LWA /2013 P/13/182 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 LWA /2013 P/13/182 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

2 I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli P/13/182 Realizacja obowiązków z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa w budynkach użyteczności publicznej w Warszawie Jednostka przeprowadzająca kontrolę Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie Kontroler Justyna Goszcz, specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr z 23 września 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1,2) Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej Ośrodek Kultury Arsus w Dzielnicy Ursus m. st. Warszawy ul. Traktorzystów 14, Warszawa 1. Bogusław Łopuszyński, Dyrektor Ośrodka Kultury od1 lipca 1995 r. (dowód: akta kontroli str. 3,4) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości 2 realizację przez Ośrodek obowiązków związanych z utrzymaniem budynku jednostki w należytym stanie techniczno-użytkowym oraz negatywnie w zakresie ochrony przeciwpożarowej w latach (do czasu zakończenia kontroli). NIK ocenia negatywnie niezapewnienie możliwości ewakuacji przez dopuszczenie do wystąpienia w budynku przy ul. Traktorzystów 14 warunków technicznych stanowiących przesłanki do uznania budynku za zagrażający życiu ludzi 3. Jednostka utrzymywała budynek, w którym prowadzona była działalność Ośrodka, w należytym stanie techniczno-użytkowym. Za wyjątkiem jednej kontroli pięcioletniej przeprowadzała w wymaganych terminach i zakresach pozostałe okresowe kontrole stanu technicznego budynku i użytkowała go zgodnie z przeznaczeniem. Stwierdzone w wyniku kontroli nierealizowanie niektórych zaleceń wynikających z okresowych kontroli stanu technicznego, nie miało wpływu na ogólny stan budynku, który nie zagrażał bezpieczeństwu przebywających w nim osób, co potwierdziła kontrola przeprowadzona przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego 4. Stwierdzone przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej nieprawidłowości dotyczyły m.in.: braku aktualnych instrukcji przeciwpożarowych dla wszystkich budynków użytkowanych przez Ośrodek Kultury, nieprzeszkolenia pracowników Ośrodka z zakresu przepisów przeciwpożarowych, niewyposażenia budynku w przeciwpożarowy wyłącznik prądu oraz instalację systemu sygnalizacji pożarowej z monitoringiem do PSP, niezapewnienia drożności części wyjść ewakuacyjnych, składowania materiałów palnych na drogach komunikacyjnych służących do ewakuacji, braków w oznakowaniu budynku znakami ewakuacyjnymi 1 Dalej także Ośrodek Kultury lub Ośrodek 2 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 3 Stan stwierdzony podczas czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzonych na zlecenie NIK przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej 28 października 2013 r. 4 Stan stwierdzony na podstawie oględzin budynku dokonanych w ramach kontroli PINB 30 października 2013 r. 2

3 i bezpieczeństwa zgodnie z Polskimi Normami, braku oceny zagrożenia wybuchem pomieszczenia akumulatorni. Stwierdzono także, że występujące w budynku warunki techniczne, tj. długość dojścia ewakuacyjnego o ponad 100% większa od parametru określonego w przepisach techniczno-budowlanych 5, a także okładziny ścienne z materiału łatwo zapalnego na drodze ewakuacyjnej, nie zapewniają możliwości ewakuacji, a tym samym stanowią podstawę do uznania budynku, zgodnie z 16 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 3 lit b rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów 6, za zagrażający życiu ludzi. NIK, oceniając negatywnie ten stan, uwzględniła fakt, że usunięcie nieprawidłowości nie jest uzależnione wyłącznie od działań dyrektora Ośrodka, a przede wszystkim od właściciela budynku, uznając jednocześnie ze względu na zagrożenia związane z rodzajem działalności Ośrodka, a w konsekwencji z tym, że w budynku przebywać może jednocześnie duża grupa ludzi dotychczasowe działania dyrektora w tym zakresie za niewystarczające. Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Funkcjonujące rozwiązania organizacyjne mające na celu zapewnienie skutecznej realizacji obowiązków dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa technicznego i pożarowego budynków 1.1. Ośrodek Kultury Arsus w Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy jest samorządową instytucją kultury, posiadającą osobowość prawną i samodzielnie gospodarującą przydzieloną i nabytą częścią mienia, której organizatorem jest m.st. Warszawa. W okresie objętym kontrolą w użytkowaniu Ośrodka Kultury znajdowały się trzy budynki: budynek Ośrodka Kultury Arsus położony przy ul. Traktorzystów 14, użytkowany na podstawie umowy najmu 7. Jest to budynek z częścią biurową, dwukondygnacyjny, podpiwniczony o powierzchni zabudowy m², rok zakończenia budowy Przeznaczenie pierwotne Zakładowy Dom Kultury Zakładów Mechanicznych Ursus, przeznaczenie obecne Ośrodek Kultury Arsus w Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy. budynek Domu Kultury Kolorowa, położony przy ul. K.Sosnkowskiego 16, użytkowany na podstawie decyzji 8 o ustanowieniu trwałego zarządu nieruchomością komunalną na rzecz Ośrodka Kultury Arsus, stanowiący własność Gminy Warszawa-Ursus. Jest to budynek użyteczności publicznej z częścią biurową, trzykondygnacyjny, o powierzchni zabudowy m 2, rok budowy Przeznaczenie pierwotne Hotel, przeznaczenie obecne filia Ośrodka Kultury Arsus. budynek Domu Kultury Miś, położony przy ul. Zagłoby 17, użytkowany na podstawie decyzji 9 o przekazaniu w zarząd i administrację budynku po byłym Przedszkolu nr 24 na rzecz Ośrodka Kultury Arsus, stanowiący własność m.st. Warszawy. Jest to budynek użyteczności publicznej z częścią biurową, 5 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). 6 Dz.U. Nr 109, poz Dalej: rozporządzenie w sprawie ochrony ppoż. 7 Umowa Nr 93/11 z 7 lipca 2011 r. zawarta z podmiotem zewnętrznym, spoza sektora finansów publicznych. 8 Decyzja Nr 2 /2002 Zarządu Gminy Warszawa-Ursus z 25 lipca 2002 r. 9 Decyzja podjęta na posiedzeniu Zarządu Gminy Warszawa-Ursus (protokół z posiedzenia Nr 126/95 z 16 listopada 1995 r.) 3

4 Ustalone nieprawidłowości jednokondygnacyjny, o powierzchni zabudowy 931,25 m 2, brak danych na temat roku zakończenia budowy. Przeznaczenie pierwotne przedszkole, przeznaczenie obecne filia Ośrodka Kultury Arsus. (dowód: akta kontroli str , 21-25, 32-53, 56-57) Szczegółową kontrolą w zakresie realizacji obowiązków z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa technicznego i pożarowego w budynkach użyteczności publicznej objęto budynek położony przy ul. Traktorzystów W umowie najmu budynku przy ul. Traktorzystów 14 z 7 lipca 2011 r. ustalono, że obowiązki polegające na przestrzeganiu przepisów BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska, a także dokonywanie na własny koszt wszelkich pomiarów i badań okresowych odnoszących się do przedmiotu najmu wymaganych prawem, prowadzenie książki obiektu odnoszącej się do przedmiotu najmu w sposób zgodny z prawem, dokonywanie drobnych napraw związanych z codziennym utrzymaniem przedmiotu najmu należą do najemcy (Ośrodka Kultury). Najemca oświadczył, że przedmiot umowy odpowiada jego potrzebom, a w szczególności stan techniczny obiektu nie budzi jego zastrzeżeń. Obowiązki z zakresu utrzymania i użytkowania obiektów budowlanych oraz zapewnienia bezpieczeństwa ppoż. powierzono pracownikom działu administracyjno-technicznego: Kierownikowi administracyjno-technicznemu i starszemu referentowi ds. administracyjnych. Do zadań Kierownika administracyjno-technicznego należały m.in. dbałość o sprawne funkcjonowanie techniczne obiektu Ośrodka Kultury i jego prawidłowe zabezpieczenie, dbałość o zachowanie w obiekcie odpowiednich warunków bhp i ppoż., zapewniających jego bezpieczne użytkowanie, sprawowanie nadzoru nad pracą pracowników obsługi gospodarczo-technicznej. W zakresie obowiązków starszego referenta ds. administracyjnych znajdowały się: prowadzenie bieżącego przeglądu książek obiektów budowlanych oraz ich dokumentacji technicznych, zgodnie z wymaganiami przepisów prawa budowlanego, informowanie dyrektora Ośrodka Kultury o terminowej konieczności zlecania kontroli technicznej i okresowych przeglądów nieruchomości budowlanych oraz urządzeń stanowiących ich wyposażenie techniczne zgodnie z wymogami prawa budowlanego, przestrzeganie terminów wskazujących na konieczność zlecania usług: kominiarskich, sanitarnych, elektrycznych, ogólnobudowlanych związanych z funkcjonowaniem urządzeń technicznych budynków. (dowód: akta kontroli str , 56-57, 58-63) 1.3. W Ośrodku Kultury nie określono procedur ustalających zasady działania kontroli wewnętrznej. Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że właściwi w tej sprawie są kierownicy placówek filialnych i kierownicy działów. Nadzór nad działalnością Ośrodka, zgodnie z 4 ust. 2 statutu, należał do organów m.st. Warszawy. W latach (do czasu zakończenia kontroli) organy te nie przeprowadziły żadnej kontroli dotyczącej zagadnień objętych kontrolą NIK. (dowód: akta kontroli, str. 57) 1.4. Do Ośrodka Kultury w okresie objętym kontrolą nie były kierowane wnioski i skargi dotyczące stanu technicznego oraz bezpieczeństwa pożarowego budynku prezy ul. Traktorzystów 14. (dowód: akta kontroli, str. 57) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości 4

5 Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 10 działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie 2. Realizacja obowiązków związanych z utrzymaniem budynku Ośrodka w należytym stanie technicznoużytkowym 2.1. Kontrole stanu technicznego budynku W okresie objętym kontrolą budynek Ośrodka Kultury przy ul. Traktorzystów 14 został poddany wszystkim wymaganym, rocznym kontrolom stanu technicznego obejmującym sprawdzenie wszystkich elementów wymienionych w art. 62 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane 11 (dowód: akta kontroli str.70) Ośrodek Kultury nie przeprowadził w terminie okresowej kontroli pięcioletniej stanu technicznego budynku, o której mowa w art. 62 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, pomimo tego iż termin jej przeprowadzenia przypadał na maj 2013 r. 12. Kontrola ta została przeprowadzona 15 października 2013 r. (w trakcie kontroli NIK). Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że obowiązek wykonania okresowej kontroli pięcioletniej budynku nie został wykonany w terminie z powodu braku środków finansowych w budżecie na 2013 r. i sprzeciwu głównej księgowej. Wykonanie powyższego przeglądu zostało przesunięte na koniec 2013 r., po otrzymaniu dofinansowania z Urzędu Dzielnicy Ursus. (dowód: akta kontroli str.107) W latach (do 31 października 2013 r.) budynek nie był poddany czynnikom zewnętrznym takim jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, pożary lub powodzie, w związku z czym nie wystąpiły przesłanki uzasadniające przeprowadzenie kontroli bezpiecznego użytkowania budynku związanej z wystąpieniem tych zjawisk. (dowód: akta kontroli str.70) W przeprowadzonych w badanym okresie okresowych kontrolach stanu technicznego budynku nie stwierdzono uszkodzeń lub braków mogących stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi czy środowiska. Jednocześnie w protokołach z kontroli okresowych stwierdzano szereg innych uszkodzeń lub braków niezagrażających bezpośrednio życiu lub zdrowiu ludzi, lecz mogących wpływać na bezpieczeństwo mienia użytkowników 13. Kontrola wykazała, że nie wykonano zaleceń (w tym powtarzających się) wydanych po kontrolach stanu technicznego dotyczących m.in.: czyszczenia lub wymiany skorodowanych elementów instalacji odgromowej i kominów wentylacyjnych, wykonania odpowiedniego zabezpieczenia drabiny wejścia na dach wysoki, wykonania malowania antykorozyjnego konstrukcji drabiny wejściowej na dach, zabezpieczenia czapki na kominach wentylacyjnych usunięcia spękań i ubytków betonu oraz wykonania impregnacji, wykonania nowych włazów dachowych, wymiany pokrycia łącznika wraz z obróbkami blacharskimi, wymiany szyb zbrojonych świetlika oraz zabezpieczenia antykorozyjnego konstrukcji stalowej, wymiany (z uwagi na zły 10 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen cząstkowych dotyczących działalności w badanym obszarze: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 11 Dz.U. z 2013 r., poz Dalej: ustawa Prawo budowlane. 12 Poprzednia pięcioletnia kontrola stanu technicznego budynku została przeprowadzona w maju 2008 r. 13 Stan stwierdzony w protokole z 25 listopada 2013 r. sporządzonym po przeprowadzeniu pięcioletniej kontroli okresowej budynku 15 października 2013 r. 5

6 stan techniczny) okna od strony północnej i południowej w sali widowiskowej oraz wymiany okna klatki schodowej od strony wschodniej. (dowód: akta kontroli str ) Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że niektóre zalecenia z okresowych przeglądów technicznych nie zostały wykonane z powodu braku środków finansowych. Wykonanie zaleceń niezrealizowanych zostało przesunięte na późniejszy termin i będzie sukcesywnie wykonywane. Dyrektor Ośrodka występował corocznie 14 do zarządu Dzielnicy Ursus o zwiększenie dotacji podmiotowej dla placówki. W pismach kierowanych do zarządu dzielnicy zwracano uwagę na konieczność uzyskania środków na przeglądy okresowe obiektów, a także na wykonanie zaleceń wynikających z okresowych kontroli budynków (w tym wynikających z przeglądu budynku przy ul. Traktorzystów 14). W pismach z lat w sposób szczegółowy wskazywano zakres niezbędnych do wykonania prac wraz z ich szacunkowym kosztem, np. w korespondencji z 27 sierpnia 2012 r. informowano o konieczności: poprawienia mocowania wsporników instalacji odgromowej, zabezpieczenia antykorozyjnego konstrukcji wejściowej na dach, wykonania nowych włazów dachowych, wykonania oceny przyczyn zacieków i zawilgocenia ścian podziemia, dokonani naprawy opaski wokół budynku, naprawy rur spustowych, wymiany szyb zbrojeniowych w świetlikach, tj. realizacji zaleceń opisanych w niniejszym punkcie wystąpienia pokontrolnego. Jak wyjaśnił Dyrektor Ośrodka wnioski o zwiększenie dotacji kierowane były zazwyczaj z negatywnym skutkiem. (dowód: akta kontroli str , ) Szacowane nakłady na remonty, konserwację i modernizację wszystkich użytkowanych przez Ośrodek budynków wynosiły: w 2011 r. i 2012 r. po 162,8 tys. zł, a w 2013 r. 176,5 tys. zł. Planowane nakłady wyniosły natomiast: 18,5 tys. zł w 2011 r., 55,5 tys. zł w 2012 r. i 35,3 tys. zł na rok 2013 i stanowiły 11,4%, 34,1% i 20% szacowanych w kolejnych latach potrzeb. We wszystkich latach objętych kontrolą wydatki zostały wykonane w 100%. (dowód: akta kontroli str.139, ) Roczne kontrole stanu technicznego wszystkich budynków użytkowanych przez Ośrodek wykonywano na podstawie pisemnego zlecenia dyrektora. W latach r. (I półrocze) Ośrodek Kultury wydatkował na ten cel 33 tys. zł tys. zł, w tym: 7,3 tys. zł w 2011 r., 14,4 tys. zł w 2012 r. i 10,9 tys. zł w 2013 r. (dowód: akta kontroli str ) W okresie objętym kontrolą budynek Ośrodka przy ul. Traktorzystów 14 był poddany kontroli przeprowadzonej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego W wyniku kontroli przeprowadzonej 15 stycznia 2013 r. nie stwierdzono zagrożenia życia ludzi i mienia. Z protokołu kontroli 15 wynika, że ogólny stan techniczny budynku był dobry, estetyka obiektu zadowalająca, a obiekt spełniał warunki do organizacji akcji Zima w mieście Kolejna kontrola została przeprowadzona przez PINB 8 października 2013 r. na zlecenie NIK. W protokole oględzin obiektu budowlanego 16 ponownie nie stwierdzono zagrożeń dla bezpieczeństwa ludzi i mienia. Jednocześnie, z uwagi na brak przeprowadzenia wymaganego przepisami ustawy Prawo budowlane 14 Pisma z 29 kwietnia 2011 r. (L.dz. 81/11), 1 lutego 2012 r. (L.dz. 21/2012), 27 sierpnia 2012 r. (L.dz. 96/12). 15 Protokół kontroli robót budowlanych lub obiektu budowlanego Nr 141/IIOT/ Protokół Nr IVOT/862/

7 Uwagi dotyczące badanej działalności Ustalone nieprawidłowości okresowego, pięcioletniego przeglądu technicznego budynku, na Kierownika administracyjno-gospodarczego nałożony został mandat karny w wysokości 100 zł. (dowód: akta kontroli str.75-76, 163) Wyniki kontroli przeprowadzonej przez straż pożarną przedstawione zostały w pkt. 3 wystąpienia pokontrolnego NIK Dokumentacja budowy Ośrodek nie posiadał kompletnej dokumentacji związanej z budynkiem przy ul. Traktorzystów 14, o której mowa w art. 60 i 63 ustawy Prawo budowlane, tj. dokumentacji związanej z jego budową i dopuszczeniem do użytkowania. Jak wyjaśnił inspektor ds. administracyjnych przyczyną nieposiadania dokumentacji jest to, że Ośrodek nie jest właścicielem budynku, a budynek został wybudowany w 1951 r. (dowód: akta kontroli str.231) 2.3. Książka obiektu budowlanego Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy Prawo budowlane dla budynku Ośrodka przy ul. Traktorzystów 14 prowadzona była książka obiektu budowlanego według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego 17 i w sposób zgodny z wymogami określonymi w 3-6 tego rozporządzenia. (dowód: akta kontroli str ) 2.4. Zgłaszanie robót remontowych do organu administracji architektoniczno-budowlanej, wykonywanie robót budowlanych na podstawie pozwolenia na budowę W latach (do czasu zakończenia kontroli) w ośrodku nie przeprowadzano robót remontowych, wymagających pozwolenia na budowę, a tym samym nie wystąpiły przesłanki do dokonania zgłoszenia takich robót do organu administracji architektoniczno-budowlanej. W okresie objętym kontrolą nie miała miejsca zmiana sposobu użytkowania budynku Ośrodka ani jego części. (dowód: akta kontroli str. 68, ) Uwagi NIK dotyczą niewykonywania zaleceń, w tym powtarzających się, wydanych w wyniku okresowych kontroli stanu technicznego budynku Ośrodka przy ul. Traktorzystów 14. NIK dostrzega, że nieprawidłowość ta nie jest wynikiem zaniedbania bądź niewłaściwego działania ze strony Dyrektora Ośrodka. Placówka posiadała wiedzę o niezbędnych do wykonania pracach remontowych i modernizacyjnych, szacowała koszty ich realizacji, regularnie informowała zarząd dzielnicy o brakujących na te cele środkach, wykonywała naprawy i remonty bieżące. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że niewykonywanie zaleceń wynikających z przeprowadzonych przeglądów, choć nie wpływało bezpośrednio na powstanie zagrożenia dla bezpieczeństwa przebywających w nim osób, prowadzi w dłuższym okresie do pogarszania właściwości użytkowych i sprawności technicznej obiektu. W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono nieprawidłowość polegającą na nieprzeprowadzeniu w wymaganym terminie okresowej, pięcioletniej kontroli stanu technicznego budynku przy ul. Traktorzystów 14, co było niezgodne z art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. 17 Dz.U. Nr 120, poz

8 Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości działalność Ośrodka w badanym obszarze. 3. Realizacja obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej Opracowanie i wdrożenie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. Zgodnie z 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. dla budynku Ośrodka przy ul. Traktorzystów 14 opracowano i wdrożono (w 1997 r.) instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, przy czym, wbrew wymogowi określonemu w 6 ust. 7 tego rozporządzenia, nie była ona poddawana okresowej, co dwa lata, aktualizacji. Dla pozostałych budynków użytkowanych przez Ośrodek nie opracowano instrukcji. (dowód: akta kontroli str ) Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że w budynkach Ośrodka Kultury Arsus, Domu Kultury Kolorowa, Domu Kultury Miś instrukcje nie zostały opracowane z powodu braku środków finansowych. Realizacja powyższego zadania została przesunięta na koniec 2013 r. po otrzymaniu dodatkowych środków z Urzędu Dzielnicy Ursus. Obecnie Ośrodek Kultury Arsus zlecił wykonanie instrukcji dla powyższych budynków oficerowi państwowej straży pożarnej. (dowód: akta kontroli str , ) 3.2. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa pożarowego. Pracownicy ośrodka nie zostali przeszkoleni z zakresu zapoznania i przestrzegania przepisów ppoż., przez osobę uprawnioną. Było to niezgodne z art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej 18. Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że w latach 2002, 2006 i 2013 w Ośrodku były przeprowadzane szkolenia bhp i ppoż., wszyscy nowo przyjmowani pracownicy byli szkoleni wstępnie przez specjalistę do spraw kadr, i że nie wiedział, że te szkolenia są niewystarczające. (dowód: akta kontroli str ) 3.3. Zapewnienie odpowiednich warunków ewakuacji Zagadnienia związane z zapewnieniem odpowiednich warunków ewakuacji osobom przebywającym w budynku Ośrodka przy ul. Traktorzystów 14, wyposażeniem w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz utrzymywaniem dróg pożarowych w stanie umożliwiającym ich wykorzystanie przez jednostki ochrony przeciwpożarowej objęte zostały kontrolą przeprowadzoną przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej na zlecenie NIK 28 października 2013 r. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolno-rozpoznawczych stwierdzono: niewykonanie zalecenia z decyzji nr PZ 6591/1254/2001 Komendanta Powiatowego PSP w Warszawie z 14 marca 2001 r. dotyczącego dostosowania foteli na widowni w zakresie toksycznych produktów spalania do wymagań przepisów lub przedstawienia dokumentacji potwierdzającej, że fotele na widowni nie wydzielają bardzo toksycznych produktów spalania, brak protokołu z badania natężenia oświetlenia awaryjnego 19, 18 Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz ze zm. dalej także ustawa o ochronie ppoż.. 19 Stan stwierdzony na podstawie protokołu nr 4/2012 z 2012 r. ze sprawdzenia oświetlenia awaryjnego. 8

9 niespełnianie przez hydranty wewnętrzne wymagania norm w zakresie ciśnienia i wydajności 20, brak przeciwpożarowego wyłącznika prądu, co było niezgodne z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie ppoż. i 183 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, brak wyposażenia budynku w instalację systemu sygnalizacji pożarowej z monitoringiem do PSP, co było niezgodne z 28 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż., niezapewnienie wymaganej ilości 20 dm³/s wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla obiektu, co było niezgodne z 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych 21, brak oceny zagrożenia wybuchem pomieszczenia akumulatorni, co było niezgodne z 37 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż., brak pełnego oznakowania obiektu znakami bezpieczeństwa i ewakuacji, co było niezgodne z 4 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż., brak wyposażenia wszystkich kondygnacji budynku w instalację wodociągową, przeciwpożarową z hydrantami 25 z wężem półsztywnym, obejmującej swoim zasięgiem całą powierzchnie strefy chronionej obiektu, co było niezgodne z 19 ust. 1 pkt 2 lit a rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. zamknięte na klucz wyjścia ewakuacyjne prowadzące na północną i południową część obiektu, co było niezgodne z 4 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż., składowanie w łączniku od strony północnej obiektu materiałów palnych na drogach komunikacyjnych służących do ewakuacji, co było niezgodne z 4 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. Po zakończeniu czynności KM PSP Ośrodek przekazał kontrolerowi NIK kserokopię umowy z wykonawcą nowych foteli, fakturę VAT, raport z badań zapalności mebli tapicerowanych i deklarację zgodności, w której potwierdzono, że fotele spełniają warunki zawarte w klasyfikacjach ogniowych wydanych przez Instytut Techniki Budowlanej w Łodzi. (dowód: akta kontroli, str ) Odnośnie pozostałych, stwierdzonych przez KM PSP nieprawidłowości dyrektor Ośrodka wyjaśnił m.in., że: Ośrodek od momentu przejęcia budynku w administrację monitoruje stan ciśnienia w hydrantach, obecnie również wysłał monit do właściciela mediów, tj. Energetyki Ursus; wyjścia ewakuacyjne z tzw. urządzeniami antypanicznymi są otwierane w sytuacji użytkowania sali widowiskowej, np. imprez i prób; materiały palne były składowane w łączniku od strony północnej obiektu chwilowo. Dyrektor wyjaśnił również, że poprzednie kontrole ppoż. nie stwierdziły nieprawidłowości w zakresie braku oceny zagrożenia wybuchem pomieszczenia akumulatorni, oznakowania budynku znakami zgodnymi z polskimi normami, braku protokołów z badania natężenia oświetlenia awaryjnego, przeciwpożarowego wyłącznika prądu. (dowód: akta kontroli, str ) W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolno-rozpoznawczych stwierdzono również, że występujące w budynku warunki techniczne nie zapewniają możliwości ewakuacji ludzi, tj. 20 Stan stwierdzony na podstawie protokołu z 2013 r. z badania wydajności hydrantów wewnętrznych. 21 Dz.U. Nr 124, poz

10 Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa długość dojścia ewakuacyjnego przy jednym dojściu, liczona od wyjścia z najdalej położonego pomieszczenia, tj. sali kameralnej na drugiej kondygnacji nadziemnej w części teatralnej obiektu do wyjścia na zewnątrz wynosi 28 m, co oznacza, że jest o ponad 100% większa od parametru określonego w przepisach techniczno-budowlanych (10 m) 22, okładzinę ścienną ewakuacyjnej klatki schodowej stanowią drewniane deski, stanowiące materiał łatwo zapalny, a tym samym stanowią podstawę do uznania budynku, zgodnie z 16 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 3 lit b rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. za zagrażający życiu ludzi. (dowód: akta kontroli, str ) W odpowiedzi na pytanie dotyczące działań podejmowanych w celu usunięcia wyżej wymienionych nieprawidłowości, dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że podejmował się realizacji takich działań z poprzednim właścicielem, tj. ZPC Ursus. Dotyczyło to klatki przy sali kameralnej, w której zbudowano wyjście ewakuacyjne, co spełniło wymogi ppoż. Nie monitował natomiast w tej sprawie do obecnego właściciela. (dowód: akta kontroli str ) W związku z ustaleniami kontroli Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej wydał 12 grudnia 2013 r. dwie decyzje 23 i jedno upomnienie nakazujące Ośrodkowi Kultury m.in. natychmiastowe usunięcie materiałów palnych w postaci kartonów, krzeseł, mebli drewnopochodnych znajdujących się w łączniku stanowiącym drogę komunikacji ogólnej służącej ewakuacji, zapewnienie możliwości dostępu do drzwi ewakuacyjnych zlokalizowanych od strony północnej i południowej obiektu, a także, w terminie do 31 marca 2014 r.: dokonanie przeglądu technicznego instalacji oświetlenia awaryjnego, zapoznanie pracowników z przepisami z zakresu ochrony ppoż., oznakowanie wyjść i dróg ewakuacyjnych w budynku znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polskimi Normami, zaktualizowanie i wdrożenie instrukcji bezpieczeństwa ppoż. (dowód: akta kontroli, str ) Ponadto 12 grudnia 2013 r. Komendant Miejski PSP wydał sześć innych decyzji w sprawie usunięcia pozostałych nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli, w tym dotyczących nieprawidłowości stanowiących przesłankę do uznania budynku za zagrażający życiu ludzi, adresowanych do właściciela budynku, od którego Ośrodek wynajmuje obiekt. (dowód: akta kontroli, str ) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Niepoddawanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego okresowej aktualizacji, wymaganej 6 ust. 7 rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. 2. Niezapoznanie pracowników Ośrodka z przepisami przeciwpożarowymi, w sposób określony w ustawie o ochronie ppoż. 3. Stwierdzone w protokole z czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzonych przez KM PSP 28 października 2013 r., oraz w decyzjach KM PSP z 12 grudnia 2013 r. opisane w pkt i niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność Ośrodka Kultury w badanym obszarze 22 Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. 23 Decyzje: MZ 5580/3470-1/11/8371/13, MZ 5580/3470-1/10/8370/13. 10

11 Wnioski pokontrolne Prawo zgłoszenia zastrzeżeń Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków IV. Wnioski Przedstawiając powyższe oceny wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 24, wnosi o: 1) usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonej na zlecenie NIK przez straż pożarną w terminie i zakresie wskazanym w decyzji wydanej przez KM PSP, 2) podjęcie działań w celu wyegzekwowania od właściciela budynku usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonej przez KM PSP w zakresie do niego należącym, 3) bieżącą realizację zaleceń wynikających z okresowych kontroli stanu technicznego budynków, 4) przeprowadzanie wszystkich okresowych kontroli stanu technicznego budynków w terminach i zakresach wymaganych przepisami ustawy Prawo budowlane. V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Warszawie. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Warszawa, grudnia 2013 r. Kontroler Michał Musioł Doradca ekonomiczny Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie 24 Dz.U. z 2012 r., poz.82 ze zm. 11