Woda i roztwory wodne

Transkrypt

1 strona 1/8 Woda i roztwory wodne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Woda i roztwory wodne zagrożenia cywilizacyjne wynikające z jej zanieczyszczeń. Roztwory, rozpuszczalność, stężenie procentowe roztworów podstawowe obliczenia. Zadania Część A (0 5) Standard I Zadanie 1. Woda destylowana jest to: B. substancja czysta pod względem chemicznym roztwór zawierający tylko rozpuszczone gazy rozpuszczalnik niepolarny ciecz idealnie przezroczysta Zadanie 2. Spośród niżej wymienionych mieszanin zawiesinę tworzy woda zmieszana z: B. olejem z solą kuchenną skrobią woda z octem Zadanie 3. Rozpuszczalność to: B. zdolność substancji do rozpuszczania się wielkość fizyczna zależna od temperatury czynność polegająca na mieszaniu cecha charakterystyczna tylko ciał stałych

2 strona 2/8 Zadanie 4. Spirytus salicylowy to 2-procentowy roztwór kwasu salicylowego w 70-procentowym etanolu. Takie stężenie kwasu oznacza, że 100 g spirytusu salicylowego zawiera: 72 g kwasu salicylowego B. 70 g kwasu salicylowego 2 g kwasu salicylowego 1 g kwasu salicylowego Zadanie 5. Proces rozpuszczania substancji stałej w wodzie można przyspieszyć przez: rozdrobnienie substancji rozpuszczonej B. ogrzanie roztworu mieszanie roztworu wszystkie odpowiedzi są prawdziwe Część B (0 5) Standard II, III i IV Zadanie 6. Jedną z możliwości przejścia z roztworu nasyconego do nienasyconego jest: dodanie wody B. odparowanie wody dodanie substancji rozpuszczonej obniżenie temperatury roztworu Zadanie 7. Stosowana jako środek dezynfekcyjny woda utleniona to 3-procentowy wodny roztwór nadtlenku wodoru. W 150 g wody utlenionej znajduje się: 4,5 g wody B. 45 g wody 105 g wody 145,5 g wody Do rozwiązania zadań 8 i 9 wykorzystaj krzywą rozpuszczalności cukru w wodzie.

3 strona 3/8 Rozpuszczalność [g/100g wody] 45O 40O 35O 30O 25O 20O 15O 10O 5O WYKRES ROZPUSZCZALNOŚCI CUKRU W WODZIE O 2O 4O 6O 8O 10O Temperatura [ C] Zadanie 8. Jeżeli roztwór nasycony w temperaturze 60 o C zawierający 100 g wody i 294 g cukru oziębimy do temperatury 40 o C to masa wykrystalizowanego cukru wyniesie: około 30 g B. około 49 g Zadanie 9. około 98 g około 149 g Parametry opisujące nienasycony roztwór cukru to: temperatura masa rozpuszczonego cukru A 10 o C 300 g B 20 o C 250 g C 25 o C 245 g D 30 o C 225 g Zadanie 10. Dokonaj wyboru czterech substancji, które z wodą utworzą roztwór właściwy: A octan etylu chlorek sodu etanol mydło sodowe B chlorek sodu etanol mydło sodowe glukoza C benzyna glukoza olej silnikowy skała wapienna D mydło potasowe glukoza benzyna octan etylu

4 strona 4/8 Odpowiedzi na pytania testowe zakreśl w poniższej tabeli: A A A A A A A A A A B B B B B B B B B B C C C C C C C C C C D D D D D D D D D D Część C (0 5) Standard II Rozpuszczalność Zadanie 11. (0 2) W 20 g wody o temperaturze 20 o C rozpuszczono 40 g cukru. Jaki rodzaj roztworu (nasycony czy nienasycony) otrzymano? Odpowiedź uzasadnij na podstawie obliczeń i przy wykorzystaniu krzywej rozpuszczalności. Zanieczyszczone wody Zadanie 12. (0 3) Jest wiele rodzajów zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia wód. Każde zanieczyszczenie ma swoje źródło. Uzupełnij brakujące okna tabeli wykorzystując poniższe wyrażenia: zasolone wody; rolnictwo; zakwaszone wody; przegrzane wody; kopalnie; przemysł chemiczny; gospodarstwo domowe; wody zawierające azotany; elektrociepłownie; wody zawierające fosforany. rodzaj zagrożenia źródło zagrożenia

5 strona 5/8 Część D (0 5) Standard III Kwaśne deszcze W pewnej miejscowości uprzemysłowionej w laboratorium środowiskowym dokonano analizy wody 2-2- deszczowej. Analiza wykazała między innymi obecność jonów SO 3 w ilości 50 mg SO 3 na 250 g wody deszczowej. Zadanie 13. (0 2) Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę kwasu obecnego w wodzie deszczowej. Napisz równanie reakcji ilustrujące proces powstawanie jonów SO 2-3. Zadanie 14. (0 3) Oblicz jakie było stężenie procentowe jonów SO 3 2- w wodzie deszczowej. Część E (0 5) Standard IV Rozpuszczalność saletry potasowej Wyznaczono rozpuszczalność saletry potasowej, wyniki zebrano w tabeli: Temperatura 0 o C 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C Rozpuszczalność w gramach na 100 g wody 13,3 31,6 63,9 110,0 169,0 246,0

6 strona 6/8 Zadanie 15. (0 2) Sporządź wykres rozpuszczalności dla saletry potasowej. Zadanie 16. (0 1) Odczytaj z wykresu ile wynosi rozpuszczalność tej substancji w temperaturze 85 o Zadanie 17. (0 1) W jakiej temperaturze może powstać roztwór nasycony zawierający 50 g substancji rozpuszczonej w 100 g wody? Zadanie 18. (0 1) Jakie będzie stężenie procentowe roztworu nasyconego saletry potasowej w temperaturze 60 o C?

7 strona 7/8 Odpowiedzi i kryteria punktowania Zadania zamknięte część A i B Lp. Sprawdzana umiejętność Prawidłowa odpowiedź 1 Wskazanie na prawidłowe określenie wody destylowanej A 2 Odróżnienie zawiesiny od innych mieszanin C 3 Wskazanie na prawidłowe określenie pojęcia rozpuszczalności B 4 Rozumienie pojęcia stężenia procentowego C 5 Wskazanie czynników przyspieszających proces rozpuszczania D 6 Wskazanie sposobu na otrzymanie roztworu nienasyconego z nasyconego A 7 Obliczenie masy rozpuszczalnika w roztworze o określonym stężeniu D 8 Odczytywanie i interpretacja informacji zawartych na wykresie rozpuszczalności B 9 Wskazanie parametrów opisujących nienasycony roztwór, czyli punktów znajdujących się pod krzywą rozpuszczalności 10 Wskazanie substancji rozpuszczalnych w wodzie B D Zadania otwarte część C, D, E Lp. Sprawdzana umiejętność 11 1 pkt obliczenie rozpuszczalności saletry 1 pkt podanie nazwy roztworu 12 1 pkt prawidłowe uzupełnienie trzech wierszy tabeli 2 pkt prawidłowe uzupełnienie czterech wierszy tabeli 3 pkt prawidłowe uzupełnienie całej tabeli 13 1 pkt podanie wzoru i nazwy kwasu 1 pkt napisanie równania dysocjacji 14 1 pkt zamiana jednostek mg na g 1 pkt potraktowanie wody deszczowej jako roztworu 1 pkt obliczenie stężenia procentowego Suma punktów za zadanie Prawidłowa odpowiedź 2 20 g wody 40 g substancji 100 g wody 200 g substancji roztwór nasycony 3 zasolenie kopalnie przegrzanie elektrociepłownie azotany rolnictwo zakwaszenie przemysł fosforany gospodarstwo domowe 2 H 2 SO 3 kwas siarkowy(iv) H 2 SO woda 3 2H SO 3 3 m 2- = 50 mg = 0,05 g SO 3 m wody deszczowej = 250 g C = 0,05g 100% =0, 02% p 250g Uwagi Woda deszczowa jest roztworem

8 strona 8/8 Lp. Sprawdzana umiejętność Suma punktów za zadanie Prawidłowa odpowiedź Uwagi 15 1 pkt narysowanie osi współrzędnych i opisanie ich 1 pkt naniesienie danych z tabeli i połączenie ich krzywą 2 Rozpuszczalność [g/100g wody] 45O 40O 35O 30O 25O 20O 15O 10O 5O O 2O 4O 6O 8O 10O Temperatura [ C] 16 1 pkt odczytanie informacji z wykresu rozpuszczalności 17 1 pkt odczytanie informacji z wykresu rozpuszczalności pkt obliczenie stężenia procento- -wego roztworu nasyconego 1 R 195 g 1 W temperaturze równej 35oC 1 m s = 110 g, m wody = 100 g, m r = 210 g Cp = 110g 100% = 52,4% 210g