Fazy przebiegu konfliktu międzynarodowego

Transkrypt

1 Fazy przebiegu konfliktu międzynarodowego I wybuch (początek) konfliktu strony mogą stosować wobec siebie środki takie jak: oskarżenia, groźby, żądania, wroga propaganda, wojna psychologiczna, ograniczenie lub częściowe zerwanie stosunków dyplomatycznych, gospodarczych. II eskalacja konfliktu strony konfliktu mogą stosować wobec siebie środki takie jak: mobilizacja armii, ruchy wojsk, całkowite zerwanie stosunków, blokada, ograniczone użycie siły, wojna. III deeskalacja konfliktu ograniczenie intensywności stosowanych środków przez obie strony. IV zakończenie konfliktu jedna ze stron została pokonana albo zgadza się na żądania drugiej strony, kompromis między stronami, wyczerpanie sił walczących stron, zawieszenie broni i zamrożenie sporu, presja i działania międzynarodowe.

2 Przyczyny współczesnych konfliktów zbrojnych spory terytorialne większość konfliktów afrykańskich (tylko 26 % granic zostało ustalone w oparciu o granice naturalne, znaczną część granic ustalono geometrycznie spadek po imperiach kolonialnych), konflikty w Ameryce Południowej i Środkowej (np. spór Argentyny z Wielką Brytanią o Falklandy/Malwiny, spór Kolumbii z Wenezuelą o zatokę Maracaibo), konflikty w Azji (np. wojny Chin z Indiami 1962 r., konflikt Chin z ZSRR 1969 r.) problemy narodowościowe i etniczne np. konflikty w byłej Jugosławii, konflikt w Sri Lance między Syngalezami i Tamilami, wojny domowe w Ruandzie i Burundii między Tutsi i Hutu, wojny arabsko-izraelskie spory religijne np. wojna iracko-irańska (spory religijne między szyitami i sunnitami) spory ideologiczne - np. wojny domowe w Hondurasie, Nikargui, Angoli, Mozambiku (walki o władzę między ugrupowaniami prawicowymi i lewicowymi) rywalizacja o dominację w regionie np. wojna iracko-irańska (walka o miano najsilniejszego państwa w świecie islamu) rywalizacja o surowce - np. konflikt Peru z Ekwadorem w 1995 r. osłabienie i erozja państwa znaczna część konfliktów afrykańskich (np. wojna domowa w Liberii, wojna domowa w Sierra Leone, wojna domowa w Somalii)

3 Wojna iracko-irańska przyczyny przeszłość historyczna (poczucie krzywdy z poniesionej przez szyitów klęski w walce z sunnitami o sukcesję po Mahomecie) spory religijne miedzy sunnitami i szyitami spory terytorialne (delta Tygrysu i Eufratu przebieg granicy) konflikt polityczny (model państwa państwo wyznaniowe w Iranie i świecka dyktatura w Iraku) rywalizacja o dominację w regionie rywalizacja ekonomiczna spory o tereny roponośne i handel ropą

4 Konflikty zbrojne na terytorium byłego ZSRR przyczyny próby secesji niektórych terytoriów zamieszkałych przez inne narody i narodowości od Federacji Rosyjskiej (Czeczenia, Dagestan), Gruzji (Abchazja), Mołdawii (Naddniestrze) spory terytorialne (większość państw powstałych po rozpadzie ZSRR ma problem z uznaniem swoich granic przez państwa sąsiednie), konflikty narodowościowe w większości krajów występują mniejszości narodowe lub etniczne (często dochodzi do konfliktów np. walki Azerów z Ormianami, Mołdawian z Rosjanami i Ukraińcami) ingerencja Rosji w wewnętrzne sprawy prawie wszystkich państw (dążenie Rosji do utrzymania tych państw w swojej strefie wpływów) konflikty religijne i kulturowe (między wiernymi różnych wyznań różne odłamy islamu, prawosławie, a także między wyznawcami różnych religii a ateistami) rywalizacja ekonomiczna (spory o bogactwa naturalne, walka o prawo wyboru własnej drogi rozwoju ekonomicznego)

5 Czynniki powodujące wojny Czynniki ekonomiczne: v napięcia o charakterze wewnętrznym, v uzależnienia zewnętrzne, v miejsce w międzynarodowym podziale pracy. Czynniki polityczne: wewnętrzne napięcia społeczne, podziały etniczne, roszczenia terytorialne, poczucie zagrożenia zewnętrznego, ingerencja innych państw w rozwiązywanie problemów, nadmierne zbrojenia, działalność opozycji. Czynniki ideologiczne: ustrojowe, religijne, przeszłość historyczna, uprzedzenia rasowe.

6 Podział konfliktów z uwagi na zasięg i stopień zaangażowania państw globalne w których angażują się czynnie siły mocarstw światowych i które wywołują globalne napięcia regionalne - toczone przy udziale największych państw regionu pretendujących do roli regionalnych mocarstw, przy użyciu poważnych sił zbrojnych na dużym obszarze lokalne - w których uczestniczą państwa o niskiej pozycji międzynarodowej, dysponujące niewielkimi siłami zbrojnymi; konflikty te nie wywołują większych napięć i negatywnych skutków międzynarodowych

7 Podział konfliktów ze względu na stopień zaangażowania się supermocarstw wewnętrzne (wewnątrzblokowe) - prowadzone w ramach danego sojuszu polityczno-militarnego; zaliczano do nich wojny domowe w strefie wpływów supermocarstwa z jego ukrytą lub jawną interwencją na rzecz jednej ze stron konfliktu peryferyjne - prowadzone poza obszarem sojuszy, w które mocarstwa angażowały się pośrednio, bądź będące konfliktem między jednym z członków sojuszu a państwem trzecim regionalne - o dużym natężeniu, prowadzone między dwoma uczestnikami sojuszu polityczno-militarnego, ich cele i zasięg są ograniczone strefą buforową mocarstwa i traktowane jako zastępcze pole bitwy" wobec niemożności konfrontacji bezpośredniej światowe - to bezpośrednia konfrontacja między supermocarstwami

8 (MIĘDZYNARODOWE) Trwające i potencjalne konflikty etniczne i terytorialne w Europie: v irlandzki (Irlandia Północna), v baskijski (Kraj Basków) v albańsko-serbski (Kosowo), v albańsko-grecki (Północny Epir), v macedońsko-grecki (Macedonia Egejska), v chorwacko-serbski (Kraina i Slawonia), v grecko-turecki (Cypr, Wschodni Epir), v bułgarsko-turecki (problem mniejszości tureckiej), v rumuńsko-węgierski (Siedmiogród) v słowacko-węgierski (obszar południowosłowacki), v słowacko-ukraiński (Ruś Zakarpacka), v mołdawsko-rosyjski (Nadniestrze), v bułgarsko-rumuński (Dobrudża), v rosyjsko-estoński (problem mniejszości rosyjskiej), v rosyjsko-łotewski (problem mniejszości rosyjskiej).

9 Skutki konfliktów zbrojnych straty ludnościowe (od 1945 r. w konfliktach zbrojnych zginęło według różnych danych od 12 do 35 milionów ludzi straty ludności cywilnej od 50%-85%) demoralizacja społeczeństw (zniszczenie struktur społecznych, rządy dyktatorskie, narkomania, rozbudzona skłonność do agresji, nacjonalizm, szowinizm narodowy, duża liczba kombatantów dotknięta syndromem wojny, udział w wojnach dzieci - obecnie około 200 tysięcy dzieci służy z bronią w ręku) zmiany na mapie świata (powstanie nowych państw np. Erytrea, rozpad Jugosławii, zmiany granic aneksje terytoriów migracje ludności zniszczenia wojenne nadmierne zbrojenia (wydatki wojenne) powodują ograniczenie możliwości rozwojowych państw albo mogą doprowadzić do całkowitego załamania gospodarczego zmiana świadomości narodów i ich elit polityczno-wojskowych (pogłębienie kompleksów, utrwalenie stereotypów, militaryzacja społeczeństw i ich grup przywódczych)

10 Straty ludnościowe w wybranych konfliktach zbrojnych po II wojnie światowej Wojna Lata Liczba ofiar w tys. Wojna domowa w Chinach Wojna koreańska około 2000 Wojna algierska Wojna wietnamska Wojna afgańska około 1000 Wojna iracko-irańska około 1000 Konflikty w Jugosławii Od 1991 około 200

11 Ofiary konfliktów etnicznych w Afryce ( Wprost, 1 V 1994 r.) Państwo Lata Liczba ofiar w tys. Angola i Burundi 1993 i Czad Etiopia-Erytrea Liberia Mozambik Nigeria Republika Środkowoafrykańska Ruanda 1959 i Somalia Sudan i Uganda Kongo (Zair)