Rola użytkowników w tworzeniu zasobów bibliotek cyfrowych

Transkrypt

1 Rola użytkowników w tworzeniu zasobów bibliotek cyfrowych Adam Dudczak, Tomasz Parkoła Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe {maneo,tparkola}@man.poznan.pl II Konferencja Polskie Biblioteki Cyfrowe

2 Wprowadzenie Biblioteka to nie tylko źródło wiedzy Przestrzeń wymiany myśli Dalej, wyżej, szybciej Zapraszamy do biblioteki cyfrowej Nie tylko inicjatywy wirtualne Cały świat puka do drzwi Twojej biblioteki

3 Środki komunikacji Formularz kontaktu, , Skype, GG Tagowanie, ocenianie Adnotowanie treści cyfrowych Komentarze dotyczące fragmentów zdjęcia Zakładki w zeskanowanych książkach Tworzenie i udostępnianie list ulubionych obiektów Blogi, serwisy społecznościowe

4 Web prosta droga Sukces?!? To chyba nie takie proste Gdzie schowała się moja społeczność? To w końcu oni mają tu pracować! Przykłady projektów, którym się udało

5 Australian Newspapers Digitisation Program Projekt koordynowany przez Australijską Bibliotekę Narodową Zapewnienie dostępu do australijskich gazet opublikowanych pomiędzy rokiem 1803 a 1954 Darmowy dostęp do 40 mln artykułów Wyszukiwanie pełnotekstowe!

6 Australian Newspapers Digitisation Program Różne środki współpracy z użytkownikami: tagi, komentarze Korekta wyników OCR W ciągu pierwszych 12 tygodni działalności projektu W sumie ok osób zaangażowanych w korektę wyników OCR linii w ponad artykułach!

7

8

9

10 Australian Newspapers Digitisation Program Jakiego rodzaju informacje przekazują użytkownicy? Informacje dotyczące opisywanych w danym artykule sytuacji, ludzi, miejsc (kontekst) Uwagi co do jakości skanu (bądź oryginału) Problemy związane z wprowadzaniem poprawek Błędy innych użytkowników Brak zachowań destrukcyjnych

11 Australian Newspapers Digitisation Program Dlaczego użytkownicy angażują się w projekt: [ ] chciałaby zrobić coś przydatnego [ ] Mamy dość prac domowych! [ ] To jest pomocne w badaniach nad historią mojej rodziny To świetny sposób żeby dowiedzieć się więcej o historii Większość użytkowników twierdzi, że ANDP uzależnia J

12 Virtual Manuscript Room Projekt realizowany przez University of Birmingham we współpracy z Institute for New Testament Textual Research z Münster W pierwszej fazie digitalizacja 71 manuskryptów ( obrazów) Stworzenie wirtualnego środowiska wspomagającego badania nad tymi tekstami (tworzenie transkrypcji)

13

14 Flickr : The Commons Projekt twórców serwisu Flickr.com Rozpoczął się w styczniu 2008 r. Pierwszą instytucją była Library of Congress Dzisiaj bierze w nim udział ponad 28 instytucji Instytucje partnerskie udostępniają poprzez serwis Flickr swoje zbiory Miliony użytkowników Flickr pomagają w identyfikacji osób/miejsc/sytuacji prezentowanych na zdjęciach

15 Flickr : The Commons W ciągu pierwszych 24h obecności zbiorów LoC w serwisie: Skomentowano 500 fotografii Dodano unikalnych tagów

16

17

18 Rephotography Rephotography - repeat photography Odnaleźć miejsca przedstawione na starych fotografiach i zrobić współczesne zdjęcie

19 Tartu (Kościół św. Jana). Estońskie Muzeum Historyczne kolekcja: EAM N5635:52 Współczesna pofotografia Vahur Puik, Luty 2009

20 Photo tourism i Photosynth Prace naukowców z University of Washington i Microsoft Research Pozwala przeglądać kolekcje zdjęć tego samego obiektu w przestrzeni trójwymiarowej Rekonstruuje bryłę fotografowanego obiektu na podstawie dużej liczby zdjęć Photosynth.com to serwis wykorzystujący wyniki tych badań

21 Poznański ratusz:

22 Oxford s Great War Poetry Archive Projekt realizowany przez University of Oxford Trwający przez 3 miesiące począwszy od do Cel: Stworzyć wartościową kolekcję, możliwie niskim kosztem, negując zinstytucjonalizowaną digitalizację [ ]

23 Oxford s Great War Poetry Archive Doskonały przykład wykorzystania nowoczesnych technologii i nowych mediów Community Collection CoCo Każdy może zaproponować obiekt związany z tematem Nie tylko poezja, ale również korespondencja, stare zdjęcia i historie z nimi związane Również powiązane obiekty współczesne np. podcasty, materiały video

24 Oxford s Great War Poetry Archive Źródło: Twórcy projektu jeździli po całej Anglii i zachęcali: Pokażcie nam co macie na dnie swojej szafy!

25 Oxford s Great War Poetry Archive Ochotnicza digitalizacja Stworzono grupę w serwisie Flickr.com gdzie ludzie umieszczali potencjalnie interesujące materiały Odziedziczyłem ostatnio po moim dziadku (był niemcem) album zdjęć z czasów pierwszej wojny światowej [ ] czy jesteście tym zainteresowani? W ciągu trzech miesięcy zebrano obiektów. Grupa na Flickr.com istnieje cały czas (w tej chwili prawie dodatkowych zdjęć)

26 Oxford s Great War Poetry Archive Dzięki takiemu podejściu ocaleją nie tylko zdjęcia i pamiątki, ale również i historie z nimi związane. Redukcja kosztów digitalizacji nawet o rząd wielkości W końcu aparat cyfrowy/skaner jest w prawie każdym domu. Twórcy projektu chętnie podzielą się nie tylko wiedzą, ale również i oprogramowaniem, które stworzyli

27 Konkurs Ocal okruchy historii Ocal okruchy historii młodzież buduje muzea Konkurs organizowany przez Muzeum II Wojny Światowej oraz Europejskie Centrum Solidarności Aby wziąść udział należy opisać pamiątkę historyczną z okresu II wojny światowej lub okresu działania Solidarności i opozycji dem. w latach

28 Społeczna pracownia digitalizacji Społeczna pracowania digitalizacji działa od przy Śląskiej Bibliotece Cyfrowej Projekt SPD był odpowiedzią na szereg potrzeb zarówno operacyjnych jak i edukacyjnych ŚBC Pracownia jest wyposażona w sprzęt umożliwiający digitalizację różnego rodzaju zbiorów

29 Społeczna pracownia digitalizacji W SPD pracują głównie ochotnicy W pierwszym roku działalności przez SPD przewinęły się 23 osoby Zeskanowały one w sumie stron Od swoją SPD prowadzi również Słupska Biblioteka Publiczna

30 Self archiving w polskich bibliotekach cyfrowych Regionalne biblioteki cyfrowe są tworzone zarówno przez biblioteki publiczne jak i przez biblioteki akademickie Dostępne są prace doktorskie, habilitacyjne, artykuły z czasopism naukowych nawet prace magisterskie Faktem jest, że biblioteki cyfrowe są platformą dla publikacji wyników prac naukowych

31 Self archiving w polskich bibliotekach cyfrowych W dlibrze 5.0 dodane zostanie bezpośrednie wsparcie dla self archivingu. Użytkownik o odpowiednich uprawnieniach będzie mógł dodawać materiały za pomocą uproszczonego formularza na stronie WWW Wprowadzony dokument zostanie oceniony przez wykwalifikowanego redaktora W przypadku niejasności dokument może być skierowany do poprawki

32 Self archiving w polskich bibliotekach cyfrowych Użytkownicy będą mogli publikować odnośnik do listy swoich publikacji w bibliotece cyfrowej Sama biblioteka cyfrowa będzie swoistym gwarantem autentyczności i niezmienności wprowadzonych dokumentów Analogicznie do publikacji w czasopiśmie naukowym.

33 Self archiving w polskich bibliotekach cyfrowych

34

35

36 Dziękuje za uwagę Adam Dudczak Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe II Konferencja Polskie Biblioteki Cyfrowe