PROGNOZA REDUKCJI EMISJI GHG W POLSKIM CHOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH DO 2050 R.*

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY NATIONAL RESEARCH INSTITUTE OF ANIMAL PRODUCTION PROGNOZA REDUKCJI EMISJI GHG W POLSKIM CHOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH DO 2 R.* Jacek Walczak * - Na podstawie opracowania wykonanego na zlecenie Instytut na rzecz Ekorozwoju

2 Chów zwierząt gospodarskich, podobnie jak całe rolnictwo, związany jest bezpośrednio ze środowiskiem naturalnym. Wraz z postępującą intensyfikacją metod produkcji, staje się on jednak dla niego, poważnym zagrożeniem, mogąc powodować skażenie i degradację, a także zmiany klimatu. INSTYTUT ZOOTECHNIKI PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY NATIONAL RESEARCH INSTITUTE OF ANIMAL PRODUCTION

3 Udział produkcji zwierzęcej wraz z jej bazą paszową w globalnym efekcie cieplarnianym wynosi wg. raportów IPCC 18%. Przekłada się to na światową emisję 9% dwutlenku węgla, 37% metanu oraz 6% tlenku azotu. Od 2 do 4 % zawartości węgla w dawce pokarmowej nie ulega trawieniu i jest zwracana w postaci odchodów. Szacuje się, że na jednostkę produktu przypada dla owiec i kóz 17.4 kg ekwiwalentu CO 2, dla bydła mięsnego 13. kg, dla świń 6.3 kg, dla drobiu 4.7 kg, dla bydła mlecznego 1.32 kg. INSTYTUT ZOOTECHNIKI PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY NATIONAL RESEARCH INSTITUTE OF ANIMAL PRODUCTION

4 Przeprowadzona analiza możliwości redukcji Zamieszczone w tabeli dane mikroekonomiczne opracowane zostały na podstawie prognozy struktury UR oraz pogłowia i wydajności zwierząt gospodarskich MRiRW do roku 23, wykonanej przez zespól ekspercki w 29 r. W części mikroekonomicznej uwzględniono aktualny poziom i prognozę kosztów produkcji. W opracowaniu wykorzystano również dane zawarte w bazach danych IZ PIB, a pochodzące z bezpośredniego monitoringu stad na poziomie gminy i powiatu oraz z kontroli użytkowości zwierząt gospodarskich. INSTYTUT ZOOTECHNIKI PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY NATIONAL RESEARCH INSTITUTE OF ANIMAL PRODUCTION

5 Prognozy wielkości pogłowia zwierząt gospodarskich w Polsce Aktywność Jednostka Lata Średnioroczna ilość mleka od krowy kg/szt./rok Pogłowie bydła tyś. szt W tym bydła mlecznego tyś. szt Pogłowie owiec tyś. szt Pogłowie koni tyś. szt Pogłowie trzody chlewnej tyś. szt Pogłowie drobiu tyś. szt

6 Proponowane kategorie działań redukcji emisji GHG Livestock - Antimethanogen vaccine Szczepienie przeżuwaczy przeciw metanogennej mikroflorze żwacza, podobnie jak inne działania w zakresie defaunizacji, czy przebudowy tego ekostystemu, jako przedmiot badań prowadzone są od lat 6. XX w. Livestock Feed Supplements W tej kategorii ujęto bardzo szerokie spektrum działań dotyczące w głównej mierze żywienia krów mlecznych. Wynika to z bardzo nikłego krajowego pogłowia owiec, które w całości objęto działaniami ochrony zasobów genetycznych (PROW) oraz niskiej opłacalności chowu bydła mięsnego, realizowanego metodami ekstensywnymi (żywienie pastwiskowe). Działanie obejmuje zarówno dozwolone dodatki paszowe w postaci probiotyków, enzymów, zakwaszaczy, tanin, olejów, ale również takie elementy, które naturalnie zwiększają strawność paszy.

7 Breeding, productivity effectiveness and animals longevity Zakres działań obejmujący genetyczne doskonalenie zwierząt, czyli postęp hodowlany, będzie w polskim rolnictwie odgrywał znaczącą rolę, jeszcze przez minimum 3 lat. Dane Eurostat, wykazują dużą rozbieżność produkcyjności krajowych ras przeżuwaczy w stosunku do stanu W EU-1. Postęp ten wymuszany jest czynnikami makroekonomicznymi i ma samoistny charakter. Housing and storage, biogas production Działania z zakresu technologii utrzymania zwierząt, przechowywania odchodów i produkcji biogazu rolniczego obejmują nie tylko przeżuwacze, ale również drób i świnie. Te dwa gatunki zostały jednak uwzględnione tylko w zakresie odchodów i biogazu i to w przeliczeniu na hipotetyczną krowę (DJP Animal Unit).

