INTERESUJĄCA POSTAĆ BORU NADMORSKIEGO KOŁO KĄTÓW RYBACKICH (MIERZEJA WIŚLANA)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "INTERESUJĄCA POSTAĆ BORU NADMORSKIEGO KOŁO KĄTÓW RYBACKICH (MIERZEJA WIŚLANA)"

Transkrypt

1 Geologia i geomorfologian n9n nsłupsk 2012, s Zbigniew Endler Barbara Juśkiewicz-Swaczyna INTERESUJĄCA POSTAĆ BORU NADMORSKIEGO KOŁO KĄTÓW RYBACKICH (MIERZEJA WIŚLANA) Słowa kluczowe: bór sosnowy, Empetrum nigrum, Linnea borealis, antropopresja Key words: pine forest, Empetrum nigrum, Linnea borealis, anthropopressure WSTĘP Obszar Mierzei Wiślanej był obiektem zainteresowania człowieka od bardzo dawna ze względu na walory gospodarcze i osadnicze oraz od połowy XIX wieku rekreacyjno-wypoczynkowe. Główne nasilenie osadnictwa na omawianym terenie przypadło na stulecia X-XIII. W miejscach dogodnych na szlaku handlowym biegnącym ku bursztynowym wybrzeżom Sambii powstawały punkty etapowe zakładane przez komtura z Elbląga. Tak powstały wsie Kąty Rybackie, Skowronki, Przebrno, Krynica Morska, Piaski (Endler i in. 2010). Diagramy pyłkowe wskazują, że około 2500 lat temu obszar Mierzei Wiślanej porastały lasy grabowo-bukowe z dużą rolą dębów. Taki skład lasów zachował się do końca XVII wieku, pomimo prowadzenia rabunkowej gospodarki drewnem. Wiek XVIII to masowe ogołocenie wydm z lasów. Około roku 1800 zaczęto sadzić sosny i planowo dążyć do stworzenia zwartych drzewostanów. Lasy, które powstały wskutek nasadzenia, były odmienne od pierwotnie występujących na Mierzei Wiślanej. W XIX wieku w planach zalesieniowych zaczęto wprowadzać do drzewostanów gatunki obce geograficznie. Były to głównie różne gatunki sosny: górska, wejmutka, czarna, smołowa i Banksa (Lenartowicz i in. 2001). Nadmorski bór bażynowy Empetro nigri-pinetum ma bardzo ograniczony zasięg geograficzny i występuje tylko w wąskim pasie brzegu morskiego. Można przyjąć, że zasięg zespołu obejmuje 0,6% powierzchni kraju, a rzeczywista powierzchnia zajęta przez prawidłowo wykształcone fitocenozy wynosi około 50 km 2. Czynnikiem warunkującym występowanie boru nadmorskiego jest podłoże w postaci piasku luźnego pochodzenia morskiego. W warunkach ekologicznych środkowej części Mierzei Wiślanej nadmorski bór bażynowy notowany jest obecnie w postaci typowej stosunkowo nielicznie i w formie punktowej. 91

2 TEREN I METODY BADAŃ Mierzeja Wiślana jest mezoregionem należącym do makroregionu Pobrzeże Gdańskie. Jest to piaszczysty wał z wydmami osiągającymi na wyniesieniu zwanym Wielbłądzim Garbem 49,5 m n.p.m. Długość Mierzei Wiślanej między Wisłą a granicą państwa wynosi ponad 48 km, część półwyspowa znajduje się między Zalewem Wiślanym a Zatoką Gdańską i ma długość około 30 km, w całości leży w granicach parku krajobrazowego. Szerokość polskiej części mierzei wynosi około 500 m na wysokości Krynicy Morskiej i 2,5 km na wysokości Stegny. Zróżnicowanie form rzeźby eolicznej, siedlisk, topoklimatów i szaty roślinnej sprawia, że jest to najbardziej interesujący obiekt polskiego wybrzeża pod względem badawczym. Rzeźba terenu Mierzei Wiślanej jest efektem różnorodnych procesów zachodzących od wycofania się lądolodu aż po czasy współczesne. Do tych procesów należą: akumulacja i abrazja morska, procesy eoliczne, procesy akumulacji deltowej Wisły, ze szczególnym uwzględnieniem stożka ujściowego tej rzeki, oraz różnorodne przekształcenia antropogeniczne. Dzisiejszy krajobraz Mierzei Wiślanej jest rzeźbą eoliczną o dużym stopniu komplikacji przestrzennej, co wynika z naturalnych procesów morfogenetycznych i skutków działalności człowieka. Splot wielu różnych czynników, takich jak osadnictwo, wojny, działalność gospodarcza, zniszczył istniejącą roślinność naturalną, co skutkowało wznowieniem procesów eolicznych. W kolejnej fazie zajęto się ponownym utrwalaniem wydm. Ostatni etap przemian antropogenicznych w XX wieku to znaczne przekształcenia i deformacje rzeźby terenu związane z osadnictwem, turystyką, rybołówstwem, komunikacją (Piotrowska, Stasiak 1982, Gerstmannowa 2001, Piotrowska 2002). Obecnie na Mierzei Wiślanej w krajobrazie dominują ekosystemy leśne, gdzie głównym składnikiem drzewostanów jest sosna zwyczajna, zajmująca około 90% powierzchni. Aktualnie drzewostany sosnowe reprezentują postacie regeneracyjne bądź młodociane borów sosnowych w wieku od 40 do 75 lat (Endler i in. 2010). Są to nietypowe fitosocjologicznie bory sosnowe nadmorskie o charakterze borów świeżych. Klasyczne nadmorskie bory bażynowe Empetro nigri-pinetum występują na Mierzei Wiślanej punktowo w kompleksie z innymi postaciami borów sosnowych. Badania terenowe wykonano w roku 2009, wykorzystując metodę polskiej szkoły fitosocjologicznej (Matuszkiewicz 2001). WYNIKI BADAŃ I DYSKUSJA Typową postać borów nadmorskich z udziałem gatunków charakterystycznych dla Empetro nigri-pinetum zlokalizowano w okolicy Kątów Rybackich (rys. 1). Współrzędne geograficzne stanowiska to: N i E. Powierzchnia zbiorowiska wynosi około 400 m 2 i zajmuje strefę domorską. Drzewostan tworzy sosna zwyczajna Pinus silvestris w wieku lat, z niewielkim udziałem sosny czarnej Pinus nigra w wieku około 120 lat. W runie zanotowano gatunki wyróżniające, takie jak Empetrum nigrum i Linnea borealis. Fizjo- 92

