Autorzy: dr Hanna Borne-Januła mgr Maria Peć mgr Janina Rudzińska. Recenzenci: mgr Włodzimierz Banasik mgr Andrzej Muż

Transkrypt

1

2 Autorzy: dr Hanna Borne-Januła mgr Maria Peć mgr Janina Rudzińska Recenzenci: mgr Włodzimierz Banasik mgr Andrzej Muż Opracowanie redakcyjne: mgr Anna Wojciechowska 2

3 Spis treści Wprowadzenie 5 I. Założenia programowo - organizacyjne kształcenia w zawodzie 7 1. Opis pracy w zawodzie 7 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego 9 II. Plany nauczania 18 III. Moduły kształcenia w zawodzie Działalność usługowa 20 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 26 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 29 Stosowanie prawa w działalności usługowej 32 Ocena jakości świadczonych usług 34 Prowadzenie marketingu usług 37 Prowadzenie korespondencji biurowej Podstawy turystyki 42 Charakteryzowanie ruchu turystycznego 45 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych 48 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne 51 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki Walory i atrakcje turystyczne 57 Korzystanie z informacji turystycznej 60 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski 63 Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski 66 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych 69 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym Usługi turystyczne 75 Organizacja pracy biura podróży 78 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi 81 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi 84 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych 87 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi 90 i pilotami wycieczek Ubezpieczanie klientów biura podróży 93 3

4 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży Produkty turystyczne 98 Organizowanie imprez turystycznych 101 Sprzedaż produktów turystycznych 104 Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych 107 Prowadzenie usług związanych z podróżą 109 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku obcym Praktyka zawodowa 115 Obsługa klientów biura podróży 117 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej 120 4

5 Wprowadzenie Celem kształcenia w zawodzie jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia ustawicznego. Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia się i doskonalenia oraz umiejętnością oceny swoich możliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania ułatwi osiągnięcie tych celów, a także zapewni: przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez realizację typowych dla zawodu zadań, korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy, pozyskanie na rynku pracy aktywnych, zdolnych do ciągłego kształcenia i doskonalenia się pracowników. W kształceniu modułowym występuje dominacja procesu uczenia się nad procesem nauczania. Programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności i potrzeb lokalnego rynku pracy. Umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają możliwość wykonywania określonego zakresu pracy, a rozwiązania programowo - organizacyjne umożliwiają kształtowanie umiejętności zawodowych różnymi drogami. Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie. Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów. Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku, zakończeniu, który nie podlega dalszym podziałom. W strukturze programu wyróżnia się: - założenia programowo- organizacyjne kształcenia w zawodzie, - plany nauczania, - programy modułów i jednostek modułowych. Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę. 5

6 Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. W założeniach programowo - organizacyjnych kształcenia w zawodzie znajduje się dydaktyczna mapa programu, stanowiąca schemat korelacji modułów i jednostek modułowych. W programie przyjęto następujący system kodowania modułów i jednostek modułowych: symbol cyfrowy zawodu, zgodny z obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, symbol literowy, oznaczający grupę modułów: O dla modułów ogólnozawodowych, Z dla modułów zawodowych, cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej. Przykładowy zapis kodowania modułu: 341 [05].O1 341 [05] symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej O1 pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 341 [05].O [05] symbol cyfrowy zawodu: technik obsługi turystycznej O1 pierwszy moduł ogólnozawodowy: Działalność usługowa 01 pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. 6

7 I. Założenia programowo- organizacyjne kształcenia w zawodzie 1.Opis pracy w zawodzie Typowe stanowiska pracy Absolwent szkoły policealnej, kształcącej w zawodzie technik obsługi turystycznej może być zatrudniony w przedsiębiorstwach zajmujących się organizacją i obsługą turystyki: w agencjach turystycznych, ośrodkach informacji turystycznej, organach administracji samorządowej zajmujących się organizacją i promocją turystyki, ośrodkach wypoczynkowych jako animator czasu wolnego, a także w działach socjalnych dużych zakładów pracy. Może także prowadzić własną działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług turystycznych. Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika obsługi turystycznej obejmują: opracowywanie programów imprez turystycznych, organizowanie imprez turystycznych, przyjmowanie od klientów zleceń na wykonanie usług, czuwanie nad realizacją zamawianych usług, kalkulowanie kosztów zamawianych świadczeń, przygotowywanie ofert turystycznych, profesjonalną obsługę klienta, organizowanie czasu wolnego gościom zakładów hotelarskich, dbanie o wizerunek przedsiębiorstwa. Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: organizować i wyposażać stanowisko pracy, stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, stosować zasady organizacji pracy w przedsiębiorstwie turystycznym, posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa i marketingu w zakresie działalności technika usług turystycznych, korzystać z aktów prawnych, określać procedury związane z działalnością biura podróży, określać kompetencje różnych podmiotów gospodarczych związanych z obsługą ruchu turystycznego, posługiwać się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej, opracowywać ofertę turystyczną uwzględniającą również potrzeby osób niepełnosprawnych, obsługiwać profesjonalnie klientów, uwzględniając potrzeby osób niepełnosprawnych, 7

8 organizować imprezy turystyczne krajowe i zagraniczne, grupowe i indywidualne, własne i zlecone, organizować i obsługiwać kongresy, targi, zjazdy, kalkulować, zamawiać świadczenia i rozliczać koszty imprez turystycznych, udzielać informacji turystycznej, gromadzić informacje dotyczące planowania, organizowania i rozwoju turystyki, analizować krajowy i zagraniczny ruch turystyczny, posługiwać się rozkładami komunikacyjnymi różnych instytucji świadczących usługi transportowe w ruchu krajowym i zagranicznym, współpracować z przewodnikami i pilotami oraz kierowcami autokarów turystycznych, wybierać najkorzystniejszy sposób ubezpieczenia uczestników ruchu turystycznego, czytać i posługiwać się planem, mapą geograficzną i turystyczną, charakteryzować obiekty zabytkowe Polski i wybrane regiony turystyczne świata, korzystać z wiedzy etnograficznej i historii sztuki dla potrzeb planowania i organizowania wycieczek, stosować zasady żywienia, prowadzić korespondencję biurową, biegle posługiwać się językiem obcym w mowie i piśmie, udzielać pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia, pozyskiwać informacje o nowościach w turystyce, nawiązywać i utrzymywać kontakty z klientami, stosować zasady etyki i kultury zawodu, dokonywać oceny jakości świadczonych usług. Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu: bardzo dobry stan zdrowia i pełna sprawność fizyczna i psychiczna, umiejętność pracy w zespole, dobra aparycja i wysoka kultura osobista, łatwość komunikowania się z osobami z otoczenia, umiejętność podejmowania decyzji, samodzielność, odpowiedzialność, przedsiębiorczość, zdolności innowacyjne i adaptacyjne, uprzejmość, życzliwość, opiekuńczość, dyskrecja, uczciwość, dobra pamięć, podzielność uwagi, spostrzegawczość, poczucie estetyki. 8

9 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Proces kształcenia według modułowego programu nauczania w zawodzie technik obsługi turystycznej jest realizowany w szkole policealnej dla młodzieży i dla dorosłych. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację w zawodzie i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie. Treści programu zawarte są w sześciu modułach: Działalność usługowa, Podstawy turystyki, Walory i atrakcje turystyczne, Usługi turystyczne, Produkty turystyczne i Praktyka zawodowa. Moduły uwzględniające zadania zawodowe podzielone są na jednostki modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe stanowiące określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie umiejętności pozwalających na wykonanie określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń zamieszczonych w jednostkach modułowych. Moduł 341[05].O1 - Działalność usługowa, jest modułem ogólnozawodowym, składa się sześciu jednostek modułowych, których treści dotyczą: zastosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, nawiązywania i utrzymywania kontaktu z klientem, stosowania prawa w działalności usługowej, oceny jakości świadczonych usług, prowadzenia marketingu usług, prowadzenia korespondencji biurowej. Jest to pierwszy moduł programu nauczania w szkole policealnej dla absolwentów liceum ogólnokształcącego. Absolwenci liceum profilowanego o profilu usługowo - gospodarczym, rozpoczynają kształcenie od modułów zawodowych. Kolejne moduły znajdujące się w programie są to moduły zawodowe. Moduł 341[05].Z1 - Podstawy turystyki, składający się z czterech jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: charakterystyki ruchu turystycznego, rozpoznawania polskich markowych produktów turystycznych, podejmowania działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje turystyczne oraz wykorzystania języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki. Moduł 341[05].Z2 - Walory i atrakcje turystyczne, składający się z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści dotyczące: korzystania z informacji turystycznej, prezentowania walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski, prezentowania antropogenicznych 9

10 walorów turystycznych Polski, projektowania tras wyjazdów turystycznych oraz prezentowania atrakcji turystycznych w języku obcym. Moduł 341[05].Z3 - Usługi turystyczne, składający się z siedmiu jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizacji pracy biura podróży, współpracy biura podróży z zakładami hotelarskimi, współpracy biura podróży z zakładami gastronomicznymi, współpracy biura podróży z zakładami usług transportowych, współpracy biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek, ubezpieczania klientów biura podróży oraz komunikowania się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży. Moduł 341[05].Z4 - Produkty turystyczne, składający się z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści z zakresu: organizowania imprez turystycznych, sprzedaży produktów turystycznych, rozliczania kosztów imprez i produktów turystycznych, prowadzenia usług związanych z podróżą oraz opracowywania projektów produktów turystycznych w języku obcym. Moduł 341[05].Z5 - Praktyka zawodowa, składa się z dwóch jednostek, których treści dotyczą: obsługi klientów biura podróży i organizowania turystyki wyjazdowej i przyjazdowej. W trakcie realizacji programu jednostek modułów zawodowych wskazane jest odwoływanie się do opanowanych już przez uczniów umiejętności ogólnozawodowych. Należy również zwrócić uwagę na wykorzystanie najnowszych osiągnięć w dziedzinie organizacji turystyki oraz jakość świadczonych usług. W realizacji programu należy uwzględnić korelację między jednostkami modułowymi, umożliwiającą: zmniejszenie liczby stanowisk pracy potrzebnych do realizacji programu nauczania oraz ich pełniejsze wykorzystanie, wykorzystanie tego samego wyposażenia techniczno dydaktycznego na różnych etapach kształcenia zawodowego. Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli. 10

11 Wykaz modułów i jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej Zestawienie modułów i jednostek modułowych Orientacyjna liczba godzin na realizację 341[05].O1 Działalność usługowa [05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej [05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich [05].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej [05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług [05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług [05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej [05].Z1 Podstawy turystyki [05].Z1.01 Charakteryzowanie ruchu turystycznego [05].Z1.02 Rozpoznawanie polskich markowych produktów turystycznych [05].Z1.03 Podejmowanie działań stymulujących rozwój turystyki przez instytucje centralne, samorządy i organizacje 26 turystyczne 341[05].Z1.04 Wykorzystanie języka obcego w realizacji zadań dotyczących organizacji turystyki [05].Z2 Walory i atrakcje turystyczne [05].Z2.01 Korzystanie z informacji turystycznej [05].Z2.02 Prezentowanie walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Polski [05].Z2.03 Prezentowanie antropogenicznych walorów turystycznych Polski [05].Z2.04 Projektowanie tras wyjazdów turystycznych [05].Z2.05 Prezentowanie atrakcji turystycznych w języku obcym [05].Z3 Usługi turystyczne [05].Z3.01 Organizacja pracy biura podróży 62 11

12 341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi [05].Z3.03 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi [05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych [05].Z3.05 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek [05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży [05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży [05].Z4 Produkty turystyczne [05].Z4.01 Organizowanie imprez turystycznych [05].Z4.02 Sprzedaż produktów turystycznych [05].Z4.03 Rozliczanie kosztów imprez i produktów turystycznych [05].Z4.04 Prowadzenie usług związanych z podróżą [05].Z4.05 Opracowywanie projektów produktów turystycznych w języku obcym [05].Z5 Praktyka zawodowa [05].Z5.01 Obsługa klientów biura podróży [05].Z5.02 Organizowanie turystyki wyjazdowej i przyjazdowej 80 Razem 1860 Na podstawie wykazu i schematów układu jednostek modułowych w modułach opracowano dydaktyczną mapę programu. 12

13 Dydaktyczna mapa programu 341[05].O1 Działalność usługowa 341[05].O [05].O [05].O [05].O [05].O [05].O [05].Z1 Podstawy turystyki 341[05].Z2 Walory i atrakcje turystyczne 341[03].Z [05].Z [03].Z [05].Z [03].Z [03].Z [05].Z [05].Z [05].Z [05].Z3 Usługi turystyczne 341[05].Z [05].Z [03].Z [05].Z [05].Z [05].Z [05].Z [05].Z4 Produkty turystyczne 341[05].Z [05].Z [05].Z [05].Z [05].Z5 Praktyka zawodowa 341[05].Z [03].Z [05].Z

14 Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Przed podjęciem decyzji o zmianie kolejności realizacji modułów, wskazane jest przeprowadzenie szczegółowej analizy dydaktycznej mapy programu. Moduł O1 powinien być realizowany w pierwszej kolejności. Występują w nim jednostki modułowe stanowiące podbudowę dla kolejnych modułów. Nauczyciele realizujący modułowy program nauczania powinni posiadać przygotowanie w zakresie kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. Do zadań nauczyciela należy: kierowanie procesem dydaktyczno- wychowawczym, kształtowanie umiejętności zawodowych, udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych z realizacją zadań, rozwijanie zainteresowań zawodowych oraz wskazywanie możliwości i potrzeb dalszego kształcenia, kształtowanie postaw zawodowych uczniów, jak: odpowiedzialność za jakość wykonywanej pracy, poczucie estetyki i dbałość o porządek na stanowisku pracy oraz przestrzeganie zasad etyki zawodowej. Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy technicznodydaktycznej szkoły oraz ewaluacji programów nauczania. Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych, stanowiących dydaktyczną obudowę programu. Pakiety edukacyjne powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia modułowego. W realizacji modułowego programu nauczania zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, takich jak: metoda tekstu przewodniego, sytuacyjna, dyskusji problemowej, metoda projektów oraz ćwiczeń praktycznych i samokształcenia kierowanego. Dominującą metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne. Z uwagi na dynamiczny rozwój współczesnej organizacji usług turystycznych, wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do wybranych biur podróży, na targi turystyczne i wystawy. Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwrócić uwagę na samokształcenie z wykorzystaniem literatury zawodowej, czasopism, folderów, poradników, Internetu oraz innych źródeł informacji. Nauczyciel kierujący procesem nabywania umiejętności przez uczniów powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych, uwzględniając ich indywidualne predyspozycje, 14

15 możliwości i doświadczenie. Ponadto, powinien rozwijać zainteresowanie zawodem, wskazywać na potrzebę opanowywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien również kształtować takie postawy uczniów, jak: rzetelność i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość o racjonalne gospodarowanie materiałami. Prowadzenie zajęć różnorodnymi metodami nauczania wymaga przygotowania materiałów, jak: teksty przewodnie, karty instrukcyjne do samokształcenia, instrukcje do wykonywania ćwiczeń, instrukcje stanowiskowe. Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie edukacyjnych osiągnięć ucznia. Wskazane jest prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych. Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiadomości i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia. Badania kształtujące prowadzone w trakcie realizacji programu mają na celu dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu nauczania - uczenia się. Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na dokonywanie korekt w procesie nauczania. Badania sumatywne powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji programów jednostek modułowych. Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane za pomocą sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji pracy ucznia podczas realizacji zadań. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych wymaga od nauczyciela określenia kryteriów oceny, opracowania testów, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów uczniów. W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania szkoły, polegające na: organizowaniu zaplecza technicznego i dydaktycznego, pozyskiwaniu nowych środków dydaktycznych, opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania, współpracy z placówkami związanymi z kierunkiem kształcenia w celu aktualizacji treści programowych oraz dostosowania się do wymagań rynku pracy, doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych. 15

16 Środki dydaktyczne, niezbędne do realizacji modułowego procesu kształcenia, powinny stanowić: pomoce dydaktyczne, materiały dydaktyczne, techniczne środki kształcenia, dydaktyczne środki pracy. Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne, określone w programach jednostek modułowych. Orientacyjna liczba godzin na realizację programu podana w tabelach wykazu jednostek modułowych może ulegać zmianie w zależności od stosowanych przez nauczyciela metod i środków dydaktycznych. W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Programy modułów i jednostek modułowych należy realizować w różnych formach organizacyjnych, dostosowanych do treści i metod kształcenia. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny zapewnić osiągnięcie przez nich założonych celów kształcenia. Programy jednostek modułowych powinny być realizowane w pracowniach ćwiczeń praktycznych, a także - w ramach współpracy z pracodawcami - w wybranych biurach podróży. Przy stanowiskach ćwiczeniowych należy stworzyć odpowiednie warunki, umożliwiające przyswajanie wiedzy związanej z realizacją zadań. Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w zespołach 2-4 osobowych w grupach do 16 osób, a także indywidualnie. Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie według modułowego programu nauczania powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposażenie techniczne i dydaktyczne. Pracownię ćwiczeń symulacyjnych, w której powinien być realizowany proces dydaktyczny, należy wyposażyć w: indywidualne stanowiska ćwiczeń praktycznych, wyposażone w niezbędne narzędzia, sprzęt i urządzenia, w szczególności komputery z oprogramowaniem użytkowym, podłączone do Internetu, stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna), stanowisko pracy nauczyciela wyposażone w sprzęt audiowizualny i multimedialny, stanowiska wyposażone w urządzenia biurowe, w szczególności kserokopiarkę, fax, wewnętrzną linię telefoniczną, słowniki, wzory pism służbowych, bibliotekę podręczną odpowiadającą potrzebom samodzielnego i grupowego uczenia się, a także foldery reklamowe, katalogi biur podróży, rozkłady jazdy różnych środków transportu, atlasy samochodowe Polski, Europy i mapy fizyczne Polski, Europy, świata, również w formie elektronicznej, 16

17 magazyn podstawowych i pomocniczych materiałów biurowych, materiałów eksploatacyjnych do urządzeń biurowych, drukarek, kopiarek, znormalizowanych druków i formularzy. Wskazane jest, żeby uczestnicy kształcenia modułowego mieli możliwość zapoznania się z rzeczywistymi warunkami pracy, poznali organizację pracy na poszczególnych stanowiskach, specyfikę pracy indywidualnej i zespołowej, warunki przechowywania materiałów eksploatacyjnych, nośników informacji, metody konserwacji sprzętu do prac biurowych i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Program jednostek modułowych zawierających treści z zakresu języka obcego zawodowego, należy realizować w pracowni przystosowanej do nauki języków, posiadającej indywidualne stanowiska do ćwiczeń i wyposażonej w urządzenia audiowizualne. Praktyka powinna być realizowana w wybranych biurach podróży o rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Zadaniem szkoły jest wyszukiwanie odpowiednich biur podróży oraz prowadzenie negocjacji dotyczących warunków realizacji praktyk zawodowych. Szkoła powinna przygotować uczniów do praktyki zawodowej. Należy poinformować uczniów o zasadach odbywania praktyki, dyscyplinie pracy, wizerunku praktykanta, kulturze obsługi klientów, kryteriach oceniania, a także o sposobie prowadzenia dziennika praktyki zawodowej. Przed praktyką uczeń powinien otrzymać: skierowanie na praktykę, dziennik praktyki zawodowej, program praktyki zawodowej oraz regulamin praktyki opracowany przez szkołę. W terminie jednego tygodnia po zakończeniu praktyk, uczeń zobowiązany jest do oddania dziennika praktyk kierownikowi szkolenia praktycznego w szkole. 17

18 II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie Lp. Moduły kształcenia w zawodzie Dla młodzieży Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania Dla dorosłych Liczba godzin w dwuletnim okresie nauczania Semestry I-IV Semestry I-IV Forma stacjonarna 1. Działalność usługowa Podstawy turystyki Walory i atrakcje turystyczne Usługi turystyczne Produkty turystyczne Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie Forma zaoczna 18

19 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik obsługi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzącym się z tej samej, co zawód dziedziny gospodarki Lp. Moduły kształcenia w zawodzie Dla młodzieży Liczba godzin tygodniowo w rocznym okresie nauczania Liczba godzin tygodniowo w rocznym okresie nauczania Dla dorosłych Liczba godzin w rocznym okresie nauczania Semestry I-II Semestry I-II Forma stacjonarna 1. Podstawy turystyki Walory i atrakcje turystyczne Usługi turystyczne Produkty turystyczne Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie Forma zaoczna 19

20 III. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 341[05].O1 Działalność usługowa 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymagań ergonomii, zapobiegać zagrożeniom w pracy, stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia, rozpoznawać potrzeby i oczekiwania klienta, komunikować się z klientem, postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych, korzystać z aktów prawnych, stosować przepisy ochrony konsumenta, stosować normy jakościowe świadczenia usług, oceniać jakość usług, planować działania marketingowe, korzystać z instrumentów marketingowych, przeprowadzać określone badania marketingowe, przygotowywać pisma i dokumenty urzędowe, archiwizować dokumenty urzędowe, korzystać z urządzeń biurowych. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 341[05].O [05].O [05].O1.03 Orientacyjna liczba Nazwa jednostki modułowej godzin na realizację Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 60 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 78 Stosowanie prawa w działalności usługowej [05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług [05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług [05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 80 Razem

21 3. Schemat układu jednostek modułowych 341[05].O1 Działalność usługowa 341[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 341[05].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 341[05].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 341[05].O1.04 Ocena jakości świadczonych usług 341[05].O1.05 Prowadzenie marketingu usług 341[05].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej Realizację programu należy rozpocząć od jednostki modułowej 341[05].O Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i kontynuować według kolejności przedstawionej na schemacie. 21

22 4. Literatura Albin K.: Reklama, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000 Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999 Bangs D.G.: Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999 Barlow J., Mǿller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997 Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992 Bonstingl J.J.: Szkoły jakości. Wprowadzenie do TQM w edukacji, CODN, Warszawa 1999 Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Bryś J.: Podstawy biurowości. Format-AB, Warszawa 1999 Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997 Corman D.Mc.: Sztuka sprzedaży. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Czarnecki A., Korsak R.: Planowanie mediów w kampaniach reklamowych. PWE, Warszawa 2001 Dahlgaard J.J.,Kristensen K. Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością. PWN, Warszawa 2000 Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa 1998 Denisson D., Tobey L.: Podręcznik reklamy. M & A Communications, Lublin 1994 Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001 Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Duliniec E. Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menadżera marketingu. PWN, Warszawa 1998 Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy. PWE, Warszawa 2001 Geffroy G.K.: Clienting - jedyne co przeszkadza to klient. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa