IZBA ARCHITEKTÓW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ KRAJOWA RADA IZBY ARCHITEKTÓW RP

Transkrypt

1 IZBA ARCHITEKTÓW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ l.dz. 027/KRIA/2013/w KRAJOWA RADA IZBY ARCHITEKTÓW RP Warszawa, 23 stycznia 2013 r. Pan prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski Przewodniczący Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego Dot.: prezentacja stanowisk izb samorządu zawodowego W nawiązaniu do zaproszenia skierowanego do Krajowej Rady Izby Architektów RP, w sprawie prezentacji efektów prac środowiska zawodowego architektów związanych z przygotowaniem kompleksowej regulacji procesu inwestycyjno- budowlanego, przedkładamy nasze opracowanie: Tezy i założenia do regulacji procesu inwestycyjnego". Mamy nadzieję, że przygotowane przez nas tezy pozwolą na budowę merytorycznie i metodologicznie właściwego modelu tego procesu, który opisany konkretnymi normami prawnymi stanie się podstawą tzw. Kodeksu Budowlanego. Jednocześnie pragniemy zapewnić o gotowości Izby Architektów RP do dalszego merytorycznego wspierania wszelkich prac zmierzających do kompleksowej regulacji procesu planowania, projektowania i realizacji inwestycji. Z poważaniem* y / (jęsiak, architekt IARP Prezesfeajowej Racly Warszawa, ul. Foksal 2. Tel.: (0-22) Tel./fax: (0-22) NIP: Regon: Konto: PKO BP SA X O/W-wa Nr

2 IZBA ARCHITEKTÓW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ TEZY I ZAŁOŻENIA DO REGULACJI PROCESU INWESTYCYJNEGO W A R S Z A W A G R U D Z I E Ń

3 CELE i PRZEDMIOT REGULACJI - POJĘCIA PODSTAWOWE Podstawową funkcją aktów prawnych tworzących Kodeks Inwestycyjny winna być taka regulacja procesu planowania, projektowania i realizacji inwestycji, która zagwarantuje, że proces zaspokajania zbiorowych i indywidualnych potrzeb będzie elementem tworzenia materialnej i kulturowej bazy dla zrównoważonego rozwoju cywilizacyjnego. Szerokie a wręcz otwarte pojęcie zrównoważonego rozwoju cywilizacyjnego w kontekście środowiska zbudowanego (w ogólności antropogenicznego) zawiera takie dziedziny jak : ochrona środowiska naturalnego ochrona dorobku cywilizacyjnego bezpieczeństwo zbiorowe i indywidualne potencjał rozwojowy środowiska naturalnego i kulturowego Ponieważ przedmiotem regulacji jest proces planowania, projektowania i realizacji inwestycji, zatem punktem wyjścia do jakichkolwiek rozważań na ten temat musi być struktura tego procesu. Proces planowania, projektowania i realizacji inwestycji podlega uniwersalnym regułom, niezależnym od szerokości geograficznej czy ustroju politycznego, wspólnym dla każdego procesu kształtowania przez człowieka otaczającej go rzeczywistości. Wynika on z samej istoty relacji człowieka z otoczeniem zarówno w skali zbiorowej jak i indywidualnej. W zależności od specyfiki dziedziny w której ma miejsce aktywność, poszczególne sfery tej relacji przenikają się, przybierają różny zakres i formę, ale zawsze i niezbywalnie dokonują się w następujących fazach: 1. identyfikowania otoczenia i uwarunkowań oraz wyznaczenie granic i warunków aktywności 2. identyfikacji problemu/celu w kontekście określonych potrzeb zbiorowych lub indywidualnych oraz koncepcja rozwiązania problemu/osiągnięcia celu 3. realizacja Odpowiednikami tego w procesie planowania, projektowania i realizacji inwestycji są trzy zasadnicze człony tego procesu : 1. faza planowania przestrzennego oraz regulacji prawnych i formalnych, zwana dalej sferą regulacyjną tu dokonuje się identyfikacji otoczenia i uwarunkowań oraz wyznaczenie granic i warunków aktywności. 2. faza konstytuowania się celu i sposobu realizacji przedsięwzięcia, zwana dalej fazą projektową tu dokonuje się: identyfikacja problemu/celu w kontekście określonych potrzeb zbiorowych lub indywidualnych, koncepcja rozwiązania problemu/osiągnięcia celu w kontekście uwarunkowań wynikających z otaczającej rzeczywistości, weryfikacja koncepcji i decyzja o realizacji. 3. faza techniczno realizacyjna tu następuje opracowanie instrukcji wykonania przedsięwzięcia i jego realizacja. poszczególnych faz można w skrócie określić następująco: SFERA REGULACYJNA Akty prawa powszechnego Akty prawa miejscowego Dokumenty Strategiczne Akty administracyjne FAZA PROJEKTOWA Projekt Urbanistyczny Projekt Architektoniczny Projekt Zagospodarowania Terenu FAZA TECHNICZNO - REALIZACYJNA Projekt Budowlany Projekt Wykonawczy Realizacja Eksploatacja 1-9

4 ANALIZA OBECNEGO STANU PRAWNEGO Obecną strukturę pakietu obu ustaw, o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i prawo budowlane można przedstawić w następującym schemacie : SFERA REGULACYJNA zdefiniowane ustawowo Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju Przestrzennego Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Decyzja o Warunkach Zabudowy i Zagospodarowania Terenu SFERA PROJEKTOWO - REALIZACYJNA zdefiniowane ustawowo Projekt Budowlany Decyzja o Pozwoleniu na Budowę Nadzór Inwestorski Nadzór Autorski Nadzór Budowlany Decyzja o Oddaniu do Użytkowania Uczestnicy zdefiniowani ustawowo Społeczność Lokalna Administracja publiczna Planiści Uczestnicy zdefiniowani ustawowo Inwestor Administracja publiczna Projektanci Wykonawcy Obecny system zbudowany jest z dwóch zasadniczych sfer w obrębie którego występują d w a p r o g i a d m i n i s t r a c y j n e t.j. decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i decyzja o pozwoleniu na budowę, z których pierwsza zlokalizowana jest pomiędzy sferą regulacyjną a sferą projektowo-realizacyjną a druga wewnątrz sfery projektowo-realizacyjnej. Sfera regulacyjna ukonstytuowana jest przez ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym a sfera projektowo realizacyjna przez ustawę prawo budowlane. Gdzie zatem, w obecnym systemie, realizują się trzy w/w zasadnicze fazy procesu przygotowania i realizacji inwestycji t.j. sfera regulacyjna, faza konstytuowania się przedsięwzięcia inwestycyjnego t.j. faza urbanistyczno-architektoniczna i faza techniczno realizacyjna, i jakie instytucje i instrumenty prawne im odpowiadają. 1. sfera regulacyjna t.j. planowania przestrzennego : realizuje się w sferze ukonstytuowanej przez ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym instrumenty to: Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju Przestrzennego, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego i Decyzja o Warunkach Zabudowy i Zagospodarowania Terenu. 2. faza konstytuowania się sposobu realizacji przedsięwzięcia : realizuje się w sferze projektowo realizacyjnej ukonstytuowanej przez ustawę prawo budowlane instrumenty to: projekt budowlany. 3. sfera techniczno realizacyjna t.j. opracowanie instrukcji wykonania oraz realizacja inwestycji: realizuje się w sferze projektowo realizacyjnej ukonstytuowanej przez ustawę prawo budowlane instrumenty to: projekt budowlany, nadzór inwestorski, nadzór autorski i nadzór budowlany. Znamienne jest to, że faza rozstrzygnięć funkcjonalno przestrzennych i założeń techniczno ekonomicznych realizowana jest poprzez projekt budowlany, a więc narzędzie w istocie właściwe fazie techniczno realizacyjnej. Segregacja problematyki procesu projektowego odbywa się wyłącznie poprzez rozdział czynności w obrębie projektu budowlanego zaś ich granice wyznaczone są specjalnościami budowlanymi określonymi aktem wykonawczym o samodzielnych funkcjach technicznych w budownictwie. Oznacza to że o podziale ról w procesie projektowym decyduje wyłącznie organizacja projektu budowlanego, która najczęściej odbywa się kosztem wymogów metodologicznych i merytorycznych fazy kluczowej dla procesu inwestycyjnego. 2-9

5 W konsekwencji luka pomiędzy sferą regulacyjną a techniczno-realizacyjną prowadzi do przejmowania problematyki fazy urbanistyczno-architektonicznej przez niewłaściwe instrumenty i niewłaściwych dla tej problematyki uczestników procesu projektowego z zakłóceniem metodologicznej kolejności poszczególnych faz przygotowania inwestycji. Zatem kluczowa faza procesu przygotowania i realizacji inwestycji, w której konstytuuje się sposób realizacji przedsięwzięcia, poprzez złą lokalizację w obecnym systemie prawnym i pozbawienie właściwych instrumentów, została w praktyce wyeliminowana z procesu przygotowania i realizacji inwestycji. Wszystkie obecne w naszej świadomości negatywy obowiązującego systemu prawnego w zakresie barier w procesie przygotowania inwestycji patogennych relacji pomiędzy uczestnikami procesu przygotowania inwestycji niskiej jakości środowiska zbudowanego (urbanistyki i architektury) w tym rozlewania się zabudowy, dezintegracji terenów miejskich czy zajmowania terenów zalewowych, wywieść można, pośrednio lub bezpośrednio, z braku korelacji struktury obowiązujących aktów prawnych z naturą metodologiczną procesu przygotowania i realizacji inwestycji. W istocie sprowadza się to do braku reprezentacji w strukturze prawa, fazy kluczowej dla konstytuowania się przedsięwzięć inwestycyjnych tj., fazy urbanistyczno-architektonicznej. Stąd przypisywanie miejscowemu planowi zagospodarowania przestrzennego a więc instrumentowi regulacyjnemu, który jako akt prawa miejscowego nie rozstrzyga o sposobie realizacji indywidualnego przedsięwzięcia roli projektu urbanistycznego. Prowadzi to do utraty jego regulacyjnej istoty oraz rozstrzygania w zakresie urbanistycznym i architektonicznym przy braku niezbędnego instrumentarium i niezbędnej do takich rozstrzygnięć materii. W efekcie, powszechnie mamy do czynienia z wadliwymi prawnie i merytorycznie aktami prawa miejscowego. Podobnie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu używa się do rozstrzygania w zakresie urbanistyki i architektury daleko poza granicami uprawnień tej procedury i nie dysponując niezbędną do takich rozstrzygnięć materią. Prowadzi to do patologii w każdym możliwym aspekcie, prawnym i merytorycznym, generując dodatkowo zjawisko zawłaszczania przez administrację części procesu projektowego. Wypaczona zostaje również rola administracji w procesie przygotowania i realizacji inwestycji poprzez to, że nie daje się w tym modelu właściwie zlokalizować progów administracyjnych. Właściwością aktu administracyjnego jest, prowadzona w interesie publicznym, regulacja i kontrola spraw indywidualnych, których unikalne uwarunkowania wymagają skonfrontowania z przepisami powszechnymi. W procesie przygotowania i realizacji inwestycji unikalne uwarunkowania każdego przedsięwzięcia inwestycyjnego generowane są w fazie urbanistyczno-architektonicznej, a skonfrontowanie ich z przepisami powszechnymi powinno następować przed wejściem w fazę realizacji. Takich warunków nie spełnia decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, bowiem jest zlokalizowana przed fazą ostatecznego konstytuowania się celu i szczegółowych sposobów jego realizacji sama przecież stanowi wyłącznie uwarunkowanie wyjściowe dla fazy projektowej. Z kolei decyzja o pozwoleniu na budowę operuje na projekcie budowlanym, w którym problematyka właściwa dla rozstrzygnięć administracyjnych jest źle reprezentowana i obarczona bagażem fazy realizacyjnej t.j. szczegółowych rozwiązań technicznych, które wyznaczane są przecież jednoznacznie przez właściwe standardy i przepisy. Brak prawnej reprezentacji fazy koncepcyjnej t.j fazy w której konstytuuje się przedsięwzięcie inwestycyjne i w efekcie zlokalizowanie decyzji administracyjnej rozstrzygającej o sposobie jego realizacji wewnątrz fazy techniczno realizacyjnej stanowi, poza innymi wadami, również istotną barierę procesu inwestycyjnego, bowiem : aby uzyskać gwarancje administracyjne dla swojego przedsięwzięcia, w tym i zdolność do kredytowania, Inwestor musi znacznie zaawansować fazę realizacyjną (do niej bowiem zaliczyć należy projekt budowlany), łącznie z nabyciem praw do terenu. Musi więc ponieść koszty i ryzyko, które często wyklucza przedsięwzięcie. Wymagająca podkreślenia jest sytuacja na obszarach objętych Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego, bowiem w szczególny sposób wskazuje na deficyt reprezentacji w prawie fazy urbanistyczno-architektonicznej : do pozwolenia na budowę, inwestor musi dysponować terenem i wykonać kompletny projekt budowlany. Wymaga to nakładów, często, niemożliwych bez kredytu inwestycyjnego. Pomiędzy instytucją MPZP a pozwoleniem na budowę nie ma żadnego instrumentu pozwalającego skonfrontować inwestorowi konkretny projekt z interpretacją regulacyjnych w swojej istocie zapisów planu. Ryzyko, że jego przedsięwzięcie zostanie zakwestionowane na etapie pozwolenia na budowę, czyli de facto już na etapie realizacji, jest nie do przyjęcia inwestor szuka więc gwarancji osobistych u urzędnika wydającego pozwolenie na budowę. W rezultacie obszar objęty MPZP jest dla inwestora obszarem zwiększonego ryzyka i braku gwarancji dla nakładów na realizacje inwestycji oraz obszarem patogennym dla relacji Inwestor Urzędnik. 3-9

6 POSTULATY i ZAŁOŻENIA DO KODEKSU INWESTYCYJNEGO Tezy kardynalne płyną wprost z diagnozy stanu obecnego i brzmią : struktura aktów prawnych składających się na kodeks musi odpowiadać metodologii procesu przygotowania i realizacji inwestycji. Proces planowania, projektowania i realizacji inwestycji podlega uniwersalnym regułom, w szczególności regułom metodologicznym i warsztatowym, które muszą być w zapisie prawnym reprezentowane i respektowane, a podział ról musi wynikać z faktycznie pełnionej funkcji przez daną grupę uczestników procesu inwestycyjnego. Dlatego też proces legislacji sfery inwestycyjnej należy rozpocząć od budowy modelu procesu inwestycyjnego i dopiero taki model konfrontować z doktrynami prawnymi i przepisywać na procedury i instytucje prawne i administracyjne. gwarancje prawne właściwej metodologii procesu inwestycyjnego muszą się stać jednym z zasadniczych celów regulacji ustawowej procesu inwestycyjnego, bowiem tylko na takim gruncie możliwa jest realizacja obowiązku ochrony wartości konstytucyjnych w tym procesie. SYSTEMATYKA PROCESU PLANOWANIA, PROJEKTOWANIA I REALIZACJI INWESTYCJI Sfera planowania przestrzennego to: sfera regulacji prawnych i administracyjnych od poziomu krajowego do poziomu miejscowego ustalająca reguły i uwarunkowania dla procesu projektowania i realizacji inwestycji co do zasady pokrywająca całość obszaru gminy (czy innej, podstawowej jednostki terytorialnej). Co do istoty charakter tej sfery jest regulacyjny. Stanowi ona uwarunkowania dla sfery lokalizacji, projektowania i realizacji inwestycji, t.j. ustala reguły dla zdarzeń inwestycyjnych a nie zawiera przesądzających rozstrzygnięć projektowych. Podmiotem tej sfery jest społeczność a przedmiotem szeroko rozumiane środowisko tej społeczności. Sfera lokalizacji, projektowania i realizacji inwestycji to: to specjalistyczny proces który służy realizacji inwestycji a rozstrzyga się poprzez projektowanie. Podmiotem tej sfery jest inwestor a przedmiotem konkretny (mniej lub bardziej złożony np w skali urbanistycznej lub architektonicznej) zamiar inwestycyjny. Projektowanie to konstytuowanie się przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz tworzenie instrukcji realizacji inwestycji. Te dwie fazy projektowania, choć się przenikają i są nierozerwalne, pozostają w określonej metodologicznej relacji pomiędzy sobą i dają się metodologicznie wyodrębnić. Faza konstytuowania się przedsięwzięcia inwestycyjnego dokonuje się poprzez projektowanie urbanistyczno architektoniczne a faza tworzenia instrukcji realizacji inwestycji poprzez projektowanie budowlane. To rozróżnienie jest kluczowe dla podziału ról i właściwego zlokalizowania progu administracyjnego w procesie przygotowania inwestycji bowiem kwestie właściwe do administracyjnej weryfikacji rozstrzygane są w fazie projektowania urbanistyczno architektonicznego. W Kodeksie Inwestycyjnym reprezentację muszą znaleźć trzy zasadnicze fazy procesu przygotowania i realizacji inwestycji (dziś reprezentowane są tylko dwie): - sfera regulacyjna planowania przestrzennego - faza projektowa t.j. faza urbanistyczno - architektoniczna - faza techniczno - realizacyjna t.j. faza tworzenia instrukcji wykonania i realizacji inwestycji. 4-9

7 struktura sfery regulacyjnej (planowania przestrzennego) powinna zapewniać objęcie regulacjami całego obszaru podstawowej jednostki terytorialnej i w związku z tym : - znika ustalanie warunków w trybie odrębnego postępowania administracyjnego a część merytoryczną tej procesu przenieść należy do fazy urbanistyczno architektonicznej; - wprowadzić należy inne, oprócz Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, instrumenty prowadzenia polityki przestrzennej i zarządzania przestrzenią publiczną (mpzp nie jest narzędziem odpowiednim i wystarczającym dla wszystkich sytuacji planistycznych) w sferze regulującej proces inwestycyjny powołać należy instytucję reprezentującą fazę urbanistyczno architektoniczną projektowania, która ze względu na szerszą funkcję niż tylko projektowanie użytkowych obiektów kubaturowych (inwestycje liniowe, infrastrukturalne) winna zwać się Projektem Inwestycyjnym [PI] a decyzja o pozwolenie na budowę (na realizację inwestycji), zwana odpowiednio w tym modelu Zgodą Inwestycyjną [ZI], powinna zapadać na podstawie Projektu Inwestycyjnego. Co do zasady Zgoda Inwestycyjna powinna obejmować wszystkie przedsięwzięcia budowlane (wyłączenia mogą pojawić się w dalszej fazie pracy nad Kodeksem). rejestracja projektu budowlanego byłaby warunkiem wejścia na plac budowy. J e d e n p r ó g a d m i n i s t r a c y j n y na przestrzeni całego procesu, w postaci zintegrowanej decyzji administracyjnej - Zgody Inwestycyjnej - powinien być zlokalizowany pomiędzy fazą urbanistyczno-architektoniczną a fazą techniczno realizacyjną i dotyczyć co do zasady każdego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Otrzymujemy więc następujący schemat struktury procesu planowania, projektowania i realizacji inwestycji SFERA REGULACYJNA Koncepcja Przestrzennego zagospodarowania Kraju Strategia Rozwoju Gospodarczego Plany Rozwoju Infrastruktury Plany Ochrony Programy Inwestycyjne Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju Przestrzennego Przepisy urbanistyczne Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Miejscowe Przepisy Urbanistyczne FAZA PROJEKTOWA Projekt Urbanistyczny Projekt Architektoniczny Projekt Zagospodarowania Terenu Projekt Inwestycyjny FAZA TECHNICZNO - REALIZACYJNA Projekt Budowlany Projekt Wykonawczy Realizacja Eksploatacja ZGODA INWESTYCYJNA jedna, zintegrowana decyzja administracyjna na przestrzeni całego procesu przygotowania inwestycji 5-9

8 ROZWINIĘCIE SCHEMATU STRUKTURALNEGO PROCESU PLANOWANIA, PROJEKTOWANIA i REALIZACJIINWESTYCJI DECYZJA o WZ POZWOLENIE na BUDOWĘ ZGODA INWESTYCYJNA jedna, zintegrowana decyzja administracyjna na przestrzeni całego procesu przygotowania inwestycji OBECNIE FUNKCJONUJACE DECYZJE ADMINISTRACYJNE 6-9

9 STRUKTURA ZGODY INWESTYCYJNEJ - DEFINICJE ZGODA INWESTYCYJNA [ZI] Powinna być procedurą, w której następuje ustalenie i zatwierdzenie sposobu realizacji inwestycji. Na tle obecnie obowiązujących przepisów można ją scharakteryzować jako agregację, dwóch oddzielnie funkcjonujących dziś instytucji decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o pozwoleniu na budowę. Co do zasady, ZI powinna objąć bez wyjątku wszelkie inwestycje (wyłączenia z niej powinny pojawić się w dalszej fazie pracy nad Kodeksem), bez klasyfikacji na małe, duże, prywatne czy publiczne. Wielkości, złożoności, charakterowi prywatnemu czy publicznemu inwestycji odpowiadały by, nie odrębne ścieżki proceduralne ale zakres Projektu Inwestycyjnego i Umowy Inwestycyjnej. Elementami składowymi postępowania w sprawie Zgody Inwestycyjnej w tym modelu są : INFORMACJA INWESTYCYJNA [II] To pakiet wszelkich informacji będących w zasobach i kompetencjach organów administracji a mogących stanowić uwarunkowania formalne i faktyczne dla przedmiotowej inwestycji. Organ wydający Informację Inwestycyjną musi ponosić odpowiedzialność za jej jakość i kompletność. W związku z tym do ustalenia pozostaje status administracyjny Informacji Inwestycyjnej. PROJEKT INWESTYCYJNY [PI] PI to merytoryczna część ZI, sporządzana przez Inwestora (uprawnionego projektanta), która rozstrzyga o sposobie realizacji inwestycji. Co do zasady obejmuje bez wyjątku wszelkie inwestycje. Składa się z dwóch części : analizy urbanistycznej części urbanistyczno architektonicznej Analiza urbanistyczna pełniłaby podobną rolę co obecnie analiza urbanistyczna do decyzji o wz z tym, że sporządzana byłaby nie przez organ administracji ale przez Inwestora (uprawnionego projektanta) jako obligatoryjna faza wejściowa PI. Stanowić powinna weryfikację założeń funkcjonalno-przestrzennych przez uwarunkowania wynikające z Informacji Inwestycyjnej. W przypadku obowiązywania planu miejscowego (lub innych miejscowych przepisów urbanistycznych) w wielu wypadkach mogłaby sprowadzać się do przywołania wypisu i wyrysu z tego dokumentu. Część urbanistyczno architektoniczna powinna być określona, nie jak to się dzieje obecnie w stosunku do Projektu Budowlanego przez ustalenie zakresu i formy lecz poprzez wskazanie o czym powinna rozstrzygać tzn. w rezultacie co podlega zatwierdzeniu przez ZI. Zakres i forma PI powinny odpowiadać rodzajowi, złożoności funkcjonalnej, technicznej i technologicznej jak też skali inwestycji w sposób pozwalający jednoznacznie przedstawić rozstrzygnięcia wskazanych w pkt 1 5 kwestii oraz odniesienie ich i porównanie do projektu budowlanego. Na przykład PI dla małych i prostych technologicznie inwestycji może sprowadzać się do koncepcji urbanistyczno architektonicznej na przysłowiowej jednej kartce; PI dla inwestycji liniowej może sprowadzać się do analizy urbanistycznej lub wypisu i wyrysu z mpzp, ustalenia trasy i rozstrzygnięcia gospodarki własnościowej, i ewentualnie postępowania środowiskowego; PI dla inwestycji inżynierskich może wymagać m.in. określenia formy obiektów budowlanych i ich relacji z krajobrazem; w wypadku złożonych technologicznie inwestycji dla jednoznacznego rozstrzygnięcia wskazanych w pkt 1 5 kwestii PI może sprowadzać się w praktyce do zakresu projektu budowlanego. UMOWA INWESTYCYJNA [UI] To pakiet uzgodnień i zobowiązań pomiędzy Inwestorem a Stroną Publiczną i/lub innymi Stronami, zawieranych gdy rozwiązania projektowe wymagają a przepisy prawa nie wystarczają do rozstrzygnięcia relacji pomiędzy nimi. UI ma gwarantować realizację inwestycji zgodnie z interesem publicznym i interesem stron. W szczególności UI stanowić może/powinna instrument regulacji dotyczących realizacji infrastruktury technicznej i drogowej oraz przewłaszczeń i wywłaszczeń na rzecz inwestycji celu publicznego. UI zawierana byłaby przed wystąpieniem o ZI, na podstawie PI i stanowiła załącznik do niego. 7-9

10 STRUKTURA ZGODY INWESTYCYJNEJ - SCHEMAT FUNKCJONALNY ZAMIAR INWESTYCYJNY BRAK AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO obowiązują powszechnie krajowe standardy i przepisy urbanistyczne oraz główne akty polityki przestrzennej OBOWIAZUJĄ AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Zgłoszenie Zamiaru Inwestycyjnego wniosek Inwestora o Informację Inwestycyjną Informacja Inwestycyjna = wszczęcie postępowania wskazanie obowiązujących aktów prawa miejscowego wypis i wyrys z MPZP lub MPU, informacja ws potrzeby przeprowadzenia postępowania środowiskowego, konserwatorskiego itp. wskazanie uwarunkowań takich jak: strefy ochrony konserwatorskiej, inne strefy ochrony, strefy zagrożeń, obszary problemowe oraz wszelkich innych informacji będących w zasobach i kompetencjach organów administracji a mogących stanowić uwarunkowania dla przedmiotowej inwestycji, ewentualne wskazanie szczegółowego zakresu sporządzenia PI. itp. wykonanie przez Inwestora (uprawnionego projektanta) Projektu Inwestycyjnego w zakresie właściwym dla rodzaju inwestycji Postępowanie Środowiskowe Postępowanie Konserwatorskie Umowa Inwestycyjna sprawdzenie przez organ zgodności PI z głównym aktem polityki przestrzennej gminy, uwarunkowaniami wynikającymi z Informacji Inwestycyjnej oraz urbanistycznymi przepisami i standardami krajowymi sprawdzenie przez organ zgodności PI z uwarunkowaniami wynikającymi z Informacji Inwestycyjnej i aktami prawa miejscowego. sprawdzenie przez organ uwzględnienia uzasadnionych interesów stron i osób trzecich ZGODA INWESTYCYJNA decyzja administracyjna - PI + UI jest załącznikiem do Zgody Inwestycyjnej PROJEKT BUDOWLANY / WYKONAWCZY REJESTRACJA PROJEKTU BUDOWLANEGO = WARUNEK WEJŚCIA NA PLAC BUDOWY REALIZACJA INWESTYCJI ODDANIE INWESTYCJI DO UŻYTKOWANIA 8-9

