ANNALES MISSIOLOGICI POSNANIENSES TOM 18, 2012

Transkrypt

1 SYNOD DLA AZJI W ŒWIETLE POLSKIEJ PRASY KATOLICKIEJ 187 ANNALES MISSIOLOGICI POSNANIENSES TOM 18, 2012 MONIKA BORUCKA Dzia³alnoœæ Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio odpowiedzi¹ na wyzwania encykliki Jana Paw³a II Humanitarian Aid Foundation Redemptoris missio s activity as a response to the call of the encyclical of John Paul II Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio za³o ona zosta³a w 1992 r. w Poznaniu. Celem jej powstania by³o stworzenie fachowego zaplecza medycznego dla oœrodków misyjnych, w których pracuj¹ polscy misjonarze. Strategia dzia³ania Fundacji oparta jest na statucie 1, ale encyklika Jana Paw³a II o sta³ej aktualnoœci pos³ania misyjnego, odcisnê³a na nim wyraÿne piêtno. Fundacja, pozostaj¹c w harmonii z nazw¹ tego wa nego dokumentu Magisterium Koœcio³a, stara siê realizowaæ jego zalecenia. O czym traktuje dokument i w jakich obszarach jest dla niej przewodnikiem? I. WYBRANE ZAGADNIENIA ENCYKLIKI REDEMPTORIS MISSIO Papie Jan Pawe³ II ju we wprowadzeniu podkreœla, e misja Odkupiciela mimo dwóch tysiêcy lat chrzeœcijañstwa nadal nie zosta³a wype³niona. Ponad po³owa yj¹cych na ziemi ludzi nie s³ysza³a jeszcze o Chrystusie, ale têskni za Nim i próbuje szukaæ, bo ka da istota ludzka potrzebuje Jego daru odkupienia i Dobrej Nowiny. Liczba tych, którzy Go nie znaj¹ stale siê powiêksza, co czyni wezwanie Chrystusa: IdŸcie na ca³y œwiat i g³oœcie Ewangeliê wszelkiemu stworzeniu (Mk 16,15), jeszcze bardziej przynaglaj¹cym. Do przepowiadania Ewangelii i dawania œwiadectwa jest powo³any, na mocy Chrztu œwiêtego ka dy chrzeœcijanin, niezale nie od pe³nionej przez siebie funk- 1 Por. Statut Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, Annales Missiologici 11 (2000) s

2 188 MONIKA BORUCKA cji, stanu, p³ci 2. Mimo napotykanych trudnoœci nie wolno nam zaniedbywaæ obowi¹zku g³oszenia (por. RMis 35, 36) 3. Nikt nie ma prawa przyw³aszczaæ, czy zatajaæ prawdy, jak¹ Bóg objawi³ o sobie. Chrystus jest odpowiedzi¹ na wiele pytañ: o sens istnienia, cierpienia, mi³oœci, przeznaczenia, czy wewnêtrznej têsknoty. Tylko Chrystus i Jego mi³oœæ, jak¹ darzy dziecko Bo e, daje prawdziwe wyzwolenie (por. RMis 11). W obliczu uciemiê enia, jakiego doznaje tyle narodów na ziemi, nale y spieszyæ, by jak najszybciej pozna³y one tê prawdê. W sposób szczególny powo³ani do g³oszenia Ewangelii s¹ œwieccy 4. Mimo, i najcenniejszym owocem Koœcio³a s¹ misjonarze na ca³e ycie, to ogromn¹ rolê we wspó³czesnej ewangelizacji odegraæ mog¹ ci, którzy spontanicznie odpowiedz¹ na ten apel Chrystusa. Po³udnie i Wschód potrzebuj¹ nowych robotników, którzy daj¹c œwiadectwo prawdziwie chrzeœcijañskiego ycia, poci¹gn¹ do Jezusa tych, którzy jeszcze Go nie znaj¹. Koœció³, jako sakrament zbawienia, czy pos³any przez niego misjonarz, nie rozwi¹ e wszystkich problemów i nie uzdrowi w cudowny sposób wszelkich bol¹czek ludu, któremu g³osi Dobr¹ Nowinê. D¹ y on raczej do prawdziwego rozwoju cz³owieka i udzielenia mu wielowymiarowej pomocy, bo tylko t¹ drog¹ mo na walczyæ z ubóstwem czy gospodarczym zacofaniem (por. RMis 56). To cz³owiek, a nie pieni¹dz czy osi¹gniêcia nauki i techniki, mo e zmieniæ przysz³oœæ swojego narodu (por. RMis 58). Dlatego czêœci¹ ewangelizacji s¹ zak³adane przez misjonarzy szko³y, szpitale, hospicja, sierociñce, a nawet miejsca pracy. Misja Odkupiciela, któr¹ stara siê kontynuowaæ Koœció³ stawia na cz³owieka, jako protagonistê rozwoju (RMis 58). Ewangelia w pierwszej kolejnoœci g³oszona jest ubogim. Poprzez misjonarza Koœció³ dzieli siê z potrzebuj¹cymi wszelkimi darami. Aby odczuli oni mi³oœæ Chrystusa potrzebne s¹ ziemskie ostaje mi³osierdzia: placówki oœwiatowe, zdrowotne, leprozoria. Ponadto Jan Pawe³ II wzywa w 72 numerze swojej encykliki, do zrzeszania siê, udzia³u w ruchach, chrzeœcijañskich organizacjach wolontariatu miêdzynarodowego, stowarzyszeniach laikatu misyjnego, które w³¹czaj¹ siê w misje ad gentes. Wa nym zadaniem jest troska o misjonarzy, o potrzeby materialne, które uskuteczniaj¹ czy te umo liwiaj¹ dzia³alnoœæ misyjn¹ w odleg³ych zak¹tkach œwiata. To element bez którego nie utrzyma³yby siê charytatywne przedsiêwziêcia, prowadzone przez misjonarzy dla ubogich spo³eczeñstw. Nie wolno zaniechaæ wysi³ków maj¹cych na celu troskê o budzenie powo³añ, w sposób szczególny wœród m³odzie y i w rodzinach (por. RMis 80) 5. 2 Por. Jan Pawe³ II, Christifideles laici, Por. W. Kluj, Okreœlenie dzia³alnoœci misyjnej w Redemptoris missio, AMis 11 (2000), s Por. Jan Pawe³ II, Christifideles laici, Por. F. Jab³oñski, Nauczanie Jana Paw³a II o misyjnej naturze Koœcio³a w oparciu o orêdzia na Œwiatowy Dzieñ Misyjny ( ), AMis 11 (2000), s

3 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 189 Papie zwraca uwagê na nowe formy wspó³pracy misyjnej. Podkreœla, e bezpoœrednia znajomoœæ ycia misyjnego i nowych wspólnot chrzeœcijañskich mo e wzbogaciæ i o ywiæ wiarê. Zas³uguje na pochwa³ê odwiedzanie placówek misyjnych, zw³aszcza przez m³odych, któzy udaj¹ siê tam, by s³u yæ i doœwiadczyæ prawdziwego ycia chrzeœcijañskiego. (RMis 82). W odpowiedzi na te liczne apele i wskazówki powsta³a organizacja dzia³aj¹ca w œrodowisku osób œwieckich, której nazwa zaczerpniêta zosta³a bezpoœrednio z tytu³u encykliki: Redemptoris Missio. II. ENCYKLIKA A DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI ORGANIZOWANIE POMOCY MEDYCZNEJ I MATERIALNEJ Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio podejmuje ró norodne przedsiêwziêcia, aby poprawiæ los pozbawionych opieki medycznej mieszkañców najubo szych regionów œwiata. Jej dzia³alnoœæ opisaæ mo na na czterech p³aszczyznach: wyprawy medyczne i praktyki studenckie, wysy³ka paczek, budowa Centrum Zdrowia w Kiabakari oraz inne akcje. 1. Wyprawy medyczne do krajów rozwijaj¹cych siê W ci¹gu dziewiêtnastu lat zorganizowanych zosta³o a 60 wypraw medycznych i praktyk studenckich 6. Najczêstszym ich celem by³a Zambia (14 wypraw), Indie (12 wypraw) i Tanzania (9). Jedn¹ misjê skierowano do Ameryki Œrodkowej, dwie na Oceaniê, ale dominuj¹cym beneficjentem pomocy medycznej by³a Afryka i Azja. Kontynent azjatycki by³ celem jednej pi¹tej wszystkich wyjazdów. Do najwiêkszych przedsiêwziêæ w historii wypraw medycznych nale a³a z pewnoœci¹ Operacja Bangassu 2002, czyli miesiêczna misja oœmiu poznañskich chirurgów w Republice Œrodkowej Afryki. ¹cznie, (do koñca grudnia 2010 r.) dziêki Fundacji, do krajów rozwijaj¹cych siê z pomoc¹ medyczn¹, uda³o siê 125 osób. Najliczniejsz¹ grupê wolontariuszy stanowili studenci, którzy w miesi¹cach wakacyjnych chêtnie korzystali z mo liwoœci odbycia praktyk zawodowych w oœrodkach misyjnych. Niektóre z projektów realizowane by³y we wspó³pracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Niemniej wa ne by³y interwencje lekarzy specjalistów: wspomnianych ju chirurgów, okulistów, dentystów wielokrotnie kierowanych m.in. do Oœrodka Trêdowatych w Puri. 6 Szczegó³y prezentuj¹ tabela nr 1 i rycina nr 1.

