Obrazowanie urazów czaszkowo-mózgowych
|
|
- Maksymilian Matuszewski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rezonans magnetyczny w neuroradiologii Wrocław, Hotel Mercure 2-3 grudnia 2016 Obrazowanie urazów czaszkowo-mózgowych Marek Stajgis Zakład Radiologii Ogólnej Katedra Radiologii Ogólnej i Neuroradiologii Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Cele edukacyjne - wiedza teoretyczna o urazach czaszkowomózgowych - zmiany morfologiczne w badaniach obrazowych - zalecane protokoły stosowane w badaniach obrazowych u chorych po przebytych urazach czaszkowo-mózgowych *TBI (Traumatic Brain Injury)
3 Urazy czaszkowo-mózgowe Jak duży problem? - Ok. 200 przypadków urazowych/ osób/rok w UE - obrażenia mózgu są częstszą przyczyną śmierci niż urazy jakichkolwiek innych okolic anatomicznych - najczęstsza przyczyna śmierci osób < 45 roku życia
4 Urazy czaszkowo-mózgowe Większy problem - osoby, które przeżyją często z poważnymi ubytkami neurologicznymi - nieodwracalne zmiany neurologiczne 10 do 100% chorych w zależności od ciężkości urazu osób osób/rok/polska (koszty!!!)
5 Uraz mózgowia Uraz mózgu nie jest zdarzeniem jednoczasowym > proces ciągły i postępujący Uraz pierwotny - w momencie działania sił zewnętrznych Uraz wtórny - ciąg skomplikowanych reakcji biochemicznych > minuty, dni i tygodnie od momentu urazu
6 Uraz mózgowia Uraz mózgu nie jest zdarzeniem jednoczasowym > proces ciągły i postępujący Uraz pierwotny - w momencie działania sił zewnętrznych Uraz wtórny - ciąg skomplikowanych reakcji biochemicznych > minuty, dni i tygodnie od momentu urazu co jest złotym celem w leczeniu?
7 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy
8 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy Cele diagnostyki obrazowej w TBI Cele Odpowiedź daje Szybkie rozpoznanie obrażeń zagrażających życiu Wyjaśnienie objawów neurologicznych Prognoza TK TK (jeżeli nie > MR) Objawy kliniczne, MR, zaawansowane techniki MR (małe znaczenie KT)
9 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy - Nie ma miejsca dla RTG - tylko informacja o obrażeniach struktur kostnych (jeżeli wogle ) - Nie ma miejsca dla MR (?) - daleko od Izby Przyjęć - zabiera dużo czasu - długi czas samego badania - bardzo niska czułość w wykrywaniu złamań kości czaszki - niska czułość w wykrywaniu świeżo wynaczynionej krwi (?)
10 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy - natychmiastowe wykrycie wynaczynionej krwi > wskazania do interwencji NCH. TK wciąż numer 1 - blisko lub w Izbie Przyjęć - szybkie badanie i łatwe do wykonania - część protokołu Uraz wielonarządowy - czuła w wykrywaniu złamań kości
11 Diagnostyka obrazowe ostrych urazów głowy Złamania kości - szukajmy jakichkolwiek szczelin złamań wskazują na miejsce działania siły w momencie urazu obrażenia coup w sąsiedztwie szczeliny złamania
12 Diagnostyka obrazowe ostrych urazów głowy Złamania kości - szukajmy jakichkolwiek szczelin złamań wskazują na miejsce działania siły w momencie urazu obrażenia coup w sąsiedztwie szczeliny złamania
13 Diagnostyka obrazowe ostrych urazów głowy Złamania kości - szukajmy złamań z wgnieceniem wymagają one zabiegu neurochirurgicznego
14 Diagnostyka obrazowe ostrych urazów głowy Złamania kości - szukajmy złamań z wgnieceniem wymagają one zabiegu neurochirurgicznego
15 Diagnostyka obrazowe ostrych urazów głowy Złamania kości - szukajmy złamań z obecnością wewnątrzczaszkowego powietrza wymagają one zabiegu neurochirurgicznego
16 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy Złamania kości - szczególna uwaga na szczeliny złamań w kościach podstawy czaszki i kości skroniowej - ryzyko uszkodzeń naczyń krwionośnych
17 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy Złamania kości - wąskie szczeliny złamania i małe fragmenty kostne - trudne do wykrycia lub można je łatwo przeoczyć rekonstrukcje wielopłaszczyznowe MPR
18
19 Uraz mózgowia Uraz mózgu nie jest zdarzeniem jednoczasowym > proces ciągły i postępujący Uraz pierwotny - w momencie działania sił zewnętrznych Uraz wtórny - ciąg skomplikowanych reakcji biochemicznych > minuty, dni i tygodnie od momentu urazu
20 Diagnostyka obrazowa ostrych urazów głowy Urazy mózgu szukaj wynaczynionej krwi - hyper hyperavasation - hyper szukaj obrzęku/niedokrwienia - hypo
21
22 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - Krew gromadzi się pomiędzy blaszką wewnętrzną kości czaszki i oponą twardą
23 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - Przyczyna krwawienia : - uraz tętnicy oponowej środkowej > następstwo złamania łuski kości skroniowej (krwiak tętniczy w 90 %) - rozdarcie ścian zatok żylnych opony twardej (krwiak żylny)
24 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - może szybko zwiększać swoją objętość
25 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - często wymagający pilnej interwencji
26 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) zmniejszenie/zlikwidowanie ucisku pnia mózgu, wyeliminowanie ryzyka wklinowania
27 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - w tylnym dole czaszki > złe rokowanie - prawie zawsze towarzyszy złamanie kości czaszki - rzadko u osób > 60 lat - okres przejaśnienia u 40% chorych
28 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - w tylnym dole czaszki > złe rokowanie - prawie zawsze towarzyszy złamanie kości czaszki - rzadko u osób > 60 lat - okres przejaśnienia u 40% chorych
29 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - w tylnym dole czaszki > złe rokowanie - prawie zawsze towarzyszy złamanie kości czaszki - rzadko u osób > 60 lat - okres przejaśnienia u 40% chorych
30 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - w tylnym dole czaszki > złe rokowanie - prawie zawsze towarzyszy złamanie kości czaszki - rzadko u osób > 60 lat - okres przejaśnienia u 40% chorych
31 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - w tylnym dole czaszki > złe rokowanie - prawie zawsze towarzyszy złamanie kości czaszki - rzadko u osób > 60 lat - okres przejaśnienia u 40% chorych
32 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - nie przekracza linii szwów czaszkowych > warstwa podokostnowa opony twardej jest mocno związana z brzegiem szwu czaszkowego - może przekraczać linię środkową > opona twarda tworzy ścianą zewnętrzną zatoki strzałkowej górnej
33 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) - nie przekracza linii szwów czaszkowych > warstwa podokostnowa opony twardej jest mocno związana z brzegiem szwu czaszkowego
34 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) Objawy wskazujące na konieczność pilnego zabiegu neurochirurgicznego - grubość krwiaka > 15 mm - duża objętość krwiaka > 30 cm3 (metoda obliczania wg ABC/2) - przemieszczenie l. środkowej > 5 mm - zaciśnięcie zbiorników podstawy
