Warszawa, 22 października 2014 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA GŁÓWNY GEODETA KRAJU. Kazimierz Bujakowski. IZ-PZGiK L.dz.

Transkrypt

1 Warszawa, 22 października 2014 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA GŁÓWNY GEODETA KRAJU Kazimierz Bujakowski IZ-PZGiK L.dz /17 Pan Józef Racki Poseł na Sejm RP ul. Piskorzewska Kalisz W odpowiedzi na wystąpienie z dnia 1 października 2014 r., dotyczące wniosków i zapytań geodetów z powiatu ełckiego i piskiego, przedstawionych w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 897) - przedstawiam następujące wyjaśnienia. Ad. pkt 1 Główny Urząd Geodezji i Kartografii dysponuje wstępnymi danymi o wysokości opłat, pobieranych od wykonawców prac geodezyjnych i kartograficznych od wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, które nie pozwalają się zgodzić z tezą zawartą w uwadze, że od dnia 12 lipca 2014 r. nastąpił istotny wzrost opłat w przypadku typowych, o niewielkim rozmiarze prac geodezyjnych. Jestem przekonany, że pełne, wiarygodne dane z obszaru całego kraju potwierdzą dotychczasowe obserwacje. W uzupełnieniu należy podkreślić, iż przed dniem 12 lipca 2014 r., zgodnie z obowiązującym wówczas przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 1

2 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz. U. Nr 37, poz. 333), wysokość opłat za całość informacji i materiałów niezbędnych do wykonania map do celów projektowych i planistycznych, a także poświadczenie dokumentów stanowiących wynik prac przeznaczony dla zamawiającego miała charakter ryczałtowy. Najniższa opłata związana z opracowaniem mapy z projektem podziału nieruchomości (podział 1 działki na 2 działki) wynosiła 90 zł. W przypadku podziału 1 działki na 5 działek opłata ta wynosiła już 135 zł, a w przypadku podziału 1 działki na 10 działek opłata ta wynosiła 197 zł. Odnosząc się do opłat w przypadku prac geodezyjnych polegających na inwentaryzacji przyłączy sieci uzbrojenia terenu, uprzejmie wyjaśniam, że przed 12 lipca 2014 r. opłata za pierwsze przyłącze do pojedynczego budynku wynosiła 60 zł oraz 7 zł za każde następne przyłącze do tego samego budynku. Obecnie na opłatę nie ma wpływu liczba przyłączy - dla ustalenia wysokości opłaty znaczenie ma tylko rodzaj i ilość materiałów udostępnionych wykonawcy. W przypadku drugiego typowego opracowania geodezyjnego, tj. mapy do celów projektowych, w przypadku aktualizacji mapy dla obszaru do 0,5 ha (niezależnie od skali opracowania) opłata wynosiła 25 zł. Były to przypadki nieliczne, zważywszy, że mapa do celów projektowych musi obejmować - oprócz terenu inwestycji - również obszar otaczający teren inwestycji w pasie co najmniej 30 m, a w razie konieczności ustalenia strefy ochronnej - także teren tej strefy. Jeśli powierzchnia opracowania kształtowała się w granicach od 0,5 ha do 1 ha, opłaty wynosiły: 70 zł - dla skali 1:1000 i skal większych oraz 50 zł - dla skali 1:2000 i skal mniejszych. Natomiast w przypadku opracowań dla skali 1:1000 i skal większych dla obszaru od 1 do 10 ha opłata wynosiła 70,00 złotych oraz dodatkowo kwota 35,00 złotych za każdy rozpoczęty hektar, powyżej jednego. W przypadku opracowań dla skali 1:2000 i skal mniejszych dla obszaru od 1 do 10 ha opłata wynosiła 50,00 złotych oraz dodatkowo kwota 12,00 złotych za każdy rozpoczęty hektar, powyżej jednego. W obecnym stanie prawnym w przypadku prac geodezyjnych, związanych z opracowaniem mapy z projektem podziału nieruchomości, liczba nowych działek nie wpływa na wysokość opłaty. Dla ustalenia wysokości opłaty znaczenie ma tylko rodzaj i ilość materiałów udostępnionych wykonawcy. 2