4 190 MONIKA BORUCKA Tab. 1. Wyprawy medyczne i praktyki studenckie w latach ; udzia³ w wyjazdach poszczególnych grup zawodowych.

5 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 191 Ryc. 1. Liczba uczestników wypraw organizowanych przez Fundacjê w latach wed³ug kontynentów. 2. Pomoc materialna Fundacja od pocz¹tku swego istnienia stara siê wspomagaæ misjonarzy na ca³ym œwiecie. Realizuje to poprzez wsparcie materialne, a tak e od lutego 1998 r., poprzez planowan¹ wysy³kê paczek z lekami i materia³ami medycznymi, czasem sprzêtem czy ywnoœci¹. W ci¹gu kilkunastu lat dzia³alnoœci wspar³a finansowo

6 192 MONIKA BORUCKA wiele oœrodków: m.in.: hospicjum dla chorych i umieraj¹cych w Chilandze, które objê³a w 1996 r. swoim patronatem; szpitale w Zambii, Tanzanii, Papua-Nowej Gwinei, Indiach i Ugandzie. Najwiêksz¹ pomoc przekazano na budowê i wyposa enie przychodni w Kiabakari. W latach Fundacja wys³a³a 1180 paczek. Pomoc trafi³a do Ameryki Œrodkowej (Jamajka), Afryki, Azji, Oceanii oraz niektórych pañstw europejskich (Bia³oruœ, Ukraina). W kartonach obszytych p³ótnem nadawane s¹ materia³y opatrunkowe, leki, odzie (szczególnie do Afganistanu), a tak e przybory szkolne i mleko w proszku. Fundacja zabiega o darowizny z firm farmaceutycznych, a koszty transportu paczek stara siê obni- aæ przy wspó³pracy z polskimi o³nierzami bior¹cymi udzia³ w misjach stabilizacyjnych. Nie bez znaczenia jest równie otrzymywane przez ni¹ wsparcie od instytucji zrzeszonych w Medicus Mundi International. Wszystkie te dzia³ania zwiêkszaj¹ jej mo liwoœci, a dotychczasowe wysi³ki czyni¹ jeszcze bardziej efektywnymi. 3. Centrum zdrowia w Kiabakari Kiabakari to tanzañska wioska na pó³nocy kraju w rejonie Mara. To w³aœnie tam Fundacja we wspó³pracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej i wsparciem Salezjañskiego Wolontariatu Misyjnego wybudowa- ³a oœrodek zdrowia: Blessed Pier Georgio Frassati Health Center. Z³a sytuacja zdrowotna 70 tys. mieszkañców regionu i brak dostêpu do podstawowej opieki medycznej, coraz wiêksza œmiertelnoœæ i budz¹ce grozê praktyki miejscowych szamanów to obrazy, które przekona³y tysi¹ce ludzi i instytucji do wsparcia tej e inicjatywy 7. Budowa Centrum by³a trudna i trwa³a oko³o 8 lat. Oœrodek przyjmuje pacjentów od 18 stycznia 2008 r. Jest jednym z najlepiej wyposa onych dyspanserów dzia³aj¹cych na kontynencie afrykañskim. Zespó³ medyczny dwa razy w miesi¹cu udaje siê na tzw. klinikê wyjazdow¹, by dotrzeæ do tych, którzy zamieszkuj¹ tereny w znacznej odleg³oœci od wioski Kiabakari. Przychodnia prowadzi program szczepieñ i stara siê wdra aæ programy promocji zdrowia na terenie tanzañskich wiosek. Wolontariusze Fundacji administrowali oœrodkiem przez blisko dwa lata, po czym funkcjê tê przejê³y Siostry S³u ebniczki Starowiejskie. Nadal jest on miejscem praktyk studenckich i wypraw maj¹cych na celu udzielanie specjalistycznej pomocy medycznej. 4. Akcje Wysi³ki misjonarzy Fundacja stara siê wspieraæ poprzez ró norodne akcje organizowane na terenie kraju. Oprócz pomocy maj¹ one jeszcze inny wymiar 7 Por. N. Rehlis, Budujemy przychodniê, Raport 2 (1999) nr 2, s. 1-2.

7 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 193 aktywizuj¹ œrodowiska i uwra liwiaj¹ na potrzeby misji tych, do których s¹ w stanie dotrzeæ. W 2010 r. zorganizowano akcjê pod tytu³em O³ówek dla Afryki. Pod natchnieniem fragmentu Hebanu 8 Ryszarda Kapuœciñskiego rozpoczêto zbieranie przyborów szkolnych. Dlaczego o³ówek sta³ siê symbolem pomocy dla afrykañskiej spo³ecznoœci m³odych ludzi? Bo to w³aœnie jego cena przes¹dza o tym, e dziecko nie jest posy³ane do szko³y. Edukacja to jedyna szansa na poprawê sytuacji na Czarnym L¹dzie. Koszt przyborów szkolnych i nauki decyduje nie tylko o przysz³oœci dziecka, ale ca³ej jego rodziny, spo³eczeñstwa, które nadal uwa a to za zbêdny wydatek. Dziecko, które nie idzie do szko³y nigdy nie nauczy siê jêzyka urzêdowego, nie nauczy siê pisaæ ani czytaæ i w rezultacie nie podejmie pracy zarobkowej. Samo nie pokona bariery jêzykowej. Nie bêdzie mia³o szansy wyjœcia z biedy czy nêdzy, nie dowie siê jak dbaæ o swoje zdrowie i zapobiegaæ chorobom, które dziesi¹tkuj¹ spo³ecznoœæ afrykañsk¹. Do akcji w³¹czy³y siê setki instytucji: szko³y, przedszkola, uczelnie, przedsiêbiorstwa. W efekcie uda³o siê zgromadziæ cztery tony przyborów szkolnych, a tak e darowizny pieniê ne, które przeznaczone zosta³y na wysy³kê paczek do Afryki. Redemptoris Missio od 2009 r. anga uje siê w akcjê adopcyjn¹. Beneficjentami pomocy jest afrykañska m³odzie szkolna i studenci z obszaru Kamerunu. Fundacja szuka rodziców adopcyjnych wœród Polaków po to, by stworzyæ dla zdolnej m³odzie y warunki do zdobywania wykszta³cenia. Jej zadaniem jest poœrednictwo w adopcji na odleg³oœæ, czyli przekazywanie œrodków od rodziców adopcyjnych, informowanie o kosztach zdobywania wykszta³cenia, postêpach w nauce i sytuacji rodzinnej podopiecznego 9. Organizuje tak e kilka razy w roku spotkania dla rodziców bior¹cych udzia³ w projekcie. Daj im szansê to trzeci projekt zwi¹zany z edukacj¹ m³odzie y w krajach misyjnych. Ideê wznieci³ Adam Bobkiewicz, lekarz medycyny, który w 2009 r. odwiedzi³ Ugandê. Poruszony histori¹ piêciorga wspania³ych Ugandczyków przywióz³ do Polski rysunki nastoletniego ch³opca, które jako cegie³ki s¹ sprzedawane w celu pozyskania finansów na edukacjê. Do koñca 2010 r. uda³o siê zebraæ na ten cel oko³o 4 tys. z³. Los niewinnego spo³eczeñstwa udrêczonego bied¹ i brakiem pokoju w Afganistanie przyczyni³ siê do organizacji akcji: Pomoc dla Afganistanu. Dla bosych 8 Na plakacie promocyjnym akcji umieszczony zosta³ nastêpuj¹cy cytat: ( ) G³ód wœród tych dzieci jest czymœ sta³ym, jest form¹ ycia, drug¹ natur¹. A jednak to, o co prosz¹, nie jest proœb¹ o chleb czy owoc, nie jest nawet proœb¹ o pieni¹dze. Prosz¹ o o³ówek. O³ówek kulkowy, cena dziesiêæ centów. Tak, ale sk¹d wzi¹æ dziesiêæ centów? A oni wszyscy chcieliby chodziæ do szko³y, chcieliby siê uczyæ. R. Kapuœciñski, Heban, Warszawa 1999, s Por. Adopcja na odleg³oœæ, Raport 2 (2009) nr 44, s. 3.