3 Rys. 1. Lokalizacja stanowiska Empetro nigri-pinetum na Mierzei Wiślanej Fig. 1. The location site of Empetro nigri-pinetum on Vistula Sandbar nomicznie w warstwie runa dominuje krzewinka zimoziół północny. W zbiorowisku widoczny jest silny wpływ sezonowej turystyki pobytowej, czego efekt wizualny to obecność ścieżki, na której stwierdzono wyrastanie interesującego gatunku Aira praecox, obcego dla struktury boru bażynowego. W składzie florystycznym zbiorowiska stwierdzono obecność 21 gatunków roślin naczyniowych i 5 gatunków mchów (tab. 1). Struktura zbiorowiska jest stosunkowo luźna, sosny charakteryzują się pochylonymi pniami, warstwa runa jest zwarta i pokrywa 90% powierzchni płatów, warstwa mszysta jest dobrze rozwinięta. Bór nadmorski występuje na stosunkowo młodych wiekowo formach terenu i glebach o charakterze inicjalnym (gleby bielicowe). Jest to wynikiem niedawnych, a nawet współczesnych procesów eolicznych i zasiedleń wydm. W nadmorskim borze bażynowym decydującą rolę w kształtowaniu siedliska i fizjonomii odgrywają wiatr, wysoka wilgotność powietrza, stosunkowo krótkie lato oraz długa i łagodna jesień (Wojterski 1964, Lenartowicz i in. 2001). Matuszkiewicz (2001) podnosi kwestię traktowania Empetro nigri-pinetum jako reliktu wczesnoholoceńskiego. Według tego autora rodzaj podłoża to czynnik o decydującym znaczeniu dla wyrastania borów bażynowych. W dotychczasowej monografii borów nadmorskich wyróżnia się w Polsce 4 podzespoły boru bażynowego, z tego 3 podzespoły zostały zanotowane w przeszłości (Herbichowa, Herbich 1987, Lenartowicz i in. 2001). Postać opisywaną na stanowisku w okolicy Kątów Rybackich należy klasyfikować jako typową Empetro nigri-pinetum typicum. 93

4 Tabela 1 Skład florystyczny fitocenoz Empetro nigri-pinetum na stanowisku w okolicy Kątów Rybackich Table 1 Floristic composition of phytocoenoses Empetro nigri-pinetum near the Kąty Rybackie Gatunek Species Średnia ilościowość (%) The average abundance (%) Pinus sylvestris (a) 87,5 Pinus nigra 5 Sorbus aucuparia (b) 17,5 Quercus petrea 5 Vaccinium myrtillus (c) 62,5 Trientalis europaea 62,5 Linnea borealis 62,5 Deschampsia flexuosa 62,5 Empetrum nigrum 17,5 Vaccinium vitis idaea 17,5 Calluna vulgaris 17,5 Aira precox 17,5 Polypodium vulgare 17,5 Majanthemum bifolia 5 Melampyrum pratense 5 Hieracium umbellatum var. linarifolium 5 Luzula pilosa 5 Luzula multiflora 5 Hypericum maculatum 5 Calamagrostis arudinacea 5 Juniperus communis 5 Pseudoscleropium purum (d) 5 Dicranum scoparium 62,5 Plagiomnium affinae 17,5 Brachythecium oedipodium 5 Ceratodon purpureus 5 94

