Oficer łącznikowy sektora prywatnego dla Grupy Banku Światowego (PSLO)

Transkrypt

1 Oficer łącznikowy sektora prywatnego dla Grupy Banku Światowego (PSLO) Dokument przedstawia możliwości biznesowe dostępne dla polskich przedsiębiorstw, związane z ofertą instytucji z Grupy Banku Światowego. Możliwości te obejmują m. in. udział w przetargach finansowanych ze środków Banku Światowego oraz gwarancje dla inwestycji zagranicznych realizowanych w krajach o istotnym poziomie ryzyka politycznego Zawartość: I. Wprowadzenie Bank Światowy Oficer Łącznikowy Sektora Prywatnego dla Grupy Banku Światowego... 3 II. Przetargi finansowane ze środków Banku Światowego Podstawowe informacje Cykl realizacji projektu Źródła informacji... 6 III. Ubezpieczenia inwestycji od ryzyka politycznego MIGA... 7

2 I. Wprowadzenie 1. Bank Światowy International Bank for Reconstruction and Development (IBRD, Bank Światowy) stanowi wyspecjalizowaną, niezależnie zarządzaną agendę Organizacji Narodów Zjednoczonych. Stanowi własność 187 krajów członkowskich, do których należy m.in. Polska. Jest jednym z największych w skali światowej źródeł pomocy rozwojowej (wartość wsparcia udzielonego przez IBRD w roku finansowym 2009 wyniosła 46,4 mld USD). Utworzony pierwotnie w celu wspierania odbudowy Europy i Japonii po drugiej wojnie światowej, obecnie wspiera wysiłki rozwojowe w wielu krajach rozwijających się, dążąc do redukcji ubóstwa i promowania zrównoważonego rozwoju. Wsparcie ze strony Banku Światowego dostępne jest dla krajów rozwijających się Europy, Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki. Pomoc udzielana jest krajom o średnim poziomie dochodów (PKB na mieszkańca pomiędzy 875 a 9500 USD) oraz wybranym spośród państw biedniejszych. Bank Światowy oferuje kredyty, pożyczki, gwarancje oraz usługi analityczne i doradcze. Beneficjentami pożyczek mogą być rządy lub instytucje posiadające gwarancje rządowe. Środki Banku Światowego służą finansowaniu szeroko pojętych projektów rozwojowych, reform gospodarczych oraz pomocy technicznej. Polska jest członkiem Banku Światowego od roku 1944 (członkostwo zostało anulowane w roku 1950, wznowione w 1986). Od roku 1990 udzielane są pożyczki na realizację projektów w Polsce. W tym samym roku utworzone zostało biuro Banku Światowego w Warszawie, obsługujące obecnie Polskę oraz republiki bałtyckie. Od 1990 r. Bank Światowy udzielił Polsce ponad 70 pożyczek o łącznej wartości ok. 9 mld USD. Na obecny portfel składa się 8 aktywnych projektów, wartych w sumie 1,6 mld USD. Są to: trzy pożyczki inwestycyjne, dotyczące o utrzymania i modernizacji dróg, 2

3 o ochrony przeciwpowodziowej terenów przyległych do Odry, o rozwoju społecznego na obszarach wiejskich; trzy projekty z zakresu odnawialnych źródeł energii, pożyczka rozwojowa dotycząca efektywnosci energetycznej I energii odnawialnej (Energy Efficiency and Renewable Energy Development Policy Loan), projekt efektywności energetycznej GEF (Global Environment Facility). 2. Oficer Łącznikowy Sektora Prywatnego dla Grupy Banku Światowego Oficer Łącznikowy Sektora Prywatnego dla Grupy Banku Światowego (Private SectorLiaison Officer to the World Bank Group, PSLO) promuje i wspiera udział polskich przedsiębiorstw w przetargach finansowanych ze środków Banku Światowego. Oferuje także informacje dotyczące oferty innych międzynarodowych instytucji finansowych, dostępnej dla polskich przedsiębiorstw. PSLO jest częścią międzynarodowej sieci oficerów łącznikowych, liczącej obecnie 122 osoby działające w 85 krajach. PSLO nie są pracownikami Banku Światowego, działają zazwyczaj w lokalnych organizacjach wspierających działalność sektora prywatnego: w agencjach rozwoju i promocji, w izbach branżowych bądź w stowarzyszeniach pracodawców. W Polsce PSLO funkcjonuje w Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. PSLO przedstawia informacje na temat wsparcia udzielanego przez instytucje z Grupy Banku Światowego oraz związanych z nim możliwości biznesowych podczas konferencji, seminariów i innych wydarzeń kierowanych do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, władz samorządowych itp. Organizuje także własne seminaria informacyjne. Prowadzi stronę internetową, dostępną pod adresem bądź Dane kontaktowe: Polska Agencja Informacji i Inwestycji 3

4 II. Przetargi finansowane ze środków Banku Światowego 1. Podstawowe informacje Bank Światowy udziela pożyczek rządom, jednak w dalszej kolejności środki te trafiają do przedsiębiorstw sektora prywatnego. Rządy przez swoje urzędy bądź agencje ogłaszają przetargi na realizację projektów finansowanych ze środków pożyczki. W przetargach tych startują przedsiębiorstwa sektora prywatnego, realizujące następnie odpowiednie usługi bądź dostawy towarów. Schemat, w którym przedsięwzięcia realizowane przez sektor prywatny finansowane są ze środków pochodzących od międzynarodowych instytucji wsparcia, określany jest mianem aid funded business działalność finansowana ze środków wsparcia. Przetargi finansowane ze środków Banku Światowego dzielą się na trzy główne grupy: dotyczące robót budowlanych, usług doradczych oraz dostaw towarów. Dotyczą praktycznie wszystkich rodzajów działalności od związanych z infrastrukturą (roboty, projektowanie, nadzór), przez energetykę, technologie informacyjno-komunikacyjne, edukację po doradztwo (techniczne, finansowe itp.) czy też pomoc dla sektora publicznego (projekty reform, propozycje rozwiązań instytucjonalnych itp.). Projekty finansowane ze środków Banku Światowego realizowane są w krajach rozwijających się na całym świecie. W regionie Europy i Azji Centralnej (Europa Środkowo-Wschodnia, Bałkany, Turcja, Rosja i republiki postradzieckie: w sumie 30 państw) realizowanych jest obecnie ponad 400 projektów finansowanych ze środków pożyczek udzielonych poszczególnym rządom, z czego zdecydowana większość to projekty inwestycyjne. Liczba projektów planowanych do realizacji w krajach tego regionu zbliża się do 150. Przedsiębiorstwa decydujące się na udział w przetargach finansowanych ze środków Banku Światowego odnoszą znaczące korzyści. Zyskują szansę wejścia na nowe rynki zbytu, a dzięki wiarygodności zamawiającego nie ponoszą ryzyka związanego zwykle z tego typu ekspansją. Zdobywają wiedzę dotyczącą procedur stosowanych w przetargach międzynarodowych. Sięgając po nowe możliwości biznesowe budują przewagę nad konkurencją. 4

5 Udział w przetargach finansowanych ze środków Banku Światowego otwarty jest także dla przedsiębiorstw małych i średnich: kontrakty na prace i dostawy zaczynają się już od ok. od 10 tys. USD. 2. Cykl realizacji projektu Projekty wspierane ze środków Banku Światowego realizowane są według szczegółowych wytycznych obejmujących kwestie projektowania, planowania, wdrażania i prowadzenia nadzoru. Cykl życia projektu (od identyfikacji do realizacji) obejmuje okres kilku lat, jest więc dość długi w porównaniu ze standardami komercyjnymi. W fazie przedwstępnej dokonywana jest analiza wyzwań rozwojowych oraz potencjalnego zaangażowania Banku Światowego w realizację wynikających z nich celów. Faza wstępna obejmuje identyfikację projektów realizujących wyznaczone cele, przygotowanie założeń tych projektów oraz ich wstępną ewaluację. Faza realizacji to negocjacje dotyczące pożyczki, wdrażanie oraz nadzór projektu. Etapem zamykającym projekt jest ewaluacja końcowa. Możliwości biznesowe dla przedsiębiorstw sektora prywatnego dostępne są na każdym etapie realizacji projektów. Poszczególne etapy różnią się pod względem rodzaju, zakresu i wartości dostępnych kontraktów, nabywców towarów i usług oraz stosowanych procedur wyboru dostawców i wykonawców. W fazie wstępnej zamawiane są przede wszystkim usługi doradcze, przy czym kontrakty mają charakter krótkoterminowy (od kilku tygodni do kilku miesięcy) i wartość do ok. 100 tys. USD. Zamawiającym jest Bank Światowy bądź rządpożyczkobiorca. Największe możliwości udziału w projekcie wiążą się z fazą jego realizacji, gdy zamawiającym jest pożyczkobiorca, a zamówienia dotyczą wszelkich rodzajów kontraktów: robót budowlanych, usług doradczych oraz dostaw towarów. Wartość zamówień jest znacznie wyższa; w przypadku usług doradczych przekracza zazwyczaj 200 tys. USD, podczas gdy kontrakty na prace budowlane sięgają milionów USD. W tej fazie wykonawcy wybierani są w przetargach otwartych. Na każdym etapie realizacji projektu przestrzegane są zasady dotyczące wolnej konkurencji oraz otwartego dostępu dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. 5