8 194 MONIKA BORUCKA i zmarzniêtych dzieci Fundacja zorganizowa³a zbiórkê ciep³ej odzie y. Kilkumiesiêczna akcja trwaj¹ca od stycznia do marca 2010 r. powtórzona zosta³a w styczniu i w lutym 2011 r. pod has³em Afganistan II. Zbiórka odzie y jak i darowizn pieniê nych zakoñczy³a siê w marcu 2011 r. Dary gromadzone by³y w centrum wolontariatu przy ul. Grunwaldzkiej, sk¹d posegregowane i spakowane trafi³y do wojskowych samolotów. Transport z lutego 2011 r. do Afganistanu sk³ada³ siê z 7 tysiêcy 10, a z czerwca 2010 r., z 12 tysiêcy sztuk ciep³ych rzeczy 11. o³nierze stacjonuj¹cy w Afganistanie w³asnorêcznie rozdzielali ciep³¹ odzie wœród potrzebuj¹cych. Dla ratowania ycia i zdrowia najmniejszych i bezbronnych Fundacja zainicjowa³a akcjê Puszka dla Maluszka, polegaj¹c¹ na zbieraniu aluminiowych puszek. W krajach rozwijaj¹cych siê umieralnoœæ dzieci jest niewyobra alnie wysoka tylko w Tanzanii umiera co siódme dziecko przed ukoñczeniem pi¹tego roku ycia 12. Pierwsza akcja odby³a siê w 2009 r. pod has³em: Razem podarujmy ycie wielu dzieciom. Dochód z akcji pozwoli³ na zakup trzech inkubatorów oraz przekazanie 5 tys. z³. na zakup leków dla kameruñskich dzieci 13. Druga edycja Puszki dla maluszka odby³a siê w 2010 roku 14. Do Demokratycznej Republiki Konga przekazano, dziêki darowiznom polskich firm farmaceutycznych, leki o wartoœci 40 tys. z³, oraz zebrano 2,5 tony aluminiowych puszek. Akcjê zorganizowano tak e w 2011 r. W 2008 r. Fundacja przyst¹pi³a do realizacji afrykañsko-europejskiego projektu Stop Malaria Now!, który zainicjowany zosta³ przez Medicus Mundi International. Kampania ma na celu uœwiadomienie rz¹dów i jak najwiêkszej liczby ludnoœci o skutkach malarii. O samej chorobie mieszkañcy kontynentu europejskiego wiedz¹ niewiele. Dotyczy to tak e personelu medycznego. O ywiony ruch turystyczny w rejony endemiczne powoduje, i rocznie do Polski zawleczonych zostaje kilka przypadków zimnicy. Niestety a co dziesi¹ty chory umiera 15. W Afryce i innych obszarach malarycznych zbiera ona co roku olbrzymie niwo. WHO szacuje, e co pó³ minuty zabija ona jedno dziecko, a rocznie jest odpowiedzialna za 3 miliony zgonów. Choroba ta hamuje wzrost gospodarczy w krajach rozwijaj¹cych siê i potêguje biedê. Nie da siê jej ca³kowicie wyeliminowaæ, ale dziêki wspólnym staraniom mo na j¹ kontrolowaæ 16. Fundacja zdecy- 10 Por. Relacja z przebiegu akcji Pomoc dla Afganistanu, index.php/podsumowania-akcji-puszka-dla-maluszka/pomoc-dla-afganistanu/zakoczenie-akcji.html, strona aktywna r. 11 Por. Dar dla Afganistanu, Raport 2 (2010) nr 47, s Por. M. Cofta, posttanzanium, Raport 1 (2010) nr 46, s Por. Trzy inkubatory z akcji Puszka dla Maluszka s¹ ju w Kamerunie, Raport 1 (2010) nr 46, s Por. J. Janiec-Palczewska, Akcja Puszka dla Maluszka, Raport 3 (2010) nr 48, s Por. Stop Malaria Now!, MMP 9 (2009) nr 28/29, s Por. Stop Malaria Now!, Raport 3 (2008) nr 40, s. 1-2.

9 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 195 dowa³a siê poprzeæ tê inicjatywê. Oprócz rozprowadzania ulotek, artyku³ów w Medicus Mundi Polonia czy Raporcie organizowa³a koncerty 17 i akcje. 28 wrzeœnia 2008 r., we wspó³pracy z Klinik¹ Chorób Tropikalnych i Paso ytniczych zorganizowano w gmachu Uniwersytetu Medycznego konferencjê: Zwalczanie malarii w kraju i na misjach 18. Fundacja popularyzowa³a tak e akcjê: Poka swoj¹ swarz przeciwko malarii, której kulminacyjnym punktem by³o wystosowanie szczególnej petycji do w³adz Unii Europejskiej. Wolontariusze Redemptoris Missio: Agnieszka uczak i Bartosz Dubrowski zorganizowali 21 listopada 2008 r. koncert charytatywny: Szczecinek dla Afryki. By³ on uwieñczeniem trwaj¹cych od 5 dni imprez kulturalnych. Podczas jego trwania uczniowie Liceum w Szczecinku zapoznali siê z akcj¹ Stop Malaria Now! Odby³a siê aukcja, na której zlicytowano pami¹tki przywiezione przez wolontariuszy z Afryki oraz grafiki i obrazy poznañskich artystów. Za pieni¹dze pozyskane w trakcie koncertu zakupione zosta³y leki i moskitiery dla trzech krajów afrykañskich 19. W 2009 r. zorganizowano w Poznaniu Tydzieñ Malarii. W 2010 r. ruszy³a druga edycja tego przedsiêwziêcia. Poznañ goœci³ 28 stycznia 2010 r. koordynatorów projektu z 6 organizacji europejskich. Dla krajów borykaj¹cych siê z problemem malarii, komitet Stop Malaria Now! opracowa³ przewodnik, wyjaœniaj¹cy jak mog¹ ubiegaæ siê o udzielenie pomocy z Funduszu Œwiatowego. Rozpisano tak- e konkurs na krótki film o zimnicy 20. Fundacja w³¹czaj¹c siê w miêdzynarodow¹ inicjatywê, na ró ne sposoby stara siê zainteresowaæ polskie spo³eczeñstwo problemem malarii i uœwiadomiæ, e stanowi on, mimo wci¹ egzotycznego wydÿwiêku, tak e problemem zdrowia publicznego w naszym kraju. III. PROPAGOWANIE WIEDZY O MISJACH I MISJONARZACH ORAZ DZIA ALNOŒÆ WYDAWNICZA 1. Realizacja filmów Jednym z zapisanych w Statucie Fundacji zadañ, jest realizacja filmów o tematyce misyjnej. Ju od pocz¹tku swojego powstania stara³a siê, mimo ograniczonych œrodków, wspieraæ produkcjê krótkometra owych filmów, promuj¹cych dzia³alnoœæ misjonarzy w odleg³ych, ubogich krajach. W pierwszym roku dzia- 17 Zob. Koncert pod has³em Stop Malaria Now!, Raport 1 (2009) nr 43, s Zob. J. Polowy, Stop Malaria Now!, MMP 8 (2008) nr 26/27, s. 7, Zob. Szczecinek dla Afryki Koncert charytatywny Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, Raport 5 (2008) nr 42, s. 3-4 lub: B. D¹browski, Szczecinek dla Afryki Koncert charytatywny Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, MMP 8 (2008) nr 26/ 27, s Por. J. Polowy, Projekt Stop Malaria Now!, MMP 10 (2010) nr 32/33, s. 7-8.

10 196 MONIKA BORUCKA ³alnoœci Fundacji, w grudniu, fundatorzy: ks. Ambro y Andrzejak i lek. med. Norbert Rehlis zaanga owali siê w realizacjê filmu pt. W sercu Afryki, o polskiej misjonarce, lek. med. Wandzie B³eñskiej 21. Krótka, pó³godzinna produkcja, prezentuje sylwetkê Matki trêdowatych, która ponad czterdzieœci lat spêdzi³a w Afryce. Wraz z jej przyjazdem spe³ni³y siê marzenia wielu. Podjêcie pracy przez m³od¹ lekarkê w ugandyjskim leprozorium, odnotowano w kronice pod znakiem ogromnej radoœci, radoœci z d³ugo wyczekiwanego goœcia. Buluba sta³a siê jej domem. Dokta natomiast, najbardziej znan¹ wœród Ugandyjczyków lekark¹. Film zrealizowany zosta³ przez Ryszarda Piaska i Zespó³ Filmowy Videonik. By³ emitowany w telewizji, a tak e podczas spotkañ w Centrum Wolontariatu Fundacji. Kolejny film, Kalkuta miasto Matki Teresy powsta³ w 1993 r., podczas drugiej wyprawy medycznej zorganizowanej przez Fundacjê, do Indii. Film wyemitowano w telewizji dnia 28 maja 1993 r., przy okazji przyjazdu Matki Teresy z Kalkuty do Polski 22. W telegraficznym skrócie opowiada on o yciu znanej na ca³ym œwiecie Misjonarki Mi³oœci. Ukazuje jej mi³osierne serce, jakim od lat dzieli siê z mieszkañcami indyjskich slumsów. Si³ê do tej ciê kiej pracy czerpie z modlitwy i codziennej adoracji Najœwiêtszego Sakramentu. Matka Teresa to ta, która walczy o godnoœæ umieraj¹cego, chorego, sponiewieranego. Wspólnie z siostrami stara siê zapewniæ ludzkie warunki tym, którzy odchodz¹ z tego œwiata. Przez ten w³aœnie pryzmat film pokazuje ulice tytu³owej Kalkuty. Kilkunastominutowy film Misyjne kliniki w Papua-Nowej Gwinei powsta³ w 2002 r. Norbert Rehlis, realizator i producent, pokazuje jak polski personel medyczny niesie pomoc ludziom, na najwiêkszej wyspie Oceanu Spokojnego. W kraju targanym miêdzyplemiennymi walkami dzia³aj¹ polscy misjonarze. Brak dróg, kataklizmy i nie³atwa sytuacja spo³eczno polityczna i ekonomiczna kraju utrudnia udzielanie pomocy. Na Papua Nowej Gwinei pracuj¹ m.in. ks. Janusz Skotniczny, s. Dorota Piechota i s. Kinga Czerwonka. To w³aœnie oni prezentuj¹ sytuacjê zdrowotn¹ na wyspie. Mimo, i w buszu dzia³a ok. 100 misyjnych szpitali i przychodni odczuwaj¹ one dotkliwy brak lekarstw i personelu medycznego. S¹ uzale nione od zagranicznych dostaw farmaceutyków i œrodków opatrunkowych, gdy na Papua-Nowej Gwinei nie dzia³a adna firma produkuj¹ca leki. Udzielanie pomocy medycznej komplikuje trudny klimat, brak utwardzonych dróg, a tak e bogactwo szczepów i jêzyków i kultur, których wg szacunków jest ponad 700. Opieka medyczna na Papua-Nowej Gwinei nie istnia³aby bez wsparcia pañstw Zachodu, do których nale y tak e Polska. Misjonarze apeluj¹ o pomoc materialn¹, ale tak e o œwieckich lekarzy, którzy gotowi s¹ nieœæ kwalifikowan¹ pomoc medyczn¹ na Rajskiej Wyspie. 21 Por. Z. Paw³owski, Fundacja pomocy humanitarnej Redemptoris Missio (Medicus Mundi Poland) Kalendarium dzia³alnoœci, AMis 14 (2004), s Por. tam e.

11 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 197 W sierpniu 2002 r. przedstawiciele Fundacji pomagali w realizowanym przez Ryszarda Piaska i firmê Videonik filmie o ojcu Marianie elazku. Autorem komentarza do tej pó³godzinnej produkcji by³ ks. Ambro y Andrzejak z Redemptoris Missio. Fundacja wspólnie z Komisj¹ Episkopatu ds. Misji objê³a swoim patronatem to niezwyk³e przedsiêwziêcie. Myœl¹ przewodni¹ filmu Misjonarz jest s³ynne zdanie o. Mariana: Nie jest trudno byæ dobrym wystarczy tylko chcieæ! Krótkie sceny ze œwiêtego miasta hinduizmu, Puri, ukazuj¹ dzie³o ycia polskiego werbisty i kandydata do Pokojowej Nagrody Nobla. Po trudnych kolejach ycia, pobycie w obozie koncentracyjnym, zdecydowa³ siê on poœwiêciæ ca³kowicie drugiemu cz³owiekowi. To z jego inicjatywy i starañ w mieœcie, które jest Mekk¹ dla wyznawców hinduizmu, wybudowany zosta³ koœció³. Otworzy³ kuchniê mi³osierdzia, szko³ê dla dzieci nosz¹cych œlad tej strasznej choroby, a tak e szpital i utworzy³ miejsca pracy. Trêdowaci odzyskali dziêki jego wysi³kom swoj¹ godnoœæ. Przêd¹ nici, produkuj¹ ceg³ê, robi¹ sznury i powrozy, czy te pos³uguj¹ w kuchni. Potrzeby oœrodka s¹ ogromne z uwagi na fakt, i wizja poprawy losu przyci¹ga do wioski trêdowatych coraz wiêksze rzesze dotkniêtych chorob¹ ludzi. Sponsorem tego krótkometra owego filmu by³a Polfa Warszawa i Metpol. 2. Koncert oraz medal Tym, którzy czyni¹ dobro Chêæ osobistego kontaktu z sympatykami i przyjació³mi Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio sk³oni³a po dwóch latach dzia³alnoœci Radê i Zarz¹d, do organizowania raz do roku wspólnego spotkania. Zdecydowano, e bêdzie to uroczyste wydarzenie muzyczne, jak i okazja do propagowania wiedzy o misjonarzach i placówkach misyjnych objêtych patronatem Fundacji. W latach zorganizowano 15 koncertów 23. Wszystkie odby³y siê w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dochód ze zbiórek prowadzonych w przerwach koncertu przeznaczony zosta³ na cele charytatywne, zwi¹zane z dzia³alnoœci¹ Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio. Dziesiêciokrotnie koncert uœwietni³ wystêp Chóru Ch³opiêcego i Mêskiego Filharmonii Narodowej Poznañskie S³owiki, trzykrotnie wieczór nale a³ do Orkiestry Reprezentacyjnej Si³ Powietrznych, a ostatnie dwa koncerty wspólnie z orkiestr¹ mjr Paw³a Joksa poprowadzi³ Chór Uniwersytetu Medycznego. Podczas tych e spotkañ wrêczono 18 medali Tym, którzy czyni¹ dobro, w tym jeden nadano poœmiertnie (Zofii Florczak). Koncert szybko sta³ siê jednym z najwa - niejszych przedsiêwziêæ Fundacji. Jest on okazj¹ do wyra enia podziêkowania sympatykom, darczyñcom, wolontariuszom za ich ca³oroczne zaanga owanie, buduje wiêÿ i propaguj¹c wiedzê o misjach uwra liwia na z³¹ sytuacjê zdrowotn¹ w krajach rozwijaj¹cych siê. 23 Wybrane szczegó³y przedstawia tabela nr 2.

12 198 MONIKA BORUCKA Tab. 2. Koncerty zorganizowane przez Fundacjê Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio w latach Lp. Data Odznaczeni medalem Uwagi lecie dzia³alnoœci dr Wandy B³eñskiej poœwiêcony pamiêci o. Jana Beyzyma prof. Stefan Stuligrosz Zofia Florczak o. Marian elazek 50-lecie kap³añstwa i 80 ur. o. M. elazka ks. Wojciech 15 rocznica œmierci azewski o. Czes³awa Bia³ka dr Edgar Wider Zjazd Zarz¹du Medicus Mundi prof. Miquel International w Poznaniu Argali dr Sake Rypkema Oprawa muzyczna Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki dr Wanda B³eñska 90 ur. dr Wandy B³eñskiej Poznañskie S³owiki Prof. Micha³ Drews ks. Aleksy Stodolny 10-lecie FPH Redemptoris Missio Poznañskie S³owiki Siostry Misjonarki Mi³oœci Instytut Misyjny Laikatu im. Dr Wandy B³eñskiej poœwiêcony pamiêci b³. Matki Teresy z Kalkuty Poznañskie S³owiki Poznañskie S³owiki dr Helena Pyz Orkiestra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych Flying Medical Services ks. Wojciech Koœcielniak lek. med. Gabriela Majkut s. Józefina Grabowska mjr Pawe³ Joks (Orkiestra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych) poœwiêcony pamiêci: o. M. elazka, ks. A. Stodolnego, K. Feldman Has³o: Stop Malaria Now! Wrêczenie dr W. B³eñskiej Dyplomu Honorowego Cz³onka Rady Fundacji Orkiestra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych Orkiest ra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych Orkiestra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych; Chór Uniwersytetu Medycznego Orkiest ra Reprezentacyjna Si³ Powietrznych; Chór Uniwersytetu Medycznego

13 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO Dzia³alnoœæ wydawnicza Raport, czyli Biuletyn Informacyjny Cz³onków i Sympatyków Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio wydawany jest od paÿdziernika 1994 r. Okazj¹ i niejako sposobnym czasem do wydania pierwszego numeru sta³o siê nadanie Wandzie B³eñskiej, przez Akademiê Medyczn¹ w Poznaniu tytu³u doctora honoris causa 24. Jak pisze we wstêpie pierwszy redaktor tego folderu, prezes Fundacji Norbert Rehlis, Raport powsta³ dla celów informacyjnych oraz integracyjnych. Wszystkie numery, a w latach wydano ich 48, opatrzone zosta³y w nag³ówku przes³aniem Matki Teresy z Kalkuty: Nikt z nas nie yje tylko dla siebie. Cztero stronnicowy biuletyn zawiera krótkie informacje o bie ¹cej dzia³alnoœci Fundacji, prezentuje sylwetki misjonarzy: o. Jana Beyzyma 25, Matki Teresy z Kalkuty 26, dr Wandy B³eñskiej 27, o. Mariana elazka 28, o. Czes³awa Bia- ³ka 29. Ten bezp³atny informator przekazywany jest sympatykom i wolontariuszom Fundacji œrednio 2-3 razy w roku 30. Nie posiada on sta³ych rubryk, ale w ka dym numerze redaktor zwraca siê bezpoœrednio do czytelnika, w celu wprowadzenia w poruszan¹ tematykê, czy te po to, by podziêkowaæ, przekazaæ yczenia lub te przybli yæ nowe cele i plany Fundacji. Pismo jest dobrym Ÿród³em informacji o zmianach personalnych w Radzie i Zarz¹dzie Fundacji, organizowanych koncertach, czy te spotkaniach i kursach. To na jego ³amach mo emy przeczytaæ o organizowanych akcjach i ich wynikach, przedsiêwziêciach, takich jak otwarcie oœrodka w Kiabakari 31, oraz wszelkich wa nych dla Fundacji wydarzeniach (w tym jubileuszach). Redakcja zamieszcza treœci listów misjonarzy, w których zwykle dziêkuj¹ za otrzyman¹ pomoc medyczn¹, lub nakreœlaj¹c warunki i potrzeby krajów misyjnych, dopiero zwracaj¹ siê z proœb¹ o ni¹. Raport jest bogato opatrzony zdjêciami, co odró nia go od kwartalnika Medicus Mundi Polonia. W ci¹gu siedemnastu lat Raport mia³ czterech redaktorów Zob. A. Józefczyk, Dr B³eñska Matka Trêdowatych, Raport 1 (1994) nr 1, s Zob. A. Walkowiak, Ojciec Jan Beyzym, Raport 4 (1995) nr 2, s Zob. N. Rehlis, W s³u bie mi³oœci, Raport 8 (1997) nr 2, s Zob. A. Józefczyk, Jubileusz, Raport 6 (1996) nr 2, s. 1-2; M. Zaradniak, 90. rodziny Dr h.c. Wandy B³eñskiej, Raport 18 (2001) nr 1, s Zob. A. Walkowiak, N. Rehlis, S³uga trêdowatych, Raport 1 (1998) nr 9, s. 1-2; N. Rehlis, S. Ast, Dziêkujê Wam Przyjaciele, Raport 15 (2001) nr 1, s. 1-3; Ojciec Marian elazek w Polsce, Raport 21 (2002) nr 3, s. 4; A. Kaniewska, Z pomoc¹ u Ojca Mariana w Puri, Raport 27 (2004) nr 3, s Zob. M. Drozdowicz, Tym, którzy czyni¹ dobro, Raport 11 (1999) nr 1, s W latach 2001, 2005 i 2006 wydane zosta³y 4 numery Raportu; natomiast w 2008 r. by³o ich Por. M. Cofta, Centrum zdrowia w Kiabakari, Raport 39 (2008) nr 2, s Pierwsze 27 numerów zredagowa³ Norbert Rehlis, a wydrukowa³a firma Druk-Intro Inowroc³aw. G³ównym redaktorem numerów by³ Mateusz Cofta. Zmianie uleg³o tak e miejsce

14 200 MONIKA BORUCKA Mimo, i strona internetowa prê nie dzia³a ju od 2003 r., a sympatycy coraz chêtniej szukaj¹ informacji w sieci, Raport nadal spe³nia wa n¹ rolê pierwszego informatora. Na rêce przyjació³ Fundacji trafia listownie, a swoim zasiêgiem obejmuje ca³¹ Polskê. Patrz¹c z perspektywy kilkunastu lat wydaje siê, e spe³nia on postawione przed sob¹ zadania integracji œrodowiska skupionego wokó³ zaplecza medycznego dla polskich misji oraz przekazu wa nych informacji. Kwartalnik Medicus Mundi Polonia wydawany jest przez Fundacjê od lutego 2001 r. Tytu³ w sposób jednoznaczny podkreœla fakt zrzeszenia Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio w miêdzynarodowej organizacji Medicus Mundi International, natomiast podtytu³ tego czasopisma: Przeznaczony dla osób zainteresowanych problemami medycznymi wchodz¹cymi w zakres tzw. medycyny tropikalnej i International Heath ze szczególnym uwzglêdnieniem potrzeb misyjnych oœrodków medycznych 33, okreœla odbiorcê. Po prawie siedmiu latach wydawania Raportu Rada i Zarz¹d Fundacji dostrzeg³y potrzebê przygotowania polskiego czasopisma poœwiêconego problemom zdrowotnym krajów trzeciego œwiata. Redakcja 34 postawi³a przed Medicus Mundi Polonia cztery zadania. Ma on przekazywaæ wa ne informacje z zakresu zdrowia publicznego, a w sposób szczególny dotycz¹ce epidemiologii chorób tropikalnych i paso ytniczych. Na kanwie tych e informacji, poruszane maj¹ byæ problemy, z jakimi borykaj¹ siê osoby pracuj¹ce w misyjnych szpitalach i oœrodkach opieki ambulatoryjnej. Podobnie jak Raport, powinien byæ on œrodkiem integracji czêœci polskiego spo³eczeñstwa, która poczuwa siê do odpowiedzialnoœci za pos³anych, do najbiedniejszych krajów œwiata misjonarzy. Drugim zaœ wspólnym celem tych- e pozycji jest chêæ, a wrêcz potrzeba dotarcia, do jak najwiêkszej rzeszy wra liwych na problemy misji ludzi. Wszystko zaœ po to, by poprzez zorganizowane dzia³ania wspieraæ rodzimych misjonarzy, buduj¹c fachowe zaplecze medyczne. Struktura Medicus Mundi Polonia jest przemyœlana i uwzglêdnia powy sze wymagania. Mimo kilku modyfikacji cechuje j¹ przejrzystoœæ. Ka dy numer kwartalnika na swoich kilkunastu stronach skupia siê wokó³ aktualnoœci w œrodowisku Fundacji, Medicus Mundi International oraz Œwiatowej Organizacji Zdrowia. Znajdziemy tam równie omówienie chorób czy problemów dotykaj¹cych ludnoœæ w krajach rozwijaj¹cych siê. Jest doskona³ym informatorem o prowadzonych szkoleniach z zakresu medycyny tropikalnej odbywaj¹cych siê na ca³ym œwiecie. Prezentuje i poleca fachow¹ literaturê, informuje o ukazaniu siê druku, na M-Druk W¹growiec. Raport numer 46, 47 i 48 zredagowa³a Anna Kurkowiak, a 48 Agnieszka Lipiñska. 33 MMP 1 (2001) nr 1, s Redaktorem MMP jest Z. Paw³owski, sekretarzy redakcji by³o 4. Nr 1-11 MMP N. Rehlis. Od nr 12/13-19/20 rolê sekretarza redakcji wype³nia³ A. Waœniowski. Nastêpnie zast¹pi³a go K. Mrówka nr 21-22/23. E. Kaczmarek by³a sekretarzem redakcji nr 26/27-34/35. W nr 28/29 zosta³a wprowadzona funkcja z-cy redaktora i pe³ni³a j¹ A. Magowska (do koñca 2010 r).

15 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 201 nowych pozycji, wskazuje na Ÿród³a informacji, szczególnie strony internetowe. Sta³¹ i odporn¹ na zmiany jest rubryka Pos³uga Lecznicza Koœcio³a, która redagowana jest przez prof. Zbigniewa Paw³owskiego. Nak³ad 1000 egzemplarzy (liczba ta waha³a siê od ) trafia do zakonów i placówek misyjnych, bibliotek wydzia³owych uczelni medycznych, Centrum Formacji Misyjnej, oraz sympatyków i wolontariuszy Fundacji. Pierwszy egzemplarz kwartalnika otrzyma³ tak e papie Jan Pawe³ II. Rzetelnoœæ i funkcjonalnoœæ kwartalnika podkreœla fakt, i po czterech latach jego wydawania, w numerze piêtnastym redakcja zamieszcza aneks autorów i tematów opublikowanych w Medicus Mundi Polonia w numerach Kolejne tego typu zestawienie znajdziemy w numerze dwudziestym pierwszym, a obejmuje ono numery, które ukaza³y siê do koñca roku Wraz z wydaniem szóstego numeru, który jest pierwszym numerem podwójnym redakcja zapocz¹tkowuje formê podwójnego egzemplarza 37. Nowa forma powoduje, e kwartalnik ukazuje siê rzadziej, ale jest to zabieg maj¹cy na celu zmniejszenie ciê aru finansowego zwi¹zanego z publikacj¹ i wysy³k¹ czasopisma. Nale y tu podkreœliæ, e podobnie jak Raport, kwartalnik Medicus Mundi Polonia jest wydawany i rozprowadzany bezp³atnie. Czytelników sk³ania siê tylko do partycypowania na miarê mo liwoœci w kosztach jego powstawania. Nie okreœla siê jednak adnej konkretnej kwoty. O prze³omowych zmianach wymuszanych dostosowaniem siê do rozwoju techniki i powszechnoœci informatyzacji, informuje czytelników redakcja kwartalnika w numerze 19/20. W zwi¹zku ze wspomnianym postêpem technicznym redakcja mia³a odt¹d podawaæ przydatne i ciekawe adresy internetowe, a Medicus Mundi Polonia mia³ byæ dostêpny w formie elektronicznej na dyskach optycznych i stronie Fundacji 38. Kolejne reformy dotycz¹ce formy publikacji s¹ zamieszczone w numerze 28/29. Wspólnie z Wydawnictwem Kontekst podjêto zobowi¹zanie publikacji kwartalnika w formie papierowej dwukrotnie w ci¹gu roku, natomiast czterokrotnie w wersji elektronicznej, która zostanie udostêpniona na stronie internetowej Fundacji. Do koñca 2010 r. ukaza³o siê 35 numerów Medicus Mundi Polonia. Iloœæ wydanych numerów ukazuje wykres poni ej, na którym dla porównania zamieszczone zosta³y dane dotycz¹ce Raportu. 35 Zob. Spis autorów i tematyka kwartalnika Medicus Mundi ( ), MMP 4 (2004) nr 15, s Zob. Spis autorów i tematyka kwartalnika Medicus Mundi Polonia (zeszyty nr 1-20, lata ), MMP 7 (2007) nr 21, s Do koñca 2010 r. wydanych zosta³o 11 podwójnych numerów MMP. 38 O ile p³yty CD z treœci¹ MMP mo na z ³atwoœci¹ pozyskaæ po skontaktowaniu siê z Biurem Fundacji, o tyle nie mo na ich znaleÿæ na stronie internetowej Fundacji. Czêœæ, zaledwie 11 numerów udostêpnia na swojej stronie Wydawnictwo Kontekst. Por. Od Redakcji, MMP 6 (2006) nr 19/20, s. 1; zob. Strona wydawnictwa Kontekst, us-mundi-international, strona aktywna r.

16 202 MONIKA BORUCKA Ryc. 2. Iloœæ numerów Raportu i Medicus Mundi Polonia wydanych w latach Annales Misiologici Posnanienses to przedwojenne czasopismo i jego dzieje ³¹cz¹ historiê rozwoju misjologii w Polsce z aktualn¹ dzia³alnoœci¹ na rzecz misji, któr¹ realizuje Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio. Rocznik ma bogat¹ tradycjê i siêga do pocz¹tków ruchu misyjnego w naszym kraju. Jako pierwsze czasopismo poœwiêcone zagadnieniom misji, ukaza³ siê po raz pierwszy w 1928 r. pod tytu³em: Roczniki Zwi¹zku Akademickich Kó³ Misyjnych w Polsce. Redaktorem pierwszego numeru by³ Stefan Abt. Czasopismo nie przypadkowo wydawane by³o w Poznaniu. Tam bowiem mieœci³ siê Zarz¹d Akademickich Kó³ Misyjnych, a po nim Komitet Propagandy Misyjnej wœród Inteligencji przy Papieskim Dziale Rozkrzewiania Wiary. Nastêpne tomy ukaza³y siê kolejno w 1929 r., na prze³omie 1930 i 1931 r. Redaktorem trzeciego numeru by³ Zygmunt O³yñski wraz z Wand¹ B³eñsk¹, a czwartego (na prze³omie 1931 i 1932 r.) i zarazem ostatniego, jaki ukaza³ siê pod t¹ nazw¹ Wanda B³eñska. Wraz z przejêciem funkcji redaktora przez Kazimierza Kapitañczyka, zmieni³a siê nazwa rocznika na: Annales Missiologicae. Roczniki Misjologiczne. Pod now¹ nazw¹ wydane zosta³y tomy V X. Podtytu³ podkreœla, e jest to czasopismo roczne poœwiêcone zagadnieniom misjowiedzy, a nie jak do tej pory misjologii. Zasadniczym redaktorem tych e tomów by³ Kazimierz Kowalski, przy czym numer szósty z 1934 r. zredagowa³a Wanda B³eñska. Okres wojny by³ czasem strat i zniszczeñ, co uwidoczni³o siê tak e w rozwoju polskiej myœli misjologicznej. Zaprzestano wydawaæ rocznik na wiele lat. Dopiero w 2000 r. poznañskie œrodowisko misjologiczne skupione przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, wsparte pomoc¹ ze strony Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio powziê³o myœl o wznowieniu wydawania owego rocznika. W ten oto sposób, w roku milenijnym ukaza³ siê jedenasty tom Roczników Misjologicznych Annales Missiologicae Posnanienses, pod redakcj¹ fundatora Redemptoris Missio, ks. Ambro ego Andrzejaka.

