PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY PIERWSZEJ GIMNAZJUM NR 1 SPORTOWEGO W BYDGOSZCZY

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY PIERWSZEJ GIMNAZJUM NR 1 SPORTOWEGO W BYDGOSZCZY REGULAMIN OCENIANIA JEST ZGODNY ZE STATUTEM ZS20 W BYDGOSZCZY Z WEWNĄTRZSZKOLNYMI ZASADAMI OCENIANIA I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. PZO są zgodne z podstawą programową dla trzeciego etapu edukacji oraz programem nauczania języka polskiego. 2. Na początku każdego roku szkolnego ( na pierwszej lekcji ) nauczyciele informują uczniów o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania realizowanego przez siebie programu nauczania, o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych oraz o warunkach i trybie uzyskania wyższej oceny niż przewidywana. 3. Uczeń jest oceniany systematycznie przez cały okres nauki. 4. Obok oceny sumującej, stosuje się elementy oceniania kształtującego. 5. Uczeń zobowiązany jest posiadać na lekcji: zeszyt przedmiotowy, podręcznik, zeszyt ćwiczeń, przybory do pisania oraz inne materiały edukacyjne udostępnione przez nauczyciela. 6. Prace klasowe, testy, sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne oraz inne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności są obowiązkowe. 7. Uczeń ma obowiązek przystąpienia do pracy klasowej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 8. Prace klasowe powinny być zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel przekazuje uczniom zakres materiału. 9. Uczeń, który nie uczestniczył w sprawdzianie pisemnym (lub w którejś z innych obowiązujących procedur oceniania), ma obowiązek poddania się tej formie sprawdzania jego osiągnięć w trybie określonym przez nauczyciela. 10. W sytuacji nieprzystąpienia przez ucznia do ustalonej procedury oceniania nauczyciel ma prawo w trybie dowolnym (np. w formie odpowiedzi ustnej) sprawdzić, czy uczeń opanował dane treści nauczania. 11. Absencja na lekcji nie zwalnia ucznia z uzupełnienia zaległości. 12. Uczeń ma obowiązek systematycznie przygotowywać się w formie ustnej lub pisemnej z materiału poznanego na każdej lekcji oraz odrabiać zadania domowe. 13. Praca domowa powinna być wykonana samodzielnie przez ucznia, a forma i treść zadań powinny być dostosowane przez nauczyciela do możliwości każdego gimnazjalisty. 14. Za zadanie domowe opracowane niesamodzielnie lub skopiowane uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i ma obowiązek przedstawić samodzielnie wykonaną pracę w czasie ustalonym z nauczycielem. 15. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności, w terminie ustalonym z nauczycielem

2 16. Uczeń ma prawo 2 razy w półroczu zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania przyczyny. 17. Nauczyciel jest zobowiązany do przedstawienia uczniom na każdych zajęciach celów ogólnych lekcji (w formie zrozumiałej dla gimnazjalistów) oraz do formułowania celów do poszczególnych etapów zajęć. 18. Nauczyciel ma obowiązek przedstawić uczniom kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy gimnazjalisty. 19. Nauczyciel sprawdza pod koniec lekcji, czy uczniowie osiągnęli zamierzony cel. Dokonuje wspólnie z uczniami podsumowania zajęć. 20. Nauczyciel jest zobowiązany do udzielania uczniowi i rodzicom/opiekunom prawnym informacji zwrotnej, uwzględniającej to, co uczeń zrobił dobrze, jak też to, co powinien wykonać inaczej. Informacja zwrotna może być przekazywana ustnie lub pisemnie. 21. W trakcie lekcji uczeń ma wyłączony lub wyciszony telefon komórkowy. II. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA 1. Kształcenie umiejętności skutecznego komunikowania się z otoczeniem. 2. Przygotowanie do odbioru dzieła literackiego i innych tekstów kultury we wzajemnych kontekstach. 3. Wdrażanie do odkrywania i zrozumienia wartości uniwersalnych w literaturze, sztuce, tradycji i życiu codziennym. 4. Przysposabianie do ustawicznego samokształcenia i wzbogacania warsztatu pracy. 5. Motywowanie i przygotowanie do dalszego kształcenia. 6. Pogłębianie znajomości etyki mowy i etykiety języka. 7. Kształtowanie postaw etycznych i rozwijanie wrażliwości. 8. Przygotowanie do życia w społeczeństwie. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW OCENIANE NA LEKCJACH 1. Zdolność wypowiadania się w literackie, standardowej odmianie polszczyzny mówionej i pisanej. 2. Umiejętność konstruowania różnych form wypowiedzi. 3. Czytanie ze zrozumieniem. 4. Przyswajanie niezbędnej wiedzy z zakresu historii literatury, teorii literatury i nauki o języku. 5. Znajomość lektur. 6. Opanowanie podstawowych zasad ortografii i interpunkcji. 7. Wygłaszanie utworów z pamięci. 8. Praca na lekcji. 9. Zadania domowe. 10. Prace dodatkowe

3 11. Niewerbalne wytwory pracy np.: prezentacja, projekt, album, słownik, mapa, plakat, przekład intersemiotyczny, słuchowisko, film, portfolio. 12. Wkład pracy własnej - pilność, sumienność, pracowitość, staranność, systematyczność. Formy aktywności Minimalna liczba ocen w półroczu odpowiedzi ustne 1 sprawdziany pisemne, testy, prace literackie 2 (wg ustaleń nauczyciela) kartkówki wg ustaleń nauczyciela znajomość treści lektur 1 zadania domowe 3 praca na lekcji 1 recytacja, zadania dodatkowe wg ustaleń nauczyciela IV. KRYTERIA OCENIANIA Podczas lekcji j. polskiego stosowane jest ocenianie sumujące (podsumowujące pracę ucznia, czyli określające na ile opanował on dane zagadnienie) oraz elementy oceniania kształtującego, według którego najistotniejsze jest ustalanie kryteriów oceniania wskazywanie na to, co jest najważniejsze i na co uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę. Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna uwzględniająca to, co uczeń zrobił dobrze, jak też to, co powinien wykonać inaczej; pokazuje, jak należy dokonać poprawy oraz w jakim kierunku powinna iść dalsza praca. Ma ona formę komentarza do pracy ucznia. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców/prawnych opiekunów. 1. Uczeń otrzymuje z pracy pisemnej nie będącej wypracowaniem ocenę: Ocena celująca % bardzo dobra 90% - 95% dobra 75% - 89% dostateczna 60% - 74% dopuszczająca 40% - 59% niedostateczna poniżej 40% Skala procentowa - 3 -

