ul. Siemiradzkiego 19 tel. (0-68) Zielona Góra tel./fax (0-68) JEZIORO WIELICKO

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W ZIELONEJ GÓRZE ul. Siemiradzkiego 19 tel. (0-68) Zielona Góra zgora@pios.gov.pl tel./fax (0-68) JEZIORO WIELICKO KOMUNIKAT O JAKOŚCI WÓD W 2001 r Opracował: Wojciech Konopczyński Współpraca: Andrzej Wąsicki (hydrobiologia) Zielona Góra maj 2002

2 S P I S T R E Ś C I Część opisowo tabelaryczna 1.Lokalizacja 2.Formy ochrony 3. Morfometria 4. Zlewnia 5. Batymetria 6. Roślinność 7. UŜytkowanie jeziora 8. Cieki 9. Źródła zanieczyszczeń 10.Ocena podatności na degradację 11.Wyniki badań termiczno - tlenowych 12. Wyniki badań analitycznych 13. Wyniki badań hydrobiologicznych 14. Ocena stanu czystości wód jeziora 15. Wnioski Część graficzna: Rysunek nr 1 Lokalizacja Rysunek nr 2 Plan batymetryczny Rysunek nr 3 Zlewnia bezpośrednia Rysunek nr 4 Zlewnia całkowita Rysunek nr 5 Przekroje termiczno tlenowe Załącznik nr 1 Karta batymetryczna Załącznik nr 2 Plan batymetryczny wg IRŚ Wykorzystane materiał

3 1. Lokalizacja Jezioro Wielicko połoŝone jest na terenie Pojezierza Lubuskiego na Równinie Torzymskiej w rynnie Biskupicko-Sądowsko-Kosobudzkiej. Powstało przez erozję wód roztopowych lądolodu bałtyckiego oraz konserwującą działalność martwego lodu, który zabezpieczył rynnę przed zasypaniem osadami sandrowymi. Rynna została znacznie przekształcona w okresie późnego glacjału i holocenu na skutek procesów denudacyjnych i akumulacyjnych oraz procesów starzenia się jezior Jezioro :WIELICKO Województwo :LUBUSKIE Powiat :sulęciński Gmina :Torzym Typ gminy :gmina miejsko - wiejska D A N E O G Ó L N E ===== Jezioro WIELICKO ========================================== Lokalizacja : Makroregion : Pojezierze Lubuskie Mezoregion : Równina Torzymska Wysokość n.p.m.: 54,3 m Szerokość geog.: 52 13' Długość geog. : 14 58' Dorzecze : Pliszka : Odra. : Bałtyk Przez Jezioro Wielicko przepływa rzeka Pliszka. Jezioro leŝy na terenie gminy Torzym w Powiecie Sulęcińskim. NajbliŜsza miejscowość to Gądków Wielki połoŝony około 2 kilometry na północny wschód od jeziora. 2. Formy Jezioro Wielicko połoŝone jest w strefie chronionego krajobrazu. Na wodach jeziora obowiązuje zakaz uŝywania łodzi motorowych. 3. Morfometria Jezioro Wielicko ma kształt wydłuŝony o kierunku z północnego wschodu na południowy zachód. Powierzchnia jeziora osiąga 103,2 ha według pomiarów wykonanych przez IRŚ w Olsztynie w 1969 r., natomiast 101 ha według fotomap w skali 1 : Praktycznie zbiornik jest rozlewiskiem rzecznym zamkniętym zaporą. MoŜna przypuszczać, Ŝe naturalne jezioro przed budową zapory istniało w kształcie obecnej odciętej od głównej osi jeziora zatoki. Głębokość maksymalna jeziora wynosi 3,5 m a głębokość średnia zaledwie 1,5 m. AŜ na 72,3 % powierzchni lustra wody głębokość jest mniejsza niŝ 1 m. Zwierciadło wody połoŝone jest na wysokości 54,3 m Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 3 -

4 n.p.m. (według IRŚ - 54,6 m n.p.m. ). Z obserwacji wynika, Ŝe poziom lustra wody uzaleŝniony jest od stanu wody w rzece Pliszce i waha się w szerokim zakresie. Jezioro Wielicko jest piętrzone przez próg kamienno ceglany o wysokości 2 metrów, który jest pozostałością po dawnej budowli piętrzącej. Istnieje niewykorzystana moŝliwość podpiętrzenia Jeziora Wielicko do rzędnej 54,9 m n.p.m., czyli o 0,6 m powyŝej stanu obecnego. Linia brzegowa jeziora jest znacznie rozwinięta, jej długość wynosi 7300 m, a wskaźnik rozwoju 71 m/ha. Wszystkie części obrzeŝa z wyjątkiem wschodniego, charakteryzują się stosunkowo rozległą ale słabo podkreśloną ławicą przybrzeŝną, o mało dostrzegalnym stoku ławicy, krótkim pasem przybrzeŝa w strefie wahań wód i wyraźną, o wysokości 3 m, strefą klifowego brzegu abrazyjnego. Warstwa mułu przykrywa całą ławicę przybrzeŝną. W części wschodniej jeziora występuje podwodna delta zbudowana z materiału organiczno-mineralnego. Brzegi północne i południowe są wysokie, o wysokości względnej 6-10 m. Wysoczyzna północna jest na ogół płaska, sandrowa zbudowana z osadów piaszczystych. Brzeg południowy w większej części jest wysoki a wierzchowina mocno zróŝnicowana morfologicznie. Występują tu pagórki i obniŝenia bezodpływowe. Brzeg wschodni i zachodni jest płaski, typu bagiennego. W części północno zachodniej jeziora występuje duŝa zatoka tworząca jakby odrębne jezioro. Rok pomiarów : 1968 Dane morfometr. : Inst.Rybactwa Śródl. nr.jez. (IRŚ) : PR-1/34-4/69 Powierzchnia zwierciadła : 103,2 ha Powierzchnia wysp : 0,0 ha Głębokość maksymalna : 3,5 m Głębokość średnia : 1,5 m Objętość : 1569,9 tys m3 Długość maksymalna : 2250 m Szerokość maksymalna : 525 m Długość efektywna : 2250 m Szerokość efektywna : 525 m Linia brzegowa ogółem : 7300 m Linia brzegowa wysp : 0 m 4. Zlewnia Powierzchnia zlewni rzeki Pliszki w przekroju odpływu z jeziora Wielicko wynosi 353 km 2 co stanowi 81 % całej zlewni rzeki. Ponad 90 % powierzchni zlewni zajmuje sandr Pliszki. Są to osady piaszczysto Ŝwirowe akumulacji wodno lodowcowej, o kilkumetrowej i większej miąŝszości. Jedynie w części północnej, w rejonie jezior Ciecz, Łagowskie i Malcz, występują gliny czołowo morenowe, a wysokości względne są duŝe. Sieć rzeczna w zlewni jest uboga, na skutek dobrych warunków infiltracji przewaŝa bowiem odpływ podziemny. Większość zlewni stanowią tereny płaskie, piaszczyste, porośnięte lasami sosnowymi. Lasy stanowią 69 % powierzchni całej zlewni Pliszki. PołoŜne w górnej części zlewni grunty orne zajmują 23 % powierzchni. UŜytki zielone występują w dolinach rzek: Pliszki, Łagowej i Konotopu. Występują one na gruntach torfowych o wysokim poziomie wody gruntowej. W górnej części zlewni stosunki wodne, na uŝytkach zielonych zostały uregulowane. Natomiast poniŝej ujścia rzeki Konotop, rzeka Pliszka nie jest uregulowana. Dolina jest mocno wcięta w tereny sandrowe, łąki są zabagnione i zakrzaczone. Na brzegach doliny występuje szereg źródlisk. NieuŜytki stanowią ok. 1 % powierzchni zlewni Pliszki. Znajdują się one głównie w dolinie rzeki, a częściowo występują na terenie leśnych kotlin bezodpływowych. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 4 -

5 Powierzchnia zlewni całkowitej: 353,0 km 2 Źródło danych : Inst.Ochr.Środowiska Wymiana wody około : 4200 % Źródło danych : OBiKŚ / WIOŚ Cieki związane z jeziorem : są Uwagi : Q śr = 2,09 m 3 /s na odpływie z jeziora. 5. Batymetria Batymetria jeziora opracowana została na podstawie bezpośrednich pomiarów wykonanych w 1968 r przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie w 1969 roku (Nr ewidencyjny jeziora PR-1/34-4/69). Rok pomiaru: Lp. Izobata Powierzchnia określona Objętość warstwy między [m] izobatą [ha] izobatami [tys.m3] ,0 103,2 923, ,0 81,9 529, ,0 28,5 116, ,0 1,0 1, Dane o roślinności Według oceny makrofitów Jeziora Wielicko z 1980 r. w pasie oczeretów, o przeciętnej szerokości 7 m, przewaŝa pałka wąskolistna i trzcina pospolita, a w pasie szuwarów występuje w skupiskach manna wodna, tatarak zwyczajny i turzyca. Szerszy 50 metrowy pas oczeretów występuje przy półwyspie zwęŝającym wejście do zatoki północno zachodniej. Zatoka ma charakter odrębnego jeziora. Roślinność pływająca (nimfeidy) jeziora występuje w pasie o szerokości około 20 m, przy brzegu północnym, dopływie oraz odpływie rzeki Pliszki. W roślinności tego typu dominują grąŝel Ŝółty i rdestnice. Wokół jeziora występuje kilka typów fitolitoralu. Brzeg wschodni charakteryzuje fitolitoral zanikający, brzeg południowo-wschodni oraz przy odpływie rzeki Pliszki, fitolitoral bagienny, brzeg północno-wschodni, w rejonie Ośrodka Wczasowego, fitolitoral sztucznie zmieniony, brzegi pozostałe to fitolitoral zbliŝony do małojeziornego. Według szacunkowej oceny, przeprowadzonej podczas badań prowadzonych w 2001 roku, roślinność wynurzona nadal zajmuje około 10 % powierzchni jeziora i swym składem nie odbiega od opisu z 1980 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 5 -

6 Rok pomiaru : 1980 Źródło danych : Inst.Ochr.Środowiska ROŚLINNOŚĆ WODNA WYNURZONA powierzchnia : 10,1 ha % pow. zwierciadła wody : 10,0 % % dług. linii brzegowej : 96,0 % 7. Dane o uŝytkowaniu jeziora Gospodarzem (dzierŝawcą wód) jest Polski Związek Wędkarski. Nad jeziorem znajduje się jeden Ośrodek Wczasowy i nieliczna zabudowa rekreacyjna. Jezioro stanowi rezerwuar wody dla utrzymania przepływu w rzece Pliszce w okresach niedoboru wody i do retencjonowania wody w czasie nagłych przyborów. Rok pomiaru: 2001 UśYTKOWANIE typ rybacki: linowo-szczupakowe gospodarka rybacka: jest prowadzona transport wodny: nie ma ujęcie do picia: nie ma ujęcia dla przemysłu: nie ma OBIEKTY ilość miast: 0 ilość wsi: 0 il. ośrodków wczasowych: 1 il. pól namiotowych: 1 zabudowa rekreacyjna: nieliczna FORMY UśYTKOWANIA ZIEMI: przewaga lasów Źródła zanieczyszczeń : nie ma Uwagi: WaŜność danych od roku : 2001 do roku : Dane o ciekach Przepływy charakterystyczne rzeki Pliszki podane w Monografii jezior Województwa Zielonogórskiego - materiały zbiorcze Instytut Kształtowania Środowiska Oddział we Wrocławiu Zakład Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Zielona Góra 1980 r., przedstawiają się następująco: Średnia niska woda - 0,62 m 3 /s Średnia roczna woda - 2,09 m 3 /s Średnia wielka woda - 5,40 m 3 /s Średni opad na terenie zlewni wynosi mm. Wielkość opadu na najbliŝszej stacji meteorologicznej w Trzebiechowie odległej o 6 km na południe od Jeziora Wielicko wynosi 642 mm a opad na stacji pomiarowej w Łagowie Lubuskim 596 mm. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 6 -

7 C I E K I Z W I Ą Z A N E Z J E Z I O R E M ===== Jezioro WIELICKO ========================================== Lp. Rodzaj cieku Symbol Nazwa cieku Stanowisko Uwagi dopływ A rz.pliszka 21 2 dopływ B Łękosza 22 2* 3 dopływ C rów b.n.(z pół-zach) 23 3* 4 dopływ D ciek b.n.(z pół-zach) 24 4* 5 dopływ E rów b.n. (z południa) 25 6 odpływ O rz.pliszka * dopływ od północnej strony jeziora. 3* wpływa do zatoki północno zachodniej 4* wpływa do jeziora przed zaporą piętrzącą w 2001 roku ciek uchodzi do rzeki poniŝej zapory 9. Dane o źródłach zanieczyszczeń W czasie badań w roku 2001 nie stwierdzono bezpośrednich źródeł zanieczyszczeń jeziora. Podane Komunikacie stanu czystości wód Jeziora Wielicko z w 1996 roku źródła zanieczyszczeń: Oczyszczalnia Ścieków w Gądkowie Wielkim i Oczyszczalnia Ośrodka Wczasowego odprowadzają obecnie oczyszczone ścieki do ziemi. 10. Ocena podatności wód jeziora na degradację Brak stratyfikacji termicznej, długa linia brzegowa w stosunku do objętości wód, duŝa (4200 %) wymiana wód w roku, wysoki współczynnik Schindlera, wskazujący na bardzo duŝą zlewnię całkowitą jeziora w stosunku do objętości wód, bardzo niską głębokość średnią jeziora i epilimnion kontaktujący się z duŝą powierzchnią dna jeziora wpływają na obniŝenie naturalnych moŝliwości obronnych jeziora przed degradującym wpływem zanieczyszczeń antropogenicznych na jakość wód. Ogólnie Jezioro Wielicko charakteryzuje się bardzo wysoką podatnością na degradacje (poza kategorią) co wymaga szczególnej dbałości o to by nawet niewielkie ilości zanieczyszczeń nie przedostawały się do wód jeziora. Tabele oceny podatności na degradacje jeziora z wynikami wyliczeń przedstawiono poniŝej. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 7 -

8 Ocena podatności na degradację (2001) ===================================== Jezioro : WIELICKO Województwo:LUBUSKIE Powiat :sulęciński Gmina :Torzym Typ gminy :gmina miejsko - wiejska Wskaźnik Wartość wskaźnika Punktacja Głębokość średnia (m) 1, V jeziora / L jeziora (tys.m3)/(m) 0, Stratyfikacja wód % 0, P dna czynnego / V epilimnionu (m2)/(m3) 0, Wymiana wody w roku % Współczynnik Schindlera P zlewni(z P jeziora)/ V jeziora (m2)/(m3) 224, Sposób zagospodarowania zlewni bezpośredniej przewaga lasów Wynik punktacji i sumaryczna kategoria podatności jeziora 3,57 = poza kategorią Dane o warunkach termiczno tlenowych Obserwowany w wodach jeziora układ termiczny i tlenowy zalicza je do typu polimiktycznego. W okresie wiosennym temperatura wody była wyrównana w pionie 12,9 C w plosie nr 1 i 11,3 C w plosie nr 2. Wody jeziora były dobrze natlenione (odpowiednio 22,8 i 19,8 mgo 2 /dm 3 ). Latem, w czasie bezwietrznej pogody, na głęboczku wydzielonej zatoki jeziora, przy dnie, wystąpił deficyt tlenowy (0,2 mgo 2 /dm 3 ) przy temperaturze wody 20,5 C. W głównym plosie jeziora sytuacja była korzystniejsza zawartość tlenu wynosiła przy dnie 9,7 mg O 2 /dm 3 przy temperaturze wody 22,4 C. W A R U N K I T E R M I C Z N O - T L E N O W E J E Z I O R A ===== Jezioro WIELICKO ====== Data badania: Okres poboru prób: wiosna Hypolimnion: nie występuje Stanowisko: 01 Metalimnion: nie występuje Lp. głębokość temperatura tlen [m] [ C] [mg/l] ,0 12,9 22,8 2 1,0 12,9 22, Data badania: Okres poboru prób: wiosna Hypolimnion: nie występuje Stanowisko: 02 Metalimnion: nie występuje Lp. głębokość temperatura tlen [m] [ C] [mg/l] ,0 11,3 19,8 2 1,0 11,3 19,8 3 2,0 11,3 19, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 8 -

9 Data badania: Okres poboru prób: lato Hypolimnion: nie występuje Stanowisko: 01 Metalimnion: nie występuje Lp. głębokość temperatura tlen [m] [ C] [mg/l] ,0 23,7 14,1 2 1,0 22,4 9, Data badania: Okres poboru prób: lato Hypolimnion: nie występuje Stanowisko: 02 Metalimnion: nie występuje Lp. głębokość temperatura tlen [m] [ C] [mg/l] ,0 23,7 12,9 2 1,0 21,8 4,5 3 2,0 20,5 0, Wyniki badań analitycznych a) wód jeziora PoniŜej w tabelach przedstawiono wyniki badań fizyko-chemicznych wód przeprowadzone w dniach i r. Zakres badań zgodny był z "Wytycznymi monitoringu podstawowego jezior" (PIOŚ 1994). W okresie badań wiosennych odczyn wody był lekko zasadowy, zawartość wapnia i magnezu kształtowała się na poziomie średnim dla wód powierzchniowych płynących, natomiast stosunek wapnia do magnezu był wysoki i wynosił 20 : 1 w plosie centralnym jeziora (stanowisko nr 1) i 14 : 1 w plosie zatoki (st. nr 2). Na niskim poziomie, odpowiadającym dopuszczalnym wartościom dla wód powierzchniowych I klasy czystości kształtowała się w wodach jeziora zawartość sodu, potasu, chlorków i siarczanów. W okresie wiosennym wskaźnikami zanieczyszczenia znacznie odbiegającymi od normy (wartości wskaźników przekroczyły dopuszczalne wartości dla III klasy czystości wód stojących), były sucha masa sestonu w plosie centralnym i zawartość chlorofilu "a" w zatoce. W wodach otwartych jeziora stwierdzono wysoką zawartość chlorofilu "a", niską przejrzystość wynikającą ze znacznego rozwoju fitoplanktonu, zwiększoną zawartość azotu mineralnego, azotu całkowitego oraz zwiększoną zawartość substancji mineralnych wyraŝonych wskaźnikiem konduktywności. Wody zatoki charakteryzowały się duŝą ilość substancji mineralnych i niską przejrzystością wód, zwiększoną ilością suchej masy sestonu oraz zwiększoną ilością azotu całkowitego w stosunku do wód jeziorowych o I klasie czystości. W okresie badań letnich woda jeziora była zabarwiona, odczyn był lekko zasadowy, zawartość wapnia i magnezu kształtowała się na poziomie średnim dla wód powierzchniowych płynących, natomiast ilość wapnia w stosunku do ilości magnezu była niŝsza niŝ wiosną i wynosiła odpowiednio 14 : 1 w plosie centralnym i 8 : 1 w plosie zatoki. Na niskim odpowiadającym dopuszczalnym dla wód powierzchniowych I klasy czystości kształtowała się zawartość sodu, potasu, chlorków i siarczanów. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze - 9 -

10 W okresie letnim wody były silnie zanieczyszczone. Wskaźnikami zanieczyszczenia znacznie odbiegającymi na niekorzyść od normy były zawartość azotu całkowitego, chlorofilu, suchej masy sestonu i bardzo niska przejrzystość wód. Zawartość fosforu ogólnego była bardzo wysoka w plosie centralnym i wysoka w wodach zatoki. W wodach jeziora stwierdzono wysoką zawartość zanieczyszczeń organicznych wyraŝonych wskaźnikiem ChZT-Cr. Przejrzystość wód jeziora była bardzo niska i kształtowała się na poziomie poza klasowym. Pod względem bakteriologicznym badane wody w całym jeziorze, zarówno wiosną jak i latem, były czyste i odpowiadały I klasie czystości wód powierzchniowych. Zawartość metali cięŝkich i fenoli w wodach jeziora była niska. Nie stwierdzono przekroczeń w stosunku do ich naturalnych stęŝeń występujących w wodach powierzchniowych. W wodzie jeziora w okresie wiosny stwierdzono obecność w niewielkich ilościach pestycydów chloroorganicznych na poziomie od 0,007 0,013 µg/dm 3. Dla porównania w wodach rzecznych Polski obserwowano stęŝenia rzędu 0,3-0,8 µg/dm 3 [Dojlido 1995, str. 225]. Szczegółowe wyniki badań przedstawiono w tabelach poniŝej. P O D S T A W O W E W S K A Ź N I K I Z A N I E C Z Y S Z C Z E Ń JEZIORO ===== Jezioro WIELICKO ========================================== Stanowisko: 01 Okres: wiosna Głębokość: 2 [m] Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - wiosna miejsce poboru próby wartość j. miary Fosforany 1 m pod powierzchnią 0,016 mg P/l 2 Fosfor całkowity 1 m pod powierzchnią 0,022 mg P/l 3 Azot mineralny 1 m pod powierzchnią 0,32 mg N/l 4 Azot całkowity 1 m pod powierzchnią 1,4 mg N/l 5 Przewodność elektrolit. wł. 1 m pod powierzchnią 287 µs/cm 6 Chlorofil 1 m pod powierzchnią 21,7 mg/m3 7 Sucha masa sestonu 1 m pod powierzchnią 17,7 mg/l 8 Widzialność krąŝka Secchiego 1,15 m 9 Miano coli typu kałowego 1 m pod powierzchnią Miano coli typu kałowego 1 m nad dnem Lp. Charakteryst. dla źródeł zan. wartość j. miary Pestycydy chloroorganiczne 0,007 µg/l 2 Fenole lotne 0,005 mg/l 3 Ołów 0,0010 mg Pb/l 4 Miedź 0,0018 mg Cu/l 5 Cynk 0,0504 mg Zn/l 6 Kadm 0,0001 mg Cd/l 7 Chrom ogólny 0,0001 mg Cr/l Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

11 Stanowisko: 02 Okres: wiosna Głębokość: 3 [m] Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - wiosna miejsce poboru próby wartość j. miary Fosforany 1 m pod powierzchnią 0,015 mg P/l 2 Fosfor całkowity 1 m pod powierzchnią 0,020 mg P/l 3 Azot mineralny 1 m pod powierzchnią 0,19 mg N/l 4 Azot całkowity 1 m pod powierzchnią 1,30 mg N/l 5 Przewodność elektrolit. wł. 1 m pod powierzchnią 332 µs/cm 6 Chlorofil 1 m pod powierzchnią 37,2 mg/m3 7 Sucha masa sestonu 1 m pod powierzchnią 8,000 mg/l 8 Widzialność krąŝka Secchiego 1,30 m 9 Miano coli typu kałowego 1 m pod powierzchnią 20, Miano coli typu kałowego 1 m nad dnem 20, Lp. Charakteryst. dla źródeł zan. wartość j. miary Pestycydy chloroorganiczne 0,013 µg/l 2 Fenole lotne 0,002 mg/l 3 Ołów 0,0010 mg Pb/l 4 Miedź 0,0072 mg Cu/l 5 Cynk 0,0142 mg Zn/l 6 Kadm 0,0001 mg Cd/l 7 Chrom ogólny 0,0001 mg Cr/l Stanowisko: 01 Okres: lato Głębokość: 2 [m] Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - lato miejsce poboru próby wartość j. miary ChZT metodą dwuchromianową 1 m pod powierzchnią 30,5 mg O2/l 2 BZT5 1 m pod powierzchnią 3,9 mg O2/l 3 Fosfor całkowity 1 m pod powierzchnią 0,450 mg P/l 4 Azot całkowity 1 m pod powierzchnią 2,36 mg N/l 5 Chlorofil 1 m pod powierzchnią 97,9 mg/m3 6 Sucha masa sestonu 1 m pod powierzchnią 18,6 mg/l 7 Widzialność krąŝka Secchiego 0,6 m 8 Miano coli typu kałowego 1 m pod powierzchnią 17 9 Miano coli typu kałowego 1 m nad dnem Lp. Charakteryst. dla źródeł zan. wartość j. miary Pestycydy chloroorganiczne 0,002 µg/l 2 Fenole lotne 0,000 mg/l 3 Ołów 0,021 mg Pb/l 4 Miedź 0,0036 mg Cu/l 5 Cynk 0,0033 mg Zn/l 6 Kadm 0,0004 mg Cd/l 7 Chrom ogólny 0,0001 mg Cr/l Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

