ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA ĆWICZENIA 3 ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA ĆWICZENIA 3

Transkrypt

1 1 ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM I EKOLOGISTYKA

2 ĆWICZENIA 2 Ekologiczna optymalizacja łańcucha opakowań Ekologiczne aspekty procesów transportu i magazynowania

3 DEFINICJA OPAKOWAŃ 3 Opakowanie to gotowy wyrób, zazwyczaj posiadający odpowiednią konstrukcję, mający za zadanie ochronę opakowanego wyrobu przed szkodliwymi oddziaływaniami czynników zewnętrznych lub ochronę otoczenia przed szkodliwym oddziaływaniem wyrobu, umożliwiający przemieszczanie wyrobów podczas magazynowania, transportu, sprzedaży i użytkowania, informujący o zawartości, dzięki swej estetyce oddziaływujący na kupującego oraz posiadający walory ekonomiczne.

4 FUNKCJE OPAKOWAŃ 4 W ujęciu logistycznym opakowanie powinno spełniać między innymi takie funkcje jak: ochronną zabezpieczanie np. przed czynnikami mechanicznymi, klimatycznymi, niepożądaną działalnością człowieka; ułatwiającą transport i magazynowanie ładunków masa i wymiary opakowań powinny być dostosowane do pojemności środków transportowych i magazynowych oraz do stosowania pomocniczego sprzętu transportowego i magazynowego;

5 FUNKCJE OPAKOWAŃ 5 W ujęciu logistycznym opakowanie powinno spełniać między innymi takie funkcje jak: (c.d.) manipulacyjną ułatwienie prowadzonych robót ładunkowych; informacyjną (np. informacja o konieczności stawiania produktu zawsze w jednym określonym położeniu).

6 FUNKCJE EKOLOGICZNE OPAKOWAŃ 6 zmierzają między innymi do: zmniejszenia ilości stosowanych opakowań, preferowania opakowań wielokrotnego użytku w miejsce opakowań jednorazowych, poddawania recyklingowi opakowań nie nadających się do ponownego użytku, kompostowania odpadów z opakowań biorozkładalnych,

7 FUNKCJE EKOLOGICZNE OPAKOWAŃ 7 zmierzają między innymi do: umieszczania na wysypiskach tylko odpadów nieużytecznych i nierozkładalnych, przeznaczonych do całkowitej kasacji, przy równoczesnym racjonalnym zagospodarowaniu składowisk, stosowania materiałów pochodzenia naturalnego rezygnując z materiałów uciążliwych dla środowiska, projektowania opakowań z materiałów jednorodnych, przez co stają się one całkowicie przydatne do recyklingu, a przy tym obniżeniu ulegają koszty ich zbiórki, sortowania i przerobu,

8 FUNKCJE EKOLOGICZNE OPAKOWAŃ 8 zmierzają między innymi do: łatwego rozdzielania elementów konstrukcyjnych opakowań i materiałów opakowaniowych w procesach przygotowawczych do recyklingu, oznaczania opakowań znakami recyklingowymi ułatwiającymi rozłączne ich zbieranie, oznaczania graficznego materiałów dla ułatwienia ich rozsortowywania.

9 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 9 Podziału opakowań można dokonać pod kątem takich przykładowych kryteriów jak: funkcja, materiał, kształt, forma własności, sposób wykorzystania, kryterium ekologiczne.

10 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 10 Z punktu widzenia ekologistyki istotne kryteria to: materiał, sposób wykorzystania, punkt widzenia ekologii.

11 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 11 Z punktu widzenia ochrony środowiska: ulegające naturalnemu procesowi rozkładu, nie ulegające biodegradacji. W zależności od sposobu utylizacji: opakowania nadające się do recyklingu, opakowania stanowiące odpady, które są składowane na wysypiskach lub spalane.

12 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 12 W zależności od zastosowanego materiału : papierowe, tekturowe, szklane, metalowe, z tworzyw sztucznych, drewniane i z tworzyw drzewnych, tkaninowe.

13 OPAKOWANIA PAPIERNICZE 13 Opakowania papiernicze: największy udział w ogólnej produkcji opakowań, dobre właściwości mechaniczne, mała gramatura, podatność przerobu maszynowego, niska cena, łatwość uszlachetniania, pudła tekturowe są często opakowaniami wielokrotnego użytku, korzystne ekonomicznie (tańsze od skrzynek drewnianych).

14 OPAKOWANIA SZKLANE 14 Opakowania szklane. Stosowane w przemyśle spożywczym, piwowarskim, spirytusowym, rybnym, farmaceutycznym, kosmetycznoperfumeryjnym, chemicznym oraz chemii gospodarczej ze względu na odporność chemiczną i na czynniki atmosferyczne, nieprzepuszczalność, łatwość formowania dowolnych kształtów, niska cena, możliwość ponownego wykorzystania lub recyklingu materiałowego, Wady tych opakowań to stosunkowo duża masa, mała odporność termiczna i mechaniczna oraz wrażliwość na warunki transportu.

15 OPAKOWANIA METALOWE I TKANINOWE 15 Opakowania metalowe: jednostkowe stanowią na ogół opakowania jednorazowego użycia, wykorzystuje się blachę stalową, blachę aluminiową oraz cynę i cynk do powlekania blachy czarnej. Opakowania tkaninowe: np.: worki i bele z włókien naturalnych i syntetycznych.

16 OPAKOWANIA Z TWORZYW SZTUCZNYCH 16 Tworzywa sztuczne stanowią znaczną część odpadów, które zalegają na składowiskach. Zużycie tych wyrobów, a zarazem produkcja na przełomie wielu lat wciąż wzrastała, ze względu na ich doskonałe właściwości mechaniczne oraz względnie niską cenę. Opakowania z tworzyw sztucznych są nierozkładalne biologicznie. Opakowania z tworzyw sztucznych w procesach spalania wydzielają się toksyczne emisje dioksyn i furanów.

17 OPAKOWANIA DREWNIANE 17 Opakowania drewniane: posiadają wiele zalet, ale ze względu na deficyt drewna dąży się do zastępowania ich opakowaniami z innych tworzyw, stosuje się sklejki, płyty pilśniowe, płyty wiórowe i inne, wykorzystuje się w obrocie wewnętrznym jako opakowania wielokrotnego użycia.

18 EKOLOGICZNOŚĆ MATERIAŁU 18 Rodzaj tworzywa opakowaniowego wykorzystanego do wytworzenia opakowania jest coraz wnikliwiej oceniany z punktu widzenia wpływu na środowisko naturalne. Pomocne w podejmowaniu decyzji mogą być bilanse ekologiczne.

19 EKOLOGICZNA OCENA MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH Kryteria oceny Zużycie zasobów naturalnych szkło papier PVC PP PET Blacha stalowa ocynko Zużycie energii Al 19 Emisje obciążające środowisko Wpływ na zdrowie ludzi Przydatność do ponownego przetwórstwa Objaśnienia do tabeli: Źródło: H.Żakowska 1- wpływ bardzo negatywny, 2 negatywny, 3 niewielki wpływ na środowisko, 4 przydatność do ponownego wykorzystania

20 PODZIAŁ OPAKOWAŃ 20 Z punktu widzenia ekologistyki istotne kryteria to: materiał, sposób wykorzystania. Podział ze względu na sposób wykorzystania: opakowania do jednorazowego użytku (jednostkowe ulegające zniszczeniu) oraz nie podlegające skupowi po opróżnieniu, opakowania zwrotne lub do wielokrotnego użytku, zwykle opakowania jednostkowe kaucjonowane lub podlegające skupowi po opróżnieniu oraz opakowania transportowe.

21 OPAKOWANIA WIELOKROTNEGO UŻYTKU 21 Wykorzystanie opakowań wielokrotnego użytku wymaga akceptacji wszystkich uczestników łańcucha dostaw, modularnej konstrukcji opakowań i stosowania standardów europejskich i międzynarodowych. Przykładowe przeszkody w stosowaniu opakowań wielokrotnego użytku w łańcuchach logistycznych to: niedostosowanie produktów do standardowych opakowań, możliwy wzrost kosztów operacyjnych, konieczność poniesienia pewnych inwestycji, nieakceptowanie przez marketing standardowych opakowań.

22 OPAKOWANIA WIELOKROTNEGO UŻYTKU 22 Przykładowe argumenty na rzecz stosowania: przekonywująco udowodnione oszczędności kosztów, konieczność sprostania wymaganiom ochrony środowiska, zmiany w koncepcji konkurowania na współczesnym rynku idące w kierunku współpracy w ramach określonego łańcucha dostaw.

23 TRANSPORT ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA 23 Do bezpośrednich zagrożeń środowiska naturalnego wynikających z motoryzacji należą: emisja toksycznych związków i cząstek stałych (spaliny), generowanie hałasu, zanieczyszczenie gleby i wód paliwami oraz płynami eksploatacyjnymi, zanieczyszczenie gleby i wód środkami do odśnieżania i odladzania dróg, niszczenie krajobrazu (zajmowanie przez drogi coraz większej ilości terenów).

24 POLITYKA TRANSPORTOWA 24 Polityka transportowa powinna być podporządkowana zasadom zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego przemieszczania. Transport powinien zaspokajać potrzeby rynku przy możliwie najniższych kosztach degradacji środowiska, z myślą o obecnych i przyszłych pokoleniach. Polityka transportowa powinna: objąć problem rosnącego ruchu, hałasu, skażenia powietrza, zachęcać do korzystania z przyjaznych dla środowiska gałęzi transportu, przesunąć przewozy z transportu drogowego na transport kolejowy, intermodalny/kombinowany, wodny i publiczny transport pasażerski.

25 25 Przedstawiona prezentacja powstała na podstawie literatury przedmiotu.

26 POZNAŃ UL. E. ESTKOWSKIEGO 6 Rektorat tel Dziekanat tel Księgowość tel Kadry tel fax rektorat@wsl.com.pl DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