I. Kontrole przeprowadzone przez komórkę KW w 2015 r.

Transkrypt

1 Informacja o kontrolach przeprowadzonych przez komórki organizacyjne Izby Skarbowej w Szczecinie w urzędach skarbowych województwa zachodniopomorskiego w okresie od r. do r. I. Kontrole przeprowadzone przez komórkę KW w 2015 r. 1. Prawidłowość prowadzenia weryfikacji w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami. Kontrole przeprowadzono w następujących urzędach skarbowych: a) Trzeci US Szczecin, b) US Gryfino, c) US Kołobrzeg, d) Świnoujście, e) US Goleniów, f) US Choszczno. Przy realizacji zadań objętych przedmiotem kontroli stwierdzono następujące uchybienia i nieprawidłowości: 1) podejmowanie weryfikacji dotyczących rozliczeń podatników w roku przedawnienia zobowiązania podatkowego, 2) wydawanie decyzji określających zobowiązanie podatkowe w roku ich przedawnienia, przy jednoczesnym nieprzestrzeganiu treści pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 17 lutego 2012 r., znak: OP /12/731, 3) przedwczesne wszczęcie postępowania podatkowego, 4) rozbieżności w liczbie złożonych dokumentów w sprawozdaniu z danymi wynikającymi z dokumentacji źródłowej, 5) błędne przywołanie podstawy prawnej w adnotacji służbowej, 6) niewprowadzanie do systemu CzM Ewidencji spraw PPR informacji w zakresie uzyskiwanych przychodów/dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, 7) brak podpisu podatnika na protokole z czynności sprawdzających oraz przyjęcie błędnej kwoty dochodu zwolnionego. Na uznanie natomiast zasługują następujące działania podejmowane przez urzędy:

2 2 a) znaczna liczba przeprowadzonych weryfikacji w przedmiocie odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych zakończonych złożeniem korekty zeznania/deklaracji przez podatnika, b) rzetelne prowadzenie czynności sprawdzających i prawidłowe dokumentowanie, c) właściwa współpraca między urzędami w zakresie przesyłania informacji o transakcjach zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku, w którym doszło do nabycia, d) powołanie zespołu ds. odpłatnego zbycia nieruchomości. 2. Działania podejmowane przez urzędy skarbowe wobec podatników korzystających z ulgi na złe długi (art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług) oraz mających obowiązek korekty podatku naliczonego w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z art. 89b ustawy. Kontrola przeprowadzona została w Drugim Urzędzie Skarbowym w Koszalinie z wynikiem pozytywnym. Stwierdzono, że czynnościom sprawdzającym poddani byli wszyscy podatnicy korzystający z ulgi na złe długi, jak również wszyscy podatnicy, którzy mieli obowiązek korekty podatku naliczonego w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z art.89b. 3. Ujawnianie i realizacja obowiązku zawiadamiania komórek ds. karnych skarbowych o podejrzeniu popełnienia czynów zabronionych. Kontrole przeprowadzono w następujących urzędach skarbowych: a) US Myśliborz, b) US Białogard, c) US Szczecinek, d) US Choszczno, e) US Wałcz, f) Drugi US Szczecin. Stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia w 5 skontrolowanych urzędach skarbowych wymagały wydania zaleceń pokontrolnych. Do najważniejszych nieprawidłowości i uchybień w realizacji przedmiotowego zadania przez urzędy skarbowe należą: 1) nieskierowanie przez komórki obsługi bezpośredniej zawiadomień do komórki ds. karnych skarbowych, w związku z ujawnieniem w zakresie ich działania podejrzenia popełnienia czynów zabronionych określonych w art. 77 pkt 2 i art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości, 2) nieskierowanie lub nieterminowe skierowanie przez komórki rachunkowości podatkowej, komórki postępowań podatkowych i komórki spraw wierzycielskich, zawiadomień

3 3 do komórki ds. karnych skarbowych, w związku z ujawnieniem w zakresie ich działania podejrzenia popełnienia czynów zabronionych określonych w kodeksie karnym skarbowym, 3) niesystematyczne przeprowadzanie przez komórki spraw wierzycielskich analizy zaległości podatkowych pod kątem naruszenia przepisów kodeksu karnego skarbowego i kierowania do komórki ds. karnych skarbowych zawiadomień o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego, 4) niedopełnienie, wynikającego z uregulowań wewnętrznych, obowiązku ewidencjonowania zawiadomień do komórki ds. karnych skarbowych, 5) ewidencjonowanie zawiadomień do komórki ds. karnych skarbowych w sposób niezgodny z obowiązującymi w tym zakresie uregulowaniami wewnętrznymi, 6) niedopełnienie, wynikającego z uregulowań wewnętrznych, obowiązku udokumentowania analiz ujawnionych nieprawidłowości podatkowych, związanych z odstąpieniem od skierowania zawiadomienia do komórki ds. karnych skarbowych, 7) nieuzasadnione odstępowanie od skierowania zawiadomienia do komórki ds. karnych skarbowych w szczególności w związku z zawiadomieniami złożonymi w trybie art. 16 i art. 16a kodeksu karnego skarbowego wynikające z błędnej analizy w zakresie przesłanek odstąpienia, 8) nierozpoznanie lub nieterminowe rozpoznanie (z uchybieniem terminu określonego w uregulowaniu wewnętrznym) zawiadomień złożonych w trybie art. 16 i art. 16a kodeksu karnego skarbowego, 9) niedopełnienie, wynikającego z uregulowań wewnętrznych, obowiązku ewidencjonowania odstąpień od zawiadomień do komórki ds. karnych skarbowych. 4. Terminowość przekazywania dochodów na centralny rachunek budżetu Państwa. Kontrolę przeprowadzono w następujących urzędach skarbowych: a) US Szczecinek, b) US Drawsko Pomorskie, c) Drugi US Koszalin. Przy poprawnej co do zasady realizacji zadań będących przedmiotem kontroli stwierdzono jednak w działaniu urzędów przypadki, polegające na niepoprawnym zaplanowaniu kwoty zwrotu, a w konsekwencji mające wpływ na wysokość przekazywanych kwot z subkonta: 222-1, i na rachunek budżetu państwa. Na niepoprawne zaplanowanie kwoty zwrotu składało się co najmniej kilka przesłanek. Odnosząc się jednak do bezpośrednich powodów zależnych od urzędu, to pozostawały one w szczególności, w związku z:

4 4 1) błędnym wprowadzaniem danych, służących generowaniu raportów, w tym: - błędnie podanej do raportu daty zwrotów oczekujących i powtórzenie tego samo błędu w kolejnym miesiącu i mającego znaczący wpływ na powstałe różnice, - błędnie określonej daty dystrybucji w sporządzonych raportach kwot oczekujących do zwrotu, co z kolei było przyczyną zawyżenia zwrotów oczekujących, 2) pozostawienie środków na planowane zwroty w terminie dłuższym niż przewidziany w 5 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa, który stanowi, że przekazywane kwoty dochodów, w terminach określonych w ust. 2 i 4, należy skorygować o zwroty nadpłat dokonane do dnia przekazania i zwroty nadpłat przewidywane w ciągu 5 dni po terminie przekazania, jeżeli w tym czasie upływają terminy zwrotów nadpłat ustalone w odrębnych przepisach, przykładowo: w ciągu 14 dni po terminie dystrybucji. 5. Prawidłowość stosowania kaucji gwarancyjnej stanowiącej zabezpieczenie zapłaty podatku w związku z dokonaniem dostaw towarów - kontrola zlecona przez Ministerstwo Finansów. Kontrola w powyższym temacie została wykonana w 3 urzędach skarbowych, tj.: a) Pierwszy US Szczecin, b) Trzeci US Szczecin, c) Zachodniopomorski US. Na szczególną uwagę zasługują kompleksowe działania podejmowane przez urzędy, tj.: 1) terminowe, bieżące i prawidłowe podejmowanie działań w zakresie przyjęcia kaucji gwarancyjnej, 2) właściwa weryfikacja podmiotu zgłaszającego kaucję gwarancyjną, 3) prawidłowe i terminowe wydawanie postanowień o przyjęciu kaucji gwarancyjnej, 4) właściwe prowadzenie działań monitorujących podatnika w zakresie m.in. składania deklaracji VAT, powstania zaległości podatkowych, 5) niezwłoczne usuwanie podmiotu z wykazu, o którym mowa w art. 105c ust. 1 ustawy, 6) rzetelne i terminowe sporządzanie informacji do Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie. W toku przeprowadzonych kontroli odnotowano wyłącznie uchybienia polegające na braku udokumentowania wszystkich comiesięcznych działań monitorujących prawidłowość wysokości kaucji gwarancyjnej podatnika.

