KARTA SCENARIUSZY ROZWOJU TECHNOLOGICZNEGO MECHANIZACJA TECHNLOGIE PODSTAWOWE MECHANIZACJA TECHNOLOGII ODSTAWY UROBKU PRZENOŚNIKAMI TAŚMOWYMI

Transkrypt

1 KARTA SCENARIUSZY ROZWOJU TECHNOLOGICZNEGO MECHANIZACJA TECHNLOGIE PODSTAWOWE MECHANIZACJA TECHNOLOGII ODSTAWY UROBKU PRZENOŚNIKAMI TAŚMOWYMI SYMBOL ITX1/S 1. WYRÓśNIKI SYSTEMU MASZYNY I URZĄDZENIA: 1. SYSTEMY ODSTAWY UROBKU - PRZENOŚNIKI TAŚMOWE 2. SZKIC 3. OPIS TECHNOLOGII Charakterystyka stanu obecnego Górnictwo krajowe Przenośniki taśmowe stanowią powszechnie stosowany środek odstawy urobku ze ścian wydobywczych. W aktualnych, powszechnie stosowanych rozwiązaniach urobek transportowany jest systemem przenośnikowym pod szyb a w nielicznych przypadkach wprost na powierzchnię kopalni. W polskim górnictwie węgla kamiennego stosowane są przenośniki produkcji PIOMA, MIFAMA S.A. i NOWOMAG S.A. Proponowane przez polskich producentów konstrukcje przenośników taśmowych są w swoich rozwiązaniach nowoczesne, spełniające wysokie światowe standardy techniczne i bezpieczeństwa. W napędach mogą być stosowane są sprzęgła hydrodynamiczne, rozruszniki tyrystorowe lub przemienniki częstotliwości. Przenośniki mogą być wyposaŝane w pętlicowe zasobniki taśmy oraz stacje napinające cięŝarowe, wciągarkowe, hydrauliczne i nadąŝne. Trasa przenośnika wykonywana jest w sposób, który zabezpiecza taśmę

2 przed uszkodzeniami. Jednocześnie trasa przenośnika umoŝliwia krzywoliniowe prowadzenia taśmy zarówno w płaszczyźnie pionowej jak i poziomej. W przenośnikach stosowane są iskrobezpieczne i niepalne przekładkowe i jednolicie tkane taśmy przenośnikowe o wysokiej trwałości. Aktualnie stosowane szerokości i prędkości taśmy zapewniają odbiór mas urobku generowany przez stosowane kombajny ścianowe. Rozwiązania techniczne przenośników taśmowych zapewniają wydajność 3000 t/h w przypadku taśm o szerokości 1400 mm i maksymalnej prędkości 3,9 m/s. Stosowane moce silników napędowych zapewniają budowę przenośników o długości do 3000 m przy pracy przenośnika w poziomie. NajdłuŜszymi pracującymi przenośnikami w polskim górnictwie węglowym są przenośniki o długości 2512 m (KWK Mysłowice) i 2450 m (KWK Bogdanka). Najczęściej obecnie stosowanymi w przenośnikach taśmowych odstawy głównej są taśmy o szerokości 1200 mm. Przenośniki taśmowe pracują w systemach sterowania, które umoŝliwiają automatyzację pracy i monitorowanie podstawowych parametrów techniczno-ruchowych. Opis ten dotyczy przenośników stanowiących ofertę handlową producentów. Niestety w przewaŝającej liczbie kopalń systemy odstawy oparte są na przestarzałych rozwiązaniach konstrukcyjnych przenośników taśmowych. Przeciętna długość przenośnika jest niewielka (ok. 200 do 220 m), w związku z tym niewielkie są teŝ moce napędów przenośników. W nielicznych tylko przypadkach stosowane są urządzenia łagodnego rozruchu i nowoczesna stacje napinające taśmę. Powszechnie stosowane są stacje napinające o stałym połoŝeniu bębna napinającego. UŜytkowane trasy przenośników są przestarzałe i nie zabezpieczają taśmy przenośnikowej przed jej uszkodzeniami. Stosunkowo niewielki jest zakres oczujnikowania przenośników. Powszechnie stosowane są czujniki ruchu taśmy, czujniki spiętrzenia urobku, czujniki skrajnych połoŝeń urządzenia napinającego. Diagnozowane są takŝe pobory prądów przez silniki napędowe. Stale