4 2. Recytacja dykcja, opanowanie tekstu, interpretacja. a) Kultura języka: wyraźne mówienie, tempo mówienia dostosowane do treści utworu, prawidłowy oddech. b) Trafność interpretacji: logiczne akcentowanie wybranych treści, właściwe przestankowanie, dobór właściwej barwy głosu. c) Wyraz ogólny: skupienie na treści wygłaszanego utworu, zdolność zainteresowania słuchaczy, odpowiednia mimika, gesty. 3. Ogólne kryteria oceny wypracowań - stara się zachować formę; ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Uczeń: - redaguje -redaguje - swobodnie wypowiedź wypowiedź, posługuje się zachowując zachowując różnymi formę, ale nie formę. formami występują wypowiedzi. wszystkie elementy. - praca zbliżona do wymaganego tematu. - tworzy pracę odtwórczą. - zdania są krótkie, zawierają liczne błędy składniowe. - praca na temat, lecz ujęty został powierzchownie (najważniejsze kluczowe zagadnienia). - posługuje się planem, słownictwem i przygotowanym wcześniej, redaguje prace w dużej mierze odtwórcze. - posługuje się zdaniami krótkimi, często - praca na temat, ale nie całkiem został wyczerpany. - redaguje prace twórcze, samodzielne ale nieoryginalne, zgodne z przyjętym schematem, sposobem interpretowania i ujęcia tematu. - stosuje wypowiedzenia pojedyncze i - wyczerpał temat, zna zagadnienie, swobodnie się porusza po omawianych zagadnieniach. - samodzielnie redaguje prace przemyślane, twórcze, oryginalne, zawierające własne spojrzenie na dany temat. - w zależności od potrzeb buduje wypowiedzenia - sprawnie, świadomie redaguje różne formy wypowiedzi, potrafi je łączyć (w zależności od potrzeb) lub redaguje formy nieprzewidziane programem gimnazjum. - wykorzystał wiadomości spoza programu oraz lektur poznawanych podczas lekcji, wykazał się znajomością zagadnień dodatkowych. - redaguje prace ciekawe, oryginalne, twórcze, pomysłowe, nieszablonowe, o odmiennym od ogólnie przyjętego spojrzeniu. - posługuje się różnego typu wypowiedzeniami, - 4 -

5 - nie panuje nad potokiem składniowym charakterystycznym dla języka mówionego. - poprawnie zapisuje dialog, ma kłopoty z wprowadzeniem dialogu w tekst ciągły. - ma problemy z dobraniem cytatu, z wprowadzeniem podanego cytatu w tekst ciągły. - popełnia liczne błędy interpunkcyjne. - ma kłopoty z zachowaniem poprawnej pisowni. występują błędy składniowe, ale zachowana jest logika wypowiedzi. - eliminuje potok składniowy. - wprowadza dialog w tekst ciągły, nie zawsze stosuje poprawną interpunkcję. - podany cytat wprowadza w tekst ciągły. - stosuje poprawną interpunkcję w wypowiedzeniach pojedynczych. - poprawnie zapisuje wyrazy poznawane i ćwiczone podczas lekcji. złożone, występują nieliczne błędy składniowe. krótkie, treściwe lub bogate, nasycone określeniami, słownictwem najpełniej oddającym poruszany temat, zachowana jest poprawna składnia. - unika powtórzeń. - świadomie buduje wypowiedzenia, unika powtórzeń, błędów składniowych. - stosując dialog, powtarza wyrazy (czasowniki) wprowadzające dialog. - poprawnie zapisuje dialog i wprowadza go w tekst ciągły, zachowuje właściwą interpunkcję, potrafi przedstawić sytuację, w której toczy się dialog. - dobiera cytaty. - cytaty dobierane są właściwie, zachowana jest poprawna interpunkcja dotycząca wprowadzania cytatu. - stosuje poprawną interpunkcję w wypowiedzeniach złożonych. - popełnia nieliczne błędy ortograficzne. - stosuje poprawną interpunkcję w rożnego rodzaju wypowiedzeniach. - zachowuje poprawną ortografię, świadomie kontroluje pisownię wyrazów, samodzielnie pisze z emfazą, stosuje wyrazy, wyrażenia i zwroty wzbogacające wypowiedź. - tworzy ciekawy, dowcipny dialog, swobodnie wprowadza go w rożne formy wypowiedzi w zależności od intencji. - dobiera ciekawe, oryginalne cytaty, spoza lektur poznawanych podczas lekcji. - pisze poprawnie wyrazy, wyrażenia i zwroty będące wyjątkami lub nowo poznawane. UWAGA! Ten sam błąd popełniany wielokrotnie uznaje się jako jeden błąd ortograficzny

6 Praca zostaje oceniona na ocenę niedostateczną jeśli jej poziom językowy uniemożliwia zrozumienie sensu wypowiedzi i w znacznym stopniu odbiega od obowiązujących norm językowych. Na ocenę wpływa również objętość pracy. 4. Kryteria holistycznej oceny wypracowań Ocena dłuższych form wypowiedzi ma charakter holistyczny. Odbywa się w następujących wymaganiach: treść 0 4 pkt, segmentacja tekstu 0 1 pkt, styl 0 1 pkt, język 0 2 pkt, ortografia 0 1 pkt, interpunkcja 0 1 pkt. Podział punktów w wybranych formach wypowiedzi: - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie - przedstawia stanowisko autora - zawiera trafną i wnikliwą argumentację - zachowuje logikę wywodu podkreśloną segmentacją tekstu a) ROZPRAWKA Treść 0-4 pkt 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt - praca odnosi się do - praca w - praca jest luźno problemu przeważającej części związana z sformułowanego w odnosi się do problemem temacie problemu sformułowanym w - przedstawia sformułowanego w temacie stanowisko autora temacie - przedstawia - zawiera trafną - przedstawia stanowisko autora argumentację stanowisko autora - zawiera próbę - w przeważającej - zawiera częściowo argumentacji części zachowuje trafną argumentację logikę wywodu - praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie lub praca nie zawiera argumentacji Cechy uwzględnione na skali: 1. Zgodność z tematem odniesienie do problemu sformułowanego w temacie. 2. Stanowisko autora wobec problemu (sąd wyrażony pośrednio, sąd wyrażony bezpośrednio postawiona teza lub hipoteza). 3. Trafność i wnikliwość argumentacji. 4. Logika wywodu (błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu powoduje obniżenie oceny o jeden poziom)

