie różnych tekstów kultury, tworzenie własnego tekstu, mówienie,

9 przestrzeganie zasad ortograficznych i interpunkcyjnych, znajomość treści lektur obowiązkowych i uzupełniających, znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku i frazeologii, recytacja, wykonanie określonych projektów, realizacja zadań w grupie, przygotowanie inscenizacji, filmów, gazetek internetowych, blogów, itp. 2. Uczeń może również otrzymywać tzw. dodatkowe oceny cząstkowe- celujące i bardzo dobre z języka polskiego: jeżeli uczestniczy (i zajmuje znaczące lokaty) w szkolnych konkursach polonistycznych, różnych konkursach zewnętrznych, olimpiadzie przedmiotowej, itp., twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, podejmuje działalność literacką lub kulturalną, współpracuje z gazetką szkolną, prasą lokalną, młodzieżową, posiada wiadomości z zakresu kształcenia kulturowego i językowego znacznie wykraczające poza program realizowany na poziomie danej klasy, zdobywa wyróżnienia lub jest laureatem konkursów na szczeblu miejskim, powiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim. 3. Obszary aktywności podlegające ocenianiu: wypowiedzi ustne: kilkuzdaniowa wypowiedź, opowiadanie, recytacja, prezentacja, głos w dyskusji, czytanie tekstów, wypowiedzi pisemne: odpowiedzi na pytania, rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń, redagowanie tekstów użytkowych, redagowanie form wypowiedzi (np. opowiadania, opisu, sprawo recenzji, charakterystyki, rozprawki, itd.), tworzenie blogów, memów, kartek internetowych, gazetek internetowych, itp. 4. Metody sprawdzania osiągnięć: - dwugodzinne zadania klasowe- dłuższa wypowiedź (wypracowanie), - sprawdziany umiejętności kształcenia językowego, - sprawdziany czytania tekstu ze zrozumieniem, - dyktanda, sprawdziany lub testy ortograficzne, - sprawdziany z lektur i wiadomości teoretyczno- literackich. - pisemne prace domowe, - zadania praktyczne ucznia, - aktywność i zaangażowanie na lekcji.