modernizowane są systemy sterowania przenośnikami. Wymogi bezpieczeństwa stanowią, Ŝe taśma stosowana w przenośnikach spełnia najwyŝsze standardy. Przenośniki, bez względu na czas ich uŝytkowania posiadają takŝe pełne, wymagane przepisami osłony i zabezpieczenia. Górnictwo światowe Wysoką koncentrację wydobycia ze ściany obserwuje się juŝ od roku 1998 w górnictwie węglowym Australii oraz w górnictwie podziemnym USA. W ostatnich latach wzrost koncentracji wydobycia obserwuje się w górnictwie podziemnym Chin. Odbiór urobku z przenośnika zgrzebłowego podścianowego jest realizowany przez przenośnik taśmowy. Związek pomiędzy iloczynem szerokości rynny przenośnika podścianowego B p i prędkością łańcucha zgrzebłowego przenośnika podścianowego v p a iloczynem tych samych parametrów dla przenośnika zgrzebłowego ścianowego wyniósł: B p, v p / B s, v s 1,5 2,0. Przykładem oryginalnego rozwiązania przenośnika taśmowego podścianowego jest przenośnik firmy Continental pracujący w Twetymile Coal Mine, USA. Przenośnik ten ma taśmę szerokości 1,83 m poruszającą się z prędkością 4,064 m/s, co zapewnia wydajność rzędu 5500 t/h. Długość przenośnika wynosi 5,44 km, wysokość podnoszenia urobku 204,7 m i opuszczania 152,7 m. Sprawia to, Ŝe róŝnica poziomów pomiędzy napędem wysypowym a zwrotnią wynosi + 52 m. Sumaryczna moc napędów (głównego i pośredniego) wynosi 4 x 1000 = 4000 kw. Przenośnik jest wyposaŝony w przemienniki częstotliwości zapewniające zróŝnicowaną prędkość taśmy i moŝliwość jazdy ludzi na taśmie. Napędy sterowane przemiennikami częstotliwości stosowane są w przenośnikach taśmowych wyposaŝonych w bębnowe napędy pośrednie. Przykładem takiego rozwiązania jest bardzo długi przenośnik taśmowy podścianowy zabudowany w kopalni węgla kamiennego Sufco w USA. Obydwa napędy pośrednie tego przenośnika są wyposaŝone w dwa bębny napędowe i cztery silniki, 2

3 kaŝdy o mocy 300 kw na napięcie 500 V. W bębnowych napędach pośrednich stosowane są bardzo często silniki ze sprzęgłami hydrodynamicznymi o regulowanym napełnieniu (sprzęgła typu TPKL firmy Voith) lub silniki asynchroniczne sterowane przemiennikami częstotliwości. W celu zapewnienia prawidłowej pracy wszystkich napędów przenośnika stosowane są nowoczesne układy sterowania. Zasadą jest, Ŝe w napędach pośrednich bębnowych instalowane są silniki tej samej mocy, jak w napędzie głównym czołowym. KaŜdy napęd pośredni składa się z bębna wysypowego, dwóch bębnów napędowych oraz z bębna odczytu siły napięcia taśmy z oczujnikowaniem włączonym w układ pętli sprzęŝenia zwrotnego siły napięcia taśmy. Zastosowanie tych dwóch napędów pośrednich pierwszego w odległości 1750 m od wysypu i drugiego w odległości 3900 m od wysypu spowodowało zmniejszenie wymaganej wytrzymałości taśmy do wartości 223 N/mm mniejszej od wymaganej dla taśmy tkaninowo-gumowej o wytrzymałości 2000 N/mm. Dzięki temu zastosowano taśmę pięcio przekładkową EP z okładkami o grubości 4,75 + 4,75 mm, której koszt jest niŝszy od taśmy z rdzeniem z linek stalowych. Zastosowanie tej taśmy pozwoliło jednocześnie skrócić czas wykonania połączeń, istotny z uwagi na okresowe skracanie tego taśmowego przenośnika podścianowego. Maksymalna siła napięcia taśmy występuje w rejonie napędu pośredniego B i wynosi ok kn, co dla taśmy klasy 2000 N/mm daje współczynnik bezpieczeństwa ok. 9. Po skróceniu przenośnika o 300 m siły napięcia w taśmie maleją, a współczynnik bezpieczeństwa przekracza wartość 9,5. Niezbędna siła napięcia wstępnego taśmy dla napędu dwubębnowego wynosi minimum 26 kn, lecz ze względu na składową siły cięŝkości taśmy osiąga ona w rejonie napędu czołowego wartość 40 kn. Mechanizm napinania wstępnego taśmy usytuowano w gałęzi dolnej, w rejonie napędu głównego (czołowego). PoniewaŜ przenośnik jest skracany, to po dojściu czoła ściany na odległość 300 m od napędu pośredniego B napęd ten jest wymontowywany z przenośnika. Do napędu zastosowano silniki asynchroniczne sterowane napięciowymi przemiennikami częstotliwości (firmy ABB). Napędy te charakteryzują się następującymi zaletami: precyzyjnym stertowaniem czynnym momentem obrotowym i prędkością silnika, niskimi kosztami zakupu i eksploatacji silników asynchronicznych, precyzyjnym rozdziałem obciąŝenia na wszystkie napędy, zmienną prędkością roboczą, wydłuŝonym czasem rozruchu i zmniejszonym obciąŝeniem dynamicznym taśmy, małymi kosztami obsługi systemu elektroenergetycznego zasilania niskim napięciem, silników. Do wad tych napędów naleŝy zaliczyć skomplikowany system sterowania i konieczność chłodzenia przemienników częstotliwości, niskie napięcie zasilania wymagające stosowania kabli o duŝych średnicach. Sterownia dostarczoną mocą w kaŝdym napędzie pośrednim wykorzystuje siłę napięcia taśmy wskazywaną przez bęben odczytu siły napięcia taśmy. Wartość tej siły jest porównywalna z docelową wartością siły napięcia taśmy, określoną przez projektanta przenośnika. Docelowa wartość napięcia taśmy oznacza równy rozkład obciąŝenia na napędy pośrednie dla w pełni załadowanego przenośnika. Pętla sprzęŝenia zwrotnego siły napięcia aktywnie porównuje bieŝące wartości siły napięcia taśmy wskazywane przez bęben odczytu z docelową wartością siły napięcia. RóŜnica pomiędzy wartością bieŝącą a docelową, określona mianem błędu, jest podawana do wiodącego napędu pośredniego. JeŜeli wartość bieŝąca jest większa niŝ docelowa, czyli zachodzi warunek dodatniego błędu, to napęd wiodący zwiększa moment obrotowy dostarczany do przenośnika, co powoduje zmniejszenie bieŝącej wartości siły napięcia taśmy aŝ do wyzerowania błędu. Gdy wartość bieŝąca jest mniejsza niŝ docelowa, czyli zachodzi warunek ujemnego błędu, napęd wiodący obniŝa moment obrotowy dostarczany doi przenośnika, co powoduje wzrost bieŝącej siły napięcia taśmy, aŝ do wyzerowania błędu. System aktywnej regulacji dostarczanego momentu obrotowego wykorzystujący pomiar siły napięcia taśmy pozwala zminimalizować siły napięcia taśmy, co umoŝliwia zastosowanie taśm niŝszej klasy. W miejsce napędów sterowanych przemiennikami częstotliwości, niektóre kopalnie wyposaŝają 3

4 napędy pośrednie przenośników w sprzęgła hydrodynamiczne o regulowanym przepływie cieczy (oleju mineralnego) typu TPKL. Przy 1500 obr/min silnika sprzęgła te stosuje się w napędach z silnikami o mocy od 100 do blisko 1200 kw. Sprzęgła TKPL wyróŝniają teŝ następujące właściwości konstrukcyjne: - brak zewnętrznych mechanicznych elementów sterowania (brak rurki czerpakowej), - zintegrowany lub zewnętrzny zbiornik oleju, - zamknięty obieg oleju, - zewnętrzna chłodnica oleju, - chłodzenie cieczy typu by-pass, - własne łoŝyskowanie, - budowa kompaktowa, - łatwość montaŝu dodatkowego układu elektronicznego