z wolnej ręki tryb zakupu: 21 kwietnia 2015 r. Wskazanie rządu USA jako dostawcy II kwartał 2016 r. Wybór dostawcy

Transkrypt

1 Raport zbrojeniowy Październik r. RAKIETY ŚREDNIEGO ZASIĘGU 2013 r. RAKIETY KRÓTKIEGO ZASIĘGU 2014 r. HELIKOPTERY WIELOZADANIOWE HELIKOPTERY WSPARCIA 2013 r r. tryb zakupu: 21 kwietnia 2015 r. Wskazanie rządu USA jako dostawcy II kwartał r. Wybór dostawcy 21 kwietnia 2015 r. Wybór Caracala do testów II połowa 2015 r. Dialog techniczny z wolnej ręki r. analiza ofert Bella, Airbusa,Boeinga, TAI przetarg 6 września r. r. Dialog techniczny z ośmioma podmiotami 4 października r. nieustalony rząd wysłał zapytanie ofertowe (LoR) do USA 2017 r. Wybór oferty od 2019 r. zakup zależny od zmian w PMT rząd zakończył negocjacje offsetowe z Airbus Helicopters od 2017 r r. Maksymalna wartość zakupu 40 Wartość szacowana przez MinObr 20 Wartość szacowana przez MinObr 13,3 Wartość umowy 4 DRONY UDERZENIOWE 2014 r. 20 sierpnia 2015 r. Zmiany w programie: Zefir z zagranicy, Gryf z kraju zakup zależny od zmian w PMT od 2019 r. Gryfa 4 OKRĘTY WOJENNE 2013 r. 17 czerwca 2015 r. Wskazanie polskich stoczni jako wykonawców sześciu okrętów zakup przesunięty na lata lipca od 2019 r. 7 OKRĘTY PODWODNE 2013 r. sierpień 2015 r. Rozdzielenie zamówienia na okręty i pociski manewrujące MinObr anulowało postępowanie r. Analiza ofert DCNS, TKMS, Saab, Navantia rząd prowadzi rozmowy z Norwegią o wspólnym zamówieniu OP od 2018 r. 10 Wartość szacowana przez MinObr

2 Zbrojeniowy chaos po okresie marazmu Resort obrony podjął szereg decyzji, które przekreślają dotychczasowy Plan Modernizacji Technicznej wojska. Nowy wymóg w obronie powietrznej. Polska złożyła Amerykanom zapytanie ofertowe LoR na system obrony powietrznej średniego zasięgu Wisła, oparty o Patrioty firmy Raytheon. To największy, najdroższy i najbardziej strategiczny system uzbrojenia w dotychczasowym PMT. MinObr postawiło jednak warunek, by wszystkie baterie Patriot były od początku wyposażone w sieciocentryczny, cyfrowy system dowodzenia IBCS, rozwijany przez firmę Northrop Grumman i jeszcze niewdrożony. Odpowiedź na polskie zapytanie spodziewana jest do końca roku. Nieoficjalnie wiadomo, że Pentagon nie przewiduje sprzedaży IBCS w ramach procedury Foreign Military Sales (FMS), a jeśli na to pójdzie, wyłączy swoją odpowiedzialność za niesprawdzony i niezintegrowany z Patriotem system. Warszawa kończy rozmowy z Airbusem. MinRoz bez porozumienia zakończyło negocjacje offsetowe towarzyszące zamówieniu 50 śmigłowców Caracal, a wskutek tego Inspektorat Uzbrojenia zamknął dotychczasowe postępowanie. Za fiasko rozmów Warszawa obwiniła Francuzów, ale natychmiast ogłosiła kupno śmigłowców Black Hawk w należącej do amerykańskiej korporacji Lockheed Martin fabryce PZL Mielec. Potem do rozmów zaproszono też Airbusa i PZL Świdnik. Decyzja wywołała dyplomatyczną burzę, odwołanie wizyty francuskiego prezydenta i zapowiedź pozwu Airbusa o odszkodowanie. Grupa zapowiedziała rewizję swojego zaangażowania w Polsce. MinObr chce kupić śmigłowce bez przetargu. Resort ogłosił procedurę pilnej potrzeby operacyjnej na zakup śmigłowców. Jej szczegóły określi dowództwo operacyjne i powołany w MinObr zespół - ma ocenić, które maszyny dostępne na rynku spełniają potrzeby wojska. Zespół rozpoczyna pracę w tym tygodniu, ale nieoficjalnie wiadomo, że oferenci dostaną wymagania na początku przyszłego roku, a dostawy przewidziano w 2018 r. Do rozmów zaproszono uczestników unieważnionego przetargu: Airbus Helicopters, PZL Mielec i PZL Świdnik. Bell Helicopters analizuje możliwość dołączenia do tej trójki. Według nieoficjalnych informacji dowództwo operacyjne ma zgłosić pilną potrzebę operacyjną w zakresie śmigłowców poszukiwawczo-ratowniczych i przeznaczonych dla sił specjalnych, z pominięciem wersji zwalczania okrętów podwodnych. Zamknięte zamówienie na sześć okrętów. Inspektorat Uzbrojenia unieważnił dotychczasowe postępowanie na nowe okręty dla Marynarki Wojennej: patrolowce z funkcją zwalczania min Czapla i okręty obrony wybrzeża Miecznik. Oba projekty stanowiły trzon morskiej części planu modernizacji. Sześć jednostek miały wyprodukować polskie stocznie. Powodem decyzji jest stan lidera technologicznego projektu Stoczni Marynarki Wojennej, która jest w upadłości i ma być zlicytowana. MinObr nie podjęło decyzji, co stanie się z budowanym tam patrolowcem ORP Ślązak. Zrewidowany PMT nadal niejawny. 