12 Stanowisko: 02 Okres: lato Głębokość: 3 [m] Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - lato miejsce poboru próby wartość j. miary ChZT metodą dwuchromianową 1 m pod powierzchnią 46,5 mg O2/l 2 BZT5 1 m pod powierzchnią 1,6 mg O2/l 3 Fosfor całkowity 1 m pod powierzchnią 0,138 mg P/l 4 Azot całkowity 1 m pod powierzchnią 3,04 mg N/l 5 Chlorofil 1 m pod powierzchnią 97,9 mg/m3 6 Sucha masa sestonu 1 m pod powierzchnią 20,6 mg/l 7 Widzialność krąŝka Secchiego 0,3 m 8 Miano coli typu kałowego 1 m pod powierzchnią 17 9 Miano coli typu kałowego 1 m nad dnem Lp. Charakteryst. dla źródeł zan. wartość j. miary Pestycydy chloroorganiczne 0,000 µg/l 2 Fenole lotne 0,000 mg/l 3 Ołów 0,0024 mg Pb/l 4 Miedź 0,0046 mg Cu/l 5 Cynk 0,0014 mg Zn/l 6 Kadm 0,0002 mg Cd/l 7 Chrom ogólny 0,0001 mg Cr/l D O D A T K O W E W S K A Ź N I K I Z A N I E C Z Y S Z C Z E Ń Stanowisko: 01 Okres: wiosna Głębokość: 2 [m] Data badania: Lp. Dodatkowe - wiosna miejsce poboru próby wartość j. miary ph 1 m pod powierzchnią 8,6 2 Barwa 1 m pod powierzchnią 15 mg Pt/l 3 Zasadowość 1 m pod powierzchnią 2,6 mval/l 4 Wapń 1 m pod powierzchnią 59 mg Ca/l 5 Magnez 1 m pod powierzchnią 3 mg Mg/l 6 Sód 1 m pod powierzchnią 8,4 mg Na/l 7 Potas 1 m pod powierzchnią 1,3 mg K/l 8 Chlorki 1 m pod powierzchnią 15 mg Cl/l 9 Siarczany 1 m pod powierzchnią 34 mg SO4/l Stanowisko: 02 Okres: wiosna Głębokość: 3 [m] Data badania: Lp. Dodatkowe - wiosna miejsce poboru próby wartość j. miary ph 1 m pod powierzchnią 8,5 2 Barwa 1 m pod powierzchnią 15 mg Pt/l 3 Zasadowość 1 m pod powierzchnią 2,7 mval/l 4 Wapń 1 m pod powierzchnią 69 mg Ca/l 5 Magnez 1 m pod powierzchnią 5 mg Mg/l 6 Sód 1 m pod powierzchnią 9,1 mg Na/l 7 Potas 1 m pod powierzchnią 1,2 mg K/l 8 Chlorki 1 m pod powierzchnią 20 mg Cl/l 9 Siarczany 1 m pod powierzchnią 42 mg SO4/l Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

13 Stanowisko: 01 Okres: lato Głębokość: 2 [m] Data badania: Lp. Dodatkowe - lato miejsce poboru próby wartość j. miary ph 1 m pod powierzchnią 8,7 2 Barwa 1 m pod powierzchnią 30 mg Pt/l 3 Zasadowość 1 m pod powierzchnią 2,9 mval/l 4 Wapń 1 m pod powierzchnią 61 mg Ca/l 5 Magnez 1 m pod powierzchnią 4,3 mg Mg/l 6 Sód 1 m pod powierzchnią 6,7 mg Na/l 7 Potas 1 m pod powierzchnią 1,1 mg K/l 8 Chlorki 1 m pod powierzchnią 12,5 mg Cl/l 9 Siarczany 1 m pod powierzchnią 19,4 mg SO4/l Stanowisko: 02 Okres: lato Głębokość: 3 [m] Data badania: Lp. Dodatkowe - lato miejsce poboru próby wartość j. miary ph 1 m pod powierzchnią 6,9 2 Barwa 1 m pod powierzchnią 25 mg Pt/l 3 Zasadowość 1 m pod powierzchnią 1,4 mval/l 4 Wapń 1 m pod powierzchnią 46,5 mg Ca/l 5 Magnez 1 m pod powierzchnią 6,1 mg Mg/l 6 Sód 1 m pod powierzchnią 7,5 mg Na/l 7 Potas 1 m pod powierzchnią 1,1 mg K/l 8 Chlorki 1 m pod powierzchnią 19,7 mg Cl/l 9 Siarczany 1 m pod powierzchnią 48,1 mg SO4/l b) wód dopływów i odpływu Ocenę jakości wód dopływów i odpływu przeprowadzono w nawiązaniu do wartości wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych określonych w załączniku nr 1 rozp. MOŚZNiL z dnia 5.XI.1991 r. na podstawie wyników badań przeprowadzonych w 2001 roku. Tabele z wynikami pomiarów zamieszczono poniŝej. Jakość wód rzeki Pliszki (dopływ A-21) głównego dopływu jeziora pod względem fizyko chemicznym odpowiadała II klasie czystości. W okresie wiosny woda charakteryzowała się zwiększonym stęŝeniem zanieczyszczeń organicznych wyraŝonych wskaźnikiem BZT 5, a latem zwiększoną zawartością substancji organicznych wyraŝonych wskaźnikiem utlenialności, zwiększoną zawartością fosforanów i fosforu ogólnego w stosunku do wód powierzchniowych płynących o I klasie czystości. Wody rzeki pod względem sanitarnym były czyste wiosną (I klasa), a latem kwalifikowały się do II klasy (podwyŝszone miano Coli). Jakość wód rzeki Łękosza (dopływ B-22) o małym przepływie (wiosną 111 l/sek i latem 240 l/sek) w okresie wiosennym odpowiadała I klasie czystości pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym. Latem w wodzie cieku stwierdzono zwiększoną w stosunku do wartości dopuszczalnych zawartość fosforu całkowitego i wysokie miano Coli co wskazywało na zanieczyszczenie wód ściekami sanitarnymi (III klasa czystości). Jakość rowu b.n. z pół.-zach. (dopływ C-23) o niewielkim przepływie (wiosną 5,6 l/sek i latem 3,5 l/sek) charakteryzowała się wiosną cechami wód o I klasie czystości a latem ze względu na podwyŝszone miano Coli II klasą czystości. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

14 Jakość rowu b/n z południa (dopływ E-25) o niewielkim przepływie (wiosną 5,0 l/sek i latem 14,9 l/sek) ze względu na zwiększone stęŝenie zanieczyszczeń organicznych trudno rozkładalnych wiosną i latem, zwiększoną utlenialność, zwiększoną zawartość fosforanów i fosforu całkowitego w okresie letnim, charakteryzowała się II klasą czystości. Pod względem sanitarnym ciek kwalifikował się do I klasy czystości. Jakość wód rzeki Pliszki (odpływ O-31) odpływu z jeziora pod względem fizyko chemicznym odpowiadała III klasie czystości wiosną i wodami pozaklasowymi latem. W okresie wiosny woda charakteryzowała się wysokim stęŝeniem zanieczyszczeń organicznych wyraŝonych wskaźnikiem BZT 5 a latem ponadnormatywną zawartością fosforu całkowitego, wysokim stęŝeniem substancji organicznych wyraŝonych wskaźnikiem BZT 5, zwiększonym stęŝeniem zanieczyszczeń organicznych trudno rozkładalnych wyraŝonych wskaźnikiem ChZT-Cr oraz zwiększoną zawartością fosforanów. Wody rzeki pod względem sanitarnym były czyste wiosną (I klasa), a latem ze względu na podwyŝszone miano Coli kwalifikowały się do II klasy czystości wód powierzchniowych. P O D S T A W O W E W S K A Ź N I K I Z A N I E C Z Y S Z C Z E Ń CIEKI ===== Jezioro WIELICKO ========================================== Stanowisko: 21 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 2500 [l/sek] Nazwa cieku: rz.pliszka Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 15,4 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 25 mg O2/l 3 BZT5 5,1 mg O2/l 4 Utlenialność 7,6 mg O2/l 5 Fosforany 0,029 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,038 mg P/l 7 Azot amonowy 0,24 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,06 mg N/l 9 Azot organiczny 1,09 mg N/l 10 Azot całkowity 1,39 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 294 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 20 Stanowisko: 21 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 2625 [l/sek] Nazwa cieku: rz.pliszka Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 13,1 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 20,8 mg O2/l 3 BZT5 4 mg O2/l 4 Utlenialność 11 mg O2/l 5 Fosforany 0,109 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,254 mg P/l 7 Azot amonowy 0,51 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,13 mg N/l 9 Azot organiczny 0,94 mg N/l 10 Azot całkowity 1,59 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 306 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 0,4 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

15 Stanowisko: 22 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 111,3 [l/sek] Nazwa cieku: Łękosza Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 14,6 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 16 mg O2/l 3 BZT5 3,0 mg O2/l 4 Utlenialność 8,2 mg O2/l 5 Fosforany 0,062 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,075 mg P/l 7 Azot amonowy 0,25 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,21 mg N/l 9 Azot organiczny 0,91 mg N/l 10 Azot całkowity 1,38 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 384 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 17 Stanowisko: 22 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 240 [l/sek] Nazwa cieku: Łękosza Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 8,6 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 19,6 mg O2/l 3 BZT5 1,6 mg O2/l 4 Utlenialność 6,2 mg O2/l 5 Fosforany 0,069 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,152 mg P/l 7 Azot amonowy 0,28 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,16 mg N/l 9 Azot organiczny 0,9 mg N/l 10 Azot całkowity 1,34 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 396 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 0,04 Stanowisko: 23 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 5,6 [l/sek] Nazwa cieku: rów b.n.(z pół-zach) Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 13,7 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 8,9 mg O2/l 3 BZT5 3,2 mg O2/l 4 Utlenialność 8,9 mg O2/l 5 Fosforany 0,022 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,035 mg P/l 7 Azot amonowy 0,16 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,13 mg N/l 9 Azot organiczny 0,92 mg N/l 10 Azot całkowity 1,21 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 401 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 2 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

16 Stanowisko: 23 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 3,5 [l/sek] Nazwa cieku: rów b.n.(z pół-zach) Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 8,6 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 6,4 mg O2/l 3 BZT5 1,4 mg O2/l 4 Utlenialność 3,3 mg O2/l 5 Fosforany 0,031 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,074 mg P/l 7 Azot amonowy 0,1 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,06 mg N/l 9 Azot organiczny 0,69 mg N/l 10 Azot całkowity 0,85 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 411 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 0,4 Stanowisko: 25 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 5,0 [l/sek] Nazwa cieku: rów b.n. (z południa) Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 11,8 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 42 mg O2/l 3 BZT5 3,3 mg O2/l 4 Utlenialność 9 mg O2/l 5 Fosforany 0,042 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,051 mg P/l 7 Azot amonowy 0,70 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,48 mg N/l 9 Azot organiczny 0,71 mg N/l 10 Azot całkowity 1,90 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 266 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 17 Stanowisko: 25 Ciek: dopływ Przepływ chwilowy: 14,9 [l/sek] Nazwa cieku: rów b.n. (z południa) Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 6,5 mg O 2 /l 2 ChZT metodą dwuchromianową 34,3 mg O 2 /l 3 BZT5 1 mg O 2 /l 4 Utlenialność 14,7 mg O 2 /l 5 Fosforany 0,092 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,215 mg P/l 7 Azot amonowy 0,73 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,19 mg N/l 9 Azot organiczny 0,86 mg N/l 10 Azot całkowity 1,78 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 292 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 2 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

17 Stanowisko: 31 Ciek: odpływ Przepływ chwilowy: 1169 [l/sek] Nazwa cieku: rz.pliszka Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 21,2 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 24 mg O2/l 3 BZT5 9,1 mg O2/l 4 Utlenialność 9,3 mg O2/l 5 Fosforany 0,023 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,034 mg P/l 7 Azot amonowy 0,22 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,49 mg N/l 9 Azot organiczny 0,95 mg N/l 10 Azot całkowity 1,66 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 287 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 20 Stanowisko: 31 Ciek: odpływ Przepływ chwilowy: 720 [l/sek] Nazwa cieku: rz.pliszka Data badania: Obserwacje: brak Lp. Podstawowe - odpływ/dopływ wartość j. miary Tlen 9 mg O2/l 2 ChZT metodą dwuchromianową 36,4 mg O2/l 3 BZT5 8,8 mg O2/l 4 Utlenialność 10,3 mg O2/l 5 Fosforany 0,178 mg P/l 6 Fosfor całkowity 0,460 mg P/l 7 Azot amonowy 0,24 mg N/l 8 Azot azotanowy 0,09 mg N/l 9 Azot organiczny 2,05 mg N/l 10 Azot całkowity 2,38 mg N/l 11 Przewodność elektrolit. wł. 303 µs/cm 12 Miano coli typu kałowego 0,4 13. Wyniki badań hydrobiologicznych Jezioro Wielicko składa się z dwóch części, które róŝnią się w sposób zasadniczy wynikami hydrobiologicznymi - jezioro właściwe i zatoka w zachodniej części, połączona z jeziorem wąskim przesmykiem. W jeziorze liczebność organizmów planktonowych na wiosnę wynosiła 159 tys. os./l z dosyć wyraźną dominacją okrzemek 75 % (Cyclotella sp. 51 %, Melosira granulata 22 %, Synedra acus 21 %). Zaznaczył się takŝe udział sinic ponad 19 % (Oscillatoria redekei 71 %), a takŝe zielenic 5 %. W zatoce ogólna liczebność była wyŝsza ponad trzykrotnie i wynosiła 502 tys. os./l. Podobnie wyglądała struktura dominacji organizmów fitoplanktonu: okrzemki 79 % (Synedra acus 99 %), sinice 16 % (Oscillatoria redeckei 51 %, Oscillatoria agardhii 43 %), zielenice 4 %. W obu częściach fitoplankton stanowił blisko 100 % ogólnej liczby organizmów. Udział procentowy zooplanktonu w jeziorze i zatoce róŝnił się niewiele i wynosił odpowiednio 0,1 i 0,3 %, natomiast jego liczebność w zatoce była ośmiokrotnie wyŝsza (160 i 1283 os./l). W obu częściach grupą Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

18 dominującą były wrotki - 46 i 73 % (Polyarthra dolichoptera 38 i 54 %, Keratella cochlearis 15 i 17 %), udział pierwotniaków był róŝny w obu częściach 37,5 i 7 % (Tintinnopsis lacustris po 75 %), podobnie było wśród widłonogów 16 i 25 % (w obu częściach zdecydowaną większość stanowiły formy młodociane, osobniki dorosłe były tylko w zatoce i stanowiły niecały 1 %). Wioślarek nie było w jeziorze, natomiast w zatoce tylko 2 % i były to osobniki z gatunków o niewielkich rozmiarach (Chydorus sphaericus, Bosmina longirostris). Latem zagęszczenie planktonu wzrosło ponad dziesięciokrotnie, w jeziorze wynosiło 1948 tys. os./l, a w zatoce 6445 tys. os./l, udział fitoplanktonu był podobny w obu częściach i wynosił ponad 99 %. RóŜna była natomiast struktura dominacji grup fitoplanktonu w obu częściach. W jeziorze wyglądało to następująco: okrzemki 51 % (Cyclotella sp. 72 %, Melosira granulata 24 %), zielenice 35 % (Golenkinia radiata 39 %, Actinastrum hantzschii 26 %), sinice 11 % (Anabaena sp. 47 %, Aphanizomenon flos-aquae 16 %, Gomphosphaeria aponina 15 %, Oscillatoria agardhii 14 %). W zatoce zaś: sinice 98 % (Oscillatoria sp. 98 %), bruzdnice 1 % (Peridinium sp. 63 %, Ceratium hirundinella 37 %). Zooplankton latem, w jeziorze i zatoce, przedstawiał się następująco: wrotki 56 i 46 % (w jeziorze: Trichocerca pusilla 32 %, Keratella quadrata 15 %, Brachionus diversicornis 13 %; w zatoce: Keratella cochlearis 48 %, Pompholyx sulcata 33 %), pierwotniaki 40 i 48 % (Coleps hirtus 71 i 96 %), widłonogi 1 i 6 % (w jeziorze całość stanowiły formy młodociane, natomiast w zatoce z osobników dorosłych był tylko Mesocyclops leuckartii 1%), wioślarki 2 i 1 % (w jeziorze najwięcej było Bosmina longirostris 66 %, Daphnia cucullata 23 %, w zatoce Daphnia cucullata 31 %, Chydorus sphaericus 19 %, pozostałe to formy młodociane). Udział formy tecta w populacji Keratella cochlearis wynosił: w jeziorze od 0 wiosną do 81,5 % latem, a w zatoce odpowiednio od 1,3 do 98,8 %. Zdecydowanie róŝny był dla obu części zooplanktonowy wskaźnik stanu trofii, w jeziorze wynosił 59 punktów (niska eutrofia), a w zatoce 74 (politrofia). Generalnie jezioro to naleŝałoby zaklasyfikować jako dość silnie zeutrofizowane. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

19 JEZIORA 2001 J. Wielicko pion I pion II średnia wiosna lato wiosna lato wiosna lato Ogólna liczba organizmów planktonowych os/l tax Fitoplankton os/l tax Struktura dominacji organizmów fitoplanktonu % sinice 19,1 11,4 16,4 98,1 17,1 78,1 złotowiciowce 0,2 0,1 0,5 0,03 0,5 0,05 okrzemki 75, ,6 0,3 77,8 12 bruzdnice 0,01 0,5 0,1 1,2 0,05 1 zielenice 5,2 35,5 4,3 0,1 4,5 8,3 eugleniny 0,2 0,1 0,04 0,1 0,1 0,1 kryptofity 0 1,4 0 0,1 0 0,4 Zooplankton os/l liczba taksonów udział procentowy 0,1 0,5 0,3 0,4 0,2 0,4 Struktura dominacji organizmów zooplanktonu % wrotki 46,2 56,5 73,1 45,8 66,2 48,8 wioślarki 0 1,9 2,2 0,6 1,9 1 widłonogi 16,2 1,4 24,6 5,7 22,3 4,5 pierwotniaki 37,5 40,2 6,6 47,8 9,7 45,7 Wrotki liczba os/l biomasa µg/l 37, ,95 357,8 2589,96 197, ,18 µg/os 0,51 0,5 0,43 0,23 0,44 0,32 udział formy tecta w populacji K. cochlearis % 0 81,5 1,3 98,8 1,2 98,1 Wioślarki liczba os/l biomasa µg/l ,24 320, ,7 160, ,97 µg/os 0 13,1 11,9 9,9 11,9 11,4 Widłonogi liczba os/l biomasa µg/l 151,24 805, , ,1 1066, ,93 µg/os 5,8 5,9 6,7 6,7 6,6 7,4 Zooplanktonowy Wskaźnik Stanu Trofii Stan jeziora eutrofia niska politrofia politrofia Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

20 14. Ocena stanu czystości wód jeziora Stanowisko pomiarowe Rysunek nr 1. Lokalizacja jeziora Wielicko Współrzędne geograficzne stanowisk pomiarowo-kontrolnych szer. geogr. dług. geogr. S S S-02 S-01 SKALA 1: stanowisko pomiarowo-kontrolne Jakość wód Jeziora Wielicko oceniona na podstawie badań wiosennych i letnich kwalifikowała w 2001 roku zbiornik do III klasy czystości wód jeziorowych. Wody charakteryzowały się bardzo wysoką zawartością azotu całkowitego, bardzo wysoką zawartością chlorofilu i suchej masy sestonu świadczącej o wysokiej produkcji pierwotnej. Woda jeziora miała niską przezroczystość - średnio 0,9 m. Jezioro Wielicko było bogate w fosfor całkowity, substancje organiczne wyraŝone wskaźnikiem ChZT-Cr i sole mineralne wyraŝone wskaźnikiem PEW. Ponadto w wodzie jeziora stwierdzono zwiększone stęŝenie substancji organicznych wyraŝone wskaźnikiem BZT 5 i zwiększone stęŝenie azotu mineralnego w stosunku do wartości dopuszczalnych w wodach jeziorowych posiadających I klasę czystości. Pod względem sanitarnym jezioro jest czyste. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

21 Ocena stanu czystości wód na podstawie badań wiosennych z i letnich z ==================================================== Jezioro : WIELICKO Województwo:LUBUSKIE Powiat :sulęciński Gmina :Torzym Typ gminy :gmina miejsko - wiejska Wskaźnik Okres i miejsce poboru próbek wody Wartości wskaźników Wartość Punk średnia tacja ChZT metodą dwuchromianową mgo2/dm3 lato - warstwa powierzchniowa 30,5 46,5 38, BZT5 mgo2/dm3 lato - warstwa powierzchniowa 3,9 1,6 2, Fosforany mgp/dm3 wiosna - warstwa powierzchniowa 0,016 0,015 0, Fosfor całkowity mgp/dm3 wiosna i lato (wart.śred.)-warstwa pow. 0,236 0,079 0, Azot mineralny mgn/dm3 wiosna - warstwa powierzchniowa 0,32 0,19 0, Azot całkowity mgn/dm3 wiosna i lato (wart.śred.)-warstwa pow. 1,88 2,17 2, Przewodność elektrolityczna właściwa µs/cm wiosna - warstwa powierzchniowa Chlorofil mg/m3 wiosna i lato (wart.śred.)-warstwa pow. 59,8 67,6 63, Sucha masa sestonu mg/dm3 wiosna i lato (wart.śred.)-warstwa pow. 18,2 14,3 16, Widzialność krąŝka Secchiego m wiosna i lato (wartość średnia) 0,9 0,8 0, Wynik punktacji i sumaryczna klasa czystości wód 3,00 = III klasa Weryfikacja klasy czystości ze względu na miano coli typu kałowego Wnioski 1. Jezioro Wielicko charakteryzuje się pod względem wskaźników fizyko chemicznych wodą niskiej jakości (III klasa czystości), pod względem bakteriologicznym wodą wysokiej jakości ( I klasa czystości). W stosunku do badań przeprowadzonych w 1996 roku stan jakości wód jeziora uległ niewielkiemu pogorszeniu o 0,2 pkt co jednak nie wpłynęło na zmianę klasy czystości. 2. Jezioro Wielicko ma bardzo niekorzystne warunki naturalne i jest bardzo podatne na wpływy zanieczyszczeń zewnętrznych co wyraŝa się podatnością na degradację poza kategorią. 3. Wpływ na jakość wód jeziora Wielicko ma stan czystości przepływającej przez jezioro rzeki Pliszki. 4. Jezioro zarasta roślinnością i wykazuje cechy jeziora starzejącego się o wysokiej trofii. 5. W celu poprawy jakości wód jeziora naleŝy podjąć działania ochronne w zlewni rzeki Pliszki. 6. NaleŜy zwiększyć retencję wody w jeziorze co pozwoliłoby zmniejszyć proces zarastania jeziora i poprawiłoby bilans hydrologiczny rzeki Pliszki. PodwyŜszenie poziomu wody moŝna uzyskać poprzez odbudowę lub kapitalny remont progu wodnego na odpływie. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

22 Rysunek nr 2. Plan batymetryczny LEGENDA: 2,5 - izobaty [m] - piony pomiarowo -kontrolne na jeziorze - stanowiska kont rolnopomiarowe na ciekach A-21 1,0 B-22 2,8 2,0 E-25 rów N 2,5 1,0 st.-1 2,0 SKALA m 1,0 2,2 2,0 F st.-2 3,5 3,0 2,0 1,0 C-23 rów ró w D-24 O-31 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

23 Rysunek nr 2. Zlewnia całkowita Skala 1 : Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

24 Rysunek nr 2. Zlewnia bezpośrednia Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

25 Rysunek nr 5. Przekroje termiczno-tlenowe JEZIORA WIELICKO Data badania: Data badania: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

26 Załącznik nr 1 Karta batymetryczna Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

27 Załącznik nr 2 Plan batymetryczny wg I.R.Ś. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze

28 Wykorzystane materiały Choiński A., Katalog jezior Polski cz. III Pojezierze Wielkopolsko - Kujawskie i jeziora na południe od linii zasięgu zlodowacenia bałtyckiego Fundacja Warta Poznań 1992 r. Jańczak J., praca zbiorowa Atlas jezior Polski tom I Jeziora Pojezierza Wielkopolskiego i Pomorskiego w granicach dorzecza Odry IMiGW Poznań 1996 r. Kondracki J., Geografia fizyczna Polski PWN W-wa 1978 r Konopczyński W., Komunikat o stanie jakości wód jeziora Wielicko w 1996 r. PIOŚ Zielona Góra 1997 materiały archiwalne Kudelska D., Cydzik D., Soszka H., Wytyczne monitoringu podstawowego jezior PIOŚ W-wa 1994 r. Lenartowski M., Grzybowski J., Szybowski J., Chęciński Z., Tonder J., Gruszewski M., Monografia jezior Województwa Zielonogórskiego - materiały zbiorcze Instytut Kształtowania Środowiska Oddział we Wrocławiu Zakład Ochrony Środowiska w Zielonej Górze Zielona Góra 1980 r. Stachy J., praca zbiorowa Atlas Hydrologiczny Polski IMiGW W-wa 1986 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze