INSTRUKCJA POBIERANIA MATERIAŁU DO BADAŃ WIRUSOLOGICZNYCH OD CHORYCH PODEJRZANYCH O ZAKAśENIE WIRUSEM GRYPY (z objawami grypy lub grypopodobnymi)

Transkrypt

1 INSTRUKCJA POBIERANIA MATERIAŁU DO BADAŃ WIRUSOLOGICZNYCH OD CHORYCH PODEJRZANYCH O ZAKAśENIE WIRUSEM GRYPY (z objawami grypy lub grypopodobnymi) Celem badania jest: - wykazanie obecności antygenu wirusa grypy w komórkach nabłonka górnych dróg oddechowych - izolacja wirusa grypy na 11-zarodkach kurzych i/lub hodowli tkankowej MDCK - wykrycie materiału genetycznego RNA wirusa grypy Pacjenci, od których naleŝy pobrać materiał: Materiał naleŝy pobrać od pacjentów, będących w ostrym okresie choroby (najlepiej nie później niŝ piątego dnia od wystąpienia objawów) i wykazujących objawy grypy/grypopodobne, tj. takich u których stwierdza się występowanie: - co najmniej jednego z objawów ze strony układu oddechowego (np. kaszel, ból gardła, nieŝyt nosa) - co najmniej jednego z objawów ogólnoustrojowych (nagłe wystąpienie choroby, gorączka zwykle >38 C, pocenie się/dreszcze, ból mięśni/stawów, ból głowy, uczucie wyczerpania/zmęczenia/rozbicia, nudności). Od chorego za pomocą 3-ch jałowych patyczków wymazowych naleŝy pobrać 3 wymazy: - z gardła - z lewego nozdrza - z prawego nozdrza Drobny sprzęt i odczynniki: - szpatułki do gardła - sterylne patyczki wymazowe z probówkami (np. firmy MEDLAB, nr kat S) - statywy na patyczki wymazowe (lub inny sprzęt umoŝliwiający przechowywanie patyczków wymazowych w pozycji pionowej) - podłoŝe transportowe przeznaczone do transportu wirusa, tj. takie, którego skład będzie zapewniał stabilność wirionom (podłoŝe takie moŝna przygotować według zaleceń zawartych w załączniku nr 3 Zarządzenia nr 14/05 Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 3 listopada 2005r. ( PodłoŜe do transportu wirusa). 1/2

2 Pobranie wymazu z gardła: - naleŝy poprosić pacjenta o szerokie otwarcie jamy ustnej - uŝywając szpatułki docisnąć język ku dołowi, co pozwoli uniknąć kontaminacji wymazu śliną - za pomocą sterylnego patyczka wymazowego, wyjętego z probówki transportowej, energicznie potrzeć obie powierzchnie migdałków oraz tylną ścianę gardła (bez dotykania powierzchni jamy ustnej) zwracając szczególną uwagę na miejsca zapalnie zmienione - patyczek wymazowy z pobranym materiałem umieścić w probówce transportowej (bez dotykania wacikiem jej ścianek), z którą został on dostarczony - w probówce umieścić 2 ml podłoŝa do transportu wirusów - probówkę zakręcić i podpisać (inicjały pacjenta i/lub kod próbki pozwalające na jednoznaczną identyfikację, data pobrania wymazu) Pobranie wymazów z nosa (z obu nozdrzy): - naleŝy upewnić się czy przed pobraniem materiału pacjent nie wydmuchiwał nosa - w celu pobrania wymazu naleŝy delikatnie odchylić głowę pacjenta do tyłu i przytrzymać za podbródek - drugą ręką umieścić koniec sterylnego (nowego) patyczka wymazowego w prawym nozdrzu pacjenta - wymaz powinien być pobrany energicznie, aby mieć pewność, iŝ zawiera on zarówno komórki, jak i śluz z wnętrza nozdrza - koniec patyczka wymazowego od strony zakrętki odłamać lub uciąć noŝyczkami - patyczek wymazowy z pobranym materiałem umieścić następnie w probówce, w której jest juŝ wymaz z gardła (bez dotykania wacikiem jej ścianek) - probówkę zakręcić - wg tej samej procedury za pomocą nowego sterylnego patyczka wymazowego naleŝy pobrać wymaz z lewego nozdrza i umieścić ten patyczek w probówce, w której znajduje się juŝ wymaz z gardła i wymaz z prawego nozdrza (w jednej probówce znajdują się zatem trzy patyczki wymazowe) - probówkę zakręcić - do czasu transportu probówkę z wymazami umieścić w pozycji pionowej w lodówce (nie zamraŝać!) Transport pobranych wymazów: Wymazy naleŝy jak najszybciej, tj. najpóźniej w ciągu 24h od momentu pobrania, przetransportować (w pozycji pionowej!) wraz z wypełnionym formularzem DANE PACJENTA do laboratorium traktując go jako materiał potencjalnie zakaźny i zapewniając podczas transportu temperaturę +4ºC do +8ºC. 2/2

3 Krajowy Ośrodek ds. Grypy, PZH, ul. Chocimska 24, Warszawa, r. DANE PACJENTA - SEZON EPIDEMICZNY 2006/2007 Identyfikacja pacjenta (inicjały i/lub kod próbki, pozwalające na jednoznaczną identyfikację) Data urodzenia Opis Zaznaczyć właściwe znakiem X Płeć kobieta męŝczyzna Data wystąpienia objawów Data pobrania wymazów Opis Zaznaczyć właściwe znakiem X Czy pacjent był szczepiony przeciwko grypie w tym sezonie epidemicznym? Opis tak nie Zaznaczyć właściwe znakiem X Ekspozycja pacjenta na specyficzne leki antywirusowe-antygrypowe (oseltamivir, zanamivir, amantadyna) w ciągu ostatnich 14 dni nie tak pacjent przyjmował takie leki tak pacjent miał kontakt z osobą przyjmującą takie leki Dane kontaktowe lekarza Data otrzymania wymazów przez laboratorium Wynik badania wraz ze wskazaniem metody: immunofluorescencja (IF), izolacja wirusa (MDCK i/lub zarodki kurze), RT-PCR, Real-time RT-PCR (wypełnia laboratorium) (wypełnia laboratorium) 1/1

4 DANE EPIDEMIOLOGICZNE - SEZON EPIDEMICZNY 2006/2007 (zbiorcze dane kaŝda WSSE przesyła do Krajowego Ośrodka ds. Grypy drogą elektroniczną na adres nic@pzh.gov.pl najpóźniej do wtorku następnego tygodnia) I. Dane za tydzień (wg kalendarzowej numeracji tygodni za okresy 7-dniowe liczone od poniedziałku do niedzieli) nr tygodnia rok II. Liczba zachorowań na grypę/grypopodobnych odnotowanych w danym tygodniu sprawozdawczym w następujących grupach wieku: grupa wieku 0-4 lata 5-14 lat lata 65 lat wiek nieznany liczba zachorowań III. Całkowita liczba stałych pacjentów przypisanych do danego lekarza/danej liczby lekarzy raportujących w danym tygodniu z uwzględnieniem podziału na grupy wiekowe: grupa wieku 0-4 lata 5-14 lat lata 65 lat wiek nieznany liczba pacjentów IV. Liczba lekarzy, od których pochodzą dane:... V. Dane osoby, która sporządziła raport oraz tel., faks, adres ( lub pocztowy): 1/1

5 DANE WIRUSOLOGICZNE SEZON EPIDEMICZNY 2006/2007 (zbiorcze dane kaŝda WSSE przesyła do Krajowego Ośrodka ds. Grypy drogą elektroniczną na adres najpóźniej do wtorku następnego tygodnia) I. Nazwa WSSE:... II. Dane za tydzień (wg kalendarzowej numeracji tygodni za okresy 7-dniowe liczone od poniedziałku do niedzieli) nr tygodnia rok III. Liczba próbek pobranych i otrzymanych w tygodniu, którego dotyczy raport:... IV. Dane szczegółowe, dotyczące tylko i wyłącznie próbek pobranych i otrzymanych w tygodniu, którego dotyczy raport: izolacja inna metoda test IF wirusa (naleŝy podać jaka) liczba próbek zbadanych daną metodą liczba próbek dodatnich ogółem, z czego: wirus grypy typu A wirus grypy podtypu A(H1N1) wirus grypy podtypu A(H3N2) wirus grypy typu B liczba próbek ujemnych liczba próbek z danego tygodnia, dla których nie uzyskano jeszcze wyniku badania uwagi (np. wiek pacjenta) 1/2

6 V. Uzupełnienie danych szczegółowych, dotyczące minionych tygodni (np. wyników, które dopiero obecnie uzyskano dla próbek pobranych w minionych tygodniach sytuacje takie dotyczyć będą zwykle materiałów, które poddane są izolacji wirusa, co moŝe trwać nawet do 14 dni): nr tygodnia, w którym pobrano próbki liczba próbek metoda badania liczba próbek dodatnich ogółem, z czego: wirus grypy typu A wirus grypy podtypu A(H1N1) wirus grypy podtypu A(H3N2) wirus grypy typu B liczba próbek ujemnych uwagi (np. wiek pacjenta) 2/2

7 DANE SEROLOGICZNE SEZON EPIDEMICZNY 2006/2007 (zbiorcze dane kaŝda WSSE przesyła do Krajowego Ośrodka ds. Grypy drogą elektroniczną na adres najpóźniej do wtorku następnego tygodnia) I. Nazwa WSSE:... II. Dane za tydzień (wg kalendarzowej numeracji tygodni za okresy 7-dniowe liczone od poniedziałku do niedzieli) nr tygodnia rok III. Liczba próbek surowic pobranych i otrzymanych w tygodniu, którego dotyczy raport:... IV. Dane szczegółowe, dotyczące tylko i wyłącznie próbek surowic pobranych i otrzymanych w tygodniu, którego dotyczy raport: liczba próbek surowic zbadanych daną metodą liczba próbek dodatnich ogółem, z czego: wirus grypy typu A wirus grypy podtypu A(H1N1) wirus grypy podtypu A(H3N2) wirus grypy typu B OZHA ELISA inna metoda (naleŝy podać jaka) liczba próbek ujemnych uwagi (np. wiek pacjenta) 1/1