3 Ponadto w odniesieniu do stawek opłat za udostępnianie materiałów zasobu wykonawcom prac geodezyjnych lub kartograficznych podlegających obowiązkowi zgłoszenia określonych w załączniku do ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz z późn. zm.) zastosowanie ma współczynnik korygujący K = 0,5. Z informacji, jakie przekazywane są do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii wynika, że zdecydowana większość (ok. 80%) opłat pobieranych za udostępnienie materiałów zasobu niezbędnych do wykonania zgłoszonych typowych prac geodezyjnych mieści się w granicach zł (analizy w 5 powiatach, ponad 7000 prac geodezyjnych, dokonane przez firmę Geo-System, która jest autorem oprogramowania, służącego do udostępniania materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, źródło: magazyn GEODETA: Z tego wynika, że nawet w przypadku, gdy opłatę za uwierzytelnienie dokumentów, opracowanych przez wykonawcę i przeznaczonych dla jego zleceniodawcy, wnosi wykonawca prac geodezyjnych (w wysokości 50 zł za pierwszy egzemplarz opracowania i 5 zł za każdy kolejny egzemplarz dokumentu), łączna wysokość opłat związanych z wykonaniem opracowań niezbędnych do podziału nieruchomości lub opracowaniem mapy do celów projektowych kształtuje się obecnie w zdecydowanej większości przypadków na poziomie zł. Inny przykład: gdy powierzchnia obszaru mapy do celów projektowych, opracowywanej w skali 1:1000, wynosiła 10 ha, przed dniem 12 lipca 2014 r. opłatę pobierano w wysokości 385 zł. Na podstawie obowiązujących przepisów opłata w takiej sytuacji, łącznie z opłatą z tytułu uwierzytelnienia, kształtować się będzie na poziomie zł. Analiza opłat za udostępnianie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego wykonawcom prac geodezyjnych lub kartograficznych, przeprowadzona w trakcie prac legislacyjnych nad ustawą o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wykazała, iż opłaty za udostępnianie materiałów na potrzeby typowych prac powinny pozostać na podobnym poziomie, jaki był przed dniem 12 lipca 2014 r. Nie można wykluczyć, że w pewnych przypadkach mogą one nieznacznie wzrosnąć, natomiast w wielu przypadkach są niższe od dotychczasowych. Należy również zwrócić uwagę, że do 11 lipca 2014 r. wysokość opłat ustalano na podstawie niewaloryzowanych od 2004 r. stawek jednostkowych, mimo że w okresie ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o ponad

4 Ad pkt 2 Z analizy porównawczej procedur, związanych z wykonywaniem prac geodezyjnych i kartograficznych, obowiązujących przed 12 lipca 2014 r. oraz po tej dacie, wynika, że zarzuty wyrażone w uwadze są nieuzasadnione. Informacje zawarte w drukach zgłoszeń prac geodezyjnych lub kartograficznych są zbieżne z tymi, które funkcjonowały przed 12 lipca 2014 r. - wtedy również obowiązywały druki zgłoszenia prac geodezyjnych i kartograficznych. Obecne druki zgłoszeń zostały jedynie dostosowane do szybszego wypełnienia, zarówno w formie elektronicznej, jak i nieelektronicznej, przez wskazanie w załącznikach do tych druków konkretnych rodzajów i celów prac, a także materiałów potrzebnych do wykonania tych prac. Ma to służyć automatyzacji procesu zgłoszenia prac geodezyjnych lub kartograficznych dzięki umożliwieniu szybkiego wyboru i zakreślenia konkretnego pola bez żmudnego wpisywania wszystkich danych ręcznie. Zgodnie z 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz (Dz. U. Nr 78, poz. 837), obowiązującego do dnia 11 lipca 2014 r., organ był obowiązany najpóźniej w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia przekazać wykonawcy pisemną informację 0 materiałach, jakie powinny być wykorzystane przy wykonaniu zgłoszonej pracy. Od dnia 12 lipca 2014 r. taka informacja nie jest wymagana, bowiem listę materiałów zasobu podlegających udostępnieniu zawiera licencja, o której mowa w art. 40c ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. W tym kontekście instytucja licencji nie zwiększyła liczby procesów administracyjnych związanych z wykonywaniem prac geodezyjnych 1kartograficznych. Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia po zakończeniu zgłoszonych prac geodezyjnych lub kartograficznych do dnia 11 lipca 2014 r. wykonawca tych prac był obowiązany do złożenia wniosku o przyjęcie do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego sporządzonej przez siebie dokumentacji, załączając do tego wniosku oprócz tej dokumentacji: 1) wyszczególnienie przekazywanych materiałów, 2) informację o ilości jednostek, według których ustalona zostanie opłata określona w odrębnych przepisach, 4

5 3) kopie protokołu odbioru pracy przez zamawiającego, jeżeli zamawiającym jest organ służby geodezyjnej i kartograficznej. Od dnia 12 lipca 2014 r. na podstawie art. 12a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne wykonawca prac jest obowiązany zawiadomić właściwy organ służby geodezyjnej i kartograficznej o zakończeniu zgłoszonych prac oraz przekazać: 1) zbiory nowych, zmodyfikowanych lub zweryfikowanych danych, które należą do zakresu informacyjnego następujących baz danych: państwowego rejestru podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych, ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości), geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju, państwowego rejestru nazw geograficznych, obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1: : , obiektów ogólnogeograficznych 0 szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1: i mniejszych, szczegółowych osnów geodezyjnych oraz bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500-1:5000 2) dokumenty wymagane przepisami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych 1 Administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz. U. Nr 263, poz. 1572). Z powyższego zestawienia wynika uproszczenie procedury administracyjnej a nie jej skomplikowanie. Protokół weryfikacji dokumentów opracowanych przez wykonawcę, wymagany przepisami ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne od 12 lipca 2014 r., zastąpił protokół kontroli technicznej wymaganej przed dniem 12 lipca 2014 r. na podstawie w 9 uprzednio obowiązującego rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych. Walorem nowych rozwiązań prawnych w stosunku do poprzednich, jest to, że kwestie sporne związane z procesem weryfikacji rozstrzygane są w drodze decyzji administracyjnej a nie w trybie skargowym. 5

6 Odnosząc się do kwestii opłat, pobieranych w związku ze zgłoszonymi pracami geodezyjnymi i kartograficznymi, należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że do dnia 11 lipca 2014 r. ustalanie wysokości tych opłat, w świetle przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego mogło następować wyłącznie w formie decyzji administracyjnej. Faktura VAT, o której mowa w uwadze, była niedopuszczalną formą ustalania wysokości tych opłat. Należy także zwrócić uwagę, że wydanie decyzji administracyjnej w sprawie wysokości opłaty musiało być poprzedzone przeprowadzeniem odpowiedniego postępowania administracyjnego określonego przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Od dnia 12 lipca 2014 r. procedury administracyjne związane z ustaleniem wysokości opłaty zostały zdecydowanie uproszczone. Zgodnie z art. 40e ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne wysokość należnej opłaty oraz sposób jej wyliczenia utrwala się w Dokumencie Obliczenia Opłaty. Wydanie decyzji administracyjnej jest wymagane wyłącznie w spraw ach spornych. Walorem nowych rozwiązań prawnych jest również to, że: 1) Dokument Obliczenia Opłaty może być sporządzony w postaci elektronicznej za pomocą systemu teleinformatycznego, w taki sposób, że nie wymaga on podpisu ani pieczęci, 2) nie pobiera się opłaty za udostępnianie wykonawcy materiałów zasobu w przypadku prac geodezyjnych lub prac kartograficznych wykonywanych w celu realizacji określonych w ustawie zadań organów administracji geodezyjnej i kartograficznej lub Głównego Geodety Kraju, po podpisaniu umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego obejmującego takie prace. Zwolnienie z opłat, o którym mowa w punkcie 2, eliminuje wiele niedogodności związanych z realizacja zamówień publicznych oraz ułatwia składanie ofert w tych zamówieniach. Jedynym dokumentem, który ma związek z procesem zgłaszania prac geodezyjnych i przekazywania wyników tych prac do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a jednocześnie nie ma swego odpowiednika w procedurach obowiązujących do 12 lipca 2014 r., jest wniosek o uwierzytelnienie opracowanych przez wykonawcę dokumentów przeznaczonych na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilno-prawnych. Należy jednak zwrócić uwagę, że taki wniosek może złożyć zarówno wykonawca prac geodezyjnych, jak i podmiot, na którego zlecenie te prace były wykonywane. 6

7 Ad pkt 3 Druki zawarte w aktach wykonawczych do ustaw}' Prawo geodezyjne i kartograficzne, po ostatniej jej nowelizacji, służą jednoznacznemu określeniu zakresu danych lub materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego żądanych do udostępnienia. Ich forma i treść przystosowane są do ich pełnej informatyzacji, co w sposób znaczący przyśpieszy i ułatwi dostęp do danych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Wzory wniosków o udostępnianie materiałów zasobu opracowane zostały dla pełnego asortymentu tych materiałów. W przypadku ograniczonej liczby możliwych do udostępnienia w danej lokalizacji materiałów zasobu, istnieje możliwość zredukowania ich treści w udostępnianych dla interesantów drukach przez ich uproszczenie. Ponadto, należy zauważyć, że niestosowanie tych wzorów nie wpływa na skuteczność wniosku o udostępnienie materiału zasobu. Ad pkt 4 Ustawodawca w art. 12 ustawy o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ustanowił przepis intertemporalny, na mocy którego w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, wykonawca zgłoszonej pracy geodezyjnej lub kartograficznej będzie obowiązany do poniesienia opłaty ustalonej bądź na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 12 lipca 2014 r., bądź obowiązujących po tej dacie - w zależności od tego, która z tych opłat jest niższa. W wielu przypadkach niższa opłata wynikać będzie z przepisów obowiązujących od dnia 12 lipca 2014 r. Należy przy tym wyjaśnić, że ww. art. 12 ustawy o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczy prac geodezyjnych lub kartograficznych zgłoszonych przed dniem 12 lipca 2014 r., w odniesieniu do których oplata nie została pobrana w całości lub w części. Ewentualne różnice mogą być udziałem jedynie wykonawców, którzy przed dniem 12 lipca 2014 r. zawarli umowy na wykonanie prac geodezyjnych bez uwzględnienia zmian w przepisach ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, a jednocześnie przed tą datą nie zgłosili tych prac. Jednakże, jak wykazano w odpowiedzi na uwagę w pkt 1, różnice w wysokości opłat nie są w takiej wysokości, aby uzasadniały tezę o nieopłacalności wykonywania takich prac. W związku z powyższym teza postawiona w pytaniu jest nieuzasadniona, bo ustawodawca przewidział taką sytuację, a co ważniejsze zadbał, aby zaproponowane rozwiązania nie 7