35 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) Objawy wskazujące na konieczność pilnego zabiegu neurochirurgicznego - niejednorodna gęstość krwiaka > obszary hypodensyjne w obrębie wyraźnie hyperdensyjnego krwiaka - swirl sign - wskazuje na aktywne, ciągle trwające krwawienie ( ongoing bleeding)
36 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) Objawy wskazujące na konieczność pilnego zabiegu neurochirurgicznego - nowe lub narastające objawy neurologiczne * progresja objawów w miejscach korespondujących z lokalizacją krwiaka
37 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) Opóźniony rozwój krwiaka (36 do 48 h po urazie) - Krwiak tętniczy krew może gromadzić się w przestrzeni nadtwardówkowej po ustąpieniu skurczu naczyniowego - Krwiak żylny krwiaki z zatok żylnych opony twardej często sączą wolno się powiększają
38
39 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - krew wypełnia przestrzeń pomiędzy oponą twardą i pajęczynówką
40 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - uraz żył mostkowych (krwiak żylny) > w następstwie gwałtownej akce/decelaracji
41 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - uraz żył mostkowych (krwiak żylny) > w następstwie gwałtownej akce/decelaracji
42 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - często u osób starszych > fizjologiczne zmniejszenie objętości mózgowia
43 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - często duże krwiaki > duża objętość przestrzeni podtwardówkowej
44 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - kształt półksiężyca rekonstrukcja obrazów w płaszczyźnie czołowej
45 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - może przekraczać linie szwów czaszkowych - może szerzyć się w szczelinie międzypółkulowej i na namiocie móżdżku
46 * może być tricky : gęstość krwiaka zmniejsza się z powodu degradacji białka w hemoglobinie (5 HU /dzień)
47 Primary Zmiany injuries urazowe in TBI pierwotne patients 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) * może być tricky : - izo/hypodensyjny, ostry krwiak - niedokrwistość (Hb < 8 g/dl), - koagulopatie, - po trombolizie
48 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - może być dyskretny > łatwy do przeoczenia gdy stosujemy standardowe ustawienia okien - dostosowanie parametrów okien
49 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 1. Okno miękkie (mózgowie) 2. Okno twarde (kości) 3. Okno podpajęczynówkowe
50 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - obustronne krwiaki podtwardówkowe
51 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) - obustronne krwiaki podtwardówkowe Więcej w trakcie seminarium
52 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (tsah) - uszkodzenie żylnych naczyń oponowych - przez ciągłość z mózgowych ognisk stłuczenia lub krwiaka - przez ciągłość z krwotoku śródkomorowego * Obszary hyperdenyjne wypełniające bruzdy zakrętów
53 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (tsah) - w ponad 95% przypadków > inne wewnątrzczaszkowe zmiany urazowe!!!
54 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (tsah) - masywne krwawienie podpajęczynówkowe bez innych zmian urazowych > Konieczne wykluczenie pękniętego tętniaka śródmózgowego ( najgorszy w życiu ból głowy ) Zawsze wskazanie do KTA
55 Tętniak wewnątrzczaszkowy > pęknięcie > krwawienie > utrata przytomności > wypadek/upadek
56
57 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) - może być dyskretne
58 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) - może być dyskretne
59 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) - może być dyskretne (lepiej widoczne w MR!)
60 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia - małe ogniska krwotoczne - położone obwodowo, podkorowo obszary hyperdensyjne - 50% rozwijają się i zwiększają swoją objętość
61 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia - Tkanka mózgowa jest zraniona przez bezpośredni kontakt z nierówną powierzchnią blaszki wewnętrznej kości sklepienia czaszki - Szukaj ognisk stłuczenia w przednich, dolnych partiach płatów czołowych i skroniowych
62 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia
63 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia
64 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia - Tkanka mózgowa jest zraniona przez bezpośredni kontakt z ostrą krawędzią krawędzią skrzydła większego kości klinowej - Szukaj ognisk stłuczenia w przednich partiach płatów skroniowych
65 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia - Tkanka mózgowa jest zraniona przez uderzenie w boczną powierzchnię sierpa mózgu - Szukaj ognisk stłuczenia w przyśrodkowych partiach półkul mózgu
66 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia
67 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia Obrażenia Coup i contrecoup (coup and contrecoup injuries)
68 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia Obrażenia Coup i contrecoup (coup and contrecoup injuries) - spowodowane nagłymi zmianami położenia (prędkości - przyśpieszeniem i zwolnieniem ) mózgu w stosunku do kości czaszki
69 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia Obrażenia Coup i contrecoup (coup and contrecoup injuries) - spowodowane nagłymi zmianami położenia (prędkości - przyśpieszeniem i zwolnieniem ) mózgu w stosunku do kości czaszki
70 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup - Głowa nieruchoma lub w ruchu uderzenie przez szybko poruszający się obiekt - Uraz mózgowia najczęściej w miejscu urazu lub w obrębie mózgowia po stronie urazu
71 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup - Głowa nieruchoma lub w ruchu uderzenie przez szybko poruszający się obiekt - Uraz mózgowia najczęściej w miejscu urazu lub w obrębie mózgowia po stronie urazu
72 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup
73 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Contrecoup - Głowa szybko się porusza uderzenie w nieruchomy lub poruszający się obiekt - Uraz mózgowia po stronie przeciwnej od urazu
74 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Contrecoup - Głowa szybko się porusza uderzenie w nieruchomy lub poruszający się obiekt - Uraz mózgowia po stronie przeciwnej od urazu
75 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Contrecoup - Głowa szybko się porusza uderzenie w nieruchomy lub poruszający się obiekt - Uraz mózgowia po stronie przeciwnej od urazu
76 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup i Contrecoup * Często występują na obu krańcach mózgowia! - Obrażenia mogą być wyraźnie większe po stronie przeciwnej od urazu
77 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup i Contrecoup * Często występują na obu krańcach mózgowia!
78 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Contrecoup * Często występują na obu krańcach mózgowia! - Obrażenia mogą być wyraźnie większe po stronie przeciwnej od urazu
79 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup i contrecoup do zapamiętania - nie musi być szczeliny złamania - mogą być wyłącznie obrażenia contrecoup - najczęstczą lokalizacją obrażeń contrecoup są przypodstawne, symetryczne partie płatów czołowych - przy uderzeniu w skroń ogniska stłuczenia przy sierpie mózgu
80 Zmiany urazowe pierwotne Obrażenia Coup i contrecoup - rzadko występują w tylnym dole czaszki (móżdżek ma mała objętość, mało ruchomy) - Móżdżek chroniony jest przez namiot i przez dużą ilość płynu mózgowo-rdzeniowego
81 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia 5. Krwiak śródmózgowy (ICH) - może się rozwinąć w uprzednio prawidłowej tkance mózgowej > opóźniony pourazowy krwiak śródmózgowy - rosną > 80% osiąga max. wymiary do 12 h po urazie
82 Zmiany urazowe pierwotne 1. Krwiak nadtwardówkowy (EDH) 2. Krwiak podtwardówkowy (SDH) 3. Krwawienie podpajęczynówkowe (SAH) 4. Ogniska stłuczenia 5. Krwiak śródmózgowy (ICH) 6. Uraz aksonalny (TAI - * nie DAI) - rozciąganie aksonów w momencie urazu - aktywacja enzymów proteolitycznych i lipaz - rozpad osłonek mielinowych aksonów
83 Uraz aksonalny (TAI) - trudny do wykrycia w TK tylko u 10% chorych występują ogniska krwotoczne (na tyle duże,żeby były widoczne w TK) - granica kora/istota biała - lokalizacja podkorowa w półkulch mózgowych spoidło obszar centralny i pień
84 Uraz aksonalny (TAI) - trudny do wykrycia w TK tylko u 10% chorych występują ogniska krwotoczne (na tyle duże,żeby były widoczne w TK) - granica kora/istota biała - lokalizacja podkorowa w półkulch mózgowych spoidło obszar centralny i pień Rola i wartość MR
85 Znaczenie rezonansu magnetycznego w obrazowaniu urazu aksonalnego
86 Która z poniższych sekwencji MR jest najbardziej czułą w wykrywaniu śródmózgowych ognisk krwotocznych? 1. T1 z podwójną dawką SK 2. FLAIR 3. Dyfuzyjna (DWI) 4. Podatności magnetycznej (SWI)
87
88 Która z poniższych sekwencji MR jest najbardziej czułą w wykrywaniu śródmózgowych ognisk krwotocznych? 1. T1 z podwójną dawką SK 2. FLAIR 3. Dyfuzyjna (DWI) 4. Podatności magnetycznej (SWI)
89 Która z poniższych sekwencji MR jest najbardziej czułą w wykrywaniu śródmózgowych ognisk krwotocznych? 1. T1 z podwójną dawką SK 2. FLAIR 3. Dyfuzyjna (DWI) 4. Podatności magnetycznej (SWI)
90 Uraz aksonalny (TAI) - trudny do wykrycia w TK tylko u 10% chorych występują ogniska krwotoczne (na tyle duże, żeby były widoczne w TK) - granica kora/istota biała - lokalizacja podkorowa w półkulch mózgowych spoidło obszar centralny i pień Rola i wartość MR
91 Uraz aksonalny (TAI) - Sekwencje GRE T2*/SWI są najbardziej czułe w wykrywaniu zmian krwotocznych / mikrokrwotocznych
92 Uraz aksonalny (TAI) - Sekwencje GRE T2*/SWI są najbardziej czułe w wykrywaniu zmian krwotocznych / mikrokrwotocznych (już po 5-30 minutach)
93 Uraz aksonalny (TAI) - Sekwencje GRE T2*/SWI są najbardziej czułe w wykrywaniu zmian krwotocznych / mikrokrwotocznych)
94 Uraz aksonalny (TAI) - DWI jest najczulszą sekwencją w wykrywaniu pourazowych zmian niekrwotocznych
95 Uraz aksonalny (TAI) DWI + SWI (SE T1 + T2 + FLAIR + DWI + SWI) Podstawowe 5 sekwencji w TAI
96 Uraz mózgowia Uraz mózgu nie jest zdarzeniem jednoczasowym > proces ciągły i postępujący Uraz pierwotny - w momencie działania sił zewnętrznych Uraz wtórny - ciąg skomplikowanych reakcji biochemicznych > minuty, dni i tygodnie od momentu urazu
97 Uraz mózgowia Uraz mózgu nie jest zdarzeniem jednoczasowym > proces ciągły i postępujący Uraz pierwotny - w momencie działania sił zewnętrznych Uraz wtórny - ciąg skomplikowanych reakcji biochemicznych > minuty, dni i tygodnie od momentu urazu
98 Zmiany urazowe wtórne 1. Obrzęk mózgu (obrzmienie mózgowia) - fragment lub całość mózgowia - zwiększone gromadzenie cząsteczek wody w obrębie mózgowia zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP) Zmniejszenie napływu krwi tętniczej do mózgowia Utrudnienie odpływu krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego z mózgowia
99 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu (obrzmienie mózgowia) 2 mechanizmy (dyskusja w literaturze): - Przekrwienie mózgowia > pourazowe zaburzenie mechanizmów autoregulujących poszerzenie łożyska naczyniowego w obrębie tkanki mózgowej - Obrzęk mózgu: - Cytotoksyczny - Wazogenny
100 Zmiany urazowe wtórne Przekrwienie mózgowia - zwężenie bruzd zakrętów kory mózgowej - zwężenie lub zaciśnięcie zbiorników na podstawie mózgu - zwężenie światła układu komorowego * warstwa korowa i istota biała mózgowia mają zachowane prawidłowe wartości HU dobrze widoczna granica korowo/ podkorowa
101 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu Cytotoksyczny uszkodzenie lub całkowite zniszczenie pompy błony komórki nerwowej > akumulacja cząsteczek wody w obrębie komórki nerwowej (intracellular water) Wazogenny - uszkodzenie bariery krew-mózg z następowym gromadzeniem się płynów w przestrzeni zewnątrzkomórkowej (extracellular water) * głównie odpowiedzialny za obniżenie wartości HU w TK
102 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu Cytotoksyczny zatarcie granicy kora/istota biała Wazogenny obszary o wyraźnie niższych wartościach HU > granica kora/ istota biała jest jeszcze widoczna
103 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu wazogenny i cytoksyczny
104 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu - dzieci i młodzi dorośli są bardziej podatni na szybki rozwój obrzęku mózgu > nie w pełni wykształcone mechanizmy autoregulacji * Patrz zawsze na zbiorniki podstawy
105 Zmiany urazowe wtórne Obrzęk mózgu - dzieci i młodzi dorośli są bardziej podatni na szybki rozwój obrzęku mózgu > nie w pełni wykształcone mechanizmy autoregulacji Zbiorniki podstawy mogą kłamać - otwarte zbiorniki podstawy u dzieci po TBI > ale w 40 % zwiększone ciśnienie śródczaszkowe Norma KT = Prawidłowe ICP
106 Zmiany urazowe wtórne 2. Wgłobienia - efekt znacznego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego - wtórne do efektu masy spowodowanego urazami pierwotnymi
107 Zmiany urazowe wtórne Wgłobienia - efekt znacznego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego - wtórne do efektu masy spowodowanego urazami pierwotnymi - Najczęstsze: - pod sierpem mózgu - haka hipokampa - migdałków móżdżku
108 Zmiany urazowe wtórne Wgłobienia - Pod sierpem mózgu zaciśnięcie gałęzi tętnic brzeżnospoidłowych prowadzi do niedokrwienia/udaru w płatach czołowych - Hak hipokampa uciska pień mózgu i prowadzi do niedokrwienia konarów lub pnia mózgu, również zmiany krwotoczne
109 Zmiany urazowe wtórne Wgłobienia Krwawienie do mostu (Duret hemorrhage) - wtórne do wgłobienia podnamiotowego - rezultat nadmiernego rozciągnięcia i uszkodzenia perforatorów tętniczych mostu odchodzących od tętnicy podstawnej - obszary hiperintensywne w obrębie pnia mózgu * zawsze złe rokowanie
110 Zmiany urazowe wtórne 3. Niedokrwienie - mechaniczny ucisk na naczynia krwionośne (spowodowany obrzękiem lub wgłobieniem) obszar unaczynienia przez AA i PA - skurcz naczyniowy po tsah - ucisk żył korowych przez masę krwiaka zawał żylny
111 Zmiany urazowe wtórne
112 Zmiany urazowe wtórne Niedokrwienie Bezpośredni uraz naczynia tętniczego: - rozwarstwienie ściany tętnicy - zamknięcie światła naczynia - tętniak rzekomy - przetoka tętniczo-żylna
113 Zmiany urazowe wtórne Niedokrwienie Bezpośredni uraz naczynia tętniczego: - rozwarstwienie ściany tętnicy - zamknięcie światła naczynia - tętniak rzekomy - przetoka tętniczo-żylna * Szukaj szczelin złamania na podstawie czaszki
114 Zmiany urazowe wtórne Niedokrwienie Bezpośredni uraz naczynia tętniczego: - rozwarstwienie ściany tętnicy - zamknięcie światła naczynia - tętniak rzekomy - przetoka tętniczo-żylna * Szukaj szczelin złamania na podstawie czaszki
115 Rozwarstwienie ściany naczynia
116
117
118
119
120
121
122
123
124 Dziękuję za uwagę
125
126
127
128
129
130
131
132 iiiii
133 Zmiany urazowe wtórne Rozwarstwienie ściany naczynia
134 Zmiany urazowe wtórne Rozwarstwienie ściany naczynia
Należą do najczęstszych urazów mózgu Zmiany w badaniach obrazowych z czasem pogarszają się
Złamania kości czaszki U 1/3 chorych po ciężkim urazie głowy nie występuje złamanie kości czaszki Złamanie może być linijne, z wgłobieniem lub z rozerwaniem szwów Zdjęcia rtg nie są wystarczające w diagnostyce
Bardziej szczegółowoTRAUMATOLOGIA SĄDOWO-LEKARSKA. Seminarium z medycyny sądowej Katedra i Zakład Medycyny Sądowej CM UJ
TRAUMATOLOGIA SĄDOWO-LEKARSKA Seminarium z medycyny sądowej Katedra i Zakład Medycyny Sądowej CM UJ Urazy czaszkowo-mózgowe Głowa dorosłego człowieka waży średnio 4,5 kg. Charakterystyka powłok czaszki.
Bardziej szczegółowoUszkodzenie urazowe i nieurazowe mózguepidemiologia,
Uszkodzenie urazowe i nieurazowe mózguepidemiologia, patofizjologia, rokowanie Piotr Czempik Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii SUM Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Katowicach 1 Plan prezentacji
Bardziej szczegółowoBADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU
442 Część II. Neurologia kliniczna BADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU Badania neuroobrazowe Badanie tomografii komputerowej głowy Zasadniczym rozróżnieniem wydaje
Bardziej szczegółowotel:
Miękki model mózgu, 8 części Nr ref: MA00741 Informacja o produkcie: Miękki model mózgu, 8 części Wysokiej jakości, realistyczny model mózgu człowieka, wykonany z miękkiego materiału, przypominającego
Bardziej szczegółowodr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
dr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Aorta piersiowa i brzuszna Tętnice kończyn dolnych Tętnice kończyn górnych Tętnice dogłowowe
Bardziej szczegółowoWentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients
Bardziej szczegółowoWartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego
Wartość diagnostyczna angio-tk w diagnostyce krwotoku podpajęczynówkowego Przed wprowadzeniem do diagnostyki angio-tk złotym standardem w ocenie naczyń mózgowych w SAH była angiografia klasyczna. Wartość
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja obszar unaczynienia objawy lokalizacja TĘTNICA SZYJNA WEWNĘTRZNA (OCZNA
Bardziej szczegółowoPytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
Bardziej szczegółowoTematy seminariów z Neurologii dla V roku Kierunku Lekarskiego realizowane w Klinice Neurochirurgii:
Tematyka zajęć i zaliczenie z Neurologii - plik pdf do pobrania Neurochirurgia Do zajęć seminaryjnych student jest zobowiązany przygotować wiedzę teoretyczną zgodnie ze słowami kluczowymi do danego tematu.
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoCzym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją?
Czym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją? Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka Centrum Medycyny Ratunkowej stale podnosi jakość prowadzonego
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH
Częstochowa 2012 1 DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH Izabela Duda Częstochowa 2012 2 nomenklatura Traumatic brain injury Brain injury Head injury Traumatic cerebral injury Head trauma Traumatic
Bardziej szczegółowospis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16
spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16 1. Rozwój i podział układu nerwowego Janusz Moryś... 17 1.1. Rozwój rdzenia kręgowego... 17
Bardziej szczegółowoPropedeutyka zaopatrzenia urazów czaszkowomózgowych w postępowaniu przedszpitalnym
3 (40) 2016: 031-035 ARTYKUŁ POGLĄDOWY Propedeutyka zaopatrzenia urazów czaszkowomózgowych w postępowaniu przedszpitalnym Agata Cieślik-Bielecka, Magdalena Trzepizur, Tomasz Bielecki Kliniczny Oddział
Bardziej szczegółowoObrazowanie MR u pacjentów po zatruciu tlenkiem węgla.
Obrazowanie MR u pacjentów po zatruciu tlenkiem węgla. Anna Drelich-Zbroja, Grzegorz Drelich, Maciej Siczek, Jarosław Szponar, Hanna Lewandowska-Stanek (Lublin) Definicja: Zatrucie tlenkiem węgla, podobnie
Bardziej szczegółowo1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne.
2. Implantacje mikroelektrod do ślimaka przekazywanie odpowiednio dobranych sygnałów elektrycznych do receptorów w sposób sterowany komputerem. Rehabilitacja w uszkodzeniach słuchu: 1. Protezowanie aparatami
Bardziej szczegółowoPOLSKA SZKOŁA NEUROCHIRURGII
POLSKA SZKOŁA NEUROCHIRURGII Neurotraumatologia, neurochirurgia dziecięca, neurochirurgia czynnościowa i stereotaktyczna Olsztyn 24-29.04.2016 Szanowni Państwo Serdecznie zapraszamy do udziału w kolejnej
Bardziej szczegółowoPodstawowe zmiany patologiczne stwierdzane za pomocą dopplerowskich badań ultrasonograficznych naczyń domózgowych i wewnątrzczaszkowych
12 Podstawowe zmiany patologiczne stwierdzane za pomocą dopplerowskich badań ultrasonograficznych naczyń domózgowych i wewnątrzczaszkowych Joanna Wojczal Współautorzy podrozdziałów: Grzegorz Kozera, Tomasz
Bardziej szczegółowo9. Urazy czaszkowo-mózgowe
149 9. Urazy czaszkowo-mózgowe 9.1. Budowa ośrodkowego układu nerwowego Układ nerwowy człowieka składa się z wyspecjalizowanych komórek zwanych komórkami nerwowymi. Są one względnie duże i zaopatrzone
Bardziej szczegółowoProgram nauczania neurochirurgii na Wydziale Lekarskim PAM.
Program nauczania neurochirurgii na Wydziale Lekarskim PAM. Zajęcia z neurochirurgii odbywają się na VI roku studiów na Wydziale Lekarskim PAM. Program i obejmuje 18 godzin w tym 10 godzin ćwiczeń i 8
Bardziej szczegółowoBADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE
BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE SZPICZAKA MNOGIEGO Bartosz Białczyk Ośrodek Diagnostyki, Terapii i Telemedycyny KSS im. Jana Pawła II Szpiczak mnogi multiple
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy Kryterium Dane (jakie) Dane (źródło) Reguła Moduł wiek wiek pacjent/osoba > 18 lat (włączająca) kliniczne
Bardziej szczegółowoPostępowaniP anpstpzjologicznp W urazach czaszkowo-mózgowych MózgMwy przepływ krwi CBF = 50 ml/100g/min CBF = CPP / Mpór naczyń mózgu Zależy Md RR, pco2, po2 i zapmtrzebmwania metabmlicznegm mózgu Ciśnienie
Bardziej szczegółowoPrzebieg jaskry często jest bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Do objawów charakterystycznych zalicza się:
Jaskra Jaskra należy do grupy chorób, których wspólną cechą jest postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego. Charakteryzują ją zmiany morfologiczne w tarczy nerwu wzrokowego, ubytki w polu widzenia oraz
Bardziej szczegółowoUkład komorowy znacznie poszerzony. Zaniki korowe. Bez zmian ogniskowych r,
Nr Nazwisko 4/99 Wiek 381. Dzień śmierci 6.01.1999r, Utrwalony materiał: Alkohol Formol l.czoło 1. 2.Zwoje podstawy 1. 3.Skroń z amonem 1. 4.Ciernie 1. 5.Centralna 1. 6.Potylica 1. 7.Potylica p.(większy
Bardziej szczegółowoChoroby naczyń mózgowych
Choroby naczyń mózgowych Tętniaki Zniekształcenia tetniczo-żylne - Arterio-venous (AVM) - i żylne (Venous angiomas) miażdżyca Choroby naczyń mózgowych Miażdżyca Można rozpoznac we wszystkich dostępnych
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia. Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103
ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103 Wprowadzenie Udar mózgu jest schorzeniem uszkadzającym mózg. W związku
Bardziej szczegółowoAnatomia radiologiczna głowy Anatomia radiologiczna klatki piersiowej
Anatomia radiologiczna głowy Anatomia radiologiczna klatki piersiowej dr hab. med. Grzegorz Staśkiewicz Zakład Anatomii Człowieka UM w Lublinie Zakład Radiologii i Medycyny Nuklearnej SPSK4 w Lublinie
Bardziej szczegółowoNEUROLOGIA. Opieka pielęgniarska nad chorymi z pourazowymi zespołami neurologicznymi. Sławomir Michalak, Danuta Lenart-Jankowska, Małgorzata Woźniak
NEUROLOGIA Sławomir Michalak, Danuta Lenart-Jankowska, Małgorzata Woźniak 16 Opieka pielęgniarska nad chorymi z pourazowymi zespołami neurologicznymi Urazy głowy prowadzą do zmian w obrębie układu nerwowego,
Bardziej szczegółowolek Magdalena Puławska-Stalmach STRESZCZENIE
lek Magdalena Puławska-Stalmach tytuł pracy: Kliniczne i radiologiczne aspekty tętniaków wewnątrzczaszkowych a wybór metody leczenia STRESZCZENIE Tętniak to miejscowe, nieprawidłowe poszerzenie światła
Bardziej szczegółowoNeuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder
Neuroanatomia anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny dr Marek Binder 4 móżdżek funkcje utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego dostrojenie precyzji ruchów (objawy uszkodzenia:
Bardziej szczegółowoUrazy. Zebrała i opracowała Maria Sałamacha
Urazy Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Zagrożenia w domu i w szkole Krwotoki i krwawienia Leczenie oparzeń Nie wolno bagatelizować żadnych objawów jego uszkodzenia,
Bardziej szczegółowoUrazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego Seminarium
Rezonans Magnetyczny w Neuroradiologii Wrocław, 21-22 kwietnia 2017 Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego Seminarium Marek Stajgis Zakład Radiologii Ogólnej i Neuroradiologii Uniwersytet Medyczny im. Karola
Bardziej szczegółowoPODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI INTRACRANIAL PRESSURE ICP
PODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI INTRACRANIAL PRESSURE ICP Nadmierne ciśnienie wewnątrz niepodatnego sklepienia czaszki, upośledzające funkcje neurologiczne. PRZYCZYNY ICP Wynik zmian zwiększających
Bardziej szczegółowoUraz czaszkowo mózgowy. Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego oraz w oddziale ratunkowym.
Uraz czaszkowo mózgowy. Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego oraz w oddziale ratunkowym. Robert Foryś, Paweł Podkościelny, Michał Dworzyński, Dariusz Timler Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego
Bardziej szczegółowoReumatoidalne zapalenie stawów
9 Reumatoidalne zapalenie stawów W praktyce reumatologicznej uznaje się reumatoidalne zapalenie stawów za pospolite schorzenie. Jest to symetryczna artropatia kośćca obwodowego bez uszkodzenia kośćca osiowego
Bardziej szczegółowoDiagnostyka USG a potwierdzenie rozpoznania w artroskopii
Diagnostyka USG a potwierdzenie rozpoznania w artroskopii Tomasz Poboży Szpital Medicover Klinika Lek-Med Czy w dobie powszechnej dostępności MR jest miejsce dla USG w ocenie patologii stawu ramiennego?
Bardziej szczegółowoR_02 10-04-15 18:07 Page 103 Krytyczne spojrzenie 103
Krytyczne spojrzenie 103 ODPOWIEDZI PRZYPADEK 104 104 R_02 10-04-15 18:07 Page 105 P R Z Y P A D E K 51 1. Jakie jest najbardziej prawdopodobne rozpoznanie? 2. Jaką lokalizację przerzutów ze względu na
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu przedmiot jest oferowany. Kierunek: Pielęgniarstwo Studia drugiego stopnia, niestacjonarne Kod przedmiotu
Załącznik do zarządzenia nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny opis Nazwa
Bardziej szczegółowo3. Zapalenia tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki Stanisława Z. Grabowska, Robert M. Balicki... 112
Spis treści Wstęp Leszek Kryst.................. 15 1. Postępowanie okołooperacyjne i w niektórych stanach nagłych Ewa Mayzner-Zawadzka, Marcin Kołacz.......... 17 Postępowanie przedoperacyjne.................
Bardziej szczegółowoWznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.
Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej
Bardziej szczegółowoBadanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych w odcinku zewnątrzczaszkowym
5 Badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych w odcinku zewnątrzczaszkowym Radosław Kaźmierski W niniejszym rozdziale omówiono jeden z najważniejszych elementów badania ultrasonograficznego w neurologii
Bardziej szczegółowoUrazy czaszkowo-mózgowe u dzieci epidemiologia i obraz kliniczny
(( ARTYKUŁY POGLĄDOWE (REVIEW PAPERS) Urazy czaszkowo-mózgowe u dzieci epidemiologia i obraz kliniczny (Cerebrocranial injuries in children epidemiology and clinical presentation) K Osmałek 1,A,D, F Furmanik
Bardziej szczegółowoRadiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller
Radiologia zabiegowa dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa wykorzystuje metody obrazowania narządów oraz sprzęt i techniki stosowane w radiologii naczyniowej do przeprowadzania zabiegów leczniczych
Bardziej szczegółowo7 Rehabilitacja. w neurochirurgii. 7.1. Anatomia topograficzna. Włodzimierz Jarmundowicz, Małgorzata Mraz
7 Rehabilitacja w neurochirurgii Włodzimierz Jarmundowicz, Małgorzata Mraz Przedmiotem zainteresowania neurochirurgii są choroby i uszkodzenia urazowe tak ważnych i szczególnie wrażliwych struktur, jakimi
Bardziej szczegółowoABC tomografii komputerowej
ABC tomografii komputerowej Tomografia (od gr.: tome cięcie i grafein pisanie) metoda pozwalająca na uzyskiwanie obrazów przekrojów badanej okolicy ciała. Określenie o szerokim znaczeniu, najczęściej kojarzone
Bardziej szczegółowoPostępowanie przy podwyższonym ciśnieniu śródczaszkowym
Postępowanie przy podwyższonym ciśnieniu śródczaszkowym 15 Postępowanie przy podwyższonym ciśnieniu śródczaszkowym 249 David Seder, Stephan A. Mayer, Jennifer A. Frontera Jama czaszki ma ustaloną objętość,
Bardziej szczegółowoukładu krążenia Paweł Piwowarczyk
Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia
Bardziej szczegółowoAnatomia kończyny dolnej
Podstawy chirurgii i diagnostyki chorób kończyn dolnych dr n. med. Adam Węgrzynowski Anatomia kończyny dolnej Kości i więzadła Mięśnie i ścięgna Naczynia żylne Naczynia tętnicze Naczynia limfatyczne Nerwy
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja nowotworów wewnątrzczaszkowych
Klasyfikacja nowotworów wewnątrzczaszkowych Obecnie obowiązuje nowa klasyfikacja WHO Pierwotne - Glejowe - Nieglejowe Przerzutowe Ze względu na Lokalizację Intraaxialne Extraaxialne Objawy ogólne nowotworów
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Neurochirurgii i Neurotraumatologii 1. Adres jednostki: Adres:60-355 Poznań, Przybyszewskiego 49 Tel. /Fax 61-869 14
Bardziej szczegółowoDiagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł
Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja
Bardziej szczegółowoII KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK
II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie
Bardziej szczegółowoProblemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne
Problemy kostne u chorych ze szpiczakiem mnogim doświadczenia własne dr n.med. Piotr Wojciechowski Szpiczak Mnogi Szpiczak Mnogi (MM) jest najczęstszą przyczyną pierwotnych nowotworów kości u dorosłych.
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Neurochirurgia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoWrodzone wady wewnątrzkanałowe
Wrodzone wady wewnątrzkanałowe Występują one w przebiegu wad tworzenia się tzw. struny grzbietowej ( rozwoju kręgosłupa i rdzenia). Określane są inaczej terminem dysrafii. Wady te przyjmują postać: rozszczepu
Bardziej szczegółowotomografia komputerowa
Badania obrazowe tomografia komputerowa Tomografia komputerowa, głowa lub mózg; bez kontrastu, z następującym podaniem środka kontrastującego Tomografia komputerowa, oczodół, siodło lub tylna jama lub
Bardziej szczegółowoWstęp do neuroanatomii. Kacper Łukasiewicz
Wstęp do neuroanatomii Kacper Łukasiewicz Płaszczyzny przekrojów czołowa poprzeczna strzałkowa Rozwój Źródło: Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H. Dobaczewska Neurulacja: ektoderma, czyli
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OTĘPIEŃ
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OTĘPIEŃ Według raportu WHO z 2010 roku ilość osób z otępieniem na świecie wynosi 35,5 miliona, W Polsce oceniono w 2014 roku, że dotyczy ponad 500 000 osób z różnymi rodzajami otępienia,
Bardziej szczegółowoZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań:
moduł V foliogram 28 ZŁAMANIA KOŚCI Złamanie kości jest to całkowite lub częściowe przerwanie ciągłości kości. Dochodzi do niego po zadziałaniu sił przekraczających elastyczność i wytrzymałość tkanki kostnej.
Bardziej szczegółowodniu przyjęcia oraz w przypadku chorych z krwotokiem dodatkowo dwukrotnie podczas hospitalizacji po embolizacji lub klipsowaniu tętniaka mózgu.
1 STRESZCZENIE Krwotok podpajęczynówkowy w przebiegu pękniętego tętniaka mózgu ze względu na młodszy wiek zachorowania niż w przypadku innych schorzeń sercowonaczyniowych oraz wysoką śmiertelność wymaga
Bardziej szczegółowoDanuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii
Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Udar mózgu został włączony do grupy chorób neurologicznych Udar mózgu 8th World Stroke Conference, 2012 18 mln osób rocznie z których 6 mln umiera 30
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : "Neurochirurgia - symulacja medyczna"
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ
WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ Kod usługi Nazwa usługi A01 ZABIEGI WEWNĄTRZCZASZKOWE Z POWODU POWAŻNEGO 5.51.01.0001001 URAZU
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI NA PYTANIA DO SIWZ NR 180/2017/N/Tarnów
Strona 1 z 5 Wrocław, dn. 09.11.2017 r. Do uczestników przetargu nieograniczonego na usługę grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie pracowników oraz członków rodzin pracowników Państwowej Wyższej Szkoły
Bardziej szczegółowoNowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa
Nowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (OUN) rozwijają się w tkankach mózgowia i rdzenia kręgowego. Mogą być pierwotne
Bardziej szczegółowoBadanie ultrasonograficzne między 11 a 14 tc. ocena kształtu czaszki, sierpu mózgu, splotów naczyniówkowych komór bocznych ocena kręgosłupa
Ocena układu nerwowego u płodu w świetle Rekomendacji Sekcji USG PTG Wykonanie trzech przesiewowych badań ultrasonograficznych w ciąży: przed 10 tygodniem ciąży 11 14 tydzień ciąży 18 24 tydzień ciąży
Bardziej szczegółowoKrwotoki okołoporodowe. Dotyczą 5 do15%rodzących
Krwotoki okołoporodowe Dotyczą 5 do15%rodzących Najczęstsze przyczyny Urazy Nieprawidłowe oddzielanie i wydalanie łożyska Niedowład macicy - atonia Zaburzenia krzepliwości krwi Urazy okołoporodowe W trzonie
Bardziej szczegółowoŚmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM
Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowoTechnika zabiegu sinuslift metodą otwartą polega na stworzeniu dostępu poprzez wykonanie okna w bocznej ścianie zatoki szczękowej, podniesieniu błony
Technika zabiegu sinuslift metodą otwartą polega na stworzeniu dostępu poprzez wykonanie okna w bocznej ścianie zatoki szczękowej, podniesieniu błony Schneidera i umieszczeniu pod nią biomateriału. Zestaw
Bardziej szczegółowoDNO ŻOŁ DKA TRZON ŻOŁ DKA UJŚCIE ODŹWIERNIKA ODŹWIERNIK KRZYWIZNA MNIEJSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA KRZYWIZNA WIĘKSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA
Zał cznik C.64. TEMOZOLOMIDUM L.p. 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoKrwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.
Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500
Bardziej szczegółowoKRAKOWSKA AKADEMIA. im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Tomasz Mączka
KRAKOWSKA AKADEMIA im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Tomasz Mączka Postępowanie zespołów ratownictwa medycznego w urazach czaszkowo mózgowych u dorosłych PRACA LICENCJACKA PROMOTOR dr med. Teresa Róg Wydział
Bardziej szczegółowoRetinopatia cukrzycowa
Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa jest w krajach rozwiniętych jedną z głównych przyczyn ślepoty. Rozwija się u znacznej liczby pacjentów długo chorujących na cukrzycę, która może być przyczyną
Bardziej szczegółowoBÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie
Bardziej szczegółowoRola pielęgniarki w opiece nad pacjentem po urazie czaszkowo - mózgowym
Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich We Wrocławiu Wydział Zdrowia Publicznego Pielęgniarstwo Dariusz Kupniewski Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem po urazie czaszkowo - mózgowym Praca Licencjacka
Bardziej szczegółowoP R O G R A M. Polska Szkoła Neurochirurgii 2014r. Choroby naczyniowe OUN. Kurs specjalizacyjny obowiązkowy, w ramach programu specjalizacji
P R O G R A M Polska Szkoła Neurochirurgii 2014r Choroby naczyniowe OUN Kurs specjalizacyjny obowiązkowy, w ramach programu specjalizacji 11 maja (niedziela) 17:00 Otwarcie Szkoły 18:00 Wykład Mistrza
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10
SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej... 9 2. Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10 3. Algorytm postępowania w obrażeniach klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 13 4. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoProgram specjalizacji z NEUROCHIRURGII
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji z NEUROCHIRURGII Program podstawowy dla lekarzy rozpoczynających specjalizację od początku Warszawa 1999 (c) Copyright by Centrum Medyczne
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoTEMOZOLOMIDUM. Załącznik C.64. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp.
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoProgram specjalizacji z NEUROCHIRURGII
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji z NEUROCHIRURGII Program dla lekarzy posiadających specjalizcję I stopnia z neurochirurgi Warszawa 1999 (c) Copyright by Centrum Medyczne
Bardziej szczegółowoWypełniacze część teoretyczna
Wypełniacze część teoretyczna Przed zabiegiem a) omawiamy plan zabiegu z pacjentem, bądź obszary, na których wykonane będą wstrzyknięcia, b) prosimy pacjenta o podpisanie pisemnej zgody na zabieg, c) wykonujemy
Bardziej szczegółowoZdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania
Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Jan Głowacki Współcześnie stosowane metody w diagnostyce chorób KLP: -zdjęcie sumacyjne P-A i boczne -zdjęcie
Bardziej szczegółowoU d a. Rodzaje udarów
Udary mózgu są w Polsce trzecią przyczyną zgonów. 70 procent pacjentów po udarze to osoby niepełnosprawne. Do udaru prowadzą przede wszystkim miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, cukrzyca. W Polsce średnio
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoPodstawowe wiadomości z zakresu leczenia urazowych uszkodzeń narządu ruchu
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Ś. A. M w Katowicach WSS nr 5 im. Św. Barbary w Sosnowcu Podstawowe wiadomości z zakresu leczenia urazowych uszkodzeń narządu ruchu Definicje Uraz: działanie czynnika
Bardziej szczegółowoLECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)
LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35) 1. Kryteria kwalifikacji: ŚWIADCZENIOBIORCY 1.1. Leczenie interferonem beta: 1) rozpoznanie postaci rzutowej stwardnienia rozsianego oparte na kryteriach
Bardziej szczegółowoCHOROBY AORTY. Dr n. med. Karolina Supeł
CHOROBY AORTY Dr n. med. Karolina Supeł Segmenty aorty wstępującej i zstępującej Aorta pełni funkcję transportową (średnio transportuje 200 mln litrów krwi do tkanek), kontroluje układowy opór naczyniowy
Bardziej szczegółowoSeminarium 10. Neuroradiologia
Seminarium 10 Neuroradiologia Metody badania OUN Zdjęcie przeglądowe czaszki i kręgosłupa Tomografia komputerowa TK - tradycyjna - angio-tk - badania perfuzyjne Rezonans magnetyczny MR - techniki standardowe
Bardziej szczegółowo