5 5 6. Prawidłowość planowania, realizacji, dokumentowania i wykorzystania wyników kontroli podatkowych w postępowaniach podatkowych kontrola zlecona przez Ministerstwo Finansów. Kontrola w powyższym zakresie została wykonana w 3 urzędach: a) Zachodniopomorski US, b) US Stargard Szczeciński, c) Pierwszy US Koszalin. Przy ogólnie poprawnej realizacji zadań będących przedmiotem badania, stwierdzono liczne uchybienia, które w ujęciu syntetycznym przedstawiają się następująco: 1) brak sporządzenia co najmniej w części B karty oceny źródła kontroli przewidzianej w przepisach prawa wewnętrznego, 2) niewprowadzenie w podsystemie KONTROLA informacji o zakończeniu sprawy ze źródeł kontroli zgodnie z Podręcznikiem użytkownika podsystemu kontrola, 3) niestosowanie w przypadku kontroli zakończonych wynikiem negatywnym praktyki polegającej na przeprowadzeniu ponownej weryfikacji materiału pokontrolnego przez inną komórkę niż KP zasada podwójnych oczu, 4) brak opracowania kryteriów typowania podmiotów do kontroli na II półrocze 2014 r., 5) uwzględnienie jednej kontroli jako kontroli przeprowadzonej z użyciem narzędzi ACL, przy braku rzeczywistej kontroli elektronicznej w przedmiotowym zakresie, 6) niejednolity system akceptacji kontroli przez kierowników KP, jak również brak uregulowań w zakresie kontroli negatywnych w prawie wewnętrznym, 7) brak w protokołach kontroli pełnego opisu stanu faktycznego, jak również brak załączonego dowodu, 8) niesporządzenie notatki służbowej z ustnej opinii prawnej w zakresie zmiany stanowiska Urzędu w stosunku do ustaleń kontroli, 9) nieuzasadniona zwłoka w zatwierdzeniu postępowania kontrolnego po 60 dniach od zakończenia kontroli, po upływie terminu do wniesienia zastrzeżeń i dopuszczenie do kumulowania się z innymi zadaniami, 10) nieprawidłowe wyznaczenie nowego terminu zakończenia kontroli podatkowej, 11) niewłaściwe powołanie podstawy prawnej postanowienia w sprawie nałożenia kary porządkowej, 12) wydanie postanowienia w sprawie przedłużenia terminu zwrotu podatku od towarów i usług w trakcie kontroli podatkowej przez inną komórkę niż ta, której przypisano takie zadanie, 13) brak uprawnień do podpisywania zawiadomienia o sposobie załatwienia zastrzeżeń do protokołu,

6 6 14) nieuzasadnione zatwierdzenie postępowania kontrolnego przed upływem 14 dni od zakończenia kontroli, 15) wysoki wskaźnik różnic pomiędzy uszczupleniem ustalonym w toku kontroli podatkowych, a dodatkowym przypisem/odpisem skutkującym najwyższą w 2014 r. wartością miernika OP.RKD na poziomie 19,49%, przy średniej wartości wynoszącej 4,02%, 16) jednostkowe błędy w ewidencjonowaniu zdarzeń w podsystemie KONTROLA i brak wiązań decyzji z postępowaniem kontrolnym. 7. Działania organu podatkowego w zakresie monitorowania wywiązywania się podatników z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej. W powyższym zakresie wykonano 2 kontrole, tj.: a) US Gryfino, b) US Gryfice. Stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości polegające na: 1) niepoddaniu wnikliwej analizie raportów obejmujących podatników bez kas rejestrujących, którzy utracili prawo do zwolnienia podmiotowego i zaniechaniu typowania podmiotów do czynności sprawdzających, 2) nieprzeprowadzeniu czynności sprawdzających wobec podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia podmiotowego, 3) informowaniu podatników w okresie od r. do r., tj. do dnia poprzedzającego uruchomienie nowej, centralnej aplikacji, tj.: Centralnej Ewidencji Kas Rejestrujących (CEKR)) o nadaniu numeru ewidencyjnego w formie decyzji. 8. Prawidłowość wykonywania nadzoru nad realizacją przez urzędy skarbowe mierników w zakresie czasu trwania postępowań wszczętych na wniosek podatnika. W powyższym zakresie wykonano 3 kontrole, które obejmowały następujące komórki organizacyjne Izby Skarbowej: a) Samodzielny Oddział Spraw Wierzycielskich, b) Wydział Podatku od Towarów i Usług, c) Wydział Podatków Dochodowych i Majątkowych. Stwierdzono, że komórki organizacyjne Izby Skarbowej podejmują liczne działania nadzorcze w badanym obszarze. W celu zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny oraz terminowy zalecono w dalszym ciągu kontynuować dotychczas podejmowane działania poprzez:

