Szkic uprawy. Informacje opisowe Skala 1:1000 Kraina i dzielnica przyrodniczo-leśna Opisy istniejących płatów odnowień

Transkrypt

1 Szkic uprawy Informacje opisowe Skala 1:1000 Kraina i dzielnica przyrodniczo-leśna Opisy istniejących płatów odnowień Informacje graficzne Rodzaj i przebieg granic Drogi, strumienie i inne elementy liniowe Powierzchnie specjalne: torfowiska, bagna, przepadłe uprawy i młodniki Zróżnicowanie mikrosiedlisk

2 Obliczenie powierzchni do odnowienia Oszacować powierzchnie (w arach = 1 cm2 w skali mapy) Powierzchnie odnowione opisane kępy i grupy, z sadzenia lub samosiewu Powierzchnie nie podlegające odnowieniu torfowiska i bagna (po uzasadnieniu) rzeki o szerokości ponad 2 m Powierzchnie do odnowienia zrąb teren po usuniętym drzewostanie brzegi strumieni i dróg wewnętrznych zapusty gatunków lekkonasiennych Zakładanie uprawy Powierzchnie poza obiektem wyłączone z analizy Przylegające pasy starszych drzewostanów Zakola dużych rzek

3 Kraina I Bałtycka Kraina II Mazursko-Podlaska Zakładanie uprawy Określenie typu drzewostanu Typ drzewostanu to docelowy model drzewostanu, określający udziały i role poszczególnych gatunków oraz strukturę przyszłego, dojrzałego drzewostanu Typy drzewostanów zależą od siedliska, regionu przyrodniczo-leśnego oraz innych, lokalnych uwarunkowań ŚWIEŻE ŚWIEŻE So 8 Brz 2 So 6 Bk 3 Db 1 So 5 Bk 3 Db 2 Bk 5 Db 3 Md 2 So 8 Brz 2 So 5 Św 3 Db 2 So 4 Św 3 Db 3 Db 5 Św 3 Md WILGOTNE WILGOTNE So 7 Brz 2 Św 1 So 7 Św 2 Db 1 Db 5 So 3 Św 2 Db 7 Js 3 So 6 Św 3 Brz 1 So 5 Św 3 Db 2 Św 4 So 4 Db 2 Db 6 Js 3 Św 1 BORY BORY MIESZANE LASY MIESZANE LASY BORY BORY MIESZANE LASY MIESZANE LASY

4 Zakładanie uprawy Określenie roli gatunków Rola w drzewostanie utrudnianie rozwoju chwastów, pielęgnacja gleby, zwiększanie zawartości wapnia zapobieganie gromadzeniu się ściółki usprawnienie gleby, oczyszczanie pni zwiększenie odporności na silne wiatry poprawienie warunków świetlnych i cieplnych kształtowanie zróżnicowanej struktury polepszenie wykorzystania przestrzeni przez systemy korzeniowe zwiększenie udziału użytków przedrębnych Przykładowa kombinacja gatunków buk w sośninie lipa w modrzewiu grab i lipa w dębinie sosna i jodła w świerczynie modrzew i sosna w jedlinie, sosna i dąb w buczynie jodła w świerczynie, sosna w jedlinie, dąb i modrzew w buczynie jodła w świerczynie, klon i lipa w drzewostanach topolowych świerk jako domieszka przejściowa w dębinie i buczynie

5 Udział a rola gatunku w drzewostanie Zakładanie uprawy Gatunki drzew GŁÓWNE DOMIESZKOWE POMOCNICZE Docelowy udział od 30% poniżej 30% poniżej 10% Rola PRODUKCYJNA Rola PIELĘGNACYJNA Rola BIOCENOTYCZNA Przykłady gatunków So, Św, Jd, Bk, Db, Ol, Js, Lp Brz, Md, Wz, Dg Olsz, Jrz, Kl, Jw, Gr, Jb

6 Zasady Hodowli Lasu (wyd. z roku 2012) orientacyjne wytyczne Typy drzewostanów i składy gatunkowe upraw w krainie I Bałtyckiej)

7 Zakładanie uprawy Przygotowanie gleby - cele 1. Osłabienie konkurencji chwastów 2. Poprawa struktury i sprawności gleby 3. Przemieszanie próchnicy z warstwą mineralną 4. Zmniejszenie ryzyka podtapiania sadzonek Każdy z powyższych problemów pojawia się tylko w określonych warunkach terenowych Preferuje się technologie maszynowe, a ręczne przygotowanie gleby dopuszcza się na małych powierzchniach lub w terenach niedostępnych

8 Zakładanie uprawy Przygotowanie gleby - sposoby Wyróżnia się przygotowanie gleby całkowite - orka pełna płytka - orka pełna głęboka częściowe - ciągłe (bruzdy, wałki, rabatowałki, rabaty) - przerywane (talerze, kopczyki, placówki) Typowy sposób to wyoranie bruzd pługiem LPż-75 pług leśny: dwie odkładnice, odbojnica, ewentualnie pogłębiacz i wały dociskające szerokość bruzdy ok. 60 cm mała głębokość bruzdy (do 15 cm) typowy odstęp rzędów 1.5 m

9 Zakładanie uprawy Przygotowanie gleby przykłady W normalnych warunkach bruzdy bez spulchniania bruzdy ze spulchnianiem spulchnianie bez bruzd Na terenach podmokłych wywyższyć miejsca sadzenia nie sadzić w torf stosować silniejsze sadzonki Sposoby przygotowania gleby naoranie wałków w bruzdach kopczyki rabatowałki i rabaty wałki talerze (placówki) ręczne zdarcie płatu darni o średnicy (100) cm i spulchnienie gleby

10 Zakładanie uprawy Formy zmieszania Pojęciem formy zmieszania określa się wielkość jednolitych płatów gatunku domieszkowego, rozmieszczonych na tle gatunku głównego Formy zmieszania wyróżniane w uprawie kępowa 4-10(15) ar, docelowo drzew drobnokępowa 2-4 ar, docelowo 5-10 drzew grupowa ar, docelowo 2-5 drzew jednostkowa < 0.5 ar, docelowo 1-2 drzewa rzędowa i pasowa (wielorzędowa)

11 Zakładanie uprawy Wybór form zmieszania Zależy od roli gatunku domieszkowego: produkcyjna duże płaty (kępy, drobne kępy), rozmieszczone w korzystnych mikrosiedliskach, niekoniecznie równomiernie pielęgnacyjna mniejsze płaty, równomiernie biocenotyczna grupy i pojedyncze osobniki Ø = 20 m P = 13 ar Zależy od udziału gatunku domieszkowego: domieszki o udziale 20-30% większe płaty gatunki pomocnicze (do 10%) mniejsze płaty Owalny kształt płatu zapewnia skrócenie linii styku gatunków, gdzie konkurencja jest najsilniejsza

12 Zapotrzebowanie na sadzonki Zakładanie uprawy Planowane zagęszczenie sadzonek w uprawie zależy od: tempa wzrostu gatunku wieku i rodzaju sadzonek siedliska celu produkcji skłonności do tworzenia grubych gałęzi Orientacyjne wielkości zagęszczenia dla gatunków wynoszą: Sosna 8-10 Świerk 3-5 Jodła 6-8 Modrzew Dąb 6-10 Buk 6-8 inne liściaste: 4-6 tys. sztuk / ha W obliczeniach należy stosować zaokrąglenia zależne od łącznej ilości sadzonek

13 Cechy materiału sadzeniowego Zakładanie uprawy Silniejszy materiał należy używać w trudniejszych warunkach siedliskowych Starszy materiał powinien być stosowany w poprawkach i uzupełnieniach Lepszy materiał stosować tam, gdzie można uzyskać cenniejsze drewno Wiek i rodzaj sadzonek z odkrytym systemem korzeniowym Sosna 1-3 lata 1/0, 2/0, 2/1 Świerk 2-5 lat 2/0, 2/1, 2/2, 2/3 Jodła 2-6 lat 2/0, 2/1, 2/2, 2/3, 2/4 Modrzew 2-3 lata 2/0, 1/1, 1/2 Dąb, olsza 1-2 lata 1/0, 2/0, 1/1 Buk 1-3 lata 1/0, 2/0, 1/1, 1/2 Jesion, klon, lipa 1-3 lata 1/0, 1/1, 1/2

14 Więźba sadzenia Tylko pełne przygotowanie gleby umożliwia stosowanie jednakowych, optymalnych odstępów między drzewami Zakładanie uprawy WIĘŹBA NIEREGULARNA Uprawa gleby w bruzdy lub wałki zwykle wymusza zróżnicowanie wymiarów więźby WIĘŹBY UMIAROWE: Trójkątna Kwadratowa Prostokątna W piątkę

15 Zakładanie uprawy Określanie wymiaru więźby w przypadku ciągłej uprawy gleby jeden wymiar więźby (odstęp środków bruzd) będzie stały dla wszystkich gatunków w uprawie, np. So 1.5 x 0.7 m, Brz 1.5x1.3 sadząc małe płaty modrzewia lub osobniki gatunków przedplonowych (Md, Brz) można pomijać co drugą bruzdę - do czasu wprowadzenia gatunków wrażliwych Konsekwencje zbyt luźnej więźby opóźnione zwarcie i zachwaszczenie pogarsza się jakość drewna zmniejsza się możliwość selekcji niepełne wykorzystanie zasobów siedliska Konsekwencje zbyt gęstej więźby większe koszty sadzonek, sadzenia i pielęgnacji uprawy obniżenie odporności na śnieg, wiatr, choroby grzybowe i in.

16 Wykonanie sadzenia Zakładanie uprawy W lasach najczęściej sadzi się wiosną, zaraz po rozmarznięciu gleby Jesienne przygotowanie gleby pozwala na poprawę jej struktury i uwilgotnienia Dopuszcza się sadzenie jesienne części gatunków, po opadnięciu liści Sadzonki z zakrytym systemem korzeniowym sadzi się przez cały sezon Małe sadzonki można sadzić w szparę kosturem, a większe w jamkę łopatą Sadzenie musi być wykonane starannie (ułożenie i wilgotność korzeni, wady)

17 Zakładanie uprawy Zabezpieczenie drzew przed zwierzyną Redukcja liczebności zwierzyny Indywidualna ochrona sadzonek Grodzenia Modyfikacje postępowania hodowlanego Placówki Szymańskiego - dąb 21 szt. ok. 4 m.

18 Pielęgnowanie upraw Zakładanie uprawy Zabiegi często wskazane w uprawie spulchnianie gleby niszczenie chwastów poprawianie formy drzew czyszczenia wczesne

19 Postępowanie w kępach starodrzewu Zakładanie uprawy Należy pozostawiać jak największe kępy wraz z nietkniętymi dolnymi warstwami, a tylko wyjątkowo pojedyncze drzewa Planowane do pozostawienia kępy należy uprzednio rozluźnić, co pozwoli na uodpornienie ich na wiatry oraz ułatwi rozwój dolnych warstw lasu Niewielkie odstępy kęp ( m) oraz właściwy kierunek bruzd między kępami ułatwiają migrację owadów naziemnych Kępy odnawia się dopiero po naturalnym rozpadzie (śmierci i wywróceniu się większości starych drzew), o ile nie pojawiło się odnowienie spontaniczne

20 Zakładanie uprawy Plan powierzchni uprawy Przyjąć jednolitą skalę - np. 1:2.500, znaczyć kierunek N Uwzględnić istniejące elementy sytuacji wewnętrznej i otoczenia (drogi, starsze drzewostany, teren otwarty) Łagodzić załamania granic płatów domieszek Nie pozostawiać wąskich pasów i klinów dla gatunku tła Dodać treściwą legendę