7 Komentarz Oceny 4, 3, 2 przypisywane są odpowiednio tekstowi argumentacyjnemu: bardzo dobremu, średniemu, słabemu. Ocena 1 przypisywana jest pracy, która nie spełnia kryteriów tekstu argumentacyjnego, ale świadczy o podjęciu przez ucznia próby argumentacji. Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji Styl 0 1 pkt 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do wywodu argumentacyjnego 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do wywodu argumentacyjnego Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalne 3 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne 1 p. dopuszczalne 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub frazeologiczne, lub fleksyjne 0 p. powyżej 4 błędów składniowych lub leksykalnych, lub frazeologicznych, lub fleksyjnych Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów Interpunkcja 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów b) OPOWIADANIE Treść 0-4 pkt Oceniane cechy wypowiedzi Realizacja tematu 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0pk * pisze opowiadanie zgodne z tematem (konieczne trzy elementy: podróż wydarzenie, pisze opowiadanie zgodne z tematem (konieczne trzy elementy: podróż wydarzenie, Uczeń: pisze opowiadanie w przeważającej części zgodne z tematem (pomija jeden z elementów podejmuje próbę napisania opowiadania na zadany temat. pisze opowiadanie na inny temat lub pisze pracę w innej - 7 -

8 Prezentowanie świata przedstawionego Sposób prowadzenia narracji Sposób przedstawienia toku zdarzeń Elementy wzbogacające wypowiedź sława). sława). zawartych w temacie). określa czas, określa miejsce, miejsce, tworzy tworzy akcję akcję i wprowadza i wprowadza bohaterów oraz bohaterów oraz konkretyzuje konkretyzuje dwa wszystkie elementy świata elementy świata przedstawionego. przedstawionego. w sposób funkcjonalny posługuje się wybraną formą narracji oraz czasem gramatycznym. logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczne trzy elementy). w sposób funkcjonalny posługuje się wybraną formą narracji oraz czasem gramatycznym. logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczne dwa elementy). określa miejsce, tworzy akcję i wprowadza bohaterów oraz konkretyzuje jeden element świata przedstawionego. w przeważającej części stosuje wybraną formę narracji. w przeważającej części logicznie układa wydarzenia prowadzące do wydarzenia głównego. wzbogaca wypowiedź, wprowadza, np.: dialog, opis, dynamizuje akcję, kreuje nastrój, buduje napięcie, stosuje retrospekcję. (konieczny jeden element). podejmuje próbę tworzenia akcji i wprowadza bohaterów. znaczne zaburzenia w stosowaniu wybranej formy narracji. znaczne zaburzenia logicznego uporządkowania wydarzeń. podejmuje próbę wzbogacenia wypowiedzi. formie. * Jeżeli uczeń pisze opowiadanie na inny temat lub pisze pracę w innej formie, otrzymuje 0 punktów również w pozostałych kryteriach. Uwaga! 1. Jeżeli kryterium Elementy wzbogacające wypowiedź nie zostało spełnione, a wszystkie pozostałe kryteria są zrealizowane, to ocenę należy obniżyć o jeden poziom. 2. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena segmentacji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji pozostaje na poziomie

9 Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. segmentacja konsekwentna i celowa. 0 p. segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji. Styl 0 1 pkt 1 p. styl stosowny, konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi. 0 p. styl niestosowny, niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych). Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy. 0 p. powyżej 2 błędów. W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy. 0 p. powyżej 3 błędów. Interpunkcja pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy. 0 p. powyżej 3 błędów. W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy. 0 p. powyżej 4 błędów. c) CHARAKTERYSTYKA POSTACI Treść 0 4 pkt Oceniane cechy wypowiedzi Realizacja tematu 4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej, zachowując spójność całej wypowiedzi UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej, zachowując spójność w przeważającej części wypowiedzi UCZEŃ pisze w przeważającej części charakterystykę postaci literackiej UCZEŃ podejmuje próbę napisania charakterystyki postaci literackiej UCZEŃ pisze pracę w innej formie lub nie na temat - 9 -

10 Przedstawienie postaci Prezentacja cech zewnętrznych Prezentacja cech wewnętrznych Ocena postaci prezentuje postać prezentuje postać prezentuje postać podaje przynajmniej jedną informację o postaci opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci oraz cech wewnętrznych dokonuje oceny postaci, uzasadnia swoją opinię opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci oraz cech zewnętrznych dokonuje oceny postaci opisuje cechy zewnętrzne przedstawia przynajmniej jeden przykład zachowania postaci (w sposób ogólny) oraz wskazuje inne cechy wewnętrzne podaje przynajmniej jedną cechę zewnętrzną postaci wskazuje pośrednio na zachowanie postaci Dobór cech i zachowań jest uzależniony od możliwości, jakie daje określona postać. 1. Błąd rzeczowy zakłócający logikę wypowiedzi oraz błędy dotyczące rodzajów i gatunków literackich, tytułów, imion i nazwisk autorów oraz bohaterów tekstów wskazanych w podstawie programowej powodują obniżenie oceny o jeden poziom. 2. Jeżeli uczeń łączy cechy różnych postaci, otrzymuje 0 punktów za kryterium Treść. 3. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena kompozycji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji pozo-staje na poziomie 0. Segmentacja tekstu 0 1 pkt 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji Styl 0 1 pkt 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. Język 0 2 pkt 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych)

11 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych) 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych) Ortografia 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów Interpunkcja 0 1 pkt 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów 5. Kryteria oceny wypowiedzi ustnej ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca - wypowiada się krótko, chaotycznie. - wypowiada się, starając się zachować wymaganą formę wypowiedzi. Uczeń: - wypowiedzi ustne dotyczą zadawanych pytań, poleceń. - swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi. - wypowiada się bezbłędnie - ma problem z odpowiedzią na temat. - nie panuje nad potokiem składniowym. - nie dysponuje dużym zasobem słownictwa. - mówi krótko, na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnień. - zachowuje poprawny szyk wyrazów, występują błędy składniowe. - dobierając słowa, stara się uniknąć - mówi na temat. - mówi na temat, wyczerpująco. - popełnia nieliczne błędy składniowe. - mówi płynnie, bez powtórzeń. - buduje zdania poprawne pod względem składniowym. - mówi płynnie, ciekawie, dobierając - w swej wypowiedzi zawiera treści wykraczające poza program. - stosuje różne wypowiedzenia, dostosowując je do sytuacji mówienia. - mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyślany

12 - używa języka odbiegającego od norm. - mówi niewyraźnie, cicho, w sposób niezrozumiały dla odbiorcy. powtórzeń. - stara się rozwijać umiejętności językowe. - stara się mówić tak, by nawiązać kontakt z odbiorcą. - dba o kulturę języka. - mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą. zróżnicowane słownictwo stosowne do tematu. - świadomie rozwija swe umiejętności językowe. - mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, barwą głosu, we właściwym tempie. - potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy dzięki sposobowi mówienia. V. WARUNKI I TRYB UZYSKIWANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ 1. Uczeń może ubiegać się o wyższą ocenę klasyfikacyjną, jeśli spełnia warunki takie jak: a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia edukacyjne; b) systematyczne przygotowywanie się do zajęć; c) aktywny udział w lekcjach i innych formach zajęć; d) napisanie każdej pracy pisemnej; e) usprawiedliwianie każdej nieobecności na zajęciach edukacyjnych; f) wykonywanie zadań domowych; g) prowadzenie zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń lub innych wymaganych przez nauczyciela i wynikających z realizowanego programu nauczania; h) systematyczne uczenie się i rozwijanie swoich umiejętności i) spotkały go zdarzenia losowe mogące mieć istotny wpływ na wyniki z danego przedmiotu. 2. Uczeń lub jego rodzice mogą złożyć pisemny wniosek do nauczyciela o ustalenie wyższej o jeden stopień niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej. 3. Wniosek, o którym mowa w punkcie 2 uczeń lub jego rodzice składają do nauczyciela w terminie 3 dni od daty otrzymania informacji o przewidywanej rocznej ocenie klasyfikacyjnej. Wniosek musi zawierać uzasadnienie. 4. Nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne jest zobowiązany dokonać analizy zasadności wniosku, o którym mowa w punkcie 2 oraz ustalić termin i sposób poprawy przewidywanej oceny rocznej przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 5. Nauczyciel dokonuje analizy wniosku w oparciu o udokumentowane realizowanie obowiązków ucznia określonych w punkcie1. Wniosek niespełniający tych kryteriów zostaje rozpatrzony negatywnie. 6. Nauczyciel przypomina wymagania edukacyjne na ocenę o którą uczeń się ubiega. 7. Nauczyciel przed posiedzeniem klasyfikacyjnym dokonuje sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia w obszarze uznanym przez nauczyciela za konieczny

13 8. Ustalona przez nauczyciela w ten sposób ocena jest ostateczna w tym trybie postępowania. VI. VII. SPOSÓB USTALANIA OCENY SEMESTRALNEJ/KOŃCOWOROCZNEJ 1. Przy ustalaniu oceny semestralnej lub końcoworocznej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów działalności według następującej kolejności: - samodzielne prace klasowe, testy, - samodzielne sprawdziany, - odpowiedzi ustne, - prace domowe, - praca na lekcji, praca w grupach, zadania dodatkowe ustne i zaangażowanie w tok lekcji -oryginalność i pomysłowość w prezentowaniu działań twórczych. 2. Uczeń nie ma możliwości poprawiania ocen na tydzień przed klasyfikacją. 3. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% zajęć lekcyjnych może nie być klasyfikowany z przedmiotu. DOSTOSOWANIE PZO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno - pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: Krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższy czas pracy nad tekstem. - Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni

14 Dostosowanie wymagań dotyczących zapisu: Inna ocena ortografii, ocena strony merytorycznej i stylistycznej tekstu z pominięciem kryterium poprawności zapisu. Odmienność kryterium błędów. - Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej: W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach. Wymagania, co do formy mogą obejmować między innymi: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności - wyznaczanie dłuższego czasu na jego utrwalenie - podawanie poleceń w prostszej formie - unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć - częste odwoływanie się do konkretu, przykładu - unikanie pytań problemowych, przekrojowych - wolniejsze tempo pracy - szerokie stosowanie zasady poglądowości - odrębne instruowanie ucznia - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. Kryteria oceny prac uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się a) ortografia 1 p. dopuszczalne 3 błędy, 0 p. powyżej 3 błędów Za błędy ortograficzne w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się uznaje się: łamanie zasad pisowni wyrazów z u ó, ż rz, h ch łamanie zasady pisania wielką literą na początku zdania b) interpunkcja 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów c) zapis graficzny - do błędów graficznych niepodlegających ocenie w pracach uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się zalicza się: dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów mylenie liter: o podobnym kształcie (a o, l ł t, n r, m n, u w, e ę, a ą, i j) dużych i małych (z wyjątkiem początku zdania) rzadziej używanych (h H, f F, L F) odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (b p, d t, w f, g k, dz c, sz s, i y, ę em en, ą om on, ś ź, ć dź) różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p b, d b) lub poziomej (m w, n u, b p, d g, p g) ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym: oznaczania miękkości nad literami kropek (dż, ż, i, j) ogonków przy literach ą lub ę i kreski (wężyka) przy literach ó, t lub ł błędy dotyczące podziału wyrazu utratę dźwięczności (kóska zamiast kózka, proźba zamiast prośba)