15 września wiceminister obrony Bartosz Kownacki przedłożył uaktualniony Plan Modernizacji Technicznej do akceptacji Macierewicza. Według nieoficjalnych informacji dokument został podpisany 7 października, choć nie został ujawniony, a MinObr nie poinformowało też o samym podpisaniu. Z przedstawionego na targach MSPO w Kielcach projektu zmian w PMT wynika ograniczenie i wydłużenie realizacji wielu programów. Decyzje o skasowaniu zamówienia na okręty i śmigłowce idą jednak dalej niż pokazana prezentacja. NASZYM ZDANIEM Po okresie zastoju w realizacji dużych programów zbrojeniowych, zapanował chaos. MinObr nie opublikowało nowej wersji Planu Modernizacji Technicznej, a ogłaszane w trybie ustnym decyzje i unieważniane przekreślają jego dotychczasowy kształt. Rodzi to niepewność po stronie oferentów, którą resort wykorzystuje jako element presji w negocjacjach. Perspektywę terminowego pozyskania nowego sprzętu traci też wojsko, co obniża zaufanie armii do poczynań ministerstwa. Marek Świerczyński starszy analityk ds. bezpieczeństwa (+48) m.swierczynski@politykainsight.pl Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 2

3 Śmigłowce zatoczyły koło Resort obrony mnoży pomysły na zakup śmigłowców, a oferenci czekają na dokumenty potwierdzające zamiary ministerstwa. Marek Świerczyński, starszy analityk ds. bezpieczeństwa Pilne zamówienie w skróconej formule. MinObr podało, że do wstępnych rozmów zaprosi wszystkich producentów, którzy uczestniczyli w unieważnionym przetargu: Airbus Helicopters, PZL Mielec i PZL Świdnik. W trybie pilnej potrzeby operacyjnej ma być kupiona niesprecyzowana liczba maszyn. Procedura PPO nie obejmuje m.in. negocjacji offsetowych i jest znacznie krótsza od przetargu. Żadna z firm nie potwierdziła jeszcze, że otrzymała formalne zaproszenie do rozmów. Decyzja MinObr oznacza wycofanie się z zamówienia u jednego dostawcy, co mogłoby narażać rząd na roszczenia ze strony innych firm. Sprzeczne deklaracje. 10 października, podczas wizyty w zakładach PZL Mielec, Antoni Macierewicz ogłosił, że w tym roku MinObr kupi dwa śmigłowce Black Hawk dla wojsk specjalnych, a kolejne osiem w 2017 r. Następnego dnia w WZL-1 w Łodzi mówił o 21 maszynach, a w telewizyjnym wywiadzie - o śmigłowcach. Wiceminister Bartosz Kownacki precyzował, że MinObr ogłosi otwarty dla wszystkich dostawców przetarg. Jednak 12 października resort wydał oświadczenie, w którym zastrzega, że nie chce marnować kolejnych lat na procedury przetargowe i zakupu dokona z ich pominięciem, powołując się na bezpieczeństwo państwa. Mielec nie otrzymał niczego na papierze. Pomimo deklaracji o kupnie Black Hawków z Mielca nie podpisano żadnych dokumentów ani nie rozpoczęto rozmów. PZL Mielec, Lockheed Martin Corporation i Sikorsky Aircraft wydały potem wspólne trzyzdaniowe oświadczenie, w którym wyraziły zadowolenie z zapowiedzi premier Beaty Szydło i MinObr Antoniego Macierewicza. Zadeklarowały też gotowość do rozpoczęcia negocjacji i zrealizowania kontraktu, ale nie podały żadnych szczegółów o liczbie, typie czy terminie dostaw śmigłowców. Jaki śmigłowiec wyprodukuje Mielec? Zakłady z Podkarpacia produkują eksportową wersję Black Hawka S70i, która różni się wyposażeniem i parametrami od wojskowej wersji UH-60M, używanej przez armię USA. Nieoficjalnie Mielec zapewnia, że całość produkcji będzie odbywała się w Polsce, choć konieczne będą dodatkowe inwestycje w fabryce oraz zgoda Kongresu i Pentagonu na montowanie amerykańskiego wyposażenia i uzbrojenia na śmigłowcu. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik Współpraca z Ukrainą ryzykowna i niepewna. 17 października Macierewicz ogłosił, że Polska we współpracy z ukraińskim producentem silników Motor-Sich stworzy konstrukcję śmigłowca. Zdaniem MinObr śmigłowiec dorówna najlepszym maszynom zachodnim i będzie od nich tańszy. Fachowcy uznają, że pomysł jest interesujący, choć potrzebne są duże inwestycje i około dekady na prace badawczo-rozwojowe, które wymagają stabilności na Ukrainie. Eksperci kwestionują też szanse na eksport nowej maszyny, gdyż potencjalni nabywcy stawiają na konstrukcje uznanych dostawców z USA i Europy Zachodniej. Airbus zwołuje naradę. W tym tygodniu Airbus Helicopters wezwał odpowiedzialnych za polski kontrakt dyrektorów do głównej siedziby w Marignane koło Marsylii. Firma oceni szkody wynikłe z załamania negocjacji z Polską w sprawie zamówienia 50 Caracali. Kontrakt miał zapewnić proc. rocznych przychodów spółki. Airbus zapowiedział, że zrewiduje aktywność w Polsce, choć na razie nie ma planów zamykania fabryk. Jedną z pierwszych konsekwencji było niezłożenie oferty w przetargu na średnie samoloty dla VIP-ów. Ucierpieć mogą też projekty kosmiczne i satelitarne, w których liderem miał być Airbus Defense & Space. Francja nie chce eskalacji sporu. Po początkowych nerwowych wypowiedziach i odwołaniu wizyty prezydenta Paryż chce uspokojenia sytuacji. Na spotkaniu w MinZagr ambasador Pierre Levy zapewniał o wspólnych strategicznych interesach Polski i Francji w Unii i NATO. Ignorował też obraźliwe wypowiedzi Kownackiego o tym, że Polacy uczyli Francuzów jeść widelcem. Paryż obawia się eskalacji wrogiej retoryki z polskiej strony, która mogłaby na trwałe zepsuć relacje dwustronne. Francuskie środowiska niechętne polskim władzom mogłyby podczas kampanii przed wyborami prezydenckimi przenieść spór na poziom unijny. 3

