Specyfika badań MRI ze wskazań życiowych

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Specyfika badań MRI ze wskazań życiowych"

Marcin Bielecki
8 lat temu
Przeglądów:

1 Specyfika badań MRI ze wskazań życiowych Joanna Zielonko, Agnieszka Bianek-Bodzak Zakład Radiologii Gdański Uniwersytet Medyczny

2 Badanie MRI jest procedurą wykonywaną najczęściej w trybie planowym. Większa obecnie dotępność tej metody, a przede wszystkim wysoka czułość w wykrywaniu ostrych zmian niedokrwiennych, urazów rdzenia i wielu innych patologii wymagających szybkiego wdrożenia postępowania terapeutycznego spowodowała, iż jest to badanie coraz częściej wykonywane w trybie pilnym, także w warunkach całodobowego dyżuru. W Zakładzie Radiologii UCK w Gdańsku badanie MRI dla przypadków nagłych dostępne jest całą dobę. Pracownia MR dysponuje możliwościami wykonania badań w znieczuleniu ogólnym, w asyście anestezjologa, w przypadkach szczególnych także na cito.

3 Wskazania do pilnego MRI - EMERGENCY MRI -udar mózgu (TIME IS BRAIN! -uraz rdzenia kręgowego - chorzy po urazie kręgosłupa prezentujący objawy neurologiczne, podejrzenie uszkodzenia rdzenia w bad. TK -objawy ciasnoty w tylnej jamie - guz tylnego dołu czaszki, zwłaszcza u dzieci

4 Wskazania do pilnego MRI - EMERGENCY MRI Inne druga kategoria pilności (badanie w kilkakilkanaście godzin od zgłoszenia) -nagłe obj. rdzeniowe- podejrzenie guza wewnątrzkanałowego, ucisku rdzenia w wyniku krwiaka wewnątrzkanałowego, ropnia wewnątrzkanałowego w przebiegu spondylodiscitis -poszukiwanie niewidocznych w TK przyczyn ostro narastającego wodogłowia -procesy zapalne: encephalitis, osteomyelitis (dzieci!), zap. stawu (septic arthritis)

5 Obrazowanie udaru mózgu Czy MRI może całkowicie zastąpić TK? Czułość MRI! - w sekw. DWI niedokrwienie widoczne kilka minut po udarze!!! Wykluczenie krwawienia w TK w MRI sekw. gradientowa T2* Angio-TK (CM) - Angio-MRI (bez CM!) Perfuzyjne TK (CM) - Perfuzyjne MR (met. ASL - bez CM)

6 Protokół badania MRI Obrazowanie morfologiczne: -sekw. FLAIR -obrazy T2-zal.(+sekw. T2 gradientowa na krwawienie) -angiografia MR

7 Sekw FLAIR, obrazy T2-zal. Anatomia Wykazanie obrzęku naczyniopochodnego Zmiany niedokrwienne widoczne po kilkunastu godzinach Krwawienie - sekw. gradientowa T2* T2 gradient

8 Angiografia MR Arteriografia - ocena koła Willisa - ocena tt. szyjnych (rozwarstwienie?) Wenografia przy podejrzeniu zakrzepicy zatok opony twardej (zawały żylne)

9 Protokół badania MRI cd. Obrazowanie morfologiczne: -obrazy T1-zal. - nie są niezbędne w fazie ostrej, pomijamy je w przypadku konieczności maksymalnego skrócenia badania anatomia pogrubienie - obrzęk kory, zaciśnięcie rowków - efekt masy podwyższony sygnał zatok opony twardej w zakrzepicy w fazie podostrej i przewlekłej udaru krwotocznego widoczna methemoglobina

10 Bad. MR wykonane przed wprowadzeniem sekw. DWI 17-letnia chora- obj. neurol. wystąpiły 3 miesiące po przebyciu ospy Flair PVA - post - varicella angiopathy Badanie kontrolne po roku

11 Bad. MR wykonane przed wprowadzeniem sekw. DWI 16-letnia chora, z nasilającymi się bólami głowy, po 4 dniach dołączyły się drgawki - zakrzepica zatoki strzałkowej i żż. wew. Flair T1CM

12 Protokół badania MRI cd. Obrazowanie czynnościowe:!!! Obrazowanie dyfuzyjne - obrazy DWI - mapy współczynnika dyfuzji ADC (mm2/s) Perfuzja MR - nie jest wykonywana standardowo - znaczenie prognostyczne - wykonywana zwł. przy planowanej trombolizie (Anatomy)

13 DWI Obrazowanie swobodnego ruchu cząstek wody w przestrzeni zewnątrznaczyniowej i zewnątrzkomórkowej Obrzęk cytotoksyczny w ostrym udarze - zmniejszenie przestrzeni zew.kom. i zew.naczyniowej ograniczenie dyfuzji

14 DWI Obrzęk naczyniopochodny po kilkunastu godzinachzwiększenie przestrzeni zew.kom. i zew.naczyniowej - nasilenie dyfuzji

15 Flair DWI b=0 b=500 b=1000 ADC

16 Flair DWI b=0 b= 500 b=1000 ADC

17 DWI

18 W sekw. Flair niedokrwienie można wykryć po 6 godzinach, w DWI po kilku minutach Bad. 44-letniego chorego 3 godz. po wystąpieniu niedowładu prawostr.

19 Udar mózgu- najkrótszy zalecany protokół bad. MRI Flair (2 min.) DWI (1 min.) Powyższe dwie sekwencje to absolutne minimum w celu uwidocznienia ostrego udaru Sag. T2 Gradient T2 (w naszym Zakładzie - sekw. ven bold lub SWI) wykazanie udaru krwotocznego Angio-MRI Na zlecenie lekarza kierującego, gdy pacjent jest planowany do trombolizy - perfuzja

20 4-letnia dziewczynka (KL. Neurologii Rozw. UCK)- badanie 3 godziny po wystąpieniu niedowładu prawostr. udar niedokrwienny z zakresu t. mózgu środkowej FLAIR swi

21 DWI b=0 b=500 b=1000 mapa ADC

22 7mcy dziewczynka (KL. Kardiologii ICZMP)- badanie 2 godziny po wystąpieniu niedowładu prawostronnego udar niedokrwienny z zakresu t. mózgu środkowej TK DWI FLAIR

niedokrwienia Penumbra w MRI: Obszar zaburzonej perfuzji i

23 Perfuzja MR w udarze - znaczenie w prognozowaniu Infarct core infarct core = martwica penumbra = obszar odwracalnego niedokrwienia Penumbra w MRI: Obszar zaburzonej perfuzji i prawidłowej dyfuzji - Perfusion-Diffusion mismatch tzw. obszar niedopasowania

24 CBF

25 Techniki bad. perfuzyjnego 1. Technika wzmocnienia kontrastowego- technika pierwszego przejścia Dynamic Susceptibility Contrast (DSC)-GRE-EPI T2* 2. Technika bez CM Arterial Spin Labeling ASL - znakowanie spinów krwi tętniczej za pomocą energii o częstotliwości radiowej

Perfuzja MR (PWI) Ocena przepływu tkankowego - przejścia CM przez łożysko naczyniowe (od wpustu tętniczego do odpływu żylnego) Parametry Cerebral blood

26 Perfuzja MR (PWI) Ocena przepływu tkankowego - przejścia CM przez łożysko naczyniowe (od wpustu tętniczego do odpływu żylnego) Parametry Cerebral blood flow (CBF w ml/min/100gr tkanki) Cerebral blood volume (CBV w ml/100gr tkanki) Mean Transit Time (MTT w sekundach) Time-to-peak (TTP w sekundach) CBF CBV MTT

27 Technika ASL ASL (Arterial Spin Labeling) znakowanie spinów krwi tętniczej za pomocą energii o częstotliwości radiowej - Pulsed Arterial Spin Labeling (PASL) - Continuous Arterial Spin Labeling (CASL) Perfuzja mózgowa w met. ASL = różnica w magnetyzacji tkankowej przed i po inwersji spinowej

28 Porównanie ASL i PWI ASL PWI środek kontrastowy endogenny pomiar tylko CBF sekwencje spin-echo niski SNR brak wrażliwości metody na uszkodzenie bariery krew-mózg czas badania 2,5 min możliwość powtarzania sekwencji w trakcie jednego badania środek kontrastowy egzogenny pomiar CBV sekwencje gradient-echo wysoki SNR błędy metody przy uszkodzeniu bariery krew-mózg czas badania 1 min metoda pierwszego przejścia kontrastu Zaharchuk G.: Arterial Spin Label Imaging of Acute Ischemic Stroke and Transient Ischemic Attack. Neuroimaging Clin. N. Am. 2011, 21, 2,

29 Bad. MRI udaru bad. multiparametryczne DWI + MRA +PWI DWI MTT CBV CBF MRA

30 Metoda ASL ocena CBF CBF DWI T2 T2 po 10 tyg. Bad. 6-letniego chłopca w II dobie po wystąpieniu udaru CBF - ocena ilościowa: ROI P 12,36 ml/100g/min ROI L 24,33 ml/100g/min MRA - brak sygnału t. mózgu tylnej pr.

31 MRI badanie z wyboru w urazach rdzenia Zmiany śródrdzeniowe : - obrzęk - niedokrwienie - ogniska krwotoczne - częściowe lub całkowite przerwanie ciągłości rdzenia kręgowego

32 Standardowy protokół przy urazach kręgosłupa (badanie powinno trwać max. 15 min.) strzałkowa - Turbo Spin Echo T1 - Turbo Spin Echo T2 - STIR T2 (fat sat) - gradient (GRE) T2 poprzeczna - TSE T2 / ewent. T2 GRE, jeśli podejrzewamy krew w gradientowej sekwencji strzałkowej niestandardowo czołowa Turbo Spin Echo T2 - jeśli chory dobrze współpracuje niestandardowo DWI podejrzenie niedokrwienia rdzenia grubośc warstwy 3 mm, gap 0,3 cewki wielokanałowe - korekta interesującego nas odcinka kręgosłupa bez repozycjonowania chorego sekwencje izotropowe 3 D możliwość uzyskania rekonstrukcji w dowolnej płaszczyźnie

33 * GRE jest najczulszą sekwencją w wykrywaniu śródrdzeniowej krwi w sekw. T2TSE ogniska krwotoczne niewidoczne W sekw. gradientowej ogniska krwotoczne mają niski sygnał

34 75-letni chory po urazie kręgosłupa szyjnego (OIOM UCK) T2STIR T2GRE

35 18-letni chory po urazie kręgosłupa szyjnego-skok do wody (OIOM ICZMP)

36 24-letni chory po wypadku motocyklowym (Kl. N-Chirurgii UCK) przerwanie rdzenia

37 53-letni chory z niedowładem po zabiegu z powodu rozwarstwienia aorty niedokrwienie rdzenia DWI (b=1200)

38 Guzy tylnego dołu czaszki objawy ciasnoty tylnojamowej, zagrażające wgłobienie Standardowe sekw. T1, T2, Flair, DWI + CM jeśli są warunki - jako pierwsza sekw. po CM dodatkowo perfuzja - pomocna w różnicowaniu guzów, wykrywaniu wznowy (1 min!)

39 Dziewczynka 6-letnia (KL. Neurol. Rozw. UCK) torbielowaty guz móżdżku z ostro narastającym wodogłowiem FLAIR ADC

40 Chłopiec 4-letni (KL. Neurochirurgii ICZMP) litotorbielowaty guz móżdżku z narastającym wodogłowiem FLAIR

41 70-letnia chora (Kl. Chorób Zakaźnych UCK) - spodylodiscitis z ropniem nadtwardówkowym

42 Spodylodiscitis z ropniem nadtwardówkowym T1SPIR CM

43 Septyczne zapalenie stawu szczególnie przydatne sekw. z saturacją tłuszczu: T2STIR T1SPIR CM

44 Zatorowość płucna - chory 64-letni, z p/wskazaniem do angio-tk (niewydolność nerek) przypadek z piśmiennictwa Sekw. True FISP- bez CM

45 Podsumowanie: W nowoczesnych pracowniach diagnostyki obrazowej coraz częściej wykorzystuje się technikę MRI do badania pacjentów w stanach zagrożenia życia W diagnostyce ostrego udaru mózgu zastosowanie znalazło wielokierunkowe obrazowanie MR standardowe obrazowanie morfologiczne wraz z angiografią, obrazowanie dyfuzyjne DWI (o największej czułości) oraz perfuzja (o wartości prognostycznej)

46 Podsumowanie: Badanie MRI jest procedurą z wyboru przy podejrzeniu urazu rdzenia, w miarę dostępności powinno być również badaniem pierwszoplanowym w przypadkach guzów tylnego dołu czaszki Nowoczesne aplikacje MR, skrócenie czasu akwizycji, sekwencje izotropowe pozwoliły usprawnić diagnostykę MR i nierzadko wyeliminować z algorytmu diagnostycznego badanie TK

Podobne dokumenty

METODYKA BADAŃ MR KRĘGOSŁUPA I KANAŁU KRĘGOWEGO

KURS Rezonans magnetyczny w neuroradiologii Wrocław 2-3.12.2016 METODYKA BADAŃ MR KRĘGOSŁUPA I KANAŁU KRĘGOWEGO Marek SĄSIADEK Zakład Radiologii Ogólnej i Zabiegowej i Neuroradiologii Katedra Radiologii