(12) OPIS PATENTOWY (19) PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia : (22) Data zgłoszenia : (11) (13) B1 (51) IntCl6: A22C 25/08 A22C 25/12 (54) Urządzenie do cięcia ryby (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 20/95 (73) Uprawniony z patentu: Morski Instytut Rybacki, Gdynia, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 09/97 (72) Twórcy wynalazku: Mariusz Kosmowski, Gdańsk, PL Mieczysław Borczochowski, Gdańsk, PL Wojciech Wołoszyk, Gdynia, PL PL B1 (57) 1. Urządzenie do cięcia ryby na płaty, składające się z układów załadowczego, tnącego i symetryzującego, znamienne tym, ze układ symetryzujący rybą stanowią rynienka (5) z synchronizującym mechanizmem (8), skierowana wyobloną swą częścią ku podstawie urządzenia, a wzdłużnymi krawędziami połączona za pomocą zawiasów (7) ze skrzydłami (6) wychylnie usymetryzowanymi względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami (9) układu tnącego oraz układ naprowadzający, który stanowią również wychylnie usymetry zowane względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami (9) układu tnącego, osłonowe elementy (14) z trwale doń przytwierdzonymi wprowadzającymi elementami (15) o wyoblonych powierzchniach zewnętrznych, osadzone trwale na policzkowych blachach (16), połączonych przez dźwignie (17) z synchronizującym mechanizmem (18), przy czym osłonowe elementy (14) z przytwierdzonymi do nich wprowadzającymi elementami (15) są wygięte cylindrycznie tworząc stałą, korzystnie me większą niż 1 mm szczelinę między swymi wewnętrznymi powierzchniami a ostrzami noży (9), natomiast układ tnący składa się z pary noży (9) i zespołu docinającego, przy czym noże (9) układu tnącego są osadzone względem siebie w stałej, zmiennej okresowo odległości, w osi silnika, na wale jednostronnie ułożyskowanym, zaś zespół docinający stanowią osadzone w ramce (13) międzynożowa, wygarniająca płytka (10) oraz zewnętrzne nożowe płytki (11), dociśnięte do noży (9) dociskowym mechanizmem (12)

2 Urządzenie do cięcia ryby Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do cięcia ryby na płaty, składające się z układów załadowczego, tnącego i symetryzującego, znamienne tym, że układ symetryzujący rybę stanowią rynienka (5) z synchronizującym mechanizmem (8), skierowana wyobloną swą częścią ku podstawie urządzenia, a wzdłużnymi krawędziami połączona za pomocą zawiasów (7) ze skrzydłami (6) wychylnie usymetryzowanymi względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami (9) układu tnącego oraz układ naprowadzający, który stanowią również wychylnie usymetryzowane względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami (9) układu tnącego, osłonowe elementy (14) z trwale doń przytwierdzonymi wprowadzającymi elementami (15) o wyoblonych powierzchniach zewnętrznych, osadzone trwale na policzkowych blachach (16), połączonych przez dźwignie (17) z synchronizującym mechanizmem (18), przy czym osłonowe elementy (14) z przytwierdzonymi do nich wprowadzającymi elementami (15) są wygięte cylindrycznie tworząc stałą, korzystnie nie większą niż 1 mm szczelinę między swymi wewnętrznymi powierzchniami a ostrzami noży (9), natomiast układ tnący składa się z pary noży (9) i zespołu docinającego, przy czym noże (9) układu tnącego są osadzone względem siebie w stałej, zmiennej okresowo odległości, w osi silnika, na wale jednostronnie ułożyskowanym, zaś zespół docinający stanowią osadzone w ramce (13) międzynożowa, wygarniająca płytka (10) oraz zewnętrzne nożowe płytki (11), dociśnięte do noży (9) dociskowym mechanizmem (12). 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że skrzydła (6) swą postacią zbliżone są do trójkąta, a w każdym z nich jeden z boków jest wyprofilowany w kształcie zbliżonym do kształtu przyległego doń wprowadzającego elementu (15) o wyoblonych powierzchniach zewnętrznych, zaś rynienka (5) końcowym swym odcinkiem jest usytuowana poniżej tych wprowadzających elementów (15) i tak uformowana, że szczelina utworzona między rynienką (5) a zewnętrzną powierzchnią dolnej części osłonowych elementów (14) jest na całej swej długości stała i korzystnie nie większa niż 1 mm. * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do cięcia ryby na płaty w postaci filetów z żebrami, stosowane w przetwórniach rybnych lądowych