5 L I T E R AT U R A Endler Z., Rychter A., Juśkiewicz-Swaczyna B., 2010: Zachowanie wartości przyrodniczych Mierzei Wiślanej w kontekście przemian cywilizacyjnych, maszynopis Gerstmannowa E., 2001: Charakterystyka fizycznogeograficzna Parku Krajobrazowego Mierzeja Wiślana i jego otuliny oraz wybrane przyrodnicze uwarunkowania rozwoju obszaru. W: Materiały do monografii przyrodniczej regionu gdańskiego, t. 7, red. E. Gerstmannowa, Gdańsk, s Herbichowa M., Herbich J., 1987: Zmiany w fitocenozach Empetro nigri-pinetum pod wpływem intensywnego użytkowania turystycznego, Zesz. Nauk. Wydz. Biol. UG. 8, s Lenartowicz Z., Machnikowski M., Wojtyniak J., 2001: Szata roślinna Mierzei Wiślanej i terenów przyległych. W: Materiały do monografii przyrodniczej regionu gdańskiego, t. 7, red. E. Gerstmannowa, Gdańsk, s Matuszkiewicz J.M., 2001: Zespoły leśne Polski, Warszawa Piotrowska H., 2002: Zbiorowiska psammofilne na wydmach polskiego brzegu Bałtyku, Acta Botanica Cassubica 3, s Piotrowska H., Stasiak J., 1982: Naturalne i antropogeniczne zmiany strefowe flory naczyniowej bezleśnych wydm nadmorskich Mierzei Wiślanej, Fragm Flor. Geobot. 28(3), s Wojterski T., 1964: Schematy strefowego układu roślinności na południowych wybrzeżach Bałtyku, Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 14, s An interesting figure of the coastal forest near Kąty Rybackie (Vistula Sandbar) SUMMARY The seaside forest Empetro nigri-pinetum has a very limited geographical coverage, and occurs only in a narrow strip of sea shore. It can be assumed that the coverage team includes 0.6% of the country and the actual area occupied by phytocenosis approximately 50 km 2. Factor in the occurrence of coastal forest is a substrate in the form of loose sand of marine origin. In the middle of the Vistula Sandbar coastal forest is now typically in the form of relatively small numbers in the form of points. This is due to anthropogenic changes, which have been subjected to spit forests in the nineteenth and twentieth centuries. In the vicinity of Kąty Rybackie Empetro nigri-pinetum phytocoenosis has found. The floristic composition of plant community are found to contain 21 species of vascular plants and five species of mosses. The main of trees layer has been created by a Pinus silvestris with minor contributions of black pine Pinus nigra. In the undergrowth there was a distinctive species such as Empetrum nigrum and Linnea borealis. In the analyzed phytocoenosis visible is the strong impact of tourism, which resulted in a residence is the presence of visual pathways, which revealed the Aira praecox presence of foreign species. Zbigniew Endler Katedra Ekologii Stosowanej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski ul. Oczapowskiego Olsztyn wesba@uwm.edu.pl Barbara Juśkiewicz-Swaczyna Katedra Ekologii Stosowanej Uniwersytet Warmińsko-Mazurski ul. Oczapowskiego Olsztyn barbajus@uwm.edu.pl 95

Czy warto byd w sieci? Plusy i minusy nakładania się form ochrony przyrody wsparte przykładami Słowioskiego Parku Narodowego

Czy warto byd w sieci? Plusy i minusy nakładania się form ochrony przyrody wsparte przykładami Słowioskiego Parku Narodowego Czy warto byd w sieci? Plusy i minusy nakładania się form ochrony przyrody wsparte przykładami Słowioskiego Parku Narodowego Aby uzyskad odpowiedź na tak postawione pytanie należy rozważyd kilka aspektów:

Bardziej szczegółowo

Gdańsk, dnia 2 czerwca 2016 r. Poz. 2034 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 23 maja 2016 r.

Gdańsk, dnia 2 czerwca 2016 r. Poz. 2034 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 23 maja 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 2 czerwca 2016 r. Poz. 2034 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU z dnia 23 maja 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie

Bardziej szczegółowo

http://isrig.wgsr.uw.edu.pl

http://isrig.wgsr.uw.edu.pl Zakład Geografii Regionalnej http://isrig.wgsr.uw.edu.pl Kierownik Dr hab. Stefan Kałuski, prof.uw Prof.dr hab. Ewelina Kantowicz Dr hab.andrzej Gocłowski Dr Maciej Lechowicz Dr Małgorzata Roge- Wiśniewska

Bardziej szczegółowo

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii WSTĘP Kształtowanie właściwego stosunku do przyrody, wyrabianie nawyków umiejętnego jej chronienia, wymaga

Bardziej szczegółowo

Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik:

Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik: 1 Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik: Człowiek gospodarzem Ziemi P.Wład; wyd. ORTUS [Opracowała mgr Anna Karolak

Bardziej szczegółowo

rozpoznaje rośliny zwierzęta Ŝyjące takich środowiskach przyrod-niczych, jak park, las, pole upraw ne, sad i ogród (dzia i ł a ka) a,

rozpoznaje rośliny zwierzęta Ŝyjące takich środowiskach przyrod-niczych, jak park, las, pole upraw ne, sad i ogród (dzia i ł a ka) a, Podstawa programowa jest w polskim systemie oświaty kluczowym dokumentem określającym cele i treści nauczania, umiejętności uczniów oraz zadania wychowawcze szkoły, które są uwzględniane odpowiednio w

Bardziej szczegółowo

2130 Nadmorskie wydmy szare z murawą psammofilną z kocankami piaskowymi i jasieńcem. piaskowym (Helichryso-Jasionetum litoralis Libb.

2130 Nadmorskie wydmy szare z murawą psammofilną z kocankami piaskowymi i jasieńcem. piaskowym (Helichryso-Jasionetum litoralis Libb. 2130 *Nadmorskie wydmy szare z murawą psammofilną z kocankami piaskowymi i jasieńcem piaskowym (Helichryso-Jasionetum litoralis Libb.1940) W skład siedliska wchodzi następujący typ objęty monitoringiem:

Bardziej szczegółowo

Projekt. Projekt opracował Inż. Roman Polski

Projekt. Projekt opracował Inż. Roman Polski Projekt stałej organizacji ruchu na drogach powiatowych i gminnych miasta Puławy związany z projektem przebudowy niebieskiego szlaku rowerowego do rezerwatu Piskory. Projekt opracował Inż. Roman Polski

Bardziej szczegółowo

Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko

Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Karta pracy III.. Imię i nazwisko klasa Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie

Bardziej szczegółowo

Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych. Barbara Czołnik

Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych. Barbara Czołnik Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych Barbara Czołnik Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych rozwijana jest już od 33 lat 1983 r. otwarcie pierwszej wystawy stałej Muzeum Leśnictwa

Bardziej szczegółowo

FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA

FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA 5/6 III Źródła informacji o środowisku. Opracowanie ekofizjograficzne jak zacząć? 26/27 III Struktura i funkcjonowanie środowiska 16/17 IV Stan i zagroŝenia środowiska 23/24 IV

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny

Bardziej szczegółowo

Opinia geotechniczna

Opinia geotechniczna ZLECENIODAWCA: Biuro Inżynieryjnych Usług Projektowych Sp. z o.o. ul. K. Czapińskiego 3 30-048 Kraków INWESTOR: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie Opinia geotechniczna koncepcja i

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Załącznik nr 5 Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów turystyka

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN RADY PEDAGOGICZNEJ

REGULAMIN RADY PEDAGOGICZNEJ I. ORGANIZACJA REGULAMIN RADY PEDAGOGICZNEJ 1. W skład Rady Pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele zatrudnieni w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Nowem. 2. Przewodniczącym Rady Pedagogicznej jest

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA W KLASIE II

KRYTERIA OCENIANIA W KLASIE II EDUKACJA POLONISTYCZNA POROZUMIEWANIE SIĘ I KULTURA JEZYKA słuchanie i rozumienie wypowiedzi innych udział w rozmowie wypowiedzi ustne CZYTANIE czytanie i rozumienie opracowanych tekstów rozumienie słuchanych

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gorczanskipark.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gorczanskipark.pl Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gorczanskipark.pl Niedźwiedź: WYKONANIE RECENZJI OPERATÓW SZCZEGÓŁOWYCH ORAZ PROJEKTU PLANU OCHRONY

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY

Bardziej szczegółowo

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.infish.com.pl/przetargi Olsztyn-Kortowo: Dostawa i montaż pompy ciepła wraz z wyposażeniem i

Bardziej szczegółowo

2)... 10)... 4)... 12)... 6)... 14)... 8)... 16)... (za dwie prawidłowe odpowiedzi 1 p.) 4 p.

2)... 10)... 4)... 12)... 6)... 14)... 8)... 16)... (za dwie prawidłowe odpowiedzi 1 p.) 4 p. SPRAWDZIAN NR II WERSJA A Dział: Krainy geograficzne Polski 1. Na mapie konturowej cyframi zaznaczono wybrane krainy geograficzne Polski. Napisz poniżej nazwy krain geograficznych oznaczonych numerami

Bardziej szczegółowo

Analizowany teren znajduje się poza obszarami stanowisk archeologicznych.

Analizowany teren znajduje się poza obszarami stanowisk archeologicznych. A N A L I Z A Uzasadniająca przystąpienie do sporządzania zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Ożarów Mazowiecki z częścią wsi Ołtarzew - teren UG/UT i stopnia zgodności przewidywanych

Bardziej szczegółowo

Mapa do zadań 1 3. urwiska. Zadanie 1 (1 p.) Oblicz, jaką odległość musi pokonać rowerzysta jadący drogą lokalną z punktu A do kościoła w Chęcinach.

Mapa do zadań 1 3. urwiska. Zadanie 1 (1 p.) Oblicz, jaką odległość musi pokonać rowerzysta jadący drogą lokalną z punktu A do kościoła w Chęcinach. Mapa do zadań 1 3 N A urwiska Zadanie 1 (1 p.) Oblicz, jaką odległość musi pokonać rowerzysta jadący drogą lokalną z punktu A do kościoła w Chęcinach. Odpowiedź:... Zadanie 2 (2 p.) Uzupełnij zdania. Najwyższą

Bardziej szczegółowo

OFERTA SPRZEDAŻY DZIAŁEK INWESTYCYJNYCH POŁOŻONYCH W CZĘSTOCHOWIE ULICA KORFANTEGO

OFERTA SPRZEDAŻY DZIAŁEK INWESTYCYJNYCH POŁOŻONYCH W CZĘSTOCHOWIE ULICA KORFANTEGO OFERTA SPRZEDAŻY DZIAŁEK INWESTYCYJNYCH POŁOŻONYCH W CZĘSTOCHOWIE ULICA KORFANTEGO 1. Informacje o nieruchomości Lokalizacja ogólna: Częstochowa, ulica Korfantego. Częstochowa, ulica Korfantego Źródło:

Bardziej szczegółowo

ZAKŁADANE SZCZEGÓŁOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W ZAKRESIE Zarządzanie siedliskami przyrodniczymi obszarów wiejskich

ZAKŁADANE SZCZEGÓŁOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W ZAKRESIE Zarządzanie siedliskami przyrodniczymi obszarów wiejskich ZAKŁADANE SZCZEGÓŁOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W ZAKRESIE Zarządzanie siedliskami przyrodniczymi obszarów wiejskich Nazwa jednostki prowadzącej studia Obszar/y kształcenia Nazwa kierunku

Bardziej szczegółowo

4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach

4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach 4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach Baza noclegowa stanowi podstawową bazę turystyczną, warunkującą w zasadzie ruch turystyczny. Dlatego projektując nowy szlak należy ją

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA KL. II. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski

GEOGRAFIA KL. II. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski GEOGRAFIA KL. II Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające Położenie i środowisko przyrodnicze Polski 1.Wskazać na mapie województwa Polski i nazwać ich stolice.

Bardziej szczegółowo

Pomorskie życia pełne

Pomorskie życia pełne Pomorskie życia pełne 25 lipca, sobota 11.00-19.00 Promocja pomorskiej kuchni i Dary Morza Bałtyckiego, czyli kaszubski dzień od kuchni, m.in. wyrobów wędliniarskich i dań rybnych prezentacja pasieki i

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim

Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy Załącznik do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Trzebnica, wrzesień 2009 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN REALIZACJI PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH. W GIMNAZJUM NR 1 im. WISŁAWY SZYMBORSKIEJ W RACIBORZU

REGULAMIN REALIZACJI PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH. W GIMNAZJUM NR 1 im. WISŁAWY SZYMBORSKIEJ W RACIBORZU REGULAMIN REALIZACJI PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH W GIMNAZJUM NR 1 im. WISŁAWY SZYMBORSKIEJ W RACIBORZU 1 Ustalenia ogólne 1. Uczniowie mają obowiązek realizowania projektów edukacyjnych na podstawie 8 Rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Problematyka zrównowa onego rozwoju, ze szczególnym uwzgl dnieniem zmian klimatu w projekcie nowej podstawie programowej kszta cenia ogólnego.

Problematyka zrównowa onego rozwoju, ze szczególnym uwzgl dnieniem zmian klimatu w projekcie nowej podstawie programowej kszta cenia ogólnego. Problematyka zrównowa onego rozwoju, ze szczególnym uwzgl dnieniem zmian klimatu w projekcie nowej podstawie programowej kszta cenia ogólnego. Podstawa programowa jest w polskim systemie wiaty kluczowym

Bardziej szczegółowo

Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I

Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. Modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacyjnego miasta Jaworzna faza I Jaworzno, 2010 Przedsięwzi wzięcie zlokalizowane jest w gminie Jaworzno

Bardziej szczegółowo

Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów

Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów Projekt pt. Dla Kwisy dla Natury przygotowanie małej

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA BADAŃ PODŁOŻA GRUNTOWEGO na terenie działki nr 20/9 obręb 19 w Siedlcach, ul. Kazimierzowska

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA BADAŃ PODŁOŻA GRUNTOWEGO na terenie działki nr 20/9 obręb 19 w Siedlcach, ul. Kazimierzowska Dariusz Kisieliński - Biuro Usług Geologicznych i Geotechnicznych 08-110 Siedlce, ul. Asłanowicza 20A, tel. 605 722 791 DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA BADAŃ PODŁOŻA GRUNTOWEGO na terenie działki nr 20/9 obręb

Bardziej szczegółowo

Program Młodzież w działaniu 2013 rok

Program Młodzież w działaniu 2013 rok Program Młodzież w działaniu 2013 rok POJEKT PATROL EKOLOGICZNY,,Patrol ekologiczny projekt w ramach programu Młodzież w działaniu Akcja 1.2 Inicjatywy młodzieżowe realizowany od 01.08.2012 do 31.01.2013

Bardziej szczegółowo

Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków. Marcin Karetta

Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków. Marcin Karetta Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków Marcin Karetta Zadrzewienia śródpolne pojedyncze drzewa i krzewy lub ich skupiska w krajobrazie rolniczym

Bardziej szczegółowo

NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI

NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI ul. Obrońców Pokoju 2, 59-600 Lwówek Śląski Tel. 075 782 33 80; Faks 075 782 47 86 www.wroclaw.lasy.gov.pl e-mail: biuro.lwowek@wroclaw.lasy.gov.pl Osoba do kontaktów: Marek

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student

Bardziej szczegółowo

www.naszanatura2000.pl

www.naszanatura2000.pl 1 Biuro Projektu Stowarzyszenie Tilia ul. Przysiecka 13, 87-100 Toruń Tel./fax: 6 67 60 8 e-mail: tilia@tilia.org.pl www.tilia.org.pl Szkoła Leśna na Barbarce www.szkola-lesna.torun.pl www.naszanatura2000.pl

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl 1 z 6 2015-06-09 10:55 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl Szczecin: Usługa szkolenia specjalistycznego pn. Obsługa trudnego

Bardziej szczegółowo

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca 4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki

Bardziej szczegółowo

PRZYRODA RODZAJE MAP

PRZYRODA RODZAJE MAP SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: PRZYRODA TEMAT: RODZAJE MAP AUTOR SCENARIUSZA: mgr Katarzyna Borkowska OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI RODZAJE MAP CZAS REALIZACJI 2 x 45

Bardziej szczegółowo

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA ZAKŁAD PROJEKTOWY UMOWA NR NZU.3633.56.2013.P117 HAL - SAN ul. Przyjaźni 4E/3 53-030 Wrocław OBIEKT Adres obiektu Stadium Inwestor Przyłącze wodociągowe Ul. Fiołkowa 7a we Wrocławiu PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA

Bardziej szczegółowo

S T A N D A R D V. 7

S T A N D A R D V. 7 S T A N D A R D V. 7 WYCENA NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH POŁOśONYCH NA ZŁOśACH KOPALIN Przy określaniu wartości nieruchomości połoŝonych na złoŝach kopali rzeczoznawca majątkowy stosuje przepisy: - ustawy

Bardziej szczegółowo

REALIZACJA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH ZA I PÓŁROCZE 2015 ROKU Dochody budżetu miasta według działów prezentuje poniższe zestawienie:

REALIZACJA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH ZA I PÓŁROCZE 2015 ROKU Dochody budżetu miasta według działów prezentuje poniższe zestawienie: REALIZACJA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH ZA I PÓŁROCZE 2015 ROKU Dochody budżetu miasta według działów prezentuje poniższe zestawienie: Wyszczególnienie Plan (po zmianach) Wykonanie Wskaźnik (3:2) Struktura zł

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r.

Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r. dotycząca przyjęcia planu aglomeracji Orzysz. Uchwała Nr XXVII/543/13 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 29 maja 2013 r. Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

Bardziej szczegółowo

NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08

NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08 NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08 MODUŁ, DZIAŁ, TEMAT ZAKRES TREŚCI Podstawowe wiadomości o krajobrazie (20 godz.)

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi.

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi. RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi. CEL EWALUACJI: PRZEDMIOT EWALUACJI: Skład zespołu: Anna Bachanek

Bardziej szczegółowo

OFERTA EDUKACYJNA LEKCJE Z EKSPERYMENTAMI

OFERTA EDUKACYJNA LEKCJE Z EKSPERYMENTAMI OFERTA EDUKACYJNA LEKCJE Z EKSPERYMENTAMI Etap edukacyjny: szkoła podstawowa klasy 0-III, IV-VI (1-10), gimnazjum i liceum (tematy 8-9). Czas trwania: 1, 2 lub 3 godziny lekcyjne. Cena: 150 zł / godzina

Bardziej szczegółowo

ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA NA OBSZARACH NADMORSKICH W POLSCE WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH PRZEPROWADZONYCH W LATACH 2012-2014

ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA NA OBSZARACH NADMORSKICH W POLSCE WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH PRZEPROWADZONYCH W LATACH 2012-2014 ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA NA OBSZARACH NADMORSKICH W POLSCE WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH PRZEPROWADZONYCH W LATACH 2012-2014 Wzrost poziomu świadomości ekologicznej powoduje zmianę zachowań człowieka na bardziej

Bardziej szczegółowo

Grunty objęte patronatem Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jako dodatkowa możliwość uatrakcyjnienia lokalizacji inwestycji

Grunty objęte patronatem Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jako dodatkowa możliwość uatrakcyjnienia lokalizacji inwestycji Grunty objęte patronatem Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jako dodatkowa możliwość uatrakcyjnienia lokalizacji inwestycji Seminarium Wsparcie procesu obsługi inwestora w gminach województwa

Bardziej szczegółowo

FUNDACJA Kocie Życie. Ul. Mochnackiego 17/6 51-122 Wrocław

FUNDACJA Kocie Życie. Ul. Mochnackiego 17/6 51-122 Wrocław FUNDACJA Kocie Życie Ul. Mochnackiego 17/6 51-122 Wrocław Sprawozdanie finansowe za okres 01.01.2012 do 31.12.2012 1 SPIS TREŚCI: WSTĘP OŚWIADCZENIE I. BILANS I. RACHUNEK WYNIKÓW II. INFORMACJA DODATKOWA

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GRZĘDZICACH

PROCEDURA EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GRZĘDZICACH PROCEDURA EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GRZĘDZICACH GRZĘDZICE 2009R. TREŚĆ PROCEDURY 1. WSTĘP 2. TERMIN I SPOSÓB ZAPOZNAWANIA RADY PEDAGOGICZNEJ Z PLANEM EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 2 Zbiory rozmyte logika rozmyta Rozmywanie, wnioskowanie, baza reguł, wyostrzanie

Ćwiczenie nr 2 Zbiory rozmyte logika rozmyta Rozmywanie, wnioskowanie, baza reguł, wyostrzanie Ćwiczenie nr 2 Zbiory rozmyte logika rozmyta Rozmywanie, wnioskowanie, baza reguł, wyostrzanie 1. Wprowadzenie W wielu zagadnieniach dotyczących sterowania procesami technologicznymi niezbędne jest wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

Regionalny Fundusz Gospodarczy S.A. oferuje na sprzedaż nieruchomość gruntową zabudowaną położoną w Łebie. (powiat lęborski, województwo pomorskie)

Regionalny Fundusz Gospodarczy S.A. oferuje na sprzedaż nieruchomość gruntową zabudowaną położoną w Łebie. (powiat lęborski, województwo pomorskie) Regionalny Fundusz Gospodarczy S.A. oferuje na sprzedaż nieruchomość gruntową zabudowaną położoną w Łebie (powiat lęborski, województwo pomorskie) Charakterystyka położenia Łeba jest jedną z najbardziej

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE DO PROJEKTU UCHWAŁY BUDŻETOWEJ POWIATU ZWOLEŃSKIEGO NA 2015 ROK

UZASADNIENIE DO PROJEKTU UCHWAŁY BUDŻETOWEJ POWIATU ZWOLEŃSKIEGO NA 2015 ROK UZASADNIENIE DO PROJEKTU UCHWAŁY BUDŻETOWEJ POWIATU ZWOLEŃSKIEGO NA 2015 ROK Projekt budżetu Powiatu Zwoleńskiego na 2015 r. został opracowany na podstawie : - informacji o wysokości poszczególnych części

Bardziej szczegółowo

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW)

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) JAK WYGLĄDA IDEALNY ŚWIAT OCHRONY WÓD W POLSCE? I DO CZEGO POTRZEBNE MU PLANOWANIE PRZESTRZENNE? dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) 14 STYCZNIA 2013 STAN PRAWNY STUDIUM

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej 3.1 Informacje ogólne Program WAAK 1.0 służy do wizualizacji algorytmów arytmetyki komputerowej. Oczywiście istnieje wiele narzędzi

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3

Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3 Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA CZŁOWIEK 1. Stary

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA AWANSU ZAWODOWEGO NA STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO W ZESPOLE SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH NR 1 W KATOWICACH

PROCEDURA AWANSU ZAWODOWEGO NA STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO W ZESPOLE SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH NR 1 W KATOWICACH PROCEDURA AWANSU ZAWODOWEGO NA STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO W ZESPOLE SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH NR 1 W KATOWICACH Opracowano na podstawie następujących aktów prawnych: - rozdział 3a Karty Nauczyciela, ustawa

Bardziej szczegółowo

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków

Bardziej szczegółowo

KARTA PRACY nr 1. 1.Wypisz wymienione w tekście nr 1 elementy krajobrazu, które nie należą do przyrody: a.., b.., c...

KARTA PRACY nr 1. 1.Wypisz wymienione w tekście nr 1 elementy krajobrazu, które nie należą do przyrody: a.., b.., c... Badanie stopnia opanowania przez uczniów umiejętności opisanych w standardach wymagań egzaminacyjnych 1.1d, 1.3, 1.4 karty pracy i materiały pomocnicze. KARTA PRACY nr 1 1.Wypisz wymienione w tekście nr

Bardziej szczegółowo

Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą Polski.

Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą Polski. Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą Polski. Uczeń: odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych Mapa i jej przeznaczenie Wybierając się

Bardziej szczegółowo

Zdrowotny stan lasów Beskidu Śląskiego i Żywieckiego.

Zdrowotny stan lasów Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Zdrowotny stan lasów Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Wiek XV-XVIII Osadnictwo wołoskie wylesienia górnych partii gór dla potrzeb gospodarki pasterskiej Lasy Dóbr Żywieckich 42 437,99 hektarów Po 1808

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM OCHRONNYM W EUROPIE

WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM OCHRONNYM W EUROPIE Living Forest Summit Czwarta Konferencja Ministerialna w sprawie Ochrony Lasów w Europie 28-30 kwietnia 2003 r., Wiedeń Austria WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM

Bardziej szczegółowo

LIFE+ Wisławarszawska.pl

LIFE+ Wisławarszawska.pl LIFE+ Wisławarszawska.pl RAPORT Z BADAŃ Projekt "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie z instrumentu

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php? 1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...

Załącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR... WZÓR - UMOWA NR... Załącznik nr 4 zawarta w dniu we Wrocławiu pomiędzy: Wrocławskim Zespołem Żłobków z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Fabrycznej 15, 53-609 Wrocław, NIP 894 30 25 414, REGON 021545051,

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

Pracownia budowy pojazdów samochodowych.

Pracownia budowy pojazdów samochodowych. Autor: Zdzisław Skupiński Zespół Szkół Zawodowych im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Dynowie PROJEKT DYDAKTYCZNY W REALIZACJI EDUKACJI ZAWODOWEJ Pracownia budowy pojazdów samochodowych. CEL OGÓLNY Poznanie

Bardziej szczegółowo

Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawa

Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawa Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawa Podstawowe informacje na temat budżetu realizowanego przez Dzielnicę Śródmieście jednostkę pomocniczą m. st. Warszawy Gospodarka finansowa Dzielnicy prowadzona jest

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

Planowane dochody na 2007 rok - część opisowa:

Planowane dochody na 2007 rok - część opisowa: Planowane dochody na 2007 rok - część opisowa: Przystępując do opracowania niniejszego projektu budżetu po stronie dochodów kierowano się następującymi założeniami: Dochody z: podatku rolnego - zgodnie

Bardziej szczegółowo

STUDIA NAD EFEKTYWNOŚCIĄ LEŚNEJ REKULTYWACJI ZWAŁOWISK FITOTOKSYCZNIE KWAŚNYCH PIASKÓW MIOCEŃSKICH PO BYŁEJ KOPALNI WĘGLA BRUNATNEGO W ŁĘKNICY

STUDIA NAD EFEKTYWNOŚCIĄ LEŚNEJ REKULTYWACJI ZWAŁOWISK FITOTOKSYCZNIE KWAŚNYCH PIASKÓW MIOCEŃSKICH PO BYŁEJ KOPALNI WĘGLA BRUNATNEGO W ŁĘKNICY STUDIA NAD EFEKTYWNOŚCIĄ LEŚNEJ REKULTYWACJI ZWAŁOWISK FITOTOKSYCZNIE KWAŚNYCH PIASKÓW MIOCEŃSKICH PO BYŁEJ KOPALNI WĘGLA BRUNATNEGO W ŁĘKNICY HENRYK GREINERT MICHAŁ DRAB ANDRZEJ GREINERT Oficyna Wydawnicza

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? 1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia

Bardziej szczegółowo

Uzasadnienie Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe jest wykonaniem upoważnienia

Bardziej szczegółowo

Wały napędowe półosie napędowe przeguby wałów i półosi

Wały napędowe półosie napędowe przeguby wałów i półosi Wykorzystano materiały Układ napędowy - podzespoły Wały napędowe półosie napędowe przeguby wałów i półosi opracowanie mgr inż. Ireneusz Kulczyk aktualizacja 07.2011 Zespół Szkół Samochodowych w Bydgoszczy

Bardziej szczegółowo

Kalkulacyjny układ kosztów

Kalkulacyjny układ kosztów Kalkulacyjny układ kosztów bezpośrednie Robocizna Inne wydziałowe zarządu bezpośrednie Techniczny koszty TKW wytworzenia Zakładowy koszt wytworzenia Całkowity koszt własny sprzedaży CKW Rachunkowość zarządcza

Bardziej szczegółowo

LETNIA SZKOŁA EKOLOGII

LETNIA SZKOŁA EKOLOGII Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska LETNIA SZKOŁA EKOLOGII Kurs naukowo-szkoleniowy przygotowujący do realizacji zadań wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej i Dyrektywy

Bardziej szczegółowo

DODATEK. Przykłady map

DODATEK. Przykłady map DODATEK Przykłady map Mapa 1. Fragment mapy sztabowej 1:100 000 Wojskowego Instytutu Geograficznego z r. 1938, obejmujący wschodnia część Puszczy Niepołomickiej [Pas 48, słup 31, Brzesko Nowe]. Mapy WIG

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Page 1 of 6 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: SPAWANIE BLACH I RUR SPOINAMI PACHWINOWYMI I BLACH SPOINAMI

Bardziej szczegółowo

Regulamin wynagradzania pracowników Zakładu Ekonomiczno - Finansowej Obsługi Placówek Oświatowych w Piekarach Śląskich.

