Tłuszcz jako cenny surowiec energetyczny
|
|
- Wiktoria Kania
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Marta Krajewska 1, Beata Ślaska-Grzywna 2, Dariusz Andrejko 3 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Tłuszcz jako cenny surowiec energetyczny Wstęp Kryzys paliwowy, który wystąpił w latach siedemdziesiątych XX wieku uzmysłowił światu, że zasoby surowców energetycznych są ograniczone i możliwe jest ryzyko wyczerpania zapasów paliw kopalnych. Z tego powodu zaczęto szukać alternatywnych rozwiązań, które ograniczą wydobycie paliw konwencjonalnych oraz zapewnią bezpieczeństwo energetyczne Polski i świata i ochronę środowiska naturalnego [3,7]. Odnawialne źródła energii (OŹE) dostarczają energii w formie ciepła, elektryczności oraz paliwa silnikowego nie zanieczyszczając środowiska. Zalicza się tu przede wszystkim energia słońca, wiatru, wód, energia geotermiczną oraz energia zgromadzoną w postaci biomasy, która jest największym i najbardziej ekologicznym potencjalnym źródłem [4]. Jednym z zastosowań biomasy jest przetwarzanie jej na paliwa ciekłe do napędów silników spalinowych. Wytwarza się je z olejów różnych roślin oleistych, w szczególności rzepaku, który daje największy plon tłuszczu z jednostki produkcji. Oleje rzepakowe zastępują paliwa na bazie ropy naftowej (benzyna, olej napędowy) co ma wpływ na ochronę środowiska, ponieważ tłuszcze rozkładają się w sposób biodegradowalny [3,7]. Najczęściej stosowanymi biopaliwami są: biodiesel, ester metylowy oleju rzepakowego oraz bioetanol. Tłuszcze są także surowcem do energetycznego spalania w kotłach grzewczych. W tym przypadku wykorzystuje się przede wszystkim tłuszcze posmażalnicze i inne tłuszcze nie nadające się do spożycia przez ludzi [6,7]. Wobec narastającego światowego kryzysu paliwowego podejmuje się poszukiwanie tanich i ekologicznych technologii produkcji źródeł energii wykorzystywanych zarówno w transporcie, jak i innych obszarach gospodarki. Jedną z takich technologii może być wykorzystanie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych oraz ich pochodnych. Stąd też, celem pracy jest obszerna analiza wykorzystania tłuszczu jako odnawialnego źródła energii. Wykorzystanie tłuszczów jako biopaliwa Biopaliwo jest to paliwo wytwarzane z przetwórstwa biomasy czyli produktów pochodzenia organicznego. Może ono występować pod postaciami: stałą, ciekłą i gazową. Biopaliwo produkuje się z surowców, którymi są: oleje wytwarzane z przetwórstwa roślin oleistych, surowce pozyskiwane z roślin uprawnych (zboża, buraki cukrowe, ziemniaki), oleje roślin niejadalnych, drewno i jego odpady a także słoma. Powyższe surowce nazywane są biokomponentami. Mogą one być stosowane jako paliwa samoczynne lub jako domieszki do paliw pochodzenia mineralnego. Z roślin oleistych wytwarzane są one w procesie transestryfikacji w postaci estrów metylowych lub etylowych kwasu tłuszczowego. Z roślin uprawnych, a także słomy i odpadów drzewnych w procesie fermentacji i destylacji biomasy powstają biokomponenty w 1 mgr M. Krajewska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Inżynierii Produkcji, Katedra Biologicznych Podstaw Technologii Żywności i Pasz 2 dr hab. B. Ślaska-Grzywna, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Inżynierii Produkcji, Katedra Biologicznych Podstaw Technologii Żywności i Pasz 3 prof. dr hab. D. Andrejko, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Inżynierii Produkcji, Katedra Biologicznych Podstaw Technologii Żywności i Pasz Logistyka 5/
2 postaci alkoholu etylowego. Biogaz powstaje w procesie zgazowania biomasy pochodzącej z odpadów komunalnych lub produktów ubocznych przemysłu rolno spożywczego. Ze względu na rodzaj surowca i technologię jego przetworzenia rozróżnia się następujące grupy biopaliw: 1. biopaliwa pierwszej generacji są to paliwa wytwarzane z biomasy. Można je także wykorzystywać do produkcji pożywienia i pasz. Powstają przy zastosowaniu metod konwencjonalnych (fermentacja, estryfikacja), które nie wymagają dużych nakładów energetycznych. Do tej grupy biopaliw zalicza się: bioetanol, czyste oleje roślinne, biodiesel oraz biogaz, 2. biopaliwa drugiej generacji są to paliwa wytwarzane z surowców celulozowych, takich jak drewno, słoma, wieloletnie trawy oraz odpadki przemysłu drzewnego. Do produkcji tych biopaliw używane są wszystkie części roślin, łącznie z łodygami, łupinami czy liśćmi. Wadą ich produkcji jest potrzeba wykonania procesu mająca na celu rozbicie struktury lignocelulozy i uwolnienie cukrów prostych [9], 3. biopaliwa trzeciej generacji są to paliwa wytwarzane z glonów morskich. Do tej grupy zalicza się: bioetanol, biowodór, biometanol i biobutanol. Oleje roślinne jako paliwo silnikowe po raz pierwszy zastosował w 1900 roku Rudolf Diesel. Do tego celu wykorzystał olej z orzeszków ziemnych. Badania na temat wykorzystania oleju rzepakowego do produkcji paliw przeprowadzono w Belgii. Pierwsze prace na ten temat zostały opublikowane w latach czterdziestych XX wieku przez G. Chavanne. Wykorzystał on w swoich badaniach estry etylowe oleju palmowego [1]. Kryzys energetyczny, który nastąpił w latach siedemdziesiątych i na początku osiemdziesiątych XX wieku uzmysłowił światu, że zasoby paliw konwencjonalnych, które mają największy udział w gospodarce energetycznej, nie są niewyczerpalne (rys.1). Z tego powodu ukazał się raport Sekretarza Generalnego ONZ U. Thanta, w którym zaapelowano o międzynarodową akcję ratowania środowiska naturalnego. Na jego skutek zaczęto poszukiwać alternatywnych rozwiązań w celu ograniczenia wydobycia surowców kopalnych, w tym zastosowania olejów roślinnych. Wprowadzone przepisy spowodowały stosowanie biopaliw, co przyczyniło się do znacznego wzrostu uprawy rzepaku [7]. 2,50% 6% 21,70% 7% 37,30% ropa naftowa węgiel gaz ziemny energia jądrowa energia wodna biomasa 25,50% Rys.1. Udział poszczególnych surowców energetycznych w ogólnym bilansie zużycia energii Źródło: Bocheński C. I., Powałka M., Bocheńska A Możliwość produkcji biodiesla w Polsce Biodiesel to paliwo wykorzystywane do napędzania silników wysokoprężnych. Składa się z estrów metylowych oleju rzepakowego (RME) oraz estrów metylowych i etylowych wyższych kwasów tłuszczowych innych roślin oleistych (odpowiednio FAME i FAEE). Może być stosowany w postaci czystej albo jako dodatek do oleju napędowego. Biodiesel otrzymuje się w procesie tłoczenia na zimno, ekstrakcji i transestryfikacji (rys.2), którą można przeprowadzić w fazie homogenicznej lub heterogenicznej. W procesie estryfikacji homogenicznej surowcami są świeże lub zużyte oleje roślinne, kwasy tłuszczowe, tłuszcze zwierzęce a także metanol oraz etanol [9]. 228 Logistyka 5/2015
3 Rys.2. Schemat technologiczny produkcji biodiesla Źródło: W procesie estryfikacji kwasów tłuszczowych otrzymuje się estry metylowe kwasów tłuszczowych, które mogą być komponowane do olejów napędowych lub po specjalnym uszlachetnieniu stosowane jako paliwo samoistne. Produktem ubocznym w procesie produkcji biodiesla jest gliceryna, którą można przeznaczyć na cele techniczne a także wykorzystać w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym. W procesie estryfikacji heterogenicznej z zastosowaniem katalizatora w postaci tlenku cynku i tlenku glinu otrzymuje się estry metylowe kwasów tłuszczowych o wysokiej czystości. Otrzymana gliceryna jest wysokiej jakości i może być przeznaczona na cele farmaceutyczne [9]. Biopaliwo wytworzone z oleju rzepakowego jest ekologicznie bezpieczne, łatwiej biodegradowalne, wytwarza mniej zanieczyszczeń, dymu, CO, HC i S oraz nie zawiera metali ciężkich lecz charakteryzuje się nieco większą emisję tlenków azotu [3,7]. Przyczynia się to do ciągłego wzrostu uprawy rzepaku (w Polsce w roku 2002 zebrano 952,7 tys. ton rzepaku, a w 2012r. 1865,6 tys. ton) oraz produkcji oleju na cele energetyczne [8]. Głównym surowcem do produkcji biodiesla jest olej roślinny. Można go jednak zastąpić stosując do tego celu tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, które ze względu na podobną budowę molekularną, mogą być alternatywnym surowcem do produkcji biopaliwa. Tłuszcze zwierzęce należy poddać estryfikacji w celu otrzymania biopaliwa o pożądanych właściwościach. Pierwsza w Europie rafineria przetwarzająca tłuszcze zwierzęce na biopaliwa powstała w Danii. Na podstawie przeprowadzonych w niej badań dowiedziono, że do wyprodukowania 1 dm3 biopaliwa należy przeznaczyć ok. 1,11 kg smalcu wieprzowego lub 1,07 kg smalcu wołowego. W tabeli 1 przedstawiono wielkość produkcji tłuszczu pochodzenia zwierzęcego w Polsce z uwzględnieniem poszczególnych województw [13]. Logistyka 5/
4 Tab.1. Produkcja tłuszczu w Polsce w 2006 roku Województwo Tłuszcz wołowy [tys. ton] Tłuszcz wieprzowy [tys. ton] Suma [tys. ton] Dolnośląskie 1,15 6,01 7,16 Kujawsko-Pomorskie 4,66 32,18 36,83 Lubelskie 3,24 20,95 24,18 Lubuskie 0,45 4,37 4,83 Łódzkie 5,66 34,56 40,24 Małopolskie 3,78 10,27 14,04 Mazowieckie 7,98 35,27 43,25 Opolskie 1,22 9,73 10,95 Podkarpackie 1,48 6,73 8,21 Podlaskie 4,73 13,94 18,67 Pomorskie 0,68 10,96 11,64 Śląskie 1,58 8,82 10,39 Świętokrzyskie 1,76 8,42 10,18 Warmińsko-Mazurskie 2,19 12,91 15,09 Wielkopolskie 9,29 82,76 92,04 Zachodniopomorskie 1,70 9,60 11,30 Razem 51,56 307,47 359,03 Źródło: Szulc R., Golimowski W Strategia i możliwości produkcji biopaliw z tłuszczów zwierzęcych w Polsce Na podstawie tabeli 1 można zauważyć, iż Polska posiada wysokie zasoby tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, który z powodzeniem można przeznaczyć do produkcji biopaliwa. W związku z coraz większym zapotrzebowaniem na paliwa pochodzenia organicznego, uzasadnione są działania wykorzystujące do tego celu tłuszcze. Wykorzystanie tłuszczów zwierzęcych do produkcji biopaliwa pozwoli zmniejszyć powierzchnię uprawy rzepaku jako surowca energetycznego [13]. Ze względu na wysoki koszt produkcji oleju rzepakowego, konieczne jest poszukiwanie tańszych rozwiązań do produkcji biopaliwa. Takim rozwiązaniem może być wykorzystanie olejów odpadowych, jakimi są tłuszcze posmażalnicze. Niestety zastosowanie tłuszczów posmażalniczych wymaga ich wcześniejszego oczyszczenia, ponieważ charakteryzują się znaczną liczbą zanieczyszczeń takich jak: wolne kwasy tłuszczowe, woda oraz zanieczyszczenia stałe powodujących utrudnienie lub uniemożliwienie przeprowadzenia efektywnej transestryfikacji. Wśród procesów oczyszczania wyróżnia się: neutralizację alkaliczną, suszenie próżniowe, zastosowanie desykantów i adsorbentów. W ten sposób można pozbyć się niebezpiecznego odpadu i powtórnie go wykorzystać, a cena otrzymanego biopaliwa jest niższa niż produkcja paliwa o porównywalnych właściwościach [6,12,14]. Wykorzystanie tłuszczów jako paliwa do spalania w kotłach grzewczych Biodiesel został głównie stworzony, jako paliwo do pojazdów napędzanych silnikiem Diesla. Nadaje on się również, jako paliwo zastępcze lub dodatek do paliwa w piecach lub kotłach przeznaczonych do opalania olejem opałowym. Biodiesel, który jest wykorzystywany do ogrzewania nazywany jest biopaliwem lub olejem grzewczym [15]. Odpady poubojowe sklasyfikowane wyłącznie w kategorii III nie nadające się do spożycia przez ludzi, należy zutylizować. Produktami finalnymi tego procesu jest mączka mięsno kostna oraz tłuszcz techniczny (utylizacyjny). W celu powstania tłuszczu utylizacyjnego, odpadową tkankę zwierzęcą należy poddać obróbce termicznej w temp. do 132oC. Produkcja tłuszczu technicznego opiera się na następujących etapach: segregacja i rozdrabnianie surowca; suszenie surowca; sterylizacja; odseparowanie na prasach tłuszczu od wytłoków; mielenie i przesianie wytłoków na mączkę; hydroliza pierza i szczeciny (przeprowadza się metodą hydrotechniczną, z udziałem jedynie surowca, wody i energii cieplnej) [6]. Ponieważ istnieje zakaz stosowania w żywieniu zwierząt gospodarskich materiałów paszowych pochodzących z tkanek zwierzęcych I oraz II klasy należy przeprowadzić termiczne unieszkodliwianie poprzez 230 Logistyka 5/2015
5 spalenie w kotłach grzewczych w celu odzyskania entalpii chemicznej i odzysku energii zawartej w tłuszczu. Jest to odpad, który zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów sklasyfikowany jest w kategorii odpadów innych niż niebezpieczne [10]. W zgodzie z tym Rozporządzeniem może on być poddany termicznemu przekształceniu poprzez spalenie. Warunkiem przeprowadzenia tego procesu jest dotrzymanie parametrów procesu spalania w kotle zapewniających utrzymanie temperatury spalin powyżej 850oC przez co najmniej 2 sekundy. W Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 roku o standardach emisyjnych z instalacji znajdują się wymagania co do emisji zanieczyszczeń pyłowo gazowych emitowanych do powietrza atmosferycznego, które proces spalania tłuszczu utylizacyjnego musi spełniać [6,11]. Zaletami korzystania z olejów grzewczych, wyprodukowanych z nowych i używanych tłuszczów roślinnych oraz tłuszczów zwierzęcych jest to, że te oleje są biodegradowalne, nietoksyczne a także pochodzą z tzw. odnawialnych źródeł energii [15]. Podsumowanie Wykorzystanie surowców odnawialnych na cele energetyczne nastąpiło w latach 70-tych XX wieku w celu ograniczenia wydobycia paliw konwencjonalnych. Obecnie w Polsce zastępowanie surowców mineralnych surowcami ekologicznymi ma coraz większe znaczenie. Zastępuje się je ze względu na ochronę środowiska naturalnego oraz coraz większe zapotrzebowanie przez rynek paliwowy. W energetyce tłuszcze stosuje się do produkcji biopaliwa oraz do spalania w kotłach grzewczych. Niesie to za sobą wiele korzyści dla środowiska naturalnego. Zaletami wykorzystania tłuszczów jako biopaliwa jest to, że rozkładają się w sposób biodegradowalny, są nietoksyczne, a także wytwarzają mniej szkodliwych spalin. Surowce do produkcji tłuszczów zarówno roślinnych jak i zwierzęcych są odnawialne. Na cele energetyczne możemy wykorzystywać tłuszcze: świeżo wyprodukowane, posmażalnicze, nie nadające się do spożycia oraz użyte już w innym celu. Wymagają one jednak wcześniejszej rafinacji, aby można było je ponownie użyć i by nie zagrażały środowisku naturalnemu oraz osobom, które będą miały styczność z otrzymanymi paliwami. Streszczenie W pracy zaprezentowano sposoby wykorzystania tłuszczu do celów energetycznych. W sposób szczegółowy opisano zastosowanie tłuszczów jako cennego surowca do napędu silników spalinowych oraz zasilania kotłów grzewczych. Na podstawie przeprowadzonej analizy tematu stwierdzono, że tłuszcze zarówno roślinne jak i zwierzęce, są cennym surowcem energetycznym, charakteryzującym się wieloma zaletami, tj. odnawialnością, biodegradalnością, nietoksycznością oraz mniejszą szkodliwością spalin w porównaniu do paliw kopalnych. FAT AS A VALUABLE SOURCE OF ENERGY Abstract The present work discusses different methods of using fat for energetic purposes. It includes a detailed discussion of using fats as a valuable material for driving combustion engines and boilers. On the basis of the analysis it was noted that both plant and animal fats provide a valuable energy sources presenting numerous qualities, such as renewability, biodegradability, non-toxicity and lower fume toxicity, as compared to fossil fuels. Literatura: [1] Bocheński C. I Biodiesel paliwo rolnicze. Wydawnictwo SGGW, Warszawa [2] Bocheński C. I., Powałka M., Bocheńska A Możliwość produkcji biodiesla w Polsce. Motorol, 2006, 8A, [3] Budzyński W., Bielski S Surowce energetyczne pochodzenia rolniczego cz. I. biokomponenty paliw płynnych (artykuł przeglądowy). Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 3(2) 2004, Logistyka 5/
6 [4] Grzybek A Kierunki zagospodarowania biomasy na cele energetyczne. Wieś Jutra, 9, [5] Mitek M., Słowiński M. (red.) Wybrane zagadnienia z technologii żywności. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. [6] Orszulik E., Lenkiewicz D Zastosowanie tłuszczów utylizacyjnych jako paliwa do spalania w kotłach grzewczych. Energetyka i Ekologia, 12, [7] Radkowski S., Piętak A., Kruczyński S. W., Szewczyk K., Struś M Wieloaspektowa analiza stosowania paliw alternatywnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem biopaliw. Politechnika Warszawska, Warszawa. [8] Rocznik statystyczny rolnictwa. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa ISSN [9] Rostek E Biopaliwa pierwszej i drugiej generacji metody otrzymywania i właściwości. Logistyka, 6/2011, [10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów. Dz.U [11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 roku w sprawie standardów emisyjnych z instalacji. Dz.U [12] Skrzyńska E., Kmieć K., Stankiewicz R Oczyszczane oleje posmażalnicze jako surowiec dla EMKT. Chemia. Czasopismo techniczne, 2 Ch/2011, Zeszyt 10, Rok 108. [13] Szulc R., Golimowski W Strategia i możliwości produkcji biopaliw z tłuszczów zwierzęcych w Polsce. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 55(2), [14] Tańska M., Rotkiewicz D., Bączek N Adsorpcyjne oczyszczanie tłuszczów posmażalniczych przeznaczonych do produkcji biodiesla. Nauka Przyroda Technologie, Tom 6, Zeszyt 4. [15] (dostęp maj 2015 r.) [16] (dostęp maj 2015 r.) 232 Logistyka 5/2015
Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy
Konwersja biomasy do paliw płynnych Andrzej Myczko Instytut Technologiczno Przyrodniczy Biopaliwa W biomasie i produktach jej rozkładu zawarta jest energia słoneczna. W wyniku jej: spalania, fermentacji
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce
Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie
Bardziej szczegółowoESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE. mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań
ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań Początek biodiesla w Polsce 2004/2005 uruchamianie Rafinerii Trzebinia 2006 otwieranie się kolejnych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................
Bardziej szczegółowoRolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce
Konferencja Biopaliwa - rozwój czy stagnacja? Rolniczy potencjał surowcowy produkcji biopaliw zaawansowanych w Polsce Jarosław Wiśniewski Naczelnik Wydziału Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament
Bardziej szczegółowoWydział Mechaniczno-Energetyczny
Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli XIII 1. Wprowadzenie 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw 1 1.2. Definicja biomasy 3 1.3. Metody konwersji biomasy w biopaliwa 3 1.4. Biopaliwa 1. i 2. generacji
Bardziej szczegółowoBioMotion. Wprowadzenie do dyskusji
BioMotion IBMER- Warszawa Wprowadzenie do dyskusji Doc. dr hab. inż. Anna Grzybek Europa weszła w nową erę energetyczną Dostęp do energii ma kluczowe znaczenie dla codziennego życia każdego Europejczyka.
Bardziej szczegółowoBiopaliwa w transporcie
Biopaliwa w transporcie 20.01.2009 Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Sytuacja na rynkach światowych Malejące zasoby surowców naturalnych i rosnące ceny!! wzrost cen ropy naftowej
Bardziej szczegółowoWBPP NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I SPOSOBY ICH WYKORZYSTANIA (BIOMASA, BIOPALIWA)
WOJEWÓDZKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W SŁUPSKU WBPP KONFERENCJA DLA MŁODZIEŻY SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH GMIN STOWARZYSZONYCH W ZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA RZEKI SŁUPI I ŁUPAWY NATURALNE ZASOBY ODNAWIALNYCH
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego
Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego dr Tadeusz Zakrzewski Prezes Krajowej Izby Biopaliw 12 marzec 2010 r Kielce. Wykorzystanie biomasy rolniczej do celów energetycznych. Biogazownie rolnicze
Bardziej szczegółowoBIOETANOL Z BIOMASY KONOPNEJ JAKO POLSKI DODATEK DO PALIW PŁYNNYCH
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA DLA POLSKIEGO ROLNICTWA Polskie rośliny włókniste i zielarskie dla innowacyjnej
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoMichał Cierpiałowski, Quality Assurance Poland
Kryteria zrównoważonego rozwoju a krajowa baza surowcowa Jak zrealizować rosnący Narodowy Cel Wskaźnikowy? Co z kolejnymi generacjami biopaliw? Nowa unijna dyrektywa limit 7 proc. dla biopaliw z upraw
Bardziej szczegółowoPlanowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe
Slajd 1 Lennart Tyrberg, Energy Agency of Southeast Sweden Planowanie Projektów Odnawialnych Źródeł Energii Oleje resztkowe Przygotowane przez: Mgr inż. Andrzej Michalski Zweryfikowane przez: Dr inż. Andrzej
Bardziej szczegółowogospodarki energetycznej...114 5.4. Cele polityki energetycznej Polski...120 5.5. Działania wspierające rozwój energetyki odnawialnej w Polsce...
SPIS TREŚCI Wstęp... 11 1. Polityka energetyczna Polski w dziedzinie odnawialnych źródeł energii... 15 2. Sytuacja energetyczna świata i Polski u progu XXI wieku... 27 2.1. Wstęp...27 2.2. Energia konwencjonalna
Bardziej szczegółowoGeoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne
Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Anna Jędrejek Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych GEOINFORMACJA synonim informacji geograficznej; informacja uzyskiwana poprzez interpretację danych
Bardziej szczegółowoOCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ ORAZ POTENCJAŁU JEGO ZASPOKOJENIA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W LATACH
Prezentacja projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. Infrastruktura Elektroenergetyczna Program UE Inteligentna Energia dla Europy, umowa nr IEE/08/Agencies/431/S12.529246 OCENA ZAPOTRZEBOWANIA
Bardziej szczegółowoZasoby biomasy w Polsce
Zasoby biomasy w Polsce Ryszard Gajewski Polska Izba Biomasy POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH W UE W PRZELICZENIU NA JEDNEGO MIESZKAŃCA Źródło: ecbrec ieo DEFINICJA BIOMASY Biomasa stałe lub ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010 Instytut: Techniczny Kierunek studiów: Zarządzanie i inżynieria produkcji Kod kierunku: 06.9 Specjalność:
Bardziej szczegółowoOCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ ORAZ POTENCJAŁU JEGO ZASPOKOJENIA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W LATACH
Prezentacja projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. Infrastruktura Elektroenergetyczna Program UE Inteligentna Energia dla Europy, umowa nr IEE/08/Agencies/431/S12.529246 OCENA ZAPOTRZEBOWANIA
Bardziej szczegółowoBIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI
BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI dr Magdalena Rogulska mgr inż. Marta Dołęga Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Instytucja Wdrażająca działania 9.4-9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Bardziej szczegółowoStan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE
Stan energetyki odnawialnej w Polsce. Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE Paweł Sulima Wydział Energii Odnawialnych i Biopaliw Departament Rynków Rolnych XI Giełda kooperacyjna
Bardziej szczegółowoOCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ ORAZ POTENCJAŁU JEGO ZASPOKOJENIA W LATACH
Prezentacja projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. Infrastruktura Elektroenergetyczna Program UE Inteligentna Energia dla Europy, umowa nr IEE/08/Agencies/431/S12.529246 OCENA ZAPOTRZEBOWANIA
Bardziej szczegółowoOCENA ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ ORAZ POTENCJAŁU JEGO ZASPOKOJENIA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W LATACH
Prezentacja projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. Infrastruktura Elektroenergetyczna Program UE Inteligentna Energia dla Europy, umowa nr IEE/08/Agencies/431/S12.529246 OCENA ZAPOTRZEBOWANIA
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.2.2016 L 33/3 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2016/172 z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 691/2011 w odniesieniu do określenia
Bardziej szczegółowoWYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o.
WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY ZASOBY BIOMASY Rys.2. Zalesienie w państwach Unii Europejskiej Potencjał techniczny biopaliw stałych w Polsce oszacowano na ok. 407,5 PJ w skali roku. Składają się
Bardziej szczegółowoMarlena Owczuk Biodiesel, a ochrona środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356
Biodiesel, a ochrona środowiska Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356 2006 Marlena OWCZUK Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Warszawa A Studia E cologiae et B ioethicae 4/2006 Biodiesel, a ochrona
Bardziej szczegółowoBaza danych do oceny emisji gazów cieplarnianych podczas uprawy roślin na biopaliwa. Magdalena Borzęcka-Walker
Baza danych do oceny emisji gazów cieplarnianych podczas uprawy roślin na biopaliwa Magdalena Borzęcka-Walker Polska, podobnie jak każdy inny kraj UE, zobowiązana jest do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Bardziej szczegółowoPROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS
PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko
Bardziej szczegółowoRynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE
Rynek biopaliw w Polsce stan obecny i prognozy w świetle posiadanego potencjału surowcowego i wytwórczego KAPE - 27--25 1 Uwarunkowania Niniejsza prezentacja dotyczy wyłącznie prognoz dla biokomponentów
Bardziej szczegółowoDepartament Energii Odnawialnej. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany
Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz.
Bardziej szczegółowoTECHNICZNE ASPEKTY WYTWARZANIA BIOPALIW ROLNICZYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGOSPODAROWANIA TŁUSZCZÓW ODPADOWYCH
TECHNICZNE ASPEKTY WYTWARZANIA BIOPALIW ROLNICZYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGOSPODAROWANIA TŁUSZCZÓW ODPADOWYCH mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań BIODIESEL Estry metylowe kwasów tłuszczowych (ang.
Bardziej szczegółowoPozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych
Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, 12 listopad 2012 r. Definicja biomasy w aktach prawnych Stałe lub ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE SUROWCÓW POCHODZENIA ROLNICZEGO DO PRODUKCJI BIOPALIW TRANSPORTOWYCH W POLSCE
Wykorzystanie surowców STOWARZYSZENIE pochodzenia rolniczego EKONOMISTÓW do produkcji ROLNICTWA biopaliw transportowych I AGROBIZNESU w Polsce Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 2 93 Waldemar Izdebski *,
Bardziej szczegółowoZnaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego
Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego w Polsce. Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Łagów, 5 czerwca 2012 r. Wnioski zużycie energii finalnej
Bardziej szczegółowo2) uprawianej na obszarach Unii Europejskiej wymienionych w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 28b ust.
Załącznik do ustawy z dnia 21 marca 2014 r. (poz. 457) Zasady obliczania ograniczenia emisji w cyklu życia biokomponentu I.1. Ograniczenie emisji w cyklu życia biokomponentu oblicza się: 1) poprzez zastosowanie
Bardziej szczegółowoWykład 3. Zielona chemia (część 2)
Wykład 3 Zielona chemia (część 2) Glicerol jako zielony rozpuszczalnik Nietoksyczny, tani, łatwo dostępny, odnawialny, wysoka temp. wrzenia (nie jest klasyfikowany jako LZO/VOC), polarny, może być stosowany
Bardziej szczegółowoPOSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND
POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Miskolc, 28 kwietnia 2011 r. Powierzchnia użytków rolnych w UE w przeliczeniu na jednego mieszkańca Źródło:
Bardziej szczegółowoOZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
OZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią Kwidzyn 2012 Przyczyny zainteresowania odnawialnymi źródłami energii: powszechny dostęp, oraz bezgraniczne zasoby; znacznie
Bardziej szczegółowoOcena potencjału biomasy stałej z rolnictwa
Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa dr Zuzanna Jarosz Inżynieria rolnicza w ochronie i kształtowaniu środowiska Lublin, 23-24 września 2015 Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także Polski,
Bardziej szczegółowoCo można nazwać paliwem alternatywnym?
Co można nazwać paliwem alternatywnym? Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Alternatywa Alternatywą dla spalarni odpadów komunalnych może być nowoczesny
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. 1. Biopaliwa
Wprowadzenie Obecnie ponad 80% zużywanej energii na świecie jest pozyskiwane z paliw kopalnych, z czego ok. 58% tej ilości przypada na transport. Szacuję się, że przy obecnym tempie eksploatacji złóż,
Bardziej szczegółowoOdnawialne Źródła Energii (OZE)
Odnawialne Źródła Energii (OZE) Kamil Łapioski Specjalista energetyczny Powiślaoskiej Regionalnej Agencji Zarządzania Energią Kwidzyn 2011 1 Według prognoz światowe zasoby energii wystarczą na: lat 2 Energie
Bardziej szczegółowoBiomasa jako źródło energii odnawialnej Dr inż. Tomasz Piechota Katedra Agronomii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Biomasa jako źródło energii odnawialnej Dr inż. Tomasz Piechota Katedra Agronomii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Planowany udział energii (%) ze źródeł 35 30 25 20 15 10 5 odnawialnych w latach 2010-2030
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Dr inż. Mariusz Szewczyk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Energia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoMożliwości produkcji i wykorzystania biomasy na cele energetyczne
Możliwości produkcji i wykorzystania biomasy na cele energetyczne Anna Grzybek IBMER Warszawa Polskie Towarzystwo Biomasy POLBIOM POLSKIE TOWARZYSTWO BIOMASY Gdańsk, 30 05 2008 Europa weszła w nową erę
Bardziej szczegółowoEmisja CO2 z upraw biopaliw
Emisja CO2 z upraw biopaliw Autor: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 6-7/2013) Kraje Unii Europejskiej podjęły w 2009 roku zobowiązanie o zwiększeniu do 10% udziału biokomponentów
Bardziej szczegółowoGospodarka odpadami. Wykład Semestr 1 Dr hab. inż. Janusz Sokołowski Dr inż. Zenobia Rżanek-Boroch
Gospodarka odpadami Agnieszka Kelman Aleksandra Karczmarczyk Gospodarka odpadami. Gospodarka odpadami II stopień Wykład Semestr 1 Dr hab. inż. Janusz Sokołowski Dr inż. Zenobia Rżanek-Boroch Godzin 15
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie
Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie
Bardziej szczegółowoPolska, lipiec 2006 r.
Raport za 2005 r. dla Komisji Europejskiej wynikający z art. 4(1) dyrektywy 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych
Bardziej szczegółowoI. Promowanie wykorzystania biomasy pochodzenia rolniczego na cele energetyczne
Informacja w sprawie promowania wykorzystania biomasy pochodzenia rolniczego dla celów energetycznych oraz zmian powierzchni gruntów wykorzystywanych pod uprawy energetyczne Zgodnie z przyjętym przez UE
Bardziej szczegółowoŚrednia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju
ROLNYCH W GOSPODARSTWIE W KRAJU ZA 2006 ROK w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 14,63 Województwo kujawsko-pomorskie 14,47 Województwo lubelskie 7,15 Województwo lubuskie
Bardziej szczegółowoWyzwania dla producentów biokomponentów i biochemikaliów strategia ORLEN Południe S.A.
Wyzwania dla producentów biokomponentów i biochemikaliów strategia ORLEN Południe S.A. XII Spotkanie Branży Paliwowej Polski Rynek Biopaliw Grzegorz Borówka ORLEN Południe S.A. Krynica Zdrój, 11.04.2019
Bardziej szczegółowoPOTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM
DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak
ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Filip Żwawiak WARTO WIEDZIEĆ 1. Co to jest energetyka? 2. Jakie są konwencjonalne (nieodnawialne) źródła energii? 3. Jak dzielimy alternatywne (odnawialne ) źródła
Bardziej szczegółowoJednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)
Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego
Bardziej szczegółowoEfektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej
Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej dr inż. Magdalena Król Spotkanie Regionalne- Warsztaty w projekcie Energyregion, Wrocław 18.02.2013 1-3 Biomasa- źródła i charakterystyka 4 Biomasa jako
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA. Andrzej Zarzycki. Wiedemann Polska
PRODUKCJA BIOETANOLU Z BURAKÓW W CUKROWYCH EUROPEJSKA I POLSKA PERSPEKTYWA Andrzej Zarzycki Wiedemann Polska Podstawowe powody stosowania biopaliw 1.Ochrona środowiska (Kyoto ) 2. Ochrona zdrowia społeczeństwa
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 26 listopada 2015 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 26 listopada 2015 r. (OR. en) 14624/15 ADD 1 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 24 listopada 2015 r. Do: ENV 742 STATIS 88 ECO 145 FIN 848 DELACT 160 Sekretarz Generalny
Bardziej szczegółowoOZE - Odnawialne Źródła Energii
OZE - Odnawialne Źródła Energii Aleksandra Tuptyoska, Wiesław Zienkiewicz Powiślaoska Regionalna Agencja Zarządzania Energią Kwidzyn 2011 1 Energie odnawialne to takie, których źródła są niewyczerpalne
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoKażdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu.
Każdego roku na całym świecie obserwuje się nieustanny wzrost liczby odpadów tworzyw sztucznych pochodzących z różnych gałęzi gospodarki i przemysłu. W większości przypadków trafiają one na wysypiska śmieci,
Bardziej szczegółowoIstniejący potencjał produkcji biomasy z upraw energetycznych czy jest szansa na rozwój plantacji energetycznych? Prof. dr hab. inż.
Istniejący potencjał produkcji biomasy z upraw energetycznych czy jest szansa na rozwój plantacji energetycznych? Prof. dr hab. inż. Antoni Faber Forum Biomasy produkcja, kontraktowanie, logistyka Ostrołęka
Bardziej szczegółowoProces Innowacji. Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska. Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska. Wrocław, 23 listopad 2011
Proces Innowacji Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska Wrocław, 23 listopad 2011 Zakres Cel procesu innowacji na Dolnym Śląsku Przedstawienie scenariuszy
Bardziej szczegółowoMODEL ENERGETYCZNY GMINY. Ryszard Mocha
MODEL ENERGETYCZNY GMINY Ryszard Mocha PAKIET 3X20 Załącznik I do projektu dyrektywy ramowej dotyczącej promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii : w 2020 roku udział energii odnawialnej w finalnym
Bardziej szczegółowoINOWACYJNOŚĆ W ZAKRESIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I WIZJA ROZWOJU BIOENERGII
INOWACYJNOŚĆ W ZAKRESIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I WIZJA ROZWOJU BIOENERGII mgr inż. Wojciech Krużewski 11-14. 10.2010 Kazimierz Dolny INNOWACYJNOŚĆ SYNERGETYKA- PIĄTA FALA INNOWACYJNOŚCI Będzie to
Bardziej szczegółowoGreen University Project
The green way to ensure energy self - sources of UWM Katedra Mechatroniki i Edukacji Techniczno Informatycznej I nicjator: p ro f. d r h a b. R y s za r d G ó r e c k i R e k t o r U W M R e a l i z a
Bardziej szczegółowoBiogazownie w energetyce
Biogazownie w energetyce Temat opracował Damian Kozieł Energetyka spec. EGIR rok 3 Czym jest biogaz? Czym jest biogaz? Biogaz jest to produkt fermentacji metanowej materii organicznej przez bakterie beztlenowe
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy. w energetyce
Wykorzystanie biomasy w energetyce BIOMASA Ogół materii organicznej, którą można wykorzystać pod względem energetycznym. Produkty, które są podatne na rozkład biologiczny, ich odpady, frakcje, pozostałości
Bardziej szczegółowoBiopaliwo do silników z zapłonem samoczynnym i sposób otrzymywania biopaliwa do silników z zapłonem samoczynnym. (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 197375 (21) Numer zgłoszenia: 356573 (22) Data zgłoszenia: 10.10.2002 (13) B1 (51) Int.Cl. C10L 1/14 (2006.01)
Bardziej szczegółowoSYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 PODSUMOWANIE
SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 PODSUMOWANIE Prowadzący: mgr inż. Marcin Michalski e-mail: marcinmichalski85@tlen.pl tel. 505871540 Slajd 1 Energetyczne wykorzystanie biomasy Krajowe zasoby biomasy
Bardziej szczegółowoFUNCTIONAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS BADANIE FUNKCJONALNE SILNIKA ROLNICZEGO ZASILANEGO PALIWAMI POCHODZENIA ROŚLINNEGO
Journal of KES Internal Combustion Engines 25, vol. 12, 3-4 FUNCTIAL AGRIMOTOR TESTING SUPPLIED BY THE VEGETABLE ORIGIN FUELS Marek Reksa Politechnika Wrocławska Instytut Konstrukcji I Eksploatacji Maszyn
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2)
Dz.U.2009.18.98 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. z dnia 4 lutego 2009 r.) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy
Bardziej szczegółowoAktualne regulacje prawne wspierające wytwarzanie energii i ciepła z biomasy i innych paliw alternatywnych
Aktualne regulacje prawne wspierające wytwarzanie energii i ciepła z biomasy i innych paliw alternatywnych Katarzyna Szwed-Lipińska Radca Prawny Dyrektor Departamentu Źródeł Odnawialnych Urzędu Regulacji
Bardziej szczegółowo(POKL.08.02.01-16-032/11)
MOŻLIWOŚCI UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW POEKSTRAKCYJNYCH Z ODZYSKIEM ENERGII. POSSIBILITIES OF POST-EXTRACTION WASTE UTILIZATION WITH ENERGY RECYCLING Tomasz Ciesielczuk, Urszula Karwaczyńska Samodzielna
Bardziej szczegółowoProdukcja biopaliw ciekłych, jako źródła energii dla transportu
Olga Anna Orynycz 1) Politechnika Białostocka Produkcja biopaliw ciekłych, jako źródła energii dla transportu Production of liquid biofuels as the energy source for transport Wzrostowi poziomu życia mieszkańców
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PRAC DYPLOMOWYCH dla specjalności/ kierunków dyplomowania do zrealizowania w Katedrze Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego
dla specjalności/ kierunków TECHNOLOGIE OCHRONY Temat pracy Optymalizacja roztworów chemicznych roztwarzających poszczególne warstwy w fotowoltaicznych ogniwach krzemowych mgr inż. Piotr Ostrowski W technologii
Bardziej szczegółowoInstytut Technologiczno-Przyrodniczy odział w Warszawie. Zakład Analiz Ekonomicznych i Energetycznych
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy odział w Warszawie Zakład Analiz Ekonomicznych i Energetycznych lukasz.kujda@wp.pl www.itp.edu.pl 1 O Instytucie Instytut prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe
Bardziej szczegółowoCENTRUM ENERGETYCZNO PALIWOWE W GMINIE. Ryszard Mocha
CENTRUM ENERGETYCZNO PALIWOWE W GMINIE Ryszard Mocha ZASOBY ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE. BIOMASA Największe możliwości zwiększenia udziału OZE istnieją w zakresie wykorzystania biomasy. Załącznik
Bardziej szczegółowoMOŻLIWOŚCI POZYSKANIA BIOMASY DRZEWNEJ DO CELÓW ENERGETYCZNYCH W SADOWNICTWIE I LEŚNICTWIE
MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA BIOMASY DRZEWNEJ DO CELÓW ENERGETYCZNYCH W SADOWNICTWIE I LEŚNICTWIE Dr inż. Stanisław Parzych, Dr inż. Agnieszka Mandziuk Wydział Leśny SGGW w Warszawie Mgr inż. Sebastian Dawidowski
Bardziej szczegółowoI Forum gospodarki niskoemisyjnej 19 kwietnia 2013 r. Przykłady rozwiązań niskoemisyjnych
I Forum gospodarki niskoemisyjnej 19 kwietnia 2013 r. Przykłady rozwiązań niskoemisyjnych Foto Beata Wawryn-śmuda Kazimierz śmuda Z-ca Dyrektora Departamentu Rynków Rolnych kazimierz.zmuda@minrol.gov.pl
Bardziej szczegółowoBIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE. Poznao 22.11.2011
BIOGAZOWNIA JAKO ELEMENT GOSPODARKI ODPADAMI- ASPEKTY PRAKTYCZNE Poznao 22.11.2011 Fermentacja anaerobowa 2 SKŁAD BIOGAZU 3 BIOGAZ WYSYPISKOWY WARUNKI DLA SAMOISTNEGO POWSTAWANIA BIOGAZU 4 Biogazownia
Bardziej szczegółowoPiotr MAŁECKI. Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska. Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Piotr MAŁECKI Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 1 PODATKI EKOLOGICZNE W POLSCE NA TLE INNYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 2
Bardziej szczegółowoBiogazownia utylizacyjna uzupełnieniem krajowego systemu gospodarki odpadami
Zakład Odnawialnych Zasobów Energii Biogazownia utylizacyjna uzupełnieniem krajowego systemu gospodarki odpadami Aneta Marciniak Izabela Samson-Bręk Definicje (Ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 r.) Bioodpady
Bardziej szczegółowoZNACZENIE BIOETANOLU W WYPEŁNIANIU OBOWIĄZKU STOSOWANIA PALIW ODNAWIALNYCH W TRANSPORCIE
Halina Marczak 1 ZNACZENIE BIOETANOLU W WYPEŁNIANIU OBOWIĄZKU STOSOWANIA PALIW ODNAWIALNYCH W TRANSPORCIE Streszczenie. Przedstawiono potrzeby i potencjał produkcyjny bioetanolu do zastosowań w sektorze
Bardziej szczegółowoAnaliza procesu transestryfikacji olejów pod kątem emisji gazów cieplarnianych dla różnych wariantów pozyskania energii dla instalacji
NAFTA-GAZ luty 2013 ROK LXIX Kamil Berdechowski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Analiza procesu transestryfikacji olejów pod kątem emisji gazów cieplarnianych dla różnych wariantów pozyskania energii dla
Bardziej szczegółowoWYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO. Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko
WYBRANE TECHNOLOGIE OZE JAKO ELEMENT GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO Dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko DEFINICJA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Ustawa Prawo Energetyczne definiuje, że odnawialne źródła energii
Bardziej szczegółowoNOVAGO - informacje ogólne:
NOVAGO - informacje ogólne: NOVAGO Sp. z o. o. specjalizuje się w nowoczesnym gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Zaawansowane technologicznie, innowacyjne instalacje w 6 zakładach spółki, pozwalają na
Bardziej szczegółowoRAF-2. Sprawozdanie o produkcji i obrocie produktami naftowymi
MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY, pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON RAF-2 Agencja Rynku Energii S.A. 00-950 Warszawa, skr. poczt.
Bardziej szczegółowouwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności jego artykuł 175 (1),
DYREKTYWA 2003/30/WE DYREKTYWA 2003/30/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych PARLAMENT EUROPEJSKI I
Bardziej szczegółowoSolsum: Dofinansowanie na OZE
Solsum: Dofinansowanie na OZE Odnawialne źródło energii (OZE) W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania
Bardziej szczegółowoFinansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko
Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,
Bardziej szczegółowoZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/28 Anna Grzybek Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie ZIEMIA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY PRODUKCJĘ BIOPALIW Streszczenie Przedstawiono
Bardziej szczegółowoOcena parametryczna biopaliw płynnych
CZAS TECHNOLOGIA Ocena parametryczna biopaliw płynnych dr inż. Wojciech Golimowski w.golimowski@itep.edu.pl ITP Oddział Poznań PALIWA Paliwa kopalne BIOMASA Biopaliwa Węgiel Paliwa stałe Celuloza Ropa
Bardziej szczegółowoMożliwość zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia biopaliw
Możliwość zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia biopaliw Zuzanna Jarosz Kształtowanie rozwoju społeczno-ekonomicznego obszarów wiejskich Kołobrzeg 08-10 września 2015 Zrównoważona produkcja
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW. Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii
KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Załącznik do uchwały Nr 1/201 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 22 lipca 201 r. Działanie.1 Energetyka oparta
Bardziej szczegółowoProjekt centrum paliwowoenergetyczno-chemicznego (CPECH) A.Vogt, S.Jabłoński, H.Kołodziej, J.Fałat, S.Strzelecki, M.Łukaszewicz
Projekt centrum paliwowoenergetyczno-chemicznego (CPECH) A.Vogt, S.Jabłoński, H.Kołodziej, J.Fałat, S.Strzelecki, M.Łukaszewicz Koncepcja CPECH Kompletny zespół instalacji oraz urządzeń tworzących funkcjonalną
Bardziej szczegółowoWpływ FAME pochodzenia zwierzęcego na stabilność oksydacyjną olejów napędowych
NAFTA-GAZ wrzesień 2011 ROK LXVII Dariusz Sacha Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wpływ FAME pochodzenia zwierzęcego na stabilność oksydacyjną olejów napędowych Wstęp Spalanie paliw ropopochodnych w silnikach
Bardziej szczegółowo