8 Nazwa Lata Typ technologia działania 211/1 216/2 221/2 226/3 231/3 236/4 241/4 246/ instalacji/ jednostka Livestock - Antimethanogen vaccine Maksymalna Tyś. szt. liczba instalacji Początkowe nakłady kapitałowe brutto Oszczędności netto Oszczędności E el. Oszczędności paliw Redukcja emisji t t CO 2e Technologia wciąż nie wychodząca poza badania naukowe, realizowane już od lat 6. XX w, początkowo w kontekście wzrostu efektywności produkcji. Wciąż pozbawiona znaczenia praktycznego. Ewentualne wdrożenie wywoła protesty podobne do GMO. Negatywne konsekwencje dla dobrostanu i zdrowia zwierząt oraz jakości mleka oraz mięsa.

9 Nazwa Lata Typ technologia działania 211/1 216/2 221/2 226/3 231/3 236/4 241/4 246/ instalacji/ jednostka Livestock Feed Supplements Maksymalna Tyś. szt. liczba instalacji 9, 1, 22, 27, 3, 34, 4, 47, Początkowe nakłady kapitałowe 67 63, 6, 7, 4,, 47, 44, 7% rolnictwo, 3% inne usługi brutto , 168, 169, 17, 172, 174, 17, Oszczędności netto , 168, 169, 17, 172, 174, 17, 1% rolnictwo Oszczędności E el. Oszczędności t paliw Redukcja emisji,32,32,36,36,39,39,41,41 t CO 2e W tej kategorii ujęto nie tylko dodatki, ale również jakość paszy i jej kompozycje. Dotyczy to zawartości sm oraz dodatków olei, probiotyków, enzymów, zakwaszaczy, czy tanin. Zastosowanie w żywieniu (skład dawki) roślin motylkowych, poprawa strawności, czy skarmianie młodych traw, albo dodatków śruty roślin oleistych skutkuje również podobnym efektem redukcji metanu. Wykluczono stosowanie antybiotyków, defaunizację, czy związków analogów.

10 Nazwa Lata Typ technologia działania 211/1 216/2 221/2 226/3 231/3 236/4 241/4 246/ instalacji/ jednostka Breeding, productivity effectivness and animals longevity Maksymalna Tyś. szt. liczba instalacji Początkowe nakłady kapitałowe % inne usługi brutto Oszczędności netto % rolnictwo Oszczędności E el. Oszczędności t paliw Redukcja emisji,37,37,37,37,39,39,41,41 t CO 2e Zakres działań obejmujący genetyczne doskonalenie zwierząt (poprawa wykorzystania paszy, doskonalenie ras emitujących mniej metanu) jak i wydłużenie okresu użytkowania (długowieczność) łącznie z redukcją pogłowia i zmniejszenie remontu stad. Szeroki zakres technik.

11 Nazwa Lata Typ technologia działania 211/1 216/2 221/2 226/3 231/3 236/4 241/4 246/ instalacji/ jednostka Housing and storage, biogas production Maksymalna Tyś. szt. liczba instalacji Początkowe nakłady kapitałowe Przemysł lekki 4%; budownictwo 4%; inne usługi 2% brutto Oszczędności netto Rolnictwo 1% Oszczędności E el. Oszczędności t paliw Redukcja emisji,63,67,7,71,73,78,8,81 t CO 2e W odróżnieniu od poprzednich działań ujęto tu również zwierzęta monogastryczne w kontekście systemów utrzymania, przechowywania i przetwarzania odchodów. Do pozycji tej zaliczyć należy również biogazownie rolnicze ze względu na utylizację odchodów, co nie ma nic wspólnego z wliczaniem tych instalacji w zakres energetyki i suplementację paliw kopalnych. Redukcja metanu i tlenków azotu.

12 Implikacje oraz wnioski 1. Szacowanie możliwych wymiernych efektów fizycznych, jak i odpowiadających im danych mikro oraz makro ekonomicznych w przypadku krajowej produkcji zwierzęcej, obarczone jest dużym współczynnikiem niepewności. 2. Specyficzna struktura, skala oraz koncentracja chowu zwierząt w Polsce, skutkują szczególnym zakresem doboru działań niskoemisyjnych w kontekście opłacalności produkcji, a także dużej podatności na czynniki makroekonomiczne. 3. Niski poziom świadomości ekologicznej hodowców, decyduje o najwyższym znaczeniu narzędzi finansowych i znikomej skuteczności ścieżki administracyjnej, we wdrażaniu założeń polityki niskoemisyjnej.