ROZDZIAŁ I: Elementy liniowe w elektronice

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ROZDZIAŁ I: Elementy liniowe w elektronice"

Transkrypt

1 ROZDZIAŁ I: Elementy liniowe w elektronice Temat 1 : Rezystory. Potencjometry. Rezystory s to elementy, których podstawowym parametrem elektrycznym jest rezystancja, a inne parametry, takie jak pojemno i indukcyjno, powinny by jak najmniejsze. Wanymi parametrami rezystorów s take: moc znamionowa czyli dopuszczalna moc wydzielana w kadym rezystorze, przez który płynie prd (ciepło: Q = P t; w watach, P = U I); tolerancja czyli niedokładno rezystancji w % rezystancji znamionowej; wymiary; napicie graniczne podawane w woltach [V]. Podział rezystorów w zalenoci od: cech funkcjonalnych, na: rezystory, potencjometry, termistory, warystory i magnetorezystory gaussotrony; charakterystyki prdowo napiciowej, na: liniowe i nieliniowe; stosowanego materiału oporowego, na: drutowe i niedrutowe. Rys.1.1. Przykłady rezystorów stałych i zmiennych: a) warstwowe metalizowane; b) objtociowe; c) drutowe; d) potencjometry

2 Rezystory drutowe wykonane z drutu stopowego (manganin, konstantan, kanthal) nawinitego na ceramiczny wałek lub rurk w postaci jednowarstwowego uzwojenia. Rezystory niedrutowe wykonane z materiału rezystywnego jako rezystory warstwowe lub objtociowe. Rezystory warstwowe wykonane z materiału rezystywnego umieszczonego na podłou w postaci warstwy. Mog by wglowe (OWZ; stosuje si w układach o bardzo wielkich czstotliwociach, do 1 GHz) i metalizowane. Rezystory metalizowane wykonane z materiałów takich jak złoto, platyna, rod, pallad, nikiel, iryd. S to rezystory cienkowarstwowe (grubo warstwy poniej 1 m). Rys.1.2. Symbole rezystorów: a) stały; b) zmienny (potencjometr); c) nastawny. Rezystory objtociowe wystpuje w nich lity element oporowy, który przewodzi prd cał swoj objtoci. Z tej racji rezystory te wytrzymuj due obcienia prdowe i mocowe. Rezystor liniowy charakteryzuje si w normalnych warunkach proporcjonaln zalenoci napicia od prdu, tzn. spełnia prawo Ohma w postaci U = I R, przy czym R=const. Rezystor nieliniowy charakteryzuje si tym, e warto rezystancji jest funkcj prdu lub napicia

3 Rys.1.3. Przedrostki, mnoniki i jednostki rezystancji. Rys Kod barwny rezystorów: a) paski; b) kropki; c) mieszany Rys Kod barwny rezystorów do rys. 1.4.

4 Rezystory zmienne (potencjometry) s to takie rezystory, w których warto rezystancji zaley od połoenia pokrtła lub ruchomego lizgacza. Najbardziej stabilne ze wszystkich rezystorów s potencjometry drutowe. Stosuje si je jako potencjometry dostrojnicze i wieloobrotowe w układach pomiarowokontrolnych (moc 0,5 4 W). Potencjometry warstwowe s stosowane do regulacji napi w obwodach.(moc 0,1 2 W). Potencjometry o charakterystyce liniowej zastosowanie: do regulacji napicia (dzielniki napiciowe); Potencjometry o charakterystyce logarytmicznej zastosowanie: do regulacji siły głosu we wzmacniaczach akustycznych; Potencjometry o charakterystyce wykładniczej zastosowanie: do regulacji barwy tonu. Rys Rezystory zmienne: a) potencjometry wielo- i jednoobrotowy; b) precyzyjne potencjometry nastawne (trymery oporowe) wieloobrotowe; c) miniaturowe trymery oporowe jednoobrotowe.

5 ROZDZIAŁ I: Elementy liniowe w elektronice Temat 2 : Charakterystyki rezystorów i potencjometrów. Zalenoci midzy parametrami elektrycznymi rezystorów (rezystancja, napicie, prd i moc) okrelaj ich charakterystyki napiciowo prdowe I(U). Zgodnie z prawem Ohma U I = albo U = R I R Rys.2.1. Charakterystyki potencjometrów:1 liniowa (A); 2 wykładnicza (B); 3 logarytmiczna (C). Rezystor jest elementem biernym, to znaczy, e nie wzmacnia sygnałów elektrycznych, a energia elektryczna jest w nim tracona i wydziela si w postaci ciepła. Moc P tracona w rezystorze zaley od napicia i prdu rezystora P = U I, np. dla rezystora o rezystancji R przy napiciu U 0 prd U R 0 I 0 =, a moc tracona P = I R albo P 0 = 2 U 0 R Moc tracona w rezystorze R` o rezystancji 2 razy wikszej (R` = 2 R) przy takim samym napiciu jest 2 razy mniejsza: P`= U 0 I`0 = U 0 0,5 I0 = 0, 5 P0

6 Rys.2.2. Przykładowe charakterystyki napiciowo prdowe rezystorów i hiperbola H Mocy znamionowej P N ; R, R` - rezystancje rezystorów (R` = 2 R); A, B punkty na granicy obszaru pracy dopuszczalnej. Rezystor naley dobiera tak, by moc tracona w nim P R była mniejsza od mocy znamionowej P N (dopuszczalnej) podanej przez wytwórc dla danego rezystora, czyli PR P N Parametry rezystora w układzie (R, U, I) powinny by dobrane tak, aby punkt okrelony tymi parametrami nie przekraczał hiperboli H mocy znamionowej rezystora przedstawionej na charakterystyce napiciowo prdowej (Rys. 2.2.) I = P U N Niespełnienie powyszego warunku powoduje zniszczenie rezystora w skutek przegrzania.

7 Temat 3 : Kondensatory. Kondensatorem nazywamy układ dwóch lub wicej przewodników (okładzin) odizolowanych od siebie dielektrykiem. Zadaniem kondensatora jest gromadzenie ładunków elektrycznych. Miar zdolnoci kondensatora do gromadzenia ładunków elektrycznych nazywamy pojemnoci kondensatora. C = ε gdzie: C pojemno, przenikalno elektryczna dielektryka wypełniajcego przestrze midzy okładzinami kondensatora, S powierzchnia okładzin kondensatora, d odległo midzy okładzinami S d Rys Budowa kondensatora płaskiego Jednostk pojemnoci jest farad [F]. Jeden farad jest jednostk bardzo du. Np. kula ziemska ma pojemno 700 F. W praktyce uywa si jednostek mniejszych od farada.

8 Parametry kondensatorów: pojemno znamionowa C N (wyraona w [F]) okrela zdolno kondensatora do gromadzenia ładunków elektrycznych. napicie znamionowe U N, najwiksze dopuszczalne napicie stałe lub zmienne, które moe by przyłoone do kondensatora. tolerancja niedokładno wykonania kondensatora. Tolerancje maj wartoci od kilku do ponad stu procent (np. w przypadku kondensatorów elektrolitycznych aluminiowych). tangens kta stratnoci tg, stosunek mocy czynnej wydzielajcej si w kondensatorze do mocy biernej magazynowanej w kondensatorze, przy napiciu sinusoidalnie zmiennym o okrelonej czstotliwoci. prd upływowy I u, prd płyncy przez kondensator przy doprowadzonym napiciu stałym. temperaturowy współczynnik pojemnoci C, okrela wzgldn zmian pojemnoci zalen od zmian temperatury. Na skutek odizolowania okładzin kondensatora od siebie nie przewodzi on prdu stałego, a przewodzi jedynie prd przemienny. Reaktancja kondensatora maleje ze zwikszaniem czstotliwoci prdu przemiennego, zgodnie ze wzorem: 1 X C = ω C gdzie: X C reaktancja kondensatora w [], pulsacja prdu w [rad/s], C pojemno kondensatora w [F]. Podział kondensatorów stałych ze wzgldu na budow: mikowe do budowy stosuje si muskowit (rodzaj miki). Maj mały temperaturowy współczynnik pojemnoci i mały tangens kta stratnoci dielektrycznej. Wad ich jest wysoka cena kondensatorów duej pojemnoci. ceramiczne wykonywane z ceramiki alundowej, rutylowej, steatytowej, maj mał warto tangensa kta stratnoci dielektrycznej oraz duy temperaturowy współczynnik pojemnoci. Zalet jest dua warto pojemnoci znamionowej i małe wymiary. Czsto stosowane w obwodach w.cz. oraz jako pojemnoci sprzgajce (pojemnoci w obwodach rezonansowych i filtrach). papierowe maj małe wymiary przy duych wartociach pojemnoci oraz duy współczynnik stratnoci dielektrycznej. Dielektrykiem w nich jest bibuła nasycona olejem syntetycznym, kondensatorowym, lub parafinowym.

9 poliestyrenowe maj mały współczynnik temperaturowy pojemnoci oraz mały tangens kta stratnoci dielektrycznej. Przeznaczone s do układów wielkich czstotliwoci. elektrolityczne : aluminiowe i tantalowe (z elektrolitem ciekłym mokre, z elektrolitem suchym półprzewodnikowe). Stosowane w układach filtracji napicia zasilania i jako kondensatory sprzgajce w układach małej czstotliwoci. Maj due wartoci pojemnoci znamionowej. Długotrwała praca przy napiciu mniejszym od znamionowego powoduje znaczny wzrost pojemnoci. Ich wad jest duy prd upływowy, którego warto ronie wraz ze wzrostem temperatury. Rys.3.2. Rodzaje kondensatorów: a) stałe ceramiczne; b) stałe zwijkowe; c) elektrolityczne; d) nastawne (trymery)

10 Temat 4 : Cewki i transformatory. Cewk nazywamy zwojnic, której podstawowym parametrem jest indukcyjno. Indukcyjno okrela zdolno cewki do przeciwstawiania si zmianom prdu płyncego przez cewk i wyraa si wzorem : π ( N d) L = µ 4 l gdzie: L indukcyjno cewki w henrach [H], przenikalno magnetyczna rdzenia cewki, N liczba zwojów, d i l rednica i długo cewki [m]. 2 Rys Budowa cewki. 1 korpus, 2 uzwojenie 3 rdze (ewentualnie) Podział cewek ze wzgldu na sposób wykonania: jednowarstwowe (15 20 H) lub wielowarstwowe ( H); bezrdzeniowe lub z rdzeniem; cylindryczne, płaskie, toroidalne lub drukowane (odpowiednio profilowane cieki); ekranowane lub nieekranowane. Podstawowe parametry cewki: indukcyjno własna L; dobro Q Q L L = ω r gdzie: L indukcyjno; r L rezystancja uzwojenia pojemno własna C 0 (wystpuje midzy poszczególnymi zwojami cewki, midzy zwojami a korpusem oraz innymi elementami otaczajcymi cewk) zaley od wymiarów i sposobu uzwojenia. L

11 Od wartoci pojemnoci własnej cewki (0,5 50 pf) zaley czstotliwo rezonansu własnego f 0 = 2π 1 LC 0 Podczas zwikszania czstotliwoci pracy, najpierw wystpuje zjawisko 2 rezonansu (gdy ω LC0 = 1), a nastpnie zaznacza si pojemnociowy charakter cewki. Reaktancja cewki okrelona jest wzorem: X L = ω L Cewka z rdzeniem ferromagnetycznym o nieliniowej charakterystyce magnesowania rdzenia nazywamy dławikiem. Płyncy przez cewk prd wytwarza wokół niej pole magnetyczne. Jeli w tym polu magnetycznym umiecimy drug cewk, to otrzymamy transformator. Zmiany prdu płyncego w pierwszej cewce transformatora powoduj zmiany strumienia magnetycznego przenikajcego zwoje drugiej cewki, a wic w drugiej cewce indukuje si siła elektromotoryczna (sem). Istniej transformatory o dwóch lub wikszej liczbie cewek. Rys.4.2. Transformator dwuuzwojeniowy: a) uzwojenia nawinite zgodnie; b) uzwojenia nawinite przeciwnie. Przekładni transformatora nazywamy stosunek liczby zwojów uzwojenia pierwotnego z 1 do liczby zwojów uzwojenia wtórnego z 2, czyli υ = z z 1 2

12 Rys.4.3. Cewki i transformatory: a) cewki miniaturowe; b) elementy wielkogabarytowe; c) transformatory sieciowe 1 cewki jednowarstwowe, 2 dławik hermetyczny, 3 cewka nawinita krzyowo, 4 cewka płaska, 5 autotransformator z kubkowym rdzeniem ferrytowym, 6 rdzenie ferrytowe (okrgły i płaski), 7 cewki wielowarstwowe, 8 i 9 transformatory sieciowe z rdzeniem toroidalnym (100 W) i zwijanym (23 W).

13 Temat 5 : Przetworniki elektroakustyczne. Przetworniki elektroakustyczne s to elementy przetwarzajce przebiegi akustyczne w przebiegi elektryczne (mikrofon) lub odwrotnie (głonik, słuchawki). Ze wzgldu na sposób przetwarzania, przetworniki dzielimy na: piezoelektryczne (krystaliczne), dynamiczne (magnetoelektryczne), pojemnociowe (elektrostatyczne), wglowe (tylko mikrofony), elektromagnetyczne. Poziom natenia d wiku wyraa si w decybelach [db]. Bel jest to jednostka miary logarytmicznej stosunku dwóch porównywanych mocy sygnału (czsto stosuje si pomiary w skali napicia, prdu lub impedancji). P liczba decybeli = 10log P gdzie: P i P 0 wartoci dwóch porównywanych mocy. 0 Głoniki. Rys.5.1. Konstrukcja głonika magnetoelektrycznego: a) widok ogólny; b) w przekroju. Zasada działania głonika jest bardzo prosta. Przebieg elektryczny wywołuje w przetworniku elektroakustycznym drgania membrany. Membrana przekazuje drgania czsteczkom powietrza, a te z kolei tworz fal akustyczn.

14 Główne parametry głoników podawane przez producentów: moc znamionowa P N warto mocy elektrycznej, któr głonik moe by obciony w sposób stały. impedancja znamionowa Z N najmniejsza warto impedancji dla czstotliwoci powyej czstotliwoci rezonansu mechanicznego f M (odpowiada to dolnej czstotliwoci przenoszenia), dla którego impedancja osiga pierwsze minimum. zakres przetwarzanych czstotliwoci - charakterystyka przenoszenia przedstawiajca zmiany cinienia akustycznego w funkcji czstotliwoci przy stałej wartoci napicia doprowadzonego do głonika. Rys.5.2. Charakterystyka trójdronego zespołu głonikowego. efektywno jest to iloraz cinienia akustycznego [N/m 2 ], wytworzonego przez głonik zasilany moc 1 W i mierzonego w odległoci 1 m od cewki, do cinienia wzorcowego, które przyjto jako bar = 20 Pa. Efektywno głoników wyraa si w mierze wzgldnej w decybelach i wynosi db.

15 Mikrofony. Mikrofon jest przetwornikiem elektroakustycznym, przetwarzajcym sygnały akustyczne w sygnały elektryczne. Rys.5.3. Budowa mikrofonu magnetoelektrycznego. Zasada działania mikrofonu: D wik (fala akustyczna) wywołuje ruch drgajcy czsteczek powietrza. Drgajce czsteczki powoduj drgania membrany przetwornika elektroakustycznego, z kolei ten zamienia drgania membrany na sygnał elektryczny. Podstawowe parametry mikrofonów: skuteczno stosunek napicia na wyjciu mikrofonu do cinienia akustycznego działajcego na membran, przy okrelonej czstotliwoci; zakres przetwarzanych czstotliwoci; impedancja wyjciowa impedancja cewki drgajcej lub innego układu wyjciowego, mierzona na wyjciu mikrofonu przy danej czstotliwoci. Mikrofony wglowe przetwarzane czstotliwoci: 200Hz 4kHz; impedancja wewntrzna 20 1k, due zniekształcenia d wiku. Mikrofony magnetoelektryczne - przetwarzane czstotliwoci: 30Hz 10 khz; mała impedancja wewntrzna, małe zniekształcenia d wiku. Mikrofony piezoelektryczne - przetwarzane czstotliwoci: 12Hz 14kHz; bardzo dua impedancja wewntrzna (G), małe zniekształcenia d wiku. Mikrofony pojemnociowe przetwarzane czstotliwoci 15Hz 15kHz; impedancja wewntrzna ok. 100M, bardzo małe zniekształcenia d wiku.

16 Temat 6 : Symbole graficzne elementów. Elementami głównymi rysunków technicznych elektrycznych s oznaczenia i symbole. Symbole graficzne elektryczne dzieli si na: ogólne, przedmiotowe, rozróniajce. Symbole ogólne okrelaj zjawiska wystpujce w elektryce. Symbole przedmiotowe przedstawiaj obiekty elektryczne. Symbole rozróniajce okrelaj zasady pracy obiektów, rodzaj wykorzystywanego zjawiska lub jego właciwoci. Rysunki techniczne elektryczne i elektroniczne wykonane zgodnie z wytycznymi norm midzynarodowych staj si zrozumiałe na całym wiecie i czsto zawieraj niezbdne informacje dotyczce obiektów i wyrobów elektrycznych i elektronicznych. Tabela 1.1. Symbole graficzne elementów stosowanych w elektrotechnice i elektronice:

17

18

19

ELEMENTY BIERNE STOSOWANE W ELEKTROTECHNICE

ELEMENTY BIERNE STOSOWANE W ELEKTROTECHNICE ELEMENTY BIERNE STOSOWANE W ELEKTROTECHNICE Rezystory, potencjometry. Suwakowe Rezystory Stałe Zmienne (potencjometry) Drutowe Warstwowe (węglowe) Objętościowe (5-60 W) Drutowe (1-150 W) Jednoobrotowe

Bardziej szczegółowo

2.3. Bierne elementy regulacyjne rezystory, Rezystancja znamionowa Moc znamionowa, Napięcie graniczne Zależność rezystancji od napięcia

2.3. Bierne elementy regulacyjne rezystory, Rezystancja znamionowa Moc znamionowa, Napięcie graniczne Zależność rezystancji od napięcia 2.3. Bierne elementy regulacyjne 2.3.1. rezystory, Rezystory spełniają w laboratorium funkcje regulacyjne oraz dysypacyjne (rozpraszają energię obciążenia) Parametry rezystorów. Rezystancja znamionowa

Bardziej szczegółowo

Koªo Naukowe Robotyków KoNaR. Plan prezentacji. Wst p Rezystory Potencjomerty Kondensatory Podsumowanie

Koªo Naukowe Robotyków KoNaR. Plan prezentacji. Wst p Rezystory Potencjomerty Kondensatory Podsumowanie Plan prezentacji Wst p Rezystory Potencjomerty Kondensatory Podsumowanie Wst p Motto W teorii nie ma ró»nicy mi dzy praktyk a teori. W praktyce jest. Rezystory Najwa»niejsze parametry rezystorów Rezystancja

Bardziej szczegółowo

Rezonans szeregowy (E 4)

Rezonans szeregowy (E 4) POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁINYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTT MASZYN I RZDZE ENERGETYCZNYCH Rezonans szeregowy (E 4) Opracował: mgr in. Janusz MDRYCH Zatwierdził: W.O. . Cel wiczenia. Celem wiczenia

Bardziej szczegółowo

X L = jωl. Impedancja Z cewki przy danej częstotliwości jest wartością zespoloną

X L = jωl. Impedancja Z cewki przy danej częstotliwości jest wartością zespoloną Cewki Wstęp. Urządzenie elektryczne charakteryzujące się indukcyjnością własną i służące do uzyskiwania silnych pól magnetycznych. Szybkość zmian prądu płynącego przez cewkę indukcyjną zależy od panującego

Bardziej szczegółowo

Elementy indukcyjne. Konstrukcja i właściwości

Elementy indukcyjne. Konstrukcja i właściwości Elementy indukcyjne Konstrukcja i właściwości Zbigniew Usarek, 2018 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Elementy indukcyjne Induktor

Bardziej szczegółowo

Obwody sprzone magnetycznie.

Obwody sprzone magnetycznie. POITECHNIKA SKA WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH ABORATORIUM EEKTRYCZNE Obwody sprzone magnetycznie. (E 5) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował: Dr in.

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4)

ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4) ELEMENTY REGULATORÓW ELEKTRYCZNYCH (A 4) 1. Cel wiczenia. Celem wiczenia jest poznanie budowy i działania elementów regulatorów elektrycznych. W trakcie wiczenia zdejmowane s charakterystyki statyczne

Bardziej szczegółowo

Ć wiczenie 2 POMIARY REZYSTANCJI, INDUKCYJNOŚCI I POJEMNOŚCI

Ć wiczenie 2 POMIARY REZYSTANCJI, INDUKCYJNOŚCI I POJEMNOŚCI 37 Ć wiczenie POMIARY REZYSTANCJI, INDUKCYJNOŚCI I POJEMNOŚCI 1. Wiadomości ogólne 1.1. Rezystancja Zasadniczą rolę w obwodach elektrycznych odgrywają przewodniki metalowe, z których wykonuje się przesyłowe

Bardziej szczegółowo

Temat i plan wykładu. Elektryczność-prąd stały

Temat i plan wykładu. Elektryczność-prąd stały Temat i plan wykładu Elektryczność-prąd stały 1. Podstawowe prawa powtórzenie 2. Kondensatory 3. Cewki indukcyjne 4. Podstawowe parametry elementów biernych Prądowe prawo Kirchhoffa Algebraiczna suma prądów

Bardziej szczegółowo

Pomiar indukcyjności.

Pomiar indukcyjności. Pomiar indukcyjności.. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami pomiaru indukcyjności, ich wadami i zaletami, wynikającymi z nich błędami pomiarowymi, oraz umiejętnością ich właściwego

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu

Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Przedmiot: Pomiary Elektryczne Materiały dydaktyczne: Pomiar i regulacja prądu i napięcia zmiennego Zebrał i opracował: mgr inż. Marcin Jabłoński

Bardziej szczegółowo

POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C

POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C ĆWICZENIE 4EMC POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C Cel ćwiczenia Pomiar parametrów elementów R, L i C stosowanych w urządzeniach elektronicznych w obwodach prądu zmiennego.

Bardziej szczegółowo

Indukcyjność. Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński

Indukcyjność. Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński Indukcyjność Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński 2019 Indukcyjność Autorzy: Zbigniew Kąkol, Kamil Kutorasiński Powszechnie stosowanym urządzeniem, w którym wykorzystano zjawisko indukcji elektromagnetycznej

Bardziej szczegółowo

Dielektryki i Magnetyki

Dielektryki i Magnetyki Dielektryki i Magnetyki Zbiór zdań rachunkowych dr inż. Tomasz Piasecki tomasz.piasecki@pwr.edu.pl Wydanie 2 - poprawione ponownie 1 marca 2018 Spis treści 1 Zadania 3 1 Elektrotechnika....................................

Bardziej szczegółowo

Kondensator. Kondensator jest to układ dwóch przewodników przedzielonych

Kondensator. Kondensator jest to układ dwóch przewodników przedzielonych Kondensatory Kondensator Kondensator jest to układ dwóch przewodników przedzielonych dielektrykiem, na których zgromadzone są ładunki elektryczne jednakowej wartości ale o przeciwnych znakach. Budowa Najprostsze

Bardziej szczegółowo

Temat: Elementy elektroniczne stosowane w urządzeniach techniki komputerowej

Temat: Elementy elektroniczne stosowane w urządzeniach techniki komputerowej Temat: Elementy elektroniczne stosowane w urządzeniach techniki komputerowej W układach elektronicznych występują: Rezystory Rezystor potocznie nazywany opornikiem jest jednym z najczęściej spotykanych

Bardziej szczegółowo

Obwody sprzężone magnetycznie.

Obwody sprzężone magnetycznie. POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTT MASZYN I RZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIM ELEKTRYCZNE Obwody sprzężone magnetycznie. (E 5) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGLEWICZ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH ELEMENTÓW LC. Laboratorium Inżynierii Materiałowej

Ćwiczenie 4 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH ELEMENTÓW LC. Laboratorium Inżynierii Materiałowej Ćwiczenie 4 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH ELEMENTÓW LC Laboratorium Inżynierii Materiałowej 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie, jaki wpływ ma konstrukcja oraz materiał wykorzystany

Bardziej szczegółowo

O różnych urządzeniach elektrycznych

O różnych urządzeniach elektrycznych O różnych urządzeniach elektrycznych Ryszard J. Barczyński, 2017 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Nie tylko prądnica Choć prądnice

Bardziej szczegółowo

Katedra Elektroniki ZSTi. Lekcja 12. Rodzaje mierników elektrycznych. Pomiary napięći prądów

Katedra Elektroniki ZSTi. Lekcja 12. Rodzaje mierników elektrycznych. Pomiary napięći prądów Katedra Elektroniki ZSTi Lekcja 12. Rodzaje mierników elektrycznych. Pomiary napięći prądów Symbole umieszczone na przyrządzie Katedra Elektroniki ZSTiO Mierniki magnetoelektryczne Budowane: z ruchomącewkąi

Bardziej szczegółowo

Lekcja 69. Budowa przyrządów pomiarowych.

Lekcja 69. Budowa przyrządów pomiarowych. Lekcja 69. Budowa przyrządów pomiarowych. Metrologia jest jednym z działów nauki zajmująca się problemami naukowo-technicznymi związanymi z pomiarami, niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej i od dokładności

Bardziej szczegółowo

Zakresy częstotliwości instrumentów

Zakresy częstotliwości instrumentów Budowa głośnika Definicja Głośnik przetwornik elektroakustyczny przekształcający zmienny prąd elektryczny o odpowiedniej częstotliwości na falę akustyczną, proporcjonalnie i liniowo. Rzeczywisty zakres

Bardziej szczegółowo

Prądy wirowe (ang. eddy currents)

Prądy wirowe (ang. eddy currents) Prądy wirowe (ang. eddy currents) Prądy można indukować elektromagnetycznie nie tylko w przewodnikach liniowych, ale również w materiałach przewodzących o dowolnym kształcie i powierzchni, jeżeli tylko

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI

LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI CHARAKTERYSTYKI TRANSFORMATORA JEDNOFAZOWEGO Badanie właściwości transformatora jednofazowego. Celem ćwiczenia jest poznanie budowy oraz wyznaczenie charakterystyk

Bardziej szczegółowo

Rys.1 Schemat blokowy uk adu miliwatomierza.

Rys.1 Schemat blokowy uk adu miliwatomierza. Wstp Tematem projektu jest zaproponowanie ukadu do pomiaru mocy czynnej speniajcego nastpujce warunki: - moc znamionowa pomiaru P n = 00mW; - czstotliwo znamionowa pomiaru f n = khz; - znamionowa impedancja

Bardziej szczegółowo

Kondensatory. Konstrukcja i właściwości

Kondensatory. Konstrukcja i właściwości Kondensatory Konstrukcja i właściwości Zbigniew Usarek, 2018 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Podstawowe techniczne parametry

Bardziej szczegółowo

WICZENIE 2 Badanie podstawowych elementów pasywnych

WICZENIE 2 Badanie podstawowych elementów pasywnych Laboratorium Elektroniki i Elektrotechniki Katedra Sterowania i In»ynierii Systemów www.control.put.poznan.pl 1 Politechnika Pozna«ska WICZENIE 2 Badanie podstawowych elementów pasywnych Celem wiczenia

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO ELEKTRONIKI

WSTĘP DO ELEKTRONIKI WSTĘP DO ELEKTONIKI Część II Podstawowe elementy elektroniczne dwójniki bierne LC Formalizm zespolony opisu napięć i prądów harmonicznie zmiennych w czasie impedancja Źródła napięcia i prądu Przekazywanie

Bardziej szczegółowo

Indukcja wzajemna. Transformator. dr inż. Romuald Kędzierski

Indukcja wzajemna. Transformator. dr inż. Romuald Kędzierski Indukcja wzajemna Transformator dr inż. Romuald Kędzierski Do czego służy transformator? Jest to urządzenie (zwane też maszyną elektryczną), które wykorzystując zjawisko indukcji elektromagnetycznej pozwala

Bardziej szczegółowo

POLE ELEKTRYCZNE PRAWO COULOMBA

POLE ELEKTRYCZNE PRAWO COULOMBA POLE ELEKTRYCZNE PRAWO COULOMBA gdzie: Q, q ładunki elektryczne wyrażone w kulombach [C] r - odległość między ładunkami Q i q wyrażona w [m] ε - przenikalność elektryczna bezwzględna środowiska, w jakim

Bardziej szczegółowo

Temat: MontaŜ mechaniczny przekaźników, radiatorów i transformatorów

Temat: MontaŜ mechaniczny przekaźników, radiatorów i transformatorów Zajęcia nr 7 Temat: przekaźników, radiatorów i transformatorów I. Przekaźniki Przekaźniki to urządzenia, które pod wpływem elektrycznych sygnałów sterujących małej mocy załącza lub wyłącza kilka obwodów

Bardziej szczegółowo

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści

Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, Spis treści Elementy elektrotechniki i elektroniki dla wydziałów chemicznych / Zdzisław Gientkowski. Bydgoszcz, 2015 Spis treści Przedmowa 7 Wstęp 9 1. PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI 11 1.1. Prąd stały 11 1.1.1. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Elementy pneumatyczne

Elementy pneumatyczne POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 WYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ

Ćwiczenie 4 WYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ Ćwiczenie 4 WYZNCZNE NDUKCYJNOŚC WŁSNEJ WZJEMNEJ Celem ćwiczenia jest poznanie pośrednich metod wyznaczania indukcyjności własnej i wzajemnej na podstawie pomiarów parametrów elektrycznych obwodu. 4..

Bardziej szczegółowo

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 3 Zagadnienie mocy w obwodzie RLC przy wymuszeniu sinusoidalnym Przypomnienie ostatniego wykładu Prąd i napięcie sinusoidalnie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI BADANIE TRANSFORMATORA. Autor: Grzegorz Lenc, Strona 1/11

INSTRUKCJA LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI BADANIE TRANSFORMATORA. Autor: Grzegorz Lenc, Strona 1/11 NSTRKCJA LABORATORM ELEKTROTECHNK BADANE TRANSFORMATORA Autor: Grzegorz Lenc, Strona / Badanie transformatora Celem ćwiczenia jest poznanie zasady działania transformatora oraz wyznaczenie parametrów schematu

Bardziej szczegółowo

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14)

Laboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14) POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁINYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH Laboratorium elektryczne Falowniki i przekształtniki - I (E 14) Opracował: mgr in. Janusz MDRYCH Zatwierdził:

Bardziej szczegółowo

Indukcja elektromagnetyczna. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Indukcja elektromagnetyczna. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Indukcja elektromagnetyczna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Strumień indukcji magnetycznej Analogicznie do strumienia pola elektrycznego można

Bardziej szczegółowo

Spis treci. 2. WZORCE Wzorce siły elektromotorycznej...15

Spis treci. 2. WZORCE Wzorce siły elektromotorycznej...15 Spis treci 1. PODSTAWOWE WIADOMOCI O POMIARACH... 9 UKŁAD JEDNOSTEK MIAR... 11 2. WZORCE...15 2.1. Wzorce siły elektromotorycznej...15 RÓDŁA WZORCOWE WYKORZYSTUJCE EFEKT JOSEPHSONA...18 ELEKTRONICZNE WZORCE

Bardziej szczegółowo

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2014/2015 EROELEKTR Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 014/015 Zadania z elektrotechniki na zawody II stopnia (grupa elektryczna) Zadanie 1 W układzie jak na rysunku 1 dane są:,

Bardziej szczegółowo

Prąd przemienny - wprowadzenie

Prąd przemienny - wprowadzenie Prąd przemienny - wprowadzenie Prądem zmiennym nazywa się wszelkie prądy elektryczne, dla których zależność natężenia prądu od czasu nie jest funkcją stałą. Zmienność ta może związana również ze zmianą

Bardziej szczegółowo

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE nr 5. Pomiary rezystancji, pojemności, indukcyjności, impedancji

ĆWICZENIE nr 5. Pomiary rezystancji, pojemności, indukcyjności, impedancji Politechnika Łódzka Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych WWW.DSOD.PL LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRONICZNEJ ĆWICZENIE nr 5 Pomiary rezystancji, pojemności, indukcyjności, impedancji

Bardziej szczegółowo

12.7 Sprawdzenie wiadomości 225

12.7 Sprawdzenie wiadomości 225 Od autora 8 1. Prąd elektryczny 9 1.1 Budowa materii 9 1.2 Przewodnictwo elektryczne materii 12 1.3 Prąd elektryczny i jego parametry 13 1.3.1 Pojęcie prądu elektrycznego 13 1.3.2 Parametry prądu 15 1.4

Bardziej szczegółowo

Wykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu

Wykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu Wykład 7 7. Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu M d x kx Rozwiązania x = Acost v = dx/ =-Asint a = d x/ = A cost przy warunku = (k/m) 1/. Obwód

Bardziej szczegółowo

Wykład 14: Indukcja cz.2.

Wykład 14: Indukcja cz.2. Wykład 14: Indukcja cz.. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. -1, pok.31 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 10.05.017 Wydział Informatyki, Elektroniki i 1 Przykład

Bardziej szczegółowo

12. Zasilacze. standardy sieci niskiego napięcia tj. sieci dostarczającej energię do odbiorców indywidualnych

12. Zasilacze. standardy sieci niskiego napięcia tj. sieci dostarczającej energię do odbiorców indywidualnych . Zasilacze Wojciech Wawrzyński Wykład z przedmiotu Podstawy Elektroniki - wykład Zasilacz jest to urządzenie, którego zadaniem jest przekształcanie napięcia zmiennego na napięcie stałe o odpowiednich

Bardziej szczegółowo

Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego:

Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego: Ćwiczenie 27 Temat: Prąd przemienny jednofazowy Cel ćwiczenia: Rozróżnić parametry charakteryzujące przebieg prądu przemiennego, oszacować oraz obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu

Bardziej szczegółowo

Prdnica prdu zmiennego.

Prdnica prdu zmiennego. POLITECHNIK LSK YDZIŁ INYNIERII RODOISK I ENERGETYKI INSTYTT MSZYN I RZDZE ENERGETYCZNYCH LBORTORIM ELEKTRYCZNE Prdnica prdu zmiennego. (E 16) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował: Dr in. łodzimierz

Bardziej szczegółowo

Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia.

Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia. Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia. Transformator może się znajdować w jednym z trzech charakterystycznych stanów pracy: a) stanie jałowym b) stanie obciążenia c) stanie

Bardziej szczegółowo

II. Elementy systemów energoelektronicznych

II. Elementy systemów energoelektronicznych II. Elementy systemów energoelektronicznych II.1. Wstęp. Główne grupy elementów w układach impulsowego przetwarzania mocy: elementy bierne bezstratne (kondensatory, cewki, transformatory) elementy przełącznikowe

Bardziej szczegółowo

Lekcja 43. Pojemność elektryczna

Lekcja 43. Pojemność elektryczna Lekcja 43. Pojemność elektryczna Pojemność elektryczna przewodnika zależy od: Rozmiarów przewodnika, Obecności innych przewodników, Ośrodka w którym się dany przewodnik znajduje. Lekcja 44. Kondensator

Bardziej szczegółowo

MULTIMETR CYFROWY UT 20 B INSTRUKCJA OBSŁUGI

MULTIMETR CYFROWY UT 20 B INSTRUKCJA OBSŁUGI MULTIMETR CYFROWY UT 20 B INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczcych parametrów technicznych, sposobu uytkowania oraz bezpieczestwa pracy. Strona 1 1.Wprowadzenie: Miernik UT20B

Bardziej szczegółowo

Miernictwo I INF Wykład 13 dr Adam Polak

Miernictwo I INF Wykład 13 dr Adam Polak Miernictwo I INF Wykład 13 dr Adam Polak ~ 1 ~ I. Właściwości elementów biernych A. Charakterystyki elementów biernych 1. Rezystor idealny (brak przesunięcia fazowego między napięciem a prądem) brak części

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja ze względu na konstrukcję

Klasyfikacja ze względu na konstrukcję Słuchawki Definicja Słuchawka przetwornik elektroakustyczny mający za zadanie przekształcenie sygnału elektrycznego w słyszalną falę dźwiękową, podobnie jak czyni to głośnik; od głośnika jednak odróżnia

Bardziej szczegółowo

MAGNETYZM. PRĄD PRZEMIENNY

MAGNETYZM. PRĄD PRZEMIENNY Włodzimierz Wolczyński 47 POWTÓRKA 9 MAGNETYZM. PRĄD PRZEMIENNY Zadanie 1 W dwóch przewodnikach prostoliniowych nieskończenie długich umieszczonych w próżni, oddalonych od siebie o r = cm, płynie prąd.

Bardziej szczegółowo

Obwód składający się z baterii (źródła siły elektromotorycznej ) oraz opornika. r opór wewnętrzny baterii R- opór opornika

Obwód składający się z baterii (źródła siły elektromotorycznej ) oraz opornika. r opór wewnętrzny baterii R- opór opornika Obwód składający się z baterii (źródła siły elektromotorycznej ) oraz opornika r opór wewnętrzny baterii - opór opornika V b V a V I V Ir Ir I 2 POŁĄCZENIE SZEEGOWE Taki sam prąd płynący przez oba oporniki

Bardziej szczegółowo

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B)

Rys1 Rys 2 1. metoda analityczna. Rys 3 Oznaczamy prdy i spadki napi jak na powyszym rysunku. Moemy zapisa: (dla wzłów A i B) Zadanie Obliczy warto prdu I oraz napicie U na rezystancji nieliniowej R(I), której charakterystyka napiciowo-prdowa jest wyraona wzorem a) U=0.5I. Dane: E=0V R =Ω R =Ω Rys Rys. metoda analityczna Rys

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora POLITECHIKA ŚLĄSKA WYDIAŁ IŻYIERII ŚRODOWISKA I EERGETYKI ISTYTUT MASY I URĄDEŃ EERGETYCYCH LABORATORIUM ELEKTRYCE Badanie transformatora (E 3) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWIC 3. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL PL 226485 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 226485 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 409952 (51) Int.Cl. H02J 3/01 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Przyrządy pomiarowe w elektronice multimetr

Przyrządy pomiarowe w elektronice multimetr Przyrządy pomiarowe w elektronice multimetr Miernik uniwersalny służy do pomiaru istotnych parametrów elementów elektronicznych: rezystancji pojemności napięć, prądów stałych i zmiennych (50Hz) na elementach

Bardziej szczegółowo

ZSME E. Karol Kalinowski kl. 1e 2010 / 2011

ZSME E. Karol Kalinowski kl. 1e 2010 / 2011 ZSME E T K Karol Kalinowski kl. 1e 2010 / 2011 Slajd 1: Historia kondensatorów Odkrycie kondensatora przypisuje się Pieterowi van Musschenbroekowi w styczniu 1746 roku w Lejdzie (Holandia). Nastąpiło ono

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz jako generator. Warunki generacji

Wzmacniacz jako generator. Warunki generacji Generatory napięcia sinusoidalnego Drgania sinusoidalne można uzyskać Poprzez utworzenie wzmacniacza, który dla jednej częstotliwości miałby wzmocnienie równe nieskończoności. Poprzez odtłumienie rzeczywistego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 6 BADANIE STABILNOŚCI TEMPERATUROWEJ KONDENSATORÓW I CEWEK. Laboratorium Inżynierii Materiałowej

Ćwiczenie 6 BADANIE STABILNOŚCI TEMPERATUROWEJ KONDENSATORÓW I CEWEK. Laboratorium Inżynierii Materiałowej Ćwiczenie 6 BADANIE STABILNOŚCI TEMPERATUROWEJ KONDENSATORÓW I CEWEK Laboratorium Inżynierii Materiałowej 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie stabilności cieplnej indukcyjnych oraz doświadczalne

Bardziej szczegółowo

transformatora jednofazowego.

transformatora jednofazowego. Badanie transformatora jednofazowego. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadami działania oraz podstawowymi właściwościami transformatora jednofazowego pracującego w stanie jałowym, zwarcia

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne: Elektrotechnika i elektronika. Klasa: 1Tc TECHNIK MECHATRONIK. Ilość godzin: 4. Wykonała: Beata Sedivy

Wymagania edukacyjne: Elektrotechnika i elektronika. Klasa: 1Tc TECHNIK MECHATRONIK. Ilość godzin: 4. Wykonała: Beata Sedivy Wymagania edukacyjne: Elektrotechnika i elektronika Klasa: 1Tc TECHNIK MECHATRONIK Ilość godzin: 4 Wykonała: Beata Sedivy Ocena Ocenę niedostateczną uczeń który Ocenę dopuszczającą Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma.

Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma. Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne wykazanie i potwierdzenie słuszności zależności określonych prawem Ohma. Zastosowanie prawa Ohma dla zmierzenia oporności

Bardziej szczegółowo

sta a elektryczna zwana te przenikalno ci E =

sta a elektryczna zwana te przenikalno ci E = 4. MATERIA NAUCZANIA 4.1. Pole elektryczne i kondensatory 4.1.1. Materia nauczania Zgodnie z prawem ustalonym przez Coulomba sia F, z jak na kady z dwóch adunków punktowych Q 1 i Q 2 dziaa ich wspólne

Bardziej szczegółowo

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII TEST PRZED MATUR 007 MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z FIZYKI I ASTRONOMII ZAKRES ROZSZERZONY Numer zadania......3. Punktowane elementy rozwizania (odpowiedzi) za podanie odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA II. 4. Indukcja elektromagnetyczna. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA II. 4. Indukcja elektromagnetyczna.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA II 4. Indukcja elektromagnetyczna Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ PRAWO INDUKCJI FARADAYA SYMETRIA W FIZYCE

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIA MAXWELLA. Czy pole magnetyczne może stać się źródłem pola elektrycznego? Czy pole elektryczne może stać się źródłem pola magnetycznego?

RÓWNANIA MAXWELLA. Czy pole magnetyczne może stać się źródłem pola elektrycznego? Czy pole elektryczne może stać się źródłem pola magnetycznego? RÓWNANIA MAXWELLA Czy pole magnetyczne może stać się źródłem pola elektrycznego? Czy pole elektryczne może stać się źródłem pola magnetycznego? Wykład 3 lato 2012 1 Doświadczenia Wykład 3 lato 2012 2 1

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności

Bardziej szczegółowo

Woltomierz: Amperomierz:

Woltomierz: Amperomierz: Kurs Elektroniki Część 1- elementy pasywne. Opracowanie: Michał Pierzchanowski 2011r. www.knr.meil.pw.edu.pl 1/52 Wprowadzenie Napięcie (U)- różnica potencjałów elektrycznych między dwoma punktami obwodu

Bardziej szczegółowo

MIKROMOCOWY STABILIZOWANY UKŁAD POLARYZACJI TRANZYSTORA BIPOLARNEGO

MIKROMOCOWY STABILIZOWANY UKŁAD POLARYZACJI TRANZYSTORA BIPOLARNEGO MKROMOOWY STABLZOWANY KŁAD OLARYZAJ TRANZYSTORA BOLARNO Jan Winiewski nstytut nformatyki i lektroniki, niwersytet Zielonogórski 65-46 Zielona óra, ul odgórna 50 e-mail: jwisniewski@iieuzzgorapl STRSZZN

Bardziej szczegółowo

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład lutego Krzysztof Korona

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład lutego Krzysztof Korona Pracownia fizyczna i elektroniczna Wykład. Obwody prądu stałego i zmiennego 4 lutego 4 Krzysztof Korona Plan wykładu Wstęp. Prąd stały. Podstawowe pojęcia. Prawa Kirchhoffa. Prawo Ohma ().4 Przykłady prostych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrotechniki V1. Na potrzeby wykładu z Projektowania systemów pomiarowych

Podstawy elektrotechniki V1. Na potrzeby wykładu z Projektowania systemów pomiarowych Podstawy elektrotechniki V1 Na potrzeby wykładu z Projektowania systemów pomiarowych 1 Elektrotechnika jest działem nauki zajmującym się podstawami teoretycznymi i zastosowaniami zjawisk fizycznych z dziedziny

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne

Bardziej szczegółowo

rezonansu rezonansem napięć rezonansem szeregowym rezonansem prądów rezonansem równoległym

rezonansu rezonansem napięć rezonansem szeregowym rezonansem prądów rezonansem równoległym Lekcja szósta poświęcona będzie analizie zjawisk rezonansowych w obwodzie RLC. Zjawiskiem rezonansu nazywamy taki stan obwodu RLC przy którym prąd i napięcie są ze sobą w fazie. W stanie rezonansu przesunięcie

Bardziej szczegółowo

Tłumienie pól elektromagnetycznych przez ekrany warstwowe hybrydowe ze szkieł metalicznych na osnowie elaza i kobaltu

Tłumienie pól elektromagnetycznych przez ekrany warstwowe hybrydowe ze szkieł metalicznych na osnowie elaza i kobaltu AMME 2002 11th Tłumienie pól elektromagnetycznych przez ekrany warstwowe hybrydowe ze szkieł metalicznych na osnowie elaza i kobaltu R. Nowosielski, S. Griner Zakład Materiałów Nanokrystalicznych i Funkcjonalnych

Bardziej szczegółowo

NAGRZEWANIE INDUKCYJNE POWIERZCHNI PŁASKICH

NAGRZEWANIE INDUKCYJNE POWIERZCHNI PŁASKICH INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenia Nr 6 NAGRZEWANIE INDUKCYJNE POWIERZCHNI PŁASKICH 1.WPROWADZENIE. Nagrzewanie indukcyjne jest bezpośrednią metodą grzejną, w której energia

Bardziej szczegółowo

Grupa: Zespół: wykonał: 1 Mariusz Kozakowski Data: 3/11/2013 111B. Podpis prowadzącego:

Grupa: Zespół: wykonał: 1 Mariusz Kozakowski Data: 3/11/2013 111B. Podpis prowadzącego: Sprawozdanie z laboratorium elektroniki w Zakładzie Systemów i Sieci Komputerowych Temat ćwiczenia: Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prawa Ohma i Kirchhoffa Sprawozdanie Rok: Grupa: Zespół:

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 3 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS Semestr zimowy studia niestacjonarne Wykład nr

Bardziej szczegółowo

INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA; PRAWO FARADAYA

INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA; PRAWO FARADAYA INDUKJA EEKTOMAGNETYZNA; PAWO FAADAYA. uch ramki w polu magnetycznym: siła magnetyczna wytwarza SEM. uch magnesu względem ramki : powstanie wirowego pola elektrycznego 3. Prawo Faradaya 4. eguła entza

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego Ćwiczenie 5 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego Opracował: Grzegorz Wiśniewski Zagadnienia do przygotowania Rodzaje transformatorów.

Bardziej szczegółowo

ELEKTRONIKA ELM001551W

ELEKTRONIKA ELM001551W ELEKTRONIKA ELM001551W Podstawy elektrotechniki i elektroniki Definicje prądu elektrycznego i wielkości go opisujących: natężenia, gęstości, napięcia. Zakres: Oznaczenia wielkości fizycznych i ich jednostek,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1) Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1 JEDNOFAZOWE OBWODY RLC. Informatyka w elektrotechnice ZADANIA DO WYKONANIA

ĆWICZENIE 1 JEDNOFAZOWE OBWODY RLC. Informatyka w elektrotechnice ZADANIA DO WYKONANIA ĆWICZENIE 1 JEDNOFAZOWE OBWODY RLC Celem ćwiczenia jest poznanie zasad symulacji prostych obwodów jednofazowych składających się z elementów RLC. I. Zamodelować jednofazowy szeregowy układ RLC (rys.1a)

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI

LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTYTUT NAWIGACJI MOSKIEJ ZAKŁD ŁĄCZNOŚCI I CYBENETYKI MOSKIEJ AUTOMATYKI I ELEKTONIKA OKĘTOWA LABOATOIUM ELEKTONIKI Studia dzienne I rok studiów Specjalności: TM, IM, PHiON, AT, PM, MSI ĆWICZENIE N 2

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

TRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego TRANSFORMATORY Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Maszyny elektryczne Przemiana energii za pośrednictwem pola magnetycznego i prądu elektrycznego

Bardziej szczegółowo

TEST DLA GRUPY ELEKTRYCZNEJ

TEST DLA GRUPY ELEKTRYCZNEJ XXXIX Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej K R A K Ó W, R A D O M 12.02.2016, 22-23.04.2016 WYJAŚNIENIE: TEST DLA GRUPY ELEKTRYCZNEJ Przed przystąpieniem do udzielenia odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki częstotliwościowe elementów pasywnych

Charakterystyki częstotliwościowe elementów pasywnych Charakterystyki częstotliwościowe elementów pasywnych Parametry elementów pasywnych; reaktancji indukcyjnej (XLωL) oraz pojemnościowej (XC1/ωC) zależą od częstotliwości. Ma to istotne znaczenie w wielu

Bardziej szczegółowo

1) Wyprowadź wzór pozwalający obliczyć rezystancję R AB i konduktancję G AB zastępczą układu. R 1 R 2 R 3 R 6 R 4

1) Wyprowadź wzór pozwalający obliczyć rezystancję R AB i konduktancję G AB zastępczą układu. R 1 R 2 R 3 R 6 R 4 1) Wyprowadź wzór pozwalający obliczyć rezystancję B i konduktancję G B zastępczą układu. 1 2 3 6 B 4 2) Wyprowadź wzór pozwalający obliczyć impedancję (Z, Z) i admitancję (Y, Y) obwodu. Narysować wykres

Bardziej szczegółowo

Przetworniki elektroakustyczne

Przetworniki elektroakustyczne Przetworniki elektroakustyczne dr inż. Michał Bujacz bujaczm@p.lodz.pl Godziny przyjęć: środa 10:00-11:00 czwartek 10:00-11:00 Lodex 207 Przetworniki elektroakustyczne Przetwornik elektroakustyczny przetwarza

Bardziej szczegółowo