"Quo vadis" - powieść Nobla warta. Wielopoziomowość i wielofunkcyjność utworu

Transkrypt

1 "Quo vadis" - powieść Nobla warta. Wielopoziomowość i wielofunkcyjność utworu Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Epopeja chrześcijanska Quo Vadis rozsławiła Sienkiewicza i pokazała, że Polacy nadal zachowali dorobek kulturowy i zdolni są, mimo braku własnego państwa, do narodowych sukcesów "Quo vadis" - powieść Nobla warta. Omów wielopostaciowość i wielofunkcyjność utworu. Oto materiały prezentacji maturalnej na ten temat. Napisałem go ja - Szymon Toda z angecji reklamowej w iternecie prostrony.com. Twała 8 minut, dużo pominąłem, oceniono ją na 20pkt (100%). Kolejno są tu: bibliografia, konspekt, plan wydarzeń, streszczenie pracy, prezentacja. Temat: "Quo vadis" - powieść Nobla warta. Omów wielopostaciowość i wielofunkcyjność utworu. I. Literatura podmiotu: 1. Sienkiewicz H., Quo Vadis, Oficyna Wydawnicza, Poznań 2000 II. Literatura przedmiotu: 1. Krzyżanowski J., Quo Vadis [w:] tegoż, Twórczość Henryka Sienkiewicza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976, s Nofer A., Quo Vadis? [w:] tegoż, Henryk Sienkiewicz, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988, s Stawar A., <<Quo vadis>> << Krzyżacy>>, [w:] tegoż, Pisarstwo Henryka Sienkiewicza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1960, s Tomasz Plotnik, Literacka Nagroda Nobla, [on-line], modyfikacja: :19, dostępna w Internecie: III. Materiały pomocnicze: brak IV. Ramowy plan wypowiedzi: Konspekt 1. Teza: a) Geneza Quo Vadis, b) pytania, na które chcę odpowiedzieć: Jaka jest wielopostaciowość utworu?, Dlaczego ta powieść jest wielofunkcyjna?, Czy powieść Sienkiewicza pomogła mu w zdobyciu nagrody Nobla?, c) Quo Vadis jako powieść rozsławiająca Sienkiewicza i przyczyniająca się do otrzymania przez niego nagrody Nobla, d) przedstawienie kolejności prezentowanych treści i uzasadnienie. 2. Kolejność prezentowanych treści: a) Quo Vadis - krótkie wprowadzenie do lektury, b) wielopostaciowość: - bohaterowie historyczni i iluzja realności postaci fikcyjnych, - bohaterowie dobrzy i źli, - wątek miłosny romans rozwija akcje w powieści,

2 c) wielofunkcyjność: - świat chrześcijański i pogański w powieści funkcja porównawcza dwóch światów: i. stary świat pogański, młody świat chrześcijański, ii.poganie bogaczami, chrześcijanie ludźmi biednymi, iii. moralność obu światów człowieczeństwo i materializm, - opis kultury starożytnej, 3. Nagroda Nobla. - definicja, - za co Sienkiewicz został noblistą, Wnioski: 1. Quo Vadis przyniosło światową sławę Sienkiewiczowi i przyczyniło się do otrzymania przez niego nagrody Nobla, 2. Powieść jest bardzo różnorodna, porusza wiele problemów i wątków, jednocześnie stanowiąc spójną całość i przyniosła Sienkiewiczowi nieśmiertelność. Streszczenie prezentacji I. WSTĘP 1. QV powieść historyczna o losach 1-szych chrześcijan i miłości Ligii i Winicjusza 2. Geneza widok kapliczki QV 3. Praca w czasach zaborów prześladowanie Polaków 4. Wiedza o Rzymie studia 5. Inspiracja dziełami Tacyta i Siemiradzkiego 6. Podsumowanie powieść wielopostaciowa, kilka funkcji, przyczyniła się do Nobla II. STRESZCZENIE 1. Petroniusz 2. Aulus 3. Uczta Nerona Ligia się zraża 4. Ucieczka Ligii ze strachu przed miłością i grzechem 5. Winicjusz polubił Jezusa 6. Błogosławieństwo 7. Pożar 8. Wina chrześcijan za pożar 9. Igrzyska 10. Ursus ratuje Ligię 11. Lud wymusza wolność dla Ligii 12. Sycylia 13. Samobójstwa Nerona i Petroniusza III. WIELOPOSTACIOWOŚĆ 1. QV to realistyczna powieść, potrzeba poszukiwań by dostrzec wielopostaciowość 2. Przenikanie fikcji z rzeczywistością: a. autentyczne postaci: Neron, Petroniusz, Apostołowe, Seneka, Tygellinus b. fikcyjne postaci: Winicjusz, Ligia, Ursus, Kryspus, Chilon, Eunice 3. Mieszanie fikcji i historii: a. romans Petroniusza i Eunice b. romans Popey i Winicjusza c. wymuszenie łaski d. wątek miłosny całkowicie fikcyjny 4. Przypomnienie wartości: walka dobra ze złem (Neron vs Chrześcijanie) 5. Metamofrosa Chilona rozdawnictwo, Winicjusz, Neron, nawrócenie, zadośćuczynienie, tortury. 6. Wątek miłosny napędza akcje, bo zwraca uwagę Nerona, powoduje prześladowanie chrześcijan i igrzyska, obraca lud przeciw Neronowi, zmusza do samobójstwa Nerona.

3 IV. WIELOFUNKCYJNOŚĆ 1. Dwie funkcje: porównanie światów, opis kultury starożytności 2. Wiek: nowe, nieznane Chrześcijaństwo vs. poznane i zaufane pogaństwo 3. Kasa: bieda (ludność napływowa, nędzarze, robotnicy, zbiegowie) vs. pieniądze (dwór, obywatele, patrycjusze) 4. Moralność: Jezus-miłość do bliźniego/bezpieczeństwo vs. ludzie jak przedmioty, miłość zdegradowana do pożądania/strach o jutro 5. Podsumowanie: chrześcijaństwo wypadło blado, metafora: drzewo w cieniu drzewa. Grecja-piękno, Rzym-wzór siły, Chrześcijaństwo-pojęcie miłości do Boga i bliźniego 6. Opis kultury: oparte na autentycznych dokumentach, znawcy potwierdzają zgodność. 7. Fakty historyczne i sytuacja polityczna: spisek Pizona, mordy, bunt legii galijskich, hiszpańskich, pretorianów, pożar, prześladowania chrześcijan, obwołanie Galby cezarem, samobójstwo Nerona i Petroniusza V. LITERACKA NAGRODA NOBLA 1. Prestiż nagrody 1905r. 2. QV przyniosło sławę, 2mln nakładu. 3. popularna starożytność + tendencja apologetyczna 4. genialność: na tle starożytności aluzje do teraźniejszości: problem nieistniejącej Polski i przypomnienie przykazania miłości 5. Praca nad QV była dla Sienkiewicza najcięższa, dokładność zapewniła po 9 latach Nobla VI. WNIOSKI 1. QV przyniosło sławę, przyczyniło się do Nobla. Rozsławiła Sienkiewicza, pokazała, że Polacy zachowali dorobek i zdolni są do sukcesów. 2. Powieść jest różnorodna: porusza wiele problemów i wątków, stanowiąc całość. Plan wydażeń "Quo vadis" Winicjusz odwiedza Petroniusza i opowiada o pożądaniu do Ligii. Winicjusz i Petroniusz odwiedzają Aulusa Plaucjusza i Pomponię Grecynę, by wybadać sytuację. Petroniusz obiecuje pomóc Winicjuszowi zdobyć Ligię. Pretorianie zabierają Ligię dla Nerona razem z Ursusem. Aulus Plaucjusz odwiedza Winicjusza i przekonuje się niewinności Winicjusza bo, on nic nie wie o porwaniu Ligii. Winicjusz atakuje Petroniusza zły, że porwał Ligię, ale okazuje się, że to dla pozorów, a Ligia zostanie oddana Winicjuszowi. Ligia pod opieką Akte. Ligia na uczcie spoczywa obok Winicjusza i cieszy się. Petroniusz odstrasza Ligię swoją natarczywością. 10. Ursus ratuje Ligię z uczty i wychodzą. 11. Ligia spotyka Popee, która jest zazdrosna o jej urodę i mści się na Ligii nie chcąc jej pomóc. 12. Ligia w drodze do Winicjusza zostaje odbita przez Chrześcijan. 13. Akte mówi Winicjuszowi, że Ligia go kochała i że nie porwali jej ludzie Nerona. 14. Petroniusz oddaje Winicjuszowi Eunice, która chce zostać i obiecuje załatwić poszukiwacza Ligii. 15. Wkracza Chilon Chilonides i podejmuje się odszukać Ligię. 16. Córka Nerona umiera, Neron wyjeżdża z Rzymu. 17. Chilon dowiaduje się, że Ligia jest Chrześcijanką. 18. Chilon spotyka Glauka i przekonuje Ursusa, by go zabił. 19. Chilon donosi, że Ligia będzie słuchała nauk apostoła.

4 20. Winicjusz zrozumiał, że nauka chrześcijan stoi mu i Ligii na przeszkodzie. 21. Winicjusz śledzi Ligie i porywa ją, Kroto walczy z Ursusem, 22. Ligia ratuje Winicjusza ( Nie zabijaj! ), a Chilon ucieka. 23. Ursus znajduje Chilona i przyprowadza do Winicjusza (do chrześcijan). 24. Winicjuszem opiekuje się Glaukos, Ligii każą uciekać, ale Winicjusz załatwia, by go nie szukano (Chilon zanosi wiadomość o wyjeździe Winicjusza) 25. Chilon rozpoznany jako namawiający Ursusa, zabójca Glauka. Jest mu to darowane. 26. Ligia przekonuje się, że kocha Winicjusza i wstydzi się tego. 27. Winicjusz staje się milszy dla niewolników. 28. Ligia ucieka z miłości by nie zgrzeszyć. 29. Neron wraca do Rzymu, Petroniusz zamienia Chryzotemis na Eunice. 30. Winicjusz rozrywa się na uczcie w ogrodach i spotyka przebraną Popee, ratuje go Petroniusz. 31. Winicjusz dostaje zaproszenie od Nerona do Ancjum. 32. Chilon dowiaduje się gdzie jest Ligia i proponuje porwanie zostanie za to wychłostany. 33. Chilon prowadzi Winicjusza do domu Ligii. Tam spotykają Pawła, Piotra, Glaukosa, Kryspa Winicjusz prosi o rękę Ligii, Ligia wyznaje miłość. Błogosławieństwo Piotra. 34. Winicjusz postanawia przyjąć chrzest. 35. Winicjusz opowiada Petroniszuowi o oświadczynach i zamiarze chrztu. Uwalnia niewolników i rozdaje pieniądze. 36. Wyjazd Nerona i Winicjusza do Ancjium. 37. Wzrok Piotra spotyka się ze wzrokiem Nerona. 38. Popea chcę uczynić Winicjusza kochankiem, ale on woli Ligię. 39. Neron dyskutuje o pożarze. 40. Winicjusz wymyka się do Rzymu do Ligii, ale musi wracać. 41. W Ancjium Neron pisze poemat o pożarze Troi. Petroniusz gani go za słaby utwór, a Neron stwierdza, że chce zobaczyć płonące miasto. 42. Petroniusz załatwia pozwolenie dla Winicjusza by wyjechać do Ligii i poślubić ją. Popem jest wściekła. 43. Posłaniec przynosi wieść o pożarze Rzymu. 44. Marek gna do ukochanej i po drodze dowiaduje się, że to dziwny pożar, którego nie pozwolono gasić. 45. Chilon odnajduje Winicjusza i przynosi dobre wieści: Ligia żyje. 46. Poszukiwania. Chilon proponuje szukać w katakumbach. Spotykają św. Piotra i idą za nim. 47. Neron nadciąga pod mury miasta. Recytuje wiersze i denerwuje tłumy, Petronisz ratuje sytuację obiecując rozdawnictwo i igrzyska. 48. Piotr zaprowadził Winicjusza i Chilona do Ligii i innych. Winicjusz proponuje wszystkim wyjazd na Sycylię. Piotr nie chce zostawić wiernych i pod wpływem jego postawy inni też zostają.