6 Udział w przetargach finansowanych ze środków Banku Światowego wymaga zapoznania się z procedurami stosowanymi w przetargach międzynarodowych. W przypadku kontraktów dotyczących robót i dostaw najczęściej stosowany jest Międzynarodowy Przetarg Nieograniczony (International Competitive Bidding), w przypadku usług doradczych Wybór na podstawie Jakości i Ceny (Quality and Cost-Based Selection). Możliwe są także inne tryby wyboru wykonawców. Informacje dotyczące procedur przetargowych dostępne są na stronie Banku Światowego poświęconej zamówieniom: epk:84271~thesitepk:84266,00.html 3. Źródła informacji Informacje dotyczące przetargów finansowanych ze środków Banku Światowego publikowane są w następujących miejscach: strona Banku Światowego, sekcja Projects & Operations, baza dgmarket, (wymagana subskrypcja), baza United Nations Development Business, (wymagana subskrypcja). Informacje na temat procedur i dokumentów przetargowych, bieżących projektów finansowanych ze środków Banku Światowego oraz innych kwestii związanych z działalnością Grupy Banku Światowego dostępne są za pośrednictwem Oficera Łącznikowego Sektora Prywatnego dla Grupy Banku Światowego. 6

7 III. Ubezpieczenia inwestycji od ryzyka politycznego MIGA W skład Grupy Banku Światowego wchodzi m.in. Multilateral Investment Guarantee Agency (Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycyjnych, MIGA). Agencja oferuje ubezpieczenie od ryzyka politycznego dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych realizowanych w krajach rozwijających się. Członkami MIGA jest 175 państw, z czego 150 zaliczanych jest do grupy krajów rozwijających się. Gwarancje MIGA obejmują m.in. następujące sytuacje bądź wydarzenia: problemy z transferem lub wymienialnością waluty, wynikające z przyczyn politycznych (z wyjątkiem dewaluacji), pozbawienie kontroli nad inwestycją bądź generowanymi przez nią zyskami wskutek działań politycznych, w tym pozbawienie własności, wojna, zamieszki, sabotaż, terroryzm, złamanie kontraktu przez rząd, również w przypadku niewykonania decyzji międzynarodowego arbitrażu, niehonorowanie zobowiązań sektora publicznego. Gwarancje dostępne są oddzielnie lub w zestawach. Mogą dotyczyć zarówno nowych projektów inwestycyjnych, jak i projektów już realizowanych. Gwarancjami mogą zostać objęte transakcje kapitałowe, nie dotyczą one natomiast ryzyka komercyjnego. MIGA dysponuje dużą bazą kapitałową, gwarantująca zdolność płatniczą. W głównych agencjach ratingowych posiada ocenę AAA. Prócz gwarancji oferuje wsparcie doradcze dla planowanych bądź realizowanych projektów inwestycyjnych. Do korzyści dodatkowych należą m.in. wsparcie w mediacjach w przypadku zaistnienia sytuacji spornej, wzmocnienie pozycji inwestora jako kredytobiorcy (wykupienie gwarancji MIGA przekłada się zazwyczaj na ułatwienie dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania) oraz objęcie inwestycji swoistym parasolem ochronnym", wynikającym z międzynarodowej pozycji Grupy Banku Światowego. Dość wspomnieć, że w ciągu ostatnich 20 lat na ponad 900 projektów ubezpieczanych przez MIGA potrzeba interwencji wystąpiła w 80 z nich, z czego 7

8 tylko w 5 przypadkach nie udało się osiągnąć porozumienia i konieczna była wypłata odszkodowań. Łączna wartość gwarancji udzielonych przez MIGA w tym okresie przekroczyła 21 mld USD. Oferta MIGA nie jest ograniczona do dużych projektów inwestycyjnych. Agencja prowadzi także Small Investment Program (program dla inwestycji o mniejszej wartości), w ramach którego ochrona inwestycji dostępna jest taniej (nie przewiduje się opłat wstępnych) oraz szybciej (dzięki prostszej procedurze aplikacyjnej) niż ma to miejsce standardowo. Oferta dostępna w ramach programu podlega pewnym ograniczeniom: nie obejmuje ryzyka złamania kontraktu, dostępna jest tylko dla inwestycji dotyczących działalności produkcyjnej, usługowej lub rolniczej, sektor finansowy może z niej korzystać jedynie w przypadku produktów wspierających działalność MSP, maksymalna wartość gwarancji to 10 mln USD. Koszt gwarancji udzielanych przez MIGA zależny jest od rodzaju projektu oraz rynku, na jakim jest realizowany. Dalsze informacje oraz dane kontaktowe do przedstawicieli MIGA dostępne są na stronie Agencji, Przegląd oferowanych gwarancji dostępny jest pod adresem: 8