15 VIII. IX. INFORMOWANIE UCZNIÓW I RODZICÓW O WYMAGANIACH I POSTĘPACH UCZNIA 1. Nauczyciel uczeń nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny; motywuje go do dalszej pracy, uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień i uzasadnień wystawionej oceny, na początku roku szkolnego gimnazjalista uzyskuje informacje nt: wymagań edukacyjnych; oferty zajęć dodatkowych; sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych; warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana oceny końcowej. 2. Nauczyciel rodzic podczas wywiadówek, drzwi otwartych, indywidualnych konsultacji oraz korzystając z e dziennika rodzic może uzyskać informacje o postępach dziecka w nauce, rodzic ma prawo wglądu w prace ucznia, które przechowywane są przez nauczyciela przedmiotu, rodzice uzyskują od nauczyciela wskazówki do pracy z dzieckiem oraz informacje o jego zdolnościach i trudnościach. INNE POSTANOWIENIA 1. Nauczyciel ma prawo wprowadzenia dodatkowych form i zasad oceniania na lekcji, które nie pozostają w sprzeczności z ZWO, a wynikają z konieczności podwyższania efektów kształcenia oraz realizacji podstawy programowej. 2. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PZO, rozstrzygane będą zgodnie z WZO oraz rozporządzeniami MEN. X. SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE

16 Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Słowa na czasie klasa 1 Numer i temat (przykładowy) lekcji OCENA DOPUSZCZAJĄCA Uczeń: OCENA DOSTATECZNA Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: OCENA DOBRA Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz: OCENA BARDZO DOBRA Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz: OCENA CELUJĄCA Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: 1. i 2. W starożytnym świecie 3. Powstanie świata według Biblii 4. Symboliczny wymiar przypowieści ogólnie charakteryzuje epokę antyczną określa, na kiedy datowany jest początek i koniec starożytności wyjaśnia znaczenie i pochodzenie nazw epoki wymienia czołowych filozofów epoki starożytnej (Sokrates, Platon, Arystoteles, Tales z Miletu, Heraklit z Efezu, Zenon z Kition, Epikur) streszcza fragment Księgi Rodzaju o powstaniu świata wskazuje zdanie, które wielokrotnie pojawia się w tekście zapisuje w wyznaczonych miejscach na schematach określenia charakteryzujące Boga, świat i człowieka Przypowieść o synu marnotrawnym zapisuje określenia charakteryzujące wymienia główne etapy rozwoju filozofii starożytnej tłumaczy, na czym polega zasada symetrii i harmonii w sztuce wymienia dzieła Boga i zadania wyznaczone poszczególnym stworzeniom tłumaczy, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania redaguje spójną wypowiedź na temat wizji idealnego świata opowiada krótko o losach młodszego syna formułuje opinię na temat zachowania ojca uzupełnia frazeologizmy odszukuje w różnych źródłach informacje na temat gimnazjum w starożytnej Grecji i starożytnym Rzymie omawia główne poglądy filozoficzne myślicieli epoki starożytnej (Sokrates, Platon, Arystoteles, Tales z Miletu, Heraklit z Efezu, Zenon z Kition, Epikur) uzasadnia istnienie harmonii i porządku w procesie stwarzania świata wyjaśnia termin werset przygotowuje dłuższą wypowiedź o losach młodszego syna z zachowaniem zasad poprawnej kompozycji ocenia słuszność stwierdzenia Sokratesa i uzasadnia swoje zdanie tłumaczy, w jakim celu zostały zastosowane powtórzenia w tekście redaguje spójną i poprawną językowo wypowiedź na temat wizji idealnego świata wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat zachowania ojca odczytuje symboliczny sens przypowieści określa, jakie znaczenie ma antyk dla kultury europejskiej wymienia różne przykłady wpływu człowieka na otoczenie w tym celu odwołuje się do współczesności udowadnia, że przeczytany tekst jest parabolą

17 5. Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest... biblijna pieśń pochwalna 6. i 7. O skutecznym porozumiewaniu się bohaterów odczytuje dosłowny sens przypowieści Hymn o miłości wymienia czyny i umiejętności, które bez miłości byłyby bezwartościowe uzupełnia schemat określeniami miłości występującymi w hymnie podaje przyczyny nieskutecznej komunikacji ustala, kto jest nadawcą i odbiorcą danej sytuacji komunikacyjnej wymienia uczestników komunikacji językowej zapisuje komunikaty przekazywane przez poszczególne emotikony określa nadawcę i odbiorcę tekstu oraz intencje nadawcy i przysłowia pochodzące z Biblii spośród podanych cech wybiera te, które są charakterystyczne dla języka Biblii wskazuje na obrazie Rembrandta elementy, o których jest mowa w przypowieści wyszukuje w tekście środki stylistyczne, za pomocą których została opisana miłość podaje różnice między zachowaniem dziecka i osoby dorosłej zabiera głos w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach projektuje znak graficzny przekazujący określone informacje podaje dwie cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram dzieli poszczególne wypowiedzi według intencji rozpoznaje intencje podanych wypowiedzi układa wypowiedzi odpowiednio do ocenia, w jaki sposób ojciec traktuje marnotrawnego syna wyjaśnia terminy: przypowieść, alegoria, symbol tłumaczy, co znaczą frazeologizmy pochodzące z Biblii omawia sposób przedstawienia postaci, tła oraz kolorystyki na obrazie Rembrandta wyjaśnia, dlaczego zdaniem św. Pawła miłość jest najważniejsza tłumaczy terminy: hymn, agape udowadnia, że pieśń św. Pawła jest hymnem wyjaśnia terminy: komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja podaje trzy cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram układa wypowiedzi zgodne ze wskazanymi intencjami samodzielnie wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo określa, co symbolizują dzieciństwo i dorosłość aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach wymienia zasady językowego savoir-vivre u związane z komunikacją językową układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji komunikacyjnych, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną samodzielnie opracowuje hierarchię uczuć i wartości istotnych w życiu człowieka omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w komunikacji językowej

18 8. i 9. Powstanie świata według mitologii 10. Miłość Orfeusza i Eurydyki 11. i 12. Achilles i Hektor bohaterowie wojny trojańskiej wymienia utwory Jana Parandowskiego fragmenty Mitologii w tłum. J. Parandowskiego odszukuje w słowniku znaczenia podanych frazeologizmów związanych z mitologią streszcza mit o Orfeuszu i Eurydyce wymienia utwory Homera fragmenty Iliady podaje przyczyny wojny trojańskiej wskazanych sytuacji łączy w pary imiona postaci z mitologii uzupełnia drzewo genealogiczne bogów greckich opisuje stosunki panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata wyjaśnia różne znaczenia słowa mit, korzystając ze słownika języka polskiego redaguje plan wydarzeń charakteryzuje bohatera utworu określa, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina sporządza notatkę na temat atrybutów przypisywanych bogom podaje przestrogę zawartą w micie wskazuje w tekście porównania dotyczące Trojan i Greków wypisuje z utworu wyrazy określające dźwięki odszukuje w tekście określenia Aleksandra i Menelaosa określa nastrój utworu przedstawia przebieg pojedynku pomiędzy Hektorem i Achillesem krótko omawia postać Jana Parandowskiego ocenia relacje panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata podaje wydarzenia, z którymi związane jest pochodzenie danych frazeologizmów wyjaśnia terminy: mit, mitologia redaguje zdania z różnymi znaczeniami słowa mit wyjaśnia termin atrybut wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina krótko omawia postać Homera określa, w jaki sposób został przedstawiony każdy z bohaterów wyjaśnia terminy: epos, porównanie homeryckie, epika, liryka, dramat podaje odpowiednie przykłady porównania homeryckiego z fragmentu Iliady tłumaczy, do czego w porównuje mit o powstaniu świata z biblijną wizją stworzenia wyszukuje w tekście cytaty, które budują nastrój uzasadnia, czy przestroga zawarta w micie jest nadal aktualna wyjaśnia, na czym polega kontrast między opisem Trojan i Greków przedstawia wyczerpującą opinię na temat wojny jako sposobu rozwiązywania konfliktów samodzielnie przygotowuje quiz sprawdzający wiedzę na temat narodzin świata według mitologii podaje tytuły innych utworów literackich ukazujących motyw miłości zestawia własne wyobrażenia dotyczące homeryckich bohaterów z wizerunkami aktorów grających role Achillesa i Hektora

19 13. Trudny powrót 14. Motywy mitologiczne natchnieniem dla artystów 15. Biblia księga nad księgami fragment Przepowiedni Tejrezjasza podaje nadawcę i adresata tekstu podaje temat każdego z dzieł wymienia utwory Romana Brandstaettera wskazuje podmiot liryczny wyjaśnia, do kogo i z jakiego powodu zwraca się podmiot liryczny wymienia rodzaje liryki wypowiada się w trzech zdaniach na temat rozwiązywania konfliktów za pomocą wojny wyjaśnia, kim w mitologii greckiej był Tejrezjasz układa pytania skierowane do bohatera utworu przedstawia w postaci komiksu wybrane zdarzenie z wędrówki Odyseusza omawia sposób przedstawienia postaci określa, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne wyjaśnia w dwóch zdaniach, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji ze wskazanych źródeł określa, czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z autorem omawia znaczenie Biblii w życiu podmiotu lirycznego wskazuje w tekście anaforę i uosobienie Iliadzie porównane zostały działania postaci udowadnia, że Iliada jest eposem opowiada o sytuacji ukazanej na obrazie Herberta Jamesa Drapera z punktu widzenia jednego z towarzyszy Odyseusza tłumaczy termin faktura wyjaśnia wyczerpująco, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła podaje elementy biografii poety oraz wskazuje fragmenty wiersza świadczące o tym, że podmiot liryczny jest tożsamy z autorem tłumaczy terminy: anafora, liryka pośrednia i bezpośrednia wymienia utwory literackie lub filmy, w których pojawia się motyw wędrówki zestawia sytuację ukazaną na obrazie Herberta Jamesa Drapera z fragmentem Mitologii Jana Parandowskiego sporządza notatkę na temat okoliczności znalezienia rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji z różnych źródeł określa funkcję anafory w przeczytanym tekście redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji i zawierającą odpowiedź na pytanie, czy wiara pomaga w życiu interpretuje obraz Herberta Jamesa Drapera, Odyseusz i syreny dokonuje interpretacji porównawczej rzeźby Wenus z Milo i Space Venus porównuje scenę przedstawioną na obrazie Berthy Herkomer Mól książkowy z treścią wiersza

20 16. Pierwsze spotkanie z poezją Jana od biedronki 17. O czasowniku 18. Symbolika jaskini Platona wymienia utwory Jana Twardowskiego utwór Jana Twardowskiego podaje przykład osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem odróżnia formy nieosobowe czasownika od osobowych redaguje zdania z czasownikami w trybie rozkazującym tworzy formy nieosobowe czasownika zakończone na -no, -to podaje przykłady czasowników kłopotliwych wymienia utwory Josteina Gaardera krótko opowiada o życiu w jaskini i poza nią odczytuje tekst na poziomie dosłownym wyjaśnia zwroty i wyrażenia występujące w tekście wypowiada się na temat znaczenia ostatnich wersów utworu określa, w jaki sposób utwór opisuje życie ludzkie przy pomocy nauczyciela określa formy gramatyczne czasownika uzupełnia zdania czasownikami w odpowiedniej formie tworzy związki frazeologiczne z podanymi czasownikami redaguje tekst z użyciem wybranych frazeologizmów tworzy notatkę na temat życia oraz myśli filozoficznej Sokratesa i Platona przy pomocy nauczyciela określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini redaguje opis sytuacji uczestniczy w zabawie: Jaka to sentencja?, próbując odgadnąć myśli znanych filozofów na podstawie ilustracji opisuje obraz Berthy Herkomer krótko omawia postać Jana Twardowskiego uzupełnia zdania dotyczące motywów biblijnych, do których odwołuje się utwór Zdjęcie z krzyża wyjaśnia terminy: interpretować, homonim redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika krótko omawia postać Josteina Gaardera redaguje i uzasadnia własną opinię na temat koncepcji Platona wyczerpująco opisuje życie w jaskini i poza nią używa odpowiednich argumentów na potwierdzenie własnego zdania podaje różne znaczenia wyrazu zdjęcie określa formy gramatyczne czasownika redaguje tekst z użyciem wszystkich utworzonych frazeologizmów odmienia czasowniki kłopotliwe redaguje dynamiczny opis sytuacji, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych przygotowuje prezentację osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem wyjaśnia znaczenie czasownika jako części mowy samodzielnie określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini

21 19. Co rządzi życiem człowieka przypadek czy przeznaczenie? 20. Co jeszcze trzeba wiedzieć o czasowniku? 21. Fortuna kołem się toczy prawda czy fałsz? wymienia uczucia, których doświadcza bohater stosuje w zdaniach czasowniki w stronie biernej odnajduje w tekście osobowe i nieosobowe formy czasownika wymienia utwory Leszka Kołakowskiego fragment utworu Leszka Kołakowskiego określa swoją postawę wobec życia, wskazując wybrane wypowiedzi rozpoznaje emocje pozytywne i negatywne wymienia cechy łączące oraz dzielące bohaterów redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat cech prawdziwego Gryfona wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cytat przekształca zdania, zmieniając formy strony biernej na stronę czynną układa zdania z czasownikami w stronie czynnej i biernej oraz z formami zakończonymi na -no, -to pisze poprawnie przeczenie nie oraz cząstkę by z czasownikiem tłumaczy sens zwrotu fortuna kołem się toczy przedstawia swoje zdanie na określony temat poszukuje we wskazanych źródłach informacji o symbolice liczb wyjaśnia znaczenie słowa psychokineza w tym celu korzysta z internetu podaje przykłady sytuacji ryzykownych i ekscytujących oraz takich, wypowiada się na temat roli przypadku i przeznaczenia w swoim życiu opisuje uczucia, których doświadcza bohater i ustala ich przyczynę wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cyta, i uzasadnia swoje zdanie gromadzi związki frazeologiczne związane z przeznaczeniem wyjaśnia różnicę między stroną czynną a bierną oraz czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi redaguje notatkę prasową, używając form zakończonych na -no, -to krótko omawia postać Leszka Kołakowskiego wyjaśnia, w jaki sposób podany związek frazeologiczny odnosi się do treści utworu tworzy opowiadanie dotyczące skutków podejmowania ryzyka redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź z wykorzystaniem podanych związków frazeologicznych redaguje opis, używając czasowników w stronie czynnej i biernej przekształca wypowiedzenia, aby uniknąć dwuznaczności wyjaśnia zasady pisowni przeczenia nie oraz cząstki by z różnymi formami czasownika na podstawie tekstu wnioskuje na temat prawdopodobieństwa wygranej prezentuje w ustalonej hierarchii wartości, które najbardziej ceni w życiu wymienia sytuacje, w których używa się strony biernej samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji o symbolice liczb

22 22. i 23. O spójności wypowiedzi 24. Warto być optymistą 25. i 26. Pogodzić się z losem... układa wydarzenia w kolejności chronologicznej dzieli tekst na akapity odszukuje w tekście wyrażenia i zwroty wskazujące narratora opowiadania wskazuje poszczególne akapity w utworze korzystając ze słownika, gromadzi zwroty i wyrażenia z rzeczownikiem droga fragment artykułu Na wózku opowiada o emocjach wywołanych lekturą artykułu zabiera głos w dyskusji które są bezpieczne rozwija treść każdego z podanych zdań, tworząc spójną wypowiedź nadaje tytuły poszczególnym akapitom łączy zdania wyrażeniami zapewniającymi spójność wypowiedzi do podanego fragmentu tekstu dopisuje kolejny akapit uzupełnia zdania tak, aby powstał spójny tekst wskazuje część tekstu, w której zawarta jest jego główna myśl wyjaśnia znaczenie zwrotu być na dobrej drodze łączy związki frazeologiczne z odpowiednimi wyjaśnieniami opowiada historię, której tytułem jest wybrany frazeologizm przygotowuje plakat ilustrujący określoną sentencję wyszukuje w tekście informacje związane z zachowaniem bohaterki wobec rodziców redaguje krótką wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu wyjaśnia terminy: akapit, spójność wypowiedzi podkreśla w poszczególnych akapitach zdania zawierające najważniejsze informacje tworzy wypowiedź na określony temat na podstawie podanego planu podaje, z kim utożsamia się narrator uzasadnia główną myśl tekstu, przytaczając odpowiednie fragmenty formułuje wypowiedź na temat zalet bycia optymistą przygotowuje plakat ilustrujący określoną sentencję, dbając o estetykę wykonania redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki uzasadnia swoją opinię na określony temat, podając odpowiednie argumenty dopisuje kolejny akapit do wskazanego fragmentu tekstu, dbając o spójność wypowiedzi redaguje opowiadanie, którego punktem wyjścia jest sytuacja ukazana na fotografii odpowiada, w jakim celu zastosowano w utworze określony sposób opowiadania wyjaśnia intencje narratora utworu opowiada historię zatytułowaną wybranym frazeologizmem, przestrzegając norm gramatycznych i stylistycznych określa funkcję wyrażeń potocznych wyciąga wnioski końcowe z dyskusji na temat pomagania osobom niepełnosprawnym analizuje wybrany przez siebie tekst z czasopisma popularnonaukowego pod kątem spójności, wypisując wyrażenia i zwroty, które świadczą o spójności wypowiedzi wskazuje podobieństwa między wierszem Kiedy mówisz Jana Twardowskiego a tekstem Nie ma tego złego... przygotowuje plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw, dbając o estetykę wykonania

23 27. Jak rozpoznać imiesłowy? 28. Jak powstał teatr? 29. Groteskowa rzeczywistość przedstawiona w Teatrzyku Zielona Gęś 30. Za kulisami teatru... dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym wymienia rodzaje imiesłowów przymiotnikowych podaje czasowniki, od których powstały wymienione imiesłowy tworzy od wskazanych czasowników imiesłowy przymiotnikowe omawia na podstawie tekstu okoliczności powstania i rozwoju teatru w starożytnej Grecji utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego streszcza biblijną historię o upadku pierwszych ludzi wykonuje rekwizyty i dekoracje potrzebne do odegrania scenki wymienia utwory Wisławy Szymborskiej utwór Wisławy Szymborskiej wskazuje podmiot liryczny w wierszu bohaterki odnajduje w tekście wyrażenia potoczne nadaje inny tytuł całemu artykułowi Artura Maciaka oraz każdemu z wyróżnionych fragmentów redaguje tekst z użyciem wybranych imiesłowów przy pomocy nauczyciela przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń wymienia elementy budowy teatru greckiego i współczesnego odnajduje w utworze nawiązania do tekstu biblijnego porównuje postacie biblijne z ich odpowiednikami z utworu Żarłoczna Ewa odgrywa scenkę, starając się wczuć w rolę postaci wskazuje w tekście fragmenty mówiące o uczuciach towarzyszących podmiotowi lirycznemu podczas wizyty w teatrze wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu aktywnie uczestniczy w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym wyjaśnia terminy: imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów, z których składał się teatr grecki tłumaczy terminy: katharsis, medium wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest tekst Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego odgrywa scenkę, ukazując poszczególne postacie w przekonujący sposób krótko omawia postać Wisławy Szymborskiej określa źródło wrażeń podmiotu lirycznego redaguje tekst z użyciem wszystkich podanych imiesłowów omawia różnice między budową teatru antycznego i współczesnego wyjaśnia, na czym polega humor utworu, przytaczając odpowiednie fragmenty określa, jaką funkcję pełnią w utworze rzeczowniki pochodzące od czasowników redaguje opowiadanie z wykorzystaniem podanego słownictwa, dbając o wypisuje ze słownika przykłady związków frazeologicznych zwierających imiesłowy wskazuje nowe kierunki rozwoju dzisiejszego teatru porównuje język, którym napisany został utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz tekst biblijny, wskazując podobieństwa i różnice tworzy mapę myśli związaną z teatrem

24 31. Imiesłowowe potyczki 32. Wykonujemy plakat teatralny wymienia rodzaje imiesłowów przysłówkowych wypisuje z tekstu imiesłowy przysłówkowe współczesne tworzy imiesłowy przysłówkowe od czasowników występujących w podanych związkach frazeologicznych wymienia elementy, z których składa się plakat teatralny tłumaczy, co dla osoby mówiącej oznacza wyrażenie akt szósty odszukuje w utworze informacje o zachowaniach aktorów odnajduje w tekście rzeczowniki pochodzące od czasowników określa, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego układa zdania z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy pisze poprawnie imiesłowy z przeczeniem nie zastępuje w zdaniach imiesłowy osobowymi formami czasownika opisuje w kilku zdaniach zaprezentowany plakat teatralny wykonuje plakat teatralny według określonych wskazówek wyjaśnia terminy: imiesłów przysłówkowy współczesny, imiesłów przysłówkowy uprzedni układa instrukcję z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych redaguje wyczerpujący opis plakatu teatralnego, dbając o spójność tekstu oraz przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych poprawność kompozycyjną i językową redaguje zdania z użyciem imiesłowów, posługując się oficjalną odmianą języka wyjaśnia, jaką funkcję pełni plakat teatralny odpowiada, w jaki sposób plakat teatralny nawiązuje do określonego utworu wykonuje plakat teatralny łączący ilustracje z informacjami o przedstawieniu i odznaczający się estetyką wykonania wyszukuje przykłady użycia imiesłowów przysłówkowych w przemówieniach sejmowych przygotowuje wystawę plakatów teatralnych, wzbogaconą o recenzje, zaproszenia i zdjęcia ze znanych przedstawień teatralnych

25 33. Nie dajmy się zmanipulować 34. Dziedzictwo starożytności powtórzenie wiadomości 35. i 36. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa szuka w słowniku związków frazeologicznych z wyrazem prawda lub kłamstwo wskazuje w wypowiedziach elementy manipulacji czyta tekst na poziomie dosłownym wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytności określa na podstawie tekstu, kim są bohaterowie powieści, i podaje miejsce zdarzeń wypisuje z tekstu dany argument nazywa gatunek utworu odpowiada, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej omawia przyczyny kłamstw odróżnia kłamstwo od fikcji literackiej wymienia skutki mówienia nieprawdy określa cel haseł reklamowych odgaduje intencję wypowiedzi redaguje krótką wypowiedź o wskazanej intencji dotyczącą kłamstwa lub prawdy wymienia zachowania i emocje prowokowane przez podane wypowiedzi formułuje ideę tekstu wskazuje zjawiska ze świata antycznego, do których nawiązują przedstawione znaki graficzne opowiada o związku greckich igrzysk olimpijskich ze współczesnymi rozpoznaje parabolę odnajduje w wierszu anaforę wyjaśnia terminy: prawda, kłamstwo, manipulacja językowa, prowokacja językowa wyjaśnia, na czym polega zjawisko manipulacji językowej samodzielnie odkrywa przesłanie tekstu wyjaśnia, czym jest demokracja i jakie są jej korzenie podaje przenośne znaczenie słowa faryzeusz określa sposób narracji w tekście tłumaczy terminy: katharsis, zasada trzech jedności, tragedia, tragizm określa, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej i uzasadnia swoją wypowiedź podaje związki frazeologiczne z wyrazem prawda lub kłamstwo redaguje ciekawą wypowiedź o wskazanej intencji dotyczącą kłamstwa lub prawdy, stosując bogate słownictwo oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną ocenia przeczytany tekst wyjaśnia alegoryczne znaczenie przeczytanego utworu pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną odnajduje w czasopismach przykłady reklam, w których zastosowano manipulację językową uzasadnia, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do antycznych budowli omawia na podstawie tekstu rolę tragedii antycznej