7 7 1) dalsze działania zmierzające do osiągnięcia i utrzymania wyniku miernika na oczekiwanym poziomie, 2) okresowo kontrolować prawidłowość sporządzania przez urzędy skarbowe informacji w zakresie czasu trwania postępowań wszczętych na wniosek podatnika. II. Pozostałe zadania wykonane przez komórkę KW 1. W 2015 r. zgodnie z Planem Nadzoru na 2015 r. dokonano analizy wybranego postępowania kontroli wewnętrznej. Weryfikacji poddane zostały czynności przeprowadzone w ramach kontroli instytucjonalnej: 1) w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w Koszalinie w przedmiocie: Analiza działań służących przyspieszeniu egzekucji administracyjnej czynności podjęte przez pracowników Działu Egzekucji Administracyjnej w sprawach toczących się powyżej 600 dni lub działania poprzedzające zakończenie postępowań egzekucyjnych. 2) w Trzecim Urzędzie Skarbowym w przedmiocie: Prawidłowość kierowania zawiadomień w celu wszczęcia postępowania karnego skarbowego w IV kwartale 2014 r. W wyniku przeprowadzonych przez pracowników KW czynności nadzorczych, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia, które jednoznacznie wskazują na brak wiedzy w zakresie prowadzenia kontroli instytucjonalnej. Wyniki z przeprowadzonych czynności weryfikacyjnych zostały przekazane do Naczelników kontrolowanych urzędów oraz Kierownika Samodzielnego Oddziału Egzekucji Administracyjnej i Kierownika Samodzielnego Referatu Spraw Karnych Skarbowych tut. Izby. 2. Samodzielny Oddział Kontroli Wewnętrznej w ramach realizacji nałożonych zadań, związanych z działem VIII KPA (skargi i wnioski) przeanalizował i rozpatrzył 131 spraw, w tym: 1) 52 skargi dotyczące działania organów podatkowych, z czego 4 skargi zostały uznane za uzasadnione i dotyczyły: - pracowników wykonujących czynności w toku kontroli podatkowej 2 sprawy, - bezprawnego zwrotu wierzycielowi tytułu egzekucyjnego 1 sprawa, - nieprawidłowo pobieranych kwot przez organ podatkowy 1 sprawa. 2) 34 informacje sygnalne, w tym 6 spraw o charakterze wrażliwym (donosy na działanie naczelników/zastępców naczelnika urzędu), 3) 19 spraw, które zostały przekazane do wiadomości przez Ministerstwo Finansów,

8 8 4) 8 spraw przekazanych przez Ministerstwo Finansów w sprawie zajęcia stanowiska dotyczącego działania Izby Skarbowej w Szczecinie, 5) 18 spraw stanowiących odpowiedzi na skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Wszystkie 131 spraw zostało wnikliwie przeanalizowane, niektóre podlegają bieżącemu monitoringowi. W ramach Planu Nadzoru na 2015 r. wykonano dwie analizy w zakresie przyjmowanych i rozpatrywanych skarg i wniosków, tj.: a) Ocena przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków w trybie działu VIII Kpa przez podległe urzędy (wykonanie I kwartał 2015 r.), b) Analiza obszarów objętych skargami i wnioskami (wykonanie II kwartał 2015 r.). Analizą objęte zostały skargi, które wpłynęły w latach i zostały załatwione poprzez skierowanie do skarżących zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi. Na bazie przeprowadzonej analizy, w dniu r. wystosowane zostało do wszystkich urzędów skarbowych woj. zachodniopomorskiego pismo instruktażowe w przedmiotowym zakresie. Ponadto, w ramach realizacji zaleceń pokontrolnych wydanych przez Ministerstwo Finansów w następstwie przeprowadzonej kontroli w zakresie: Wykorzystanie informacji sygnalnych, w tym przyjmowanie i rozpatrywanie skarg i wniosków (kontrola przeprowadzona w okresie: od 9 do r.), opracowano i przyjęto do stosowania (od r.) Instrukcję ZO.04: Załatwianie skarg i wniosków na podstawie działu VIII Kodeksu postępowania administracyjnego oraz informacji sygnalnych.