Valentian Constantinov Stosunki polsko - mołdawskie za czasów hospodarstwa Stefana Tomszy II ( )
|
|
- Anna Wysocka
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Valentian Constantinov Stosunki polsko - mołdawskie za czasów hospodarstwa Stefana Tomszy II ( ) Saeculum Christianum : pismo historyczne 21,
2 Saeculum Christianum t. XXI (2014) s VALENTIN CONSTANTINOV Academia de Ştiinţe a Moldovei STOSUNKI POLSKO-MOŁDAWSKIE ZA CZASÓW HOSPODARSTWA STEFANA TOMSZY II ( ) Rok 1612 w stosunkach polsko-mołdawskich jest znany przede wszystkim z nieudanej wyprawy Stefana Potockiego, która skończyła się dla wojsk polskich klęską pod Sasowym Rogiem 1. Niepowodzenie wojsk polskich skutkowało dla Polaków szeregiem problemów na południowym wschodzie. Polacy nigdy nie pogodzą się z otrzymaniem przez Stefana Tomszę II tronu hospodarstwa mołdawskiego, a ówczesny mołdawski hospodar będzie przeciwdziałał zamiarom polskim w tym obszarze geograficznym. Jeszcze w końcu wieku XVI państwa naddunajskie utworzyły pewną strefę polityczną, która łączyła interesy trzech państw i kreowała również zależność jednego państwa od innego. Przecież o klęsce Potockiego w Mołdawii w roku 1612 zdecydował fakt, że armia turecka, która miała zamiar zrzucić z tronu siedmiogrodzkiego Gabora Batorego, została skierowana na tereny mołdawskie. Swój pierwotny zamiar Osmanowie zrealizowali w roku W rezultacie przeprowadzonej wówczas kampanii Batory został zabity, a jego miejsce zajął Gabor Bethlen. Stosunki polsko-mołdawskie musiały być znormalizowane jeszcze w końcu roku 1612, kiedy zawarto umowę między mołdawskim hospodarem a Stanisławem Żółkiewskim. Umowa ta powtarzała zasady ubiegłych i przyszłych traktatów, jednak problem polegał przede wszystkim na obustronnym braku zaufania. Europejscy dyplomaci w roku 1613 w Konstantynopolu pisali o napięciu w stosunkach polsko-mołdawskich, jak i o popieraniu mołdawskiego hospodara przez wielkiego wezyra. W tymże piśmie pisano, że sułtan turecki zakazał Tatarom niszczyć mołdawskie ziemie i pozwolił hospodarowi mołdawskiemu szukać winnych niedawnych rozbojów na terenach Mołdawii 2. W połowie maja roku 1613 poseł francuski w Konstantynopolu donosił o delikatnej sytuacji, w której się znalazła polska dyplomacja: czausz turecki otrzymał od Polaków pieniądze, żeby zaprezentować inną sytuację, niż była ona w rzeczywistości. A zatem miał on prosić u Porty, żeby zamiast Tomszy na tron hospodarski był wyniesiony inny hospodar 3. List od króla polskiego napisany 20 marca był przyniesiony do Konstantynopola z tąże prośbą obalenia Tomszy. W relacji posła francuskiego mówiono ponownie, że czausz, który przyniósł ten list, otrzymał od króla pieniądze 4. W połowie czerwca 1613, polski poseł prosił, żeby zamiast Tomszy hospodarem mołdawskim został Gabriel Mohyła, a jako gwarancję za niego król wyśle do Porty jego matkę Małgorzatę 1 Problem dotyczący bitwy przy Sasowym Rogu omawiam w innym artykule, który jest w przygotowaniu do druku. 2 Documente privitoare la istoria românilor culese și adunate de Eudoxiu Hurmuzaki (dalej: Hurmuzaki) Supliment I, vol. I, nr CCXXXVI, s Hurmuzaki Supliment I, vol. I, nr CCXLI, s Hurmuzaki Supliment I, vol. I, nr CCXLII-CCXLIII, s Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
3 STOSUNKI POLSKO-MOŁDAWSKIE ZA CZASÓW HOSPODARSTWA STEFANA TOMSZY II ( ) oraz dwóch braci, Jana i Piotra 5. Poseł francuski, który opisuje te wydarzenia pisał, że wielki wezyr w swej odpowiedzi stwierdził, że synowie Szymona Mohyły są trzymani w Polsce bezprawnie, a ponadto domagał się przywrócenia Chocimia, zajętego przez Polaków 6. 4 lipca 1613 r. Stefan Tomsza wysłał swoich posłów do Zygmunta III. W liście napisanym do króla pisał, że kilka razy jego posłowie byli zaatakowani przez niejakiego Konstantego i Bazyla Łozińskiego: od Jego M. Cesarza y posłów naszych listy kilka krocz odbierając w Kamieńcu na zamek Chocimski do więzienia podali, drugich pozabijano, trzecich listy porozpieczętowawszy podarli, co nie szli do W.K.M. pana naszego miłościwego, pobrawszy z niczym nazat odprawili: niesłuszna wiem y nieuczciwa, najjaśniejszy miłościwy królu, posłom ile takowym przez których rzeczy i pokój idą do ugody i ta sczieszka dobrego, miałby być gościniec prawy 7. Dalej prosił on o zagwarantowanie dla swoich posłów bezpieczeństwa, takiego jak posłom i kupcom polskim jest gwarantowane w Mołdawii. Ci, którzy zrobili krzywdę wcześniej musieli być, zdaniem hospodara, ukarani. Hospodar mołdawski zawiadamiał również Zygmunta III, że razem z tureckim czauszem Hasanem wysyła do króla swoich dwóch posłów, Gheorghia Balsza i Nikoarę wielkiego spatara (miecznika) 8. W instrukcji poselstwa przepraszał króla, że do tego czasu nie wysłał do niego swoich posłów, jednak to z powodu przebywania na granicy wrogich wojsk. Prosił o ukrócenie działalności swych przeciwników, którzy wtedy znajdowali się w Polsce, jak również o wysłanie metropolity 9 i hetmana mołdawskiego 10 dla podpisania umowy pokojowej 11. Czausz turecki miał ze sobą dwa listy, jeden od sułtana tureckiego i inny od wielkiego wezyra. Obydwa listy miały podobną treść i dotyczyły mołdawskich bojarów, którzy znajdowali się w Polsce przy synu Szymona Mohyły, Gabrielu, oraz zawierały żądanie ze strony Turków przywrócenia Chocimia hospodarowi mołdawskiemu Późniejszy Piotr Mohyła. 6 Hurmuzaki Supliment I, vol. I, nr CCXLIV, s Był synem Jerzego Łozińskiego i bratem Elżbiety Mohyłowej byłej żony Jeremiego Mohyły (Nicolae Stoicescu, Dicţionar al marilor dregători din Ţara Românească şi Moldova (sec. XIV-XVII), Bucureşti, 1971, s. 307). Jego losy były dramatyczne, gdyż przebywał w niewoli u Tatarów Documente privitoare la istoria României (DIR), Seria A. Moldova (dalej: DIR, Seria A. Moldova), veacul XVII, vol. 4, s Hurmuzaki Supliment II, vol. II, nr.cxcii, s Anastasiusz Krimka wybitny działacz prawosławny. 10 Na początku roku 1613, hetmanem jest Beldiman, którego spotkamy w tej roli 31 marca 1613 DIR, Seria A. Moldova, veacul XVII, vol.iii ( ), s. 130, nr 201. Później, 3 grudnia 1613, (Ibidem, s. 147, nr 232) będzie zajmował stanowisko wielkiego logofeta. Po nim stanowisko hetmana będzie zajmował Sturza (N. Stoicescu, Lista marilor dregżtori ai Moldovei (sec. XIV-XVII), Anuarul Institutului de Istorie şi Arheologie, VIII (1971), s. 406). Obydwaj uczestniczyli w powstaniu przeciwko Stefanowi Tomszy II w roku 1615 (patrz niżej). 11 Documente privitoare la istoria României culese din arhivele polone. Secolul XVII, Bucureşti, 1983, nr 36, s Biblioteka Czartoryska, Rkp.343, s List doszedł do Warszawy in ultima lipca roku W Hurmuzaki Supliment II, vol. II, nr CXCIV, s. 380 była wydana inna kopia ze Rkp W tekstach jest kilka różnic dotyczących imion bojarów, którzy się znajdowali przy Gabrielu Mohyle. W Rkp.343 ośmiu mołdawskich bojarów to: Byciok, Iwanko wistier, Turelko burkulab, Wasul, Pitul, Koczotel, Simion wistiar. W wydanej przez Bogdana kopii z Rkp Urzeki, Byczek, Ivanko westiar, Iurelko burkulab, Wasyl, Wierlich, Pitał logofet, Simion westiar. Przy przepisaniu tych imion przez wydawcę prawdopodobnie doszło do pomyłki. Zamiast uciekli przeczytano Urzeki. Nestor Ureki miał indygenat polski od roku 1607 (Zygmunt Wdowiszewski, Regesty przywilejow indygenatu w Polsce ( ), Buenos-Aires-Paryż, 1971, nr 677; Volumina Legum, II, Petersburg, 1859, s. 448, nr 82) a więc nikt nie mogł wymagać wydania Nestora Urekiego. Nestor Ureki mocno wspierał kandytaturę Gabriela Mohyły na tron mołdawski przeciwko innym niepełnoletnim synom Jeremiego Mohyły: Aleksandrowi i Bogdanowi. O rywalizacji z Nestorem Urekim Elżbieta Mohyłowa pisała Leonowi Sapieże w roku 1615 Ilie Corfus, Documente privind istoria României culese din arhivele polone, sec. XVI-XVII), ediţie îngrijită de Vasile Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
4 116 VALENTIN CONSTANTINOV W swej odpowiedzi król polski uskarżał się na działałność hospodara mołdawskiego. Z odpowiedzi wynika, że według króla, na tronie mołdawskim musi znajdować się osoba, z którą by się zgodzili i Turcy i Polacy. Ówczesny hospodar był uważany jednak za osobę, która nie wypełniała oczekiwań Polaków. Oprócz tego, po wypędzieniu Konstantego Mohyły najechał on na Poskę i zrobił dużo szkody terenom ukrainnym. Z tego powodu część szlachty polskiej przyczyniła się do przywrócenia Konstantego Mohyły na tron mołdawski 13. Po zwyczęstwie nad Konstantym, Tomsza rozpoczął kampanię przeciwko mołdawskim bojarom, którzy znaleźli schronienie w Polsce, a między innymi i tych ośmiu wymienionych w liście sultana, których Turcy niewątpliwie na żądanie hospodara mołdawskiego domagali się ekstradycji. Co dotyczy Chocimia, król twierdził, że twierdza ma znaczenie obronne dla ukrainnych terenów. List króla kończył się wezwaniem do utrzymania pokoju pomiędzy obydwoma państwami: Rzecząpospolitą i Imperium Osmańskim 14. Pod koniec sierpnia 1613 r., z Konstantynopola otrzymano nowinę o podjętej przez Tomszę próbie odzyskania Chocimia, która jednak skończyła się klęską 15. Musimy jednak przyznać, że nie mamy innych wzmianek o tym w ówczesnych źródłach. Tymczasem, polscy gońcy w Konstantynopolu domagali się detronizacji Tomszy 16. Prawdopodobnie, tym gońcem był Andrzej Górski, podsędek kamieniecki, który otrzymał instrukcję poselską w tym samym roku 17. Poselstwo polskie doszło do Konstantynopola na początku października 1613 r. i liczyło około 200 osób. Tezy tego poselstwa były już tradycyjne dla stosunków polsko-osmańskich: Polacy byli niezadowoleni z ówczesnego hospodara, Stefana Tomszy. Na jego miejsce chcieli, by z zalecenia króla polskiego był naznaczony inny hospodar. Wenecki ambasador, który pisał o tym poselstwie, dodał że nadal Stefan Potocki jest trzymany we więzieniu, a Turcy nie chcą go wypuścić 18. Tenże ambasador wysłał kopię listu króla polskiego do sułtana tureckiego. W tym liście Zygmunt III przypominał o prawie polskim do naznaczania hospodarów mołdawskich zgodnie ze starymi paktami. Chocim, według opinii króla, Polacy trzymają z powodu wielu rozbójników, którzy niszczą pograniczne tereny 19. Harlay, ambasador francuski w Konstantynopolu w tym samym czasie pisał, że poseł polski domagał się u Turków detronizacji Tomszy dlatego, że naruszył pokój i najechał na tereny polskie 20. Paweł Piasecki o tym poselstwie pisał: Wyprawiony jednak został w poselstwie do Porty Ottomańskiej Samuel Targowski z użaleniem się, że Tomsza prawego Multan hospodara Matei, Bucureşti, Editura Academiei, 2001, s , nr 101. Inna kopia listu sultana w Bibl. Czart., Teki Naruszewicza, tom 108, s , nr 63. Imiona bojarów podobne jak i w Rkp Chodzi tutaj o kampanię, która skończyła się klęską pod Sasowym Rogiem w 1612 roku. 14 Corfus, XVII, s , nr Hurmuzaki, Supliment I, vol. I, nr CCXLVI, s dovendo versare le trattationi sue intorno alla depositione particolare de Principe di Moldavia per transferire quel governo nella persona di altro soggetto, pur discendente da Principe che viene proposto, et nominato da esso Re. Hurmuzaki, vol. IV, partea 2, nr CCCLXIII, s Biblioteka Jagiellońska, Rkp. 5, s. 85. U Corfusa, XVI-XVII, s , nr 95, inna kopia z Bibl. Jagiellońskiej, Rkp. 108/IV, s Instrukcja jest datowana przed 14 sierpnia E arrivato l Ambasciatore di Polonia con molta pompa tenendo seco circa ducento persone... Tenuto esso Potoschi sin hora prigione appresso di lui, senza haverlo voluto mai restituire a Polachi Hurmuzaki, IV/2, nr CCC- LXIV, s in Arce Cocimenti praesidia nostra haberi, nisi, ne quantum fieri posest latrocinia, que veriusque nostrum fines plerumque infestant cohibeantur Hurmuzaki, IV/2, nr CCCLXIV, s Hurmuzaki, Supliment I, vol. I, nr CCXLVIII, s Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
5 STOSUNKI POLSKO-MOŁDAWSKIE ZA CZASÓW HOSPODARSTWA STEFANA TOMSZY II ( ) 117 Konstantego wyrugowawszy, księstwo to, łamiąc pakta między Portą a Polską umówione, sobie przywłaszczył. O wyzwolenie Stefana Potockiego, którego w Konstantynopolu na wieży, Czarną zwanej, w żelazne pęta okutego więziono, prywatnie traktować miano, aby się nie zdawało, że on ze zlecenia Rzeczypospolitej do Multan wtargnął 21. Większych działań co dotyczy Mołdawii Polacy nie podjęli. Problem moskiewski pozostawał głównym dla Zygmunta III. Jednak i w tym zakresie niewiele udało się osiągnąć. Sejm zwołany w lutym 1613 r. musiał rozwiązać problem konfederacji żołnierskich 22. W końcu 1613 r. dyplomaci w Konstantynopolu pisali o pogodzeniu między Stefanem Tomszą a królem polskim. To wynikało z listu hospodara mołdawskiego, wysłanego do Konstantynopola. Nastąpiło to po poselstwie wysłanym przez Tomszę do króla polskiego. Jednak trudno było w to uwierzyć 23. To, że będzie ciężko zgodzić między sobą Tomszę i Polaków, stanie się jasne już wkrótce. W roku 1613 z kampanii wojennych wrócili Tatarzy (z Persji, gdzie walczyli na stronie Osmanów, a turecko-perski rozejm zdecydował o ich powrocie na Krym) oraz Kozacy (z kampanii moskiewskiej, gdzie przebywali długo, dopóki trwała moskiewska smuta, do wyboru na cara moskiewskiego Michała Romanowa). Do Polski wróciło wielu ludzi, którzy zostali bez pracy, Tatarzy jednak mogli skorzystać z pogorszenia stosunków polsko- -osmańskich. Wiele konfederacji żołnierskich uformowano po tym, jak nie zapłacono długu wojsku. Z tego powodu konfederaci zaczęli niszczenie polskiego terytorium 24. Z tych powodów rok 1613 stał się kluczowym momentem w eskalacji napięcia polsko- -osmańskiego, a dotyczył ono między innymi najazdów kozackich na tereny osmańskie i inkursji tatarskich na tereny polskie. One również przyczyniały się do dalszego pogorszenia stosunków między polskimi dygnitarzami a hospodarem mołdawskim. Między innymi, w tym samym czasie toczyła się walka o tatarski tron. Pokonany Szahin Girej był zmuszony uciec w stepy, skąd wysyłał różne pogłoski dotyczące miejsca, gdzie wówczas miał się znajdować. W tych miejscach prawdopodobnego pobytu była i Polska. W końcu znalazł schronienie w Persji, jednak nie wykluczano, że jakiś czas przebywał na Zaporożu. Porta Osmańska kilkakrotnie wysyłała gońców do Polski i domagała się jego wydania 25. Ten fakt nie mógł nie mieć wpływu na polsko-tatarskie stosunki, a ordyńcy mieli jeszcze jeden pretekst do najazdów na polskie ziemie. Swoją rolę odegrali też moskiewscy posłowie, którzy mówili, że Szahin Girej znajduje się w Białej Cerkwi i że Polacy go wspierają. Dzięki ogromnym upominkom Moskwa zawarła traktat pokojowy z Krymem w sierpniu 1614 roku. Moskwa nalegała przy tym, żeby chan krymski najechał Rzeczpospolitą, insynuując, że najazdy kozackie są inspirowane przez Zygmunta III. 21 Kronika Pawła Piaseckiego, Kraków, 1870, s W ówczesnych źródłach spotkamy się dużo przykładów dotyczących konfederacji żołnierskich: Biblioteka Czartoryskich, Teki Naruszewicza, t , nr 87, 92, 96, 101, 103, Hurmuzaki, Supliment I, vol. I, nr CCXLIX, s.161 mais cela ne se peult croyre. 24 O swawolnych żołnierzach pisał między innymi Władisław Łozinski, Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, s Siahin Gerei car, którego wyżej mianowany chan pogromiwszy, uciekającym uczynił, uciekłszy i w granice wasze wszedłszy, zachowywa się... to jest pojmawszy i godnymi ludźmi do progu gniazda wielmożności naszej odeślecie, jako za zacnych przodków naszych waszy przodkowie zwykli byli czynić. Жерела до Iсторiï Украïни- Руси, том 8, Матерiали до iсторiï украïнськой козаччини по р (dalej Zherela, I), том I, зибрав и видав Iван Крипякевич, Львов, 1908, s Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
6 118 VALENTIN CONSTANTINOV Wiadomość o wojskach tureckich, które miały pójść przeciwko Kozakom, zaniepokoiły Polaków. O tych wojskach pisał między innymi turecki sułtan 26. Istniało podejrzenie, że to wojsko idzie nie przeciwko Zaporożu, a przeciwko Rzeczypospolitej, o czym pisał Stanisław Żółkiewski w połowie września 27. Jednak oprócz potrzeby zebrania wojska, hetman polny pisał jeszcze i o 8-10 tygodniowym najeździe kozackim, który spustoszył Trapezunt czerwca 1614 r. Żółkiewski spotkał się w Kamieńcu z czauszem tureckim i czterech Kozaków, których miano zabić, zostało zwolnionych 29. W tym samym momencie Polacy postanowili zwrócić Chocim hospodarowi mołdawskiemu 30. To pokazuje, że problem mołdawski był uważany za jeden z podstawowych w stosunkach polsko-osmańskich, chociaż oprócz niego istniało wiele innych. Powstał szereg istotnych pytań, a Mołdawia zajmowała pewne miejsce w polsko-tureckich rozmowach dyplomatycznych. 8 lipca 1614 r. król Polski pisał sułtanowi tureckiemu, że będzie karał Kozaków za samowolne działania, jednak w tym samym czasie wymagał zakazu tatarskich najazdów na Rzeczpospolitą 31. Problem mołdawski jako jeden z głównych problemów w stosunkach polsko- -osmańskich musiał być rozwiązany przez rozmowy dyplomatyczne. W połowie 1614 r. do Porty został wysłany Samuel Targowski, a w listopadzie 1614 r. Chocim został zwrócony hospodarowi mołdawskiemu 32. O tym samym pisali dyplomaci w Konstantynopolu 33. Jesienią 1614 roku do Polski zostało wysłane poselstwo tatarskiego chana. Prawdopodobnie chan chciał otrzymać od Polaków stałe upominki. Możliwe, iż było to działanie podobne do aukcji, w której Tatarzy myśleli otrzymać od Polaków to samo, co i od Moskwy, tym bardziej, że Moskwa wyszła z trwałej smuty. Tatarzy przypuszczali, że Szahin Girej znalazł schronienie w Polsce i że ma wsparcie od króla polskiego 34. Wtedy jednak uważano, że można znaleźć rozwiązanie dla problemów istniejących między Rzecząpospolitą a Imperium Osmańskim i jego lennikami, przede wszystkim Chanatem Krymskim i Mołdawią. Rzeczpospolita zwracała Chocim Mołdawii, zaś chan tatarski wysłał poselstwo dla rozwiązania różnych problemów między Polakami a Tatarami. Dygnitarze polscy zobowiązywali się rozwiązać problem najazdów kozackich. Czas pokazał jednak niespełnienie tych oczekiwań. Na początku roku 1615 można zauważyć nowe tatarskie i kozackie najazdy 35. Na początku kwietnia tatarscy posłowie razem z polskim gońcem Florianem Zbrożkem wrócili 26 Biblioteka Czartoryskich, nr 343, s Biblioteka Czartoryskich, nr 343, s W tych wojskach między innymi byli Mołdawianie i Wołosi. A generalnie, musiano zebrać wojsko polskie, żeby przeciwstawić ją tym działaniom osmańskim. 28 Biblioteka Czartoryskich, nr 343, s Alexandru Garcaveţ, Кыпчакское письменное наследие, том I. Каталог и тексты памятников армянским письмом, Alma-Ata, 2002, s y do pola nie masz z czym, y Kamieńca, Chocimia nie masz czym osadzic, po którym, że go dzierżym, dawno mym zdaniem nic, telko Pogany tem najbardziej przeciwko nam irytuje Hospodar Źródła do dziejów polskich, tom I, s Zherela, I, s , nr 103. W tej samej treści pisał kanclerz Felix Kryski Ibidem, s , nr Motywacja wrócenia Chocimia była wskazana w różnych instrukcjach do sejmików: Bibl. Czart., nr 343, s. 299; Ilie Corfus, Documente privitoare la istoria României culese din arhivele polone. Secolele al XVI-lea şi al XVII-lea, ediţie îngrijită de Vasile Matei, Bucureşti, Editura Academiei, 2001, s , nr Hurmuzaki, IV/2, nr CCCLXXVIII, s. 347; nr CCCLXXIX, s D. Skorupa, Stosunki polsko-tatarskie , Warszawa, 2004, s W 1615 roku były dwa wielkie i jeden mały najazd Tatarów: M. Horn, Chronologia i zasięg najazdów Tatarskich na ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach , Studia i Materiały do Historii Wojskowości, VIII (1962), cz. 1, s. 70. Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
7 STOSUNKI POLSKO-MOŁDAWSKIE ZA CZASÓW HOSPODARSTWA STEFANA TOMSZY II ( ) 119 na Krym. Goniec polski został zatrzymany u Tatarów. Po nowych kozackich najazdach i być może, będąc zachęcani przez Turków Tatarzy przygotowali się do energicznych działań przeciwko Polakom. Poselstwo Oleszki zostało odłożone z powodu braku pieniędzy na upominki. Wtedy właśnie rozpoczął się okres największych najazdów tatarskich na tereny Rzeczypospolitej, na które dawali odpowiedź Kozacy 36. Wydany wówczas uniwersał Zygmunta III potwierdzał nową rzeczywistość: główne problemy dla Rzeczpospolitej pochodziły od Turków i Moskwy 37. Pogorszenie w stosunkach polsko-osmańskich z powodu najazdów Tatarów i Kozaków nie mogło ominąć Mołdawii. Stefan Tomsza II starał się o polepszenie stosunków polsko- -mołdawskich, jednak był on zakładnikiem działań końca roku. Oprócz tego nowe problemy w stosunkach polsko-osmańskich nie mogły polepszyć sytuacji mołdawskiego hospodara, gdyż część najazdów na Rzeczpospolitą była organizowana z terytorium Mołdawii 38. Pogorszenie stosunków polsko-osmańskich nie omijało Stefana Tomszy II, gdyż część najazdów tatarskich szła przez tereny mołdawskie. Tymczasem hospodar mołdawski musiał działać przeciwko najazdom kozackim. Opinia publiczna w Rzeczypospolitej uznała, że część tych najazdów jest inspirowana przez Stefana Tomszę II 39. Hospodar mołdawski raczej nie miał w tym żadnego interesu, chociaż wiemy, że nie sprzyjał przejazdom przez Mołdawię posłów polskich 40. Musimy stwierdzić, że hospodar nie mógł opanować sytuacji dotyczącej Tatarów. O sytuacji w Mołdawii pisano, że w połowie sierpnia 1614 roku Tatarzy już się tam nie znajdowali, jednak zostali swawoloni Tatarowie, którzy skupili się z innymi swawolnymi Kozakami. Sultan turecki napisał Stefanowi Tomszy II, że jeśli nie będzie mógł opanować tych Tatarów, on znajdzie na jego miejsce innego, który to potrafi. Po dwóch bitwach Tatarzy zostali pokonani 41. Z tego wynika, że od tego, jak hospodar mołdawski potrafił rozwiązać problem najazdów tatarsko-kozackich, zależało jego własne hospodarstwo. Ten wysiłek Stefana Tomszy II jednak nie przekonał Polaków. Polski poseł Targowski w instrukcjach poselstwa musiał uskarżać się na hospodara mołdawskiego, że ten nie chroni pokoju polsko-osmańskiego 42. Ze swej strony Stefan Tomsza II postarał się ponownie o ustanowienie dobrych stosunków z Polakami i wysłał poselstwo do króla polskiego we wrześniu roku Oprócz potwierdzenia chęci hospodara co do umocnienia dobrych stosunków między Polakami a Osmanami, mołdawskie poselstwo po raz kolejny poprosiło o zwrot Chocimia 43. Stosunki między Polakami a mołdawskim hospodarem zostały ostatecznie zepsute pod koniec roku 1615, kiedy być może w związku z najazdami tatarskimi 36 Skorupa, op. cit., s AGAD, AR, dz. II, sygn Horn, Chronologia i zasięg najazdów Tatarskich..., gdzie są wymienione szlaki, którymi Tatarzy robili najazdy na Polskę. Nie mamy potwierdzeń źródłowych o zniszczeniach w tym czasie w samej Mołdawii, co znaczy, że Tatarzy mieli zakaz plądrowania Mołdawian i tego zakazu przestrzegali. 39 Patrz opinię Pawła Piaseckiego, Kronika, s Znamy jeden incydent dyplomatyczny z roku 1614, kiedy posła polskiego nie wpuszczono do Jass i był on zmuszony zanocować w polu. (Hurmuzaki, IV/2, s. 351, nr CCCLXXV; Iorga, Doamna lui Ieremia Movilă, în AAR MSI, Seria II, tom XXXII (1910), s. 1061, nr XX). 41 Veress, IX, s , nr Corfus, sec. XVII, nr 38, s Hurmuzaki, Supliment II, vol. II, nr CXCIX, s Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
8 VALENTIN CONSTANTINOV 120 Mohyłowie wspierani przez Samuela Koreckiego i Michała Wiśnioweckiego zorganizowali nową ekspedycję do Mołdawii. To był początek nowej wojny o mołdawski tron. Chociaż król polski oraz Stanisław Żółkiewski byli przeciwko tej ekspedycji, rozpoczęła się wojna, która trwała do połowy roku 1616 i która ostatecznie zakończyła się klęską Mohyłów, ich zięciów i końcem domu Jeremiego Mohyły. Polish-Moldova relations in the times of ruler of Stefan Tomsza II ( ) Summary Changing of Constantin Movilă with Stephen Tomşa II without consent of Poles was a violation from the viewpoint of Poles, the agreements concluded between Poland and the Ottoman Empire from the time the enthronement in the seat by the Polish army of Jeremiah Movilă. Each side had its righteousness. Ottomans said that they changed of Constantine Movilă with Ştefan Tomşa II because son of Jeremiah Movilă give the help to Radu Şerban in his campaign in Transylvania, which was not supposed to do and was even warned of this. For their part, the Poles saw the gesture Ottoman ruler not a simple change but a first step in a long series of actions that would jeopardize the safety and soundness of Rzeczpospolita. Keywords: Rzeczpospolita, Moldavia, Ottoman Empire, Constantin Movilă, Ştefan Tomşa II Saeculum Christianum 2015.indb :13:55
Eksperyment,,efekt przełomu roku
Eksperyment,,efekt przełomu roku Zapowiedź Kluczowe pytanie: czy średnia procentowa zmiana kursów akcji wybranych 11 spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (i umieszczonych już
Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r.
Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Komisja Nadzwyczajna "Przyjazne Państwo" do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji NPP-020-51-2008 Pan Bronisław
Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych
Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych ciosów jaki może nas spotkać w związku z dugą osobą jest
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PRACA ZAROBKOWA EMERYTÓW I RENCISTÓW A PROBLEM BEZROBOCIA BS/80/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2002
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Efektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych
Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych ECORYS Polska Sp. z o.o. Poznań, 16 listopada 2012 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO
Ewidencjonowanie nieruchomości. W Sejmie oceniają działania starostów i prezydentów
Posłowie sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej wysłuchali NIK-owców, którzy kontrolowali proces aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa. Podstawą
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Powierzenie pracy cudzoziemcom na podstawie oświadczenia pracodawcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę w województwie zachodniopomorskim w 2013 roku Opracowanie:
Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole.
Informacje na temat dodatku na podatek lokalny (Council Tax Support), które mogą mieć znaczenie dla PAŃSTWA Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji 01202 265212 Numer dla
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
1% - 2015 r. ZWIĄZEK OCHOTNICZYCH STRAŻY POŻARNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ KRS: 0000116212. 1% podatku na rzecz Związku OSP RP
1% - 2015 r ZWIĄZEK OCHOTNICZYCH STRAŻY POŻARNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ KRS: 0000116212 1% podatku na rzecz Związku OSP RP 1 / 5 Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej jak
art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
TOM II ISTOTNE DLA STRON POSTANOWIENIA UMOWY. Opis przedmiotu zamówienia opis techniczny + schematy przedmiar robót
TOM II ISTOTNE DLA STRON POSTANOWIENIA UMOWY Rozdział 1 Rozdział 2 Wzór umowy Opis przedmiotu zamówienia opis techniczny + schematy przedmiar robót R O Z D Z I A Ł 1 Wzór umowy WZÓR UMOWY U M O W A NR.
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Urlop bezpłatny a prawo do zasiłków związanych z chorobą i macierzyństwem
Źródło: http://podatki.pl Co o urlopie bezpłatnym stanowi Kodeks pracy Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może udzielić pracownikowi, na jego pisemny wniosek, urlopu bezpłatnego (art. 174 kp). Pracodawca,
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od studentów kwestionujące
RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO-686330-I/11/ST/KJ 00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00 Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53 Pani Barbara Kudrycka Minister Nauki
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Fed musi zwiększać dług
Fed musi zwiększać dług Autor: Chris Martenson Źródło: mises.org Tłumaczenie: Paweł Misztal Fed robi, co tylko może w celu doprowadzenia do wzrostu kredytu (to znaczy długu), abyśmy mogli powrócić do tego,
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Warszawa, czerwiec 2015 ISSN 2353-5822 NR 81/2015 POLACY WOBEC PROBLEMU UCHODŹSTWA
Warszawa, czerwiec 2015 ISSN 2353-5822 NR 81/2015 POLACY WOBEC PROBLEMU UCHODŹSTWA Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja Centrum Badania
SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A.
SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A. Z W Y N I K Ó W O C E N Y SPRAWOZDANIA ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI ORAZ GRUPY KAPITAŁOWEJ SPÓŁKI ZA 2015 R., SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI ORAZ SKONSOLIDOWANEGO
Reforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK
SŁOWNICZEK Konto w (I filar) Każdy ubezpieczony w posiada swoje indywidualne konto, na którym znajdują się wszystkie informacje dotyczące ubezpieczonego (m. in. okres ubezpieczenia, suma wpłaconych składek).
ZWYCZAJNE WALNE ZGROMADZENIE AKCJONARIUSZY SPÓŁKI M4B S.A. ZWOŁANE NA DZIEŃ 27 czerwca 2014r.
ZWYCZAJNE WALNE ZGROMADZENIE AKCJONARIUSZY SPÓŁKI M4B S.A. ZWOŁANE NA DZIEŃ 27 czerwca 2014r. WZÓR PEŁNOMOCNICTWA Ja, niżej podpisany, Akcjonariusz (osoba fizyczna) Imię i nazwisko... Nr i seria dowodu
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
PROJEKTY UCHWAŁ NA NADZWYCZAJNE WALNE ZGROMADZENIE HETAN TECHNOLOGIES SPÓŁKA AKCYJNA W DNIU 25 MAJA 2016 ROKU
PROJEKTY UCHWAŁ NA NADZWYCZAJNE WALNE ZGROMADZENIE HETAN TECHNOLOGIES SPÓŁKA AKCYJNA W DNIU 25 MAJA 2016 ROKU w sprawie wyboru Przewodniczącego Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Działając na podstawie
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIZY DLA NASZYCH WSCHODNICH SĄSIADÓW I PROBLEM KALININGRADU BS/134/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu
Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów 1 Organizatorzy Konkursu 1. Organizatorem Konkursu Start up Award (Konkurs) jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich
Niniejszy ebook jest własnością prywatną.
Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego
UCHWAŁA. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek
Sygn. akt III CZP 53/11 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 20 października 2011 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek w sprawie ze skargi
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM PLANOWANIE DZIAŁAŃ Określanie drogi zawodowej to szereg różnych decyzji. Dobrze zaplanowana droga pozwala dojechać do określonego miejsca w sposób, który Ci
Roczne zeznanie podatkowe 2015
skatteetaten.no Informacje dla pracowników zagranicznych Roczne zeznanie podatkowe 2015 W niniejszej broszurze znajdziesz skrócony opis tych pozycji w zeznaniu podatkowym, które dotyczą pracowników zagranicznych
ZAPYTANIE OFERTOWE nr 4/KadryWM13
Białystok, dn. 16.01.2014r. ZAPYTANIE OFERTOWE nr 4/KadryWM13 DOTYCZY: postępowania opartego na zasadzie konkurencyjności mającego na celu wyłonienie najkorzystniejszej oferty dotyczącej realizacji szkoleń
2. Podjęcie uchwał w sprawie powołania członków Rady Nadzorczej 1[ ], 2[ ], 3[ ]
Warszawa, dnia 9 czerwca 2015 roku OD: Family Fund Sp. z o.o. S.K.A ul. Batorego 25 (II piętro) 31-135 Kraków DO: Zarząd Starhedge S.A. ul. Plac Defilad 1 (XVII piętro) 00-901 Warszawa biuro@starhedge.pl
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie
UMOWA O ŚWIADCZENIU USŁUG W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM TĘCZOWA KRAINA. Zawarta dnia..w Cieszynie pomiędzy
UMOWA O ŚWIADCZENIU USŁUG W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM TĘCZOWA KRAINA Zawarta dnia..w Cieszynie pomiędzy.właścicielką Punktu Przedszkolnego Tęczowa Kraina w Cieszynie przy ulicy Hallera 145 A, a Panem/Panią......
Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11
Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) Sędzia SN Anna Kozłowska (sprawozdawca) Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi
- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym
Warszawa, dnia 28 sierpnia, 2012 rok Grupa Posłów na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Likwidacja barier architektonicznych to usuwanie tego, co przeszkadza ci korzystać z budynków, chodników, ulic i innych miejsc oraz mebli i sprzętów.
1 Likwidacja barier architektonicznych to usuwanie tego, co przeszkadza ci korzystać z budynków, chodników, ulic i innych miejsc oraz mebli i sprzętów. Likwidacja barier architektonicznych to na przykład
Rozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu
Rozdział 6 Pakowanie plecaka 6.1 Postawienie problemu Jak zauważyliśmy, szyfry oparte na rachunku macierzowym nie są przerażająco trudne do złamania. Zdecydowanie trudniejszy jest kryptosystem oparty na
Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS
Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS Autor: Bożena Wiktorowska Ze względu na to, że podwładny uległ wypadkowi przy pracy, za okres niezdolności do pracy spowodowanej tym wypadkiem nie zachowuje
I. Zakładanie nowego konta użytkownika.
I. Zakładanie nowego konta użytkownika. 1. Należy wybrać przycisk załóż konto na stronie głównej. 2. Następnie wypełnić wszystkie pola formularza rejestracyjnego oraz zaznaczyć akceptację regulaminu w
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk
Sygn. akt II UK 27/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 lutego 2016 r. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof
Nie racjonalnych powodów dla dopuszczenia GMO w Polsce
JANUSZ WOJCIECHOWSKI POSEŁ DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO WICEPRZEWODNICZĄCY KOMISJI ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Tekst wystąpienia na Konferencji: "TRADYCYJNE NASIONA - NASZE DZIEDZICTWO I SKARB NARODOWY. Tradycyjne
Zabezpieczenie społeczne pracownika
Zabezpieczenie społeczne pracownika Swoboda przemieszczania się osób w obrębie Unii Europejskiej oraz możliwość podejmowania pracy w różnych państwach Wspólnoty wpłynęły na potrzebę skoordynowania systemów
Główne wyniki badania
1 Nota metodologiczna Badanie Opinia publiczna na temat ubezpieczeń przeprowadzono w Centrum badania Opinii Społecznej na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniach od 13 do 17 maja 2004
U Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Szanowni Rodzice. Niniejsze zasady nie obejmują przedszkoli i szkół podstawowych prowadzonych przez inne podmioty niż Gmina Olsztyn.
Szanowni Rodzice Zasady przyjmowania dzieci do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Olsztyn na rok szkolny 2016/2017 zostały przygotowane
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 29/2 SEMESTR 3 Rozwiązania zadań nie były w żaden sposób konsultowane z żadnym wiarygodnym źródłem informacji!!!
Uchwały podjęte przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Zakładów Lentex S.A. z dnia 11 lutego 2014 roku
Uchwały podjęte przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Zakładów Lentex S.A. z dnia 11 lutego 2014 roku Uchwała Nr 1 z dnia 11 lutego 2014 roku w sprawie wyboru przewodniczącego Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia.
3 4 5 Zasady udzielania urlopów 6 7 8
Zarządzenie nr 143 z dnia 27 listopada 2012 Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w sprawie zasad wykorzystania urlopów wypoczynkowych przez nauczycieli akademickich Na podstawie 27 ust
jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Praktyczny poradnik Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. W zakładce "wnioski
Satysfakcja pracowników 2006
Satysfakcja pracowników 2006 Raport z badania ilościowego Listopad 2006r. www.iibr.pl 1 Spis treści Cel i sposób realizacji badania...... 3 Podsumowanie wyników... 4 Wyniki badania... 7 1. Ogólny poziom
- o zmianie ustawy o systemie oświaty.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Druk nr 150 Warszawa, 6 grudnia 2011 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Jak w trakcie roku wybrać dogodną formę opodatkowania
Jak w trakcie roku wybrać dogodną formę opodatkowania Autor: Łukasz Zalewski W pewnych przypadkach może w ciągu roku podatkowego skutecznie zmienić decyzję. Jeśli potem rozszerza działalność, musi uważać,
Europejski Dzień e-aktywności Obywatelskiej
Europejski Dzień e-aktywności Obywatelskiej Przekaż swoją opinię Unii Europejskiej! Projekt dofinansowany w ramach programu Europa dla Obywateli Unii Europejskiej POWITANIE Dlaczego dobrze, że tu jestem?
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
WYNIKI BADANIA OPINII PUBLICZNEJ październik - listopad 2006. ankieta pocztowa
WYNIKI BADANIA OPINII PUBLICZNEJ październik - listopad 2006 ankieta pocztowa Sondaż przeprowadziła firma Estymator metodą ankiety pocztowej w okresie od 1 października do 20 listopada 2006 roku. Adresy
Postrzeganie reklamy zewnętrznej - badania
Według opublikowanych na początku tej dekady badań Demoskopu, zdecydowana większość respondentów (74%) przyznaje, że w miejscowości, w której mieszkają znajdują się nośniki reklamy zewnętrznej (specjalne,
Międzyszkolny Konkurs Matematyczny. dla klasy trzeciej
Międzyszkolny Konkurs Matematyczny dla klasy trzeciej Cele konkursu : - rozwijanie zainteresowań matematycznych u dzieci w młodszym wieku szkolnym; - wdrażanie do logicznego myślenia; - zwiększanie efektywności
Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Spółki PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.,
Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., znajdującej się w portfelu Otwartego Funduszu Emerytalnego PZU Złota Jesień, zwołanego na dzień 30 maja 2012
Turniej Piłkarski. Copa Manufaktura 2006
Turniej Piłkarski Regulamin Turnieju Piłkarskiego 1. Organizator, Termin, Miejsce 1. Głównym Organizatorem Turnieju Piłkarskiego Copa Manufaktura (zwanego dalej Turniejem) jest: 03-111 Warszawa, ul.podróŝnicza
UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu
REGULAMIN KONKURSU. Masz bilet na MŚ, pojedź z nami do Budapesztu I. POSTANOWIENIA OGÓLNE
REGULAMIN KONKURSU Masz bilet na MŚ, pojedź z nami do Budapesztu I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Niniejszy regulamin określa warunki, na jakich odbywa się konkurs Masz bilet na MŚ, pojedź z nami do Budapesztu,
WNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO JEDNORAZOWEJ ZAPOMOGI Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA
Nazwa organu właściwego prowadzącego postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych: Adres: WNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO JEDNORAZOWEJ ZAPOMOGI Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA Część I 1. Dane osoby ubiegającej
Badanie Kobiety na kierowniczych stanowiskach Polska i świat wyniki
Badanie Kobiety na kierowniczych stanowiskach i świat wyniki Badanie Manpower Kobiety na kierowniczych stanowiskach zostało przeprowadzone w lipcu 2008 r. w celu poznania opinii dotyczących kobiet pełniących
UCHWAŁA NR XXX/263/2014 RADY GMINY PRZODKOWO. z dnia 31 marca 2014 r.
UCHWAŁA NR XXX/263/2014 RADY GMINY PRZODKOWO z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie w sprawie regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Przodkowo.
OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE. Skwierzyna. (miejscowość) CZĘŚĆ A. (miejsce zatrudnienia, stanowisko lub funkcja)
WPŁYNĘŁO URZĄD MIEJSKI WSKWIERZYNIE OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE 2S, KW!. 2013...., Ilość zalącznlk6w. -+ł-_ wlijta, rliastępeyw9jta, sel{retarlja ghliby, slffirhhika ghliby, IdMftI]iMIljMt1;~.," gmilłlłą osobą
Przepisy regulujące kwestię przyznawania przez Ministra Zdrowia stypendium ministra:
Informacja na temat składania wniosków o Stypendium Ministra Zdrowia dla studentów uczelni medycznych za osiągnięcia w nauce i wybitne osiągnięcia sportowe, w roku akademickim 2011/2012 Ministerstwo Zdrowia,
UMOWA NA USŁUGI PRZEWOZOWE TRASA NR
Załącznik Nr 2A UMOWA NA USŁUGI PRZEWOZOWE TRASA NR zawarta w dniu... r. w Morawicy pomiędzy Gminą Morawica reprezentowaną przez: zwaną dalej w treści umowy Organizatorem przewozu, a Firmą - reprezentowaną
Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku. Raport z ewaluacji wewnętrznej
Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku Raport z ewaluacji wewnętrznej Rok szkolny 2014/2015 Cel ewaluacji: 1. Analizowanie informacji o efektach działalności szkoły w wybranym obszarze. 2. Sformułowanie wniosków
Rekrutacja do Szkoły Podstawowej w Lubiszewie w roku szkolnym 2016/2017
Rekrutacja do Szkoły Podstawowej w Lubiszewie w roku szkolnym 2016/2017 Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm); 2. Rozporządzenie
Konferencja Sądu Arbitrażowego przy SIDiR WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC KLAUZULA 13 JAKO ODMIENNY SPOSÓB WYKONANIA ROBÓT A NIE ZMIANA UMOWY
Konferencja Sądu Arbitrażowego przy SIDiR Zbigniew J. Boczek WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC KLAUZULA 13 JAKO ODMIENNY SPOSÓB WYKONANIA ROBÓT A NIE ZMIANA UMOWY 13 Variations and Adjustments!! 13 Zmiany i korekty
Co zrobić, jeśli uważasz, że decyzja w sprawie zasiłku mieszkaniowego lub zasiłku na podatek lokalny jest niewłaściwa
Polish Co zrobić, jeśli uważasz, że decyzja w sprawie zasiłku mieszkaniowego lub zasiłku na podatek lokalny jest niewłaściwa (What to do if you think the decision about your Housing Benefit or Council
STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne
Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia
UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia...2014 r.
projekt UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia...2014 r. w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania zarzutu nieprawidłowości w planowaniu i nadzorze nad strategiczną inwestycją Terminal LNG
Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania...
Zawartość Instalacja... 1 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 4 Metody wyszukiwania... 6 Prezentacja wyników... 7 Wycenianie... 9 Wstęp Narzędzie ściśle współpracujące z raportem: Moduł
NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH
NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenie może zatrudniać pracowników, w tym swoich
629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 PODATKI 96 WARSZAWA, GRUDZIEŃ 95
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Gdańsk, dnia 19 listopada 2014 r. Poz. 3941 UCHWAŁA NR LVIII/1396/14 RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia 30 października 2014 r. w sprawie opłaty targowej
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 19 listopada 2014 r. Poz. 3941 UCHWAŁA NR LVIII/1396/14 RADY MIASTA GDAŃSKA w sprawie opłaty targowej Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia
Przedstawiamy raport z badań, jakie były przeprowadzane podczas spotkań w szkołach, w związku z realizacją projektu Szkoła na TAK.
Przedstawiamy raport z badań, jakie były przeprowadzane podczas spotkań w szkołach, w związku z realizacją projektu Szkoła na TAK. 1. Jakie były Twoje oczekiwania przed rozpoczęciem realizacji Projektu
*** Przeczytaj najpierw, ponieważ to WAŻNE: ***
*** Przeczytaj najpierw, ponieważ to WAŻNE: Niniejszy materiał możesz dowolnie wykorzystywać. Możesz rozdawać go na swoim blogu, liście adresowej, gdzie tylko chcesz za darmo lub możesz go dołączyć, jako
UCHWAŁA NR 1. Działając na podstawie art. 409 1 Kodeksu spółek handlowych Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie uchwala, co następuje:
UCHWAŁA NR 1 Spółka Akcyjna w Tarnowcu w dniu 2 kwietnia 2014 roku w sprawie wyboru Przewodniczącego Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Działając na podstawie art. 409 Kodeksu spółek handlowych Nadzwyczajne
Osoby pracujące na obszarze Starego Miasta w różnym wymiarze godzin stanowią 23% respondentów, 17% odbywa na Starówce spotkania biznesowe i służbowe.
Toruńska Starówka według jej mieszkańców i użytkowników podsumowanie wyników ankiety internetowej przeprowadzonej w ramach projektu rewitalizacji Starego Miasta w Toruniu RESTART. Przez kilka miesięcy
Wybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne Szkolna interwencja profilaktyczna Szkolna interwencja profilaktyczna Program wczesnej interwencji Profilaktyka selektywna Program adresowany do szkół Opracowanie programu
a..., zwanego w dalszym ciągu umowy Dzierżawcą, została zawarta umowa dzierżawy o następującej treści:
Projekt UMOWA DZIERŻAWY Nr... Zawarta w dniu pomiędzy gminą Jeżewo, reprezentowaną przez : 1. Wójta Gminy Jeżewo P. Mieczysława Pikułę, 2. Skarbnika Gminy Jeżewo P. Szymona Górskiego zwanych w dalszej
W LI RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, J 1j listopada 2014 roku Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak
zgodnie pozostawać placówka W LI RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, J 1j listopada 2014 roku Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak ZEW/500/33/20 14/JK Pani Joanna Kluzik-Rostkowska Minister Edukacji Narodowej
Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku.
Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku. Rada Nadzorcza zgodnie z treścią Statutu Spółki składa się od 5 do 9 Członków powoływanych przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym.
Ochrona pracujących kobiet
Ochrona pracujących kobiet Szczególna ochrona pracy kobiet wynika z ich właściwości psychofizycznych oraz konieczności ochrony ich funkcji prokreacyjnych i macierzyńskich. Ochrona ta przejawia się m.in.
03-301 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 0-22 542 20 00, faks 0-22 698 31 57.
Warszawa: Dostawa urządzeń wielofunkcyjnych i drukarki do kart identyfikacyjnych dla Mazowieckiej Jednostki WdraŜania Programów Unijnych Numer ogłoszenia: 318210-2011; data zamieszczenia: 04.10.2011 OGŁOSZENIE
Gdy kontrahent jest niesolidny 2015-06-11 11:35:13
Gdy kontrahent jest niesolidny 2015-06-11 11:35:13 2 W Grecji konflikty gospodarcze rozstrzygają sądy cywilne i administracyjne. Te pierwsze rozpatrują spory między osobami fizycznymi (np. umowy kupna-sprzedaży,
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane
Program Google AdSense w Smaker.pl
Smaker.pl Program Google AdSense w Smaker.pl Pytania i odpowiedzi dotyczące programu Google AdSense Spis treści Czym jest AdSense... 2 Zasady działania AdSense?... 2 Jak AdSense działa w Smakerze?... 3
Próby zbliżenia Polski z Moskwą
12.05.2014 Próby zbliżenia Polski z Moskwą Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Stosunki między Polską a Księstwem Moskiewskim były napięte od początku, jak coraz