Ocena poziomu innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych

Transkrypt

1 Aleksandra Sulerz Politechnika Świętokrzyska 1 Ocena poziomu innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych Wprowadzenie We współczesnej gospodarce światowej zauważyć można dwie istotne, uzupełniające się tendencje. Pierwsza polega na wzroście znaczenia innowacji i innowacyjności w rozwoju społeczno-gospodarczym, druga polega na wzroście znaczenia usług zarówno w gospodarkach poszczególnych krajów, jak i w ujęciu międzynarodowym [7, s. 22]. Wobec czego szczególnego znaczenia nabierają usługi innowacyjne. Sektor logistyczny ma charakter usługowy, a także stanowi uzupełnienie pozostałych działów gospodarki, w szczególności handlu zagranicznego i wewnętrznego. Charakteryzuje się silną konkurencją, dlatego istotne jest możliwość szybkiego i elastycznego dostosowywania się do potrzeb rynku poprzez tworzenie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. Innowacyjność powszechnie uznawana jest za istotny element zapewniający sukces przedsiębiorstwa i decydującym o zdobyciu i utrzymaniu przewagi konkurencyjnej na rynku. Innowacyjne rozwiązania przyczyniają się także do obniżenia kosztów w łańcuchu logistycznym, dlatego też powinny być priorytetem w działalności firm logistycznych, by móc osiągnąć przewagę konkurencyjną na rynku. Literatura wskazuje na różnorodność i popularność badań związanych z oceną poziomu innowacyjności przedsiębiorstw. Badania te wykonywane są często w celach informacyjnych, lub też analizując poziom innowacyjności uzyskiwana jest ocena danego przedsiębiorstwa, zawierająca diagnozę i wskazówki dalszych działań. Źródłem do badań mogą być dane szczegółowe uzyskiwane bezpośrednio z badanej organizacji lub też dane pozyskiwane w sposób pośredni. Bogatym źródłem danych pośrednich są zasoby internetowe. Przedsiębiorstwa chętnie prezentują, swoje mocne strony w Internecie, zamieszczają informacje dotyczące ich działań innowacyjnych. Analizując informacje pośrednie zamieszczone na stronach internetowych można dokonać oceny innowacyjności przedsiębiorstwa. Innowacyjność w sektorze usług logistycznych W podręczniku Oslo, innowacja została zdefiniowana jako wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej [8]. J. Schumpeter uważał, że innowacyjność przedsiębiorstw stanowi o rozwoju gospodarczym w większym stopniu niż kapitał, natomiast przedsiębiorcą jest każdy, kto wprowadza nowe kombinacje [9]. W obszarze usług innowacyjnych wyróżnia się: innowacje produktowe dotyczą znaczących zmian w zakresie usług. Do grupy tej zakwalifikować można wprowadzenie na rynek zupełnie nowych usług lub znacząco udoskonalonych usług, (udoskonalenie w zakresie świadczenia usługi, dodaniu nowych funkcji), innowacje procesowe dotyczą wdrożenia zmian w metodach tworzenia i dostarczania usług, innowacje organizacyjne są to zmiany w metodach organizacyjnych lub udoskonalenie już istniejących, 1 Politechnika Świętokrzyska, Wydział Zarządzania i Modelowania Komputerowego, Kielce, Polska, a.sulerz@tu.kielce.pl 4942

2 innowacje marketingowe wdrożenie nowych metod marketingowych, których celem jest wzrost popytu na usługi danego przedsiębiorstwa, poprzez lepsze dopasowanie usługi do istniejących potrzeb klientów. O jakości oferty w przedsiębiorstwach usługowych decyduje odpowiednie połączenie dobrej organizacji, właściwego procesu obsługi i odpowiedniej metody marketingowej. Sektor usług logistycznych (TSL) transport spedycja logistyka, obejmuje całokształt działalności gospodarczej związanej z przepływem dóbr i osób. Sektor ten ma charakter usługowy, jak również stanowi uzupełnienie pozostałych działów gospodarki, w szczególności handlu zagranicznego i wewnętrznego. Sektor logistyczny jest stosunkowo młody, a jednocześnie bardzo zróżnicowany. Jego szczególny rozwój datuje się na lata 80-te ubiegłego stulecia. Głównie w tym okresie powstawały przedsiębiorstwa logistyczne, które odgrywają znaczącą rolą na obecnym rynku. Poszczególne przedsiębiorstwa różnią się od siebie wielkością, formą prawną, strukturą organizacji, a także zróżnicowaniem w świadczeniu usług. Do branży tej zaliczyć można przedsiębiorstwa świadczące podstawowe usługi z zakresu transportu, spedycji czy magazynowania, a także duże firmy oferujące kompleksowe rozwiązania. Branża TLS charakteryzuje się także dużą dynamiką zmian świadczonych usług, odmiennością w zakresie tworzenia wartości dodanej brutto poszczególnych państw, a także dużą zdolnością adaptacji nowych rozwiązań. Firmy konkurując ze sobą muszą w szybki i elastyczny sposób dopasowywać się do potrzeb klientów, głównie poprzez wdrażanie nowych innowacyjnych rozwiązań. Ze względu na różnorodność usług logistycznych zatrudnienie w tym sektorze wymaga różnorodnych kwalifikacji pracowników. Istotne znaczenie odgrywają również szkolenia, za pomocą których pracownicy są w stanie kreować innowacje poprzez śledzenie i implementacje nowych trendów i technologii. Brak wykwalifikowanej kadry, stanowi główną barierę rozwoju innowacyjności w branży logistycznej. W obecnym czasie można zaobserwować wzrost znaczenia usług logistycznych, zwłaszcza oferowanych w sposób kompleksowy. Dlatego firmy starają się stale poszerzać zakres oferowanych usług, nawiązują współprace z innymi podmiotami rozwijają swoją kadrę, a także wdrażają innowacyjne rozwiązania, by moc w coraz lepszy sposób dopasowywać się do stale zmieniających się potrzeb rynku. Innowacyjność w usługach logistycznych może być efektem odpowiednio przygotowanego planu wdrożenia innowacji w określonych obszarach działań np.: świadczenia usług współpracy z klientem dystrybucji usług W czasach powszechnego dostępu do Internetu, coraz większego znaczenia nabiera współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami a ich partnerami, która wspierana jest przez wyspecjalizowane usługi elektroniczne. Badania nad specyfiką usług wykazują, że działania innowacyjne w obszarach usługowych zasadniczo różnią się od tych związanych z sektorem przemysłowym [7]. W przedsiębiorstwach usługowych znaczenie innowacji technologicznej, produktowej i procesowej jest mniejsze, niż w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych. Natomiast większą wagę ma rodzaj działalności innowacyjnej oraz wykorzystanie technologii informatycznej. Innowacje przemysłowe ze względu na to, że związane są głownie z innowacjami produktowymi są łatwiejsze do uchwycenia w porównaniu z sektorem usługowym. Różnicą jest również brak możliwości produkcji na zapas w przypadku sektora usługowego, a także konieczność utrzymywania zdolności produkcyjnych w okresie wzmożonego popytu. 4943

3 Obszar innowacyjności Nowa koncepcja świadczenia usług Tablica 1. Obszary innowacji w usługach Jakie zasoby powinien posiadać przedsiębiorca w celu zwiększenia innowacyjności w swojej firmie? Wiedza o istniejących na rynku usługach konkurencyjnych: kto je świadczy? W jakiej są one jakości? Jakie są ceny oferowanych usług? Kto je kupuje? Czy są dla nich substytuty? Przykładowe działania po stronie przedsiębiorcy Badania rynku we własnym zakresie Benchmarking Zatrudnienie firmy doradczej Zatrudnienie eksperta Nowa koncepcja współpracy z klientem Nowy system dystrybucji usług Wiedza o aktualnych i potencjalnych klientach Wiedza naszych pracowników: ich umiejętności, postawy. Wiedza pracowników konkurencyjnych firm na podstawie [2, str. 50] Badania rynku we własnym zakresie Zatrudnienie firmy doradczej Zatrudnienie eksperta Zaproszenie klientów do współpracy (m.in. poprzez crowdsourcing, czyli tworzenie innowacji przez klientów itp.) Zatrudnienie na konkurencyjnych warunkach pracowników konkurencyjnych firm Stworzenie klubu klienta Stworzenie systemu franchisingowego Podpatrywanie rozwiązań zagranicznych. Dla porównania innowacyjności przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, poniżej zostały zaprezentowane wybrane wyniki badań GUS z zakresu działalności innowacyjnej przedsiębiorstw zrealizowane w 2012 roku [1]. Badania przeprowadzono wśród przedsiębiorstw przemysłowych oraz należących do sektora usług, działających w latach Zaprezentowane wyniki potwierdzają istnienie znacznego zróżnicowania poziomu innowacyjności przedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług. Na Rysunku 1 został przedstawiony procent przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie według liczby zatrudnionych, z podziałem na przedsiębiorstwa przemysłowe oraz sektor usług, oraz odsetek przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie w latach z sektora usług logistycznych. Według definicji GUS, przedsiębiorstwo aktywne innowacyjnie to takie, które w badanym okresie wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową lub procesową lub realizowało w tym okresie przynajmniej jeden projekt innowacyjny, który został przerwany lub zaniechany w trakcie badanego okresu (niezakończony sukcesem) lub nie został do końca tego okresu ukończony (tzn. jest kontynuowany) [1, s. 21]. W latach aktywne innowacyjnie przedsiębiorstwa przemysłowe oraz z sektora usług stanowiły odpowiednio 16,9% oraz 12,3% ogólnej liczby tych podmiotów. Dominującą grupą przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie są duże podmioty gospodarcze, zatrudniające powyżej 250 pracowników. W przedsiębiorstwach logistycznych największy procent podmiotów aktywnych innowacyjnie stanowią przedsiębiorstwa z działu transport wodny 14,3%. 80% 60% 40% 20% 0% 59,7% 46,1% 31,6% 21,0% 9,3% 9,7% osób i więcej Działalność pocztowa i kurierska Magazynowanie i działalność usługowa Transport lotniczy Transport wodny Transport lądowy oraz transport przedsiębiorstwa przemysłowe przedsiębiorstwa z sektora usług 0% 5% 10% 15% Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie Rys. 1. Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie w latach według liczby pracujących oraz przedsiębiorstwa aktywne innowacyjnie w latach z sektora usług logistycznych na podstawie [4, s. 21, 23] 4944

4 Badane przedsiębiorstwa przemysłowe i usługowe najczęściej wprowadzały innowacje procesowe, czyli nowe lub istotnie ulepszone procesy, odpowiednio 12,4% i 9%, rzadziej nowe lub istotnie ulepszone produkty, bądź jednocześnie innowacje produktowe i procesowe (Rysunek 2). 15% 10% 5% 0% 11,2% 12,4% 9,1% 7,0% 7,1% 3,8% produkt proces produkt i proces przedsiębiorstwa przemysłowe przedsiębiorstwa z sektora usług Rys. 2. Przedsiębiorstwa innowacyjne w latach według rodzajów innowacji na podstawie [4, s. 30] Wśród przedsiębiorstw logistycznych największy odsetek podmiotów, które wprowadziły w badanych latach innowacje produktowe odnotowano wśród jednostek z działu Magazynowanie i działalność usługowa (4,6%). Innowacje procesowe najczęściej wprowadzały przedsiębiorstwa z działu Transport wodny (11,4%), natomiast dominującą grupą wśród innowacji organizacyjnych i marketingowych są przedsiębiorstwa prowadzące Działalność pocztowa i kurierska, odpowiednio 20%, 22% (rysunek 3). 30% 20% 10% 0% 3,0% 2,9% 4,2% 4,6% 4,0% 11,4% 11,4% 12,5% 12,8% 12,5% 8,3% 10,0% 8,0% 7,4% 4,6% 4,1% 2,9% 2,9% innowacje produktowe innowacje procesowe innowacje organizacyjne innowacje marketingowe Transport lądowy i rurociągowy Transport wodny Transport lotniczy Rys. 3. Przedsiębiorstwa innowacyjne w latach według rodzajów innowacji z sektora usług logistycznych na podstawie [4, s. 33, 38, 44] 20,0% Magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport Działalność pocztowa i kurierska 22,0% Podmioty gospodarcze, aby utrzymać się na rynku i stanowić konkurencję, zwłaszcza na rynku międzynarodowym, powinny prowadzić działalność innowacyjną. Dzięki ukierunkowaniu na różnego rodzaju ulepszenia i nowości, przedsiębiorstwa te mogą osiągnąć wiele korzyści ekonomicznych. Ocena poziomu innowacyjności na podstawie danych internetowych Metodyka badań Internet w istotny sposób wspomaga rozwój przedsiębiorstw. Można przypuszczać, że przedsiębiorstwa innowacyjne posiadają strony internetowe, na których zamieszczają informacje dotyczące ich działalności innowacyjnej. Poszukiwanie informacji w zasobach internetowych można zaliczyć do działań określanych jako clipping. Zgodnie z definicją Clipping (press clipping) jest to metoda pomiaru efektywności działań public relations. Polega na analizie wszelkich informacji, komunikatów, jakie pojawiają się w mediach, na temat danej firmy, organizacji [10]. Zasoby internetowe zawierają informacje przydatne do oceny poziomu innowacyjności poszczególnych przedsiębiorstw. Przyjęta metodyka oceny innowacyjności przedsiębiorstw, obejmowała analizę treści stron internetowych, ukierunkowaną na zagadnienia innowacyjności, poszczególnych przedsiębiorstw. 4945

5 Jako zalety takiej metodyki pozyskiwania danych można wskazać [5]: łatwy dostęp do dużej liczby stron internetowych, brak konieczności uzyskiwania zgody badanego podmiotu, możliwość analizy informacji pozyskiwanych z różnych źródeł np. stron www, baz danych o podmiotach gospodarczych. Natomiast słabe strony tej metodyki to: różny poziom i zakres informacji zamieszczanych na stronach internetowych, ograniczona wiarygodność danych, konieczność analizy różnych źródeł danych i informacji. Przykładem tego rodzaju badań jest przedstawiona w pracy [5] ocena poziomu innowacyjności przedsiębiorstw należących do branż o znaczącym potencjale innowacyjnym. Przeprowadzone w 2012 roku badania obejmowały wyselekcjonowanych 912 przedsiębiorstw z województwa świętokrzyskiego. Wykorzystywane w badaniach informacje dotyczące przedsiębiorstw pozyskiwane były z następujących źródeł: Rejestr REGON, Baza Centralna ewidencja i informacja o działalności gospodarczej, Baza Podmiotów Gospodarczych, Krajowy Rejestr Sądowy on-line, Strony internetowe badanych przedsiębiorstw, Strona internetowa Kieleckiego Parku Technologicznego, Inne źródła internetowe związane pośrednio z badanymi przedsiębiorstwami. W ramach prowadzonych badań nie wprowadzono kwantyfikacji, nie wyróżniono dodatkowych poziomów, pozostając przy dwustanowej ocenie innowacyjności. Wyniki prowadzonych badań wskazują, że 32% badanych przedsiębiorstw posiadało strony internetowe, a 19,74% zostało uznane za innowacyjne. W ramach badań przeprowadzano analizy w różnych układach. Jako przykład można pokazać zależność poziomu inowacyjności od czasu działalności przedsiębiorstwa (Rysunek 4) %; %; %; %; %; %; %; %; %; %; Liczba przedsiębiorstw Liczba innowacyjnych przedsiębiorstw Rys. 4. Innowacyjność w zależności od czasu działalności przedsiębiorstwa Źródło: [5, s.120] Innym przykładem jest przedstawiono w pracy [4]. Ocena poziomu innowacyjności przedsiębiorstw informatycznych Przeprowadzone badania obejmowały 446 firm informatycznych z województwa świętokrzyskiego. Ze względu na specyfikę badanej grupy w badaniach zastosowano stopniowanie poziomu innowacyjności, wyróżniono cztery poziomy innowacyjności przedsiębiorstw. Poziom 4 (najwyższy) obejmował przedsiębiorstwa zajmujące się tworzeniem złożonego, specjalistycznego oprogramowania z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi informatycznych. Natomiast poziom 1 (najniższy) obejmował proste usługi informatyczne w ramach konfiguracji, obsługi i serwisu komputerów, lokalnych sieci oraz tworzenie prostych stron internetowych. Pomiędzy nimi znajdował się odpowiednio zdefiniowany poziom 2 oraz

6 W ramach badań na podstawie źródeł internetowych zebrano informacje dotyczące zidentyfikowanych 446 firm branży informatycznej województwa świętokrzyskiego. Wyniki w postaci grup przedsiębiorstw przypisanych do kolejnych poziomów innowacyjności w formie graficznej pokazano na Rysunku Rys. 5. Przedsiębiorstwa informatyczne w podziale na grupy Źródło: [4, s. 163] Analiza poziomu innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych na podstawie danych zamieszczonych na stronach internetowych jest kontynuacją przedstawionych badań prowadzonych w Katedrze Inżynierii Produkcji na Wydziale Zarządzania i Modelowania Komputerowego Politechniki Świętokrzyskiej. Badanie oceny innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych. Według przyjętej metodyki badanie oceny innowacyjności dokonywano na podstawie analizy treści stron internetowych przedsiębiorstw logistycznych województwa świętokrzyskiego. Dla wybranych przedsiębiorstw, korzystając z wyszukiwarki internetowej Google, oraz wyszukiwarek teleadresowych, poszukiwano stron www, a uzyskane informacje posłużyły do dokonania oceny poziomu innowacyjności przedsiębiorstw. W ocenie innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych, podobnie jak w pracy [3], [4], zastosowano stopniowanie poziomu innowacyjności. Uwzględniając specyfikę badanych przedsiębiorstw, przyjęto trzy poziomy innowacyjności: innowacyjne, średnio innowacyjne i nieinnowacyjne (tablica 2). Odstąpiono w ten sposób od oceny dwustanowej. Przynależność do odpowiedniej strefy pokazuje stopień nasycenia innowacyjnością. W wyniku analizy otrzymano strukturę innowacyjności przedsiębiorstwa. Tablica. 2. Strefy poziomu innowacyjności Nr strefy Poziom innowacyjności 1 innowacyjne 2 średnio innowacyjne 3 nieinnowacyjne Zgodnie z tą klasyfikacją poziom 1 innowacyjności najwyższy- odpowiada firmom, w których wykorzystywana jest zaawansowana wiedza logistyczna, wytwarzają złożone usługi w sposób kompleksowy. Podczas realizacji usługi wykorzystują innowacyjne metody i technologie, oraz zaawansowane systemy informatyczne. Zatrudniają wysoko wykwalifikowaną kadrę, prowadzą stałe regularne szkolenia. Biorą aktywny udział w mediach, oraz targach. Mają wdrożony system zarządzania jakością, a także systematycznie przeznaczają środki na rozwój, zapewniając sobie w ten sposób wysoką pozycję rynkową. 4947

7 Poziom 2 innowacyjności średnio innowacyjny odpowiada firmom zajmującym się usługami logistycznymi o średnim i małym stopniu złożoności. W trakcie realizacji usługi wykorzystują tradycyjne metody i technologie, oraz proste systemy informatyczne. Firmy te okazjonalnie prowadzą szkolenia pracowników, oraz sporadycznie uczestniczą w targach. Nie posiadają działu rozwoju, ale wysoki udział pracowników z wyższym wykształceniem. Poziom 3 innowacyjności najniższy nieinnowacyjny, odpowiada firmom świadczącym podstawowy zakres usług. W trakcie realizacji usługi wykorzystują proste metody i technologie, nie korzystają z systemów informatycznych. Nie prowadzą promocji w mediach, a także nie wprowadzają innowacji w realizacji usług. Zatrudnieni pracownicy są ogólnie przyuczani do wykonywanych prac. W realizowanym badaniu innowacyjności przedsiębiorstw można wyróżnić kilka powiązanych ze sobą etapów (Rysunek 6). Rys. 6. Etapy badania poziomu innowacyjności Etap I Pozyskiwanie danych z bazy REGON polega na określeniu populacji na podstawie bazy Krajowego Rejestru Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON, która została poddana ocenie. Etap II Wybór kryterium przynależności do grup- wstępna weryfikacja danych uzyskanych z bazy REGON- określenie kryterium podziału danej populacji, oraz wybór przedsiębiorstw, które były poddawane ocenie. Podmioty można klasyfikować według różnych kryteriów, ze względu na formę organizacyjno- prawną przedsiębiorstwa, rozmiar działalności, rok założenia działalności, czy też podział przedsiębiorstw według Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD. Etap III Szczegółowa identyfikacja oceny określenie poszczególnych działań w przedsiębiorstwie, które będą poddawane ocenie innowacyjności. Działania te dotyczą sposobu wytwarzania usługi (produktów), które otrzymuje klient, zadowolenia klienta jako rodzaj produktu w działalności usługowej o charakterze niematerialnym, a także obejmują etap pozyskiwania klienta, zarządzania w ramach wykonywania usług, zamawiania usługi, obsługę serwisową, jak również rozwój usług, oraz szkolenia podnoszące kwalifikacje i umiejętności pracowników. Etap IV Analiza treści stron internetowych przedsiębiorstw- poszukiwanie informacji w zasobach internetowych przydatnych do oceny innowacyjności przedsiębiorstwa. Etap V Ocena poszczególnych działań w przedsiębiorstwie, poprzez wskazanie odpowiednich działań w strefach poziomu innowacyjności. Etap VI Określenie poziomu innowacyjności całego przedsiębiorstwa. Analiza wyników badań Podmiotem badawczym były przedsiębiorstwa logistyczne z województwa świętokrzyskiego. Dla aktywnych 392 przedsiębiorstw z województwa świętokrzyskiego, uzyskanych na podstawie bazy 4948

8 Krajowego Rejestru Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON, deklarujących na etapie uruchamiania działalności gospodarczej przedmiot działalności, jako działalność w branży logistycznej, sekcja H- Transport i magazynowanie, poszukiwano stron www. Wyniki prowadzonych badań wskazują, że jedynie 26 spośród badanych 392 przedsiębiorstw posiada strony internetowe, co stanowi 7% populacji (Rysunek 7). innowacyjne średnio innowacyjne nieinnowacyjne pozostałe posiadają strony www pozostałe 4% 2% 1% 26 93% 366. Rys. 7. Procent przedsiębiorstw innowacyjnych oraz aktywnych w Internecie Większość przedsiębiorstw, dla których nie znaleziono stron www jest widoczna w Internecie w sposób pośredni, na portalach teleadresowych, takich jak czy Wyniki analizy odnoszą się do liczby aktywnych w Internecie przedsiębiorstw. W ocenie poziomu innowacyjności wykorzystywanych w działalności przedsiębiorstw stosowano standardy OECD (Organization for Economic Co-operation and Development). Spośród aktywnych w Internecie 26 przedsiębiorstw, 16 wykazuje się działalnością innowacyjną, co stanowi 62%. Natomiast 11% firm, nie prowadzi działań innowacyjnych. Na rysunku 8 został przedstawiony procent przedsiębiorstw innowacyjnych, spośród przedsiębiorstw aktywnych w Internecie, oraz procent przedsiębiorstw innowacyjnych aktywnych w Internecie w zależności od szczegółowej formy prawnej. spóldzielnie innowacyjne średnio innowacyjne nieinnowacyjne 11% spólki komandytowe spólki cywilne spólki jawne 27% 62% sp. Z o.o. spólki akcyjne nieinnowacyjne średnio innowacyjne innowacyjne Rys. 8. Przedsiębiorstwa aktywne w Internecie, oraz ich forma prawna Największy odsetek przedsiębiorstw innowacyjnych występuje w grupie spółek z ograniczona odpowiedzialnością (z o.o.), aż 65 % spośród aktywnych w Internecie przedsiębiorstw, wykazuje działalność innowacyjną. 4949

9 Na Rysunku 9 przedstawiono poziom innowacyjności w zależności od czasu działalności przedsiębiorstwa, oraz wielkości przedsiębiorstwa. Największy udział przedsiębiorstw innowacyjnych w poszczególnych latach jest obserwowany dla przedsiębiorstw młodych powstałych po 2011 roku (23,1%). Analizując wielkość przedsiębiorstw, największy odsetek, przedsiębiorstw innowacyjnych zaobserwowano w grupie przedsiębiorstw dużych, (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Ich udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw dużych posiadających strony www wyniósł 75%. Wynika to z faktu, iż duże przedsiębiorstwa posiadają odpowiedni kapitał by móc wdrażać innowacyjne rozwiązania. 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% innowacyjne 19,2% 19,2% 19,2% 0,0% 11,5% 7,7% 23,1% 0,0% przed po 2011 nieinnowacyujne 0,0% średnio innowacyjne Rys. 9. Innowacyjność w zależności od czasu funkcjonowania oraz wielkości przedsiębiorstwa innowacyjne średnio innowacyjne nieinnowacyjne Rysunek 10 prezentuje badane przedsiębiorstwa w podziale na deklarowany obszar działalności logistycznej. W grupie 392 badanych przedsiębiorstw największy odsetek, aż 96% stanowiły przedsiębiorstwa prowadzące działalność związaną z transportem drogowym towarów (PKD 4941Z), jak również te przedsiębiorstwa stanowią największy procent, ponad 96% wśród analizowanych przedsiębiorstw innowacyjnych. 5210B 3% 5224C 1% innowacyjne posiadają strony www Z 96% Z 5210B 5224C Rys. 10. Innowacyjność w zależności od czasu funkcjonowania oraz wielkości przedsiębiorstwa Podsumowanie Ocena innowacyjności przedsiębiorstw, jest bardzo złożonym zagadnieniem. W zależności od przyjętych kryteriów otrzymywane są różne oceny, co utrudnia porównywanie wyników badań. Analiza stron internetowych przedsiębiorstw, stanowi cenne źródło informacji. Dane uzyskane metodą clippingu, obejmowały 392 przedsiębiorstwa logistyczne z województwa świętokrzyskiego, prowadzące działalność gospodarczą w branży TLS. Przedstawione wyniki pokazują strukturę innowacyjności przedsiębiorstw. Badanie oceny innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych jest kontynuacją badań prowadzonych w Katedrze Inżynierii Produkcji na Wydziale Zarządzania i Modelowania Komputerowego Politechniki Świętokrzyskiej. Ze względu na dużą różnorodność firm logistycznych prowadzenie badań napotyka na wiele przeszkód. 4950

10 Niestety dużym zaskoczeniem jest to, że tylko 7% przedsiębiorstw logistycznych z regionu świętokrzyskiego, posiada własne strony internetowe. Odsetek ten jest o wiele niższy w porównaniu z wcześniej prowadzonymi badaniami, gdzie w grupie przedsiębiorstw informatycznych i przedsiębiorstw należących do branż o znaczącym potencjale innowacyjnym odpowiednio 24%, 32% posiadało strony www. W grupie przedsiębiorstw logistycznych aktywnych w Internecie 62% stanowią firmy innowacyjne, 27% średnio innowacyjne, a tylko 11 % spośród badanych to firmy, które nie prowadzą działalności innowacyjnej. Z przeprowadzonych badań wynika również, iż największy udział przedsiębiorstw innowacyjnych jest obserwowany w grupie przedsiębiorstw dużych (75%), oraz przedsiębiorstw młodych powstałych po 2011 r. (23,1%). Odsetek ten odzwierciedla wyniki badań OECD poświęcone dynamice zatrudnienia (DynEmp) [6], zgodnie z którymi, to młode firmy dają najwięcej miejsc pracy, wykazują duży potencjał wzrostu, mają decydujące znaczenie w pobudzeniu wzrostu gospodarczego i innowacyjności. Streszczenie Innowacyjność jest dominującym czynnikiem zapewniającym rozwój przedsiębiorstwa i utrzymanie przewagi konkurencyjnej na rynku. Badanie oceny poziomu innowacyjności przedsiębiorstwa zależy od założonego celu, który chcemy uzyskać. W pracy przedstawiono ocenę poziomu innowacyjności przedsiębiorstw logistycznych na podstawie danych uzyskanych ze źródeł internetowych. Wprowadzono kwantyfikacje poziomów innowacyjności, wskazując na korzyści wynikające z takiego podejścia. Dane uzyskane metodą clippingu, obejmują wybrane przedsiębiorstwa logistyczne z województwa świętokrzyskiego, prowadzące działalność gospodarczą w sektorze usług logistycznych. Słowa kluczowe: innowacyjność, metoda clippingu, logistyka Abstract EVALUATION OF THE INNOVATION LEVEL OF LOGISTICS ENTERPRISES Innovation is the dominat factor that provides development and maintenance a competitive advantage of enterprises in the market. Study the assessing level of enterprise innovation depends on the goal that we want to obtain. The paper presents evaluation of the innovation level of logistics enterprises on the basis of data obtained from online sources. Quantification of innovation levels was introduced, pointing to the benefits resulting from such approach. Data obtained by clipping method include selected logistics enterprises in Świetokrzyskie voivodship leading economic activity in the logistics sector. Keywords: Innovation, method of clipping, logistics Literatura [1] Dzida L., Masłowska A., Orczykowska M., Orzechowska U., Piotrowska J., Rozkrut D., Wegner M.: Działalność innowacyjna przedsiębiorstw, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Szczecinie, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa [2] Fazlagić J.:Czy Twoja firma jest innowacyjna? Jak poszukiwać innowacji w sektorze usług? Podpowiedzi dla MSP, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa [3] Kaczmarska B., Gierulski W., Sulerz A.: Audyt technologiczny w procesie badania innowacyjności przedsiębiorstw, w: Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod red. R. Knosali, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2013, ISBN , s

11 [4] Kaczmarska B., Sulerz A.: Ocena innowacyjności przedsiębiorstw informatycznych, w: Rola informatyki w naukach ekonomicznych i społecznych. Innowacje i implikacje interdyscyplinarne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej, Kielce 2013, s [5] Kaczmarska B.: Ocena poziomu innowacyjności przedsiębiorstw na podstawie zasobów internetowych, w: Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod red. R. Knosali, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2013, ISBN , s [6] OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2013 Innovation for Growth, ( [7] Olszański M., Piech K.: E-Biznes- innowacje w usługach. Teoria, praktyka, przykłady, Klub Innowacyjnych Przedsiębiorstw, Warszawa [8] Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji, Wyd. trzecie, ( [9] Schumpeter J.A.: Teoria rozwoju gospodarczego, PWN, Warszawa [10]