Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii szkoła podstawowa kl IV i V podręcznik Wczoraj i dziś

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii szkoła podstawowa kl IV i V podręcznik Wczoraj i dziś Nr działu Tytuł działu dopuszczająca I. Ja i moje otoczenie Uczeń wie jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego człowieka, wymienia osoby wchodzące w skład szkolnej społeczności, zna swoje szkolne prawa i obowiązki, wie co to jest tolerancja,tłumaczy pochodzenie nazwy Polska, zna daty najważniejszych świąt państwowych, zna polskie symbole narodowe, odnajduje na mapie główne regiony Polski II. Z historią na ty Uczeń wie: co to jest historia i czym zajmuje się historyk, źródło historyczne, legenda, zabytek, Klasa IV dostateczna Potrafi wymienić ludzkie potrzeby, określa podst. funkcje rodziny, wie czym jest samorząd uczniowski i zna przykłady jego działań,tłumaczy pojęcia: ojczyzna, naród, mała ojczyzna, patriotyzm,herb RP, Polonia, mniejszość narodowa, podaje nazwy mniejszości narodowych i etnicznych,proponuje sposoby rozwiązania problemów własnej miejscowości, opisuje główne regiony Polski Uczeń umie krótko scharakteryzować epoki historyczne, wie jakie funkcje pełni muzeum, zna rodzaje źródeł historycznych, przedstawia pamiątki rodzinne i określa ich znaczenie dobra Uczeń uzna sposoby zaspokajania ludzkich potrzeb, wyjaśnia znaczenie pojęć rodzina wielopokoleniowa, rada pedagogiczna, rada szkoły, omawia sposoby okazywania patriotyzmu w czasie wojny i w czasie pokoju, wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny, zna prawa mniejszości narodowych, omawia zalety i wady rodziny współczesnej oraz wielopokoleniowej Uczeń wyjaśnia po co uczy się historii, umie wskazać inne formy poznawania historii, rozumie znaczenie źródeł historycznych dla przy historyka, wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum i skansenem, wymienia zasady prawidłowego zachowania się w muzeum Bardzo dobra Uczeń rozumie jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego człowieka, wymienia wydarzenia na pamiątkę których ustanowiono święta narodowe,rozumie dlaczego powinno okazywać się szacunek symbolom narodowym, omawia różnice między szkołą dawną a współczesną Uczeń rozumie wpływ wydarzeń historycznych na teraźniejszość, umie odczytać informację z ilustracji przedstawiającej źródło niepisane, rozumie dlaczego należy chronić źródła historyczne, wymienia filmy i książki o tematyce historycznej, przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny

2 III. Czas i mapa w historii Uczeń wie co to jest mapa historyczna, jakie są rodzaje zegarów, podstawowe podziały czasu.wyjaśnia terminy data, era, rok wiek tysiąclecie IV. IV. Z najdawniejszych dziejów Uczeń potrafi wymienić zajęcia człowieka pierwotnego, wie jaki były funkcje ognia, omawia rolę rzeki w starożytności, wie kiedy wynaleziono pismo, wymienia grupy społeczne Mezopotamii, wie kim był faraon i jakie były funkcje piramidy,, terminów: pismo klinowe i obrazkowe, alfabetyczne, V. W starożytnej Grecji Uczeń potrafi pokazać na mapie Grecję, wie co oznacza zwrot spartańskie wychowanie, wie kim był Sokrates i Atena wie kim był Herakles, Odyseusz, wie co to był teatr w starożytnej Grecji Uczeń wie co to jest chronologia i umieszcza wydarzenia na linii chronologicznej, umie określić na podstawie daty wiek, wie jakie są rodzaje map, umie wskazać na mapie konkretne miejsca i określić ich przynależność państwową Uczeń wymienia najpowszechniejsze narzędzia człowieka pierwotnego, wie co zmieniło życie człowieka pierwotnego, potrafi wskazać na mapie Nil i Mezopotamię, wie kim byli Sumerowie, rozumie do czego służyło pismo, potrafi wymienić grupy społeczne starożytnego Egiptu, umieszcza na linii chronologicznej przybliżone daty wynalezienia pisma Uczeń wie czym zajmowali się starożytni Grecy, wie co oznacza zwrot wróć z tarczą lub na tarczy, wskazuje na mapie Spartę i Olimpię, wie kim był Fidiasz i Perykles, umie rozpoznać greckich bogów po ich atrybutach Uczeń wie, wie w jakim celu wynaleziono kalendarz, rozumie jakie znaczenie ma chronologia w nauce historii, umie obliczyć upływ czasu miedzy wydarzeniami p.n.e i n.e., umie odróżnić rodzaje map Uczeń wie z czego człowiek dawniej wykonywał narzędzia, wymienia osiągnięcia Sumerów, wymienia rodzaje pisma w kolejności chronologicznej, potrafi określić hierarchie grup społecznych zamieszkujących Mezopotamię, opisuje wygląd starożytnego Babilonu, wie z czego i jak Egipcjanie robili zwoje do pisania, Uczeń umie wskazać przyczyny Wielkiej Kolonizacji, umie opowiedzieć o spartańskim modelu wychowania i starożytnych igrzyskach sportowych, umie objaśnić funkcje świątyni greckiej i agory, umie opowiedzieć historię Heraklesa i Uczeń potrafi rozumie dlaczego inaczej liczymy czas przed naszą erą, rozumie znaczenie czytania i poznawania mapy dla poznawania zjawisk i procesów historycznych, krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne. Uczeń potrafi opowiedzieć o początkach rolnictwa i hodowli, o znaczeniu pierwszych cywilizacji nad wielkim rzekami, w jaki sposób odczytano hieroglify, wie kim był faraon Tutenchamon, wyjaśnia dlaczego ludzie tworzyli malowidła naskalne, przedstawia ewolucję materiałów pisarskich Uczeń rozumie związek między położeniem geograficznym a rozwojem państwa i życiem mieszkańców, sportu w życiu starożytnych Greków i współczesnych, osiągnięć starożytnych Greków dla kolejnych epok w tym dla

3 VI. W starożytnym Rzymie Uczeń wie kim był Romulus, wie co to jest triumf i Forum Romanum, wie co to jest niewolnik, wie kim był Jezus i św. Paweł, wie co to jest legion rzymski, zna datę 476r. Uczeń potrafi wskazać na mapie Rzym, potrafi opowiedzieć jak budowano rzymskie drogi, wie co to są termy, gladiator, akwedukt, wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytnego Rzymu, wskazuje najważniejsze zasady chrześcijaństwa, wie co to jest katapulta i taran Odyseusza Uczeń wymienia chronologicznie ustroje Rzymu, omawia codzienne życie mieszkańców Rzymu, rozumie znaczenie niewolnictwa w państwie rzymskim, wymienia najważniejszych bogów rzymskich, zna datę upadku Zach. Cesarstwa, armii w historii Rzymu współczesności Uczeń krótko charakteryzuje ustroje Rzymu, rozumie znaczenie dróg dla rozwoju Rzymu, wymienia najważniejsze osiągnięcia kultury starożytnego Rzymu w odniesieniu do współczesności, chrześcijaństwa dla rozwoju Rzymu i dalszej historii ludzkości, wymienia przyczyny podziału imperium i upadku cesarstwa zachodniego. KLASA V Nr Temat lekcji dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra działu I. Polska pierwszych Piastów Uczeń wie co to jest legenda, plemię, patron, wie kim był św. Wojciech, Bolesław Chrobry, Uczeń zna i potrafi opowiedzieć legendę o Lechu, Czechu i Rusie i Piaście Kołodzieju, zna daty 966 r., 1000 r., 1025r,,opowiada o życiu codziennym w czasach Mieszka I, męczeńskiej Uczeń legend w poznawaniu historii, wymienia przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I, wymienia najważniejsze plemiona żyjące na ziemiach polskich, pokazuje Uczeń odróżnia źródła historyczne od legendy, wykupienie ciała św. Wojciecha przez Bolesława Chrobrego, podejmuje próbę oceny panowania

4 II. Społeczeństwo średniowiecza Uczeń wie co to jest: klasztor, herb, turniej, pasowanie na rycerza, paź i giermek, ratusz, mieszczanie, pątnicy, relikwie, sołtys, wymienia zajęcia zakonników, elementy budowy zamku, podstawowe zajęcia mieszkańców miast i zajęcia chłopów, wie jak wyglądało średniowieczne miasto, rozpoznaje budowle w stylu romańskim i gotyckim III. Polska i Krzyżacy Uczeń wie kim był Kazimierz Wielki była królowa Jadwiga i Władysław Jagiełło, Krzyżacy, Marcin Luter, Zygmunt Stary, Zygmunt August, na daty: 1410 r., 1492, 1517 r., potrafi odczytać plan bitwy pod Grunwaldem, wie co to była wojna trzynastoletnia, śmierci św. Wojciech,, Uczeń wymienia elementy średniowiecznego klasztoru, omawia zajęcia zakonników, wymienia zakony średniowieczne, opisuje herb, turniej i pasowanie na rycerza, wskazuje na planie miasta najważniejsze jego elementy, wskazuje i nazywa podstawowe cechy stylów gotyckiego i romańskiego, wie jaki był podział pracy w średniowiecznej wsi, opisuje domostwa, opowiada o życiu średniowiecznych żaków Uczeń zna datę1364, legendę o klamerce królowej Jadwigi, wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie, wie kim byli Krzyżacy, zna datę zawarci unii w Krewie,wymienia osiągnięcia Kazimierza Wielkiego, zna przebieg bitwy pod Grunwaldem, na mapie ziemie przyłączone przez Bolesława Chrobrego do Polski, wymienia postanowienia zjazdu w Gnieźnie, Uczeń omawia funkcje elementów średniowiecznego klasztoru, wie kim był św. Benedykt, opowiada o Zawiszy Czarnym, pojęcia polegać jak na Zawiszy, rozróżnia grupy mieszczan, wymienia ich zajęcia, wskazuje różnice między miastem średniowiecznym a współczesnym, wymienia najważniejsze zabytki sztuki średniowiecznej w Polsce, opowiada o kulturze średniowiecznej, wie jakie miał obowiązki i przywileje sołtys, porównuje wieś średniowieczną ze współczesną, wymienia powinności chłopskie wobec właściciela wsi. Uczeń wskazuje na mapie ziemie wchodzące w skład państwa Kazimierza Wielkiego na pocz. panowania i przyłączone, omawia osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkiego, wie dlaczego królowa Jadwiga zasiadła na tronie polskim, zna herb Litwy i Królestwa Polskiego, Chrobrego, Uczeń rozpoznaje mnichów z poszczególnych zakonów po stroju, rozumie znaczenie klasztorów w średniowieczu, kodeksu rycerskiego, porównuje Zycie średniowiecznych mnichów, rycerzy i mieszczan, wymienia zabytki sztuki średniowiecznej w najbliższej okolicy Uczeń panowania Kazimierza Wielkiego dla historii Polski i potrafi je ocenić, zna najważniejszych absolwentów Akademii Krakowskiej, dokonuje samodzielnej oceny unii w Krewie, zna znaczenie bitwy pod Grunwaldem,,

5 IV. Europejczycy odkrywają świat Uczeń wie kim był Krzysztof Kolumb, Leonardo da Vinci, wie gdzie urodził się Mikołaj Kopernik Uczeń zna zna pojęcia: renesans, humanista, człowiek renesansu, wie kim był Ferdynand Magellan, zna datę pierwszej podróży dookoła świata, wymienia przyczyny i skutki odkryć geograficznych wymienia przyczyny i skutki unii polsko litewskiej, wskazuje na mapie Malbork, Gdańsk, Pomorze Gdańskie, Grunwald, wymienia przyczyny i skutki wielkiej wojny,, Uczeń rozpoznaje najważniejsze dzieła renesansu w Polsce i w Europie, wie kim był Vasco da Gama, na przykładzie Mikołaja Kopernika wyjaśnia kim był w XVI w. człowiek renesansu, Uczeń samodzielnie dokonuje oceny odkryć geograficznych, rozpoznaje najważniejsze dzieła renesansu, V.. W Rzeczpospolitej szlacheckiej Uczeń wie co to jest: husaria, husarz, wie kim był Jan Kazimierz i zna daty: 1683 r., opowiada o życiu codziennym na wawelskim dworze,, wie co to jest husaria, pospolite ruszenie i sejmik, zna pierwszych królów elekcyjnych, wie jak wyglądał dwór szlachecki Uczeń wie kim był Stefan Czarniecki, podaje przyczyny i skutki wojen polsko szwedzkich, zna datę rozpoczęcia i zakończenia potopu, wie kim byli janczarzy, Tatarzy, wymienia przyczyny i skutki wojen polsko - tureckich, zna pojęcia reformacja, protestanci, seminarium, odróżnia katolików od protestantów, wymienia podstawowe różnice miedzy wyznaniami,, wie kim byli Bona Sforza, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, zna pojęcie złoty wiek, potrafi opowiedzieć o życiu Mikołaja Kopernika, zna pochodzenie Uczeń potrafi wyjaśnić pojecie potop szwedzki, wie co to jest unia personalna, zna datę bitwy pod Chocimiem i Cecorą, potrafi objaśnić podjęcie Lew Lechistanu, opowiada o przebiegu bitwy pod Wiedniem na podstawie planu, wymienia przyczyny reformacji, wie czym były przywileje szlacheckie, porównuje sejm dawny ze szlacheckim, pokazuje na mapie Koronę i Wielkie Księstwo Litewskie, wie czego dotyczyły artykuły henrykowskie, potrafi wyjaśnić pojecie spichlerz Europy Uczeń zna rodowód Zygmunta III Wazy, obrony Częstochowy, samodzielnie dokonuje oceny udziału Rzeczpospolitej w bitwie pod Wiedniem,wie kim byli jezuici, przywilejów i rozwoju stanu szlacheckiego, rozumie nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów i wyjaśnia jej znaczenie, wie czym była konfederacja warszawska, porównuje wybory współczesne z wolna

6 szlachty, jej obowiązki i podział, zna datę, postanowienia unii lubelskiej, wymienia narodowości zamieszkujące Rzeczpospolitą, wie dlaczego wprowadzono wolną elekcje, zna jej datę, dokonania pierwszych królów elekcyjnych, wie czym są artykuły henrykowskie, opowiada jak przebiegała elekcja, wie jak wyglądał dwór szlachecki, wie co to jest pańszczyzna i folwark elekcją VI. Upadek Rzeczpospolitej Uczeń wie kim był Tadeusz Kościuszko,zna daty 773, 3 V 1791 r., 1794r., 1795 r., potrafi wymienić trzech zaborców Uczeń wymienia osiągnięcia kulturalne Stanisława Augusta poniatowskiego, zna datę pierwszego rozbioru, wymienia jego przyczyny, wymienia najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego, zna datę i przyczynę II rozbioru, wie co to jest insurekcja, kosynierzy, wymienia przyczyny upadku Rzeczpospolitej, wie co to jest abdykacja i anarchia, zna pojęcia barok i oświecenie Uczeń wie kim był Ignacy Krasicki, w jakim celu powołano KEN, wie co to jest Szkoła Rycerska i Collegium Nobilium, potrafi wskazać na mapie ziemie zabrane w I rozbiorze i w kolejnych rozbiorach, potrafi wyjaśnić dlaczego T. Kościuszkę nazywamy bohaterem obydwu narodów, opowiada o bitwie pod Racławicami, potrafi wymienić zabytki architektury baroku i oświecenia Uczeń zna dzieła Konstytucji 3 maja, insurekcji, zastanawia się czy i jak można było uniknąć rozbiorów, zna wynalazki epoki oświecenia i potrafi ocenić ich przydatność

7