17 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 203 Rocznik zawiera g³êbokie rozwa ania z zakresu teologii misji, oparte na dokumentach Magisterium Koœcio³a, wywiady, elementy religiologii i kulturoznawstwa, a tak e wiele miejsca poœwiêca na aktualne wydarzenia na polu dzia³alnoœci misyjnej w ró nych oœrodkach misyjnych w kraju i za granic¹. Nieod³¹cznym elementem s¹ informacje o wartoœciowych dla tematu publikacjach i wydarzeniach z ycia Fundacji. Jedenasty tom wydany po 62 latach przerwy, jest swego rodzaju pomostem do wspó³czesnej misjologii. Nie zaciera œladów dziedzictwa poprzednich tomów, na co dowodem jest artyku³ Aurelii Szafran-Bartoszek: Bibliografia zawartoœci Annales Missiologicae Czwarta zmiana tytu³u nast¹pi³a ze wzglêdów poprawnoœci gramatycznej. W 2003 r. wydano trzynasty tom pod zmienion¹ nazw¹: Annales Missiologici Posnanienses, którego zredagowali: Ambro y Andrzejak, Wojciech Kluj i Feliks Lenort. Kontynuacja tradycji wydawania najstarszego czasopisma misyjnego w Polsce zosta³a zachowana dziêki pomocy Fundacji, która od roku 2000 dofinansowuje t¹ publikacjê. Do koñca 2010 r. subwencjonowa³a w ten sposób siedem tomów. Dla uczczenia Miêdzynarodowego Akademickiego Kongresu Misyjnego, jaki odby³ siê miêdzy 28 wrzeœnia, a 2 paÿdziernika 1927 r. w Poznaniu, wydana zosta³a Jednodniówka. Broszura ta, w formie albumu liczy 184 strony i jest dwujêzyczna polsko-francuska. Opatrzona zosta³a wstêpem ks. kard. Augusta Hlonda, arcybiskupa diecezji gnieÿnieñskiej oraz poznañskiej, prymasa Polski. Jej ok³adka, zarówno do wydania z 1927 r., jak i reprintu z 2007 r., który dofinansowany zosta³ przez Fundacjê Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, nawi¹zuje do historii Koœcio³a w Polsce. W centrum widnieje wizerunek Czarnej Madonny, pod nim Chrystogram. Jak ze Ÿród³a, po lewej stronie wychodz¹ wizerunki œwiêtych: Cyryla, Metodego, Wojciecha i królowej Jadwigi. Z prawej strony umieszczone zosta³y postacie: o. Benedykta Polonusa, œw. Jacka OP, b³. Andrzeja Rumina i o. Hieronima Drzewickiego. Ramê natomiast tworz¹ herby wielkich oœrodków, opatrzone podpisami: Gniezno, Pomorze, Kraków, Warszawa, Lwów, Litwa oraz Poznañ. Jednodniówka ukaza³a siê pod redakcj¹ ks. Kazimierza Bajerowicza. Zagadnienia wstêpne obejmuj¹ dzia³ ilustracyjny prezentuj¹c wizerunki i biografie cz³onków komitetu honorowego 40 oraz wykonawczego 41, dalej redaktorów i korespondentów, grupê kó³ akademickich i na koñcu konferencjariuszy 42. Po przedstawieniu programu ca³oœæ zagadnienia podzielona zosta³a na szeœæ czêœci. 39 Zob. A. Szafran-Bartoszek, Bibliografia zawartoœci Annales Missiologicae , AMis 11 (2000), s W sk³ad komitetu honorowego wchodzili: Ks. Kard. Abp A. Hlond, wojewoda Hr. Bniñski, rektor Uniwersytetu Poznañskiego dr Grochmalicki, a marsza³kiem kongresu by³ prof. Dembiñski. 41 Komitet wykonawczy reprezentowali: ks. Kan. Zborowski, ks. prof. Kowalski, bp Nowowiejski, o. Turowski i ks. K. Bajerowicz, a tak e biskupi i wikariusze generalni gnieÿnieñscy i poznañscy: ks. infu³at C. Meysner, bp A. Laubitz i bp K. Radoñski. 42 Konferencjariuszami Kongresu byli: abp de Guébriant, bp Baudrillart, ks. E. Kosibowicz,

18 204 MONIKA BORUCKA W czêœci pierwszej zapoznaæ siê mo emy z katolick¹ literatur¹ misyjn¹ okresu miêdzywojennego, istniej¹cymi w Polsce w tamtym okresie zakonami i zgromadzeniami zajmuj¹cymi siê misjami, a tak e dzia³aj¹cymi na terenie kraju akademickimi ko³ami misyjnymi. Czêœæ druga w ca³oœci poœwiêcona jest zakonom: benedyktynów, franciszkanów, karmelitów bosych, jezuitów i kapucynów. Rozdzia³ trzeci i czwarty traktuje o zgromadzeniach zakonnych, osobno mêskich i eñskich. Przedostatnia czêœæ skupia siê na pracy misyjnej w Niemczech, misjonarzach na Podlasiu i na odleg³ych terenach misyjnych. Szósty rozdzia³ pe³ni funkcjê administracyjno informacyjn¹ i zawiera dodatkowo ilustracje kluczowych dla Poznania obiektów i miejsc. W osiemdziesi¹t¹ rocznicê pierwszego wydania Jednodniówki, z uwagi na historyczno misyjny charakter tej broszury, Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, postanowi³a dofinansowaæ, we wspó³pracy z Wydzia³em Teologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza reprint cyfrowy tej e publikacji. Poœredniczy ona równie w jej promowaniu i sprzeda y. 4. Wystawy i spotkania Jednym ze sposobów ukazania osi¹gniêæ czy te problemów, z jakimi borykaj¹ siê misjonarze w ró nych zak¹tkach ziemi s¹ wystawy fotograficzne. Obraz, w sposób dog³êbny trafia do naszej œwiadomoœci i jest doskona³ym medium informacji. Fundacja chêtnie przygotowuje wystawy pe³ne barwnych fotografii, które dokumentuj¹ dzia³alnoœæ misyjno medyczn¹ polskich misjonarzy. Wystawa jest nieod³¹cznym elementem dorocznych koncertów. Ogl¹daj¹ j¹ goœcie na holu auli uniwersyteckiej podczas przerwy. Plansze przekazuj¹ nie tylko podstawowe informacje o Fundacji, ale dokumentuj¹ konkretne dzia³ania. Nierzadko s¹ to zdjêcia z wakacyjnych praktyk studenckich, czy te wypraw medycznych, które ukazuj¹ wolontariuszy w trakcie udzielania œwiadczeñ zdrowotnych. Przyk³adem tego typu wystawy jest sta³a ekspozycja zdjêæ w Klinice Chorób Tropikalnych i Paso ytniczych, któr¹ ukoñczono 19 listopada 2004 r. 43. Pierwsza tego typu wystawa zorganizowana zosta³a w pierwszym pó³roczu 1994 r., w poznañskiej Farze 44. Dotyczy³a ona kilku oœrodków misyjnych i barwnie przedstawia³a problemy medyczne w wybranych czêœciach œwiata. Kolejna wystawa fotograficzna przygotowana zosta³a z okazji przyjazdu o. Mariana elazka do Polski i odznaczenia go medalem Tym, którzy czyni¹ dobro. Niezbêdprof. Schmidlin, ks. P. Charles, o. Woroniecki, o. Thauren Joh., o. Freitag, ks. Hugo Bertini, ks. Prof. Likowski, ks. Majkowski. 43 Por. Z. Paw³owski, Fundacja pomocy humanitarnej Redemptoris Missio (Medicus Mundi Poland) , AMis 14 (2004), s Por. tam e, s. 202.

19 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 205 ne materia³y, wolontariusze zgromadzili podczas wypraw medycznych i praktyk studenckich, które odbywa³y siê w Oœrodku Leczenia Trêdowatych w Puri. Wystawê pod tytu³em: Na Indyjskiej Ziemi 48 lat wœród Adibasów i Trêdowatych, w Centrum Kultury Zamek, otworzy³ jej g³ówny bohater O. Marian elazek 45. W czerwcu 1998 r. obejrza³y j¹ rzesze poznaniaków. Na pocz¹tku paÿdziernika tego roku, wystawê udostêpniono do zwiedzania w Domu Polonii, w Warszawie. Jej otwarciu towarzyszy³o wyst¹pienie Prezesa Fundacji, Norberta Rehlisa, który przedstawi³ koleje powstania tej ma³ej galerii, oraz wrêczenia o. Marianowi Medalu Senatu Rzeczpospolitej Polskiej przez Alicjê Grzeœkowiak (Marsza- ³ka Senatu). Uroczystoœæ tê obj¹³ patronatem Prymas Polski, kard. Józef Glemp 46. Rok póÿniej, w paÿdzierniku 1999 r. pokazana zosta³a na Jasnej Górze, w klasztorze oo. paulinów, z okazji III Ogólnopolskiego Kongresu Misyjnego 47. Przez pó³ roku wystawê o polskim misjonarzu, o. Marianie elazku goœci³y Niemcy. W Krefeld obejrza³o j¹ tysi¹ce naszych zachodnich s¹siadów 48. W listopadzie o. Marian otworzy³ wystawê w poznañskim koœciele pod wezwaniem œw. Jana Bosko. Ekspozycja wystawy Na Indyjskiej Ziemi, odby³a prawdziwe tournée. W dniach r. wystawiona by³a w koœciele œw. Rodziny w Poznaniu, a w drugiej po³owie lutego przewieziona zosta³a do Lublina, gdzie podczas V Forum M³odzie y Lubelszczyzny ogl¹da³y j¹ tysi¹ce m³odych, najpierw w lubelskiej filharmonii, a nastêpnie, a do maja obecna by³a w koœcio³ach œw. Stanis³awa i œw. Rodziny. W pierwszych dniach czerwca pokazano j¹ w Kazimierzu Dolnym nad Wis³¹, gdzie odbywa³o siê trzynaste Œwiêto M³odych 49. W dniach czerwca 2002 r. wystawiona zosta³a w Pa³acu Opatów przy Muzeum Sztuki Wspó³czesnej w Gdañsku, a póÿniej w Koœciele Mariackim w Gdañsku. Wystawê obejrzeli równie uczestnicy konferencji misyjnej zorganizowanej przez Salezjañski Oœrodek Misyjny w Krakowie, dnia 24 paÿdziernika 2003 r. Od 1 lipca do 13 sierpnia wystawê o o. Marianie goœci³a Poznañska Archikatedra 50. Fundacja przygotowa³a tak e szereg innych wystaw. Przyk³adem niech bêdzie chocia by ekspozycja fotografii, ukazuj¹ca dzia³alnoœæ Medicus Mundi International, z okazji jej zjazdu w dniach 30 czerwca 2 lipca, w stolicy Wielkopolski 51. Innym przyk³adem by³a wystawiona w poznañskiej restauracji 45 Por. A. Walkowiak, N. Rehlis, S³uga trêdowatych, Raport 1 (1998) nr 9, s Por. Wystawa w Warszawie, Raport 2 (1998) nr 10, s Por. Z. Paw³owski, Fundacja Redemptoris Missio (Medicus Mundi Poland) , AMis 14 (2004), s Por. Wystawa Fundacji w Niemczech, Raport 2 (2000) nr 14, s Por. Z. Paw³owski, Fundacja pomocy humanitarnej Redemptoris Missio (Medicus Mundi Poland) , AMis 14 (2004), s Por. tam e, s Por. N. Rehlis, Zjazd Medicus Mundi, Raport 2 (2000) nr 14, s. 2.

20 206 MONIKA BORUCKA Czerwony Fortepian galeria zdjêæ, ukazuj¹ca przebieg Operacji Bangassu 2002 jednej z najwiêkszych wypraw medycznych zorganizowanych przez Fundacjê. Lekarz, Jan Czosnowski w taki sam sposób uwieczni³ swoj¹ pos³ugê w oœrodku misyjnych w Chilandze. Wystawa relacjonuj¹ca jego pobyt w Zambii udostêpniona zosta³a do ogl¹dania, w koœciele pod wezwaniem Matki Bo ej Wspomo enia Wiernych w Swarzêdzu 52. Ogromnym powodzeniem cieszy³a siê wystawa przygotowana z okazji 10-lecia Fundacji. Pokazano j¹ m.in. w poznañskiej Farze, podczas dorocznego koncertu w 2002 r., w Szkole Podstawowej w Niepruszewie Puszczykowie, na osiedlu Chrobrego w Poznaniu. W 2003 r. pojawi³a siê w murach Klubu Seniora Starówka i Oœrodku Kultury w Pniewach, a w roku 2004 obejrza³a j¹ spo³ecznoœæ szkolna Gimnazjum nr 12 w Poznaniu podczas misyjnych rekolekcji, które wspó³organizowali wolontariusze Fundacji 53. Wystawa ta, promowa³a dzia³alnoœæ Fundacji na Miêdzynarodowych Targach Poznañskich. Ekspozycje fotograficzne to wizytówka promocyjna Fundacji. Organizowane s¹ w szko³ach, koœcio³ach, klubach, oœrodkach kultury, podczas konferencji i sympozjów. Pojawiaj¹ siê tak e przy okazji spotkañ. Co roku odbywa siê ich kilkanaœcie, a nawet kilkadziesi¹t 54. Wolontariusze chêtnie dziel¹ siê swoimi prze- yciami z m³odzie ¹ szkó³ podstawowych, gimnazjalnych a nawet œrednich. Bywa, jak to wczeœniej zosta³o wspomniane, e spotkania te s¹ urozmaiceniem szkolnych rekolekcji. Najczêœciej po³¹czone s¹ z pokazem slajdów, które dokumentuj¹ ich pracê podczas wakacyjnych praktyk. Ciekaw¹ form¹ spotkania przedstawicieli Fundacji z lokalnym œrodowiskiem jest wspó³organizowany przez Fundacjê, Kongres Misyjny Dzieci. Pierwszy odby³ siê 28 maja 2008 r. i obj¹³ swoim zasiêgiem Archidiecezjê Poznañsk¹. Wolontariusze Redemptoris Missio przybli yli w formie zabaw ruchowych, pracy w grupach, ciekawych zadañ i inscenizacji najwiêkszy kontynent na Ziemi Azjê 55. W dobie spo³eczeñstwa informacyjnego szczególne miejsce spotkañ z kultur¹ innych zak¹tków œwiata i problemami misji odegra³y audycje radiowe. Po raz pierwszy program pod nazw¹ Misyjny Atlas Œwiata nadano 5 grudnia 2004 r., na antenie Radia Emaus. Audycje przygotowywali wspólnie przedstawiciele Fundacji i Akademickie Ko³o Misjologiczne Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Program nadawany by³ dwa razy w miesi¹cu w niedzielne po³udnie. Oprócz problemów medycznych, z jakimi borykaj¹ siê misjonarze w ubogich krajach, du o 52 Por. Z. Paw³owski, Fundacja pomocy humanitarnej Redemptoris Missio (Medicus Mundi Poland) , AMis 14 (2004), s Por. tam e, s Sprawozdanie dzia³alnoœci Fundacji z 2006 r. podkreœla, e by³o ich (w 2006 r.) ponad Por. A. Sill, Mali misjonarze, Raport 2 (2005) nr 29, s. 3.

21 DZIA ALNOŒÆ FUNDACJI POMOCY HUMANITARNEJ REDEMPTORIS MISSIO 207 miejsca poœwiêcono teologii misji, a szczególnie nauczaniu papie a, Jana Paw³a II 56. Rocznie przygotowywanych by³o œrednio dwadzieœcia audycji, wydania specjalne redagowano na Niedzielê Misyjn¹. Tradycjê Misyjnego Atlasu Œwiata podtrzymywano tak e w 2010 r. 57. Wiedza o misjach i misjonarzach przekazywania jest za poœrednictwem Fundacji na wiele sposobów. Wystawy, spotkania, koncerty czy filmy, a tak e audycje radiowe to doskona³e œrodki przekazu tych informacji. Zazwyczaj ³¹czy siê owe formy koncertom towarzysz¹ wystawy, spotkaniom filmy itd. To istotnie wp³ywa na wzmocnienie przekazu i stwarza wiêksz¹ szansê na dotarcie do widza czy s³uchacza. Fundacja ze swoj¹ wystaw¹, filmem czy publikacj¹ puka do ciekawych miejsc (koœcio³ów, szkó³, klubów seniora, na konferencje). Co wa ne nie zamyka swojej dzia³alnoœci jedynie w wielkopolskiej rzeczywistoœci. Dowodem na to jest tak e wysy³ka Raportu i Medicus Mundi Polonia. Najwiêkszym przedsiêwziêciem w zakresie popularyzowania wiadomoœci o misjach i misjonarzach, a tak e dzia³alnoœci samej Fundacji jest bez w¹tpienia doroczny koncert. Stwarza mo liwoœæ osobistego spotkania, zobaczenia filmu o tematyce misyjnej albo relacji z praktyk. To w trakcie jego trwania mo na podziwiaæ barwne wystawy czy kupiæ ksi¹ ki. Jest on swoistym uzupe³nieniem tego, czego nie znajdziemy na stronie internetowej i w przesy³anych przez Fundacjê biuletynach. Zaznaczyæ nale y, e opisane powy ej p³aszczyzny dzia³alnoœci Redemptoris Missio s¹ jedynie wybranymi aspektami jej wszechstronnej aktywnoœci. Fundacja podejmuje tak e szereg innych dzia³añ. Miêdzy innymi w trosce o misjonarzy, wolontariuszy i personel medyczny organizuje kurs: Opieka zdrowotna w tropiku. W ten sposób w³¹cza siê w nale yte przygotowanie tych, którzy udaj¹ siê na misje. Dzia³alnoœæ Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio jest doskona³ym przyk³adem na to, e papieskie nauczanie mo na i trzeba realizowaæ w praktyce. Daje ona buduj¹ce œwiadectwo o pos³udze laikatu dla misji. Stanowi odpowiedÿ na wiele wyzwañ i problemów podjêtych przez Jana Paw³a II. Jej zas³ug jest wiele Wspiera dzie³a charytatywne realizowane przez misjonarzy. Dba o pamiêæ o nich, poprzez popularyzowanie wiedzy o misjach i pracuj¹cych na ca³ym œwiecie wolontariuszach i misjonarzach, tak duchownych jak i œwieckich. Poprzez wielorakie inicjatywy uwra liwia m³ode pokolenie na potrzeby misji. Zgodnie z papieskim zaleceniem wysy³a nie tylko pomoc humanitarn¹, ale tak e organizuje pobyt dla m³odzie y akademickiej i personelu medycznego w placówkach misyjnych. 56 Por. Kalendarium Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio w Poznaniu od paÿdziernika 2004 do koñca roku 2005, AMis 15 (2006) s Por. A. Lipiñska, Z Fundacji Redemptoris Missio, MMP 10 (2010) nr 34/35, s. 3.