Ocena zgodności z Konstytucją RP Ustawy OFE z r. - podstawowe wnioski. Dr Tomasz Zalasiński Radca prawny / Counsel DZP

Transkrypt

1 Ocena zgodności z Konstytucją RP Ustawy OFE z r. - podstawowe wnioski Warszawa, 18 lutego 2014 r. Dr Tomasz Zalasiński Radca prawny / Counsel DZP

2 Ocena prawidłowości przebiegu procesu legislacyjnego 2

3 Naruszenie standardów demokratycznego państwa prawnego W procesie legislacyjnym doszło do naruszenia art. 2 Konstytucji RP i wynikających z niego zasad zaufania do państwa i prawa oraz prawidłowej legislacji z uwagi na prowadzenie prac legislacyjnych, w sprawie o szczególnie istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa socjalnego obywateli, w nadmiernym pośpiechu, w sposób uniemożliwiający merytoryczną refleksję nad jej treścią oraz wbrew zasadzie racjonalnego prawodawcy. 3

4 Naruszenie zasady trzech czytań Projektu Ustawy W procesie legislacyjnym doszło do naruszenia art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 Konstytucji RP, art. 36 Regulaminu Sejmu RP oraz art. 7 Konstytucji RP z uwagi na naruszenie zasady rozpatrywania przez Sejm RP Projektu Ustawy w trzech czytaniach oraz zasady legalizmu, poprzez wniesienie w II czytaniu poprawki będącej nowym Projektem Ustawy. 4

5 Ograniczenie prawa do zgłaszania poprawek W procesie legislacyjnym doszło do naruszenia art. 119 ust. 2 Konstytucji RP, art. 14 ust. 1 pkt 1 i 6 Ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz art. 45 Regulaminu Sejmu RP w związku z art. 2 Konstytucji RP oraz art. 7 Konstytucji RP z uwagi na naruszenie prawa posłów do zgłaszania poprawek do Projektu Ustawy, uniemożliwienie przeprowadzenia prawidłowej debaty parlamentarnej, a także pozostawienie bez rozpoznania ponad tysiąca poprawek poselskich zgłoszonych podczas II czytania Projektu Ustawy. 5

6 Konsekwencje konstytucyjne Ustawa została przyjęta przez Sejm RP z naruszeniem przepisów Konstytucji RP, Regulaminu Sejmu RP oraz ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, co stanowi samoistną przesłankę do postawienia tezy o niezgodności całej Ustawy OFE z Konstytucją RP. 6

7 Konsekwencje ustrojowe Gdyby dopuścić praktykę wnoszenia, jako poprawki w II czytaniu tekstu jednolitego ustawy, to w każdym innym przypadku koalicja posiadająca aktualnie większość w Sejmie RP mogłaby wnosząc taki projekt z dowolnymi poprawkami, a następnie przyjmując go w III czytaniu, uczynić całość wcześniejszej debaty parlamentarnej bezprzedmiotową. Praktyka ta wymaga zanegowania z punktu widzenia standardów demokratycznego państwa prawnego, roli parlamentu i posłów w procesie stanowienia prawa. 7

8 Ocena konstytucyjności podstawowych zmian wprowadzanych Ustawą OFE 8

9 Umorzenie 51,5% aktywów OFE Obowiązek umorzenia 51,5% jednostek rozrachunkowych OFE (art. 23 Ustawy) rodzi wątpliwości co do zgodności z: art. 2 (zasada państwa prawnego, zasada zaufania obywateli do państwa), art. 20 i 22 (gospodarka rynkowa i swoboda działalności gospodarczej), art. 21 ust. 1 i 2 i art. 64 ust. 1 3 w zw. z art. 31 ust. 3 (konstytucyjna ochrona prawa własności), art. 32 (zasada równości i zakaz dyskryminacji), art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP (prawo do zabezpieczenia emerytalnego). 9

10 Tzw. suwak bezpieczeństwa Obowiązek sukcesywnego umarzenia jednostek rozrachunkowych OFE w okresie 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego rodzi wątpliwości co do zgodności z: art. 2 (zasada państwa prawnego, zasada zaufania obywateli do państwa), art. 20 i 22 (gospodarka rynkowa i swoboda działalności gospodarczej), art. 21 ust. 1 i 2 i art. 64 ust. 1 3 w zw. z art. 31 ust. 3 (konstytucyjna ochrona prawa własności), art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP (prawo do zabezpieczenia emerytalnego). 10

11 Zakaz reklamy OFE Zakaz reklamy OFE (art. 4 pkt i art. 36 Ustawy OFE) rodzi wątpliwości co do zgodności z: art. 2 (zasada państwa prawnego, zasada zaufania obywateli do państwa, określoności przepisów prawa), art. 20 i 22 (gospodarka rynkowa i swoboda działalności gospodarczej), art. 21 ust. 1 i 2 i art. 64 ust. 1 3 w zw. z art. 31 ust. 3 (konstytucyjna ochrona prawa własności), art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP (prawo do rozpowszechniania informacji) 11

12 Swoboda wyboru między OFE a ZUS Wprowadzenie względnej swobody wyboru między OFE a ZUS rodzi wątpliwości co do zgodności z: art. 2 (zasada państwa prawnego, zasada zaufania obywateli do państwa, pacta sunt servanda), art. 32 Konstytucji RP (zasada równości i zakaz dyskryminacji), art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP (prawo do zabezpieczenia emerytalnego) 12

13 Ograniczenia swobody lokowania aktywów OFE Wprowadzenie ograniczenia swobody lokowania aktywów OFE (art. 4 pkt 25 i art. 35 Ustawy OFE) rodzi wątpliwości co do zgodności z: art. 2 (zasada państwa prawnego, zasada zaufania obywateli do państwa, ochrona praw nabytych i interesów w toku), art. 20 i 22 Konstytucji RP (gospodarka rynkowa i swoboda działalności gospodarczej), art. 67 ust. 1 Konstytucji RP (prawo do zabezpieczenia emerytalnego) 13

14 Inne wątpliwości konstytucyjne 14

15 Brak odpowiedniej vacatio legis Przepis art. 37 Ustawy przewiduje jej wejście w życie co do zasady z dniem 1 lutego 2014 r. Niektóre przepisy Ustawy (w tym art. 23 dotyczący umorzenia 51,5% aktywów, zakaz reklamy OFE) wchodzą w życie po upływie 14 dniowego vacatio legis. Biorąc pod uwagę skomplikowanie legislacyjne i znaczenie społeczne Ustawy przyjęty sposób wprowadzenia jej w życie prowadzi do naruszenia art. 2 Konstytucji RP (brak odpowiedniej vacatio legis). 15

16 Warszawa Rondo ONZ Warszawa T: F: Wrocław ul. Powstańców Śląskich Wrocław T: F: Poznań ul. Paderewskiego Poznań T: F: Łódź ul. Traugutta Łódź T: F: Toruń Szosa Chełmińska Toruń T: F: