BŁĘDY GRANICZNE PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH POMIARY NAPIĘCIA I PRĄDU PRZYRZĄDAMI ANALOGO- WYMI I CYFROWYMI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "BŁĘDY GRANICZNE PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH POMIARY NAPIĘCIA I PRĄDU PRZYRZĄDAMI ANALOGO- WYMI I CYFROWYMI"

Transkrypt

1 BŁĘDY GANICZNE PZYZĄDÓW POMIAOWYCH POMIAY NAPIĘCIA I PĄDU PZYZĄDAMI ANALOGO- WYMI I CYFOWYMI 1. CEL ĆWICZENIA Poznanie źródeł informacji o warunkach użytkowania przyrządów pomiarowych, przyswojenie pojęć charakteryzujących podstawowe parametry metrologiczne analogowych i cyfrowych przyrządów pomiarowych, nabycie umiejętności oceny niepewności wyniku pomiaru na podstawie informacji o granicznym błędzie podstawowym przyrządu pomiarowego. A ponadto poznanie: Parametrów typowych woltomierzy i amperomierzy oraz warunków ich poprawnej eksploatacji; Metod obliczania i eliminowania błędów pomiaru wynikających ze zmiany wartości mierzonej w wyniku np. chwilowego wyłączenia przyrządu pomiarowego. 2. WPOWADZENIE Wartości błędów narzędzi pomiarowych bardzo rzadko są znane dokładnie. Producenci aparatury podają jedynie wartości graniczne błędów podstawowych i dodatkowych, gwarantując tym samym, że przy zachowaniu określonych warunków użytkowania danego narzędzia pomiarowego popełniane nim błędy nie przekroczą określonych wartości. Błędy podstawowe przyrządów pomiarowych, wzorców miar i przetworników pomiarowych określają niedokładność wykonanego nimi pomiaru w warunkach odniesienia. Warunki odniesienia stanowi odpowiedni, znormalizowany, zbiór określonych wartości wielkości wpływających. Parametrem metrologicznym charakteryzującym przyrząd pomiarowy jest błąd podstawowy. Błędy podstawowe wielu przyrządów pomiarowych podawane są w postaci odpowiedniego wskaźnika klasy dokładności. 3. ANALOGOWE PZYZĄDY WSKAZUJĄCE O DZIAŁANIU BEZPOŚED- NIM W przypadku analogowych przyrządów wskazówkowych, klasa charakteryzuje wartość graniczną błędu wskazań wyrażoną w procentach wartości umownej. Wartością umowną może być górna granica zakresu pomiarowego, wartość wskazana, długość podziałki, obszar pomiarowy. Informacje o rodzaju wartości umownej 1

2 podawane są na przyrządzie w formie odpowiedniego symbolu. Dla większości przyrządów pomiarowych wartością umowną jest górna granica zakresu pomiarowego. W normie PN-92/E-06501/01 jako warunki odniesienia dla analogowych przyrządów wskazujących określono m.in. następujące tolerancje dla wielkości wpływających, takich jak: temperatura otoczenia 23 ± 1 dla przyrządów o wskaźniku klasy <=0,3; 23 ± 2 dla przyrządów o wskaźniku klasy <=0,5; wilgotność względna 40 60%; pozycja pracy oznaczona( pozioma lub pionowa) ± 1 ; zewnętrzne pole magnetyczne: całkowity brak zewnętrzne pole elektryczne: całkowity brak. Niezachowanie wartości wpływających w określonych przez warunki odniesienia granicach powoduje powstawanie błędów dodatkowych. Normy definiują dla każdej z możliwych wielkości wpływających granice nominalnego zakresu użytkowania i dopuszczalny błąd dodatkowy, wyrażony w procentach wskaźnika klasy. Przykładowo dla temperatury otoczenia w przedziale zmian: temperatura odniesienia ±10 dopuszczalny błąd dodatkowy dla przyrządów analogowych wynosi 100% wskaźnika klasy. Producent musi zatem tak skonstruować przyrząd, aby tych wartości nie przekroczyć. Przykład 1: Woltomierz kl.1 i zakresie pomiarowym Uz=10 w żadnym punkcie skali nie powinien mierzyć z błędem większym niż graniczna wartość: klasa U zakresu U = ± = ± 0,1[ ] 100 o ile tylko warunki pracy będą zgodne z warunkami odniesienia ( np. temperatura otoczenia nie przekroczy zakresu (23±2) C. Graniczny błąd względny pomiaru napięcia, wyraża zależność: δ U U = ± U 100% i zależy od wykorzystania zakresu pomiarowego. Przykład 2: 2

3 Jeśli w czasie pomiaru woltomierz z przykładu 1 wskaże 5,00 to wartość ta obarczona będzie błędem granicznym względnym równym ±2%, a wiec 2 razy większym niż wskaźnik klasy. Pomiar jest tym dokładniejszy im wartość mierzona jest bliższa zakresowi przyrządu. Przyrządy wielozakresowe mają podziałkę opisaną w działkach od 0 do a max i wynik surowy (ten odczytany z przyrządu) musi być podany z uwzględnieniem pełnych możliwości rozdzielczości podziałki i ludzkiego oka. Do przeliczenia wychylenia wskazówki przyrządu a na wartość mierzoną, np. napięcia, konieczne jest wyznaczenie stałej tego woltomierza na danym zakresie U z i obliczenie wartości mierzonej jako: U z U = c α = α. α max 4. PZYZĄDY CYFOWE Błędy podstawowe, warunki odniesienia oraz warunki użytkowania i wartości graniczne błędów dodatkowych są podawane w dokumentacji przyrządu. W przypadku cyfrowych przyrządów pomiarowych, błąd podstawowy jest sumą dwóch składników, z których jeden jest addytywny (niezależny od mierzonej wartości X), a drugi multiplikatywny (proporcjonalny do X). Jeżeli X jest wartością zmierzoną a X z użytym podzakresem pomiarowym, to całkowita wartość granicznego błędu pomiaru podawana jest w jednej z poniższych postaci: = ± a[%] X ± b[%] c c X z = ± a[%] X n( cyfr, znaków, jednosterk, dgt) c ± = ± a[%] X ± ( w jednostkach mierzonej wielkości) d W dokumentacji technicznej, informacje o dokładności pomiaru przyrządem cyfrowym podawane są często w postaci uproszczonej: ±(a % +n); ±(δ p +D d ), np. ±(0,1%+4dgt). Taki zapis należy interpretować jako sumę błędu równego a[%] wartości mierzonej i błędu, odpowiadającego n-krotnej (4) rozdzielczości pola odczytowego. (Jeżeli nie ma informacji o wartości tego błędu, należy przyjąć jego minimalną możliwą wartość, odpowiadającą n=1). Graniczny błąd względny cyfrowego pomiaru wartości wielkości X wyrażony w %, równy jest, zatem: 3

4 δ c c d = = ± a% + 100% X X Pomiar cyfrowy jest tym dokładniejszy im więcej jest cyfr w wyniku pomiaru. Przykład 3. Woltomierzem cyfrowym o biedzie podstawowym ±(0,1%+2dgt), na zakresie pomiarowym 200,0m zmierzono napięcie 123,4m. Podać przedział niepewności dla wartości mierzonego napięcia. Przedział niepewności określa suma dwóch składników: 0,1 p = 123,4 = 0,1234 0, 12m 100 i błędu D d odpowiadającego wartości dwóch, najmniej znaczących cyfr wskazania: d = ±0, 2m Suma obu składników daje wartość DU= ±0,32m, którą przy zapisywaniu wyniku pomiaru i jego niepewności należy zaokrąglić, uwzględniając rozdzielczość przyrządu ±0,1m. Ostatecznie, zatem wynik pomiaru zapiszemy jako: U=(123,4±0,3)m Graniczny błąd względny tego pomiaru równy jest: δ U = 0,3 100% = ± 0,24% 123,4 Przykład 4: Woltomierzem cyfrowym o parametrach jak w przykładzie 3 zmierzono wartość napięcia U= 10,2m. Obliczyć błąd względny tego pomiaru. Wartość graniczna błędu względnego jest sumą błędu d p =±0,1% niezależnego od wskazania i błędu d d, (2dgt) równego ±( 0,2m/10,2m) 100%=2%. Tak więc ostatecznie: δ U = 2 + 0,1 = ± 2,1%. 5. POMIAY NAPIĘCIA I NATĘŻENIA PĄDU Pomiary natężenia prądu i napięcia w obwodach stałoprądowych należą do najczęściej spotykanych w praktyce pomiarowej. Woltomierze i amperomierze prądu stałego 4

5 stanowią podstawowe wyposażenie laboratoriów. Zakresy typowych przyrządów pozwalają na pomiary bezpośrednie prądów od pojedynczych miliamperów do kilku amperów oraz napięć od kilkudziesięciu miliwolt do setek wolt. Włączenie ich w obwód pomiarowy prowadzi z reguły do poboru przez nie mocy z obwodu pomiarowego. Moc pobierana przez te przyrządy wynosi odpowiednio: - dla amperomierza: P = I 2 A A - dla woltomierza: 2 U P =. Zatem idealny amperomierz winien mieć rezystancję A =0 a woltomierz =. Zmiana wartości mierzonej wskutek włączenia przyrządu pomiarowego do obwodu pomiarowego jest przyczyną błędu systematycznego metody. Określenie wartości tego błędu wymaga znajomości parametrów przyrządu i obwodu, w którym mierzone jest napięcie lub prąd. Woltomierz włączony między zaciski a i b (rys.1) wskazuje napięcie U, które może się różnić od napięcia mierzonego U ab. óżnica między napięciem wskazywanym przez woltomierz U, a rzeczywistym napięciem U ab zależy od prądu, jaki pobiera z układu pomiarowego woltomierz oraz rezystancji wewnętrznej źródła. ys. 1. Schemat zastępczy obwodu prądu stałego U U ab = I w = U W óżnica ta wskazuje, że wynik pomiaru napięcia woltomierzem obarczony jest błędem systematycznym metody, który jest tym mniejszy, im większa jest rezystancja woltomierza w stosunku do rezystancji obwodu. Poprawka (błąd względny) uwzględniająca ten błąd systematyczny jest określona zależnością: 5

6 + w W δ U =. W podobny sposób można analizować błąd metody pomiaru natężenia prądu. Jeśli do obwodu zasilanego ze źródła napięciowego (rys. 2) włączony zostanie amperomierz w celu pomiaru natężenia prądu (I), to natężenie prądu w tym obwodzie zmniejszy się do wartości I a, którą wskaże amperomierz. Bezwzględny i względny błąd metody określają zależności: W I = I a I = E ( o A + ) A o ys. 2. Schemat obwodu prądu stałego do pomiaru natężenia prądu. + A δ I =. Im mniejsza będzie rezystancja o A wewnętrzna amperomierza w stosunku do rezystancji wypadkowej obwodu, w którym mierzone jest natężenie prądu, tym błąd metody jest mniejszy. Jeśli błąd metody nie jest pomijalnie mały względem błędu podstawowego przyrządu, należy wynik skorygować dodając do niego poprawkę równą bezwzględnemu błędowi metody ze znakiem przeciwnym. 6. POGAM ĆWICZENIA - Przyrząd analogowy 1. Zapoznanie z informacjami zawartymi na podzielni przyrządu; 2. Wykonanie pomiarów wartości napięcia i natężenia prądu we wskazanym obwodzie (patrz p. dotyczący pomiarów napięcia i prądu); 3. Obliczenie granicznych wartości błędów podstawowych bezwzględnych i względnych, określenie niepewności otrzymanych wyników pomiarów; - Przyrząd cyfrowy 1. Zapoznanie z danymi technicznymi przyrządu; 6

7 2. Wykonanie pomiarów wartości napięcia i natężenia prądu we wskazanym obwodzie (patrz p. dotyczący pomiarów napięcia i prądu); 3. Obliczenie granicznych wartości błędów podstawowych bezwzględnych i względnych, określenie niepewności otrzymanych wyników pomiarów; - Pomiary napięcia wyjściowego źródła o różnej rezystancji wewnętrznej. 1. Utworzyć źródło napięcia o znanej rezystancji wewnętrznej z zasilacza napięciowego i reyzstora (rys. 3) ys. 3. Schemat obwodu do pomiaru napięcia 2. Zmierzyć kolejno wszystkimi woltomierzami będącymi na wyposażeniu stanowiska (anlogowym i cyfrowym) napięcie wyjściowe dla kilku rezystancji wewnętrznej żródła (np. 10W, 100W, 1000W, 10000W) 3. Zanotować parametry techniczne przyrządów: 1. cyfrowy a. zakres pomiarowy: b. rezystancję wewnętrzną: c. sposób określenia błędu; 2. analogowy a. zakres pomiarowy: b. rezystancję wewnętrzną: c. klasę przyrządu; 4. Określić przedziały wartości, w jakich powinna znaleźć się rzeczywista mierzonego napięcia, jeśli wyniki pomiarów zostały obarczone tylko niepewnością pochodzącą od błędów granicznych woltomierzy 5. Określić błąd metody i błąd pomiaru napięcia w stosunku do napięcia wzorcowego U w =5, Wyniki notować w tabeli: 7

8 N U m DU U m -DU U m +DU U min <U w <U max d m d p W W - % % Gdzie: Błąd metody: N δ m =, + N Błąd pomiaru liczony w stosunku do wzorca: U m U δ w p =. U - Pomiary prądu w obwodach o różnej rezystancji wewnętrznej. 1. Utworzyć źródło napięcia o znanej rezystancji wewnętrznej z zasilacza napięciowego i reyzstora (rys. 4) w ys. 4. Schemat obwodu do pomiaru -prądu 2. Zmierzyć kolejno wszystkimi amperomierzami będącymi na wyposażeniu stanowiska (anlogowym i cyfrowym) prąd w obwodzie dla kilku rezystancji obwodu (np. 10W, 100W, 1000W, 10000W) 3. Zanotować parametry techniczne przyrządów: 1. cyfrowy a. zakres pomiarowy: b. rezystancję wewnętrzną: c. sposób określenia błędu; 2. analogowy a. zakres pomiarowy: 8

9 b. rezystancję wewnętrzną: c. klasę przyrządu; 4. Określić przedziały wartości, w jakich powinna znaleźć się rzeczywista mierzonego prądu, jeśli wyniki pomiarów zostały obarczone tylko niepewnością pochodzącą od błędów granicznych amperomierzy 5. Określić błąd metody i błąd pomiaru prądu w stosunku do prądu wzorcowego, jeżeli napięcie wejściowe U w =2, Wyniki notować w tabeli: O Zakres I m A DI I m -DI I m +DI I w =U w / O I min <I w <I max d m d p W ma ma W ma ma ma ma - % % Gdzie: Błąd metody: A δ m =, A + O Błąd pomiaru liczony w stosunku do wzorca: I m I δ w p =. I w 7. ZADANIA DO SAMODZIELNEGO OZWIĄZANIA Zadanie 1. Określ przebieg zmian błędu względnego i bezwzględnego woltomierza klasy 0,5 o zakresie pomiarowym 30. Zadanie 2 Woltomierzem analogowym klasy 0,5 o zakresie pomiarowym 10 i maksymalnej liczbie działek 100 zmierzono napięcie wzorcowe. Zanotowano następujące wyniki: 9

10 Ilość działek wskazywanych przez woltomierz Wartość napięcia wzorcowego [] 1,01 3 2,07 2,98 3,94 4 4,99 8 6,00 2 6,97 9 8,01 0 9, ,07 0 Określ: napięcie wskazywane przez woltomierz analogowy, błąd bezwzględny wskazań oraz czy woltomierz analogowy zachowuje swoją klasę. UWAGA!!! Aby można stwierdzić, że woltomierz zachowuje swą klasę to błąd bezwzględny wynikający ze wzorcowania woltomierza, cyfrowym woltomierzem nie może przekraczać błędy bezwzględnego wynikającego z klasy Zadanie 3 Wykreślić w zależności od wartości mierzonego napięcia błąd graniczny względny i bezwzględny woltomierza cyfrowego o błędzie podstawowym 0,05% wartości mierzonej i 0,01 wartości podzakresu dla zakresu 10. Czy wskazania woltomierza można uznać za poprawne w badaniu woltomierza z zadania 2? Błąd graniczny urządzenia kontrolnego nie powinien być większy niż 0,25 wartości granicznego błędu podstawowego przyrządu sprawdzanego. Zadanie 4 Ile cyfr znaczących powinien wskazywać przyrząd cyfrowy, aby jego błąd wynikający z dyskretnej formy wyniku (±1) był pomijalnie mały w stosunku do innych błędów tego przyrządu wynoszących 0,001% wartości wskazywanej. Przyjmuje się, że błąd a jest pomijalnie mały względem błędu b, jeżeli spełniona jest zależność: a 0,1b. 10

Laboratorium miernictwa elektronicznego - Narzędzia pomiarowe 1 NARZĘDZIA POMIAROWE

Laboratorium miernictwa elektronicznego - Narzędzia pomiarowe 1 NARZĘDZIA POMIAROWE Laboratorium miernictwa elektronicznego - Narzędzia pomiarowe 1 NARZĘDZIA POMIAROWE CEL ĆWICZENIA Poznanie źródeł informacji o parametrach i warunkach eksploatacji narzędzi pomiarowych, zapoznanie ze sposobami

Bardziej szczegółowo

POMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia

POMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia Pomiar napięć stałych 1 POMIA NAPIĘCIA STAŁEGO PZYZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFOWYMI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie: - parametrów typowych woltomierzy prądu stałego oraz z warunków poprawnej ich

Bardziej szczegółowo

2. Narysuj schemat zastępczy rzeczywistego źródła napięcia i oznacz jego elementy.

2. Narysuj schemat zastępczy rzeczywistego źródła napięcia i oznacz jego elementy. Ćwiczenie 2. 1. Czym się różni rzeczywiste źródło napięcia od źródła idealnego? Źródło rzeczywiste nie posiada rezystancji wewnętrznej ( wew = 0 Ω). Źródło idealne posiada pewną rezystancję własną ( wew

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5. POMIARY NAPIĘĆ I PRĄDÓW STAŁYCH Opracowała: E. Dziuban. I. Cel ćwiczenia

ĆWICZENIE 5. POMIARY NAPIĘĆ I PRĄDÓW STAŁYCH Opracowała: E. Dziuban. I. Cel ćwiczenia ĆWICZEIE 5 I. Cel ćwiczenia POMIAY APIĘĆ I PĄDÓW STAŁYCH Opracowała: E. Dziuban Celem ćwiczenia jest zaznajomienie z przyrządami do pomiaru napięcia i prądu stałego: poznanie budowy woltomierza i amperomierza

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Pomiary rezystancji metodami technicznymi

Ćwiczenie 4. Pomiary rezystancji metodami technicznymi Ćwiczenie 4 Pomiary rezystancji metodami technicznymi Program ćwiczenia: 1. Techniczna metoda pomiaru rezystancji wyznaczenie charakterystyki =f(u) elementu nieliniowego (żarówka samochodowa) 2. Pomiar

Bardziej szczegółowo

Pomiar rezystancji metodą techniczną

Pomiar rezystancji metodą techniczną Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI

LABORATORIUM Z FIZYKI Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.04.01.01-00-59/08 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁINśYNIERII

Bardziej szczegółowo

Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów

Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów wielkość mierzona wartość wielkości jednostka miary pomiar wzorce miary wynik pomiaru niedokładność pomiaru Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów 1. Pojęcia podstawowe

Bardziej szczegółowo

Niepewność pomiaru. Wynik pomiaru X jest znany z możliwa do określenia niepewnością. jest bledem bezwzględnym pomiaru

Niepewność pomiaru. Wynik pomiaru X jest znany z możliwa do określenia niepewnością. jest bledem bezwzględnym pomiaru iepewność pomiaru dokładność pomiaru Wynik pomiaru X jest znany z możliwa do określenia niepewnością X p X X X X X jest bledem bezwzględnym pomiaru [ X, X X ] p Przedział p p nazywany jest przedziałem

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI

ĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI ĆWICZENIE 6 POMIAY EZYSTANCJI Opracowała: E. Dziuban I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wdrożenie umiejętności poprawnego wyboru metody pomiaru w zależności od wartości mierzonej rezystancji oraz postulowanej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia Zaznajomienie się z oznaczeniami umieszczonymi na przyrządach i obliczaniem błędów pomiarowych. Obsługa przyrządów

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą.

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą. Ćwiczenie nr 9 Pomiar rezystancji metodą porównawczą. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie różnych metod pomiaru rezystancji, a konkretnie zapoznanie się z metodą porównawczą. 2. Dane

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.

Bardziej szczegółowo

POMIARY REZYSTANCJI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia

POMIARY REZYSTANCJI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia Pomiary rezystancji 1 POMY EZYSTNCJI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie typowych metod pomiaru rezystancji elementów liniowych i nieliniowych o wartościach od pojedynczych omów do kilku megaomów,

Bardziej szczegółowo

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4) OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE

WYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE W S E i Z W WASZAWE WYDZAŁ.. LABOATOUM FZYCZNE Ćwiczenie Nr 10 Temat: POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ. PAWO OHMA Warszawa 2009 Prawo Ohma POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ Uporządkowany ruch elektronów nazywa się

Bardziej szczegółowo

2.1. Bezpośredni pomiar napięcia źródła woltomierzem i pomiar rezystancji omomierzem.

2.1. Bezpośredni pomiar napięcia źródła woltomierzem i pomiar rezystancji omomierzem. YDZIAŁ PPT LABOATOIM Z LKTOTCHNIKI I LKTONIKI Cel ćwiczenia: Zapoznanie z podstawowymi zasadami pomiarów napięć i prądów stałych, podstawowymi pararami typowych woltomierzy i amperomierzy prądu stałego

Bardziej szczegółowo

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Pomiarów

Laboratorium Podstaw Pomiarów Laboratorium Podstaw Pomiarów Ćwiczenie 5 Pomiary rezystancji Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych

Bardziej szczegółowo

Ćw. 8: OCENA DOKŁADNOŚCI PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH

Ćw. 8: OCENA DOKŁADNOŚCI PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH Ćw. 8: OCENA DOKŁADNOŚCI PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sprawdzania dokładności wskazań użytkowych przyrządów pomiarowych analogowych i cyfrowych oraz praktyczne

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Bardziej szczegółowo

R 1. Układy regulacji napięcia. Pomiar napięcia stałego.

R 1. Układy regulacji napięcia. Pomiar napięcia stałego. kłady regulacji napięcia. Pomiar napięcia stałego.. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami regulacji napięcia stałego, stosowanymi w tym celu układami elektrycznymi, oraz metodami

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU

Bardziej szczegółowo

Miernictwo - W10 - dr Adam Polak Notatki: Marcin Chwedziak. Miernictwo I. dr Adam Polak WYKŁAD 10

Miernictwo - W10 - dr Adam Polak Notatki: Marcin Chwedziak. Miernictwo I. dr Adam Polak WYKŁAD 10 Miernictwo I dr Adam Polak WYKŁAD 10 Pomiary wielkości elektrycznych stałych w czasie Pomiary prądu stałego: Technika pomiaru prądu: Zakresy od pa do setek A Czynniki wpływające na wynik pomiaru (jest

Bardziej szczegółowo

Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych

Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych AKADEMIA GÓRNICZO - HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA w KRAKOWIE WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI, INFORMATYKI i ELEKTRONIKI KATEDRA METROLOGII i ELEKTRONIKI LABORATORIUM METROLOGII analogowych i cyfrowych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów.

Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Cel ćwiczenia; Zaplanować pomiary w obwodach prądu stałego, dobrać metodę pomiarową do zadanej sytuacji, narysować

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Pomiary rezystancji przy prądzie stałym"

Ćwiczenie: Pomiary rezystancji przy prądzie stałym Ćwiczenie: "Pomiary rezystancji przy prądzie stałym" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki.

Bardziej szczegółowo

4. Schemat układu pomiarowego do badania przetwornika

4. Schemat układu pomiarowego do badania przetwornika 1 1. Projekt realizacji prac związanych z uruchomieniem i badaniem przetwornika napięcie/częstotliwość z układem AD654 2. Założenia do opracowania projektu a) Dane techniczne układu - Napięcie zasilające

Bardziej szczegółowo

NIEZBĘDNY SPRZĘT LABORATORYJNY

NIEZBĘDNY SPRZĘT LABORATORYJNY Ćwiczenie 5 Temat: Pomiar napięcia i prądu stałego. Cel ćwiczenia Poznanie zasady pomiaru napięcia stałego. Zapoznanie się z działaniem modułu KL-22001. Obsługa przyrządów pomiarowych. Przestrzeganie przepisów

Bardziej szczegółowo

PRZYRZĄDY POMIAROWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PRZYRZĄDY POMIAROWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRZYRZĄDY POMIAROWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przyrządy pomiarowe Ogólny podział: mierniki, rejestratory, detektory, charakterografy.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 15. Sprawdzanie watomierza i licznika energii

Ćwiczenie 15. Sprawdzanie watomierza i licznika energii Ćwiczenie 15 Sprawdzanie watomierza i licznika energii Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych watomierza analogowego 2. Sprawdzanie jednofazowego licznika indukcyjnego 2.1. Sprawdzenie prądu

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Badanie obwodów prądu stałego

Ćwiczenie 3 Badanie obwodów prądu stałego Ćwiczenie 3 Badanie obwodów prądu stałego Skład grupy (obecność na zajęciach) 3 Obecność - dzień I Data.. Obecność - dzień II Data.. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z istotą praw Kirchhoffa oraz zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

SERIA II ĆWICZENIE 2_3. Temat ćwiczenia: Pomiary rezystancji metodą bezpośrednią i pośrednią. Wiadomości do powtórzenia:

SERIA II ĆWICZENIE 2_3. Temat ćwiczenia: Pomiary rezystancji metodą bezpośrednią i pośrednią. Wiadomości do powtórzenia: SE ĆWCZENE 2_3 Temat ćwiczenia: Pomiary rezystancji metodą bezpośrednią i pośrednią. Wiadomości do powtórzenia: 1. Sposoby pomiaru rezystancji. ezystancję można zmierzyć metodą bezpośrednią, za pomocą

Bardziej szczegółowo

FIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma

FIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma FIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma dr hab. inż. Michał K. Urbański, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, pok 18 Gmach Fizyki, murba@if.pw.edu.pl www.if.pw.edu.pl/ murba strona Wydziału Fizyki www.fizyka.pw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Pomiarów

Laboratorium Podstaw Pomiarów Laboratorium Podstaw Pomiarów Ćwiczenie 5 Pomiary rezystancji Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych

Bardziej szczegółowo

Dokładność pomiaru: Ogólne informacje o błędach pomiaru

Dokładność pomiaru: Ogólne informacje o błędach pomiaru Dokładność pomiaru: Rozumny człowiek nie dąży do osiągnięcia w określonej dziedzinie większej dokładności niż ta, którą dopuszcza istota przedmiotu jego badań. (Arystoteles) Nie można wykonać bezbłędnego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych.

Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych. Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych. Ćwiczenie ma następujące części: 1 Pomiar rezystancji i sprawdzanie prawa Ohma, metoda najmniejszych kwadratów. 2 Pomiar średnicy pręta.

Bardziej szczegółowo

POMIARY PRĄDU STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI

POMIARY PRĄDU STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI Program ćwiczeń: POMIARY PRĄDU STAŁEGO PRZYRZĄDAMNALOGOWYMI I CYFROWYMI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie: - podstawowej wielkości elektrycznej natężenia prądu - parametrów typowych amperomierzy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1. Regulacja i pomiar napięcia stałego oraz porównanie wskazań woltomierzy.

Ćwiczenie nr 1. Regulacja i pomiar napięcia stałego oraz porównanie wskazań woltomierzy. Ćwiczenie nr 1 Regulacja i pomiar napięcia stałego oraz porównanie wskazań woltomierzy. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest analiza wpływów i sposobów włączania przyrządów pomiarowych do obwodu elektrycznego

Bardziej szczegółowo

LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne

LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne ZADANIE D1 Cztery identyczne diody oraz trzy oporniki o oporach nie różniących się od siebie o więcej niż % połączono szeregowo w zamknięty obwód elektryczny.

Bardziej szczegółowo

STABILIZATOR NAPIĘCIA

STABILIZATOR NAPIĘCIA STABILIZATOR NAPIĘCIA Indywidualna Pracownia Elektroniczna Michał Dąbrowski asystent: Krzysztof Piasecki 16 XI 2010 1 Streszczenie Celem doświadczenia jest zapoznanie się z zasadą działania i wykonanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 10. Pomiar rezystancji metodą techniczną. Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji.

Ćwiczenie nr 10. Pomiar rezystancji metodą techniczną. Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji. Ćwiczenie nr 10 Pomiar rezystancji metodą techniczną. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji. 2. Dane znamionowe Przed przystąpieniem do

Bardziej szczegółowo

Pomiar mocy czynnej, biernej i pozornej

Pomiar mocy czynnej, biernej i pozornej Pomiar mocy czynnej, biernej i pozornej 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru mocy w obwodach prądu przemiennego.. Wprowadzenie: Wykonując pomiary z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

I we. F (filtr) U we. Rys. 1. Schemat blokowy układu zasilania odbiornika prądu stałego z sieci energetycznej z zastosowaniem stabilizatora napięcia

I we. F (filtr) U we. Rys. 1. Schemat blokowy układu zasilania odbiornika prądu stałego z sieci energetycznej z zastosowaniem stabilizatora napięcia 22 ĆWICZENIE 3 STABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO Wiadomości wstępne Stabilizatory napięcia stałego są to układy elektryczne dostarczające do odbiornika napięcie o stałej wartości niezależnie od zmian w określonych

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Metrologii I Nr ćwicz. Ocena dokładności przyrządów pomiarowych 3

Laboratorium Metrologii I Nr ćwicz. Ocena dokładności przyrządów pomiarowych 3 Laboratorium Metrologii Elektrycznej i Elektronicznej Politechnika Rzeszowska Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych Laboratorium Metrologii I Grupa Nr ćwicz. Ocena dokładności przyrządów pomiarowych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego

Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego 1 Ćwiczenie nr.13 Pomiar mocy czynnej prądu trójfazowego A. Zasada pomiaru mocy za pomocą jednego i trzech watomierzy Moc czynna układu trójfazowego jest sumą mocy czynnej wszystkich jego faz. W zależności

Bardziej szczegółowo

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Układem

Bardziej szczegółowo

Laboratorum 1 Podstawy pomiaru wielkości elektrycznych Analiza niepewności pomiarowych

Laboratorum 1 Podstawy pomiaru wielkości elektrycznych Analiza niepewności pomiarowych Laboratorum 1 Podstawy pomiaru wielkości elektrycznych Analiza niepewności pomiarowych Marcin Polkowski (251328) 1 marca 2007 r. Spis treści 1 Cel ćwiczenia 2 2 Techniczny i matematyczny aspekt ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1 Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2 Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3 Sprawdzenie

Bardziej szczegółowo

METROLOGIA EZ1C

METROLOGIA EZ1C Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METOLOGI Kod przedmiotu: EZ1C 300 016 POMI EZYSTNCJI METODĄ

Bardziej szczegółowo

10-2. SPRAWDZANIE BŁĘDÓW PODSTAWOWYCH PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH. 1. Cel ćwiczenia

10-2. SPRAWDZANIE BŁĘDÓW PODSTAWOWYCH PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH. 1. Cel ćwiczenia Motto: Używanie nie sprawdzonych przyrządów pomiarowych jest takim samym brakiem kultury technicznej, jak przykręcanie śruby kombinekami zamiast odpowiednim kluczem 0- SPRAWDZANIE BŁĘDÓW PODSTAWOWYCH PRZYRZĄDÓW

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów pomiarowych. 02 Dokładność pomiarów

Projektowanie systemów pomiarowych. 02 Dokładność pomiarów Projektowanie systemów pomiarowych 02 Dokładność pomiarów 1 www.technidyneblog.com 2 Jak dokładnie wykonaliśmy pomiar? Czy duża / wysoka dokładność jest zawsze konieczna? www.sparkfun.com 3 Błąd pomiaru.

Bardziej szczegółowo

Badanie obwodów rozgałęzionych prądu stałego z jednym źródłem. Pomiar mocy w obwodach prądu stałego

Badanie obwodów rozgałęzionych prądu stałego z jednym źródłem. Pomiar mocy w obwodach prądu stałego Badanie obwodów rozgałęzionych prądu stałego z jednym źródłem. Pomiar mocy w obwodach prądu stałego I. Prawa Kirchoffa Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z rozpływami prądów w obwodach rozgałęzionych

Bardziej szczegółowo

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki 1 Katedra Energetyki Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Temat ćwiczenia: POMIARY PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO (obwód 3 oczkowy) 2 1. POMIARY PRĄDÓW I NAPIĘĆ

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Metrologii

Laboratorium Metrologii Laboratorium Metrologii Ćwiczenie nr 3 Oddziaływanie przyrządów na badany obiekt I Zagadnienia do przygotowania na kartkówkę: 1 Zdefiniować pojęcie: prąd elektryczny Podać odpowiednią zależność fizyczną

Bardziej szczegółowo

Pomiary małych rezystancji

Pomiary małych rezystancji Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Pomiary małych rezystancji Grupa Nr ćwicz. 2 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I. C

Bardziej szczegółowo

Ć w i c z e n i e 1 POMIARY W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO

Ć w i c z e n i e 1 POMIARY W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO Ć w i c z e n i e POMIAY W OBWODACH PĄDU STAŁEGO. Wiadomości ogólne.. Obwód elektryczny Obwód elektryczny jest to układ odpowiednio połączonych elementów przewodzących prąd i źródeł energii elektrycznej.

Bardziej szczegółowo

3. Przebieg ćwiczenia I. Porównanie wskazań woltomierza wzorcowego ze wskazaniami woltomierza badanego.

3. Przebieg ćwiczenia I. Porównanie wskazań woltomierza wzorcowego ze wskazaniami woltomierza badanego. Badanie woltomierza 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z rożnymi układami nastawienia napięcia oraz metodami jego pomiaru za pomocą rożnych typów woltomierzy i nabranie umiejętności posługiwania

Bardziej szczegółowo

E1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA

E1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA E1. OBWODY PRĄDU STŁEGO WYZNCZNIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁ tekst opracowała: Bożena Janowska-Dmoch Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunków elektrycznych wywołany

Bardziej szczegółowo

Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych

Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI

Bardziej szczegółowo

Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich

Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie - 3. Parametry i charakterystyki tranzystorów

Ćwiczenie - 3. Parametry i charakterystyki tranzystorów Spis treści Ćwiczenie - 3 Parametry i charakterystyki tranzystorów 1 Cel ćwiczenia 1 2 Podstawy teoretyczne 2 2.1 Tranzystor bipolarny................................. 2 2.1.1 Charakterystyki statyczne

Bardziej szczegółowo

Uśrednianie napięć zakłóconych

Uśrednianie napięć zakłóconych Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Uśrednianie napięć zakłóconych Grupa Nr ćwicz. 5 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I.

Bardziej szczegółowo

METROLOGIA ES1D

METROLOGIA ES1D Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu: ES1D 200012 POMIAR REZYSTANCJI

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8 Temat: Pomiar i regulacja natężenia prądu stałego jednym i dwoma rezystorem nastawnym Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 8 Temat: Pomiar i regulacja natężenia prądu stałego jednym i dwoma rezystorem nastawnym Cel ćwiczenia Ćwiczenie 8 Temat: Pomiar i regulacja natężenia prądu stałego jednym i dwoma rezystorem nastawnym Cel ćwiczenia Właściwy dobór rezystorów nastawnych do regulacji natężenia w obwodach prądu stałego. Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE INSTYTUT POLITECHNICZNY LABORATORIUM METROLOGII. Instrukcja do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego:

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE INSTYTUT POLITECHNICZNY LABORATORIUM METROLOGII. Instrukcja do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego: PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE INSTYTUT POLITECHNICZNY LABORATORIUM METROLOGII Instrukcja do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego: "Pomiary rezystancji metody techniczne i mostkowe" Tarnów

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest poznanie metod pomiaru podstawowych wielkości fizycznych w obwodach prądu stałego za pomocą przyrządów pomiarowych.

Celem ćwiczenia jest poznanie metod pomiaru podstawowych wielkości fizycznych w obwodach prądu stałego za pomocą przyrządów pomiarowych. 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie metod pomiaru podstawowych wielkości fizycznych w obwodach prądu stałego za pomocą przyrządów pomiarowych. 2. Wstęp teoretyczny. Pomiary podstawowych wielkości

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT. Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego

Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT. Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT Katedra Elektroniki Alternatywne Źródła Energii Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego Opracowanie instrukcji:

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z ćwiczenia na temat. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego

Sprawozdanie z ćwiczenia na temat. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego Szablon sprawozdania na przykładzie ćwiczenia badanie dokładności multimetru..... ================================================================== Stronę tytułową można wydrukować jak podano niżej lub

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH BAANE O PÓŁPZEWONKOWYCH nstytut izyki Akademia Pomorska w Słupsku Cel i ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: - zapoznanie się z przebiegiem charakterystyk prądowo-napięciowych diod różnych typów, - zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego.

Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego. Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego. 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami regulacji napięcia zmiennego, stosowanymi w tym celu układami elektrycznymi, oraz metodami

Bardziej szczegółowo

Przyrządy i przetworniki pomiarowe

Przyrządy i przetworniki pomiarowe Przyrządy i przetworniki pomiarowe Są to narzędzia pomiarowe: Przyrządy -służące do wykonywania pomiaru i służące do zamiany wielkości mierzonej na sygnał pomiarowy Znajomość zasady działania przyrządów

Bardziej szczegółowo

Technik elektronik 311[07] moje I Zadanie praktyczne

Technik elektronik 311[07] moje I Zadanie praktyczne 1 Technik elektronik 311[07] moje I Zadanie praktyczne Firma produkująca sprzęt medyczny, zleciła opracowanie i wykonanie układu automatycznej regulacji temperatury sterylizatora o określonych parametrach

Bardziej szczegółowo

Grupa: Zespół: wykonał: 1 Mariusz Kozakowski Data: 3/11/2013 111B. Podpis prowadzącego:

Grupa: Zespół: wykonał: 1 Mariusz Kozakowski Data: 3/11/2013 111B. Podpis prowadzącego: Sprawozdanie z laboratorium elektroniki w Zakładzie Systemów i Sieci Komputerowych Temat ćwiczenia: Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prawa Ohma i Kirchhoffa Sprawozdanie Rok: Grupa: Zespół:

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA POLTECHK OPOLSK STYTT TOMTYK FOMTYK LBOTOM METOLO ELEKTOCZEJ 1. POMY EZYSTCJ METODM MOSTKOWYM 1. METODY POM EZYSTCJ 1.1. Wstęp 1.1.1 Metody techniczne 1.1.1.1.kład poprawnie mierzonego napięcia kład poprawnie

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

1 Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x 2, x 1, x 0 )= (1, 3, 5, 7, 12, 13, 15 (4, 6, 9))*.

1 Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x 2, x 1, x 0 )= (1, 3, 5, 7, 12, 13, 15 (4, 6, 9))*. EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 0/0 Odpowiedzi do zadań dla grupy elektronicznej na zawody II stopnia (okręgowe) Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7. Pomiar mocy czynnej, biernej i cosφ

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7. Pomiar mocy czynnej, biernej i cosφ INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 7 Pomiar mocy czynnej, biernej i cosφ Wstęp Układy elektryczne w postaci szeregowego połączenia RL, podczas zasilania z sieci napięcia przemiennego, pobierają moc czynną, bierną

Bardziej szczegółowo

BADANIE PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH

BADANIE PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH 1. Podstawy teoretyczne ĆWCENE NR 4 BADANE PREKŁADNKÓW PRĄDOWYCH Przekładnik prądowy jest to urządzenie elektryczne transformujące sinusoidalny prąd pierwotny na prąd wtórny o wartości dogodnej do zasilania

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników

Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników Ćwiczenie nr 7 Wprowadzenie Natężenie prądu płynącego przez przewodnik zależy od przyłożonego napięcia U oraz jego oporu elektrycznego (rezystancji)

Bardziej szczegółowo

LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008)

LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008) LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008) Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: baterię słoneczną, sześć różnych oporników o oporach 100Ω, 500Ω, 1000Ω, 2200Ω, 3000Ω, 4300Ω określonych z dokładnością 5%,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma.

Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma. Ćwiczenie nr 3 Sprawdzenie prawa Ohma. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne wykazanie i potwierdzenie słuszności zależności określonych prawem Ohma. Zastosowanie prawa Ohma dla zmierzenia oporności

Bardziej szczegółowo

STABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM

STABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM STABILIZATORY NAPIĘCIA STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z problemami związanymi z projektowaniem, realizacją i pomiarami wartości parametrów stabilizatorów parametrycznych

Bardziej szczegółowo

Rozwiązanie zadania opracowali: H. Kasprowicz, A. Kłosek

Rozwiązanie zadania opracowali: H. Kasprowicz, A. Kłosek Treść zadania praktycznego Rozwiązanie zadania opracowali: H. Kasprowicz, A. Kłosek Opracuj projekt realizacji prac związanych z uruchomieniem i sprawdzeniem działania zasilacza impulsowego małej mocy

Bardziej szczegółowo

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych

Bardziej szczegółowo

Podstawy miernictwa. Mierniki magnetoelektryczne

Podstawy miernictwa. Mierniki magnetoelektryczne Podstawy miernictwa Miernik - przyrząd pozwalający określić wartość mierzonej wielkości (np. napięcia elektrycznego, ciśnienia, wilgotności), zazwyczaj przy pomocy podziałki ze wskazówką lub wyświetlacza

Bardziej szczegółowo

Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa

Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa. Cel ćwiczenia Wyznaczenie całkowitej rezystancji rezystorów połączonych równolegle oraz szeregowo, poprzez pomiar prądu i napięcia. Weryfikacja praw Kirchhoffa. 2. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE

WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: 1. Poznanie podstawowych pojęć z zakresu metrologii: wartość działki elementarnej, długość działki elementarnej, wzorzec,

Bardziej szczegółowo

BADANIE AMPEROMIERZA

BADANIE AMPEROMIERZA BADANIE AMPEROMIERZA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metod pomiaru prądu, nabycie umiejętności łączenia prostych obwodów elektrycznych, oraz poznanie warunków i zasad sprawdzania amperomierzy

Bardziej szczegółowo

Elementy elektroniczne i przyrządy pomiarowe

Elementy elektroniczne i przyrządy pomiarowe Elementy elektroniczne i przyrządy pomiarowe Cel ćwiczenia. Nabycie umiejętności posługiwania się miernikami uniwersalnymi, oscyloskopem, generatorem, zasilaczem, itp. Nabycie umiejętności rozpoznawania

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia Sprawdzenie zasady superpozycji. Sprawdzenie twierdzenia Thevenina. Sprawdzenie twierdzenia Nortona. Czytanie schematów

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności

Bardziej szczegółowo

ZASADY DOKUMENTACJI procesu pomiarowego

ZASADY DOKUMENTACJI procesu pomiarowego Laboratorium Podstaw Miernictwa Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Pomiarów ZASADY DOKUMENTACJI procesu pomiarowego Przykład PROTOKÓŁU POMIAROWEGO Opracowali : dr inż. Jacek Dusza mgr inż. Sławomir

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Pomiarów

Laboratorium Podstaw Pomiarów Laboratorium Podstaw Pomiarów Dokumentowanie wyników pomiarów protokół pomiarowy Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik

Bardziej szczegółowo

Pomiar oporu elektrycznego za pomocą mostka Wheatstone a

Pomiar oporu elektrycznego za pomocą mostka Wheatstone a Ćwiczenie E3 Pomiar oporu elektrycznego za pomocą mostka Wheatstone a E3.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar oporu elektrycznego pojedynczych rezystorów oraz układu rezystorów połączonych szeregowo

Bardziej szczegółowo

Ćw. nr 41. Wyznaczanie ogniskowych soczewek za pomocą wzoru soczewkowego

Ćw. nr 41. Wyznaczanie ogniskowych soczewek za pomocą wzoru soczewkowego 1 z 7 JM-test-MathJax Ćw. nr 41. Wyznaczanie ogniskowych soczewek za pomocą wzoru soczewkowego Korekta 24.03.2014 w Błąd maksymalny (poprawione formuły na niepewności maksymalne dla wzorów 41.1 i 41.11)

Bardziej szczegółowo