Strategiczna rola rolnictwa w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego. Paweł Jarczewski, Zakłady Azotowe PUŁAWY SA

Transkrypt

1 Strategiczna rola rolnictwa w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego Paweł Jarczewski, Zakłady Azotowe PUŁAWY SA

2 Wg FAO (Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa) liczba ludności na świecie wzrośnie do 9 mld, a wraz ze zmianą przyzwyczajeń żywieniowych i wzrostem dochodów, popyt na żywność wzrośnie o 50-80% do 2050 r.

3 Zasoby wody na Ziemi kurczą się. Rolnictwo zużywa 70 % globalnych zasobów wody słodkiej. Poprawa wydajności procesów agrotechnicznych jest więc obiecującą drogą do złagodzenia wodnego kryzysu.

4 Ziemia jest zasobem ograniczonym. FAO prognozuje ekspansję netto zaledwie na poziomie 5% do 2050 r. Wzrost produkcji rolnej musi wynikać z poprawy wydajności.

5 Społeczeństwo musi wypracować wspólne stanowisko w aspekcie bezpieczeństwa żywnościowego. ŻYWNOŚĆ staje się towarem strategicznym

6 Bank Światowy alarmuje: W lipcu b.r. globalne ceny produktów żywnościowych były o 33% wyższe niż rok temu. Wzrost ceny ropy pociąga za sobą dodatkowo podwyżki cen nawozów. Dramatyczny wzrost cen żywności, które zbliżają się do poziomów rekordowych zagraża biednym. Braki zapasów produktów żywnościowych, niestabilne rynki i ceny pogarszają sytuację. 12 mln mieszkańców Rogu Afryki walczy o przetrwanie.

7 Bezpieczeństwo żywnościowe to sytuacja, kiedy wszyscy ludzie cały czas mają fizyczny, społeczny i ekonomiczny dostęp do bezpiecznej i pełnowartościowej żywności wystarczającej do zaspokojenia ich potrzeb żywieniowych oraz preferencji dla aktywnego i zdrowego życia Raport FAO The State of Food Insecurity 2001

8 Kompleksowe podejście do bezpieczeństwa żywności Era globalizacji 3 FILARY BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCIOWEGO: DOSTĘPNOŚĆ ŻYWNOŚCI Produkcja Dystrybucja Handel DOSTĘP DO ŻYWNOŚCI Dostępność finansowa Alokacja Preferencje WARTOŚĆ ODŻYWCZA PRZYJMOWANEGO POKARMU Wartość odżywcza Walor społeczny Bezpieczna żywność (food safety) Ericksen, P. Conceptualizing Food Systems for GEC Research (GEC:2007) Globalne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego obejmują przyrost ludności, nadmierną eksploatację zasobów naturalnych i usług ekosystemowych, oraz negatywne skutki zmian klimatu na rolnictwo, wpływające na warunki upraw. Niezbędne jest podjęcie środków zaradczych.

9 Wizja Wspólnej Polityki Rolnej 2013 r. Priorytetem WPR powinno być zwiększenie wydajności rolnictwa UE przy jednoczesnym ulepszeniu standardów środowiskowych. Dzięki temu wzrośnie konkurencyjność rolnictwa europejskiego, a tym samym stabilność dochodów rolników oraz ograniczenie potrzeby wsparcia rynkowego. W ten sposób UE zapewni sobie samowystarczalność żywnościową oraz zwiększy wkład Europy na rzecz globalnej podaży produktów żywnościowych. Produkcja biomasy pozwoli na częściowe zaspokojenie popytu na energię z OZE oraz zmniejszenie importu energii spoza UE.

10 Priorytety polskiej Prezydencji Bezpieczna Europa w aspekcie żywnościowym W opinii rządu jednym ze sposobów zwiększenia bezpieczeństwa Europy jest reforma Wspólnej Polityki Rolnej, efektywnie wykorzystującej środki unijne. Wzmocniona WPR powinna utrzymywać orientację na rynek, uwzględniać dobra publiczne, w tym bezpieczeństwo żywnościowe oraz wielofunkcyjny rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Istotnym elementem w ramach reformy WPR będą zwłaszcza rozstrzygnięcia dotyczące dopłat bezpośrednich i wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

11 Wyzwania dla UE Wspierając rolnictwo UE powinna dać pierwszeństwo koncepcjom intensyfikującym, które są zrównoważone i ekologicznie wydajne oraz respektują różne funkcje rolnictwa. Oznacza to m.in. optymalizację środków produkcji rolnej, zintegrowaną ochronę roślin, lepsze zarządzanie gruntami i zasobami wodnymi oraz wprowadzenie odpornych gatunków.