do sterowania pracą zaworów. Podstawowym parametrem, który musi być regulowany podczas rozruchu, pracy ustalonej lub hamowania przenośnika jest moment obrotu wytwarzany przez silnik elektryczny i przekazywany poprzez przekładnię do maszyny roboczej. Moment ten jest identyfikowany przez pomiar poboru jednofazowej mocy czynnej silnika. Informacja ta przekazywana jest do układu sterującego, który reguluje napełnienie sprzęgła TPKL. Podczas postoju sprzęgło praktycznie puste. Otwarcie zaworu napełniania powoduje, Ŝe wraz ze wzrostem ilości cieczy w komorze roboczej wzrasta moment obrotowy przekazywany przez sprzęgło. W celu wyeliminowania róŝnić w szybkości napełniania sprzęgieł zainstalowanych w jednym przenośniku są one napełniane początkowo do około 30 % wartości obciąŝenia znamionowego. Dopiero wtedy realizowane jest dalsze napełnianie sprzęgieł. Dalszy wzrost przekazywanego momentu następuje według ustalonego przebiegu czasowego w ten sposób, aby wzrost siły napięcia taśmy był na tyle łagodny, Ŝe wyeliminowane zostaną drgania wzdłuŝne taśmy. Proces ten kontynuowany jest tak długo, aŝ taśma zacznie przyspieszać lub osiągnięta zostanie załoŝona wartość momentu obrotowego. Wartość tę ustala się albo na poziomie maksymalnego dopuszczalnego momentu rozruchowego, albo zakodowanej w pamięci sterowania ostatniej wartości zapotrzebowania momentu obrotowego przy wyłączeniu przenośnika z uwzględnieniem załoŝonego współczynnika rozruchowego. Przy uŝyciu sprzęgła TPKL moŝliwe są róŝne rozruchy: - przyspieszenie taśmy przenośnika niezaleŝnie od stanu jego załadowania (czasy załadowania są róŝne: DłuŜszy dla przenośnika załadowanego i krótszy dla pustego), - przyspieszenie z dopasowaniem do stanu załadowania przenośnika (wykorzystany jest tutaj pomiar mocy wynikający ze stanu załadowania przy ostatnim wyłączeniu silnika, a więc przy kaŝdym kolejnym rozruchu czas rozruchu jest inny), - rozruch ze stałym czasem rozruchu, niezaleŝnie od stanu załadowania przenośnika (podczas rozruchu mierzona jest rzeczywista prędkość taśmy i porównywana z wartością zadaną w rampie obroty/czas). W przypadkach ekstremalnych sterowanie koryguje napełnienie w sprzęgłach i wyrównuje obciąŝenie poszczególnych jednostek napędowych. W przypadku tego sprzęgła jest moŝliwa praca generatorowa silnika. Szybkie odłączenie silnika od jednostki napędowej poprzez opróŝnienie sprzęgła ułatwia hamowanie przenośnika układem hamulców mechanicznych. Innym sposobem odstawy urobku ze ścian o wysokiej koncentracji wydobycia, lecz realizowanych przy małych długościach wybiegu ścian, są szeregowo usytuowane dwa przenośniki taśmowe podścianowe względnie tylko jeden przenośnik taśmowy. Przenośniki te muszą być wyposaŝone w sprawnie działające zasobniki pętlicowe taśmy o duŝej zdolności magazynowania taśmy (rzędu m) oraz w sprawnie działające stacje napinające. W kopalniach coraz częściej prowadzona jest eksploatacja podpoziomowa wymagająca odstawy urobku na wyŝszy poziom wydobywczy wyposaŝony w podszybie skipowe. Nowocześnie zaprojektowany i wykonany jest przenośnik taśmowy wznoszący zainstalowany w kopalni Endsdorf (Niemcy). Stacja napędowa tego przenośnika jest usytuowana w komorze o znacznej 4

