Trasa wycieczki: Synagogi Krakowa. czas trwania: 2 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa

Transkrypt

1 Trasa wycieczki: Synagogi Krakowa czas trwania: 2 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa

2 Opis wycieczki Kazimierz, obecna dzielnica Krakowa, a niegdyś osobne miasto, został utworzony w 1335 roku. Już wtedy bardzo szybko zbudowano Synagogę Starą, która stanowiła centrum życia Gminy Żydowskiej w Krakowie przez następne wieki. Na Kazimierzu mieszkało wtedy kilka rodzin żydowskich, ale dzielnica żydowska znajdowała się w Krakowie w miejscu, gdzie dziś znajduje się dzielnica uniwersytecka. Na Kazimierz żydzi przeniesieni zostali przez Jana Olbrachta, po pożarze Krakowa o podpalenie którego zostali posądzeni. Wtedy powstała dzielnica żydowska, początkowo obejmująca dzisiejsza ulicę Szeroką znjadującą się właśnie na Kazimierzu. Potem jednak przybyło do nas wielu Żydów z Hiszpanii i Niemiec i innych krajów, tak więc dzielnica został poszerzona. Przy ulicy Szerokiej znajduje się kolejna synagoga, dziś uzytkowana przez Dom Kultury. Powstała w XVII w. jako prywatna synagoga Poppera. Niemalże na przeciwko niej możemy zobaczyć czynną do dziś synagogę Remuh - Mojżesza Isserlesa, największego Rabina w Krakowie, żyjącego w XVI w. Synagogę dla syna wybudował jego ojciec. Nieco dalej widzimy synagogę na piętrze - tzw. Wysoką, w której możemy dziś oglądać ciekawe wystawy. Przy ulicy Kupa znajdują się kolejne dwie synagogi: Izaaka Jakubowicza, bardzo bogatego Żyda (mieści się tu dziś koszerny sklep i restauracja) oraz synagoga Kupa, ufundowana przez gminę żydowska dla biedoty w XVII w. Ostatnia piękna synagoga to dla Żydów postępowych to synagoga Tempel. Warto obejrzeć jej piękne mozaiki, empory i ciekawę szafę ołtarzową. Program wycieczki 2

3 Kazimierz. Synagoga Stara Późnogotycka, powstała pod koniec XV w. Jest najstarszą synagogą w Polsce. Po pożarze z 1557 r. odbudowana w 1570 r. - zachowano gotyckie mury, ale zmieniono ukształtowanie bryły, dodano wysoką attykę i renesansowy wystrój wnętrz. W latach kolejna przebudowa nadała budowli cechy neorenesansowe. W czasie II wojny światowej synagoga została zniszczona, a dzieła sztuki zrabowane. W czasie remontu w latach 50. XX w. przywrócono jej wygląd gotycko-renesansowy. Obecnie zabytek jest siedzibą oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa - Dzieje i Kultura Żydów '05"N 19 56'55"E na mapie:a Kazimierz. Synagoga i cmentarz Remuh (stary) Synagogę Remuh (używa się też pisowni Remu lub Remu h) wzniesiono w poł. XVI w. dla rabina Mojżesza Isserlesa, zwanego Remu. Pierwotnie renesansowa, wielokrotnie przebudowywana. Po wojnie, w 1945 r., przywrócono jej funkcje religijne. W latach przeprowadzono gruntowny remont. Kazimierz. Synagoga Poppera (Bociana) Zbudowana w 1620 r. z fundacji kupca i bankiera Wolfa Poppera. Kilkakrotnie przebudowywana, w czasie okupacji zrujnowana. W wyniku powojennej przebudowy (1964) wnętrze straciło charakter sakralny. Mieści się tu Dom Kultury. Cmentarz założono z funduszy kahału (gminy żydowskiej) w 1551 r. W XVII i XVIII w. był powiększany. W 1800 r. władze austriackie nakazały zamknięcie cmentarza. W czasie II wojny światowej został zdewastowany - ocalało niewiele nagrobków, m.in. rabina Mojżesza Isserlesa Remu. W latach 50. XX w. cmentarz uporządkowano, ustawiono ponownie ponad 700 nagrobków. Jest to największy i najcenniejszy cmentarz żydowski w Polsce. Do synagogi Remuh i do grobu rabina Isserlesa pielgrzymują Żydzi z całego świata '10"N 19 56'50"E na mapie:c 50 03'09"N 19 56'56"E na mapie:b Kazimierz. Synagoga Wysoka Późnorenesansowa ( ). Nazwa pochodzi od 3

4 niezwykłego usytuowania sali modlitwy dla mężczyzn na I piętrze; parter był przeznaczony na cele handlowe. Po zniszczeniach wojennych synagogę remontowano ( ) - odkryto wówczas malowidła ścienne z hebrajskimi napisami. Wyremontowaną dawną synagogę połączono z sąsiednim budynkiem i przeznaczono na cele wystawowe '05"N 19 56'50"E na mapie:d Kazimierz. Synagoga Kupa Pierwotnie wczesnobarokowa, wzniesiona w 1 poł. XVII w. dla szpitala ubogich, z funduszy kahału, czyli gminy żydowskiej (słowo kupa oznacza fundusz kahalny, czyli zarządu gminy). Obecny wygląd jest efektem przebudowy w latach 20. XIX w. W czasie okupacji wyposażenie synagogi zniszczono. Wyremontowany w ostatnich latach zabytek służy jako miejsce spotkań i wydarzeń kulturalnych oraz miejsce kultu religijnego '09"N 19 56'45"E na mapie:f Kazimierz. Synagoga Izaaka (Ajzyka) Wzniesiona w latach z fundacji prywatnej Izaaka Jakubowicza Jekelesa, za zgodą króla Władysława IV. Budowla barokowa z manierystycznym portalem i pięknymi dekoracjami stiukowymi we wnętrzach. W czasie okupacji wyposażenie synagogi zniszczono. Remont trwał w latach Synagoga jest czynna. We wnętrzu zorganizowano wystawę fotograficzną "Pamięci Żydów polskich" '06"N 19 56'48"E na mapie:e Kazimierz. Synagoga Tempel (Postępowa) Wzniesiona w 1862 r., powiększona na przełomie XIX/XX w. W latach 20. XX w. przebudowana - wówczas we wnętrzu postały bogate dekoracje orientalne. Obecnie jest to budowla neoromańska. Synagoga jest nadal czynna. Obok niej, w ogrodzie, w jednym z trzech budynków mieści się, również czynna, rytualna łaźnia żydowska - mykwa. 4

5 50 03'11"N 19 56'40"E na mapie:g Zdjęcia dodane przez (w kolejności): fot. K. Chojnacki, chrispu, fot. K. Chojnacki, fot. K. Chojnacki,, chrispu, Trasa dodana przez: joanna33 Przewodnik wygenerowany w serwisie Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu. Copyright 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano: niedziela 03 lipca :54:20 5