Seminaria europejskie

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Seminaria europejskie"

Renata Jarosz
8 lat temu
Przeglądów:

1 Seminaria europejskie koordynatorka: Aleksandra Saczuk SE(5) Partnerstwo Wschodnie polski sukces w unijnej polityce zewnętrznej Partnerstwo Wschodnie jest polskim sukcesem zgodnie stwierdzili Marcin Żochowski z Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Wojciech Borodzicz- Smoliński z Centrum Stosunków Międzynarodowych. Przede wszystkim Polsce i Szwecji udało się zainteresować Unię Europejską kwestiami wschodnimi; Partnerstwo Wschodnie (PW) stało się elementem polityki prowadzonej wspólnie przez całą Unię (a nie tylko pojedyncze państwa członkowskie). To najważniejszy do tej pory polski, konstruktywny wkład w politykę unijną. Czym jest Partnerstwo Wschodnie? od odpowiedzi na to pytanie rozpoczął ekspert z MSZ, który przedstawił podstawowe informacje o projekcie. Partnerstwo Wschodnie to polsko-szwedzka inicjatywa, która zyskała akceptację całej Unii Europejskiej (decyzja Rady Europejskiej z marca 2009 roku) i została oficjalnie uruchomiona na szczycie w Pradze, 7 maja 2009 roku. Przyjęto wówczas Wspólną Deklarację, pod którą podpisało się 27 państw UE i 6 państw Europy Wschodniej: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia i Ukraina. Praski dokument określa się czasami mianem konstytucji Partnerstwa. Trzeba jednak pamiętać, że nie ma on mocy wiążącej; jest politycznym aktem dobrej woli uzupełnił W. Borodzicz-Smoliński z CSM.

Wojciech Borodzicz- Smoliński z Centrum Stosunków Międzynarodowych.

2 PW jest realizowane w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS), jako jej wschodni wymiar. Stąd finansowane jest z budżetu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (na lata przeznaczono ok. 3,5mld euro na kraje wschodniego wymiaru EPS) *. Zasadniczym celem partnerstwa jest wzmacnianie relacji między UE a sześcioma wymienionymi państwami; ten proces ma prowadzić do stopniowej integracji państw i społeczeństw na bazie unijnych norm i wartości. Szczegółowe cele partnerstwa to: stowarzyszenie polityczne zaawansowana integracja gospodarcza liberalizacja reżimów wizowych rozszerzanie stosowania unijnych norm, standardów i wartości w państwach partnerskich pomoc w budowaniu sieci wzajemnych powiązań pomiędzy państwami partnerskimi. Należy podkreślić, że są to cele ambitne, dalej idące, niż założenia EPS. Jednocześnie w Deklaracji nie mówi się o perspektywie członkostwa co spotkało się z krytyką ze strony wschodnich partnerów Unii. W. Borodzicz uznał, że nie należy przywiązywać do tego zbyt dużej wagi. PW jest realizowane w dwóch wymiarach: dwustronnym i wielostronnym. Współpraca wielostronna to novum, na które szczególną uwagę zwrócili goście. Istotnie zmienia się płaszczyzna współpracy: dotychczasowe relacje UE-poszczególne państwa, zastępuje układ UE-wszystkie państwa objęte PW. Takie rozwiązanie ma sprzyjać wymianie informacji i doświadczeń, tworzeniu swobodnego dialogu służącego celom partnerstwa oraz zacieśnianiu związków między samymi krajami partnerskimi. Współpraca wielostronna realizowana jest w ramach tzw. platform tematycznych ds. demokracji, dobrego zarządzania i stabilności; ds. integracji gospodarczej i konwergencji z politykami sektorowymi UE; ds. bezpieczeństwa energetycznego; ds. kontaktów międzyludzkich. Odzwierciedlają one kompleksowe podejście partnerstwa. Wielostronny charakter współpracy traktowany jest zazwyczaj jako atut. W. Borodzicz zwrócił jednak uwagę na niebezpieczeństwa tj. współpracę i wypracowywanie konsensusu może utrudniać zróżnicowanie wschodnich partnerów (partnerstwo obejmuje państwa zróżnicowane pod względem położenia geograficznego, interesów, stopnia rozwoju gospodarczego i demokratyzacji oraz zintegrowania z Unią Europejską). Żochowski bronił nowatorskiej formy współpracy powołując się na dotychczasowe doświadczenia; podkreślił również, że jest to forum dyskusyjne, a nie decyzyjne. Zwolennicy PW podkreślają, że jego mocną stroną jest poparcie społeczne, zarówno po stronie obywateli Unii, jak również wschodnich partnerów.

Zasadniczym celem partnerstwa jest wzmacnianie relacji między UE a sześcioma wymienionymi państwami; ten proces ma prowadzić do stopniowej integracji państw i społeczeństw na bazie unijnych norm i

3 Borodzicz zauważył słabość: partnerstwo ma głównie charakter międzyrządowy, co w praktyce utrudnia współpracę z podmiotami bliższymi społeczeństwu, jak NGOs. Żochowski zauważył natomiast, że szuka się pozarządowych form współpracy i podał przykłady: na poziomie parlamentarnym (EURO-NEST), między organizacjami pozarządowymi (Forum Społeczeństwa Obywatelskiego) oraz samorządami regionalnymi i lokalnymi (Zgromadzenie Lokalne i Regionalne PW we współpracy z Komitetem Regionów UE). Uczestnicy seminarium pytali o relacje między PW a Rosją i możliwość zaangażowania Rosji w Partnerstwo. Obaj goście uznali to za mało prawdopodobne, tłumacząc, że Rosja ma inne oczekiwania. Trudno sobie wyobrazić, jaki charakter miałoby członkostwo Rosji (Unia nie zgodziłaby się na specjalny status Rosji); jej zaangażowanie mogłoby spowodować utratę zaufania tych państw, do których partnerstwo jest skierowane. Jednocześnie eksperci z dystansem odnieśli się do pojawiających się w prasie stwierdzeń, że Partnerstwo ma charakter antyrosyjski. Rosja podobnie jak inne państwa trzecie może być zapraszana do współpracy na zasadzie case-by-case, czyli uczestniczyć w konkretnych projektach, działaniach i spotkaniach platform tematycznych, jeżeli będzie się to przyczyniało do osiągania celów Partnerstwa. Goście odpowiadali również na zarzut, że PW okrzyknięte polskim sukcesem jest projektem, który nie nabrał konkretnej treści. Żochowski tłumaczył, że potrzeba czasu, że pierwsze efekty zobaczymy na przestrzeni 3 lat. Stanowczo podkreślił, że obecnie za realizację partnerstwa odpowiada Komisja Europejska ( główny implementator partnerstwa ). Pytany o wkład Polski zapewniał, że znacząca część programu polskiej pomocy zagranicznej to projekty wpisujące się w tematykę PW. Partnerstwo Wschodnie jest również wymieniane jako jeden z potencjalnych priorytetów polskiej Prezydencji w UE. Podczas swojego przewodnictwa Polska mogłaby zainicjować opracowanie mapy drogowej dot. umów stowarzyszeniowych z Ukrainą i Mołdawią oraz liberalizacji przepisów wizowych dla Ukrainy i Białorusi. Na okres naszej Prezydencji przypadną negocjacje nowej perspektywy finansowej, co Polska mogłaby wykorzystać próbując wzmocnić instrument finansowy Partnerstwa. Partnerstwo Wschodnie to wyzwanie dla Unii Europejskiej i Polski, w związku z jej zbliżającym się Przewodnictwem w RUE. Eksperci zwracają uwagę na słabości inicjatywy, jak również potencjalne zagrożenia, m.in.: potencjalne konflikty między wschodnimi partnerami; rozbieżne podejście państw UE z jednej strony oraz państw objętych partnerstwem; brak mechanizmu prezentowania nowych inicjatyw (wynika z braku instytucji pełniącej funkcje sekretariatu); dysproporcje w kierowaniu przez Unię środków finansowych na południe a wschód.

Obywatelskiego) oraz samorządami regionalnymi i lokalnymi (Zgromadzenie Lokalne i Regionalne PW we współpracy z Komitetem Regionów UE).

4 Seminaria objęte są patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce

5 * Źródłem dodatkowego finansowania mogą być międzynarodowe instytucje finansowe (m.in. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny i inne), jak również wpłaty państw członkowskich i państw trzecich.

Podobne dokumenty

Partnerstwo Wschodnie

Partnerstwo Wschodnie PW proces rozwoju partnerskich relacji UE z państwami Europy Wschodniej mający na celu stopniową integrację tych państw i ich społeczeństw na bazie unijnych norm, standardów i wartości