5 49. Pogłoski, że pożar jest dziełem cezara szukanie kozła ofiarnego. Tygellinus mówi, że to wina chrześcijan. Petroniusz się sprzeciwia i przegrywa. 1. Żydzi przyprowadzają cezarowi wiarygodnego świadka Chilona: wydaje wszystkich. 51. Petroniusz ostrzega Winicjusza przed niebezpieczeństwem grożącym chrześcijanom i Winicjusz od razu pędzi do Ligii, ale jest już za późno - jest w więzieniu. Słychać okrzyki Chrześcijanie dla lwów! 52. Petroniusz i Winicjusz próbują przekupywać dostojników bez skutku. 53. Winicjusz błaga św. Piotra o modlitwę za Ligie. 54. Winicjusz nie może odwiedzać Ligii panuje gorączka i nikogo nie wpuszczają. 55. Chilon w lektyce gardzi Winicjuszem. 56. Ligia wysyła pożegnalny list i mówi, że zobaczy się z Winicjuszem na arenie. 57. Petroniusz straszy Popee Chrystusem i ta chce pomóc, ale jej dziecko zabiają ludzie Nerona. 58. Igrzyska. Winicjusz przekupił strażników i przeszukuje więzienia cyrkowe. 59. Jatka, krzyżowanie, walki, krew. Kryspus przeklina Nerona z krzyża i przepowiada koniec jego rzadów. 60. Chilon chce uniknąć widoku igrzysk. Neron chce by Chilon widział płonących chrześcijan. 61. Winicjusz zostaje grabarzem, chce przebrać Ligie by uciekła z więzienia. Ligia chce by spotkali się po śmierci w raju. 62. Dozorcy nie wpuszczają dalej nikogo do więzienia Winicjusz obserwuje kogo wyprowadzają na spalenie. Ligi tam na szczęście nie ma. 63. Uczta Tygelina, chrześcijanie płoną. Chilon widzi palonego Glauka, a ten mu przebacza. 64. Chilon okrzykuje Nerona podpalaczem i poświadcza niewinności chrześcijan. Św. Paweł z Tarsu daje mu chrzest. 65. Tygelin torturuje Chilona, ale ten nie odwołuje swoich słów. 66. Chilon jest ukrzyżowany. Św. Piotr krzyczy do ukrzyżowanych Pokój męczennikom!. 67. Stara się wciągnąć Petroniusza do spisku Bizona, on odmawia. Petroniusz przypomina Neronowi, że obiecał Ligię Winicjuszowi i przegrywa. 68. Ursus skręca kark turowi i ratuje ligię Winicjusz okrywa ją togą, Petronisz nakazuje znak łaski, tłum także. Wszyscy przechodzą pod opiekę ludu rzymskiego. 69. Ligia zdrowieje w domu Petroniusza razem z innymi chrześcijanami. 70. św. Piotr musi opuścić Rzym i odchodzi. Ukazuje mu się Chrystus: Quo Vadis Domine? Gdy ty opuszczasz lud mój, do Rzymu idę, by mnie ukrzyżowano raz wtóry. Piotr zawraca. 71. św. Piotr ukrzyżowany, św. Paweł umiera. 72. Wykryto spisek Pizona korowód śmierci. 73. Winicjusz jest szczęśliwy z Ligią na Sycylii. 74. Petroniusz oskarżony o spisek wydaje ucztę, czyta list do Nerona i każe podciąć sobie żyły. 75. Neron wraca do Rzymu, but legii galijskich, hiszpańskich. Galba okrzyknięty cezarem.

6 76. Neron popełnia samobójstwo. Prezentacja Quo Vadis. Powieść za czasów Nerona Henryka Sienkiewicza to bardzo złożona epopeja o losach pierwszych chrześcijan opowiadająca historie miłości ludzi z dwóch światów. Czytamy o rzymskim poganinie i wojowniku Marku Winicjuszu oraz jego miłości do młodej zakładniczki cezara zwanej Ligią. To powieść historyczna, na pomysł napisania której Sienkiewicz wpadł podczas swoich wycieczek po Rzymie, gdy jego przewodnik, słynny polski malarz Siemiradzki pokazał mu kapliczkę Quo Vadis wtedy to wyklarowała się w jego głowie wizja połączenia opowieści o starożytnym imperium z losami pierwszych chrześcijan. Pracował w czasach, gdy Polski nie było na mapie świata, podczas zaborów Rosji, Austrii i Prus, dlatego też tak bliski mu wydawał się temat prześladowań, bo to właśnie ucisk Polaków upewnił go w jego postanowieniu. Pewności Sienkiewiczowi dodawała jego wiedza o Rzymie studiował jego historię dokładnie, rozczytywał się w dziełach starożytnych. Piękne dzieje wiecznego miasta jak i oszałamiający widok jego zabytków pozwoliły mu puścić wodze fantazji. Inspirował się między innymi dziełami Tacyta i obrazami Siemiradzkiego o płonących chrześcijanach i życiu bogatych Rzymian. Quo Vadis to wielopostaciowa powieść, skupiająca w sobie kilka funkcji i z pewnością przyczyniła się do otrzymania przez Sienkiewicza najbardziej prestiżowej nagrody literackiej, bo w 1905 roku odebrał Nagrodę Nobla za całokształt twórczości. Powieść zaczyna się od przedstawienia dostojnego patrycjusza Petroniusza jest wujem Marka Winicjusza wojskowego, który przybywa do Rzymu po wojnie. Winijcusz zakochuje się w Ligii zakładniczce cezara, wychowance Aulusa Plaucjusza. Petroniusz postanawia pomóc swojemu krewnemu i używając swoich wpływów na władcę Rzymu, Nerona sprawia, że Ligia ma zostać odebrana Plaucjuszowi i oddana Winicjuszowi. Właśnie to wydarzenie rozwija całą akcję powieści i związane z tym perypetie: uczta u Nerona, na której Ligia zraża się do Winicjusza i ucieka, nieudana próba porwania dziewczyny, rozpalające się uczucie między Winicjuszem i Ligią, która ucieka, bojąc się, że jej miłość nie spodoba się Jezusowi. Winicjusz poznaje bliżej jej wiarę i przekonuje się do chrześcijaństwa, odnajduje kobietę i otrzymuje błogosławieństwo św. Piotra, by dowiedzieć się o pożarze Rzymu, za który odpowiedzialność Neron zrzuca na chrześcijan: wszystkich ich, razem z Ligią postanowiono uwięzić. Rozpoczynają się igrzyska na których męczeńsko giną wyznawcy Chrystusa. Ligię ratuje Ursus jej opiekun, osiłek, który zdjął ją z grzbietu tura na arenie podczas finałowej sceny igrzysk. Winicjusz i Ligia zwycięsko przechodzą próbę wiary i otrzymują wolność i osiadają spokojnie na Sycylii, podczas gdy w wyniku przewrotów Neron i Petroniusz popełniają samobójstwo. Quo Vadis to bardzo realistyczna powieść historyczna i potrzeba głębszych poszukiwań, by dostrzec jej wielopostaciowość. Przenikają się tu fikcja z rzeczywistością. Z jednej strony dostrzegamy autentyczne postaci, które faktycznie żyły i działały w starożytnym Rzymie: Neron, cezar Rzymu i jego ostatnie lata panowania, działalność apostołów Piotra i Pawła, fascynujący arbiter elegancji Petroniusz, który napisał Satyry i faktycznie był wmieszany w spisek Pizona czy sławny filozof Seneka oraz Tygellinus doradca Nerona i dowódca pretorianów. To niektóre postaci, które poznałem przez karty Quo Vadis. Relacje ich grup społecznych, które reprezentują, są tak wiernie odzwierciedlone, że trudno dopatrzyć się tam fikcyjnych bohaterów. Sienkiewicz po mistrzowsku wprowadza do powieści postacie fikcyjne i miesza ich losy. Mowa tu o zmyślonym trybunie wojskowym Winicjuszu i jego ukochanej Ligii. Kryspus przeklinający z krzyża Nerona, donosiciel Chilonides to także zmyślone postaci. Kochanka Petroniusza Eunice również nie istniała. Autor zręcznie mieszał wątki historyczne i fikcyjne łącząc je ze sobą i wykorzystał wiele zapomnianych, ciekawych motywów, w które wkomponował historyczne postaci. Mowa tu na przykład o niedoszłym romansie żony Nerona Poppey z fikcyjnym Winicjuszem. Fakt wymuszenia znaku łaskina cezarze dla Ligii, Winicjusza i Ursusa, mimo uderzającego prawdopodobieństwa też jest zmyślony. Wątek miłosny, mocno osadzony w realiach historycznych jest całkowicie fikcyjny Quo Vadis poddaje pod refleksje sprawy moralności ludzi i stara się przypomnieć, wydawać by się mogło, oczywiste wartości. Po raz kolejny w długiej historii literatury można zaobserwować na kartach powieści klasyczną

7 walkę dobra ze złem. Oparta jest ona na osi gry skorumpowanego i nikczemnego dworu Nerona z moralnymi wyznawcami nauk Chrystusa. Chciwy i próżny Neron góruje nad biedotą, która mimo własnych wartości nie jest w stanie sprzeciwić się tyranowi. Władca traktuje z pogardą swych poddanych, którzy zezłoszczeni wymuszają na nim kolejne decyzje, najpierw rozdawnictwo po pożarze Rzymu, krwawe igrzyska i w końcu prawo łaski dla Ligii. Jego arogancja obraca się przeciwko niemu samemu, gdy lud obwołuje cezarem Galbę, a Neron traci wszystko, co posiadał, i zmuszony jest targnąć się na swoje życie. To klasyczne przedstawienie konsekwencji, jakie przynoszą podłość i poczucie wyższości nad innymi. Innym ciekawym motywem jest metamorfoza Chilona Chilonidesa. Utrzymywał się z dnia na dzień żył na cudzym wikcie, by zacząć donosić na chrześcijan Winicjuszowi. Gdy zorientował się, że daje mu to duże korzyści majątkowe, zarzucił wszelką moralność i zdradził sekrety Petroniusza, Winicjusza i domu Aulusa Plaucjusza w zamian za miłość i hojność Nerona. Jak się okazało, świat, do którego się dostał zapewniał mu rozrywkę i dostatek, ale sumienie odezwało się w nim, na widok cierpienia chrześcijan na męczeńskich igrzyskach, które sam wywołał. Nie dosyć, że zdał sobie sprawę ze swojej winy, to błagał o przebaczenie Glauka, którego śmiertelnie skrzywdził. Przejął wartości chrześcijan, odkupując swe winy obróceniem pogłosek o winie za podpalenie Rzymu z chrześcijan z powrotem na Nerona. Nie odwołał zdania nawet przy torturach i w obliczu męczeńskiej śmierci, którą poniósł już z czystym sumieniem. Jego historia wartościuje odpowiednio naukę Jezus,a pokazując, do czego prowadzi jej odrzucenie i przestrzega ludzi przed jego postępowaniem ukazując męczeńską śmierć Chilona. Miłość Winicjusza i Ligii jest siłą napędzającą akcję w powieści. Dzięki temu zabiegowi autor miał okazję odnieść się, bez tracenia spójności tekstu, do wcześniej przedstawionych spraw moralności i sumienia. Pożądanie Winicjusza zachwiało całym światem Rzymu, powodując kolejne porwania Ligii, która stała się swoistym pomostem łączącym oba światy. Nagle, do dostojnego dworu cezara dostaje się sprawa chrześcijan wniesiona przez wuja Winicjusza Petroniusza. Intrygi dworu zaczynają się skupiać na chrześcijanach, których postanowiono srodze ukarać za rzekome podpalenie Rzymu. Wywołuje to reakcję Winicjusza, który bez zastanowienia rzuca się w wir przygód w lochach i poszukuje Ligii do skutku, podczas gdy Petroniusz szuka sposobu na ubłaganie cezara. Efektem pozornie zwyczajnego uczucia mężczyzny do niewiasty stały się największe, widowiskowe i najbardziej krwawe igrzyska w historii, na których mordowano chrześcijan. Quo Vadis sugeruje, że samobójstwo cezara to wynik tej miłości, ponieważ po widowiskowej walce Ursusa z turem i uratowaniu Ligii cały lud obraca się przeciwko niemu, a igrzyska, zamiast uspokoić społeczeństwo, przypomniały o tyranii władcy. Neron, skołowany zbyt szybkim obrotem sprawy zmuszony jest odebrać sobie życie. Właśnie dlatego miłość rozpędza i nadaje tempa akcji powieści. Powieść Sienkiewicza spełnia dwie główne funkcje. Porównuje światy pogański i chrześcijański - oba światy przedstawiono na zasadzie kontrastu. Druga funkcja to opis kultury, życia i sytuacji politycznej Rzymu podczas panowania Nerona stąd też tytuł Quo Vadis. Powieść za czasów Nerona. To co natychmiast rzuca się w oczy, to ogromna różnica między wiekiem porównywanych światów: świat chrześcijan niedawno powstał, bo jeszcze kilkadziesiąt lat temu Jezus Chrystus żył i nauczał, a teraz jego pierwsi wyznawcy rozpowszechniają jego nauki i zyskują kolejnych współbraci. Żyją jeszcze ludzie, którzy go znali. Pogaństwo natomiast posiada wypracowane wzorce kulturowe, systemy wartości i osiągnięcia cywilizacyjne. Jest dobrze poznane i akceptowane, ludzie darzą go zaufaniem. Uderzają różnice zamożności wyznawców poszczególnych kultów: nauki Chrystusa wyznaje biedna ludność napływowa, nędzarze, robotnicy i zbiegowie, podczas gdy kulty pogańskie wyznawane są przez zamożnych obywateli Rzymu, patrycjuszy i dwór Nerona. Dalej zauważa się różnice w moralności. Dla chrześcijan najważniejszą zasadą jest miłość bliźniego, a co za tym idzie dobroć, szacunek, uczciwość, wierność i przebaczanie win w stosunku do każdego człowieka. Życie według tych zasad daje poczucie bezpieczeństwa. Zupełnie inaczej jest w świecie pogańskim, w którym ludzie nie mają znaczenia i są traktowani jak przedmioty spełniające chwilowe zachcianki, a miłość jest zapomnianą zdegradowaną do namiętności przyjemnością. Wszyscy żyją w ciągłym strachu o swoje życie. Chrześcijanie wydają się wypaść blado na tle barwnych pogan, ale dobrze usprawiedliwia to metafora, że chrześcijaństwo to wyrastające młode drzewo w cieniu pogaństwa, które teraz wielkie i piękne, niedługo zwiędnie, ustępując młodej wierze. Widać tu chęć autora do zaznaczenia tendencji porównawczej zadziwiająco pięknej i bogatej kulturalnie rzeczywistości Rzymu, która upadła i siły odgrywającej decydującą rolę w późniejszej historii świata u swoich początków, a która trwa do dziś chrześcijaństwa. Grecja dała światu poezję, Rzym wzór siły. Chrześcijanie dodali do dorobku ludzkości pojęcie miłości do Boga i bliźniego.

8 Quo Vadis to też okazja do bliższego poznania kultury i rzeczywistości starożytnej. Znawcy starożytności twierdzą, że Quo Vadis jest oparte na autentycznych dokumentach i zgodne z wiedzą o tamtej epoce. Szczegółowy obraz obyczajów w Rzymie zapiera dech swoją dokładnością, co przyciąga czytelnika. Dzięki powieści Sienkiewicza można rozeznać się na temat ówczesnej sytuacji politycznej Rzymu. Sprzyjają temu przedstawienia faktów historycznych, jakimi były spisek Pizona i związane z tym mordy, bunt legii galijskich i hiszpańskich, bunt pretorianów, obwołanie Galby nowym cezarem oraz samobójstwo Nerona czy wielki pożar Rzymu i prześladowania chrześcijan. Literacka Nagroda Nobla uważana jest za najbardziej prestiżową międzynarodową nagrodą literacką na świecie. To właśnie ją Sienkiewicz otrzymał za całokształt swojej twórczości w 1905 roku. Mimo wielu wcześniejszych dzieł pisarza, dopiero Quo Vadis przyniosło mu szeroką sławę, bo w skali międzynarodowej było najpopularniejszą powieścią tamtych czasów, bo jak wskazują źródła nie licząc przedruków osiągnęła dwa miliony nakładu. Trafiła do wielu odbiorców, spełniając ich oczekiwania dotyczące pojęcia chrześcijaństwa. Na ten sukces składała się popularna wówczas tematyka starożytna i tematyka bliska ludziom powieść ma tendencję apologetyczną, czyli broni wiary chrześcijańskiej, ukazując topos siły miłości przezwyciężającej przeciwności. Omawianie problemów na tle starożytności pozwalało na swobodne aluzje do teraźniejszości i dopuszczało szczegółową analizę zagadnienia bez zniekształceń przez oczekiwania czytelnika. Sienkiewicz za pomocą historii rodzinnych krajów Ligii przedstawił problem nieistniejącej na mapie Polski oraz przypomniał światu o najważniejszym prawie chrześcijaństwa: o przykazaniu miłości. Sienkiewicz twierdzi, że praca nad powieścią należała do najcięższych jego zadań. Był świadom trudności zadania, ale podjął się wysiłku, by uczynić swoje dzieło bliskie prawdzie i rzeczywistości, co niewątpliwie zaowocowało docenieniem powieści przez zagraniczne środowiska i zwróciło uwagę świata na resztę twórczości pisarza. Po wydaniu Quo Vadis wystarczyło 9 lat, by uhonorować Sienkiewicza Noblem. Epopeja chrześcijanska Quo Vadis przyniosła światową sławę Sienkiewiczowi i niewątpliwie przyczyniła się do otrzymania przez niego literackiej nagrody Nobla za całokształt twórczości. To ona rozsławiła jego osobę i pokazała, że Polacy nadal zachowali dorobek kulturowy i zdolni są, mimo braku własnego państwa, do narodowych sukcesów. Powieść jest bardzo różnorodna: porusza naprawdę wiele ważnych problemów i wątków, jednocześnie stanowiąc wyraźną spójną całość. Rozmach, z jakim została napisana słusznie skłonił czytelników do postawienia pytań o moralność, dobro i zło, wartość religii w życiu oraz o sens gromadzenia bogactw niezależnie od strat duchowych. Autor: Ashwalker Artykuł pobrano ze strony eioba.pl