Regulamin wynagradzania pracowników Zakładu Ekonomiczno - Finansowej Obsługi Placówek Oświatowych w Piekarach Śląskich. Regulamin wynagradzania pracowników Zakładu Ekonomiczno - Finansowej Obsługi Placówek Oświatowych w Piekarach Śląskich. Podstawą regulaminu wynagradzania stanowią przepisy: 1. art. 39 ustawy z dnia 21

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bełżycach. w roku szkolnym 2013/2014

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bełżycach. w roku szkolnym 2013/2014 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bełżycach w roku szkolnym 2013/2014 WYMAGANIE PLACÓWKA REALIZUJE KONCEPCJĘ PRACY Bełżyce 2014 SPIS TREŚCI: I Cele i zakres ewaluacji

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA. w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego.

UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA. w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. DRUK NR 911 projekt UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA z dnia 2014 roku w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 8 oraz art. 40 ust.1, art.41 ust. 1 i art.

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. w sprawie przyjęcia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Miasta Gdańska. Na podstawie art.226, art. 227, art. 228, art. 230 ust. 6

Bardziej szczegółowo

Metody pracy: pogadanka, opis, pokaz prezentacja multimedialna, realizacja zadao w kartach pracy, praca z komputerem;

Metody pracy: pogadanka, opis, pokaz prezentacja multimedialna, realizacja zadao w kartach pracy, praca z komputerem; Przedmiot: Przyroda; Klasa: IV szkoły podstawowej; Dział programowy: Środowiska życia organizmów żywych; Temat: "Las - piętra roślinności i jego mieszkaocy" Czas trwania zajęć: 2 godziny lekcyjne; Cele

Bardziej szczegółowo

DANE WYJŚCIOWE DO PROJEKTOWANIA DROGI. Droga /powiatowa Nr..1937B..Stara Łomża Siemień Rybno - Pniewo.. (nazwa całego ciągu drogi)

DANE WYJŚCIOWE DO PROJEKTOWANIA DROGI. Droga /powiatowa Nr..1937B..Stara Łomża Siemień Rybno - Pniewo.. (nazwa całego ciągu drogi) DANE WYJŚCIOWE DO PROJEKTOWANIA DROGI Droga /powiatowa Nr..1937B..Stara Łomża Siemień Rybno - Pniewo.. (nazwa całego ciągu drogi) na terenie gminy..łomża.. w woj.....podlaskie... I. STAN ISTNIEJĄCY 1.

Bardziej szczegółowo

EUROPA Poziomy wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający. w Europie podstawie mapy porównuje linię

EUROPA Poziomy wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający. w Europie podstawie mapy porównuje linię Lp. Temat 1. Środowisko przyrodnicze Starego Kontynentu 2. Europa kontynent nowych państw EUROPA Poziomy wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający określa położenie opisuje położenie

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020

Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Zarys finansowania RPO WL 2014-2020 Na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 przeznaczono łączną kwotę

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe nr 3

Zapytanie ofertowe nr 3 I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Tom V - WYCI G ZE SZCZEGÓ OWEJ DOKUMENTACJI. Uk ady torowe z podtorzem, robotami oko otorowymi i odwodnieniem. Uk ady torowe.

Tom V - WYCI G ZE SZCZEGÓ OWEJ DOKUMENTACJI. Uk ady torowe z podtorzem, robotami oko otorowymi i odwodnieniem. Uk ady torowe. TOM V WYCI G ZE SZCZEGÓ OWEJ DOKUMENTACJI Cz T Uk ady torowe z podtorzem, robotami oko otorowymi i odwodnieniem. Uk ady torowe. ZADANIE 2 - FAZA I Strona 1 ROBOTY TOROWE (CZ T) FAZA I Strona 2 ZAWARTO

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałaniu Narkomanii na lata 2015-2018 Na podstawie art. 10 ust 2 i 3 ustawy z dnia 29

Bardziej szczegółowo

Warszawskie Badanie Ruchu 2015

Warszawskie Badanie Ruchu 2015 Seminarium: Rola mobilności w rozwoju Warszawy Warszawskie Badanie Ruchu 2015 dr hab. inż. Andrzej Szarata, prof. PK Warszawa, 28 czerwca 2016 r. Czym jest mobilność? Mobilność w szerokim ujęciu (socjologicznym):

Bardziej szczegółowo

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009 Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym

Bardziej szczegółowo

New English Zone 3. Szczegółowe wymagania edukacyjne z języka angielskiego (klasy 6.) (rok szkolny 2015/2016)

New English Zone 3. Szczegółowe wymagania edukacyjne z języka angielskiego (klasy 6.) (rok szkolny 2015/2016) New English Zone 3 Szczegółowe wymagania edukacyjne z języka angielskiego (klasy 6.) (rok szkolny 2015/2016) Wymagania edukacyjne zostały sformułowane według założeń Nowej Podstawy Programowej i uwzględniają

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING Jednostka opracowująca: SPIS SPECYFIKACJI SST - 05.03.11 RECYKLING FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 listopada 2013 r. Poz. 2486 ZARZĄDZENIE NR 36/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 listopada 2013 r. Poz. 2486 ZARZĄDZENIE NR 36/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 28 listopada 2013 r. Poz. 2486 ZARZĄDZENIE NR 36/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM z dnia 26 listopada

Bardziej szczegółowo