4 Rezygnacja z Caracali opóźni modernizację armii Zerwanie rozmów z Airbusem najbardziej ugodzi w marynarkę wojenną, która za trzy lata musi wymienić śmigłowce ratownicze. Marek Świerczyński, starszy analityk ds. bezpieczeństwa Opóźnienie przezbrojenia wojska. Zerwane postępowanie było czwartą w ostatniej dekadzie próbą zakupu nowych śmigłowców, mających zastąpić wysłużone posowieckie Mi-8 i ich morskie odpowiedniki Mi-14. Stan techniczny części maszyn nie pozwoli na ich eksploatację poza 2019 r. Najpilniej potrzebne są śmigłowce ratunkowe dla marynarki wojennej. Na zorganizowanie nowego konkurencyjnego przetargu potrzeba minimum dwóch lat. Zakup z wolnej ręki mógłby przyspieszyć pozyskanie maszyn, ale nie ma gwarancji, że dostawy zaczęłyby się w 2017 r., co przewidywało zamówienie od Airbusa. Niewykorzystane środki na modernizację. Na kupno śmigłowców wielozadaniowych budżet MinObr przewidywał ponad 1,9 mld zł, które miały sfinansować m.in. zaliczkę dla Airbus Helicopters za 50 Caracali. Zerwanie oznacza, że resort może mieć problem z wypełnieniem założonego planu wydatków na unowocześnienie wojska. Inspektorat Uzbrojenia zapowiada alternatywne sposoby wykorzystania pieniędzy, w tym na zakupy pocisków JASSM-ER i AMRAAM dla F-16. Wykonanie budżetu na śmigłowce uratować miała zaliczka dla producenta Black Hawków, których zakup ogłosił Antoni Macierewicz, ale wszczęcie procedury pilnej potrzeby operacyjnej zamknęło tę drogę. Otwarta droga dla kontraktów w Mielcu i Świdniku. Wyeliminowanie francuskiej konkurencji umożliwia MinObr zamówienie śmigłowców bez przetargu w zlokalizowanych w Polsce zakładach Sikorsky Aircraft i Leonardo Helicopters. Propozycje obu firm zostały odrzucone w przetargu, ale miały silne wsparcie polityków PiS, w tym Antoniego Macierewicza. W czasie trwania rozmów z Airbusem, przejęty przez Lockheed Martina, PZL Mielec stworzył uzbrojoną wersję Black Hawka, która mogłaby spełnić wymogi armii. Zaś PZL Świdnik nieoficjalnie zapowiada zgłoszenie dużego śmigłowca morskiego AW101, a ostatnio podobnej maszyny wielozadaniowej NH90. Odwrót od koncepcji jednej platformy. Rezygnacja z Caracala oznacza fiasko koncepcji ujednolicenia floty i zbudowania różnych wersji specjalistycznych śmigłowców na jednej konstrukcji bazowej o masie 11 ton. Konkurenci Airbusa proponują Polsce maszyny albo nieco mniejsze, albo nieco większe. Sikorsky jest przy tym bliższy unifikacji, bo Black Hawk ma kilka specjalistycznych wersji dla sił lądowych i osobną, choć podobną konstrukcję dla marynarki. Leonardo może zaoferować paletę trzech różnych maszyn, w tym modernizację polskiej konstrukcji W3PL Głuszec i dwa typy śmigłowców bezzałogowych. Zepsute relacje z europejskimi kontrahentami. Grupa Airbus, drugi na świecie dostawca uzbrojenia, wiązała z polskim zamówieniem perspektywy na strategiczne partnerstwo. Po zerwaniu rozmów oświadczyła, że nigdy do tej pory nie została tak potraktowana i zapowiedziała proces o odszkodowanie. W tej sytuacji niewykluczone, że Warszawa zaproponuje Paryżowi swego rodzaju rekompensatę - rozmowy o kupnie okrętów podwodnych Scorpene z pociskami manewrującymi MdCN, które Francuzi proponują w programie Orka. CO DALEJ Zerwanie zamówienia na śmigłowce wielozadaniowe pogorszy sytuację wojska, które w najbliższych latach powinno rozpocząć wymianę floty wojsk lądowych i marynarki wojennej. Brak perspektyw sprowadzenia nowego sprzętu może doprowadzić do fali odejść pilotów śmigłowcowych, którzy mogą bać się latać na wysłużonych posowieckich maszynach. Zniechęci też koncerny zbrojeniowe z Europy Zachodniej do utrzymywania obecności w Polsce, zwłaszcza że rynki azjatyckie i bliskowschodnie są mniej wybredne i zasobniejsze. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 4

5 Marynarka Wojenna ofiarą zmian w modernizacji wojska Marynarze nie dostaną szybko nowych okrętów i śmigłowców. Minister chce dla nich nowych rakiet pod wodą i na lądzie. Marek Świerczyński, starszy analityk ds. bezpieczeństwa MinObr anulowało zamówienie na sześć okrętów. 28 września Inspektorat Uzbrojenia poinformował o zamknięciu dotychczasowego na okręty patrolowe z funkcją zwalczania min Czapla i okręty obrony wybrzeża Miecznik. Marynarka miała otrzymać po trzy okręty każdej klasy. Oba programy były trzonem morskiej części Planu Modernizacji Technicznej na lata Nie sprecyzowano, kiedy MinObr wznowi pozyskanie okrętów nawodnych i czy oba typy zostaną kupione. Anulowanie zamówienia Inspektorat uzasadnił nierozwiązanym problemem upadłości Stoczni Marynarki Wojennej (SMW) i jej planowaną licytacją. Stocznia była liderem technologicznym projektu. Nie ma kto dokończyć Ślązaka. Likwidacja SMW sprawi, że stocznia może nie dokończyć budowy patrolowca Ślązak, powstającego na kadłubie korwety Gawron. Jest to największa porażka wojskowego projektu morskiego w Polsce. Okrętu powstaje od 2001 r. na bazie zakupionej w Niemczech licencji na typ MEKO A-100 (planowano budowę siedmiu korwet). W niedokończonego Gawrona przekształcono w patrolowiec, który miał być gotowy w r. Kolejne opóźnienia sprawiły, że oddanie okrętu przesunięto na 2018 r. MinObr do tej pory nie postanowił, co zrobi z okrętem ani czy będzie szukać zastępczego wykonawcy. Dodatkowe Kormorany z opóźnieniem. MinObr zapowiada, że zamówienie na dwa nowoczesne niszczyciele min złoży w latach Uprzednio planowano zamówić okręty w r. Kormoran II, budowany w prywatnej stoczni Remontowa Shipbuilding, jest najbardziej udanym morskim projektem zbrojeniowym. Pierwszy okręt z planowanej serii trzech przechodzi obecnie testy producenta na morzu. Jednostka powstała głównie siłami polskiego przemysłu i ośrodków naukowo-badawczych. Na pokładzie ma opracowany w Centrum Techniki Morskiej system walki i bezzałogowe pojazdy podwodne zwalczające miny. Śmigłowce morskie poza priorytetami. Po zerwaniu rozmów na 50 śmigłowców wielozadaniowych Caracal, MinObr ogłosiło, że w pierwszej kolejności zakupi maszyny Black Hawk dla sił specjalnych. Do tej pory za priorytet uważano śmigłowce ratownictwa morskiego i zwalczania okrętów podwodnych, gdyż obecnie używanym maszynom najszybciej kończy się okres zdolności do służby. Nowe miały być kupione do 2019 r. Obecnie dyżur ratowniczy na całym polskim wybrzeżu prowadzony jest z jednej bazy w Darłowie, a pełnią go dwa śmigłowce: ciężki Mi-14PŁ i średnia Anakonda. Okręty podwodne ze znakiem zapytania. MinObr chce dla Marynarki Wojennej trzech okrętów podwodnych z pociskami manewrującymi. Inspektorat Uzbrojenia zamknął w czerwcu fazę analityczno-koncepcyjną programu, ale rozmowy o pozyskaniu okrętów toczą się na szczeblu rządowym z Francją i USA. Partnerem jest też Norwegia, która rozważa wymianę floty podwodnej wspólnie z Polską. Rozmowy komplikuje polski wymóg przenoszenia rakiet i produkcji okrętów w kraju. Nieoficjalnie wiadomo, że Amerykanie nie są skłonni sprzedać Polsce Tomahawków, a po zamieszaniu z Caracalami Francja może się usztywnić w kwestii współpracy przemysłowej. CO DALEJ Anulowanie programów Czapla i Miecznik nie musi być katastrofą dla sił nawodnych, o ile zostaną one wznowione albo zastąpione przez inne, większe projekty. W BBN powstaje strategia morska, której twórcy postulują budowę okrętów oceanicznych klasy fregat, zdolnych do szerszego współdziałania ze stałymi grupami morskimi NATO. W resortowej Polsce Zbrojnej Antoni Macierewicz mówił, że dotychczasowe plany budowy jednostek nawodnych muszą zostać ograniczone, ale za kluczowe uznał wprowadzenie okrętów podwodnych z rakietami oraz dokupienie kolejnych systemów rakiet przeciwokrętowych NSM, tworzących Morską Jednostkę Rakietową. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 5

6 Jak Polska będzie kupować Patrioty Resort obrony złożył zapytanie ofertowe na system rakietowy Patriot. Jednak na drodze do jego zakupu stoi wiele przeszkód. Marek Świerczyński, starszy analityk ds. bezpieczeństwa Warszawa chce niemożliwego. Polskie Patrioty mają być wyposażone w IBCS (Integrated Battle Management System), czyli cyfrowy system dowodzenia i kierowania, którego producentem jest Northrop Grumman. Rozwiązanie to, przeznaczone dla obrony powietrznej i antyrakietowej sił lądowych USA, dopiero przechodzi testy - wdrażanie rozpocznie się w najbliższych latach. Włączenie go do pierwszych baterii Patriot już w 2019 r. - i to przeznaczonych na eksport - jest nierealne. IBCS miał gwarantować optymalne ujednolicenie systemów obrony powietrznej Polski i USA. Domaganie się go na początku negocjacji z Raytheonem, który wyposaża baterie we własny system dowodzenia, choć deklaruje gotowość innej konfiguracji, nie ułatwia zadania i podnosi koszty kontraktu. USA nie sprzedają systemów przyszłości. Waszyngton musi odpowiedzieć na polskie zapytanie ofertowe, ale nie jest związany żadnym terminem. Nie ma pewności, czy rząd USA w ogóle zdecyduje się na sprzedaż Polsce systemu, którego nie ma nawet amerykańska armia. W procedurze Foreign Military Sales (FMS) eksportowi podlega uzbrojenie wykorzystywane przez siły zbrojne USA. Być może więc Polska będzie zmuszona negocjować osobno z dostawcą IBCS i nabyć go poza FMS. Z reguły wystosowanie odpowiedzi (LoA) w FMS zajmuje co najmniej sześć miesięcy, ale stopień skomplikowania polskiego zamówienia - ze względu na wymóg włączenia do niego IBCS - może wydłużyć czas oczekiwania na odpowiedź. Amerykanie mogą nie zdążyć z realizacją. Polska ogłosiła, że wystosuje zapytanie ofertowe w drugiej połowie r., oczekując dostaw Patriotów od 2019 r. Nawet przy pominięciu wymaganego IBCS taki termin byłby dla producenta rekordowo krótki, choć w kampanii promującej system Patriot chwali się on realizacją pierwszych dostaw w dwa-trzy lata. MinObr Antoni Macierewicz zapowiedział na targach obronnych w Kielcach, że w pełni dostosowany do polskich wymogów system Patriot z dookólnym radarem dotarłby do Polski po roku 2020, co dla Amerykanów byłoby trudne do wykonania. Ponadto warunek ponad 50-proc. zaangażowania polskiego przemysłu w realizację zamówienia utrudni dotrzymanie terminów. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik Nieznana wartość kontraktu. W umowach offsetowych najtrudniejsze są transfer technologii i wypracowanie odpowiedniej jakości produkcji, które podnoszą też koszty zamówienia. MinObr nie podaje wartości planowanego kontraktu. W lipcu wiceszef resortu Bartosz Kownacki, odpowiedzialny za zbrojenia, oszacował wartość programu obrony powietrznej Wisła na 40 mld zł, czyli ponaddwukrotnie więcej niż dotychczasowe plany modernizacyjne resortu. W Kielcach zastępca Macierewicza mówił o kwocie 7,7 mld dol., czyli blisko 30 mld zł. Wartość zamówienia znajdzie się w odpowiedzi rządu USA i może uwzględnić wszystkie osiem baterii lub poszczególne transze dostaw. Wybory w USA będą mieć znaczenie. Sprzedaż najnowocześniejszego uzbrojenia jest decyzją polityczną i podlega kontroli Kongresu. Listopadowe wybory prezydenckie przypadną akurat na okres analizowania polskiego zapytania przez Amerykanów. Wątpliwe, by Waszyngton odpowiedział przed 20 stycznia 2017 r., kiedy do Białego Domu wprowadzi się nowy prezydent. Jeśli wygra Hillary Clinton, Warszawa może oczekiwać sprostania polskim terminom i wymaganiom technicznym. Wygrana Donalda Trumpa i jego merkantylne spojrzenie na politykę bezpieczeństwa może Polsce zaszkodzić. Lobbyści Raytheona skorzystają z okazji, aby z systemu Patriot wykluczyć elementy dostarczone przez strony trzecie i wymusić zakup baterii bez IBCS. CO DALEJ Wysłanie zapytania ofertowego przez MinObr rozpoczyna kolejną fazę negocjacji potencjalnego kontraktu, ale nie przesądza o jego zawarciu. Wymóg dostarczenia systemu IBCS wraz z Patriotami - o ile zostanie podtrzymany przez MinObr - znacznie skomplikuje realizację zamówienia. Do kontraktu, oprócz Raytheona (producenta radaru i wyrzutni) i Lockheed Martina (producenta rakiet), włączy też firmę Northrop Grumman (producenta systemu dowodzenia IBCS). Polska może wtedy nie otrzymać wymaganej konfiguracji w wyznaczonym terminie i odstąpić od zamówienia albo po raz kolejny zmienić jego treść. 6

7 Kiedy Polska chce dostać Patrioty Polska chce kupić dwie baterie wyrzutni w rekordowo szybkim tempie. Rząd zapowiada pierwsze dostawy w 2018 r. Marek Świerczyński, starszy analityk ds. bezpieczeństwa Koniec r. - USA odpowiedzą na polskie zamówienie. Rząd chce do końca roku dostać wycenę polskiego zamówienia i projekt umowy dostawy (tzw. LOA). Równie szybko Kongres miałby się zgodzić na sprzedaż Polsce rakiet Patriot i systemu dowodzenia IBCS. Resort nie widzi ryzyka opóźnienia procedury w wyniku wyborów prezydenckich w USA i wspiera się deklaracją amerykańskiego ambasadora w Warszawie Paula W. Jonesa, że sprawa będzie potraktowana priorytetowo. Opracowaniem oferty zajmie się agenda wojska ds. eksportu US Army Security Assistance Command. Równolegle Polska ma dostać odpowiedź rządu USA o możliwości i cenie dostawy konkurencyjnego systemu MEADS. Połowa 2017 r. - zawarcie umowy offsetowej i na dostawę. Po otrzymaniu LOA i wpłaceniu przez Polskę zaliczki zaczną się negocjacje ceny, terminów dostaw, zakresu współpracy przemysłowej i offsetu. Według polskich przepisów umowa dostawy nie może być zawarta przed porozumieniem offsetowym. Polska postawiła 69 wymagań dotyczących pozyskania technologii i wytypowała do współpracy 13 firm zbrojeniowych. Chce też, by przynajmniej połowa wartości kontraktu wróciła do kraju w postaci zamówień u polskich poddostawców. Raytheon, jako główny dostawca, będzie negocjował offset z Lockheed Martinem, Northrop Grummanem i izraelskim Rafaelem. Po 2020 r. - zamówienie kolejnych sześciu baterii. Po dostawie i wprowadzeniu do służby pierwszych dwóch baterii MinObr planuje pauzę, by mieć czas na wybór nowego radaru. Urządzenie ma być oparte na najnowocześniejszych komponentach półprzewodnikowych z azotku galu i mieć aktywną, dookólną antenę. Strona polska zastrzegła sobie prawo zamówienia typu radaru wybranego także przez siły lądowe USA. Polski Inspektorat Uzbrojenia podkreśla, że kupi radar proponowany przez Raytheona tylko w przypadku wybrania go przez amerykańskie wojsko. Kolejne sześć baterii Patriotów, zamawianych po 2020 r., ma być wyposażonych w nowy radiolokator. Rok ukończenie dostaw i modernizacji. Dostawy ośmiu baterii mają się zakończyć w ciągu dekady, a cały system obrony powietrznej Wisła osiągnie wstępną gotowość operacyjną w 2028 r. Wiąże się to ze zmodernizowaniem dostarczonych w pierwszym terminie dwóch baterii, m.in. wyposażeniem ich w dookólny radar. W ciągu 10 lat od zamówienia ma być dokonana weryfikacja poziomu zaangażowania polskiego przemysłu w wykonanie kontraktu. Strona polska zastrzegła, że terminy dostaw Patriotów w docelowej konfiguracji nie są sztywno określone i będą wynikać z przebiegu negocjacji dotyczących ceny i możliwości technologicznych. Połowa 2018 r. - początek dostaw baterii Patriot. W zamówieniu rząd zapisał dostawę pierwszych dwóch baterii Patriot w obecnej konfiguracji w możliwie najkrótszym terminie. Według Antoniego Macierewicza może wystarczyć rok od podpisania umowy, Raytheon deklarował wcześniej, że potrzebuje co najmniej dwóch lat. Polska wymaga ponadto, by już pierwsze systemy były wyposażone w system kierowania i dowodzenia IBCS produkcji Northrop Grummana, który umożliwi spięcie polskiego i amerykańskiego systemu obrony powietrznej. Sześć polskich firm ma produkować komponenty już do pierwszej transzy dostaw. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 7

8 Ważne w sektorze zbrojeniowym WIĘKSZE ZAKUPY UZBROJENIA W OSTATNICH MIESIĄCACH Liderami wydatków zbrojeniowych pozostają kraje Zatoki Perskiej i południowej Azji. Indie samoloty wielozadaniowe Rafale 36 szt. - 7,8 mld euro Katar samoloty myśliwskie F szt. - max 4 mld dol. Japonia tankowce powietrzne KC szt. - 1,9 mld dol. USA US Marines mobilne radary G/ATOR 9 szt mln dol. USA US Navy pociski przechwytujące SM-3 Block 1B 47 szt mln dol. NATO bomby kierowane JDAM ponad 3 tys. szt mln dol. Egipt radary krótkiego zasięgu Sentinel 8 szt mln dol MinObr kupi samoloty dla VIP-ów. Wiceminister Bartosz Kownacki poinformował o rozpisaniu dwóch postępowań: na dwa małe samoloty dyspozycyjne dla osób i dwie maszyny średniej wielkości dla przynajmniej 65 osób. Dostawy mają nastąpić odpowiednio w 2017 r. i r. MinObr przeznaczy na program w sumie 1,7 mld zł, w tym 200 mln zł z przyszłorocznego budżetu. Dostawa dwóch samolotów małych ma być zrealizowana do 15 listopada 2017 r.. W przypadku trzech samolotów średnich MinObr wymaga dostarczenia jednego samolotu używanego do 15 listopada 2017 r.oraz dwóch samolotów nowych, pierwszego do 15 listopada 2020 r., a drugiego do 15 listopada 2021 r. MinRoz zlikwidowało departament offsetowy. Jego długoletni dyrektor Hubert Królikowski przeszedł do MinObr, gdzie ma przygotować Strategiczny Przegląd Obronny. Personel zajmujący się offsetem MinRoz przeniosło do nowego departamentu polityki eksportowej. Zmiany zostały wprowadzone w statucie resortu, zatwierdzonym 23 sierpnia. Królikowski osobiście prowadził m.in. negocjacje z Airbus Helicopters w sprawie kontraktu na 50 maszyn Caracal. Resort nie wyznaczył na razie nowej osoby odpowiedzialnej za te rozmowy. Polska wysyła zamówienie na Patrioty z IBCS. Min Obr Antoni Macierewicz ogłosił, że podpisał zapytanie ofertowe (LoR) do rządu USA w sprawie systemu obrony powietrznej średniego zasięgu Wisła. System rakietowy Patriot ma dostarczyć Raytheon, ale Polska chce by wszystkie baterie były od początku wyposażone w sieciocentryczny system dowodzenia IBCS od Northrop Grummana. Równolegle MinObr wysłało zapytanie o informację nt. konkurencyjnego systemu MEADS produkcji Lockheed Martin/MBDA. Warszawa oczekuje odpowiedzi USA do końca roku, dostaw dwóch pierwszych baterii w 2018 r. a pozostałych sześciu po MSPO z nowościami pancernymi PGZ. Na kieleckich targach po raz pierwszy pokazano demonstrator technologii modernizacji czołgu Leopard 2A4 do standardu Leopard 2PL. Projekt jest pierwszą fazą kontraktu na modernizację 142 czołgów polskiej armii, podpisanego w grudniu 2015r. Własną koncepcję modernizacji czołgu PT-91 Twardy przedstawiły zakłady Bumar-Łabędy. Na MSPO pokazano też rozpoznawczą wersję KTO Rosomak i demonstrator gąsienicowego bojowego wozu piechoty oparty o modułową platformę gąsienicową Anders Porozumienia PGZ z zagranicznymi potentatami na MSPO. Polska Grupa Zbrojeniowa podpisała listy intencyjne o współpracy z Leonardo-Finmeccanica w zakresie produkcji lotniczej, Lockheed Martin/MEADS w zakresie systemów obrony powietrznej i Thales przy produkcji pocisków kierowanych. Spółki PGZ otrzymały na MSPO cztery nagrody Defender za innowacyjne i perspektywiczne produkty zbrojeniowe: PIT-Radwar za mobilny radar krótkiego zasięgu Bystra, PCO za kamerę termowizyjną KLW-1R Asteria, Centrum Techniki Morskiej za sieć czujników przeciwminowych i WZE za trenażery obrony przeciwlotniczej TR-1. Raytheon proponuje izraelski pocisk dla Wisły. Producent Patriotów potwierdził zgodę rządu USA na dostarczenie Polsce technologii rozwijanego z Izraelem pocisku Stunner. Rakieta przechwytująca dla Polski nazwana została SkyCeptor i jest kilkukrotnie tańsza od PAC-3 MSE. SkyCeptor to zaawansowany pocisk przechwytujący z głowicą kinetyczną (hit-to-kill), opracowywany z myślą o zwalczaniu rakiet balistycznych krótkiego i średniego zasięgu, rakiet manewrujących i zaawansowanych zagrożeń powietrznych. Nowe zamówienie na BMS rozpisane. Inspektorat Uzbrojenia ogłosił otwarcie na dostawę Systemu Zarządzania Walką Szczebla Batalionu BMS Rosomak. Poprzedni przetarg został anulowany 15 lipca. MinObr wyjaśniało, że chce powierzyć zamówienie podmiotowi kontrolowanemu przez Skarb Państwa, podczas gdy dotychczas w grze było kilka konsorcjów z udziałem firm prywatnych. W praktyce chodzi o złożenie zamówienia w PGZ, choć Grupa musi mieć wsparcie partnera technologicznego, bo sama nie produkuje systemów pola walki. Nieoficjalnie wiadomo, że wesprze ją firma Transbit. Zmiany w modernizacji wojska na razie niejawne. Aktualizacja Planu modernizacji technicznej armii do roku 2022 trafi na biurko MinObr Antoniego Macierewicza. Dokument przygotowany przez wiceministra Bartosza Kownackiego zakłada zmniejszenie sumy przeznaczonej na modernizację o prawie 20 mld zł. Powodem są m.in. gorsze prognozy budżetowe, koszty już podpisanych umów, utrzymania sprzętu oraz budowa obrony terytorialnej. Resort nie ujawnił, które programy modernizacyjne zostaną wstrzymane. Prawdopodobne jest wydłużenie terminów zakupu uzbrojenia i zamawianie mniejszych jego ilości. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 8

9 MinObr odsuwa szefa gabinetu. Antoni Macierewicz zawiesił Bartłomieja Misiewicza w obowiązkach szefa gabinetu politycznego i rzecznika resortu. 26-letni Misiewicz został członkiem rady nadzorczej Polskiej Grupy Zbrojeniowej, mimo że nie ma wyższego wykształcenia, nie ukończył też kursu dla członków rad nadzorczych. Newsweek zarzuca mu, że proponował radnym PO w Bełchatowie koalicję z PiS, sugerując, że w zamian zapewni im pracę w państwowej spółce. Ponad 3 tys. Beryli dla wojsk OT. Fabryka Broni Łucznik Radom i Inspektorat Uzbrojenia zawarły umowę na dostawę kolejnej partii karabinków Beryl i Mini-Beryl. Łączna wartość kontraktu opiewa na ponad 19 mln zł. To kolejna w tym roku umowa na dostawę karabinków, podpisana najprawdopodobniej w celu wyposażenia w nową broń tworzonych oddziałów Wojsk Obrony Terytorialnej. W maju MinObr podpisało z Łucznikiem umowę na dostawę ponad 26 tys. Beryli. Współpracownicy Macierewicza rezygnują ze stanowisk w PGZ. Wiceszef MinObr Bartosz Kownacki ogłosił, że Bartłomiej Misiewicz odszedł z rady nadzorczej Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Wcześniej Misiewicz został zawieszony w obowiązkach rzecznika i szefa gabinetu ministra - w jego sprawie interweniowała u Antoniego Macierewicza premier Beata Szydło. Z zasiadania w zarządzie PGZ zrezygnował Radosław Obolewski, szef klubu Gazety Polskiej i apteki w Łomiankach, w której niegdyś pracował Misiewicz. PiS chce w ten sposób ograniczyć skutki kryzysu wizerunkowego związanego z nominacjami w państwowych spółkach. MinObr ujawnia nieprawidłowości w PGZ. Szef resortu Antoni Macierewicz przyznał, że za jego rządów grupa PGZ zatrudniła ok. 100 osób w zarządach i radach nadzorczych. Wiceminister Bartosz Kownacki przedstawił kilkudziesięcioosobową listę ludzi związanych z PO, w tym członków rodzin polityków i prezesów spółek PGZ, które były zatrudnione w firmach obronnych. Wyszczególnił też kontrakty konsultingowe ekspertów, m.in. umowy na 2,6 mln zł z publicystą lotniczym Tomaszem Hypkim. Według Kownackiego, najwięcej wątpliwych umów podpisała fabryka rakiet Mesko SA, której prezesa nowy rząd nie odwołał. Polska nie kupi Caracali. MinRoz opublikowało oświadczenie o zerwaniu negocjacji offsetowych z Airbus Helicopters z uzasadnieniem, że kontrahent nie przedstawił oferty odpowiadającej interesom ekonomicznym i bezpieczeństwa Polski. O decyzji został poinformowany francuski dostawca. O dalszych losach zamówienia na śmigłowce wielozadaniowe zdecyduje resort obrony. Antoni Macierewicz podczas wczorajszego posiedzenia komisji obrony określił wybór Caracali w przetargu jako patologię i po raz kolejny zasugerował, że Polska powinna kupić śmigłowce produkowane w kraju - w zakładach PZL Mielec i PZL Świdnik PGZ przenosi część biur z Warszawy do Radomia. Relokacja obejmie pracowników następujących komórek organizacyjnych PGZ: Biura ds. Innowacji i Nowych Technologii, Biura Strategii, Biura Technologii Kosmicznych i Satelitarnych, Biura Platform Lotniczych oraz Biura Zarządzania Zasobami Ludzkimi. W Radomiu będzie pracował także Pełnomocnik Zarządu ds. Bezpieczeństwa Obrotu i Systemu Zarządzania Jakością. Łącznie z warszawskiej siedziby przy Nowym Świecie do Radomia przeniesie się około 20 osób. Stocznia Marynarki Wojennej zostanie zlicytowana. Informację o licytacji przekazała syndyk stoczni Magdalena Smółka. Przetarg na zakup wycenionego na 300 mln zł mienia spółki ma być rozpisany w październiku. Inspektorat uzbrojenia MinObr unieważnił postępowanie na budowę trzech patrolowców Czapla i trzech okrętów obrony wybrzeża Miecznik dla marynarki wojennej. Nie wiadomo, co stanie się z patrolowcem Ślązak, budowanym w SMW od 15 lat. MinObr może sprzedać, zezłomować okręt lub znaleźć wykonawcę zastępczego. Licytacja stoczni podważy wiarygodność deklaracji resortu o priorytetowym traktowaniu floty. Szef Airbusa zapowiada proces przeciw Polsce. Po odrzuceniu przez rząd oferty śmigłowców Caracal Tom Enders stwierdził, że jego firma nigdy nie została tak potraktowana i będzie walczył o odszkodowanie. Zdaniem Endersa polski rząd zwodził Airbusa miesiącami, a podczas przetargowego z polskiej strony padały sprzeczne deklaracje. Airbus Helicopters w liście do Beaty Szydło wylicza elementy swej oferty offsetowej i zarzuca MinRoz jednostronne zerwanie na zakup śmigłowców. O przetargu rozmawiali wczoraj MinZagr Polski i Francji, a MinRoz oświadczyło, że nie ma podstaw do wypłaty odszkodowania. Dwie oferty w przetargu na małe samoloty VIP. W wyznaczonym terminie ( r.) oferty złożyli dwaj dostawcy: francuski Dassault Aviation z samolotem Falcon 7x oraz amerykański Gulfstream z samolotem G550. Umowa ma być podpisana jeszcze w tym roku, a samoloty dostarczone w 2017 r. MinObr wraca do rozmów z dostawcami śmigłowców. Resort ogłosił, że zamówienie na śmigłowce po anulowaniu zamówienia na Caracale, odbędzie się w trybie negocjacji ze wszystkimi dostawcami, którzy brali udział w unieważnionym przetargu: Airbus Helicopters, Sikorsky Aircraft i Leonardo-Finmeccanica. Oznacza to powrót do konkurencji o kontrakt zamiast zamówienia od wskazanego dostawcy, co mogło skutkować konsekwencjami prawnymi ze strony Airbusa. Przedstawiciele MinObr składali w ciągu dwóch tygodni wiele sprzecznych oświadczeń w sprawie zamówienia Black Hawków z Mielca. Procedura rozpocznie się 20 października. Polityka Insight Raport Zbrojeniowy - Październik 9

10 Wiedza szyta na miarę Polityka Insight oferuje usługi analityczne na zamówienie. Nasi eksperci zbadają interesujący Cię temat i odpowiedzą na Twoje pytania. Więcej na: PREZENTACJE TEMATYCZNE Briefujemy zarządy firm i banków na temat sytuacji politycznej, perspektyw gospodarczych i otoczenia regulacyjnego. ANALIZY I RAPORTY Wykonujemy badania ilościowe i jakościowe, zawsze zorientowane na użyteczność dla zamawiającego. Przygotowujemy kilkustronicowe analizy. SPOTKANIA EKSPERCKIE Wspólnie z partnerami organizujemy okrągłe stoły lub śniadania eksperckie na wybrany temat ze starannie dobranymi uczestnikami. MAKROEKONOMIA LEGISLACJA GOSPODARKA ENERGETYKA ZDROWIE