5 kubaturze. ObciąŜenie dynamiczne taśmy jest nieznaczne, gdyŝ ustalono, Ŝe moment maksymalny silnika będzie wynosił tylko 125 % momentu znamionowego. W przypadku awarii jednego silnika (system pracy napędów n-1), przenośnik moŝe pracować z wydajnością około 1500 t/h. Napędy są wyposaŝone w sprzęgła przeciwpowrotne i hamulce o współczynniku 1,5 w stosunku do składowej siły cięŝkości urobku zapełniającego urobek. Połączenia taśmy wykonano na powierzchni kopalni, dzięki czemu moŝliwe było zmniejszenie ich liczby, poniewaŝ odcinki taśmy miały długość 470 m i masę około 50 t. Całą taśmę spuszczano pochylnią Barbara i przez zbiornik urobku w rejonie stacji napędowej w pochylni Przenośnikiem moŝe się równieŝ odbywać przewóz załogi na taśmie częściowo załadowanej urobkiem z prędkością 3,2 m/s. Omawiany przenośnik taśmowy wznoszący zasilany jest urobkiem za pośrednictwem zbiornika przesypowego. Dozowanie ilości urobku na przenośnik wznoszący odbywa się dwoma przenośnikami zgrzebłowymi z regulowaną prędkością łańcucha zgrzebłowego. Urobek z przenośnika taśmowego jest zrzucany do zbiornika. Mając za podstawę rozwiązania odstawy urobku w kopalniach podziemnych węgla kamiennego krajów przodujących stwierdzić naleŝy, Ŝe przenośniki taśmowe tam stosowane charakteryzują się: - znaczną długością, - większymi mocami napędów, - większymi wydajnościami, - powszechnym stosowaniem stacji napinających, - powszechnym stosowaniem urządzeń łagodnego rozruchu (najczęściej sprzęgła hydrodynamiczne), - wysokim poziomem diagnostyki, - wysokim poziomem sterowania. Scenariusz rozwoju technologii mechanizacji odstawy do roku 2020, w tym: Mając za podstawę prognozy dwie wielkości generowanej strugi urobku ze ścian węglowych: - na poziomie 4000 t/h, dla ścian o wysokości do 2,5 m, - no poziomie 3000 t/h, dla ścian o wysokości powyŝej 2,5 m przewiduje się, Ŝe odbiór i odstawą tych wydajności zapewniona będzie przez przenośniki taśmowe o następujących parametrach: - dla 4000 t/h: przenośnik taśmowy o szerokości taśmy 1600 mm i prędkości taśmy 3,6 m/s oraz nachyleniu krąŝników bocznych zestawu 35 o, - dla 3000 t/h przenośnik taśmowy o szerokości taśmy 1400 mm i prędkości taśmy 3,6 m/s oraz nachyleniu krąŝników bocznych zestawu 35 o. Przenośniki odstawiały będą po nachyleniu: po wzniosie +16 o i po upadzie 14 o. Powszechnym zastosowaniem w przenośnikach taśmowych odstawy głównej będą: - napędy z przemiennikami częstotliwości pozwalające na wariantowanie prędkości taśmy w zaleŝności od zadawanej strugi urobku i przewidywanej jazdy ludzi, - nadąŝne stacje napinające, - w przenośnikach taśmowych podścianowych zasobniki pętlicowe o wysokiej zdolności magazynowania taśmy, - nowoczesne taśmy o wysokiej wytrzymałości z rdzeniami zaleŝnie od potrzeb i usytuowania: jednolicie tkanym, linkami stalowymi lub aramidowymi, niepalne i iskrobezpieczne, - systemy monitorujące stan taśmy przenośnikowej, - systemy sterujące pracą przenośników o szerokiej gamie monitorowanych parametrów techniczno-ruchowych, 5

6 - pełna automatyzacja ciągów przenośnikowych, - nowoczesne rozwiązania stacji przesypowo załadowczych zmniejszających pylenie (przesypy zamknięte) oraz dynamikę i zuŝycie ścierna taśmy - nowoczesne rozwiązania krąŝników o niŝszych oporach ruchu, niŝszym poziomie emitowanego hałasu i większej trwałości - zróŝnicowanie lokalizacji i wielkości hamulców mechanicznych zastosowanych w przenośnikach o zróŝnicowanej konfiguracji trasy (odcinkach wznoszących, opadających),. Systemy odstawy urobku charakteryzowały się będą: - zwiększeniem ilości rozwiązań z odstawą urobku na powierzchnię kopalni, - ograniczeniem pojemności i liczby zbiorników wyrównawczych w systemie, - stosowaniem przenośnikami o maksymalnych długościach, co korzystnie wpływa na koszty odstawy z względu na wyŝszą trwałość taśmy, - ograniczeniem poziomu emitowanego hałasu, - ograniczeniem pylenia, - mniejszymi kosztami transportu urobku. Ewolucja od stanu obecnego do docelowego W zakresie techniki przenośników taśmowych naleŝy oczekiwać następujących zadań: a. zaprojektowanie i produkcja przenośników taśmowych energooszczędnych o szerokości taśmy 1,4 m oraz 1,6 m, b. opracowanie metod komputerowych słuŝących do prawidłowego projektowania przesypów duŝej wydajności i ograniczających pylenie, c. opracowanie modelowych konstrukcji przesypów z uwzględnieniem jak największej ochrony taśmy przenośnikowej i pełnego zabezpieczenia przed pyleniem, d. opracowanie i wdroŝenie taśm trudnopalnych i antystatycznych z rdzeniem z linek aramidowych, e. wykonania i badania prototypu nowych krąŝników o zmniejszonym poziomie hałasu, energooszczędnych, o zwiększonej średnicy, o optymalnym stosunku obciąŝenia do masy, zmniejszonej masie własnej, zwiększonej trwałości, f. opracowanie i wdroŝenie zespołów do pełnej automatyzacji i wizualizacji pracy systemów przenośnikowych, g. zaprojektowanie nowoczesnych napędów średniej i duŝej mocy na napięcie zasilania 3,3 kv wyposaŝonych w silniki zintegrowane z przemiennikami częstotliwości oraz w zestawy czujników do pełnej diagnostyki napędów, h. zaprojektowanie przenośników wznoszących i opadających duŝych wydajności, umoŝliwiających przewóz załogi, i. zaprojektowanie i wdroŝenie układów hamulcowych nowej generacji, sterowanych zgodnie z algorytmem uwzględniającym obciąŝenie przenośnika taśmowego. W rozwoju technologii transportu przenośnikami taśmowymi przewiduje się następujące zadania: A. wprowadzenie zintegrowanego sterowania magistralami przenośników taśmowych, B. wprowadzenie jako powszechne łączenie taśm przenośnikowych w technologii wulkanizacji na gorąco, C. powszechne wyeliminowanie prowadzenia taśm przy uŝyciu krąŝników z wyprzedzeniem we wszystkich zestawach krąŝnikowych i zastosowanie specjalnych zestawów prowadzących taśmę 6

7 liniowo D. powszechne wprowadzenie do systemów odstawy urobku przenośników o zwiększonej szerokości taśmy, zwiększonej długości i prędkości do 4,1 m/s, E. zwiększenie udziału systemów informatycznych w gospodarce materiałowej przenośników taśmowych (systemy rejestracji wymian, uszkodzeń, reperacji i łączeń taśm oraz zuŝycia innych elementów przenośnika). Harmonogram realizacji przedstawionych zmian przedstawiono w tabeli 6 i 7. Tabela 6. Harmonogram realizacji zmian w zakresie techniki transportu przenośnikami taśmowymi Zadanie a b c d e f g h i Lata Tabela 7. Harmonogram realizacji zmian w zakresie technologii transportu przenośnikami taśmowymi Zadanie A B C D E Lata

8 Czynniki negatywne warunkujące rozwój technologii, tj.: - koszt wykonania wyrobisk transportowych, - koszt zakupu i wdroŝenia nowoczesnych rozwiązań technicznych i technologicznych, - warunki górniczo-geologiczne mające wpływ na konfigurację tras systemów odstawy, a przede wszystkim na długości odcinków prostoliniowych na których moŝna prowadzić przenośniki taśmowe, - praca w przeciwprądzie powietrza o wymaganej duŝej wydajności i duŝych prędkościach przepływu, - ograniczenie wydobycia, - dekoniunktura przemysłu wydobywczego, Odniesienie do kryteriów ogólnych i szczegółowych, tj.: Bezpieczeństwa: przewidywane rozwiązania przenośników taśmowych i ich systemów przeznaczonych do odstawy urobku cechują się wysokimi walorami bezpieczeństwa ze względu na: wykonanie zgodne z obowiązującymi dyrektywami, wysoki poziom monitoringu stanów elementów i zespołów przenośnika oraz całych systemów, wysoki poziom zabezpieczeń części wirujących, przesypów, zasilania, stosowanie bezpiecznych taśm przenośnikowych, stosowanie przesypów zabezpieczających załogę i środowisko pracy przed pyleniem. ZrównowaŜonego rozwoju: przewidywane rozwiązania przenośników taśmowych i ich systemów przeznaczonych do odstawy urobku wykazują cechy istotne w zrównowaŝonym rozwoju przez stosowanie najnowszych technik i technologii we wszystkich zakresach budowy systemów: sterowania, zasilania i części mechanicznej. Skuteczności: przewidywane rozwiązania przenośników taśmowych i ich systemów przeznaczonych do odstawy urobku cechuje wysoka skuteczność spełniania zadań poprzez wysoką ich niezawodność, trwałość poszczególnych elementów i wysoki stopień monitoringu i automatyzacji Efektywności: przewidywane rozwiązania przenośników taśmowych i ich systemów przeznaczonych do odstawy urobku zapewniają wysoką efektywność funkcjonowania dzięki cechom nadanym w projektowaniu i wykonawstwie. Zastosowanie w napędach przenośników nowoczesnych urządzeń łagodnego rozruchu oraz urządzeń napinających wpłynie na obniŝenie kosztów eksploatacji dzięki moŝliwości stosowania taśmy o niŝszej wytrzymałości, a więc i kosztach zakupu niŝszych niŝ w tradycyjnych rozwiązaniach. Z uwagi na stosowanie wyŝej wymienionych urządzeń moŝna prognozować, Ŝe wyŝsza teŝ będzie trwałości taśmy, a więc wydłuŝy się czas jej uŝytkowania do wymiany. 8

9 Inne uwarunkowania rozwoju technologii Polski przemysł maszynowy jest przygotowany do podjęcia produkcji przenośników taśmowych nowej generacji. Przemysł ten posiada zaplecze projektowe i wytwórcze spełniające wysokie wymogi wytwarzania nowoczesnych przenośników taśmowych i systemów ich zasilania oraz sterowania. Producenci polscy konkurują na rynkach zagranicznych z innymi renomowanymi producentami. Z niektórymi z nich kooperują zdobywając rynki obce. Polskie przenośniki i taśma przenośnikowa jest eksploatowana niemal na wszystkich kontynentach świata. Kierunki prac badawczo-rozwojowych gwarantujące rozwój technologii Z uwagi na stosunkowo wysoki aktualny poziom techniczny wytwarzanych przenośników taśmowych kierunki prac badawczych w odniesieniu do nich scharakteryzować moŝna w następujących zakresach: 1. Doskonalenie systemów sterowania układami odstawy. 2. Doskonalenie systemów monitoringu, ze szczególnym uwzględnieniem przenośników pracujących po wzniosie i instalowanych pomiędzy poziomami wydobywczymi kopalni oraz odstawiającymi urobek na powierzchnię kopalni. 3. Doskonalenie, pod kątem dalszego zwiększenia trwałości i zmniejszenia kosztochłonności, konstrukcji wyróŝnionych zespołów i elementów takich jak: stacja napinająca, napęd przenośnika, taśma przenośnikowa, krąŝnik, urządzenia przesypowe i czyszczące, 9