11 WNIOSKI Postulowana konstrukcja wprowadza właściwe relacje zarówno między instrumentami planistycznymi i projektowymi jak i samymi uczestnikami procesu planowania i realizacji inwestycji, co jest warunkiem koniecznym kreowania ładu przestrzennego. Pozwala właściwie zlokalizować próg administracyjny i nadać mu właściwą funkcję. W rezultacie taki model przenosi proces konstytuowania rozwiązań przestrzenno funkcjonalnych i technicznych poza administrację, do układu Inwestor Projektant, przy zachowaniu w niezbędnym zakresie aparatu kontrolnego. redukuje ryzyko inwestycyjne Inwestora bowiem pozwala mu rozstrzygnąć i zatwierdzić sposób realizacji inwestycji, bez ponoszenia kosztów i ryzyka wchodzenia w fazę techniczno realizacyjną z nabyciem praw do terenu włącznie (wykazanie prawa do terenu na cele budowlane wymagane byłoby przy rejestracji projektu budowlanego/wykonawczego t.j. byłoby warunkiem wejścia na plac budowy). daje Inwestorowi Publicznemu odpowiednie narzędzie merytoryczne i administracyjne, które pozwala mu na kluczowe rozstrzygnięcia przestrzenno funkcjonalne i techniczne bez konieczności awansowania ponad potrzeby fazy realizacyjnej. W rezultacie Inwestor Publiczny zyskuje właściwy instrument do: ustalania sposobu realizacji inwestycji i zastosowania właściwych kryteriów dla fazy budowlanej i realizacyjnej, która już z mniejszą szkodą dla jakości może być poddawana, w trybie zamówień publicznych, kryteriom kosztów bezpośrednich; realizacji złożonych programów operacyjnych (m.in. rewitalizacji), dla których obecne instytucje Planu Miejscowego i Projektu Budowlanego są niewystarczające. upraszcza i skraca proces inwestycyjny przez zastosowanie, co do zasady, jednej procedury administracyjnej obejmującej bez wyjątków wszystkie przedsięwzięcia budowlane, w której to zakres PI odpowiada rodzajowi i zakresowi przedsięwzięcia. To pozwala: uniknąć tworzenia osobnych ścieżek proceduralnych dla każdego rodzaju inwestycji, w szczególności dla inwestycji celu publicznego, których odrębność wynika w istocie ze statusu Inwestora a nie z odrębności metodologicznej samego procesu przygotowania i realizacji inwestycji (jest to pogłębione równoważenie interesu publicznego i prywatnego bowiem wyrasta z gruntu poprawności metodologicznej procesu inwestycyjnego a nie tylko z założeń doktrynalnych) ograniczyć byty formalne i zachować czytelną dla inwestora topografię postępowania administracyjnego, na zmianę kwalifikacji przedsięwzięcia w zależności od ujawnionych w trakcie postępowania okoliczności przez rozszerzanie lub ograniczanie zakresu PI, bez zamykania dotychczasowej i rozpoczynania nowej procedury. o podziale ról rozstrzyga faktycznie pełniona funkcja przez daną grupę uczestników procesu inwestycyjnego a nie jak dotychczas wyłącznie granice specjalności budowlanej określonej aktem wykonawczym do prawa budowlanego. Możliwe staje się więc odniesienie zakresu kompetencji do faktycznej roli w procesie inwestycyjnym. 9-9