i na statkach. Wśród znanych urządzeń do cięcia ryby na płaty najkorzystniejszymi cechami użytkowymi odznacza się rozwiązanie według opisu polskiego wzoru użytkowego nr Ru: 50310, które stanowi osadzone we wspólnej ramie układ zasilający, tnący i symetryzujący wyposażone w rynny załadowczą i zsypową oraz dyszę natryskową wody, przy czym układ tnący mający postać dwóch tarczowych noży zaopatrzony jest w skokowo zmienny regulator rozstawu, zaś układ symetryzujący rybę składa się z dwóch kostek osadzonych na ułożyskowanych, symetryzowanych ramionach, a naprzeciw siebie zlokalizowane płaszczyzny wewnętrzne obu tych kostek mają wyprofilowane uskoki, górny w kształcie wycinka koła i dolny w kształcie rombu, ponadto układ ten składa się z dwóch poziomo wahliwych listew osadzonych obustronnie przy zewnętrznych powierzchniach tarczowych noży, w płaszczyźnie pracy ich krawędzi tnących, a w przestrzeni między powierzchniami wewnętrznymi tych noży zamocowana jest płytka, stanowiąca końcową część załadowczej rynny, uformowanej przez dwie płaszczyzny styczne dolnymi krawędziami i tworzące między sobą kąt ostry. W toku eksploatacji opisanego urządzenia, przystosowanego do obróbki ryb w szerokim zakresie ich wielkości, zauważono możliwość udoskonalenia układu symetryzującego, odpowiedzialnego za prawidłowe położenie ryby względem układu tnącego, którego

3 dotychczasowa budowa powodowała niekiedy wycinanie płatów rybnych zróżnicowanych pod względem grubości i wynikającą z tego pozostałość płetw w części uzyskiwanych płatów. Zauważono też, że poza koniecznością usprawnienia układu symetryzującego, pożądane są zmiany konstrukcyjne w układzie tnącym ze względu na ujawnione w czasie pracy niekorzystne zjawisko konieczności całkowitego demontażu łożyskowań w przypadku potrzeby wymiany noży. W celu poprawienia jakości uzyskiwanych płatów i uproszczenia konstrukcji zostało opracowane nowe urządzenie służące do cięcia ryb na płaty, które według wynalazku charakteryzuje się tym, że układ symetryzujący rybę stanowią rynienka z synchronizującym mechanizmem skierowana wyobloną częścią ku podstawie urządzenia, a wzdłużnymi krawędziami połączona za pomocą zawiasów ze skrzydłami wychylnie usymetryzowanymi względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami układu tnącego oraz układ naprowadzający, który stanowią również wychylnie usymetryzowane względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami układu tnącego, osłonowe elementy z trwale doń przytwierdzonymi wprowadzającymi elementami o wyoblonych powierzchniach zewnętrznych, osadzone trwale na policzkowych blachach, połączonych przez dźwignie z innym synchronizującym mechanizmem, natomiast układ tnący składa się z pary noży i zespołu docinającego, przy czym noże układu tnącego są osadzone względem siebie w stałej, zmiennej okresowo odległości, w osi silnika, na wale jednostronnie ułożyskowanym, zaś zespół docinający stanowią osadzone w ramce międzynożowa, wygarniająca płytka oraz zewnętrzne nożowe płytki, dociśnięte do noży mechanizmem dociskowym. Ponadto skrzydła połączone z rynienką swą postacią są zbliżone do trójkąta, a w każdym z nich jeden z boków jest wyprofilowany w kształcie zbliżonym do kształtu przyległego doń elementu wprowadzającego o wyoblonej powierzchni zewnętrznej, zaś rynienka końcowym swym odcinkiem jest usytuowana poniżej tych wprowadzających elementów i tak uformowana, że szczelina utworzona między rynienką a zewnętrzną powierzchnią dolnej części osłonowych elementów jest na całej swej długości stała i korzystnie nie większa niż 1 mm, zaś osłonowe elementy z przytwierdzonymi doń wprowadzającymi elementami są wygięte cylindrycznie, tworząc stałą, korzystnie nie większą niż 1 mm szczelinę między wewnętrznymi powierzchniami elementów osłonowych a ostrzami noży. Urządzenie według wynalazku wykazuje korzystne cechy techniczno-użytkowe, polegające na możliwości uzysku płatów rybnych prawidłowo, oszczędnie oddzielonych od kręgosłupa, przy tym odznaczają się jednakową grubością i całkowitą eliminacją płetw. Efekt ten jest osiągany dzięki zastosowaniu potrójnej symetryzacji tuszek rybnych, z których pierwsza ma miejsce w trakcie przemieszczania ryby rynienką do układu naprowadzającego, druga w czasie podlegania ryby działaniu tego układu naprowadzającego w procesie wprowadzania między noże, a trzecia w momencie stabilizacji położenia dolnych części ryb podczas ich cięcia, przy czym zadania te są realizowane w wyniku szczególnego ukształtowania rynienki mającej końcową część zlokalizowaną maksymalnie blisko krawędzi noży sąsiadujących z układem naprowadzającym, a także mającej zawiasowo umocowane skrzydła boczne. Ponadto w wyniku zastosowania układu naprowadzającego w postaci dwóch, usytuowanych od strony końcowej części rynienki elementów wprowadzających połączonych z elementami osłonowymi krawędzi noży oraz w wyniku zsynchronizowania ze sobą ruchów obu skrzydeł rynienki i niezależnie od nich pary elementów wprowadzających i osłonowych, jak też usymetryzowania tych skrzydeł i elementów wprowadzających oraz osłonowych względem płaszczyzny przechodzącej przez środek szczeliny między nożami. Potrójna symetryzacja ryby uzyskiwana w czasie jej prowadzenia i cięcia na płaty zapewnia właściwe usytuowanie tuszek w dopasowanej doń kształtem rynnie, przy tym skrzydła dociskają boki ryby, a końcowa część tej rynienki obejmując dolną część ryby nie pozwala na jej przekoszenie w trakcie cięcia, co miało często miejsce w znanych urządzeniach. W wyniku osadzenia na jednostronnie ułożyskowanym wale, w osi silnika, pary noży o rozstawie stałym, okresowo zmiennym, uzyskuje się dogodne warunki nadzoru i regulacji, umożliwiające szybką zmianę wielkości szczeliny między nożami lub ich demontaż, względnie ostrzenie. Zastosowanie stałych szczelin między

4 nożami w trakcie obróbki danej partii ryb, a zmiennych okresowo, zapewnia każdej obrabianej rybie podobne warunki, niezależnie od stopnia jej świeżości, zabrudzenia maszyny, czy sposobu podawania surowca, przy tym zespół docinający, współpracujący z parą noży, umożliwia zaistnienie bardzo dobrych warunków cięcia ryby, jako że płytki nożowe są osadzone przy zewnętrznych powierzchniach obu noży i są do nich dociskane niezależnie od wielkości szczeliny między tymi nożami, zaś płytka międzynożowa warunkuje wygarnięcie kręgosłupa ryby z urządzenia. Urządzenie według wynalazku przedstawione jest na rysunku w widoku akso nometrycznym. Jak wynika z rysunku, na ramie 1 zaopatrzonej w czołową płytę 2 osadzony jest z jednej strony silnik 3, a z drugiej strony pozostałe elementy, do których należą: ześlizg 4, rynienka 5 i skrzydła 6 połączone ze sobą zawiasami 7, jak też synchronizujący mechanizm 8, symetryzujący ruchy obu skrzydeł 6. Układ tnący zlokalizowany również po tej samej strome czołowej płyty 2 stanowi para noży 9 oraz zespół docinający w postaci międzynożowej, wygarniającej płytki 10 i zewnętrznych, nożowych płytek 11, dociśniętych dociskowym mechanizmem 12 i zamocowanych w ramce 13. Układ naprowadzający składa się z pary osłonowych elementów 14, wprowadzających elem entów 15 z wyoblonymi powierzchniami zewnętrznymi, zamocowanych trwałe na policzkowych blachach 16, które przez dźwignie 17 są przegubowo osadzone w synchronizującym mechanizmie 18, symetryzującym wzajemne ruchy pary policzkowych blach 16 oraz osłonowych i wprowadzających elem entów 14 i 15. Urządzenie według wynalazku działa następująco: ryby do rynienki 5 podaje się już ukierunkowane płetwą ogonową w stronę noży 9 i przemieszcza się je na rynience 5 między skrzydłami 6 w kierunku układu naprowadzającego, aż do momentu zapoczątkowania wycinania płatów przez noże 9. W tym czasie ryba centrowana jest początkowo przez symetryzowane skrzydła 6, następnie dodatkowo przez symteryzowane, wprowadzające elementy 15, które ukierunkowują ogonową płetwę w szczelinę między nożami 9 oraz w centrującą część rynienki 5, której końcówka obejmuje dolną cześć ryby, utrzymując ją w stabilnym położeniu w trakcie cięcia. W tym momencie policzkowe blachy 16 dociskając do noży 9 wstępnie nacięte płaty rybne wymuszają dalszy, samoistny ruch ryby, w czasie którego następuje całkowite wycięcie kręgosłupa w wyniku współdziałania noży 9 z nożowymi płytkami 11 dociskanymi dociskowym mechanizmem 12 do noży 9, niezależnie od wielkości aktualnie ustalonej szczeliny między tymi nożami 9. Następnie działaniem międzynożowej, wygarniającej płytki 10 kręgosłup ryby wyrzuca się na zewnątrz, a płaty zsuwa się ześlizgiem 4.

5 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł