Wymagania z historii na ocenę dopuszczająca dla klas pierwszych i drugich

Transkrypt

1 I Wymagania z historii na ocenę dopuszczająca dla klas pierwszych i drugich Klasa Dział Wymagania konieczne do otrzymania oceny pozytywnej Początki człowieka i cywilizacje staroŝytnego Bliskiego oblicza upływ czasu pomiędzy erami i epokami Wschodu przypisuje daty wydarzeń do konkretnego wieku wie, kiedy i w jakim rejonie na Ziemi pojawił się człowiek wymienia narzędzia, którymi posługiwali się ludzie pierwotni umie opowiedzieć o sposobach zdobywania poŝywienia, sposobach zamieszkiwania i ubiorach ludzi w epoce neolitu wskazuje na mapie miejsca, gdzie najwcześniej rozwinęło się rolnictwo znajduje i wskazuje na mapie terytorium staroŝytnego Egiptu rozumie pojęcia: wiek, era, epoka, historia, prehistoria, źródło historyczne, judaizm, Mezopotamia, faraon, piramida, hieroglify, papirus, sieć irygacyjna, politeizm, monoteizm wskazuje na mapie: Mezopotamię, Egipt, Palestynę zna postacie: Hammurabiego, MojŜesza, Dawida, Salomona StaroŜytna Grecja StaroŜytny Rzym wskazuje Ateny na mapie wskazuje Spartę na mapie zna zasady sprawowania władzy w Sparcie krótko opisuje zasady wychowania dzieci w Sparcie wymienia najwaŝniejszych greckich bogów: Zeusa, Posejdona, Hermesa, Apollona, Hefajstosa, Artemidę, Afrodytę, Atenę, Herę, Demeter zna formy oddawania czci bogom greckim (teatr, igrzyska, ofiary) wymienia najwaŝniejsze bitwy wojen persko-greckich, zna rezultaty tych bitew wie, w jaki sposób Aleksander zbudował swoje państwo rozumie pojęcia: demokracja, oligarchia, igrzyska olimpijskie, politeizm wskazuje na mapie Grecję zna postacie: Leonidasa, Aleksandra Wielkiego wie, kiedy: odbyła się pierwsza olimpiada, rozegrały się bitwy pod Maratonem i Termopilami wymienia greckich bogów wie, w którym wieku powstało państwo rzymskie rozumie pojęcia: republika, senat, konsul podaje imię legendarnego załoŝyciela Rzymu wie, kim był Hannibal wie, kim był Spartakus wskazuje na mapie obszar Cesarstwa wymienia najwspanialsze budowle rzymskie: Koloseum, Panteon wskazuje na mapie ziemię, gdzie narodził się Jezus zna nauczanie Jezusa Chrystusa i okoliczności powstania Nowego Testamentu opowiada o prześladowaniach chrześcijan wskazuje, skąd przybywali barbarzyńcy wie, co się stało w roku 476 zna pojęcia: republika, legion, konsul, apostoł, Nowy Testament, romanizacja, akwedukt, termy, imperium, cesarstwo, cesarz, chrześcijaństwo zna postacie: Jezusa Chrystusa, Cezara, Spartakusa, Hannibala wie, co się stało w roku 476 wskazuje na mapie Rzym

2 Wczesne średniowiecze wyjaśnia rolę biskupów i papieŝa wie, co stało się w roku 1054 rozumie pojęcia: arabeska, islam, Koran, haracz wie, kiedy powstał islam zna podstawowe zasady islamu wskazuje na mapie ziemie podbite przez Arabów rozumie pojęcia: wasal, senior, feudalizm, rozdrobnienie feudalne, inwestytura, lenno, feudum, opisuje zaleŝności lenne wie, co się stało w roku 1066 rozumie pojęcia: głagolica, cyrylica, wiec, szlak bursztynowy, kultura materialna wymienia plemiona zamieszkujące ziemie polskie wie, co się stało w roku: 966, 972 wie, kim byli: Mieszko I, Dobrawa, Jordan opowiada o przyjęciu chrztu przez Mieszka I rozumie pojęcia: plemię, danina, biskupstwo misyjne wskazuje na mapie państwo Bolesława Chrobrego wie, kim byli: Bolesław Chrobry, św. Wojciech, Otto III pamięta, co oznaczają daty: 997, 1000, 1018, 1025 opowiada o okolicznościach śmierci biskupa Wojciecha wie, jakie wojny toczył Bolesław Chrobry, zna ich skutki rozumie pojęcia: sukcesja, palatyn wymienia kolejnych władców Polski z dynastii Piastów opowiada o rządach Kazimierza Odnowiciela zna postać Władysława Hermana rozumie pojęcia: monarchia patrymonialna, danina, regalia, prawo ksiąŝęce, rycerstwo, duchowieństwo, gród, podgrodzie wyjaśnia istotę konfliktu pomiędzy cesarzem i papieŝem zna pojęcia: zakon, opat, regalia, szlak bursztynowy, wasal, senior, lenno, renesans karoliński, Koran, islam, konkordat, reforma gregoriańska wie, kim byli: Mahomet, Karol Wielki wymienia władców z dynastii Piastów, krótko opisuje ich rządy wymienia plemiona zamieszkujące ziemie polskie zna daty: chrztu Polski, zjazdu gnieźnieńskiego, koronacji Bolesława Chrobrego, śmierci biskupa Wojciecha, najazdu czeskiego na ziemie polskie, koronacji Bolesława Śmiałego

3 Rozkwit i schyłek wieków średnich. wie, co oznaczają pojęcia: SeldŜucy, synod, krucjata, Ziemia Święta, zakony rycerskie, Królestwo Jerozolimskie zna zadania rycerzy zakonnych zna pojęcia: rycerz, giermek, zbroja, pasowanie na rycerza, turniej wie, kim był Czyngis-chan charakteryzuje kulturę rycerską, kościelną, ludową opowiada, czym zajmowano się na uniwersytecie pamięta znaczenie pojęć: KrzyŜacy, seniorat, testament Bolesława Krzywoustego, kolonizacja, zasadźca wie, co się stało w roku: 1109, 1138, 1226 wie, kto, kiedy i dlaczego sprowadził na ziemie polskie KrzyŜaków wie, kim był Władysław Łokietek pokazuje na mapie państwo polskie za panowania Kazimierza Wielkiego wie, co było w roku: 1385, 1374, 1410 wie, kim byli: Ludwik Węgierski, Jadwiga, Władysław Jagiełło, Ulrich von Jungingen wskazuje na mapie państwa: litewskie, polskie, krzyŝackie w XIV XV w. wymienia dynastie władające Polską w XIV w. podaje miejsce największej bitwy w wojnach Polski z zakonem krzyŝackim i omawia jej skutek rozumie pojęcia: inkorporacja, Związek Pruski, Prusy KrzyŜackie, Prusy Królewskie, pokój toruński II, rada królewska, senat, sejm walny, sejmik ziemski, elekcja wie, kim byli: Gali Anonim, Wincenty Kadłubek, Jan Długosz, Wit Stwosz, Paweł Włodkowic, Mikołaj Kopernik wymienia polskie kroniki wskazuje główne cechy stylów romańskiego i gotyckiego rozumie znaczenie Akademii Krakowskiej dla rozwoju polskiej nauki i kultury rozumie pojęcia: Bogurodzica, ratusz, sukiennice, rocznik, kronika, rotunda wie, co było w roku: 1109, 1138, 1122, 1308, 1320, 1364 zna postacie: Kazimierza Wielkiego, Władysława Łokietka, Bolesława Krzywoustego, Czyngis-chana zna pojęcia: sąd papieski, KrzyŜacy, testament Bolesława Krzywoustego, monarchia stanowa, stan, niewola awiniońska, uniwersytet, trójpolówka, renta feudalna, Mongołowie, krucjata, zakon rycerski, czarna śmierć wskazuje na mapie Ziemię Świętą

4 II Europa i świat w XVI wieku wie, kim był Krzysztof Kolumb wskazuje na mapie ziemie odkryte przez Europejczyków na przełomie XV i XVI w. rozumie pojęcia: busola, karawela wie, dlaczego rdzennych mieszkańców Ameryki nazwano Indianami pamięta datę pierwszej wyprawy Kolumba 1492 r. wymienia państwa, które przodowały w odkryciach geograficznych na przełomie XV i XVI w. wymienia cywilizacje prekolumbijskie oraz podaje ich osiągnięcia rozumie pojęcia: konkwistador, towary kolonialne, dualizm gospodarczy wylicza towary sprowadzane do Europy z kolonii rozumie pojęcia: odrodzenie (renesans), humanizm, człowiek renesansu, mecenat zna postacie: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Rafaela Santi oraz wymienia ich najwybitniejsze dzieła wie, kto i kiedy wynalazł ruchomą czcionkę drukarską opowiada o Ŝyciu i dokonaniach Mikołaja Kopernika rozumie pojęcia: reformacja, sekularyzacja, luteranie, protestanci zna postanowienia pokoju augsburskiego zna daty: wystąpienia Lutra, podpisania pokoju augsburskiego wie, kim byli: Jan Kalwin, Henryk VIII rozumie pojęcia: hugenoci, kalwinizm, anglikanizm, arianie wymienia róŝne wyznania protestanckie wie, co się wydarzyło w 1534 r. rozumie pojęcia: sobór trydencki, inkwizycja, jezuici, tolerancja religijna, kontrreformacja zna postanowienia soboru trydenckiego wymienia najwaŝniejsze wydarzenia z historii XVI stulecia wskazuje i charakteryzuje najwybitniejsze postacie XVI w. wie, co wydarzyło się w roku: 1492, 1517, 1555 zna i omawia dokonania: Jana Gutenberga, Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana, Marcina Lutra, Henryka VIII

5 Polska w XVI w. wskazuje na mapie obszar Polski na przełomie XV i XVI w. wie, co wydarzyło się w 1525 r. rozumie pojęcia: hołd pruski, kaper rozumie pojęcia: przywilej, sejm walny, konstytucja nihil novi, pospolite ruszenie, magnat, demokracja szlachecka, izba poselska, izba senatorska opisuje działanie sejmu walnego oraz sposób wybierania posłów rozumie pojęcia: egzekucja praw i dóbr, unia lubelska, unia realna zna postać Zygmunta II Augusta opisuje, w jaki sposób doszło do powstania Rzeczypospolitej Obojga Narodów rozumie pojęcia: wolna elekcja, sejm elekcyjny, konfederacja, artykuły henrykowskie zna postacie: Henryka Walezego, Stefana Batorego zna datę pierwszej wolnej elekcji rozumie pojęcia: spichlerz Europy, pańszczyzna, folwark wymienia towary, które XVI-wieczna Rzeczpospolita importowała i eksportowała wymienia grupy narodowościowe zamieszkujące ziemie Rzeczypospolitej w XVI w. wskazuje religie mieszkańców XVI-wiecznej Rzeczypospolitej rozumie pojęcia: konfederacja warszawska, złoty wiek kultury polskiej zna postacie: Bony Sforzy, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego wskazuje zabytki renesansowe na ziemiach polskich (ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu) wie, co wydarzyło się w roku: 1525, 1569 zna i omawia dokonania: Zygmunta I Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego Europa w XVII w. rozumie pojęcie barok omawia cechy sztuki barokowej wymienia twórców kultury barokowej wymienia państwa, które brały udział w wojnie trzydziestoletniej wie, kiedy wybuchła wojna trzydziestoletnia rozumie pojęcia: absolutyzm, merkantylizm rozumie znaczenie słów: Państwo to ja wie, kim był Ludwik XIV rozumie pojęcia: lord protektor, monarchia parlamentarna, purytanie opisuje przebieg rewolucji w Anglii wskazuje na mapie Anglię zna postać Olivera Cromwella zna datę ścięcia króla Karola I zna najwaŝniejsze wydarzenia z historii politycznej XVII w. wie, co wydarzyło się w latach oraz w 1640 i 1688 r.

6 Polska w XVII wieku Świat w XVIII wieku. rozumie pojęcia: monarchia elekcyjna, dynastia Wazów zna postać Stanisława śółkiewskiego wie, co wydarzyło się w roku: 1605, 1610, 1612, i 1654 r. wymienia bitwy stoczone przez wojska Rzeczypospolitej z Kozakami rozumie i wyjaśnia pojęcie potop wymienia bitwy z okresu wojen polsko-szwedzkich: bitwa pod Kircholmem, obrona klasztoru na Jasnej Górze zna postacie: Stefana Czarnieckiego, Jana Chodkiewicza, Augustyna Kordeckiego, Janusza Radziwiłła omawia znaczenie obrony Jasnej Góry w okresie potopu wie, co wydarzyło się w roku: 1605, 1655, 1657, 1660 rozumie pojęcia: złota wolność szlachecka, liberum veto zna postać Jana III Sobieskiego wie, kiedy i z jakim skutkiem Polacy stoczyli z Turkami bitwy pod Cecorą, Chocimiem i Wiedniem zna przyczyny i skutki wojen toczonych przez Polskę z Turcją wymienia przykłady architektury barokowej na ziemiach Rzeczypospolitej (z uwzględnieniem własnego regionu) rozumie pojęcia: sarmatyzm, ksenofobia opisuje polski strój szlachecki zna i wskazuje na mapie państwa, z którymi w XVII w. Rzeczpospolita toczyła wojny wskazuje najwaŝniejsze bitwy z okresu wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją, Rosją, Turcją i Kozakami zna królów panujących w Rzeczypospolitej w XVII w. i potrafi wskazać najwaŝniejsze wydarzenia z okresu panowania kaŝdego z nich zna dokonania: Woltera, Jana Jakuba Rousseau, Wolfganga Amadeusza Mozarta zna pojęcia: oświecenie, stulecie świateł, encyklopedyści, manufaktura, absolutyzm oświecony, rokoko, klasycyzm, umowa społeczna wskazuje przykłady budowli wzniesionych w stylu rokokowym i klasycystycznym zna zasadę trójpodziału władz wyjaśnia znaczenie pojęć: rewolucja przemysłowa, liberalizm ekonomiczny, kapitalizm zna dynastie panujące w XVIII w. w Austrii, Prusach i Rosji wskazuje na mapie sąsiadów Polski w XVIII w. opisuje rozwój kolonii brytyjskich w Ameryce zna postacie: Benjamina Franklina, Jerzego Waszyngtona zna najwaŝniejsze postanowienia konstytucji USA rozumie pojęcie konstytucja rozumie pojęcia: burŝuazja, Stany Generalne, monarchia konstytucyjna zna podział społeczeństwa francuskiego przed rewolucją wie, co wydarzyło się w roku: 1789, 1792 zna postać Ludwika XVI rozumie pojęcia: gilotyna, terror, jakobini wie, czym charakteryzowały się rządy jakobinów

7 Polska w XVIII wieku zna postacie: Augusta II Mocnego, Augusta III, Stanisława Leszczyńskiego podaje genezę powiedzeń: od Sasa do Łasa, za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa rozumie pojęcia: Sejm Niemy, traktat trzech czarnych orłów, anarchia, Collegium Nobilium wie, co wydarzyło się w 1717 i 1709 r. wie, co wydarzyło się w roku: 1764, 1768, 1772 rozumie pojęcia: Familia, Szkoła Rycerska, prawa kardynalne, konfederacja barska wskazuje na mapie obszar Rzeczypospolitej za panowania Stanisława Augusta (przed 1772 r. i po tej dacie) wymienia reformy wprowadzone przez Stanisława Augusta w latach siedemdziesiątych XVIII w. rozumie pojęcia: Komisja Edukacji Narodowej, czynsz, obiady czwartkowe wie, kiedy zwołano Sejm Czteroletni zna datę uchwalenia Konstytucji 3 maja zna najwaŝniejsze reformy Sejmu Wielkiego zna postanowienia Konstytucji 3 maja rozumie pojęcia: konfederacja targowicka, sejm grodzieński wie, kim byli Tadeusz Kościuszko i Józef Poniatowski wie, kiedy nastąpił II rozbiór Polski wskazuje na mapie ziemie zabrane Polsce w II rozbiorze przez Rosję i Prusy zna daty: wybuchu insurekcji kościuszkowskiej, bitew pod Racławicami i Maciejowicami, III rozbioru rozumie pojęcia: insurekcja, uniwersał, kosynierzy zna postacie: Tadeusz Kościuszki, Jana Kilińskiego wymienia państwa, które brały udział w III rozbiorze Polski wskazuje na mapie ziemie Rzeczypospolitej zagarnięte w III rozbiorze przez poszczególne państwa wskazuje na mapie ziemie polskie zagarnięte w trakcie rozbiorów przez poszczególne państwa zna daty trzech rozbiorów Epoka Napoleońska zna pojęcia: Dyrektoriat, konsulat, cesarstwo zna daty utworzenia cesarstwa we Francji i wydania Kodeksu cywilnego wymienia i wskazuje na mapie państwa, z którymi Napoleon toczył wojny rozumie pojęcia: blokada kontynentalna, koalicja wymienia bitwy stoczone przez wojska Napoleona z Prusakami i Austriakami wskazuje na mapie obszary uzaleŝnione od napoleońskiej Francji wie, kiedy: utworzono Legiony Polskie we Włoszech, powstało Księstwo Warszawskie, przyłączono do Księstwa ziemie zaboru austriackiego wie, kim byli: Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki wie, kiedy: rozpoczęła się wojna Napoleona z Rosją, rozegrała się bitwa narodów, Napoleon I abdykował, rozegrała się bitwa pod Waterloo wymienia reformy wprowadzone we Francji przez Napoleona Bonapartego charakteryzuje relacje między Napoleonem a Polakami i Księstwem Warszawskim

8