Dworki i pałace w powiecie pajęczańskim

Transkrypt

1 Dworki i pałace w powiecie pajęczańskim

2

3 W każdej większej miejscowości powiatu pajęczańskiego znajdują się pozostałości dawnych posiadłości bogatych rodów szlacheckich. Można też zaobserwować swoisty renesans dworów szlacheckich, na ich wzór są budowane lub przekształcane domy. Dzisiejsze wyobrażenie o wyglądzie dworu szlacheckiego oparte jest na wzorach ukształtowanych od XVIII wieku, sprowadza się ono do wygodnej parterowej siedziby wiejskiej, otoczonej parkiem. W sylwetce powinien dominować ganek, czasem narożne alkierze i wysoki, łamany dach zwany polskim. Przypomnieć jednak trzeba, że w średniowieczu dominował typ siedziby szlacheckiej zwanej fortalicjum, składała się ona najczęściej z centralnie położonego dużego domu drewnianego, czasem na kamiennym cokole ( rzadziej murowanego) powiązanego z innymi budynkami i otoczonego ostrokołem oraz fosą lub bagnem. Ślady fortalicjów odnajdujemy na stanowiskach archeologicznych lub w starych dokumentach. Przemiany polityczne i społeczne doprowadziły do stopniowego zastępowania obronnych siedzib murowanymi, wygodnymi domami usytuowanymi na sztucznych i naturalnych kopcach, połączonych z malowniczymi fosami i parkami. Wszystko to, jak się okazuje odnajdujemy w dworkach i pałacach naszego powiatu.

4 Dwór w Chorzenicach Chorzenice to stara wieś o średniowiecznym rodowodzie, położona na Wysoczyźnie Bełchatowskiej. Charakterystyczny dla tego obszaru jest urozmaicony krajobraz polodowcowy, z łagodnie pofalowanymi wzniesieniami o charakterze wzgórz kemowych i wydmowych. Chorzenice mają charakter wsi szeregowej, rozciągniętej wzdłuż drogi prowadzącej między dawnymi mokradłami a leżącym na południe od wsi wzniesieniem. Po środku wsi, znajduje się dawny zespół dworski.

5

6 Dworek w trakcie przebudowy

7 Pozytywnym zjawiskiem w Polsce ostatnich lat jest zwiększenie zainteresowania kulturą, tradycją i historią regionów, lokalnych środowisk i miejscowości. Wiedza i doświadczenie na temat tzw. małych ojczyzn służą przecież integracji mieszkańców, budują tożsamość, pomagają formułować odpowiedzi na pytania: gdzie mieszkam, jaka jest historia tej okolicy, kto dawniej i w jaki sposób wywarł wpływ na ten teren?

8 Właściciele Tutejsze dobra ziemskie znane są w historii od XIV w., należały do Chorzenickich, którzy już w XVI w. posiadali we wsi 3 młyny, karczmę oraz dwór. Później majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli, należał m.in. do Dębickich, Walewskich, Tomickich, Kobierzyckich i Kobyłeckich. W opisie XIX w. dobra chorzenickie to folwark liczący 1700 ha, gorzelnia, młyn i siedem wiosek. Od 1945r majątek stał się własnością PGR i uległ stopniowej dewastacji. Zachowane we wsi zabytki przypominają o jego dawnej świetności i historycznej roli.

9 Zespół dworski składa się z XIX-wiecznego dworu, oranżerii, gorzelni oraz najciekawszego XVII-wiecznego budynku, starego dworu o cechach obronnych. Zespół znajduje się w parku, z reliktami systemu wodnego, jak sadzawki i kanały. Stary dwór zbudowany został przed rokiem 1655 na wzór podobnego, lecz starszego zameczku w Działoszynie. Pośrodku elewacji głównej usytuowano ganek filarowy. Jest to częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny budynek zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 39,2 x 8,6 m. Dach jest płaski z attyką. Budynek posiada, za wyjątkiem partii środkowej, jednotraktowy układ wnętrz na wszystkich kondygnacjach. Na parterze, w części centralnej znajduje się reprezentacyjna sień z kominkiem. Z sieni prowadzi na piętro klatka schodowa. O obronnych walorach dworu decydują grube mury, które w części parterowej mają około 1,2 metra, a na piętrze już tylko 0,9 metra. Budynek pierwotnie stał wśród mokradeł, oraz posiadał ograniczoną liczbę otworów wejściowych. Jest to przykład wiejskiej siedziby szlacheckiej. Dwór w wieku XIX przestał pełnić funkcję mieszkalne, a przemianowany został na lamus, który obecnie jest najcenniejszym i najlepiej zachowanym obiektem. Zamurowano niektóre okna, oraz go przebudowano. Stało się to za sprawą powstania obok nowego dworu.

10 Oranżeria XIX-wieczny dwór

11 W latach 60. XX wieku dwór został odbudowany, oraz przywrócono mu pierwotny wygląd. Dziś jeszcze oglądać można sklepienie sieni z późnorenesansową dekoracją stiukową typu kalisko - lubelskiego z motywami figur geometrycznych wykonanych z wałków, rzędów wolich oczek i perełek. Przetrwały również bogato profilowane portale we wnętrzu oraz drewniane drzwi wejściowe zdobione metalowymi gwoździami. Obok dworu znajduje się kopiec, na którym prawdopodobnie stała w średniowieczu lub we wczesnym okresie nowożytnym obronna wieża mieszkalna. Dawniej dwór pełnił funkcję Szkoły Podstawowej gdzie do dzisiaj są zachowane stare urządzenia takie jak np. projektory, a sale przypominają klasy oraz hale sportowe. Na drzwiach znajdują się również oznaczenia sal.

12

13

14

15 Dworek w Radoszewicach Radoszewice wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Siemkowice. Do 1953 roku istniała gmina Radoszewice. W latach miejscowość położona była w województwie sieradzkim.

16 W pobliu kościoła znajduje się piękny barokowy dwór z XVIII wieku, zbudowany przez Niemojowskich, przebudowany na przełomie XIX/XX wieku i po 1945 roku, do niedawna użytkowany przez szkołę podstawową. Obecnie wyremontowany jest własnością prywatną. Siedmioosiową elewację frontową zdobi wysunięty piętrowy portyk z czterema kolumnami, zwieńczony spłaszczonym frontonem, od strony ogrodowej balkon. Na uwagę też zasługuje tzw. dach polski: czterospadowy, łamany, zaopatrzony w lukarny, które doświetlają poddasze. Ten dach pierwotnie był kryty gontem. Kiedy dwór był zamieniony w szkołę, był własnością gminy, dach był pokryty papą, ale od kiedy jest własnością prywatną ponownie został pokryty gontem. Wewnątrz dworku znajdują się wysokie kaflowe piece, liczne portrety oraz drewniane krzesła z naszytą skórą. W niektórych oknach jeszcze wiszą starodawne firany. Na posesji budowane jest pomieszczenie na wzór dworku a właściciele posiadają pasiekę pszczół. Na terenie dworku jest studnia, w której jest woda oraz pozostałości ławek.

17

18 Stary kaflowy piec Lukarny

19 Dwór oraz szkoła otoczone są resztkami niegdyś rozległego parku, w którym podziwiać można liczne okazy pomnikowych drzew, w tym głównie lipy i dęby. W runie króluje zawilec. Park stanowi doskonałe siedlisko wielu gatunków ptaków. Dwór prezentował styl barokowy. Na przełomie XIX i XX wieku została dokonana pierwsza przebudowa. Pierwotnie budynek był drewniany. Podczas tych prac dobudowano murowany ryzalit ogrodowy. Po roku 1945 miała miejsce kolejna modernizacja. Obecnie jest to budowla murowanodrewniana prezentująca styl klasycystyczny.

20 Budynek na wzór dworu Drzwi wejściowe

21 Ludwik Niemojowski - za udzielenie pomocy powstańcom w 1863 r. został, razem z miejscowym proboszczem, ks. Stanisławem Koreckim zesłany na Sybir, gdzie przebywał 12 lat. Był autorem utworów dla dzieci, komedii. Kiedy zmarł majątek przejęła jego córka Emilia, żona Władysława Wodzińskiego. Wodzińscy sprzedali Radoszewice Molińskim. Ostatnim właścicielem majątku był Teodor Durzyński - aptekarz z Praszki. Po wojnie ziemię rozparcelowano.

22 Z kolei Walentyna Niemojowska była podczas powstania styczniowego adiutantką gen. Edmunda Taczanowskiego. W powstaniu zasłynęła bohaterstwem, gdy w czasie bitwy pod Radoszewicami (17 III 1863 r.) pomiędzy oddziałem powstańczym T.Cieszkowskiego a wojskiem rosyjskim dowodzonym przez majora Pisankę ocaliła sztandar powstańczy wyrywając go z rąk rannego kosyniera. Powstańcy polegli w tej bitwie, zostali pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu w Osjakowie. Sentkowski Stefan z żoną z Łodzi kupił dworek radoszewicki. Dlaczego pan kupił go? Jestem budowlańcem i kończyłem pracę, chciałem coś po sobie zostawić i wyremontowałem go. Teraz przyjeżdżają tutaj nasze dzieci i wnuki. Również bardzo często jest odwiedzany i podziwiany przez turystów oraz wycieczki. 11 lat tu mieszkam. Budowa była ruiną. Ściany były pokryte wilgocią, było naprawdę mnóstwo pracy.

23 Posiadacze: Radoszewscy >Niemojowscy >Molińscy >Teodor Durzyński (aptekarz)> Stefan Sentkowski Podczas remontu

24 Ciekawostki odnaleziono ścianę z cegły suszonej na słońcu znawca przyrody powiedział, że jeśli liście będą grabione, za 20 lat drzewa będą się przewracać; i tak było, i teraz nie grabi się ich odkryto, że dach był kryty trzciną

25 Dworek w Siemkowicach Murowany dwór w Siemkowicach stoi na wyspie otoczonej fosą. Został wzniesiony w XVI w., z wykorzystaniem elementów starszej budowli. Posiadał on walory obronne. We wsi był posterunek C-K (cesarsko - królewski) żandarmerii. W 1914 pijani żołnierze napadli na dwór a w jego obronie stanęli mieszkańcy i pobili napastników (taki czyn groził straceniem całej wsi, jednak za wstawiennictwem proboszcza nie stało się to) Dworek został spalony w czasie wyzwalania Siemkowic po II wojnie światowej lecz odbudowano go i pokryto gontem w 1953r umieszczono w nim świetlicę gminną i bibliotekę a w 1974r Gminny Ośrodek Kultury który funkcjonował do 1993r. Pierwszym dyrektorem GOK-u był Stanisław Romaniak, który zamieszkał w alkierzu wraz ze swoją żoną i dziećmi i rozpoczął pracę administratora kultury. Młodzi włączali się w pracę wokół zamku. Efektem tego jest m. in. kamienny murek od południowej strony który okalał ogródek kwiatowy. Dom kultury przestał istnieć ponieważ był zbyt kosztowny.

26

27 Historia dworu Jak wykazały badania, siedziba właścicieli uległa licznym przemianom. Zbudowano ją na wyspie kształtu nieregularnego koła i otoczonej mokrą fosą. W ok. XIII-XIV w. zbudowano drewnianą wieżę, prawdopodobnie na kamiennej podmurówce. W 1491r., napisano, że w Siemkowicach oprócz folwarku i dworu znajduję się też fortalicjum.

28

29 W XV w. powstała nowa murowana rezydencja obronna otoczona fosą. Prawdopodobnie jest to trzykondygnacyjny, raczej jednoprzestrzenny budynek z piwnicą, parterem i piętrem. Wnętrze tego dworu, a raczej wieży to jedna z izb dzisiejszego zamku, którą młodzież nazywa kamienną salą.

30 Pod koniec XVI w. rozbudowano dwór w stylu renesansowym i dużych izb mieszkalnych oraz czterospadowym dachem pokrytym gontem. Sugeruje się, że wzniósł go Jerzy Siemkowski. W XVII w. przejęto majątek przez Święcickich i przeprowadzono remont. Dobudowali oni alkierz w kształcie wieży. W ok. 1850r., dwór uległ spaleniu. Odbudowę przeprowadzili Kraśniccy. Rozbudowano piętro, a alkierz nadbudowano do wysokości trzykondygnacyjnej wieży. Wykonano dwie dobudówki i wymieniono okna

31

32 Dawny dwór otaczał park. Rosło w nim wiele drzew owocowych i wiele pięknych roślin. Do dziś zachowała się 700-letnia lipa, pamiętająca pierwszych właścicieli i cztery potężne 400 letnie dęby znajdujące się w katalogu zabytków. Znajduje się też tam leszczynowa alejka. Stary dąb

33

34 Dworek w Makowiskach Wieś Makowiska została założona na prawie niemieckim w końcu XIII lub na początku XIV w. Była ona w posiadaniu arcybiskupów gnieźnieńskich. Obecnie położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Pajęczno. W latach miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego. Po środku wsi znajduje się stary, zniszczony dwór.

35 W Makowiskach niewątpliwą atrakcję stanowi dwór szlachecki położony obok kościoła, za plebanią, otoczony nieco przetrzebionym parkiem, a od południa ograniczony stawem. Jak podaje Katalog zabytków sztuki w Polsce w tomie II, dotyczącym powiatu radomszańskiego, (s. 16, Warszawa 1953), dwór został wzniesiony zapewne w I połowie XIX wieku. Jest murowany, powstał na planie prostokąta, od frontu z ryzalitem czyli częścią budynku wysuniętą ku przodowi na wysokości wszystkich kondygnacji. Układ wnętrza jest dwutraktowy (dwa równoległe ciągi pomieszczeń na jednej osi, ułożone wzdłuż osi podłużnej budynku), dach jest dwuspadowy.

36

37 Pod częścią wschodnia jego elewacji północnej znajduje się sklepiona piwnica, wsparta na 3 murowanych filarach stanowiących przedłużenie ścian zewnętrznych dworu. Piwnica dostępna jest jedynie po schodach z zewnątrz budynku. Drzwi budynku są stare i zniszczone.

38 Wnętrze

39 Jak już wspomniano wcześniej o stawach znajdujących się w okolicznym parku, łączą się one poprzez system rowów z kolejnymi zagłębieniami. Obecnie pełnią one funkcję grzęzawisk, intensywnie obrośniętymi drzewostanami o charakterze olsu.

40 Właściciel Gospodarzem dworu na początku XX wieku był Władysław Meyer właściciel Makowisk i zarazem Sędzią Sądu Pokoju w Pajęcznie. Jak podano w książce Pajęczno poprzez wieki pełnił również funkcję prezesa Ochotniczej Straży Ogniowej w Pajęcznie, którą założono w 1909 roku.

41 O zasobności dworu i jego właściciela, świadczy fakt, że funkcjonowała tu jeszcze w latach 30-tych XX wieku mleczarnia. Wśród okolicznych mieszkańców można było do niedawna znaleźć różne elementy wnętrz pochodzące zapewne z dworku. Ostatnio w dworze mieściła się szkoła podstawowa, a do 2004 roku Filia Biblioteki Publicznej w Pajęcznie, która obecnie znalazła nową siedzibę w budynku Szkoły Podstawowej w Makowiskach. Szkołę niedawno rozbudowano, ale jej pierwotny budynek, znajdujący się nieopodal dworu, liczy sobie sto lat i został wybudowany na placu niegdyś należącym do dworu, którego dobra ciągnęły się w kierunku Pajęczna aż do lasu. Po wojnie ziemie dworskie rozparcelowano, a przy szosie powstały działki budowlane. W budynku szkoły mieściła się przed wojną i po wojnie szkoła rolnicza, która swą działalnością obejmowała młodzież gminy, a mobilizować do nauki w niej miały wprowadzone wówczas przepisy, mówiące, iż osoby, które ukończą szkołę rolniczą, będą mogły dziedziczyć majątek rolny po rodzicach.

42 Dworek w Stróży Stróża wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Rząśnia. W latach miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego. Wieś leży przy drodze wojewódzkiej nr 483 Częstochowa- Łask, 50 km od Częstochowy. Mieści się w niej zabytkowy, drewniany kościół parafialny pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza oraz pałac, w którym obecnie znajduje się szkoła podstawowa.

43 Pałac usytuowany jest w środku wsi. Działka przylega do terenu kościelnego. Obiekt był położony w parku (zniszczonym po wojnie). Dojazd do budynku od strony północnej (od drogi do Rząśnia) przed wojną był piękną aleją ograniczoną drzewami i bukszpanowym żywopłotem. Teren płaski. Do lat 40-tych XX w. na miejscu obecnego boiska szkolnego znajdowała się pałacyk zwany skarbcem, rozebrany po II wojnie światowej. Ogrodzenie z siatki.

44 Pałac powstał w XIX w. w stylu neorenesansowym, który nadał mu Władysław Marconi. W tym stylu pałac przetrwał do 1945 roku.

45 BUDYNEK NA PLANIE KWADRATU PREZENTUJE STYL NEORENESANSOWY. WG. INNYCH ŹRÓDEŁ PRZEBUDOWANY W STYLU RENESANSOWYM W RZUCIE KWADRATU. FRONT ZDOBI RYZALIT Z PORTYKIEM WGŁĘBNYM NA PARTERZE TRÓJARKADOWYM. WSPARTY JEST NA DWÓCH JOŃSKICH KOLUMNACH. BUDOWLA BYŁA PRZEBUDOWANA I DZIŚ PREZENTUJE BARDZO ZREDUKOWANĄ FORMĘ. ZATRACIŁA W DUŻEJ MIERZE CECHY STYLOWE. ZACHOWAŁY SIĘ POZOSTAŁOŚCI PARKU.

46 HERB WALEWSKICH NA FRONCIE PAŁACU KIEDYŚ I DZIŚ.

47 Po likwidacji GRN (w 1973 r.) przystąpiono do remontu i przebudowy (adaptacja na szkołę), bez żadnego nadzoru konserwatorskiego. Od strony południowej rozebrano dwie półkoliste werandy oranżerie. Środkową część elewacji południowej podniesiono o 1 kondygnację. Zupełnie zmieniono wygląd dachu (był o nachyleniu ok. 30 ). Od strony zachodniej rozebrano dwie półkoliste przybudówki, zmieniono dach nad niższą częścią na płaski, wprowadzono wyjścia ewakuacyjne. Elewację północną zrównano do linii prostej rozbierając dawną kancelarię, a owalną ścianę pokoju stołowego zastąpiono ścianą prostą, zmieniono dach. Zmieniono wszystkie okna na współczesne (nie tylko stolarkę, również kształt otworów, nadproża). W czasie remontu przeprowadzono wymianę stropów i więźby dachowej.

48

49 Po wojnie rozebrano zabytkowy dworek tzw. skarbiec stojący na terenie obecnego boiska szkolnego. Rozebrał go Franciszek Kluska za pozwoleniem władz; przyznano mu materiał rozbiórkowy. Skarbiec był prawdopodobnie starszy od pałacu. Posiadał min. zabytkowe kolebkowe sklepienie. W listopadzie 1991 r. rozebrano zabytkowy spichlerz podworski (rozebrano dach, mury z cegły o wymiarach gotyckich) z XVII lub XVIII w.

50 DUBIDZE, ZESPÓŁ DWORSKO GOSPODARCZY Dubidze leżą przy trasie nr 483 ( Częstochowa Łask). Dwór położony jest przy skrzyżowaniu w centrum miejscowości. Można oglądać tylko z zewnątrz. Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków: Zespół dworski w Dubidzach, nr rej.: 463/89 z

51 Zespół dworsko-gospodarczy w Dubidzach został zbudowany na początku XX wieku. W jego skład, oprócz samego dworu, wchodzą: oficyna, stróżówka, obora i spichlerz wznoszone od XVIII wieku oraz park o charakterze krajobrazowym założony w XIX wieku. Zabytek jest obecnie w kiepskiej kondycji. Stoi pusty i niszczeje, ostatnio zostały w nim zamurowane okna. Istnieje legenda opisująca historię Dubidz.

52 Oprócz dworu, oglądać można oficynę, oborę i stróżówkę. Zachował się też zaniedbany park o charakterze krajobrazowym, założony w XIX stuleciu. Kilka lat temu padła propozycja zagospodarowania i remontu podupadłego założenia. W ramach projektu Centrum Energetyki Wiatrowej, planowano w Dubidzach utworzyć Park Tematyczny. W dworze miałyby się znajdować miejsca noclegowe. Jak na razie, prace przy zabytku ograniczone zostały do... zamurowania otworów okiennych.

53

54 Dwór w Kiełczygłowie Kiełczygłów wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Kiełczygłów. Dwór znajduje się w centrum wsi. Dziś mieści się tam gminna biblioteka.

55 Dwór w Kiełczygłowie, który dzisiaj można oglądać powstał w XVIII w. Jest to budowla parterowa, o dwuspadowym dachu. Do dworku prowadzi mały portal wspierający trójkątny fronton z półokrągłym okienkiem. Dworek ma budowę symetryczną na planie prostokąta. Obecnie w centrum zainteresowania naukowców są piwnice dworu, które prawdopodobnie są pozostałością po dworze obronnym, na którego ruinach zbudowano nowy dwór. Odnaleziono tam otwory okienne i wejściowe, wskazujące na dużo niższe położenie gruntu w poprzednich wiekach. Powstały one prawdopodobnie w XVI lub XVII w. choć dopiero badania wskażą prawdziwy czas powstania.

56

57 Historia Wzmianki o istnieniu dworu obronnego nie dawały jednoznacznej oceny gdzie mógł się on znajdować. Podejrzewano zarówno Kiełczygłów, jak i Toporów. Najnowsze odkrycia, mogą jednak potwierdzić istnienie dworu w tej pierwszej miejscowości. A dwór Andrzeja z Kiełczygłowa był już datowany we wzmiankach na 1446 r.

58 Właściciele Właścicielami dworu byli m.in. hrabia Nesselrode oraz Stanisław Roman Pestkowski. Warto wspomnieć ich dzieci. Córka hrabiego nazywana była Białą damą, była ona uczennicą Fryderyka Chopina i muzą literacką Cypriana Kamila Norwida. Syn Pestkowskiego był natomiast działaczem SDKPiL i międzynarodowego ruchu robotniczego. Brał udział w Rewolucji Październikowej. Został stracony w 1937 r., lecz za czasów stalinowskich zrehabilitowany w roku 1956.

59 Dworek w Woli Wydrzynej Wola Wydrzyna wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Sulmierzyce. W latach miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. Największym zabytkiem wsi jest zespół pałacowy z XIX w.

60 Pałac w Woli Wydrzynej został wybudowany w latach pięćdziesiątych XIX wieku, w stylu neoklasycystycznym przez Walewskich. Od frontu pałac posiada portyk z czterema kolumnami. Z tyłu znajduje się taras umieszczony na kolumnach. Park o charakterze krajobrazowym otaczający budynek najprawdopodobniej powstał na przełomie XVIII i XIX wieku. W sąsiedztwie pałacu znajduje się również zespół zabudowań gospodarczych, takich jak: gorzelnia, spichlerz czy też obory, które w okresie powojennym były użytkowane przez PGR.

61

62 Pałac w czasach minionej epoki pełnił różne funkcje. Znajdowała się tu szkoła, przedszkole, a nawet mieszkania prywatne. Podobno też były tu biura i budynek pełnił rolę administracyjną. Niestety pewnego dnia miejscowa dzieciarnia postanowiła sobie urządzić w nim ognisko. Skutków tej "zabawy nie trzeba opisywać. Pałac jest własnością prywatną, doczekał się tylko nowego dachu i niszczeje.

63 Wnętrze

64 Dwór obronny w Białej Murowana rezydencja kronikarzy Bielskich w Białej (chodzi o Białą Szlachecką, nie mylić z Białą w powiecie wieluńskim) powstała prawdopodobnie w połowie XVI wieku. Nie znamy wymiarów pierwotnego budynku, dane pochodzą z okresu po rozbudowie, w XVIII wieku. Budowla nie jest legendą dawnej przeszłości, ponieważ rozebrana została dopiero po II wojnie światowej, a opisana w roku Piwnice można było oglądać jeszcze w latach 50. ubiegłego stulecia.

65 Właścicielami byli Marcin i Joachim Bielscy. Swoje gniazdo rodzinne zwali oni Albumą od łacińskiej nazwy Białej: Alba. W miejscu rezydencji znajdowała się szkoła, otoczona z trzech stron dawnymi fosamistawami. Dwór miał formę murowanej kamienicy o orientacyjnych wymiarach 15x21m, usytuowanej na kopcu otoczonej nawodnionymi fosami.

66

67 W styczniu 1588r. Dwór został spalony przez oddział Stanisława Diabła Stadnickiego. Później obiekt odbudowano a w ruinie ponownie był w roku W 1820r. obiekt został odbudowany i dopiero po II wojnie światowej został rozebrany. Jeszcze w latach 50. XX w. istniały części piwniczne dawnego dworu. Obecnie pozostały tylko zachowane w większości ziemno-wodne elementy założenia obronnego.

68 Pałac Męcińskich w Działoszynie Istniejący dziś pałac powstał ok r. za sprawą Andrzeja z Kurozwęk Męcińskiego. W 1804 r. budowla stała się własnością Myszkowskich, a latach 60. XIX w. - Wzdulskich. Po II wojnie światowej mieścił się tu dom wypoczynkowy a potem zakład wychowawczy. Od lat 80-tych budowla wraz parkiem dzierżawiona była innym właścicielom, ale praktyki te nie wyszły rezydencji na dobre - budynek zaczął popadać w ruinę.

69 Budowla ma kształt wydłużonego prostokąta, jest podpiwniczona i liczy dwie kondygnacje. Elewacje są tynkowane i zdobione sgraffitowym boniowaniem, tynki zasłaniają wielogatunkowy materiał budowlany. Dach jest wysoki, dwuspadowy, zamknięty falistymi szczytami a ryzalit wejściowy prostym trójkątnym naczółkiem.

70

71 Pomieszczenia parteru i piwnice są pokryte sklepieniami kolebkowymi, wejście do komnat jest poprzedzone obszerna sienią. Podobno w jednym z okien zachowane były do lat 80-tych fragmenty starych malowideł, niestety pokryto je warstwą emulsyjnej farby. Dziś odrestaurowane wnętrza pełnią różne funkcje kulturalne, jest tu bibliotek z czytelnią, sala koncertowa na piętrze i przestronna galeria na strychu.

72

73 Z dawnego, pięknego ogrodu pozostało niewiele śladów, zaledwie zarys sadzawek i kanału, jedynie kształt wzniesienia i fragmenty starorzecza Warty pozwalają przy odrobinie fantazji stworzyć wizje podziwianego niegdyś założenia. Po remoncie dworu przeprowadzono także częściową rewitalizację zielonego otoczenia.

74

75 Są takie miejsca, które odżyły na nowo, jak pałac Męcińskich w Działoszynie, ale również takie, które wkrótce znikną bo są już ruiną. Pozostaną zatem na zdjęciach, a może też w pamięci, gdy przeczytana będzie ich historia, zbierana i opracowywana przez kilku uczniów z klasy I A w formie pracy metodą projektu w ramach przedmiotu wiedza o kulturze. Autorami zdjęć i opracowań są: Oliwia Gliga Patrycja Konieczna Patrycja Krysiak Michał Nabiałczyk Daria Wolna i Anna Tomecka - Siemińska

76

77 Bibliografia Kulisy powiatu, Przewodnik turystyczny po powiecie pajęczańskim, przez region- gmina Siemkowice2012), Urząd Miasta i Gminy Siemkowice, Jadwiga Freus, Urząd Miasta i Gminy Rząśnia, pokdzialoszyn.pl

78 Prezentację wykonały: Oliwia Gliga i Patrycja Konieczna Dziękujemy za uwagę!!