8 powodowały nieuzasadnionego zwiększenia obciążeń finansowych dla przedsiębiorców realizujących prace geodezyjne i kartograficzne. Ad pkt 5 Należy zauważyć, iż brak jest podstaw do uznania, iż opracowania powstałe w wyniku prac geodezyjnych lub kartograficznych podlegają jakiejkolwiek ochronie wynikającej z przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego opracowanie stanowiące jedynie zastosowanie wiedzy technicznej, choćby wysokospecjalistycznej, jeżeli jego treść jest z góry zdeterminowana obiektywnymi warunkami i wymaganiami technicznymi oraz charakterem realizowanego (rozwiązywanego) problemu (zadania) technicznego" (Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 9 listopada 2006 r., I ACa 490/06, LEX nr ). Mając na uwadze, że materiały geodezyjne, jak też kartograficzne, sporządzane są zgodnie z zasadami wiedzy fachowej, według ustalonych standardów technicznych, w oparciu 0 przepisy prawa powszechnie obowiązującego stwierdzić należy, że rezultaty prac w dziedzinie geodezji i kartografii (materiały geodezyjne i kartograficzne powstałe w ich wykonaniu) mają charakter powtarzalny - osoby o odpowiednim przygotowaniu zawodowym, dysponujące podobnymi narzędziami, postępując zgodnie z obowiązującymi standardami technicznymi osiągną analogiczne, jeśli nie identyczne, rezultaty. Rezultaty te będą zatem powtarzalne - możliwe do osiągnięcia przez różne osoby działające w analogiczny sposób. Materiały geodezyjne i kartograficzne, co do zasady, nie mają zatem przymiotu utworu i nie korzystają z ochrony prawa autorskiego. Ponadto wykonawca pracy geodezyjnej lub pracy kartograficznej z reguły jest tylko podmiotem świadczącym odpłatne usługi w zakresie geodezji lub kartografii, realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami na rzecz właścicieli nieruchomości, inwestorów lub organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej. Nie powstaje więc rzecz, do której wykonawcy mogłoby przysługiwać prawo własności ani utwór, do którego wykonawca mógłby posiadać autorskie prawo majątkowe. Należy także mieć na uwadze, że przy wykonywaniu prac geodezyjnych 1 kartograficznych, które są objęte omawianymi obowiązkami zgłaszania i przekazywania 8

9 do zasobu, osiągnięcie przez wykonawcę zamierzonego celu nie jest możliwe bez wykorzystania danych i informacji zgromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, w szczególności zawartych w bazach danych osnów geodezyjnych, ewidencji gruntów i budynków, geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz obiektów topograficznych. Dane przestrzenne pozyskane przez wykonawcę lub przez niego zmodyfikowane podlegają z reguły obowiązkowi ujawnienia w rejestrach publicznych prowadzonych przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, jako skutek postępowań lub czynności prawnych, w których były one wykorzystane. Z tego też względu nie mogą one być przedmiotem ochrony prawa autorskiego. Ad pkt 6 Ostatnia nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne nie ma związku z tworzeniem i organizacją samorządu geodezyjnego. Obecnie największe organizacje działające w środowisku geodetów i kartografów przygotowują koncepcję funkcjonowania samorządu zawodowego geodetów i kartografów. Jest to etap przygotowawczy i nie ma jeszcze rządowego stanowiska w sprawie utworzenia samorządu zawodowego geodetów. Ad pkt 7 Ustawodawca przyjął koncepcję różnicowania wysokości opłat z tytułu udostępniania materiałów w zależności od celu, w jakim te materiały będą wykorzystywane. Licencje są więc konsekwencją takiego zróżnicowania. Licencja wydawana przez właściwy organ, udostępniający materiały państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, określa uprawnienia podmiotu dotyczące możliwości wykorzystywania udostępnionych mu materiałów zasobu uzyskanych zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie. Wykorzystywanie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego bez wymaganej licencji lub niezgodnie z jej warunkami podlega karze pieniężnej. Wprowadzenie licencji miało na celu, między innymi, umożliwienie skutecznego nadzoru nad wykorzystywaniem materiałów pochodzących z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Nadzór ten jest bowiem nieodzowny, gdyż wpływy z tytułu opłat za udostępniane ww. materiałów są należnościami publicznoprawnymi stanowiącymi odpowiednio dochód jednostki samorządu terytorialnego lub Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym. 9

10 Ad pkt 8 Znowelizowane przepisy ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne przewidują możliwość złożenia wniosku o uwierzytelnienie dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych przez wykonawcę prac geodezyjnych lub prac kartograficznych, jeśli w związku z zawiadomieniem o zakończeniu prac geodezyjnych i kartograficznych nastąpi przyjęcie dokumentacji geodezyjnej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Z wnioskiem o uwierzytelnienie dokumentacji może również wystąpić - w dowolnym terminie - zleceniodawca, dla którego wykonane zostało opracowanie. W przypadku udostępniania wykonawcy prac geodezyjnych lub prac kartograficznych danych i materiałów zasobu w związku ze zgłoszeniem tych prac Dokument Obliczenia Opłaty sporządzany jest przed udostępnieniem danych i materiałów, niezbędnych do wykonania zgłoszonych prac. W przypadku wniosku o uwierzytelnienie dokumentów na potrzeby wymienionych postępowań - bez względu na to, kto wniosek złożył - Dokument Obliczenia Opłaty sporządzany jest po złożeniu takiego wniosku, a przed czynnością uwierzytelnienia. Ad pkt 9 Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 25 czerwca 2013 r. przesądził jedynie 0 niekonstytucyjności przepisu art. 40 ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy Prawo geodezyjne 1 kartograficzne, upoważniającego do wydania rozporządzenia ustanawiającego opłaty w dziedzinie geodezji i kartografii, pozwalając jednocześnie na stosowanie kwestionowanego przepisu przez okres 12 miesięcy od dnia publikacji wyroku. Zatem wyrok ten nie wskazywał na zakres, w jakim miała być dokonana nowelizacja ustawy - nie wiązał ustawodawcy co do zakresu zmiany. Należy jednakże zwrócić uwagę, iż zakwestionowany system opłat składał się nie tylko z przepisów określających wysokość opłat należnych za poszczególne materiały zasobu i czynności wykonywane w związku z udostępnianiem tych materiałów. Dlatego też podjęta nowelizacja w sposób kompleksowy usystematyzowała rodzaje materiałów zasobu i określiła wysokość opłat za ich udostępnianie, a także szczegółowo określiła procedury (np. uzgadniania usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, zgłaszania i przekazywania materiałów do zasobu) oraz sprecyzowała zakres pojęć stosowanych w geodezji i kartografii - tworząc spójny i przejrzysty system opłat jednolity dla całego kraju. 10

11 Kwestie niezwiązane wprost z systemem opłat wynikały głównie z sygnałów, jakie napływały do GUGiK ze strony organizacji działających w dziedzinie geodezji i kartografii czy Rzecznika Praw Obywatelskich, do którego te organizacje wnioskowały o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niekonstytucyjności przepisów, dotyczących braku instytucji przedawnienia karalności i zatarcia kary w kontekście odpowiedzialności dyscyplinarnej geodetów wykonujących samodzielne funkcje w dziedzinie geodezji i kartografii, zgłaszania prac geodezyjnych lub kartograficznych i przekazywania materiałów do zasobu powstałych w wyniku tych prac. Ponadto, na wyraźny wniosek Rady Legislacyjnej działającej przy Prezesie Rady Ministrów wprowadzono dodatkowe przepisy, które kompleksowo regulują postępowania dyscyplinarne. Ukształtowano również na poziomie ustawowym zasadnicze elementy regulacji prawnej dotyczącej kontroli urzędów, instytucji publicznych i przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących geodezji i kartografii, co pozwoliło na uniknięcie ewentualnych zarzutów niezgodności z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ad pkt 10 Przepisy ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne nie określały i nie określają dokumentu, który zawierałby upoważnienie do wstępu na grunt. Prawo wstępu na grunt osób, które wykonują prace geodezyjne i kartograficzne, wynika wprost z art. 13 ww. ustawy, zatem na ten przepis powinni powoływać się wykonawcy prac geodezyjnych lub kartograficznych w kontaktach z właścicielami nieruchomości. Kopia zgłoszenia prac geodezyjnych lub kartograficznych może być w takich przypadkach dokumentem potwierdzającym uprawnienie wynikające z ww. art. 13 wymienionej ustawy. Należy mieć na uwadze, że dotychczasowe rozwiązanie nie przystaje do nowych regulacji w tym zakresie, które przewidują, że zgłaszanie prac geodezyjnych lub kartograficznych będzie w coraz większym stopniu następowało za pomocą systemu teleinformatycznego. Nie ma więc możliwości, aby organ na otrzymanym dokumencie w postaci elektronicznej, podpisanym przez wykonawcę zgłaszanych prac, dokonywał jakichkolwiek adnotacji lub zmian. Ad pkt 11 Przepisy ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne przewidują opłaty za udostępnianie materiałów analogowych, m. in. map zasadniczych i ewidencyjnych które 11

12 nie spełniają wymogów określonych przepisami. Traktowane są one jako materiały inne, dla których stawki opłat określone są w tabeli nr 16 Ip. 1 załącznika do tej ustawy. Organy prowadzące państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny prowadzą działania mające na celu podwyższenie jakości danych i materiałów gromadzonych w zasobie oraz przetwarzanie materiałów zasobu do postaci dokumentów elektronicznych. Ad pkt 12 Na podstawie art. 8 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz z późn. zm.) z dniem 1 stycznia 2011 r. zostały zlikwidowane wojewódzkie i powiatowe fundusze gospodarki zasobem geodezyjnym i kartograficznym. Z tym dniem wpływy z opłat za udostępnianie danych i materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego stały się dochodami własnymi odpowiednich budżetów samorządu województwa lub samorządu powiatu. Zgłoszony postulat, dotyczący przywrócenia funduszu geodezyjnego w formule sprzed nowelizacji ustawy o finansach publicznych dokonanej w 2009 r., jest traktowany jako jeden z wielu wniosków, dotyczących zmiany zasada finansowania realizacji zadań Służby Geodezyjnej i Kartograficznej. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Administracji i Cyffyzacji kwestia ta będzie rozpatrywana w szerszym kontekście - również w kontekście innych zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Ad pkt 13 Minimalna oplata pobierana za udostępnianie zbiorów danych lub materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w wysokości 30 zł została ustalona w związku z koniecznością zrekompensowania stałych kosztów, ponoszonych przez jednostki organizacyjne prowadzące państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny, związanych z każdorazowym udostępnianiem materiałów tego zasobu, niezależnie od ich ilości. Ad pkt 14 Zgodnie z przypisem nr 1 w załącznikach nr 1, 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 lipca 2014 r. w sprawne udostępniania materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wydawania licencji oraz wzoru Dokumentu Obliczenia Opłaty (Dz. U. poz. 917), informacje o aktualnie dostępnych 12

13 materiałach odpowiednio centralnego, wojewódzkiego i powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego udostępnia organ prowadzący ten zasób Przeglądanie materiałów' państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego mają umożliwiać systemy teleinformatyczne, które zgodnie z 31 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 5 września 2013 r. w sprawie organizacji i trybu prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz. U. poz. 1183), powinny powstać nie później niż do dnia 8 stycznia 2017 r. Obecnie przyjmowane do zasobu opracowania powinny być niezwłocznie przetwarzane do postaci elektronicznej. Natomiast materiały zasobu w postaci nieelektronicznej, przyjęte do zasobu przed wejściem w życie ww. rozporządzenia przetwarza się sukcesywnie do postaci dokumentów elektronicznych nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2020 r. Wykonawca prac geodezyjnych określa materiały niezbędne do wykonania prac geodezyjnych lub kartograficznych, umożliwiające ich realizację zgodnie ze standardami określonymi w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów>do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz. U. Nr 263, poz. 1572). Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne organ, który otrzymał zgłoszenie prac geodezyjnych w terminie 10 dni roboczych uzgadnia z wykonawcą listę materiałów' zasobu, niezbędnych do wykonania zgłoszonych prac i udostępnia ich kopie po wniesieniu ustalonej opłaty. Ad pkt 15 Główmy Urząd Geodezji i Kartografii podjął szereg działań mających na celu właściwą interpretację przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej przepisów prawa wprowadzonych ustawą z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Należą do nich w' szczególności regionalne narady z udziałem przedstawicieli Służby Geodezyjnej i Kartograficznej oraz organizacji zawodowych geodetów, a także publikowanie na stronie internetowej GUGiK stanowiska Głównego Geodety Kraju w odniesieniu do zgłoszonych pytań. Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przewidział mechanizm pozwalający na weryfikację rozstrzygnięć organów udostępniających materiały państwowego zasobu 13

14 geodezyjnego i kartograficznego dotyczących zarówno w zakresu udostępnianych materiałów jak i opłat związanych z tym udostępnianiem (art. 40f ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne). Orzecznictwo organów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego a także sądów administracyjnych prowadzić będzie do ujednolicenia stosowania prawa w tym zakresie. 14