12 Nasze wyzwanie dla Prezydencji Europa posiada potencjał niezbędny do zapewnienia globalnego zaopatrzenia w żywność przy zapewnieniu odpowiedniej troski o środowisko naturalne. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest wsparcie polskiego rolnictwa, ponieważ tylko w pełni konkurencyjne i zyskowne rolnictwo może przyczynić się do samowystarczalności Europy w aspekcie bezpieczeństwa żywnościowego.

13 Polska może podwoić produkcję zbożową Wg polskiej Izby Zbożowo-Paszowej Polska wykorzystuje swój potencjał w produkcji zbóż jedynie w 40 %. Bilans zbożowy 2009/2010 Produkcja Import Eksport Konsumpcja Polska 32,8 mln t 2,4 mln t 2,6 mln t 27,5 mln t UE ,2 mln t 17,7 mln t 51,5 mln t 275,8 mln t Polska obecnie produkuje mln t rocznie przy zapotrzebowaniu krajowym na poziomie mln t. Aby zapewnić sobie samowystarczalność a nawet możliwość prowadzenia dochodowego eksportu powinna produkować 35 mln t zbóż rocznie.

14 Polska- kraj rolniczy W skali UE Polska jest krajem o dużym udziale rolnictwa. Możliwość zaopatrzenia rolników w nawozy wysokiej jakości i w odpowiedniej cenie jest bardzo istotnym aspektem dla społeczeństwa europejskiego. Udział rolnictwa w PKB ha ziemi uprawnej % ziemi uprawnej Polska 3,7 % 12,1 mln ha 38,7 % UE ,2 % 107,9 mln ha 25,8 %

15 Wkład nawozów mineralnych do globalnej produkcji rolnej Populacja (w mld) Obecnie 48% populacji ludzkiej na świecie spożywa produkty wytworzone z użyciem nawozów mineralnych Bez użycia nawozów Kluczem do zwiększenia produkcji rolnej jest STOSOWANIE NAWOZÓW MINERALNYCH, Dostarczają one 57% składników odżywczych niezbędnych do wzrostu upraw

16 Rosja wschodzące supermocarstwo w dostawach żywności Kto osiągnie status rolniczego lidera? Rosja posiada : Największą powierzchnię ziem uprawnych, ogromne zasoby wody (10% globalnej ziemi uprawnej, 2% globalnej populacji) Największą powierzchnię gruntów leśnych 25% globalnych rezerw gazu ziemnego Niezbędne zasoby surowców np. soli potasowej i fosforytów Nadwyżkę w zdolnościach produkcyjnych azotu Niskie ceny ziemi: USA USD / ha UE USD / ha Brazylia USD / ha Rosja USD / ha

17 Rosja wschodzące supermocarstwo w dostawach żywności Rosja planuje zwiększyć produkcję zbóż o 25% do 136 mln t/rok i stać się eksporterem Nr 1 na świecie (a nie jak obecnie światowym importerem netto). OJSC - United Grain Company założona w 2009 r. na rzecz handlu zbożem i rozwoju infrastruktury. Decyzja rządu Rosji z 2010 r. dot. zakazu eksportu spowodowała drastyczny wzrost cen zbóż na świecie oraz polityczne zawirowania w Afryce Północnej i Środkowym Wschodzie

18 Puławy dla rolnika Grupa Puławy wspiera badania naukowe w dziedzinie rolnictwa oraz rozwija ofertę o usługi doradcze, które przyniosą wyraźne korzyści producentom rolnym, w tym pozwolą im na lepsze dostosowanie do zmian klimatu i zwiększą odporność ich gospodarstw na trudności, susze i powodzie, a równocześnie umożliwią zachowanie szerokiej bioróżnorodności upraw i odmian.

19 Podsumowanie Wzrost produktywności rolnej jest podstawowym wymogiem służącym zapewnieniu globalnych dostaw żywności w sposób zrównoważony, w szczególności w obliczu rosnącego popytu na żywność, konkurencji o ziemię pod uprawy, braków wody oraz do końca nieprzewidywalnych konsekwencji implementacji obostrzeń środowiskowych. Poprawę produktywności rolnictwa można osiągnąć poprzez rozpowszechnianie coraz lepszych praktyk rolniczych, wykorzystywanie nauki o roślinach oraz nowoczesnych technik nawożenia. UE powinna dążyć do osiągnięcia samowystarczalności żywnościowej i wspierać własny przemysł nawozowy tak, aby nie doprowadzić do uzależnienia od dostaw z innych regionów świata Europa Wschodnia, Afryka Północna czy Bliski Wschód. Sektor rolniczy w Polsce ma potencjał, aby stać się jednym z głównych dostawców żywności na rynku europejskim.

20 Dziękuję za uwagę